De „Willem Barendsz" enthousiast ontvangen
De Shell zef drie millioenen-projecten
op stapel
Volgend jaar opnieuw naar de walvissen
WEERBERICHT
Wat er in Indië
gebeurt
De nieuwe bonnen
Een volksbelang voor de naaste toekomst
Met een enkel woord
86ste Jaargang
DONDERDAG 22 MEI 1947
No. 26Ü8&
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f3.30 per 3 maanden: 26 cents per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041
Telefoon Redactie: 21507 - Giro no: 57055
„Romantisch, maar hard
leven".
De „Willem Barendsz" is by aan
komst in de Amsterdamse haven een
grootse ontvangst ten deel gevallen.
Het s.s. Houtstroom was 't schip tege
moet gevaren. Honderden Amsterdam
mers juichten, wuifden en zwaaiden
van het dek van de Houtstroom de
bemanning van de walvisvaarder toe-
Tientallen andere schepen omzwerm
den de twee grote schepen, velen wa
ren uitgedost met vlaggen en wimpels.
Het publiek zwaaide de bemanning
toe en talloze scheepsfluiten loeiden
onophoudelijk.
Gesleèpt door de „Churchill" en de
„Roosevelt" gleed de „Willem Barendsz"
ten slotte om kwart over één achter het
Centraal Station langs en meerde ten
slotte om half drie aan de Zeeburger-
kade.
Het schip had ca. 75.000 barzels traan,
ruim 90 ton ingevroren walvisvlees, en
een grote hoeveelheid organen voor
hormonen-bereiding aan boord.
In Buitenhuizen was o.a. mr Bonner
man, vertegenwoordiger van de minister
van Landbouw, Visserij en Landbouw-
voorziening aan boord gekomen.
Deze antwoordde op een vraag naar
zijn oordeel over de eerste expeditie:
„Optimistisch ben ik van het begin
af niet geweest. Wij zijn tevreden met
de resultaten".
Niet gering is het werk geweest van
de eerste machinist „meester" Brunning
„Met voldoening zie ik op de reis terug".
Vertelde hij, Anderen moesten er bij
voegen, dat hij wekenlang dag en nacht
heeft gewerkt- „Er moest nogal wat ge
repareerd worden; enkele malen brak in
ruw weer de krukas van 'een catcher.
Ook in de factory (het eigenlijke be
drijf op het moederschip) viel er nogal
eens wat te repareren.
De catchers zijn met een kleine be
manning in Kaapstad achtergebleven.
Daar worden zij weer geheel bedrijfs
klaar gemaakt.
Een belangrijk man aan boord was ook
de kok Elkeen is vol uitbundige lof over
het eten. Meer dan eens moest dit be
reid worden terwijl de wind de keuken
met dikke rook vulde.
Hannes de Boer. die de reis voor Po-
lygoon-Profliti meemaakte heeft 6% km.
film gedraaid-
Jan Strijbos bleek hoogst voldaan over
het vele waardevolle materiaal, dat hem
deze reis heeft verschaft.
De mannen van Radio-Holland heb
ben. zo verzekerde de bemanning, hun
werk voortreffelijk gedaan.
„Elke dag zijn wij in contact geweest
met Scheveningen" vertelde de chef
marconist. „175.000 woorden aan pers
berichten hebben wij opgevangen".
Met de vele „eigen stukjes" der opva
renden vonden deze hun weerslag in de
dagelijkse „Walviskrant", die Jaap Kolk
man, de journalist-schrijver aan boord,
verzorgde.
Binnenkort verschijnt van hem het
boek „Walvis aan stuurboord", waarin
Het hoofdkwartier der V.N.
Volgens voorlopige plannen, zal^een
wolkenkrabber te New York met acco-
modatie voor 3.000 personen het hoofd
kwartier van de V. N. worden. Daar
omheen zullen gebouwen verrijzen met
vergaderzalen restaurants, bibliotheken
en werkvertrekken der verschillende de
legaties De algemene vergaderzaal
biedt plaats aan 4.250 personen, een
ondergrondse garage zal 2.000 auto s
kunnen bevatten.
