Plechtig oogenblik
in geschiedenis van twee volkeren
Rede van prof. Schermerhorn bij onderleekening
STADSNIEUWS
Laatste Berichten
wel raadzaam inag worden geacht.
Het bewustzijn van een grooten sprong
op de juiste wijze tot gelding gebracht
in de samenwerking met Nederland
en in haar houding in de wereld, kan
aan de onwikkeiing van Indonesië
slechts ten goede komen
VERHEUGD OVER DE KEUZE.
In aansluiting op het. Verslag over de
onderteekeiiing der Llnggadjati-over-
eenkomst volgt hier de rede van prof
Schermerhorn
Prof. Schermerhorn zeide in zijn rede:
„Dit is een plechtig oogenblik in de
geschiedenis van de twee volkeren en
een, dat tegelijkertijd van groote be-
teekenis is, omdat het de bezegeling
brengt van de definitieve keuze van
den weg, welke beiden wenschen te
gaan n.l. oen weg van vreedzame sa
menwerking op grond van vrijwillig
heid.
Niemand twijfelt er aan. dat deze weg
geen moeilijkheden en gevaren in zich
bergt. Toch hebben wij gezien, dat ver-
antw.ordelijke regeeringen de onvermij
delijke onzekerheid van dit pad gekozen
hebben, dezen weg uit alleen maar ge-
weid door bloaJ en tranen, welke onbe
gaanbaar wordt gemaakt en die naar
'-"llige c ertuiging ieder blijvend
uitzicht op eei. vruchtbare toekomst
zooal niet voor immer dar toch voor
een zeer lange periode voor beiue vol-
k" hebben verduisterd.
Ondanks al hp*°
ergernis en ellende baarde zijn thans
belde delegaties innig verheugd over
deze keuze, welke de fundamenteele
daad is van heden, gesteld als teeken
voor de volkeren van Indonesië alsmede
voor het Nederlandsche volk
Lang was de weg, die tot dit punt
leidde, veel verdwazing en to1
opzwepende hartstocht verduisterden
tallooze zielen-
Toehoorders, wie uwer heef» ~:~4
fantasie, toereikend om te geloovcn,
dat de rede van de Koningin van 7
December 1942, welke de doelstellin
gen en uitgangspunten bevat voor de
ontwikkeling, die thans zichtbaar is,
ook zou zjin gehouden, indien noch
Nederland in oorlog met Duitschland.
noch deze landen bezet zouden zijn
door Japan?
DE GESCHIEDENIS STAAT
NIET STIL.
De geschiedenis staat niet stil. Ook
na vandaag zal dit proces doorgaan.
Ook in de blijvende samenwerking tus-
schen Nederland en Indonesië zal door
de komende ontwikkeling, mits met
zorg geleid ruimte komen voor het vor
men van een hoogere orde. die ook aan
Nederlandsche zijde een dieper bevre
diging kan schenken, dan thans het
geval is.
De spron»die thans door Indone
sië gemaakt wordt, is zóó groot, dat
eenige voorzichtigheid aan de zijde
van de nieuwe staatkundige organi
satie, die haar intrede zal doen op de
wijze als in de overeenkomst bepaald,
Daarnaast zijn wij Nederlanders er
ons van bewust, dat in deze landen een
versnelling van het proces van geeste
lijke en maatschappelijke ontvoogding
plaats vindt, die vandaag niet ophoudt,
doch misschien eerst goed begint.
Thans staan wij gezamenlijk voor de
taak den weg te banen, waarlangs de
kinderen van Nederland en ook het. Ne
derlandsche volk iets in het gewone
leven kunnen ervaren van datgene,
waarnaar de besten onzer streven. Het
zal er om gaan. of wij met inspanning
van alle krachten zullen slagen en niet
alleen de leidende laag tot gelding bren
gen. maar bovenal of wij tezamen aan
de groote massa geleideliik iets kunnen
geven van een grootere welvaart en een
klein beetje memchelük geluk.
EEN GEWELDIGE TAAK.
Leden van de Indonesische delegatie,
er is een geweldige taak voor ons weg
gelegd. Uw voorzitter sprak onlangs een
wijs woord uit:
„Het gaat niet om formules, doch al
lereerst of men bereid is elkander
eenig erudiet te geven. Dat geldt niet
alleen voor hen, die verantwoordelijk
zijn, maar bovenal voor de volkeren.
Wij weten, dat deze weg de eenige is:
een smal pad. dat voert langs afgron
den van wantrouwen en dat een onver
woestbaar geloof vergt van allen, die als
menschen van goeden wille aan dit
brooze begin staan, hetwelk niet alleen
in de zeventien artikelen is neergelegd,
maar bovenal in den geest, welke ons
gezamenlijk heeft gevoerd naar het
punt. waarop dit resultaat is bereikt en
aan de volkeren is voorgelegd.
REDE VAN SJAHRIR.
Soetan Sjahrir de Indonesische mi
nister-president, sprak de volgende rede
uit:
„Groot nog is de onzekerheid,
scherp nog zijn de twijfel en het wan
trouwen ten opzichte van deze be
langrijke gebeurtenis. Nog altijd staan
onze strijders tegenover de zonen van
Nederland mei geweren n ander
moordtuig in de hand, elkaar beschou
wend als bedreiging voor zichzelf, als
levens, die verdwijnen moeten, als
vijanden, die vernietigd moeten wor
den.
