Het nijpend tekort aan onderwijzers
Voor een franc bukt men zich niet meer
Enkele reis Holland
Een toeristisch puzzle met morsal (historisch)
KAMSTEEG9»
„Lang" en „Kort" geld
B.eurs bewaart optimisme!
De gewone man wordt er duizelig van
Voor de Jeugd
Eenjarige spoedcursus wordt een succes
'Amerika voorvechter
der democratische
gedachte x
'Bescherming van het democratische
Gtelsel was een der voornaamste "doel
einden, waarvoor de Verenigde Staten
de oorlog-aanvaardden tegen het Nazi
dom, Er is wel eens de draak gestoken
met dit feit, doch men ziet momenteel
•toch, dat het de V.S. ernst is met deze
verklaring!
Tegen de pogingen om in Hongarije,
Roemenië en Bulgarije een dictatuur te
vestigen, komt Amerika immers danig
in het geweer, hoewel dit niet gepaard
gaat met wapengekletter.
Amerika laat evenwel geen twijfel be
staan omtrent zijn bedoelingen en dat
kan niet geheel zonder uitwerking
blijven.
Het is onjuist, dat een democratisch
bewind a priori een communistische
regering uitsluit. Dat is geenszins het
geval. Wanneer toch bij werkelijk vrije
verkiezingen de meerderheid der kiezers
kiest voor het communisme, is een com
munistische regering volkomen verant
woord. Maar niet is dat het geval, wan
neer een communistische minderheid
door gewelddadig optreden of dcor on
derdrukking zich van de macht meester
maakt. Dan wordt gehandeld volslagen
in strijd met het democratisch beginsel,
dat immers berust op erkenning van het
recht der vrije meningsuiting over de
ganse linié!
In genoemde drie landen ziet men nu
juist een optreden in strijd met de de
mocratische leerstellingen, speciaal in
Hongarije en Roemenië. In Bulgarije
staat de zaak iets gunstiger voor het
communisme. Bij de gehouden verkie
zingen geheel vrij" waren zij intussen
niet! werd een communistische meer
derheid verkregen, dus was een commu
nistische regering verantwoord. Maar
die communistische meerderheid mist
ten enenmale het recht de oppositie te
verwijderen door de kopstukken uit de
weg te ruimen en zo door terreur de
macht geheel aan zich te trekken. Ten
allen tijde behoudt de oppositie haar
rechten, onder welk bewind ook!
In Roemenië staat de zaak reeds ge
heel anders. Daar is geen sprake van
een communistische meerderheid, inte
gendeel. Niettemin zijn het de commu
nisten, die daar volkomen de boventoon
voeren en door arrestaties van tegen
standers de toestand rijp trachten te
maken voor hun dictatuur. En in Hon
garije ziet men de herhaling van Roe
menië op meest brutale wijze. Onbe
grijpelijk is, hoe feitelijke tegenstanders
der communistische dictatuur zich wil
len lenen' voor een dergelijke actie.
Maar het is waar, een militaire bezet
ting weet vaak wonderen te bewerkstel
ligen, vooral als die bezetter communis
tisch is
Communisme en dictatuur zijn nu
eenmaal twee synoniemen; zij zijn niet
te soheiden. Vrije meningsuiting past
niet in het systeem van het commu
nisme, dat slechts weet te decreteren
over de kiezers heen, die hebben te prij
zen, wat de machthebbers wijzen. Ook
al tracht men dat soms niet onaardig
•te camoufleren.
Amerika houdt niet cp, tegen deze
gang van zaken in Oost-Europa te pro
testeren, daarbij op de voet gevolgd door
Engeland. In scherpe nota's wordt op
gekomen voor het democratisch regiem
en zonder twijfel zullen dié nota's straks
onderstreept worden door weigering van
enige hulpverlening, zolang niet wordt
teruggekeerd tot democratische toestan
den. Doch de nota's bevatten geen drei
ging met oorlog of iets dergelijks.
Veelal bestaat daarom de mening, dat
deze nota's, waai- zij niet ondersteund
worden door directe macht of machts
vertoon, geen effect zullen sorteren.
Toch lijkt ons dat onjuist. Zowel in
Hongarije als in Roemenië is de bevol
king niet communistisch en de anti
communistische meerderheid zal zich
gesterkt voelen in haar verzet, als zij
weet, dat Amerika en Engeland achter
haar staan. Ook al gaat dat niet ge
paard met machtsmiddelen, een oorlog
eigen.
Hoofdzaak is, dat de dèmocratische
gedachte levendig wordt gehouden.
Slaagt men daarin, dan zal de demo
cratie niet sterven, al wordt zij momen
teel door geweld teruggedrongen. Vrij
heid is de mens aangeboren en deze zai
steeds blijven leven, wanneer zij slechts
moreel steun krijgt
Het is in dit licht, dat men oi. de
Angel-Saksische nota's moet beschou
wen en zo doen zij ongetwijfeld nuttig
werk. Zeer nuttig werk zelfs.