Palestina.
Britse troepen zijn razzia's begonnen
in het gebied rond Petah Tikvah na
gevechten tussen Joden en Arabieren.
Het Arabische hoge comité in Pa
lestina heeft een boycott-bureau ge
opend in Jeruzalem om de boycot door
Arabieren van Joodse goederen te ver
scherpen Volgens berichten uit New-
York gaan hoge functionarissen van de
V N. niet verder in op het verzoek van
mr Seligmann de advocaat uit Tel Aviv,
die thans in de Verenigde Staten ver
toeft, om interventie in Palestina tot
opschorting van het vonnis tegen vyf
joden, die thans voor een militaire
rechtbank terechtstaan. Het voorstel ls
aan de Britse delegatie te New York
doorgegeven.
de commissie voor de
atoomenergie.
De Sovjet-Unie heeft op de bijeen
komst van het werkcomité der commis
sie voor de atoomenergie er opnieuw op
aangedrongen om de toekomstige in
stantie voor de contróle op de atoom
energie ondergeschikt te maken aan
het veto ^van de Veiligheidsraad. De
meerderheid der leden wenste, dat het
veto op deze instantie niet van toe
passing zou zijn. Er werd geen besluit
genomen.
geleidelijk warmer.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Heldere vrij koude nacht. Overdag
zonnig droog weer. met opnieuw Iets
hogere temperaturen. ïn de namiddag
in het Zuid-Oosten van het land tijde
lijk enige wolkenvorming. Meest man-
ge Oostelijke wind.
23 Mei.
Zon op: 4.36 uur; onder: 20.37 uur.
Maan op: 6.42 uur; onder: 24.35 uur
(27 Mei E.K.)
Hoogwater te Katwtjk-aan-Zee te 5.47
en 18.14 uur.
hij „het romantische maar ook harde
leven van de mannen die deze expedi
tie maakten" beschrijft.
De Radar heeft op de „Willem Ba
rendsz" opnieuw haar-grote waarde be
wezen gedurende de 500 uren dat zij in
bedrijf is geweest.
Kapitein Visser zijn de moeilijkheden
op deze reis met zo gemengde beman
ning niet gespaard- Maar hij heeft de
moeilijkheden overwonnen
Wat deed het hem de pur sang
Fries kennelijk goed toen. als eerste
begroeting een schip met Friese vlag
in top langs kwam en de Friese school
kinderen aan boord hem het Friese
volkslied en het Wilhelmus toezongen.
En men had zyn verbaasde ontken
nende gezicht moeten zien toen
iemand hem ietwat schalks vroeg:
„Kapitein, is dit uw laatste reis als
gezagvoerder van een walvisvaarder
geweest?" Als het aan hem ligt vaart
hy volgend jaar weer naar de pinguïns
.neen, naar de walvissen!
Amerika's steun aan het
buitenland.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft zijn goedkeuring gehecht
aan het voorstel van president Truman
om een bedrag van 350 j millioen dollar
voor hulp aan het buiténland beschik
baar te stellen.
De Amerikaanse Senaat nam het
wetsontwerp enkele minuten na het
Huis van Afgevaardigden aan. Het wets
ontwerp gaat nu ter ondertekening naar
president Truman.
John Snyder. Amerikaans minister
van Financiën, heeft tijdens een pers
conferentie medegedeeld, dat de Ame
rikaanse deskundigen buitenlandse re
geringen zullen raadplegen bij het uit
gebreide onderzoek naar de economi
sche situatie in de wereld, dat thans
door het ministerie van Buitenlandse
Zaken wordt ingesteld, met het oog op
mogelijke toekomstige hulp aan het
buitenland.
