DE MEESTER-DETECTIVE
Kerkelijk Leven
Radio-prograinma
RECHTZAKEN
Officiële publicaties
Uit de Raadzaal
Een mcin als jij
Stimulering van de,
woningbouw.
TOT NU TOE 4000 VERGUNNINGEN
VERLEEND.
Naar wij vernemen, moet het getal
28000 der dit jaar te bouwen huizen
worden opgevat in deze zin, dat in 1947
een woningbouwvolume van 28000 wo
ningen dient te worden verwezenlijkt.
Hoofdzakelijk door financiële moeilijk
heden is de eigenlijke herbouw van ver
woeste woningen en ook de particuliere
nieuwbouw nog niet in betekenende
omvang op gang gekomen.
Vele gemeentebesturen bleken reeds
in staat te zijn voldoende bouwplannen
tot het verwezenlijken van het hun toe
gewezen bouwvolume in to dienen. Te
veel gemeenten zijn echter o.m. door
moeilijkheden bij het verkrijgen van de
nodige bouwterreinen ten achter ge
bleven. Hierdoor komt het totale bouw
programma in gevaar. Vandaar, dat on
langs aan de gemeentebesturen is me
degedeeld, dat ook gerede bouwplannen,
die uitgaan boven het aanvankelijk toe
gewezen volume kunnen worden aanbe
steed, mits dat geschiedt voor 1 Juli a.s.
Van 1 Januari t/m 31 Mei 1947 is
goedkeuring tot gunning verleend voor
ruim 4000 woningen. Mede ten ge
volge van bovengenoemde maatregel
zijn in de eerste weken van Juni de
aanvragen in grote aantallen binnen
gestroomd, zodat men hoopt dat spoe
dig een gunstiger beeld zal worden
verkregen.
Gebrek aan geschoolde bouwvakar
beiders zal mogelijk de uitvoering van
de woningbouw bemoeilijken. De mi
nister zal evenwel alles doen wat mo
gelijk is, om de beschikbare arbeids
capaciteit volledig te gebruiken.
Een unieke zweminrichting
in Noordwijk.
EENZAAM EN VERLATEN,
OMSTREDEN IN STOFFIGE
DOSSIERS!
(Van onze correspondent).
Beschut tegen vrijwel alle winden
ligt te midden van de Noordduinen in
de gemeente Noordwijk een urachtig
zwembad, compleet met kleedkamers,
douche-inrichtingen enz. Deze uitste
kend geoutilleerde zweminrichting was
een van de sporadische voor Nederland
welkome erfenissen van de Duitse be
zetters.
Wel,'dat is prachtig, zou men zoden
ken. Zeker, twee seizoenen thans heeft
de stichting „De Noordwijkse zwem
school" op uitmuntende wijze zonder
enig winstbejag deze unieke zwemge-
1 genheid geëxploiteerd. Tegen geringe
vergoeding konden particulieren, tal
rijke verenigingen en bovenal de bad
gasten van dit zwembad genieten, ter
wijl de schoolkinderen er in schoolver
band gratis zwemles ontvingen.
Twee jaar lang heeft deze Duitse
nalatenschap gezondheid en ontspan
ning gebracht.
Ten derde male is thans het badsei
zoen aangebroken, maar geen enthou
siaste kinderstemmen klinken meer
door de duinen, geen drukte van bad-
gasten is meer te bespeuren om en in
dit bad, dat thans eenzaam en verla
ten, droog en nutteloos in het duinter
rein verscholen ligt.
De reden? Een onenigheid over het
eigendomsrecht.
De Noordwfjkse Zwemschool is van
goede wil. doch kan, onkapitaalkrachtig
als zij is. zonder steun van gemeente
wege niets uitrichten. Zelfs is het
moeilijk de reeds sinds 1 Mei j.l. aan
gestelde zwemlerares te betalen. Ha
rerzijds wil de gemeente echter geen
geld in de inrichting steken, zolang
niet is uitgemaakt van wie de zwem
inrichting nu eigenlijk is.
Verschillende instanties betwisten
elkaar namelijk dit eigendomsrecht,
t.w. de gemeente, wederopbouw, bureau
oorlogsbuit, ministerie van oorlog en
nog enige lichamen.
Wij twijfelen er niet aan, of ééns zal
worden uitgemaakt wie de meeste rech
ten kan doen gelden, doch de ambte
lijke molens malen dikwijls tergend
langzaam. De zomer verstrijkt, reeds
korten weer de dagen. In stoffige bu
reaux berusten de dossiers over dit
oord van zon en lucht, van water en
wind
Terwijl juridische spitsvondigheden
worden gezocht om rechten te verove
ren, wordt het welsprekendste recht
over het hoofd gezien: het recht van
de mens om te genieten van de zomer,
waarvan hij zovele jaren verstoken is
gebleven.
Noordwijk zucht: het heeft een
ideaal zwembad, maar het mag niet
zwemmen.
Ach, nam toch St, Bureaucratius eens
een duik in het frisse water!
Agent schoot messensteker
neer.
Hedennacht ontdekte een surveile-
rende agent van politie een man op
het Jozef Israëlsplein te Den Haag, die
zich daar verdacht ophield.
Daar hij geen papieren bij zich had.
bracht de agent hem over naar het
bureau De Mildestraat.