Indirect zullen zij ook in Polen en
elders hun weerklank vinden.
Democratie en communisme zullen
ten eeuwigen dage zich blijven verhou
den als vuur en water. Het zijn twee
systemen ,die diametraal tegenover el-
kaCommunisme betekent V vernietiging
der democratische gedachte en onder
drukking van een vrije meningsuiting.
In het communisme is geen plaats voor
welke minderheid ook, laat staan voor
enige oppositie.-
Democratie wil zeggen erkenning van
de vrije mening, recht voor de minder
heden en de oppositie, zelfs al legt een
minderheid het aan op vernietiging der
democratie. Zouden anders in democra
tische landen communistische partijen
worden geduld?
Amerika heeft zich opgeworpen als
voorvechter voor de democratie en
daarover moeten wij ons verheugen. Wat
echter weer niet betekent, dat wij alles
in Amerika moeten prijzen!
Ieder land hebbe het recht op eigen
houding, op eigen inzicht! Mits niet af
gedwongen en opgelegd, maar uit eigen
vrije verkiezing,
SCHEEPSBERICHTEN.
Alphard, 26/6 van Porto Alegro te Rio
Grande do Sul; Anthony Leeuwenhoek,
Basrah—Rotterdam, 26/6 van Genua; Beta
en Unltas, 25/6 van Rotterdam te Batavia;
Boschfontein 25/6 van Amsterdam te Port
Elizabeth; Brastagl. 25/6 van Bombay
naar San Francisco; Eemdijk, Rotterdam
New York. pass. 26/6 Lizard; Esso Den
Haag. wordt 30/6 van Aruba te Rotterdam
verwacht; Gaasterkerk, SydneyRotter
dam 26/6 Vlissingen gepasseerd: Kota
Baroe 26/6 van Rotterdam tfe Batavia;
Nlcolaas Wlt-sen. AmsterdamBuenos Aires
24/6 te Montevideo; Noordam, 27/6 van
New York te Rotterdam; North Valley
(charter Holl Br. Ind. Lijn), van Port
Said naar Ras Tanura; Am aria. 25/6 van
St. Thomas naar Martinique; Stad Arnhem.
26/6 van Huelva naar Holland; Streefkerk.
CochinRotterdam, pass. 27/6 Vlissingen:
Stuyvesant ParamariboAmsterdam, 25/6
van St Michaels. Weellnck. Rotterdam-
Bombay. 26/6 Vlissingen gepass. naar
Bordeaux: Telamon. 25/6 van Curasao te
New York; Van 't Hoff, 25/6 van New York
naar Houston; Veendam, 25/6 van New
York naar Rotterdam.
Holl. Afrika Lijnen: Congostroom, 29/6
te Amsterdam verwacht. -
Mij Nederland: Johan de Witt, 2o/6 te
Singapore; Radja. 24/6 te Singapore.
Mil Oceaan: Neleus. 21/6 te Aden.
K N S M.: Zeehond, 26/6 te Antwerpen.
Evaneelinepark. 26/6 te Trinidad; Svolder
27/6 te Curagao; Roelf, 26/6 van Amster
dam naar Antwerpen; Marinier, 26/6 van
Amsterdam naar Santander; Winsum, 26/6
te Amsterdam.
(Van een onzer redacteuren).
Dezer dagen mocht ik het genoegen
smaken, een Zwitsers meisje te logeren
te krijgen. Nu is Zwitserland erg mooi
om te zien en zijn Zwitsers erg plezie
rige gasten (behoudens het bij tijd en
wijle onvermijdelijke Duits), een plezier
dat voor een groot deel zijn oorsprong
vindt in. achteloos rondgedeelde pakjes
Chesterfield en plakken Lindt-choco-
lade, maar^r kleeft een bezwaar aan
onze huidige omgang met het volk uit
het land der bergen. „Money is the root
of all evil" weten alle /ietsende be-
steljongens in deze dagen reeds, en ook
ten aanzien van Zwitserland is zulks
het geval. Zwitserland erkent niet of
ternauwernood de officiële gulden-koers,
weshalve onze gast bij een bank in Zü-
rich een luttel bedrag aan francs kon
ruilen voor een stevig guldèn-bezit, ik
geloof in de verhouding van 60 francs
voor 100 gulden, hetgeen officieel
tenaastebij omgekeerd zou moeten zijn.