Veel leed is er nog en vele zyn de
wonden, die geslagen worden.
GROOT IS DE ONZEKERHEID.
Groot is de onzekerheid, de twijfel,
diep is het wantrouwen scherp nog is
de haat, duister en bewolkt is de lucht
in dit eens zoo schoone land, maar reeds
is ook een ontspanning hoorbaar en
voelbaar is de opluchting van de be
klemming, die ons hart onr-pant Er zijn
ook teekenen, die wijzen op een inner
lijke verheldering en zuivering van de
atmosfeer
De overeenkomst die wij nu tcekc-
nen, wil een eerst© stap zijn om ons
te bevrijden uit deze benauwenis, een
eerste stap in ons streven om de duis
ternis te verdrijven cn licht en zui
verheid te doen terugkeeren. om
terug te brengen de sfeer van objecti
viteit.
De sfeer, waarin de kreet .Merdeka"
geen bedreiging meer zal zijn voor den
medemensch maar eer. kreet van men-
schelijkheid, die weerklank vindt bij
ieder, wiens gevoel in deze nieuwe sfeer
lichter wordt gevoeld dcor iedere uiting
van menschelijkheid
EEN FAKKEL WORDT
ONTSTOKEN.
In Indonesië ontsteken wij een fak
kel, klein slechts, een fakkri van men
schelijkheid en redelijkheid, die de duis
ternis wil verdrijven en ae tegenstellin
gen, die gevolg zijn van en op hun
beurt aanleiding geven tot geweldple
ging, vernietiging benauwenis en ver
blinding.
Laten wi.i zorgen, dat deze fakkel
blijft branden met steeds helderder
vlam.
Laten wij hopen, dat deze vlam bet
bsgin zal vormen van licht in de wereld.
TALRIJKE AUTORITEITEN
AANWEZIG.
De onderteekening geschiedde aan
Nederlandsche ziide door prof Scher
merhorn. dr. Van Mook en den heer Van
Poll en aan Indonesische zijde door
Sjahrir. mr. Roem. rar. Soesanto en dr.
Gani.
Onder de talrijke genoodigden werden
opgemerkt de adviseurs van de Com
missie-Generaal dr. C. C J Maassen en
dr. I. Samkalden. de directeur van Alge.
zaken dr. P. J. A. Idenburg de adviseurs
van dr. Van Mook' dr. H. H. Boon. mr.
K. L. J Enthoven. kol. Abdoelkadir jhr.
mr. C. H. V. de Vllleneuve en Tjio Tjiam
Tjong, de gecommitteerde voor Indische
Zaken te Den Haag. dr. J. F Bannier,
luit -gen. S. H Spoor, vice-adm. A. S.
Pinke en nagenoeg alle departements
hoofden.
De staat Oost-Indonesië was vertegen
woordigd door den voorzitter van het
Darlement mr- Tadioeddin Noor en de
ministers Dengah. Katoppo en Tahya.
Van Indonesische zijde waren o.m.
aanwezig: de minister zonder portefeuil
le dr Soedarsono. de onderminister van
volksgezondheid, dr. Leimena. de mi
nister van Onderwijs mr. Soewandi en
voorts mr Boediardio. ir Soerachman.
mr. A. K. Prlnggodigdo, ir. Darmawan
en dr, Darma Setiawan.
GEMEENTEZAKEN
BENOEMINGEN.
De agenda vooi de raadszitting »'an
31 Maart a.s. bevat een heele reeks be
noemingen. Als leden voor de Verkeers-
comrnissle worden als no. 1 voorgedra
gen de heeren dr M. Key. J. van Iter-
son, j. Cats, J. A. A. Mandors en J. J.
F v. Meer Voorgesteld wordt voorts de
leder, van oen Ra?d van Beheer van de
Sportstichting, de heeren P. J Koole
en G van Zwieten te herbenoemen, ter
wijl voorts worden voorgedragen als no.
1. de heeren A. Smit en G. W. Legerstee
(de heer dr Goslings bedankt en de
heer H. Kllhler verzocht als no. 2 te
worden geplaatst). De heer J C. van
Schalk wordt voorgedr. als gemeente
lijk gedelegeerde in het bestuur van de
Ambachtsschool. Kennis is Macht, Zi-
ta-vereeniging en Vakschool voor Meis
jes.
Als leeraar in geschiedenis en aard-
riikskunde aan de HBS (Hooge Rijn
dijk) worden aanbevolen: 1. drs D. G.
Magé. alhier: 2. J H. Boll te Den Bosch.
De heer A. de Koning wordt voorgedra
gen voor de functie van opzichter bij de
Gem. Reinlgings- en Ontsmettingsdienst
terwijl ten slotte worden voorgedragen
voor benoeming tot regentes van het
Geref. Minne- of Arme Oude Mannen-
en Vrouwenhuis: 1. mevr. G. C. Lem—
Gunning: 2. mevr. M. J. RibbiusLore-
caat Vermeer.