Ter hoogte van de Floris Gryp-
straathoek Van Hogenhoucklaan,
werd de agent door de man plotse
ling met een dolk aangevallen. De
agent trok hierop zyn dienstpistool
om zich te verdedigen. Daar de man
na sommatic naar de agent bleef ste
ken, loste deze enige schoten, die de
man in de buikstreek troffen. Hij
overleed ter plaatse.
In de onmiddellijke nabijheid van het
slachtoffer, welks identiteit nog niet
vaststaat, wegens het ontbreken van
papieren, werden een dolk en een sta
len frais gevonden, welke voorwerpen
in beslag genomen zijn.
MEEVALLER VOOR DE
BELASTINGEN!
Zekerheidsstelling van f. 500.000.
opgelegd.
De dienst van de Rijksbelastingen te
's Hertogenbosch heeft -*en onderzoek
ingesteld naar het financieel beleid vin
de heer mr. L. Margraaff te Vught,
wiens goederen sedert kort zijn vrijge
geven door het Ned. Beheersinstituut
De heer Marggraff is een zekerheids-
stelling opgelegd van f. 500.000.we
gens achterstallige, eventueel verzwegen
belastinggelden. Het financieel onder
zoek is nog niet voltooid.
RICHTLIJNEN DER
ZIEKENFONDSWETGEVING.
Sociale verzorging naar
sociale behoefte.
De landelijke raad van de Federatie
„Vereen. Maatschappij -Ziekenfondsen"
hield te Utrecht zijn jaarvergadering.
De richtlijnen voor de komende zie
kenfondswetgeving werden aangeno
men.
Daarom wordt er o.m. van uitgegaan,
dat het ziekenfondswezen als enige
taak heeft de geneeskundige verzorging
van een zo groot mogelijke groep der
bevolking te verzekeren volgens de lei
dende gedachte: „Sociale verzorging
naar sociale behoefte", terwijl de prae-
ventieve geneeskundige verzorging, voor
zover deze individueel door de mede
werkers van het ziekenfonds kan wor
den toegepast en. niet tot het werkter
rein van anderen behoort, mede tot de
taak van het ziekenfondswezen gere
kend moet worden. De praeventie in
haar gehele omvang dient geregeld te
worden in het kader der gezondheids
zorg.
De richtlijnen verklaren voorts, dat
het Ziekenfondsenbesluit 1941 als uit
gangspunt voor een hervorming van
het ziekenfondswezen onaanvaardbaar
is. Voorts zal de toekomstige regeling
o.m. moeten voldoen aan de minimum
eis. dat de, door het Ziekenfonds be
middelde gezondheidszorg verkrijgbaar
is voor allen, die zelf niet in staat zijn
het gehele of gedeeltelijke risico te dra
gen.
DE HEREN SCHOUTEN EN
BRUINS SLOT TERUG.
„Zienswijze onderging geen
verandering-".
Gistermiddag zijn de heren J. Schou
ten en dr J. A. H. J. S. Bruins Slot
met het Indiëvliegtuig uit Batavia op
EEN GOED VOORBEELD! s
Meer dan 15 arbeiders van de N. s
V. Machinefabriek v/h Jansen en
Sutorius te Utrecht zijn onder
dienst geroepen. Hierdoor dreigde ee
het gereedkomen van de voor de
voedselvoorziening en voor export
bestemde machines in gevaar te
komen. De voltooiing van dit werk
ligt in het algemeen landsbelang.
36 leden van het bedrijf, die ver-
antwoordelijke of leidende posities
=E bekleden, hebben zich toen uit
eigen beweging bereid verklaard
om. ten einde de dreigende stag-
natie te voorkomen, minstens 3
maanden lang na kantoorsluiting
3 uur aan de machines te gaan
EE staan. De meesten van hen waren,
voordat zij een leidende functie Ej
kregen, geschoolde vakarbeiders.
Schiphol aangekomen.
Zij hebben gesproken met persoon
lijkheden van alle richtingen, zowel
voorstanders van hun zienswijze als uit
gesproken aanhangers van de Repu
bliek. De heer Schouten zeide bij zijn
aankomst: „We hebben veel gezien, veel
gehoord en veel geleerd, doch onze al
gemene zienswijze heeft geen wijziging
ondergaan".
Hij had alle lof voor het uitnemende
moreei der Ned. troepen, in het bijzon
der voor hun houding tegenover de be
volking en is van mening, dat de In
landse bevolking, in de gebieden waar
zij zich kan uiten, op duidelijke wijze
te kennen geeft, dat zij het optreden
van onze troepen waardeert.
MR. JOHN P. VAN MATER VAN
THEOSOPHISOIIE GENOOTSCHAP
BEZOEKT ONS LAND.
De secretaris-generaal van het Theoso-
phlsch Genootschap, hoofdkwartier Covi
ns (Cel.), mr. John P. van Mater, brengt
vergezeld door zijn echtgenote een bezoek
van enkele weken '.en ons land, alwaar
zij os. In Den Haag. Rotterdam-, Utrecht
en Amsterdam openbare voordrachten
zuilen houden. Mr. Van Ma-ter ls van Ne
derlandse origine.