Gezien deze althans voor haar
verbluffend voordelige transactie, kwam
het aanzienlijk goedkoper uit, wanneer
zij in Zurich een enkele reis nam en
hier in Holland een enkele reis betaalde
met de goedkope guldens. Zo gedacht,
zo gedaan, en wel bij e'en reisbureau in
Zürich met vele internationale vertak
kingen. Wij willen dit bureau Jansen
noemen. Welgemoed kwam onze gast
na enige dagen verblijf in Holland bij
een reisbureau, laat ons zeggen Pieter-
sen, om een spoorkaartje naar Zürich
te bestellen.
Edochdat bleek niet te mogen.
Waarom mccht het niet? Wel, dat
bleek juist te zijn om te voorkomen wat
onze gast zo volijverig probeerde' een
slaatje te slaan uit de internationale
economische verhoudingen. Prima! Héél
goed! Per slot van rekening moeten ze
aan ook maar niet zo min over onze
gulden denken. Maar je zit ermee als je
zo iemand op de koffie hebt! Wat nu
te deen. Wel. dat bleek eenvoudig. Zelf,
als Hollander, een kaartje kepen Dus:
weer naar Pietersen: „Neen, mijnheer,
wij mogen geen enkele reisjes afgeven,
alleen retours".
„O", zei ik.
Terug voor ruggespraak naar gast en
echtgenote, alwaar achter een bakje
koffie na rüp beraad besloten werd. dan
maar een retourtje te gaan kopen. Wel
zonde van die ongebruikte helft, maar
per slot van rekening zou tiet toch met
die goedkope guldens werden betaald en
derhalve nog een spotkoopje zijn.
„Mijnheer Pietersen, mag ik -een re
tour Zürich van U?"
„Zeker, mag ik Uw visum voor Zwit
serland even zien?"
Pats, die zat. Dergelijke documenten
ontberende werd in nu reeds vrij som
bere stemming een nieuwe krijgsraad
belegd. Ter rechtvaardiging van die
sojnberheid diene, dat wij zelf vacantie-
plannsn koesterden, die het noodzake
lijk maakten, onze gast in enige dagen
kwijt te zijn. Dat ze ééns weg zou ko
men. daar twyfeldèn wij geen mement
aan. De kwestie was maar: zou het op
tijd zijn? Zijzelf besloot toen naar de
Nederlandse bureaux van het reisbureau
Jansen te tijgen. Dat bureau had haar
in Zwitserland mceten waarschuwen en
nu dat nagelaten was, meest Jansen en
Co. het cok maar weer in orde brengen.
Jansen zei, dat de regeling eerst en
kele dagen oud was. nog niet bekend
was geweest bij het kopen van het
kaartje in Zürich. Moest ze maar naar
het consulaat gaan of naar de Neder -
landsche Bank voor een rood deviezen-
formulier en nog een heleboel andere
papperassen.
Volgende aanval: Zwitsers consulaat.
Daar moesten ze er neg eens over dek
ken. Binnenkort «doen over te lange
tijd vcor ons) ging er wel een auto
Nederlandse Bank: wissel voldoende
francs hier bij een bank in voor guldens
tegen officiële koers. Op bewijs van die
transactie mag ei* een enkele reis wor
den verstrekt. Logisch. Voor ons waar
delooshet frankenbezit van onze
gast bleek slechts voldoende voor een
half enkele reisje! Dan lenen we van
een landgenote, die zij in onze omge
ving ontdekte. Ook dat bleek niet mo
gelijk, aangezien deze dame haar gehele
ingevoerde frankenbezit weer moest
tonen bij de grens bij het teruggaan.
Geld telegrafisch over laten maken!
Triomfantelijk kwam ik met deze lis
tige oplossing thuis, na een bezcek aan
het departement van buitenlandse zaken
waar men zich lang op het hoofd had
gekrabt en daar uiteindelijk dit idee
had uitgegraven. Thuis werd ik met ge
juich ontvangen, aleer ik mijn mond
had geopend: het was gebleken, dat het
frankentegced van onze gast toereikend
was voor een enkele reisje Maastricht
Bazel.
Tot Maastricht volstond het Hol
landse geld, in Bazel zou een tante wel
willen voorschieten voor de laatste
etappe.
Die avond dronken wij een borrel.
Twee dagen later na de zorgen te heb
ben weggeslapen. zetten wij haar op de
trein, vol verontschuldigingen èn be-
Het was een echt vrolijk uitstapje ge
weest naar Heiland, By het afscheid
nemen riepen* wy haar nog na„Ver-
zeihung, wir verteidlgen unseren Gul
den!"
Ik wil er maar mee zeggen: doe alles
wat U wilt in Uw vacantie, maar neem
eerst een retour. En als U dan nog iets
aan redelijk verstand over hebt. laat
dan ook wat na: profiteren van de chaos
onzer dwaze wereld. Wanneer U het dan
niet voor het heil dier wereld na wilt
laten, laat het -dpn voor Uw eigen best
wil na. Plezier hebt U er tóch niet van!
Een touristische puzzle.met moraal.