AANGEVRAAGDE GELDEN.
f. 200.— wordt gevraagd als bijdrage
in de kosten van vervoer van dertien in
Voordorp opgenomen Leidsche kinderen
voor bezoek aan de Bijz. School voor
buitengewoon L.O. te Alphen: f. 34.000
voor 2 motorrijwielen, 1 personen-auto,
1 arrestanten-auto en 150 rijwielen voor
de politie; f.400.— voor een telefoon
centrale in de Brandweer-kazerne;
f.875 voor verbeteringen op het sport
terrein aan de Burggravenlaan; f. 15.000
voor uitbreiding van den medischen
staf der gestichten Endegeest etc. met
2 geneeskundigen
VERORDENING VOLGENS DE
HINDERWET.
B en W. stellen voor een verordening
inzake de Hinderwet. Deze dienst h.i.
voor wat betreft deze gemeente, uit te
gaan van een indeeling der gemeente
in vier wijken, t.w.:
lo. industriewijken; 2o gemengdp
wijken: 3o. wijken. welke over
wegend het karakter van woonwijk
Jiebben doch waar zich in den loop der
jaren wegens het ontbreken van wette
lijke bepalingen wel kleine en verzor
gende industrieën gevestigd hebben
4o uitgesproken woonwijken.
Wat de sub lo bedoelde wijken be
treft zijn voornamelijk die gebieden
aaneeeeven welke krachtens het in 1933
vastgestelde uitbreidingsplan en de
daarna volgende wijzigingen en aanvul
lingen speciaal voor industrieterreinen
zijn aangewezen Deze wijken zijn te
bestemmen voor bedrijven die in ieder
geval hinder van emstigen aard ver
oorzaken (b.v. constructiewerkplaatsen
met een vermogen van meer dan 25
p k gevaar opleveren (b.v. vuurwerk
fabriekent of de gezondheid schaden
(b v gua nofabrieken)
voorts hebben B.enW. gemeend, dat
in -n-bard met stankverwekkende in
richtingen. een onderverdeeling van de
industriewijken gewenscht is. Het lijkt
B en W. onjuist, dat laatstbedoelde in
richtingen zich zouden kunnen vesti
gen in de industriegebieden, welke in
het zuidwestelijk gedeelte van 't grond
gebied dezer gemeente geprojecteerd
zijn Daar de overheerschende wind
richting in ons land Zuid-West is. zou
den deze inrichtingen hun onaangena-
men geur over de woonwijken versprei
den. Zij achten het derhalve noodza
kelijk dat deze inrichtingen opgericht
worden op de in het noordoostelijk ge
deelte van het Leidsche grondgebied
gelegen industriegronden.
De sub 2o bedoelde wijken betreffen
in hoofdzaak de oude stad binnen de
singels (vesten). Deze stadsgedeelten
hebben van oudsher een sterk gemengd
karakter. Het is dus onmogelijk en on-
gewenscht hier het oprichten van in
dustrieën tegen te gaan. Toch achten
B. en W. het wel noodzakelijk, dat de
inrichtingen, welke ernstiger hinder
veroorzaken, zooveel mogelijk naar het
sub lo bedoelde gebied verwezen wor-
den.
Naar den toestand hier ter plaatse
dient een onderscheid te worden ge
maakt tusschen de woonwijken, welke
zich aan het eind van de vorige eeuw
en in de eerste decennia dezer eeuw
ontwikkeld hebben, er. die wijken, wel
ke onder vigeur van het Uitbreidings
plan 1933 tot stand gekomen zijn. De
eerstbedoelde wijken zijn wegens het
ontbreken van bebouwingsvoorschriften
en van bepalingen, waarbij de bestem
ming der gronden in die wijken gere
geld werd, in geen geval zuivere woon
wijken Tevens hecfi in den loep der
jaren een zekere degradaiie van deze
wijken plaats gevonden Hierbij zU ge
dacht aan de woonwijken, welke zich
direct buiten de oude stadspoorten in
de jaren 1880-1920 ontwikkeld hebben.
In deze gebieden zijn een aantal kleine
lichte industrieën tot ontwikkeling ge
komen. welke men In "jen zuivere woon
wijk niet kan dulden.
Het is wellicht uit een oogpunt van
volkshuisvesting het meest wenschelijk.
wanneer alle inrichtingen, welke ook
maar eenigszins storend kunnen wer
ken. uit de sub 4o bedoelde gebieden
geweerd konden worden. Dit behoort
echter tot de onmogelijkheden. Elke
woonwijk vereischt een zij het klein
aantal verzorgende industrieën, open
bare nutsinstellingen e.a. binnen haar
gebied
BIJ VAN IIOEKENS HOUTHANDEL
VIER JUBILEA.
Op de uitgestrekte werf van de Gebrs.
Van Hoekens Houthandel in de Waard,
waar 't anders zoo bedrijvig toegaat, was
hedenochtend vopr een oogenblik het
werk gestaakt ten einde het geheele per
soneel gelegenheid te geven de huldi
ging bij te wonen van vier jubilarissen,
die vandaag allen het feit mochten her
denken dat zij voor vijf en twintig jaar
hun intrede bij de firma deden. Het
waren de heeren G. ten Wolde, J-
Ouwerkerk. Th. Zandvliet en N. Koree.