PREDIKBEURTEN 24 JUNI. s
Boskoop Rem. Kerk, 8 uur, de heren
J. Klein Haneveld uit Bodegraven en F.
Nlemeljer uit Alphen a. d. Rijn.
WOENSDAG, 25 JUNI.
Boskoop Ohr. Geref. Kerk: 7.30 uur,
ds. H. J. Velema uit Bunschoten.
Alphen aan den RU» Oude Geref.
Gemeente: 7.15 uur ds. v. d. Poel van
Glessendam.
Ned. Ilerv. Kerk Beroepen te Koude-
kerke (toez.) L. D. van D1J1 te Lands
meer; te Al'buirg (2e predpl.) J. v. Slle-
dregt te Hulzen (N.H.); te Pijnacker
(toez. 2e pred.pl.) A. v. Roon te Oude en
Nieuwe Wetering; te Bledswy-k, N Kleer
maker te Veen (N.B te Hardenberg
(toez.) J G, Panhulse te Druten en
Leeuwen. Aangenomen naar Hengelo (O.)
(vac. Kr. Strljdi M. Blom te Oosterhes-
selen; naar Zei hem J. Wlersma te
Augusttousga. Bedankt voor Gasselter-
nljeveen, H. v. Gosllga te Appelscha (Fr.);
voor MHddelharnls G. Willemsen te Zui-
1-lohemNleuwaaJ; voor Montfoort P. J.
Dorsman te Sohellu'jnen; voor Triohit
(Bet.) H. G, Beneder te Baarland; voor
Wierden (toez.) G. Willemsen te Zul-
lichemNiauwaal; voor Barneveld (3e
pred.pl.) H K van Wingerden te Delft;
voor Bloemendaal (vac J. C. van Dijk),
D J. Haspels te Groenlo.
VOOR WOENSDAG 25 JUNI.
Hilversum I (301 M.) VARA: 7,00:
Nieuws; 7.15: Ochtendgymnastiek; 7.30:
Gramofoonmuziek; 8,00: Nieuws; 8.15
Lied Partij v d. Arbeid; 8,18: Opgewekte
muziek; 8,50: Voor de huisvrouw; 9,00:
Gramofoonmuziek; VPRO: 10,00: Mor-
gerwijding door ds. F Oor.t; VARA: 10,20
Voor de vrouw; 10,35: Ro ran Hessen,
plano; 1-1,00: N»nstop-programma; 11,45:
F?.m. berichten; 12,00- Va nderdlLe - ark est
12,30: kalender; 12.35 Vandevllle-orkest;
13.00: Nieuws: 13.15 Voor het platteland;
13.20: Miller Sextet; 13,50: The Inikspots,
14,00: Voor de vrouw; 14,15: Omroep-
kamerorkest, 15,00: Voor de jeugd: 15.40:
Sextet Charles Ernesco; 15,45: Ziekenbe
zoek; 16,15: Voor de jeugd; 17.15: Accor
deonorkest; 17,30: NVH; 17,35: Accor
deonorkest; 17.45: Jolian Jong. orgel;
18,00" Nieuws; 18,15: Varia; 18.20: Volks-
dansorkest; 18.30: pregr. Ned Strydkr.;
19.00: Herdenking ondertekening hand
vest Verenigde Naties- 19.15: Kwartet
Jan Corduwener; VPRO: 19.30: Ons le
ven en ons geloof; 19.45: Lezen in de
bijbel; VARA: 20,00: Nieuws: 20.05:
Dingen van de dag20.15: Opera „Don
Juan" van Mozart; 21,15: Deel n hoor
spel „Opstand der dieren"; 22,00: Metro-
pole-orkest; 22,45: Sportreportage; 23,00:
Nieuws; 23,15: Vi L-vi en. piano; 23,25
24.00: Licht concert;.
Hilversum Ti (415 M.) NCRV: 7,00:
Nieuws; 7,15: Ochtendgymnastiek; 7,30:
Muziek ran Handel; 7,45: Woord voor de
dag; 8,00: Nieuws; 8.15: Liederen: 8.30:
Montere klanken; 9,00: Zieken bezoek;
9,30: Pol. berichten: 9,50: Variaties op
een oud Slavisch lied; 10,30: Morgen
dienst o.l.v. ds. P. de Looze; 11,00: So
praan, tenor en orgel; 11,30: Continental
Quintet; 12,15: Sangh en spel; 19,00:
Nieuws; 13.15: Scala Sextet; 14.00: Mu-
slque de la garde republlcalne, 14,30:
Bondsdag Geref. MeisJesvereniglngen ln
Zwolle; 15.45: G. D. Gunning ham. orgel;
16.00: voor postzegelverzamelaars; 16.15:
Meisjeskoor Lenteleven; 16,45: Voor de
sohoolgaande jeu-gd; 17,30: Hawaiian-
muziek; 17.45: Rijk Overzee; 18.00: Land
en tuinbouw; 18,15 Selectie uit- ,.A coun
try Gi-rl" van M. Rubens; 18,20: Varan -
tLetlps; 18,30: Radio volksuniversiteit;
19.00: Nieuws; 19.15; Het nieuws uit In-
dië; 19,30: Actueel geluLd; 19,45: gramo
foonmuziek. 20,00: Nieuws; 20 05: Gra
mofoonmuziek; 20,30: BBC Symphcmie
Orkest speelt in het Concertgebouw;;
22 20: GramofoonmuEiek; 22,30: Nieuws;
22,45: Avondoverdenkdng; 23.00: Mando-
ltoata; 23,3024,00: Richard Tauber
zingt.