De Belgische koningskwestie
De algemene raad van de Christelijke
Volkspartij in België heeft gisteren een
communiqué uitgegeven, waarin met
betrekking tot het rapport over de hou
ding van de Belgische koning tijdens de
bezetting wordt medegedeeld, dat dit
rapport er toe zou kunnen bijdragen de
eendracht en de saamhorigheid onder
de Belgen te herstellen. De algemene
raad doet dan ook een beroep op een
ieder om zich boven de partijgeest te
stellen en te streven naar een oplossing
die in overeenstemming is met de tra
ditie en de nationale instelling. De al
gemene raad verklaart ten slotte in te
stemmen met de conclusie van de com
missie, volgens welke de koning slechts
één doel beoogde: het heil van België.
Ingezonden Mededeling
Vast en zeker/
Automobielbedrijf N.V. Oegstgeest
Het ligt voor de hand dat er tussen
I de effecten- en geldmarkt een nauw
dekte toespelingen op haar eigen schuld^ verband bestaat, dat deze week weer
r li«Kt tvn/-? tnon Kot
(Van onze financiële medewerker), wordt.
&u doet zich reeds geruime tijd het
verschijnsel voor, dat er veel „kort
geld" wordt aangeboden. De banken
duidelijk aan het licht trad, toen het
Agentschap van het Ministerie van Fi
nanciën het discento van het door het
Ryk uitgegeven schatkistpapier met
1/4% verlaagde tot 1%% voor papier
met een looptijd van 12 maagden en
voor de andere termijnen navenanat.
Op de geldmarkt kan men „lang geld"
en ..kort geld" onderscheiden.
Lang 'geld is het geld, dat bestemd
is om voor lange tijd te wordn uitgezet,
kort geld, dat na korte tijd weer ter
beschikking moet zyn en dat daarom
uiteraard een lagere rente oplevert. Hoe
korter bijv. de looptijd van obligaties is.
hoe minder rendement er van gemaakt
Frankrijk op de weg der
inflatie.
(Van onze correspondent -te Parijs).
Het zal een paar maanden geleden
zijn, dat ik mij vcor het eerst heel sterk
bewust werd, hoe arm Frankrijk was
geworden: dat wil zeggen, hoe laag de
franc in het land zelf neg maar in aan
zien stond. Dat was bij de melkboer. In
een queu, zoals gebruikelijk. Voor me
stond een vrouw, die men. sociaal ge
sproken, in mocht delen by de „kleine
middenstand". Toen haar beurt eindelyk
was aangebroken en zy haar beurs
opende om haar kwart liter melk te vol
doen, viel er een geldstuk op de grond.
Instinctief bukte ik me om het voor
haar#op te rapen. En toen zei ze: „Heel
vriendelykmaar laat U maar. Voor
een franc behoef je je tegenwoordig niet
meer te bukken".
'Na de devaluatie van eind '45 is een
.Franse franc, officieel, iets meer dan
2 cent waard. Haar koopkracht kan men
echter op niet veel meer dan de helft
stellen. Voor de laatste oorlog betaalde
men voor zo'n franc nog een stuiver en
tijdens de vorige oorlog twee kwartjes.
Men berekent, dat sedert 1938 de prij
zen 12 15 maal hoger zyn geworden.
De lonen zyn intussen gestegen in een
verhoyding, die officieel wordt aange
geven met cyfers, die liggen tussen 6
en 9. En uit die twee zogeheten coëffi
ciënten blykt dus, dart het levenspeil
sedert dien ongeveer tot op de helft ls
gezakt. Die cijfers waren iedereen be
kend. Mij ook. Doch by de melkboer
realiseerde ik me pas, welke realiteit er
acnter schuilde. Voor een franc bukt
RAADSELS
voor allen om uit te kiezen; de gro
teren (1116 jaar) vijf, de kleineren
(711 jaar) drie goede oplossingen.
Naam. leeftijd en adres onder de raad
sels. Inzenden naar Bureau Leldsch Dag
blad, of naar Wasstraat 38, tot uiterlijk
Dinsdagmorgen 9 uur.
I. (Ingezonden door Cathrlentje van
Til) Miin le deel ls een jongensnaam,
mijn 2e een voorzetsel, miin 3e deel een
persoon, en mijn geheel ls de naam van
een groot zeeschip.
H. (Ingezonden door Henk van Ros
sen) Met h houd ik je tegen, met p
ben lk een vloeistof, met n een deel van
je llohaam.
III (Ingezonden door Jacoba Zwanen
burg). Een steen en nog een steen.
En toch weer samen één. Maar zondeq
voeg of naad. Een knapperd, die het
raadt.
IV. (Ingezonden door Greetje Dorre-
paal) Wat ls het tegenovergestelde van
Java?