Hij verklaarde verder, dat zijn eigen
deskundige en de nationale adviesraad
(een commissie, welke is samengesteld
uit de ministers van Buitenlandse Za
ken, Financiën en Handel en welke de
leiding heeft over de politiek betref
fende de hulp aan het buitenland) in
deze kwestie met Marshall zullen sa
menwerken).
Dean Acheson, de aftredende plaats
vervangende minister van Buitenlandse
Zaken van de Verenigde Staten, heeft
in een radio-voordracht verklaard, dat
een economische ineenstorting en we-
reld-armoede snel zouden kunnen vol
gen op een nalaten van de Verenigde
Staten hun financiële hulp tijdens 1948
en 1949 ook aah andere landen te ver
strekken. „Europa en Azië, met hun
door de oorlog verwoeste land en fa
brieken, kunnen ons dit jaar slechts
half zoveel verkopen als zij van ons
moeten aankopen voor voedsel, verwar
ming en opbouw van hun fabrieken,
boerderijen en mijnen", aldus Acheson.
De Balkancommissie der V.N.
De Joegoslavische vertegenwoordiger
in de Balkancommissie der V. N. heeft
de Amerikaanse delegatie beschuldigd
van partijdigheid ten gunste van Grie
kenland na de verklaring, dat Joego
slavië voornamelijk voor de incidenten
aan de Griekse Noordgrens aansprake
lijk is. De moeilijkheden in Griekenland
zijn grotendeels te wijten aan de aan
wezigheid der Britse troepen, aldus
Djerdja. De commissie hield vervolgens
een besloten v^'-enkomst.
De machtsoverdracht in
Vóór-Indië.
De Britse minister-president, Attlee,
en de onderkoning van Voor-Indië, lord
Mountbatten. hebben de oppositie in
kennis gesteld van het plan voor de
procedure der machtsoverdracht in
Voor-Indië. dat de onderkoning op 2
Juni aanstaande te Delhi aan de con
ferentie van Voor-Indische leiders zal
voorleggen.
De president van de Mohammedaanse
Liga, Djinnah. heeft intussen gepleit
voor een bondgenootschap tussen Pa
kistan en Hindoestan. Hierna gaf hij
'n uiteenzetting van hét streven der Mo
hammedaanse Liga voor de totstand
koming van Pakistan en zijn betrekkin
gen met andere landen. Hij vatte deze
in zes punten samen:
1 De Mohammedaanse Liga eist een
corridor door Hindoestan, die de twee
Pakistan-provincies in het Noord-Wes
ten en Noord-Oosten van Voor-Indië
met elkaar verbindt:
2. De Mohammedaanse Liga zal zich
tot het uiterste verzetten tegen een ver
deling van Bengalen en de Pendsjaab:
3 Tussen Pakistan en Groot-Brit-
tonnië is in 'n „werkelijke goede" betrek
king mogelijk:
4. De betrekkingen tussen Pakistan
en Hindoestan moeten „vriendschappe
lijk en wederkerig" zijn;
5. De regering van Pakistan zal door
en uit het volk gevormd worden:
6. Pakistan zal om lidmaatschap van
de V. N verzoeken.
Djinnah zeide ten slotte, dat de ge
dachte van een Pan-Islamietische staat,
die zich uitstrekt van het nabije- en
midden-Oosten tot het Verre Oosten
reeds lang niet meer bestond Als Pa
kistan eenmaal opgericht is. aldus
Djinnah, zal het het nabije-, midden-
en Verre Oosten de vriendenhand rei
ken.
NATIONALISATIE VERVOER
IN ENGELAND.
Het Britse Hogerhuis, waarin de op
positie een grote meerderheid heeft,
aanvaardde in principe het wetsont
werp van de regering betreffende natio
nalisatie van het binnenlands vervoer,
door dit wetsontwerp zonder stemming
in tweede lezing aan te nemen. De
woordvoerder van de oppositie had
reeds verklaard, dat de conservatieven
niet tegen het ontwerp zouden stem
men. Men verwacht echter wel een aan
tal amendementen van de zijde der op
positie, wanneer het ontwerp in details
besproken zal worden.