Doodstraf geëist
tegen V-vrouw
Wederom is tegen een .touw de
doodstraf geëist; ditmaal was het de
55-jarige Adriana Valkenburg uit Am
sterdam, beter bekend als „Jeanne",
die als V-vrouw in dienst was by het
Bureau Joodse Zaken te Amsterdam
en thans voor het Amsterdamse Byz.
Hof terecht stond.
De advocaat-fiscaal, mr. M. H. Ge-
linck trok in zyn requisitoir een ver
gelijking tussen Ans van Dijk en deze
Jeanne.
„Ongetwijfeld heeft Ans van Dijk"
aldus mr. Gelinck „een grotere acti
viteit ontplooid dan deze vrouw. Daar
tegenover staat, dat Ans van Dijk Jodin
was en dus onder voortdurende dreiging
leefde, Bij deze vrouw is hiervan ech
ter geen sprake. Zij was er op uit, de
Joden te plunderen en het, is zeer waar
schijnlijk. dat boven de veertig, welke
de beruchte S D.-er Schaap voor de
geest staan, nog vele anderen het
slachtoffer van haar praktijken zijn
geworden".
Mr. Gelinck eiste de doodstraf.
VONNISSEN IN VERRAADZAAK
„VRIJ NEDERLAND".
Het Bijz. Gerechtshof te Amsterdam,
heeft heden uitspraak gedaan in de
verraadzaak „Vrij Nederland". De 40-j.
J. C. M. Meenen, die lid was van de
NB.B, en van de „Wach und Schutz-
dienst", hoofdschuldige van het ver
raad, dat zulke catastrophale gevolgen
voor bijna 40 inwoners van Haarlem
heeft gehad, werd tot 20 j. gevangenis
straf veroordeeld. Aan Beenen, die ver
leden jaar reeds wegens het ven-aden
van de verzekeringsagent Bronkhorst
uit IJaarlem tot 7 jaar is veroordeeld,
ls dus in het geheel 27 jaar gevangenis
straf opgelegd.
Zijn vriendin, de 34-j. Augusta Th.
Kappelhof, een dienstbode uit Haarlem
werd veroordeeld tot 4 j. gevangenis
straf.
Verschillende anderen werden tot
lagere gevangenisstraffen veroordeeld.
HAAGSE POLITIERECHTER.
Clandestiene slachtingen Er was
door C. v. d. Z te Sassenhelm deelgeno
men aan het verhandelen van varkens
vlees. hetgeen resultaat was van een
clandestiene slachterij. De Officier vor
derde tegen verdachte vijf maanden ge
vangenisstraf, doch na het pleidooi van
de raadsman, werd het vonnis twee
maanden gevangenisstraf.
D. J, v. d. W. te Hazerswoude, had
clandestien een varken geslacht, waar
voor de. Officier tegen hem zes maanden
gevangenisstraf eiste. Na het pleidooi van
mr. J. P. v. d. Plas, die op verzachtende
omstandigheden wees. werd het vonnis
vijf maanden gevangenisstraf.
Rijwieldiefstal De nlkkelaar S A.
heeft te Lelden rijwieldiefstal gepleegd,
op 19 Sept. hetgeen echter niet de eerste
maal was. De rechtbank heeft verdachte
veroordeeld tot negen maanden gevange
nisstraf en voorwaardelijk ter beschik
king stellen ran de regering.
De Burgemeester van Lelden brengt
ter kennis van belanghebbenden, dait ter
secretarie van heden af vlsakten ver
krijgbaar zijn. Aanvraagformulieren zijn
bij de portier. De vlsakten worden uit
sluitend afgegeven van 2,30 uur tot 4
uur des namiddags. Stamkaart of trouw
boekje medebrengen.
Leiden, 23 Juni 1947 8377
De Burgemeester voornoemd,
F. H. VAN KINSCHOT.
De Burgemeester der gemeente Lelden
brengt ter kennis van de gebruikers van
de met aardappelen beteelde percelen,
zulks ter voldoening aan het bepaalde in
artikel 4, 2e lid, van. het Coloradokever-
besluit 1941, dat het gewas op alle met
aardappelen beteelde percelen, binnen de
gemeente Lelden gelegen, vóór 5 Juli 1947
wederom ten minste eenmaal moet wor
den bespoten met water, waaraan op 100
liter 500 gram Calcium-Arsenaat is toe
gevoegd
Deze bespuiting moet zodanig worden
uitgevoerd, dat
le. een hoeveelheid, overeenkomend
met ongeveer 800 liter per hectare ge
lijkmatig over het gewas wordt verdeeld:
2e. dat alle bladeren van de 'aardappel
planten met de vloeistof worden bevoch.
3e. dat op zodanig uur en bij zodanige
weersgesteldheid gespoten wordt, dat het
gewas nog dezelfde dag kan opdrogen.
Lelden, 23 Juni 1947.