V. (Ingezonden door Rla Tulnhof de
Moed) Waar zijn de zeeën zonder wa
ter. en de steden jonder huizen?
VI. (Ingezonden door Willy v. d
Kwadk). Op de kruisjes komt hori
zontaal en verticaal een naam van het
Koninklilk gezin te staan.
x 1 een medeklinker. m
x 2. een hoofddeksel.
x 3. een statig dier.
xxxxxxx 4. het gevraagde woord
x 5. doet men ln de zomer.
x 6. een Jongensnaam,
x 7. een medeklinker.
VII (Ingezonden door Luc Verstegen).
MUn geheel is een spreekwoord van 45
letters. 28. 35. 37. 32 ls een woning. 1.
3. 4. 4 een gedachte. 39 8. 44, 45 zit aan
ons hoofd. 32. 24. 5. 22. 22. 41 ls een
weg. 2. 6, 23. 28, 34. 34. 45. 38 een knaag
dier ln de bossen. 15. 16. 14. 7. 37. 9 be
tekent aangenaam, prettig. 20. 21. 30.
20. 37, 40 een andere naam voor Moeder,
door kleinere kinderen gebruikt. 42. 43.
33 Iets lekkers op de boterham. 36. 37.
11. 13. 10. 12 doe je. als Je onkruid uit
trekt. 17. 19. 25. 9 gebruikt de bakker.
18. 29. 41 ls een meisjesnaam. 31. 15. 35.
36 ziet men ln de vroege morgen. 25. 26,
27 ls een lidwoord.
vni. (Ingezonden door Jan Ravens-
bergen)Welke steden ln Nederland kun
je hieruit vinden? 1. Loewzl. 2. Nabar,
3. Renham. 4 Edn Agha. 5. Napelodor.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer.
I. Koudekerks. Koudekerk.
2. Hans Axel Nero Slop.
3. De torenklok
4. Odeur.
5. Het ware te wensen. Dat sommige
mensen. Hun eigen gebreken. Wat
beter bekeken. Dan zouden zil het
praten. Over anderen wel laten.
6 De bok. waarop een koetsier zit
7. Valkenswaard: laars. sla. wrak. arend
vla.
8. Bruiloft; 1. boom. 2. roos. 3. uren.
4 inkt. 5. lied. 6. oren. 7 Aulf. 8.
tuin.
Beste raadselnichtjes en -neefjes.
De nieuwelingen zijn welkom. Ik hoop.
*lat zij na de vacantletljd aan de loting
kunnen deelnemen. Ik las. dat. enkelen
uit onze Raadselkrlnc geslaagd zijn voor
het toelatingsexamen H.B.S Gefelici
teerd daarmee! Jullie hebben een extra
lange vacantie %-oor de boeg Geniet er
maar van Tot volgende keer. Veel groe
ten.
Jullie Raadsel tante.
Mevr. M. J. BOTERENBROOD.
Slechte reclame voor
Nederland.
ONZE VOORLICHTING
IN ITALIË FAALT.
Onze Romeinse correspondent meldt:
Nederland is in den vreemde zeer on
voldoende bekend en onze voorlichtings
dienst, die ln de oorlog weinig bereikt
heeft (wat weet het publiek in Amerika,
Australië, Engeland en elders in Europa
van de gebeurtenissen in Indië?) is in
vredestyd al niet veel beter. De voor
lichtingsdienst van het ministerie van
Landbouw heeft een film uitgegeven:
„Ons volkstfoedsel, de aardappel". Die
film werd eerst te Milaan, daarna te
Rome voor een publiek van landbouw
deskundigen vertoond. Te Rome, waar
wy de voorstelling bywoonden. was het
effect negatief. Niet dat de film geen
goede eigenschappen heeft. De kleur is
vaak byzonder goed en or zyn ver
scheiden gedeelten, die leerzaam en be
langwekkend zijn. Doch lo. de op
schriften zijn in het Nederlands, zodat
er een ter zake kundig translateur uit
Nederland moet komen, die de teksten
in het Frans vertaalt; 2o. dezelfde
beelden worden eindeloos herhaald;
minstens veertig keer ziet mqn. om een
voorbeeld te noemen, twee of drie
paarden, voor ploeg of pootmachine ge
spannen, uii de verte op zicb toekomc:
en langzaam voorbygaan. Vooral lang
zaam, want 3o. de gehele film beweegt
zich met een slakkengang.
Wij zagen te Rome van de vyf rollen
er slechts vier; een werd uitgeschakeld,
omdat de voorstelling reeds by na drie
uur had geduurdAls alles vlot
verloopt, zo werd ons verteld, duurt de
film twee uur en een kwartier. Dat
is zeven kwartier te lang. Het is een
der meest elementaire regels der fllm-
psychologie, dat bij een zo weinig geva
rieerd onderwerp een film, die een half
uur draait, reeds het alleruiterste vergt
van een publiek, dat in het bepaalde
onderwerp byzonder is geïnteresseerd.