LYNCHERS VRIJGESPROKEN.
De rechtbank van Greenville inZuid-
Caroline (V. S heeft 28 blanken, ver-,
dacht van het lynchen van een neger
chauffeur, vrijgesproken. De verdachten,
meest taxi-chauffeurs, waren er van
beschuldigd, dat zij de neger uit de ge
vangenis hadden gehaald, hem op een
eenzame plaats met geweerkolven mis
handeld en vervolgens doodgeschoten
hadden, daar zij geloofden, dat hij een
blanke taxi-chauffeur had vermoord.
De jury, die meer dan vijf uur in de
raadskamer was, verklaarde de ver
dachten onschuldig aan alle 98 punten
der tenlastelegging.
De verdediger, die geen getuigen had
opgeroepen ën peen getuigenis had over
gelegd. verklaarde aan het eind van
zijn pleidooi, dat de jury de verdachten
moest vrijspreken en tonen, dat men in
Greenville zijn eigen boontjes kan dop
pen en geen inmenging van het Noor
den wil.
De vice-voorzitter van de nationale
orde van advocaten, Popper. die de
rechtszitting als waarnemer bijwoonde,
verklaarde, dat een federale actie nood
zakelijk is. Hy noemde het duidelijk,
dat de politie wist, dat de misdaad" zou
plaats hebben, doch niets deed om haar
te verhinderen.
,Ze hebben geen walvissen maar plnguins gevangen", ald;.s veler commen
taar toen bleek dat de Willem Barendsz enige van deze dieren uit de Zuidelijke
IJszee had meegebracht Leden van de bemanning met deze nieuwe aanwinst
voor Artis. (Foto ANP-deWt.)
Afscheidsreceptie van
Ministers Beel en Jonkman.
TALRIJKE AUTORITEITEN
AANWEZIG.
Gisteravond hebben de ministers
Beel en Jonkman in het Paleis Rijswijk
gerecipieerd ten afscheid voor hun ver
trek naar Nederland. Talrijke gasten
waren aanwezig, o.w. dr. Van Mook, dr.
Idenburg, dr. Koets, generaal Spoor,
admiraal Pinke, Soetan Sjahrir, de le
den van de Commissie-Generaal Prof.
Schermerhorn en de heer Van Poll en
vertegenwoordigers van verschillende
vreemde mogendheden.
SOEKARNO SPRdK TE GAROET.
En ontving de moeder van K^rtelegawa
De speciale correspondent van Aneta
seint uit Garoet, dat. toen soekarno te
Garoet' zijn rede had beëindigd, tien
duizenden een hoera-geroep aanhieven
dat een kwartier aanhiéld. Ook drs.
Hatta. mr. Sjarifoeddin, Blokzijl en
Vijlbrief hebben het woord gevoerd. Na
afloop van de bijeenkomst heeft Soe
karno de 66-jarige moeder van Karte-
legawa ontvangen. Op een desbetref
fende vraag antwoordde Soekarno. dat
hij geen haat koestert tegen Kartelega-
wa en zeker niet 'tegen zijn familie.
LAATSTE EVACUÉS UIT JAVA'S
BINNENLAND.
Einde Mei wordt het laatste transport
evacué's uit het binnenland van Java
in Batavia verwacht. Naar schatting
bevinden zich onder deze groep 450 Ne
derlandse staatsburgers. Nadien wor
den nog duizend ..Warga Negara's, die
het Indonesische staatsburgerschap
hebben aangenomen, verwacht.
(Foto Van Vliet)
Ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan van de Vakschool voor Meisjes voor Lei
den en omstreken, dat gisteren onder grote belangstelling is herdacht, was in
het. schoolgebouw een tentoonstelling van het werk der leerlingen ingericht.