De Burgemeester voornoemd,
F. H VAN KINSCHOT.
VLOTTE BEHANDELING
DER BEGROTING 1947.
Ongetwijfeld komt de raad een woord
van lof toe voor de wijze, waarop de
begroting 1947 is behandeld! Was tot
1940 op zijn allerminst een week nodig,
om het in net aantal zittingen uit te
drukken, 9, voor de eerste begroting
sinds de bevrijding zijn slechts 2 dagen
of vier zittingen gebruikt!
Het verschil is evident!
Toch menen wij te moeten wijzen op
enkele factoren, die het optimisme
overtuigend temperen en voor de toe
komst de kiem in zich dragen van een
terugkeer tot de oude en zo dikwijls ge
laakte methode.
Tussen de diverse partijen was voor
deze begroting/ de afspraak gemaakt
om de grote politiek buiten beschou
wing te laten. Op zich zelf een alles
zins toe te juichen besluit, dat echter
voor iedere begroting moest gelden en
niet alleen voor die voor 1947, want ook
al zou de gemeente de volledige auto
nomie herkrijgen, waarop zij recht
heeft, zelfs dan heeft het geen zin om
in de Leidse raad de landspolitiek te
gaan bespreken. Daarvoo- blijft het
parlement, waar alle partijen immers
vertegenwoordigd zijn, de aangewezen
instantie.
Deze onder de druk der tijden dus
voor één jaar afgesproken volgwijze,
dient voor altijd te worden geconti
nueerd
En dan: van de 33 raadsleden, de
wethouders van het getal 37 afgetrok
ken, waren er twee afwezig. Van de
overblijvende 31 hebben er 22 deelge
nomen aan de algemene beschouwin
gen Thans op bescheiden schaal,
maar hoe, wanneer dit wederom gaat
uitdijen? Ook nu was een juiste ver
houding feitelijk reeds zoek
Aan genoemde afspraak heeft men
vrijwel de hand gehouden. Alleen de
communistische fractie-leider, de heer
Van Weizen, heeft ietwat gezondigd:
vandaar, dat hij de langste spreker is
geweest, ruim een uur!
Op hem volgde de heer Schüller met
bijkans drie kwartier en dan de heren
Wllmer, Woudstra, Knol en Knuttel met
om het half uur.
Het college van B. en W. had voor de
beantwoording slechts drie uur nodig.
Dat. wa? knap werk! Te meer, waar bij
deze beantwoording zo goed als niets
bleek te zijn vergeten. De voorzitter was
klaar in 20 minuten, de wethouder van
financiën, de heer v. d Kwaak in 25
minuten, de wethouder var onderwijs,
de heer Van Schalk, en de wethouder
van sociale zaken, de heer Menken, in
35 minuten en de wethouder van fa
bricage, de heer Jongeleen. in een uur!
Zoals gezegd, waren twee leden af
wezig: het waren de afgevaardigden
van de Partij van de Vrijheid. ZU lie
ten verstek gaan bij wyze van protest.
Protest tegen de wyze van behandeling
van deze begroting. Maar zij nebben het
doel ver voorbij gestreefd
Ongetwijfeld ls het Juist, dat de
voor--behandeling van deze begroting
veel, zo niet alles, te wensen heeft
overgelaten. De raadsleden misten im
mers de tijd, om deze inderdaad te
kunnen bestuderen. Voor een afdoening
in de secties van de raad was dan ook
geen gelegenheid. De oorzaak moet
worden gezocht in de eis van Ged. Sta
ten, om voor 14 Juni gereed te zijn,
welke eis B, en W. nog wisten verlengd
te krijgen tot 25 dezer. Dit feit op zich
zelf doet al zien, wat er van de ge-
meente-autonomie is overgebleven! Het
college opende echter de gelegenheid
om vragen te stellen, waarvan ruim
schoots gebruik is gemaakt en heeft
deze beantwoord. Een noodsprong, die
echter in de gegeven omstandigheden
van grote betekenis is gebleken.
Genoemde raadsfractie wilde zich bij
de gang van zaken niet neerleggen, van
oordeel, dat zij niet mede verantwoor
delijk wilde zijn voor een dergelijke
afdoening van de eerste na-oorlogse be
groting der Sleutelstad, die zij niet
naar behoren had kunnen bekijken. Op
zich zelf zullen alle raadsfracties het
eens zijn met de vaststelling van het
feit, dat de voor-behandeling geenszins
heeft beantwoord aan wat wenselijk is.
maar gelukkig hebben de overige niet
de consequentie getrokken van de Par
tij van de Vrijheid, want wat was er
dan overgebleven van de autonomie der
gemeente? Had de raad toch in meer-
derheid zich geschaard achter het
standpunt van de opponenten, dan was
behandeling der begroting niet mogelijk
geweest en zou deze eenvoudig zijn
FEUILLETON
Roman door Bettina Meyenberg.
2).
Helaas had ik hem slechts licht gewond,
maar zij noemden het een misdaad, die
slechts met mijn bloed uitgewist kon
worden. Doch ze kregen mij niet te pak
ken. Verschillende keren werd het huls
van mijn vrienden van onder tot boven
doorzocht en ook de bovenste kelder
brachten zij een bezoek. Als uit de ver
te hoorde ik commando's en het erf bo
ven mij daverde van de millitaire tred
van hun politiebenden. Sindsdien heb
ik soldaten van alle nationaliteiten ho
ren marcheren. Maar de laarzen, die
toen door onze straten daverden, waren
in staat alle laarzen der wereld te over
stemmen.