Geen wonder, dat te Rome de mensen
druppelsgewys de zaal verlieten. En dat
is zeer slechte reclame. Niemand houdt
er van verveeld te worden. Als men de
film tot behoorlijke proporties terug
brengt en van opschriften in het Frans
'en Engels voorziet, zal hij voor een pu
bliek van landbouwsdeskundigen tnet
cusses kunnen worden vertoond, natuur
iyk gekoppeld met een andere film over
een Nederlands onderwerp. Men zou er
ook twee filmpjes van ieder 20 minuten
van kunnen maken, die dan het begin
en het eind vormen van een programma
met. een meer actieve film als midden
stuk.
men zich niet meer. Een paar jaar gele
den kocht men er twee kranten '.oor,
een zeer goed glas wyn, of een ysco en
bekostigde m?n er byna drie ritten met
de metro mee.
HET BANKROET VAN BLUM'S
POLITIEK.
In het -begin van het jaar dorst men
hopen, dat Blum een verdere waarde
vermindering van de munt voorkomen
zou. Het plan, dat zowel de salarissen
als de pryzen van hogerhand fixeren
wilde, was geïnspireerd op het experi-
menit-Gutt, waarmee, volgens deskundi
gen, Minister van Acker de Belgische
franc had gered. Voor Frankryk had
men een jaar berekend als minimumtyd
voor deze gigantische monetaire opera
tie. Er zijn thans zes maanden verlopen.
En de concessies, die Ramadier de syn
dicaten heeft gedaan, hebben nu het
bankroet van Blum's politiek definitief
bevestigd. Dit is door haar promotor zelf
dezer dagen in een hoofdartikel in Le
Populaire erkend.
Ramadier echter, plus royaliste que le
roi, meent de door Blum gewezen weg
verder te kunnen vervolgen. Volgens
hem zullen de voorgestelde maatrgelen
o.a. verhoging dér pryzen van tabak,
brood en treintarieven welke in de
nieuwe tekorten van 30 milliard van de
spoorwegen moeten voorzien, met hoog
stens 2 de dageiykse levenskosten
verzwaren. Doch dit is theorie. De prak-
tyk leert, dat n& de spoor wegmannen,
thans de banken en de grote warenhui
zen zyn gesloten, omdat het personeel
haar achterstand in wil lopen. En in
zones, die moeiiyker te controlereq zyn,
heeft men het voorbeeld van de rege
ring reeds gevolgd en eigenmachtig
pryzen verhoogd, die sedert enkele
maanden niet bewogen. Het is onmoge-
lyk de ogen daarvoor te sluiten.
Nationaal gezien, zal het fiasco van
Blum's experiment de export, die bussen
April en Mei reeds met 10 was gezakt,
verder van de invoer distanciëren. Door
een te hoge kostprys was het Frank
ryk reeds zeer moeiüjk zich op de we
reldmarkt te „handhaven. Dit zal onge-
twyfeld nog "lastiger worden. Vermin
dering der export heeft intering van
het deviezenkapitaal tot gevolg. En min
der deviezen betekent minder aankoop
van grondstoffen en machinerieën,
welke onontbeeriyk zyn voor de uitvoe
ring van het befaamde" planTMonnet,
waarop Frankryk haar toekomst heeft
gegrondvest. Vermindering van natio
nale koopkracht betekent derhalve bin
nenlandse verarming en binnenlandse
verarming is cok een directe bedreiging
voor de politieke rust. Het is opvallend,
dat in kranten en ook by persoonlyke
gesprekken de situatie van het land de
laatste weken steeds veelvuldiger ver
geleken wordt met de toestanden, die
in '22 in Italië, in '33 in Duitsland en
in '36 in Spanje heersten. Dat kan er
op wyzen, dath steeds meer Fransen zich
beginnen te realiseren, dat. het land
thanseen pre-revolutionaire periode
doorloopt. Zy zyn er van overtuigd, dat
met eigen middelen het noodlot niet
meer is te keren. Zal Marshall hier red
ding bieden?
hebben grote saldi van hun clientèle,
welke beschikbaar moeten biyven voor
de betaling van belastingen en de her
bevoorrading van bedrijven, terwyi ook
de belegger een groter deel van zyn
geld op korter termyn tracht te beleg
gen met het oog op de onzekerheid, zo
wel ten aanzien van de politieke ont
wikkeling in ons werelddeel, als met
betrekking tot de waarde van het geld.
Dit is een reden, waarom de 3% le-
nin^n van gemeenten de laatste tyd
niet meer konden slagen, de staatsfond-
sén van dat percentage beneden pari
noteerden en ook de Ned. Dollarlening
geen succes werd.