Na in het kantoorgebouw met hun fa
milie te zijn ontvangen, waarbij aan de
dames bloemen werden aangeboden,
vond de eigenlijke huldiging in het fees
telijk versierde ontspanningsgebouw
plaats De heer P. J van Hoeken, direc
teur. die hier als eerste spreker het
woord voerde, stelde de verdiensten van
elk der jubilarissen in het licht. Spr
hoopte, dat allen nog vele jaren met op
gewektheid en energie hun beste krach
ten aan het bedrijf mochten geven. De
heer Van Hoekpn reikte hierop aan alle
jubilarissen een enveloppe met inhoud
uit. Namens het voltallige personeel bood
vervolgens de heer J. Vogelenzang de
gelukwensche naan. hetgeen hü verge
zeld deed gaan met de overhandiging
van eenige prachtige geschenken. Op
verzoek van de jubilarissen, die dezen
dag verder vrij af hadden, heeft een lid
van het personeel woorden van dank ge
sproker, Hierna bleef men nog eenigen
tijd in fepsteliikc stemming bijeen.
BONNEN HALEN.
Morgen is de letter S (beginnende bij
Stiasny tot en met het einde) aan de
beurt voor he' afhalen van nieuwe
bon- en textielkaarten
Voor een schoenenbon (laatste stam-
kaartcijfer 1. 0 4 of 8 er kinderen ge
boren in Maart 1932 t/m 1946 en Mei
'46) zijn de letters K 1 en M aan de
beurt.
Ds. L RIJKSEN 3ER0EPEN.
Ds. L. Rljksen. predikant der Geref.
Gemeente te dezer stede, ontving een
beroep van de Geref. Gemeente van
Rijssen,
Trekkingslijst
Nederl. Staatsloterij
Met ingang van heden zullen wij
wederom regelmatig de trekkings-,
lijsten der Ned. Staatsloterij in ons
blad publiceeren.
Wij vertrouwen, dat dit door velen
op prijs zal worden gesteld, Red.
..L.D.".
Partij van den Arbeid
JAARVERGADERING VAN DE AFD.
LEIDEN.
De afdeeling Leiden van de Partij
van den Arbeid hield gisteravond in de
kleine Stadszaal haar Jaarvergadering
onder voorzitterschap van den heer H.
van Woudenberg Dc opkomst was goed.
Na uitvoerige bespreking werden de
jaarverslagen van den secretaris, den
heer A. J. Jongeleen en den penning
meester. den heer M. Ouwerkerk goed
gekeurd. Besloten werd voorts het aan
tal leden, dat momenteel deel uitmaakt
van het voorloopig bestuur, van 16 terug
te brengen op 11 Het bestuur werd de
finitief als volgt samengesteld: H. van
Woudenberg voorzitter A J. Jongeleen.
secretaris, H A. WIerdeman. penning
meester. mevr A C de Cler-De Bruyn,
mevr. Vitters en de heeren A. Smit,
Schoonrewoerd den Bezemer, D. J. van
Dijk J. J. van Weerlee. Dekker en Van
der Horst.
Nadat verschillende mededeelingen
waren gedaan met betrekking tot de
as 1 Mei-viering geschiedde aankondi
ging van een groot? openbare bijeen
komst in de Stadszaal op 10 April a.s.,
waarin het lil der Tweedp Kamer, de
heer E Vermeer het woord zal voeren.
Ten slotte werd uitvoerig van ge
dachten gewisseld over de voorstellen
voor het a.s congres Dc afd. Leiden
zal een oud voorstel aan d orde stellen,
n.l. om het lidmaatschap van de Kamer
onvereenigbaar te verklaren met dat
van Gedeputeerde Staten of met het
wethouderschaD eener gioote gemeente.
ZILVEREN JUBILEUM
J, BONARTTJS.
De heer J Bonarlus die heden het
feit mocht herdenken dat hij voor 25
laar als timmerman zijn intrede deed
bij den dienst van Gemeentewerken,
is hedenochtend op het terrein van de
Stadstimmerwerf. in tegenwoordigheid
van den wethouder van Fabricage, den
heer A. J. Jongeleen den directeur van
Gemeentewerken, ir. D. Boogerd en ver
scheidene hoofden van dienst hartelijk
gehuldigd.
Na een inleidend woord ven den voor
zitter van het jubileumfnnds den heer
M H. Nooteboom wees ir. Boogerd op
de b°kv?amhpd°n en de trouwe plichts-
betraehtjng van den jubilaris, die eerst
eenige laren werkzaam was bij de af
deeling Bruggen en Waterwerken om
daarna over te gaan naar den Gebou
wendienst Spr bood hem namens het
gemeentebestuur de gebruikelijke enve-
lonne met inhoud aan Wethouder Jon
geleen die vervolgens de geluk wenschen
van B en W. aanbood prees den jubi
laris eveneens als een uitstekend vak
man om daarna eenige Dersoonliike her
inneringen op te halen. Achtereenvol
gens voerden nog het woord de heer J
Voorbach als rhef van de afd Gebou
wen de heer H. J Barentsen. chef van
de afd Bruggen en Waterwerken, de
heer G. L. de Goederen als oud-hoofd-
onzichter en de heer Hettema als oud-
eolleea Tpo slotte heeft de heer Labee
opzichter bij den gebouwendienst zijn
gelukwenschen ditmaal in dichtvorm,
aangeboden, waarna de heer Nooteboom
den heer Bonarlus nog namens het ju
bileumfonds heeft, gehuldigd en hem
een ets van de Lod?wiikskerk. met bij-
behoorend diploma heeft overhandigd.
J.VARVERGADERING N.R.V.