V.kn.r. de burgemeester van Leiderdorp, de heer K van Diepeningen, de presi
dente van de jubilerende vereniging, "mevr. J. A. de KosterSijthoff. de ge
meente-secretaris van Leiden, mr. J. Bool en burgemeester, jhr. mr. F. H.
van Kinschot.
WEKELIJKSE OPGAVEN
VRIJGEKOMEN GEÏNTERNEERDEN.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
de heer Schmal betreffende het weke
lijks verschaffen aan de Kamer van een
opgave van het aantal in de voorgaande
week vrijgekomen geïnterneerden in In
donesië. heeft de minister van Overzese
gebiedsdelen a.i. geantwoord, dat hy
deze opgaven voornemens is te ver
strekken. Hij heeft de Luitenant-Gou
verneur-Generaal van Ned.-Indië ver
zocht met ingang van 1 Juli a.s. de ge
vraagde wekelijkse t>pgaven te willen
verstrekken.
Voor het tijdvak van 25 Mei t/m 7 Juni
1947.
Elk der volgende bonnen geeft recht op
het kopen van:
BONKAARTEN KA. KB, KC 705
(serie D)
D-01 brood: 800 gram brood:
D-02 brood: 400 gram brood;
D-01 boter: 125 gram boter;
D-Oi boter: 250 gram margarine of
200 gra mvet;
D-01 melk: 4 liter melk;
D-03, D-05 melk: 7 liter melk;
D-01 vlees: 100 gram vlees;
D-02 vlees:300 gram vlees:
D-01 algemeen: 200 gram kaas;
D-02 algemeen: 1 ei;
D-03 algemeen: 100 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel of kindermeel
(niet uit rijst bereid);
D-04 algemeen: 125 gram koffie;
D-05 algemeen: 50 gram thee;
D-06 algemeen: 100 gram suikerwerk;
D-01 reserve: 125 gram margarine of
100 gram vet;
D-03 réserve: 1600 gram brood;
D-04 reserve: 125 gram margarine of
100 gram vet;
D-06 reserve: 800 gram brood;
D-07 reserve: 125 gram boter;
D-07 algemeen: 120 gram spijsolie
(voorinlevering uiterlijk op 31 Mei
a.s.)
BONKAARTEN KD. KE 705 (serie D)
D-ll brood: 800 gram brood:
D-ll boter: 250 gram boter;
D-12 boter: 125 gram margarine of 100
gram vet;
D-13, D-15 melk: 12 liter melk;
D-ll, D-12 vlees: 100 gram vlees;
D-ll algemeen: 100 gram kaas;
D-12 algemeen: 1 ei;
D-13 algemeen: 100 gram suikerwerk;
D-13 reserve: 800 gram brood;
D-14 reserve: 100 gram bloem of zelf
rijzend bakmeel of kindermeel (niet
uit rijst bereid)
D-16 reserve: 600 gram bloem of kin
dermeel (niet uit rijst bereid) of
zelfrijzend bakmeel;
D-14 algemeen: 120 gr- spijsolie (voor
inlevering uiterlijk op 31 Mei a.s.)
BONKAARTEN MA, MB. MC, MD, ME,
MF, MG 706 (bijz. arbeid, a.s. moeders
en zieken) (serie D)
D-21 brood: 800 gram brood;
D-21 boter: 250 gram boter;
D-22 boter: 250 gram margarine of 200
gram vet;
D-21 melk: 5 liter melk;
D-21 vlees: 300 gram vlees;
D-22 vlees: 100 gram vlees;
D-21 kaas: 200 gram kaas;
D-21 eieren: 5 eieren.
Op 29 Mei zullen bonnen worden aan
gewezen voor suiker, versnaperingen en
tabak.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 23 Mei a.s- worden gebruikt,
met uitzondering van de bonnen voor
melk. waarop eerst met ingang van
Maandag 26 Mei a.s. mag worden ge
kocht.