Niettegenstaande mijn vertwijfelde
weigering brachten mijn vrienden alles
in gereedheid om mij buiten het land
in veiligheid te brengen. „Ook in het
buitenland kun je voor ons werken",
probeerden ze mij te overtuigen. „Hier
zullen ze je op een dag pakken. En we
hebben het zo nodig, dat men bulten de
grenzen voor ons zorgt". De kelders van
het huis waren uitgehouwen in een
rots, die steil in zee afliep. Door een
smalle opening meer een spleet eigen
lijk dan een venster kwam er wat
daglicht in mijn kerker binnen. Zelden
bracht ik een paar uur in de kring
van mijn vrienden door. Ik wist, hoe arg
listig de vijand tewerk ging en ik wil
de deze trouwe vrienden niet. blootstel
len aan het gevaar, dat ik bij hen ge
vonden had. Ik leed geen gebrek in hun
kelder. Ik had genoeg te eten en er wa
ren warme dekens. Twee katten zorg
den er voor dat mijn gevangenis vrij
van ratten en muizen bleef.
Op een nacht omstreeks nieuwe maan
was alles voor mijn vlucjit in gereed
heid. Glad en donker als olie zag ik on
der mij de zee liggen. Allemaal waren
ze naar beneden gekomen om afscheid
van mij te nemen: Peer Ahlsen, die de
harige kiel van mijn vader droeg, Moe
der Freda, Sigurd de student en de
blonde Karen.
„Wij zullen elkaar terugzien", zei
Peer en drukte mijn hand dat horen en
zien mij verging. Karen viel mij snik
kend om de hals. Sigurd maakte aan
stalten haar voorbeeld te volgen, maar
draaide zich plotseling om en holde
weg. Nog hoor ik zijn stappen weergal
men ln het holle keldergewelf. Moeder
Freda legde haar vereelte hand op mijn
hoofd. „Blijf een Noors meisje" zei ze
alleen maar. Nog nooit had ik haar
harde blik zo zacht gezien. Ik knikte
heftig. Spreken kon ik niet, Ik zou ge
huild hebben, als ik mijn tanden niet
vast op elkaar geklemd had. Ik was nog
zo jong en binnen een paar uur zou ik
alleen zyn, alleen en verlaten in de wij
de wereld. Maar waren er niet in vele,
door de oorlog verwoeste landen nog
jongere en eenzame schepselen? Ik ver
mande mij en ging naar de venster
opening. waar een stevig van knopen
voorzien touw hing. Zonder angst keek
ik in de diepte. Beneden aan de voet
van de rots zag ik de boot, die op mij
wachtte, en ik wrong mij door de ope
ning, waarbij myn tenger lichaam me
zeer van pas kwam. Langzaam klom ik
naar beneden. Hulpvaardige armen
strekten zich uit, vingen mij op en ge
luidloos vergleed de boot in de alles
verhullende duisternis. Ergens werd
hevig geschoten. Waarschijnlijk was dat
onze redding, want het leidde de aan
dacht van de wachtposten van ons af.
Het klonk ver als het donkere rollen
van de donder. Een eskader bommen
werpers raasde aan en vervulde de
lucht met hun oorverdovend gedreun
De gevaren om ons heen werden steeds
groter. Toch nam de afstand tussen ons
en de oever, die men door de duisternis
trouwens meer vermoedde dan zag,
langzaam toe. En toen werd het plotse
ling licht achter ons. De stad begon
op verschillende plaatsen te branden.
Gelukkig stond er geen wind en het zag
er naar uit, dat men het vuur de baas
werd. Maar wat verder landinwaarts,
ongeveer ter hoogte van de .Blauwe
Bocht", schoot sissend een witgloeien
de vuurzuil omhoog. Ik greep met beide
handen naar mijn keeldat was ons
dorp. En het waren onze zes boerderijen
„Die gooien alles naar de hel, mens en
vee. En ons land. Ons mooie land".
(Het. was een lange, magere vrouw met
slordige grijze vlechten, die dit zei. Ze
hadden haar beide zoons neergescho
ten. Daarvoor had ze twee vreemde sol
daten doodgestoken, en nu vluchtte ze
net als ik. „Vertellen jullie me eens
schreeuwde ze wild „waarom brengen
wij moeders zoons ter wereld? Mijn
twee zonen heb ik het leven geschon
ken opdat ze achter de ploeg zouden
gaan. En nu? Doodallebei dood!"
Ze lachte hysterisch. „Waarom zwijg je
Niels? Waarom zeg je niets van onze
nieuwe beschermers?"