Er is een neiging om „op zien ko
men" te spelen. De internationale toe
stand is verward en al opent het voor
stel van Marshall voor ons feitelijk
bankroete werelddeel nieuwe perspec
tieven, voor velen blijft het een open
waag of de divergerende krachten,
welke thans van alle kant optreden,
niet aan de verwezenlijking van het
ideaal van de Amerikaanse ondermi
nister van Buitenlandse Zaken in de
weg zullen staan.
Belegging op lange termyn is daarom
voor velen taboe, een mentaliteit, waar
van de Staat kan profiteren door het
beschikbare geld op korte termyn voor
lage rente op te nemen, in de hoop, dat
t.z.t. de voorwaarden aanwezig zullen
zyn voor een consolidatie der grote vlot
tende schulden. Natuuriyk kan een ge
dwongen lening worden uitgegeven,
maar Minister Lietinck kent langzamer
hand zyn pappenheimers voldoende om
te weten, dat het staatscrediet daar
mede ten slotte niet gediend is. Van
daar dat tot dusver noch een gedwon
gen, noch een vrywillige staatslening
wordt uitgegeven, maar de vlottende
schuld door middel van schatkistpapier
wordt gefinancierd, waarvóór dan thans
het disconto met 1/4% is.verlaagd.
Dit betekent voor de banken wel is
waar een nadeel, maar zij mogen niet
klagen, want de financieringsmethoden
der regering hebben hun de laatste Ja
ren grote winsten in de schoot gewor
pen, doordien zij over de by hen gede
poneerde gelden geen of een minimale
rente vergoedden en van de Staat aan-
vankeiyk 2%, later 21/4, 2 en 13/4 ont
vingen en thans nog 1%% voor jaars
papier. Alleen de spaarbanken, die nog
een betrekkelyk hoge rente vergoeden,
komen langzamerhand in' de knel en
zullen, als deze toestand blijft aanhou
den, tot renteverlaging moeten over
gaan.
Het is een wonderlyke situatie. Aan
de ene kant er veel vraag naar geld,
maar dan op lange termyn, aan de an
dere kant is er veel aanbod van geld,
maar dan op korte termijn en om nu
het aanbod van geld op lange termyn
te bevorderen, wordt het disconto voor
geld op korte termyn verlaagd, met
het onmiddellyk gevolg, dat die rente
vergoeding door velen te laag wordt
geacht en men in arrenmoede tot be
legging op langere termyn overgaat.
Zo was er deze week meer vraag naar
Staatsobligatlën, waarvan de nieuwe
Dollarlening het tot 101% bracht en
ook de andere uitgiften in koers aan
trokken, terwyi voArts dfe Aandelen
markt er profyt van trok, omdat tal
van beleggers daarin een zekere waar
borg zien tegen inflatie en aangetrok
ken worden door de mooie dividenden,
welke de laatste tyd worden uitgekeerd
en door gunstige verwachtingen, welke
in jaarverslagen en ter jaarvergaderin
gen worden uitgesproken.
Laten we hopen dat ons land intus
sen ook de vruchten mag plukken van
de handelsovereenkomsten met België,
Denemarken en Finland, al hebben we
dan ook f. 135 millioen aan België moe
ten betalen omdat ons crediet uitgeput
is. We leven bij de dag en in de hoop
dat het morgen beter zal zyn dan van
daag. En in die stemming betvaart de
Amsterdamse beurs opmerkeiykerwyze
haar optimisme!
Meer dan 1500 gegadigden
melden zich aan.
(Speciale reportage).
Het ernstig tekort aan onderwijzers
hier te lande maakt niet alleen elk
streven naar vernieuwing bij voor
baat al onmogelijk, maar dreigt ook
het lager onderwijs (openbaar zowel
als byzonder) over de ganse linie te
ontwrichten. De cijfers spreken een
duidelijke taal. Op 1 April 1946 waren
er 2588 onvervulde vacatures in Ne
derland en men kan zeggen dat het
tekort sindsdien tot minstens 3000 is
gestegen.
ER KOMT ENIG SOULAAS.
Zullen de recente salarisverbeterin
gen en diverse andere maatregelen,
welke de laatste tyd door de overheid
zyn genomen, van voldoende betekenis
biyken te zyn om de belangstelling voor
het onderwyzersberoep weer aan te
wakkeren en daardoor binnen afzien
bare tyd het tqkort beduidend te doen
verminderen?
Met die vraag hebben wy ons gewend
tot de heer A. van Wyngaarden, Alge
meen Secretaris van „Volksonderwys"
en zyn antwoord klonk niet geheel on
bevredigend. Natuuriyk zyn wy voorlo
pig nog lang niet, waar wy zyn moeten,
maar enig soulaas komt er ongetwijfeld.