Dé bonnen D-06 en D-13 algemeen ge
ven uitsluitend recht op 100 gram sui
kerwerk. niet op chocolade, suiker, jam
e.d.
De niet-aangewezen bonnen van de
gerie C kunnen worden vernietigd.
De bonnen D-07 en D-14 algemeen
moeten uiterlijk op 31 Mei a.s. bij een
detaillist, die gewoon was spijsolie te
verkopen, ingeleverd worden.
Omtrent de aflevering zullen nog na
dere berichten volgen.
(Van een onzer redacteuren).
De P.B.M. heeft in een persconferentie in haar laboratorium te Amster
dam Woensdagmiddag opening van zaken gedaan ten aanzien van haar
naaste toekomstplannen, waarover onlangs reeds enkele punten bekend
werden. In de loop van de komende twee jaar denkt de Koninklijke Shell
een drietal voor ons land omvangrijke industriële ondernemingen op touw
te zetten, waarmee in totaal een bedrag van rond 70 millioen gulden is ge
moeid. waarvan slechts 12 millioen aan buitenlandse deviezen ten koste
van onze nationale deviezenvoorraad komt, terwijl anderzijds na in ge
bruik stelling aanzienlijke besparingen aan deviezen in het vooruitzicht
zijn gesteld door binnenlandse productie van voor onze volkshuishouding
noodzakelijke goederen, die thans in het buitenland moeten worden be
trokken.
Kunstmest, wasmiddelen en
plastics.
Ten eerste" ligt het in de bedoeling
een nieuwe kunstmeststoffenfabriek te
bouwen bij de dochteronderneming N.V.
Mekog te IJmuiden, ten einde de aldaar
voor de oorlog bestaande productiecapa
citeit van 16.000 ton op te voeren tot
51.000 ton gebonden stikstof per jaar.
Ten tweede beoogt ztf*het oprichten van
een fabriek in Pernis op de terreinen
van de raffinaderij voor de vervaardi
ging van synthetische wasmiddelen met
een jaarlijkse productie van 25 milli
oen kg. Ten derde staat een nieuwe fa
briek op stapel, eveneens bij genoemde
raffinaderij, voor een jaarproductie van
ongeveer 2 millioen kg. kunstharsen op
basis van vinyl- en vinylideenchloride,
onder het publiek meer bekend als
plastics. De regeringsinstanties hebben
binnenland
De commissie vooi^he1 oeleid van
de Internationale Federatie van Land-
bouwkundge producenten wel<e te Sche
veningen bijeen kwam. heeft na dagen
lange discussie besloten .n een resolutie
op een internationale tarwe-overeen-
komst aan te dringen
Ook jn Zeeuwsch-Vlaanderen zijn
thans vrij grote aantallen coloradokevers
geconstateeerd
Vastgesteld ls. dat het bewarlngs- en
verblijf kamp Duindorp t: Scheveningen
op 1 Juni a.s. ontruimd moet zijn. Of
men er Inderdaad in kan slagen de nu
nog aanwezige 700 gedetineerden voor
die datum elder- oudev tt brengen, zal
o m afhangen van 't opnemlngs-vermogcn
der anderp kamper
De 6-J. Arie Groen raakte in 't Verver
singskanaal te Schevenlnger en verdronk,
Bij besluit van de Luitenant-Gou
verneur-Generaal ls hete gehele tolgebled
van Ned.-Indië aangewezen ala bijzonder
tabaksaccljnsgebled.
Met Ingang van heden ls het mo
gelijk postpakketten per vliegtuig naar
de vrije staat Ierland te verzenden.