Onder voorzitterschap van den heer
L. A. Mennes kwam de afd. Leiden der
Ned. Rsisvereeniging gisteravond in de
„Turk" in jaarvergaaering bijeen. De
voorz. memoreerde, dat slechts vier be
stuursleden aanwezig waren, aangezien
de drie andere ziek zijn. Besloten werd
hun een bewijs van medeleven te zen
den.
De notulen der vorige vergadering,
door den heer M Bütz gelezen, werden
onveranderd vastgesteld.
Na behandeling der ingekomen stuk
ken bracht de secretaris het jaarver
slag over 1946 uit, dat optimistischer ge
luiden liet hooren dan in 1945.
Het jaarverslag maakte melding van
de diverse lezingen en excursies, waar
voor goede belangstelling werd getoond.
Het ledental bedraagt thans 1140. De
voorz dankte den heer Blitz, die op
voortrffelijke wijze de caak van den
heer Geylenbeek overnam, voor zijn
vele werkzaamheden voor de afdeeling
verricht.
De wn. penningmeester, de heer H. v.
d. Starre, bracht verslag uit over de
financiën van 1946 De ontvangsten be
droegen f. 3530.45, terwijl er een saldo
is van f. 653.24. Na rapport der ka=-
commissie bij monde var den heer P.
Bremer, bracht de voorz. den heer Su
san hartelijk dank voor het uitstekend
beheer.
De bestuursverkiezing had tot resul
taat, dat de heer L A .Mennes bij ac
clamatie werd herkozen. Tot lid van
den Raad van Afgevaardigden werd de
2de voorzitter de heer L. A. Mennes,
aangewezen.
Bij de rondvraag werden verschil
lende wenschen ten aanzien van lezin
gen en excursies naar voren gebracht,
waarna de heer H v d. Starre een en
ander vertelde over de Boot-Generale
naar Griekenland, welke in 1939 plaats
vond Van deze reis vertelde de heer v.
d Starre, dat de bootreis ging van Ve
netië via Spalato Santorini Rhodos,
Patmos (waar Johannes ziin Openba
ringen schreef) naar Athene met zijn
Akropolis en he' Parthenon Op de
terugreis werd Korfu aangedaan, dat
een paradijs te noemen is. Het gespro
ken woord moge indrukwekkend zijn,
toch is het niet te vergelijken met het
beeld, hier de film. welke door den
heer v. d. Starre zelf.is opgenomen en
welke een getrouw beeld geeft van het
vele schoone dat op deze reis te ge
nieten viel.
Aan het slot dankte de heer Mennes
hartelijk voor het gebodene
LEIDSCHE CARAMELFABRIEK
V/H. BACKER EN CO.
Viering van het Eeuwfeest
op 1 April as.
Het zal 1 April as. honderd jaar ge
leden zijn, dat de heer C. H. Backer
den grondslag legde voor de hier ter
stede aan de Turfmarkt gevestigde
Leidsche Caramelfabriek v/h. Backer
en Co.
De heer Backer stamde uit een ge
slacht, dat zich reeds in 1743 met sui
ker-, siroop- en caramelbranden bezig
hield. Zoo was zijn vader, de heer J.
Backer, in 1811 op het landgoed „De
Oorsprong" te Oosterbeek, één der op
richters van de eerste beetwortelsui
kerfabriek in ons land. De fabricage
was al direct een succes. De kinderen
van dezen pionier op het gebied van
de beetwortelsuikerfabricage brachten
den naam en de hieraan verbonden
faam op het gebied van de suiker naar
Leiden. De grondlegger van het over
eenige dagen jubileerende bedrijf huw
de met mej. H. Wijnstroom, stammend
uit het geslacht van den apotheker
Wijnstroom, die reeds in 1839 werd ge
signaleerd aan den Nieuwe Rijn 21 als
fabrikant en brander van siropen.
Van toen aan werd de fabricage van
het branden van suiker intensief ter
hand genomen, hetgeen op 1 April 1847
leidde tot de oprichting van de firma
„Wijnstroom en Backer".
In 1863 blijkt het zwaartepunt ver
legd te zijn naar de caramels. Uit over
levering is bekend, dat reeds in het be
gin van 1800 een zekere Gijsbert Salo-
man v, d. Spruyt ln zijn bierbrouwerij
zelf zijn caramel vervaardigde ter kleu-
ring van het bier. Nadat men geruimen
j tijd de caramelfabrioage op de buiten-
I plaats „Oranjelust" en het vermaarde
Rijnlust", nabij de Haagsche Schouw
onder Voorschoten, had ondergebracht,
kreeg de heer C. H Backer op 31 Octo
ber T881 van B. en W. van Leiden toe
stemming om zich aan de Vrouwen
kamp te dezer stede te vestigen. Ten
gevolge van de vele bedrijfsuitbreidin-
gen moest, menigmaal t-ot vergrooting
der fabrieksruimte worden overgegaan,
j In 1921 slaagde men er in het tegen
woordige perceel aan de Turfmarkt aan
I te koopen Thans heeft het geheele ge-
bouwencomplex een oppervlakte van
i 1100 vierkante meter. Verschillende di-
recteurswisselingen vonden in den loop
der jaren plaats, terwijl thans, bij de
viering van het honderdjarig bestaan,
de heeren N. G. en N. Spaargaren als
directeur optreden.