Niels, de schipper, greep krachtig het
roer vast. Hij zei niets, maar spoog in
een wijde boog overboord. Wat een situ
atie was dit! De bloedrode horizon en
de geluidloos voortglijdende boot, met
de verdwaasde vrouw en de schipper,
die als antwoord op haar vraag slechte
spuwen kon. Alleen maar spuwen
66). Panda sprong van een grote
hoogte naar beneden. De koude nacht-,
wind gierde om zyn oren en de aarde
kwam snel op hem toe
Het zag er even erg slecht voor hem
uit, maar het toeval kwam hem te hulp
Eén van de bewakers, die het lawaai van
de brekende glasscherven gehoord had,
kwam snel het gebouw uit en haastte
zich naar de ^lek van het geluid. En
net op het moment, dat hij die be
reikte, bereikte Panda hem ook. Dat
gaf een schok, dat begrijp je! Panda
plofte boven op de vent en deze die
daar niet op voorbereid was, verloor
zyn evenwicht en stortte ter aarde. En
omdat het slecht voor de gezondheid
is om met zijn kin op de straat te
smakken, verloor de bandiet het be
wustzijn. Panda kwam er beter af,
want hij was zacht neergekomen en
daar maakte hU direct gebruik van....
Een trage rookwolk steeg op van ons
brandende dorp en van onze boederjjen
en verspreidde zich over het water Mis
schien was dit onze redding, want on
ze boot bleef nu verborgen voor waak
zame ogen. Zelfs de schijnwerpers kon
den deze dikke walm niet doordringen.
Niels en zijn helpers haalden de rie
men binnen, ze durfden het nu wel aan
de motor aan te zetten. Wegens het
mijnengevaar koersten wij open zee in
en kort. voor het aanbreken van de dag
werden we opgepikt door een Zweed
se vrachtboot met bestemming Stock
holm. Onze verdere reis verliep zonder
avonturen. Het was een heldere zomer
dag toen ik voet aan land zette waar
ik intussen een tweede vaderland ge
vonden heb. Lang is het geleden die
tijd van honger, gebrek en angst om
het naakte leven. En toch gebeurt het
zelfs nu nog vaak, dat ik des nachts
wakker schrik, sidderend en badend in
het zweet. Het is dan alsof ik het hek-
sengezicht van vrouw Classen weer zie,
alsof ik haar hete adem weer over mijn
gezicht voel strijken. Wakker geworden
door mijn eigen gekreun ga ik overeind
in bed zitten. Het brede raam staat
wijd open. De zwoele geur van de jas
mijn stroomt de kamer binnen. Aan de
donkere hemel fonkelen de sterren. En
diep In het bos zingt een nachtegaal.
„Wat is er lieveling?" vraagt naast
me een slaapdronken stem. Zoals altijd
bij het horen van deze heldere stem
doorstroomt mij een gevoel van opper
ste zaligheid. „Ik heb zo'n akelige droom
gehad In 't donker ontmoet myn
hand zijn sterke vertrouwde hand. Dan
pas val ik in een diepe verkwikkende
slaap.
Wie weet wat er met mij gebeurd zou
zyn als ik op Mariana's grote dag niet
op het idee was gekomen, haar kame
nier. die een vrije dag had. te vervan
gen. Het was over èlven, na de pre
mière. We waren net thuis gekomen
Mariana in Gösta Holms zwartglanzen
de Lincoln en wel alleen. Holm zouter
ere van haar een nachtfeest geven en
was direct na de voorstelling naar de
„Ganymedes" gegaan waar hy zijn gas
ten zou opwachten. Twee huurauto's
met bloemen waren de Lincoln gevolgd.
(Wordt vervolgd).
vastgesteld buiten' de raad oml
Over gemeente-autonomie gesprokeal
Gelukkig zflr de andere partyen ver
standiger geweest en hebben zy ge
maakt van deze begrotingsbehandeling
wat er van te maken viel, zich bewust
van hun verantwoordelijkheid, ook al
erkenden zij, dat het niet in de haak
was. Trouwens B. en W. zullen de eer
sten zijn om dit toe te geven. Force
majeur
Was het daarnevens nu nodig om van
deze kwestie een soort demonstratie te
maken? Bij de aanvang der zitting was
de heer Frohwein ni. aanwezig om na
afdoening van de niets betekenende
punten der agenda, die aan de begro
ting vooraf gingen, te verdwijnen
Het spijt ons het te moeten zeggen,
doch o.is is dat politiek op zijn smalst.
Ontegenzeggelijk heeft de behande
ling der begroting ernstig geleden on
der ait gebrek van een nauwkeurige
bestudering. Een groots opgezet finan
cieel betoog heelt ten enenmale ontbro
ken, waardoor het de wethouder van
financiën wel uitermate gemakkelijk ls
gemaakt. Doch ook de anderen heoben
het niet moeilijk gehad, vooral niet,
waar het college stuk voor stuk heeft
bewezen voor zijn taak te staan en zich
geheel te hebben ingewerkt, zodat Lei
den vertrouwen mag stellen in zijn.
huidige regenten.
Typerend is dan ook wei, dat de enige
financiële wijziging in de begroting is
geweest verhoging der wethouderssala
rissen, die met algemene stemmen werd
aanvaard.
Waar dit ambt momenteel de hele
man vraagt, ls het volkomen te bil
lijken
Feitelijk hebben twee kwesties het de
bat beheerst: ten eerste de verhouding
tussen rijk en gemeente, waarover geen
verschil van mening bestond en ten
tweede de medezeggenschap, een oud
stokpaardje.