Het aanbod van werkkrachten groeit
enigermate, maar de grote steden zijn
daarby ln een gunstiger positie dan het
platteland, waar nog lang een schrij
nend tekort zal blijven bestaan als er
geen nieuwe maatregelen komen inzake
de standplaatsaftrek. De trek naar de
stad heeft trouwens de aandacht van
de regering en het is te verwachten, dat
er zal worden ingegrepen om de moei
lijkheden van de plattelandsschool niet
nog groter te maken dan zy al zijn.
Voor zover in de laatste maanden tal
van vacatures konden worden vervuld,
moet de opmerking worden gemaakt,
dat het niet de jongeren zyn, die daar
toe hebben meegewerkt. Veel meer zyn
dat Indisch-gasten en gehuwde onder-
wyzeressen. En wat die laatste categorie
betreft, aldus de heer Van wyngaarden,
vragen wy opheffing van de bepaling.
\velke leidt tot het ontslag van de hu
wende onderwijzeres. In feite is dit
overigens een aangelegenheid, waarvan
het publiek thafas niet veel meer merkt.
Want de huwende onderwijzeres wordt
ontslagen, maar de gehuwde kan tyde-
lyk weer worden aangesteld en wel. vol
gens de nieuwe bepalingen, op een sa
laris, dat overeenkomt met dat van een
vast aangestelde kracht.
ECHTPAREN VOOR DE KLAS,
voor de gehuwde vrouw, die geruime
lyd niet by het onderwijs is geweest.
Was haar salaris tot dusverre bepaald
minimaal, thans wordt driekwart van
de fictieve diensttyd (de tyd, die men
niet by het onderwys heeft doorge
bracht) bij haar dienstjaren geteld, en
dat is voor menigeen een zeer aan
zienlijke winst. Met het gevolg, dat er
op het platteland, waar veel hoofden
van scholen met onderwijzeressen zijn
getrouwd, taf van gehuwde vrouwen
weer in functie treden om de ambte
lijke en daarmede tevens de mate
riële zorgen van haar echtgenoten
te verlichten. Geld zoet nu eenmaal
de arbeid en het leven is toch al duur
genoeg!
Jonge onderwyzers en onderwyzeres-
sen komen er nog niet veel by en dat
kan ook niet anders omdat de kweek
scholen, als resultaat van de oude sa
larissen, zeer onvoldoende bezet zyn. Zo
gering is nog de toeloop, dat zij zelfs
niet voldoende is afgezien van het
tekort om de normale süjtage van
het ruim 36000 mannen en vrouwen tel
lende onderwyzerscorps (openbaar en
byzonder lager onderwys) op te vangen.
Maar nieuwe maatregelen zijn sinds
kort in werking getreden, en ja, zegt
de heer Van Wyngaarden. de algemene
indruk is, dat er inderdaad een kente
ring ten goed is gekomen. Kan men
anders concluderen, als men de verras
sende mededeling hoort, dat de een
jarige spoedopleiding voor bezitters van
het diploma HBS. Gymnasium of an
dere middelbare school met vyf jarige
cursus (jaarklasse '44, *45 en '46) reeds
Belangryk is intussen de vooruitgang meer dan duizend gegadigden heeft ge
trokken? En is het niet logisch, dat men
wat van zyn pessimisme verliest, als
men daarbij verneemt, dat die ruim
duizend candidaten voornamelijk de
Rykskweekscholen betreffen? In dat ge
tal zitten dus niet de candidaten voor
de bijzondere kweekscholen (die nog
nier zijn opaegoven) evenmin do toe
loop uit de groep van hen, die thans
hun eindexamen dojn, en ten slotte ook
niet eventuele gegadigden van de jaar
klasse '42 of '43. Van die laatste cate
gorie zullen trouwens alleen zy in aan
merking komen, die hun studie hebben
voortgezet of zich met kinderopvoeding
of jeugdwerk hebbenv bezig gehouden.
Aan him aanstelling zal een persoon
lek* beoordeling ((dus van iedere can-
>diaaat apart) vooraf moeten gaan.
BLIJDE VERBAZING.
Intussen is het zo. dat
cihat toch minstens 1500 jongelie
den aan de spoedcursus zullen deel
nemen, een resultaat, waarvan ook üi
onderwijskringen menigeen met blijde
verbazing kennis zal nemen.
In een tUd waarin werkkrachten wor
den gevraagd op ieder gebied, blijkt
na de salaris-rem is weggevallen het
opvoedende we.k
bekoring te hebben behouden. Een
zware belasting komt er inmiddels op
de schouders van het personeel der
rijkskweekscholen, dat in 12 maanden
tyds de cursisten moet klaar stomen en
er zijn vacantie wel zo goeu als geheel
by zal inschieten. Als een pleister op
de wonde overwegen de departementen
van onderwys en financiën een ruime
geldelyke vergoeding