Ter gelegenheid van dit eeuwfeest
wordt op Dinsdag 1 April, des middags
van halfdrie tot vier uur, in „Het Gul
den Vlies" een receptie gehouden. Ook
is een eenvoudig gedenkboekje uitge
geven, waarin over dit jubileum tal van
interessante gegevens zijn vermeld,
GEÜNIEERDE LOGE VAN
THEOSOFEN.
Het onderwerp op de openbare bij
eenkomst van de Geünieerde Loge van
Theosofen van 23 Maart was „Waar
om Theosophie?". Ds groote levensvra
gen vanwaar, waarom en waarheen,
het mysterie van leven en dood hebben
in alle tijden de menschheid bezig ge
houden. In de ontwikkeling van het
menschelijk denken zien wij tel van
wijsgeerige scholen en sect arische gods
diensten. die ieder meenen het ant
woord te kunnen geven en beweren, dat
anderen op een dwaalspoor zijn. Dit is
ongerijmd. Het heelal is geen chaos,
maar wordt beheerscht door wet en
orde en er moet dus een stelsel van
Kennis zijn, dat de uitdrukking is van
het geheele bestel van het heelal en
krachtens zijn aard moet dit stelsel
vrij zijn van innerlijke tegenspraak,
want het is uiteindelijk een alomvat
tend. Dit stelsel is onder vele namen
in de oudheid bekend geweest en is
in de negentiende eeuw door mevr.
I Blavatsky en W. J. Judge opnieuw on-
I der den naam van theosophie bekend
j gemaakt Ons tijdperk is er een van
overgang en ontbinding. De mensch
heid moet een innerlijke omvorming
ondergaan. Zoo niet. dan is onze be-
i schaving verloren. Door kerkelijke dog-
I mata. wetenschappelijke hypotheses of
gewaand wijsgeerige bespiegelingen is
onze beschaving niet te redden. Al
leen de Theosophie en in het bijzonder
haar zedeleer vermag dit werk te vol
brengen. Daarom dus theosophie.
Dr. J RIEMENS
Geestelijke verzorger voor dc Zieken
huizen te Delft.
Dr J. Riemens. emeritus predikant
van de Ned Herv. Kerk te dezer stede
is benoemd tot geestelijk verzorger van
de ziekenhuizen te Delft. Dr. Riemens
heeft deze benoeming ook aanvaard.
DAG VAN HET VOORTGEZET
LAGER ONDERWIJS.
Woensdag 2 April zal hier ter stede
voor het Westen van Nederland een
onderwijsdag worden gehouden, spe
ciaal gewijd aan het onderwijs in het
zevende en achtste leerjaar.
In de Stadsgehoorzaal zal des mor
gens de heer Amerika, hoofd van een
school te Groningen, spreken over er
varingen bij het voortgezet leger onder
wijs, terwijl des unddags de heer P van
Nes, hoofdinspecteur spreekt over de
organisatie van het voortgezet lager
onderwijs en de heer J. G. Keuss, hoofd
van een R K. school te Heer Hugowaard
over de waarde van het voortgezet
lager onderwijs voor de volkscultuur.
JUBILEA BIJ R.H.W.
Ter gelegenheid van den eersten per-
soneelsavond der R.H.W. Limonade- en
Vruchtenproductenfabriek Riedel-Hoo-
genstraaten-Willaars) NV alhier na de
bevrijding, werden de volgende onder
scheidingen verleend:
Bii het bereiken van den pensioenge
rechtigden leeftijd na 32-jarigen dienst
bij deze N.V. aan mej M. van Driel het
vereerend getuigschrift en de zilveren
legpenning der Nederlandsche Maat
schappij voor Nijverheid en Handel;
Voor 28-jarigen dienst, (de herdenking
van het jubileum werd uitgesteld in de
bezettingstijd) aan den heer A. Benning.
magazijnchef dezer N.V-, het vereerend
getuigschrift en de zilveren draagpen-
ning van bovengenoemde maatschappij.
Beiden werden in de voltallige bij
enkomst van directie en personeel in
Café-resiaurant ..Zomerzorg" hartelijk
toegesproken en gehuldigd.
TRACTATIE DER
SCHOOLKINDEREN.
Ter eere van Maria Christina.
De tractatie aan de schoolkinderen,
zooals die bij gelegenheid van de ge
boorte van Prinses Marijke van over
heidswege beschikbaar was gesteld, zal
Donderdagmiddag a.s. op de scholen
worden uitgereikt.
Doordat destijds de scholen wegens
brandstoffengebrek gesloten waren, kon
de vereenigng „Koninginnedag" aan wie
de regeling was opgedragen, niet eerder
tot deze uitreiking overgaan.
K. EN O.
Gaarne vestigen wij nog even de aan
dacht op het explicatie-concert dat het
Rotterdamsch Philharmonisch Orkest
morgenavond voor K. en O. geeft. Het
is ditmaal een Beethoven-programma,
waarop de eerste en de zoo geliefde
vijfde symphonie prijken met als mid
denstuk de Gellert-liederen (Solist"
Henri Welbooren)
Max Croiset, die Donderdag a.s. hier
ter stede ..Muizen en Menschen" komt
voordragen voor de Stichting ..Nederland
helpt Indië". zal zulks op Woensdag
23 April doen voor de inschrijvers van
K. en O.
ACADEMISCHE EXAMENS
Geslaagd voor het candidaatsexamen
Godgeleerdheid1 W v.d. Kooy (Schip
luiden); voor het doctoraal examen Ne-
derlandsch recht: H. van Zanten (Was
senaar).