BIJ de uitreiking der posthume on
derscheidingen aan boord \an de „Karei
Doorman" te Rotcerdam. op Vrijdag a.s
's middags te 2 uur zullen ook aanwezig
zijn Z.K.H Prins Bernhard. de minister
van Marine J. A A Schageu van Leeu
wen, de commandant, zeemacht, schout
bij-nacht P J. L. Dlllingei en iult.-admi_
raai C. E. L. Helfrlch
Z.K.H. Prins Bernhard heeft het be
schermheerschap aanvaard van de Bak
kersolympiade 1947, welke op 3, 4 en 5
Juni a.s. te Amsterdam wordt gehouden.
buitenland
Het doodvonnis van Maria Pasqui-
nelll. die een Brits officier ie Pola had
neergeschoten. ls gewijzigd lr. levens
lange gevangenisstraf.
Bldault. de Franse minister van
buitenlandse zaken, heeft voor de com
missie van buitenlandse zaken verklaard,
dat de Duitsers 370.000 ton steenkool per
maand naar Frankrijk zullen sturen, zo
dra de totale productlo van de mijnen
van Ruhr, en Saargebled dagelijks 340.000
ton bedraagt.
Volgens het Romeinse blad „Messag-
gero" heeft de Italiaanse politie een or
ganisatie ontdekt, die zich bezig hield
met wapensmokkel ten behoeve van d.e
ondergrondse verzetsbeweging ln Spanje
Vier Italianen er een Spanjaard zijn ge
arresteerd. He- hoofdkwartier zou te
Parijs zijn gevestigd
Te Salon bi) Marseille ls tien ton
munitie ln de lucht gevlogen. Zes Franse
arbeiders kwamen om het leven
Het parlement van Noord-Rij nland-
Westfalen ln de Britse zone van Duitsland
heeft ln een resolutie voorgesteld on
middellijk een vloot van Duitse walvis
vaarders te vormen. Dit ls een der ln de
resolutie genoemde maatregelen, waardoor
de voedseltoestand kan worden verbeterd.
„Het goedkeuren van vet-lnvoer tegen
goederen-uitvoer ls de els van het ogen
blik", aldus de resolutie
Het particuliere vliegtuig van de
Philippijnse president Roxas is op weg
naar Parijs ln de oerwouden van 't eiland
Mindanao vermist geraakt. Aan boord van
het vnegtulg bevinden zich 12 regerings
functionarissen
Te Saigon hebben zlca enkele ge
vallen van pest voorgedaan. Men heeft
de bevolking aangeraden zich onmiddellijk
te laten inenten.
bereids de bouw- en bedrijfsvergunnin
gen terzake verleend.
Dit drietal opjecten betekent niet al
leen een nieuw arbeidsterrein voor de
B.P.M., dat als nevenindüstrie nauw
verwant is aan de aardoliewinning, doch
tevens de mogelijkheid voor belangrijke
economische perspectieven voor onze
nationale volkshuishouding. Nu wij door
onze verarming slechts ten koste van
zware offers buitenlandse producten
deelachtig kunnen worden, moet ieder
streven tot nationale zelfvoorziening uit
dit oogpunt met waardering worden
begroet.
Eerstgenoemd opject omvat belan
gen, die ternauwernood behoeven te
worden uiteengezet. De landbouwpro
ductiecapaciteit van onze grond hangt
in sterke mate af van toereikende be
mesting die door verhoging van de be
schikbare kunstmeststoffen op aanzien
lijk hoger peil kan worden gebracht. De
ongeveer 30 millioen gulden die de in
richting van de nieuwe fabriek moet
kosten, moeten voor cirpa 40% worden
gefourneerd uit onze nationale devie
zen voorraad, doch het valt te verwach
ten, dat na de in bedrijf stelling de
krachtige besparing van deviezen door
verminderde invoer van kunstmeststof
fen deze opoffering binnen korte tijd
zal vergoeden. Export van kunstmest ié,
ook in de toekomst, niet waarschijnlijk,
doch de binnenlandse behoefte recht
vaardigt ten volle de inrichting van
zulk een omvangrijk bedrijf, ook al
wordt die gestimuleerd door een mo
menteel gebrek.