Alleen bij wijziging in de verhoudin
gen tussen rijk en gemeenten is er mo
gelijkheid van herstel der gemeentelijke
autonomie. Van dit axioma waren alle
partijen doordrongen en vol verwach
ting wordt dan ook het rapport der des
betreffende commissie-Oud verwacht,
die voor dit doel is ingesteld.
Inzake de medezeggenschap heerst
nog wel de nodige tweespalt en dat laat
zich begrijpen. Om te beginnen toch is
men het niet eens, hoever zich deze
moet uitstrekken. En dan komt daarne
vens de vraag of deze practisch is in te
voegen in de bestaande wetgeving,
speciaal wat overheidspersoneel be
treft. Verstandig was het daarom om
op advies van wethouder Menken zich
nog niet te binden, doch af te wachten,
wat in deze materie zal worden geadvi
seerd door het centrale lichaam, dat zich
daarmede bezig houdt. Medezeggenschap
dient niet plaatselijk doch landelijk te
worden vastgelegd.
Overigens was het, om zo te zeggen,
allemaal klein goed, wat te berde werd
gebracht of volstond men en dat
geldt speciaal de belangrijke hoofdstuk
ken van volksgezondheid en woning
bouw met het uiten van wensen, die
bij een volgende begroting zo nodig ver
der zullen worden aangesneden.
Opmerkelijk was wel, dat tussen de
partijen over en weer veel meer begrip
bestond ten aanzien van elkanders
standpunt dan voor de oorlog. In dat
opzicht schijnt men dan toch te hebben
geleerd! Het begrip van „eenheid in
verscheidenheid" lijkt meer dan een
ijdel begrip te zyn geworden! Dit geldt
zelfs voor de communistische fractie.
De heer Van Iterson deed een oude
gewoonte herleven met zijn voorstel
's avonds weer te mogen roken, dat met
grote meerderheid ook de meeste
dames stemden voor werd aange
nomen, Het was wel het meest enthou
siast begroete voorstel dat is gedaan!
Moge deze stemming van begrilDen
over en weer zich niet alleen handha
ven, doch zich nog verdiepen. Het zal
onze stad ten goede komen.
En zo heeft Leiden dan weer zijn
eerste begroting, gebaseerd op cijfers,
die dè toets der realiteit kunnen door
staan.
Hierop zal kunnen worden voortge
bouwd
Bepaald rooskleurig ziet het er op het
eerste gezicht niet uit: een tekort van
ruim twee millioen. Maar voor zwart
pessimisme zien wij evenmin reden, ge
let op de verhoudingen. Zonder een af
braak-systeem te volgen ten aanzien
van de sociale voorzieningen en wat
daarmede samenhangt, lijkt ons de 'to-
tale positie der Sleutelstad niet hope
loos. mits volstaan wordt met het nood
zakelijke en het wenselijke op de ach
tergrond wordt geschoven.
Gelukkig is het college van B. en W.
overtuigd van de wenselijkheid van een
dergelijke politiek en bestaat er dus
geen reden voor te grote ongerustheid.
Een knap stuk werk is met deze be
groting geleverd en terecht werd het
college, de wethouder van financiën na
tuurlijk in de eerste plaats, na afloop
geluk gewenst met het bereikte resul
taat.
Slechts een tweetal kleine incidenten
hebben zich by de behandeling dezer
begroting voorgedaan. De heer Plna
kwam terug op de benoeming van de
gemeente-ontvanger en verweet de wet
houder onjuiste voorlichting, hetgeen
hij echtér, op uitdrukkelijk verlangen
van de wethouder, ten slotte terugnam,
zy het eerst ietwat aarzelend. Blijkbaar
kon hij zijn nederlaag bü déze benoe
ming moeilijk verkroppen. Daaraan wil
len wij ook wijten zijn klappen uit de
school der geheime zitting, hieraan ge
wijd, hetgeen de voorzitter, die het de
bat uitmuntend leidde zonder te kort te
doen aan de vrijheid van spreken, in
de kiem smoorde.
En de heer A. van Dijk had de slechte
smaak om sarcastisch de behandeling
dezer begroting te vergelijken met het
optreden van Hitler in de Kroll-opera,
hetgeen hii weigerde terug te nemen.
Zeer terecht sprak de burgemeester
daarover zijn misnoegen uit.
Dit waren evenwel de enige wanklan
ken.
FAMILIEBERICHTEN ONTLEEND
AAN ANDERE BLADEN.
Bevallen: Trijzelaar—Gogarn, z„ Rot
terdam; FrankGompertz, d., Rotterdam;
van Everdingen—Eggens. d., Dordrecht-
van der Torren—Ringers, d„ Urmond;
TydemanUrlot, d., Amsterdam; Todd
Bakema, z„ Naarden; RoodaDekker z..
Den Haag.
Gehuwd: A. J. W. M. ThelssLng en P.
J. van Aken. Londen: S. H. Rosier en H.
Horwood-Stlllwell, Londen.
Overleden: J. Knegt. m„ 69 Jaar. Rot
terdam; F. J. vanher Lek. m„ 60 Jaar. Rot
terdam; d M Evcrs-lïooykaas, v., 82 Jaar.
R'dam; J. v. WJngerden-Braat, vr85 Jaai^
Don Haag; J. R. Doornbos Cleverlng, m.»
68 Jaar, Groningen.