Opzienbare ontdekking bij
„tante Bertha".
EEN COMPLEET WAPENARSENAAL.
Door de fiscale recherche is in sa
menwerking met de rechercheurs, die
met het onderzoek inzake de affaire
„Tante Bertha" belast zijn. een huis
zoeking gedaan in de woning van mevr.
B. M.van der H.K. aan de Meck-
lenburglaan te Rotterdam.
Zij ontdekten in een geheime berg
plaats een compleet wapenarsenaal,
bevattende explosieve stoffen, sten-
guns en zelfs karabijnen, een loop-
grartfmorticr en een instrument, om
gebouwen op te blazen.
Vele personen zouden haar mede
plichtigen zijn.
DE NIEUWE SPELLING EN DE
EXAMENS L.O.
De Minister van O K. en W. heeft
bepaald, dat, zoowel bij de in 1947 te
houden examens ter verkrijging van de
lagere akte als onderwijzer (es), als bij
alle overige in dit jaar af te nemen
examens op het gebied van het Lager
Onderwijs, de spellingregelen zullen
gelden, welke bij de wet van 14 Fe
bruari 1947, Staatsblad no. H. 52 zijn
I vastgesteld.
BESPREKINGEN TENUITVOERLEG
GING LTNGGADJ ATI-OVER-
EENKOMST
Naar Aneta verneemt, zullen de be
sprekingen tusschen de Nederlandsche
en Indonesische delegaties over de ten
uitvoerlegging van de overeenkomst van
Linggadjati een aanvang nemen op
donderdag 27 Maart a.s.
Na Paschen geen exh»
vleeschbon meer.
EVENTUEEL RANTSOENVERLAGING
IN DE TOEKOMST.
Van bevoegde zijde deelt men ons
mede: „De vleeschvoorziening van Ne
derland op den tegenwoordigen voet
steunt slechts ten deele op binnenland-
sche productie.
Daarnaast moet een belangrijke hoe
veelheid vleesch uit invoer verkregen
worden.
Uit een vermindering van de vlcesch-
aankoopen ln het buitenland vloeien
dan ook gevolgen voort voor het
vleeschrantsoen. Dc extra verstrek
king van 100 gram per veertien dagen
aan verbruikers van vyf jaar en ouder
zal na Paschen dus bij de bonaan
wijzing voor de periode van 14 tot
26 April a.s. komen te vervallen,
zoodat het vleeschrantsoen dan weer
200 gram per week zal zijn.
Getracht zal worden uit een met be
hulp van import van vee gevormden
voorraad vleesch en nog eenigen loo
penden import van vee uit Denemarken
het basisrantsoen van 200 gram per
week voorloopig te handhaven.
Wanneer echter in den zomer het aan
bod van slachtvee ln het binnenland
terugloopt een Jaarlijks terugkeerend
normaal verschijnsel zal in dien tijd
met verlaging van het rantsoen tot
150 gram per week rekening moeten
worden gehóuden".
Eere-doctoraten
Amsterdamsche Universiteit
De Senaat der Universiteit van Am
sterdam heeft in zijn heden gehouden
zitting besloten het eere-doctoraat in
de faculteit der Letteren en Wijsbe
geerte te verleenen aan prof. mr. B. N.
van Eyck te Wassenaar, Herman Teir-
linck te Beersel-Lot bij Brussel, Hen-
riëtte Roland Holst te Bentveld, Ka-
miel Huysmans te Antwerpen en Frits
Lugt te 's Gravenhage.
BRAND IN STAATSMIJN
HENDRIK WOEDT VOORT.
Vijf slachtoffers geborgen.
Hedenmorgen woedde de brand inde
Staatsmijn Hendrik nog voort. De
werkzaamheden van de reddingsploe
gen die geregeld worden afgelost, wor
den zeer bemoeilijkt. De ploegen moe
ten de plaats in de brandende gang
benaderen van den kant van de intrek
kende lucht. Personeel van de mijn
„Emma" is de reddingsploegen van de
„Hendrik" te hulp gekomen.
Tot vanmorgen waren vijf slachtof
fers geborgen.
Hedenmorgen vertrok de Minister
van Economische Zaken, dr. G. W. M,
Huysmans per vliegtuig naar Heerlen
in verband met de ramp.
Na de onderteekening.
GELUKWENSCHEN VAN
LORD KILLEARN.
Nadat Lord Killearn telegrafisch van
de onderteekening der Linggadjati-
overeenkomst op de hoogte was ge
steld, heeft deze den Nederlandschen
en Indonesischen delegaties zijn feli
citatie en goede wenschen doen toeko
men.
FEESTSTEMMING TE BATAVIA
In Batavia waren de vlaggen uit
gestoken, soms de Indonesische rood
witte vlag van deur tot deur naast
het Nederlandsche rood-wit-blauw.
Bij het vallen van de duisternis kwam
Batavia in feestelijke atmosfeer, wel
ke begon met vuurwerk en „slama-
tans" (Indische feestelijke maaltij
den), welke in de open lucht voor
25.000 personen gehouden werden cn
die door de Nederlandsche en Indo
nesische gemeenteraden gezamenlijk
waren aangeboden.
