De overeenkomsten van
Teheran, Yalta en Potsdam
„Wij hebben onszelf teruggevonden!"
Naclit-express
PANDA EN DE MEESTER-DIEE
Verkeersvraagstukken
bezien door minister Vos
V.S. publiceeren tekst
Het Amerikaanschc ministerie van
buitenlandsche zaken heelt de geheime
overeenkomsten gepubliceerd, die vervat
waren in de protocols var» dc conferen
ties te Teheran, Yalta en Potsdam.
De volledige tekst van het protocol
van de conferentie te Potsdam, onder
teekend door Stalin. Truman en Attlee,
bevat de grondslagen voor de verdeeling
van de Duitsche oorlogs- cn handels
vloot onder de Sovjet-Unie. Engeland
en de V. S.
Tot nog toe ongepubliceerde clausules
uit het protocol van Potsdam hebben
betrekking op:
1. Een overeenkomst, dat van Oosten
rijk geen herstelprestaties zullen wor
den verlangd,
2. De zeeëngten van de Zwarte Zee.
3. De internationale zone van Tanger.
4. Het terugtrekken der geallieerde
troepen uit Perzië.
5. Herziening van de werkwijze der
geallieerde bestuurscommissie in Roe
menië, Bulgarije en Hongarije.
De volledige tekst van de conferentie
van Yalta bevat o.m eer» bepaling de
toelating van de Oekraine en Wls-Rus-
land als afzonderlijke leden van de V.N.
te steunen, een protocol over Duitsche
herstelbetalingen onlangs door Molotof
gepubliceerd, en regelingen betreffende
de deelneming van Frankrijk aan de be
zetting van Duitschland.
De inhoud van de meeste der geheime
clausules van de thans gepubliceerde
overeenkomsten is bekend gemaakt.,
hetzij in verklaringen van president
Roosevelt en president Truman tijdens
persconferenties, hetzij op andere offi-
cieele wijze, de eigenlijke tekst echter
niet.
De overeenkomst van Potsdam bevat
bepalingen, die volgens functionarissen,
nog niet bekend waren gemaakt. De
eerste paragraaf van de overeenkomst
voor de verdeeling van de Duitsche ma
rine luidt:
,De totale sterkte van de Duitsche
marine, met uitzondering van onderzee
booten. tot zinken gebrachte en van ge
allieerde naties overgenomen schepen,
maar met inbegrip van schepen, die in
aanbouw zijn of hersteld worden, zal
gelijkelijk onder de Sovjet-Unie, het
Vereenigd Koninkrijk en de V, S. wor
den verdeeld." De derde paragraaf
luidt: „Het grootste deel van de Duit-
Vrageil over Lithauen
IN HET BRITSCHE LAGERHUIS.
Het. Britsche conservatieve Lagerhuis
lid prof. Savory heeft aan den mi
nister van buitenlandsche zaken ge
vraagd, welk antwoord hij heeft gezon
den op het telegram van Britsche on
derdanen van Lithausche afkomst.,
waarin de klacht werd geuit, dat het
volk van Lithauen nog gedwongen is
onder vreemde bezetting te leven en
volkomen beroofd is van de mensche-
lijke rechten, waarvoor ae oorlog is ge
voerd en of de minister het Huis wil
mededeelen, dat te Moskou alle pogin
gen in het werk zullen worden gesteld
om het Lithausche volk te helpen zijn
vrijheid en onafhankelijkheid te her
winnen.
McNeil, minister van staat, die in
plaats van den minister van buitenland-
sohe zaken antwoordde, verklaarde:
„Het telegram in kwestie was bedoeld
om een resolutie ter kennis van den
minister van buitenlandsche zaken te
brengen. Het is niet gebruikelijk op
dergelijke kennisgevingen te antwoor
den."
Hierop vroeg Savory, of er dan niets
zal worden gedaan en of Engeland de
geheime overeenkomst tusschen Von
Ribbentrop en Molotof. volgens welke de
Baltische staten werden geannexeerd,
zal aanvaarden. „Is dit vereenigbaar
met de Britsche eer?"
McNeil antwoordde: „Zonder op de
laatste vraag in te gaan, heb ik geen
reden te gelooven. dat dit. onderwerp
op de Moskousche agenda voorkomt."
TELEFOONSTAKING IN V. S.