De oprichting van een fabriek voor
synthetische wasmiddelen die geens
zins het karakter van een min of meer
geslaagd vervangingsmiddel voor tijden
van gebrek dragen, doch in vele opzich
ten zelfs voordelen bieden boven het
gebruik van normale zeep zal door
menige huisvrouw met vreugde worden
begroet. Dit product is in Engeland
reeds geruime tijd in de handel onder
de naam „Tecpol". Zonder in technische
bijzonderheden te treden kan worden
geconstateerd, dat deze wasmiddelen
ook voor de industrie met name de
textiel-industrie op enkele punten
niet onbelangrijke verbeteringen kun
nen meebrengen. In hoeverre dit pro
duct, geheel vervaardigd uit in ons land
rijkelijk aanwezige grondstoffen, op de
duur ook exportmogelijkheden bieden
kan. hangt geheel af van de ontwikke
ling der wereldmarkten, waarover mo
menteel moeilijk voorspellingen moge
lijk zijn.
Het derde project zal het meest tot
de publieke verbeelding spreken: de op
richting van een plastic-fabriek, die zich
in principe slechts bezig zal houden met
de vervaardiging der grondstoffen P.V.
C.-poeder en latex) ten behoeve van
de industrieën, die zich toeleggen op-de
vervaardiging van de halffabrikaten en
de uiteindelijke producten van plastic
voor de verbruiker. Reeds enkele onder
nemingen in den lande hebben de ver
werking van plastic-grondstoffen ter
hand genomen, doch deze grondstoffen
zelf worden uit het buitenland betrok
ken. waardoor de productiecapaciteit
dier bedrijven in ernstige mate wordt
beperkt. Wanneer eenmaal de Shell-
bedrijven deze grondstoffen leveren, mag
worden verwacht, dat de rijke mogelijk
heden van plastic zowel voor particu
liere verbruikers als voor de industrie
ook in Nederland ten volle zullen wor
den uitgebuit. Het behoeft nauwelijks
betoog, dat de eigen productie van plas
tics in deze tijd van schaarste aan al
lerlei materialen, die ten volle door
plastic kunnen worden vervangen, mo
gelijkheden schept, die voor onze eco
nomie van uitermate groot belang zijn.
De laatstgenoemde lwee objecten
worden geheel door Shell gefinan
cierd, d.w.z. ook dat gedeelte, dat door
deviezen moet worden gedekt, aange
zien voor deze bedrijven de zusteron
dernemingen in Engeland en Amerika
de benodigde middelen kunnen vei*-
schaffen. Voor deze bedrijven is dus
geen beroep op onze nationale devie-
zenschat van node.
De drie bedrijven zullen op de duur
aan een kleine 1000 man werk kunnen
bieden.
TIJDELIJK OF PERMANENT NUT?
In hoeverre deze industrieën, afge
zien van de gedeeltelijke voorziening in
de nationale behoeften in haar produc
ten ten gevolge van de in vijf jaren op
gelopen achterstand en dè oorlogsver
arming, op de duur ook blijvend aan
onze volkswelvaart ten goede zullen
komen voor een permanente exportmo
gelijkheid. hangt uiteraard in hoge ma
te af van de hoogte, waartoe onze we
tenschap en industriële ontwikkeling
zich zal vermogen op te heffen. Wan
neer wij in intellectueel opzicht ons op
de duur de meerdere tonen van bui
tenlandse concurrenten, liggen in deze
industrieën mogelijkheden opgesloten
tot verovering van talloze wereldmark
ten. wier exploratie onze volkswelvaart
als geheel krachtig kunnen doen op
bloeien. Voor de naaste toekomst bie
den zij echter een zelfvoorziening, dit
ons aanzienlijke economische krachttB
bespaart ten bate van andere buiten
landse materiaal-voorziening.