Groot vermaak veroorzaakten de Ne
derlandsche wnd. burgemeester van
Batavia, drs. A. Th. Bogaardt en de
Indonesische wnd. burgemeester, Soe-
wirjo toen zij 1000 kg. Nederlandsche
centen met een totale waarde van vijf
tienhonderd Nederlandsch-Indische gul
dens tusschen de bevolking op het Ko
ningsplein wierpen.
Het voorloopig© bestuur van het
„Nationaal Verbond" heeft aan den
president van den ministerraad een te
legram gezonden, waarin het met
smartelijke verontwaardiging protes
teert tegen de onderteekening van
Linggadjati.
Een nieuw ideaal ensemble
Het Sweelinckkwartet speelt.
Haydn, Malipiero en Borodin
Om zich tegenwoordig als kwartet nog
extra te onderschelden, moeten de leden
er van over zeer bijzondere eigenschap
pen beschikken. Dit is het geval met
het Sweelinckkwartet. waarmee de ken
nismaking op het laatste Kunstkring-
concert. tot een triomf is uitgegroeid.
Lou Biloen (le viool). Frlts Waterman
(2e viool). Juup Raphael (alt) en Johan
Vogtschmidt (cello) zijn vier instrumen
talisten. die. hóe uiteenloopend ook ge
aard ons zulk homogeen en weloverwo-
sen uitgebalanceerd spel voortooveren,
dat dit wedijveren kan met het beste
dat wij van buitenlanders Budapes-
ters, Weeners Italianen of Parijzenaars
hoorden. Een kwartet, dat zich ter
dege en by voortduring moet voorbereid
hebben op het ontzaglijk veeleischende
genre der kamermuziek en daarin on-
overtreffelijke eigenschappen ontwikkelt
Dit uiterst genuanceerde spel kenmerkt
zich door vibreerende spanning, door
bloeiende glanzing door verfijnde muzi
kaliteit. welke zich ook openbaart in de
kunstzinnige programma-samenstelling.
Allereerst een onbekende doch inte
ressante Haydn diens op 54 No. 2
wellicht iets te romantisch getint, maar
niettemin delicaat en tot in perfectie
verzorgd, waarop volgde Malipiero's
..Rispettl e Strambotti" die reeks van
20 bondige schetsen uit het Italiaansche
leven, waarvan wij reeds een eerste uit
voering ontvingen in 1940 door het su
blieme ..Quartetto di Roma" Maar het
Sweelinck kwartet verplaatste ons even
zeer met exquise smaak in de pastorale
sfeer van het zonnige Italiaansche land
schap. Daarin spelen de boerendansen
en de volkswijzen een groote rol. Zij zijn
hier met groot meesterschap illustratief
bewerkt, soms raak. scherp en markant,
dan weer vol poëtisch verlangen en in
nige gratie Het wemelt hier van ver
rassende vondsten en orlgineele instru
mentale effecten, welke nochtans niet
op effect berekend zijn- De „vernieuwer"
Malipiero. die er in 1920 reeds den Coo-
lidgeprijs mee verwierf, grijpt hier ook
bewust, door het gebruik van oude kerk-
toonaarden, terug op het verleden en
weet. ondanks de herhaling der motief
behandeling. toch de grootste verschel-
denheid te bereiken. Dat het Sweelinck
kwartet ingesteld op gevarieerde kleur-
expressie er zulk een boeiende uitvoe
ring van gaf, was in volledige overeen
stemming met de hooge waarde van het
werk, geschreven door een componist,
wiens ideaal het was de Italiaansche
muziek haar nationale karakter te her
geven.
Niet minder hooge lof mogen wij toe
zwaaien voor het vertolken van Boro
din's —niet Borodine. zooals het pro
gramma vermeldde tweede kwartet,
waarin de innigste melodieënrijkdom in
zeldzame schoonheid tot ons kwam.
Héél veel zou nog over de superieure
eigenschappen dezer waarlijk „groote
vier" op te merken zijn. Het zij genoeg
te verklaren, dat indien zij het met hun
spel te zeggen hadden, de ware vrede
spoedig een feit zou zijn.
Maar helaas geneest men de wereld
nier met muziek
Doch het enthousiaste gehoor ontving
een balsem voor het hart. En d&t ls
toch ook wat waard! H-
BEURSOVERZICHT
Amsterdam. 25 Maart
De vaste stemming bleef onverminderd
aanhouden. De aanleidende oorzaak
hiervan was klaarblijkelijk de ondertee
kening van de Llnggadjati-overeenkomst
Vooral Indische fondsen en de Cultuur-
aandeelen reageerden hierop in voor-
deeligen zin. HVA's stegen een kleine
tiental punten.
Tabakken eveneens zeer vast en kon
den op een indrukwekkenden vooruit
gang bogen. Bijzonder gedisponeerd
Rubberfondsen. Amsterdam Rubbers
stegen zelfs tot 148. Koninklijken waren
een drietal punten hooger.
Ook de industrieelen trokken profijt
van de gunstige beursstemming. Voor
scheepvaartpapieren bestond groote be
langstelling. Koloniale Bank en Indi
sche banken bepaald vast. In den
vrijen handel bleef het sentiment gun
stig De koersen wisten zich meeren-
deels nog iets verder te versterken. D«
koersen voor Amerikanen waren een
fractie