De desbetreffende commissie van den
nationalen bond van arbeiders in de
telefoonbedrijven in de V. S heeft bij
stemmig besloten op zeven April om
12 uur Ned. tijd een staking voor het
geheele land bij de ,3ell Telephone
System" uit te roepen. Hierbij zullen
287.000 leden var 39 vakvereenigingen
betrokken zijn. Het gescnil tusschen
de arbeiders en de maatschappij is
ontstaan ten gevolge van een verschil
van inzicht ten aanzien van contrac
ten.
sche onderzeebooten zal tot zinken
worden gebracht. Slechts 30 duikbooten
zullen bewaard blijven en gelijkelijk
tusschen de Sovjet-Unie, het Vereenigd
Koninkrijk en de V. S. voor experimen-
teele en technische doeleinden worden
verdeeld."
De tekst van de militaire bepalingen
van de conferentie van Teheran, op 1
December 1943 door president Roosevelt,
generalissimus Stalin en Churchill ge-
teekend. onthult, dat men oorspronke
lijk had besloten, dat „D-day" voor de
invasie van het door de Nazi's bezette
Frankrijk, in Mei 1944, en niet in Juni,
zou plaats vinden, en dat besloten was,
dat de betrokken staven een plan zou
den ontwerpen om den vijand met. be
trekking tot deze operaties te misleiden.
Men was het er voorts over eens. dat
het van militair standpunt bezien zeer
wenschelijk was, dat Turkije voor het
eind van het jaar de zijde der geal
lieerden in den oorlog zou kiezen. Een
tot nog toe niet gepubliceerde clausule
van het protocol van Potsdam met be
trekking tot de engten van de Zwarte
Zee bepaalt: „De drie regeeringen er
kenden, dat de conventie van Montreux
met betrekking tot de engten herzien
moet worden, daar zij niet. in de huidige
omstandigheden voorziet." „Overeenge
komen is, dat als volgende stap de zaak
door middel van directe besprekingen
tusschen elk der drie regeeringen en de
Turksche regeering moet worden op
genomen."
Verdere Amerikaansche
toelichting.
OP VOORSTEL TOT HULP AAN
GRIEKENLAND EN TURKIJE.
Dean Acheson heeft voor de derde
maal een uiteenzetting .gegeven over
de voorgestelde hulp aan Griekenland
en Turkije. Uit den aard der zaak was
er niet veel nieuws meer bij.
Volgens schatting zal de Amerikaan
sche missie naar Griekenland bij het
begin uit niet meer dan 25 tot 50 perso
nen bestaan en naai verwacht wordt
nooit een aantal van 500 halen.
Acheson verzekerde, dat de Ameri
kaansche poliiiek t.a.v de Dardanellen
onveranderd blijft, d.w.z. dat Turkije
in de eerste plaats de verantwoordelijk
heid draagt voor de verdediging der
Dardanellen, zooals in de nota van de
Amerikaansche regeering aan de Sov
jet-Unie in Ocotber 1943 is bepaald.
Op een vraag of het Turksche leger
„waakzaam" gehouden werd tegen eenig
ander land dan de Sovjet-Unie ant
woordde Acheson: „Ik weet geen ander
land. dat een mogelijke aanvaller van
Turkije zou kunnen zon".
Patterson, minister van Oorlog,
noemde vliegtuigen onder het materiaal
dat Griekenland noodig heeft om aan
de guerillastrijders weerstand te bieden.
Vliegtuigen en andere leveringen zou
den in aanzienlijke mate uit de huidi
ge voorraden van het ministerie van
Oorlog kunnen worden verschaft. Hij
schatte, dat de militaire missie 10 tot
40 personen zou omvatten en in de eer
ste plaats zich zou bezig houden met de
voorziening van het Grieksche leger en
in de tweede plaats pas met de oplei
ding van Grieksche soldaten voor het
gebruik van Amerikaansch materiaal.
Forrestal, minister vanMarine, ver
klaarde. dat de Grieksche marine voor
namelijk bepaalde typen amphibie-
schepen noodig heeft. Er zijn ook mij
nenvegers en uitrusting voor het vegen
van mijnen noodig om den weg voor de
kustscheepvaart in het belang van de
Grieksche economie vrij te houden. Hij
voegde hieraan toe. dat Engeland de
Grieksche marine in het afgeloopen jaar
hulp heeft verleend ter waarde van
acht millioen dollar.
Uit de documenten, welke betrekking
hebben op Truman's program voor hulp
aan Griekenland en Turkije zijn de pa-
ragraphen, waarin de V.S. zich uitspre
ken ten gunste van het afstaan van
Cyprus aan Griekenland en de vesti
ging van vrijhavenfaciliteiten te Salo-
niki, teruggenomen.
TRUMAN CONFEREERT OPNIEUW
MET LEIDERS VAN HET CONGRES.
President Truman heeft gisteravond 6
leiders van het Amerikaansche Congres,
o.w. senator Vandenberg, republikein en
voorzitter van de Senaatscommissie
voor buitenlandsche betrekkingen, cn
den democratischen Senaatsleider,
Barkley. voor een bijzondere bijeenkomst
op het Witte Huis ontvangen. Er werd
geen reden voor de conferentie ge
noemd.
De afschaffing van het visum
voor Engeland.
DE DEVTEZENSCHAARSCHTE
BLIJFT!
(Van onzen Haagschen redacteur)
Het afschaffen van het visum in het
verkeer tusschen Nederland en Brit-
tannië te rekenen van 15 April af, be-
teekent geenszins, dat men nu maar
vrijelijk naar Engeland kan reizen, zoo
deelde men ons van bevoegde zijde
mede. Er is door dezen maatregel een
min of meer lastige formaliteit afge
schaft. Maar de eigenlijke oorzaak,
waardoor het internationale verkeer
belemmerd wordt, is hiermede niet op
geheven: dat is de deviezen-schaarsch-
te.
Wie naar het buitenland wil. vraagt
als vanouds bij de secretarie zijner ge
meente een paspoort aan, waarbij een
eventueel oud paspoort moet worden in
geleverd. Na verloop van eenigen tijd.
meestal zes weken doch in spoedgevallen
eerder verkrijgt, men dan zjjn pas. Om
aan het noodige buitenlandsche geld te
komen, waartoe de Nederlandsche Bank
een toewijzing moet verschaffen, dient
echter het- nut of de noodzaak van de
reis vast te staan. In het algemeen ge
sproken worden de „ordres de mission"
door drie departementen verstrekt: voor
zakenreizen door het ministerie van
Economische Zaken, voor wetenschap
pelijke. cultureele (artistieke) en onder-
wys-aangelegenheden door het ministe
rie van O. K en W., en voor de overige
gevallen door het ministerie van Bui
tenlandsche Zaken. Zakenlieden kunnen
hun aanvragen het best via hun vak-
vereeniging of vakgroep indienen. Voor
Journalisten bestaat er een apart ad
viesbureau bij den R.V.D. Het tourisme
geschiedt op basis van een zekere uit
wisseling en de financiering daarvan
door een zekere clearing. Hier kan men
zich het best wenden tot de Alg. Ned.
Ver. voor Vreemdelingenverkeer
Aan Ned geld mag men niet meer dan
f.30.- op reis meenemen: voorts krijgt
men naar gelang van de behoeften een
zeker bedrag aan reis-chèques en een
kleine som voor de onmiddellijke uit
gaven in het vreemde land toegewezen.
Deze bedragen worden in het paspoort
aangeteekend Slechts wie over familie
of andere relaties in den vreemde be
schikt. die bereid zijn de uitgaven al
daar te bekostigen kan het wagen, zon
der deviezen de grens te overschrijden.
Het medenemen van zgn. zwart geld
wordt natuurlijk bij ontdekking zwaar
bestraft.
Twee suikerfabrieken door
Ned. troepen bezet.
10.000 ton suiker aangetroffen
Onze correspondent te Batavia seint
ons:
Nederlandsche troepen hebben Zondag
jl. twee suikerfabrieken bezet in de om
geving van Modjokerto. namelijk Gem-
polkerep en Brangkal. In Gempolkerep
werd naar schatting tienduizend ton
suiker aangetroffen. De troepen ont
moetten practisch geen tegenstand en
leden geen verliezen.
Inkoop van levensmiddelen
voor Indië.
TRANSACTIES VAN MIELIOENEN
DOLLARS.
Een der directeuren van de Nlgieo
(Nederlandsch-Indische Gouvernements
lm- en Export Organisatie), de heer
J. van de Water, is Zaterdag per KLM.
van het vliegveld Laguardia naar ons
land vertrokken, nadat hij drie weken
in de Ver. Staten heeft doorgebracht,
Hij heeft daar levensmiddelen en
andere goederen voor Nedcrlandscli-
Indië gekocht. De heer Van de Water
noemde zijn tocht „tamelijk ge
slaagd" en zeide, dat de transacties
„millioenen dollars" beloopen.
Voorts deelde hij mede. dat hij tien
dagen in Den Haag zou blijven voor
conferenties op de Ministeries van
Overzeesche Gebiedsdeelen en Buiten
landsche Zaken. Daarna zal hij naar
Batavia terugkeeren.
DE WATERSNOOD IN ENGELAND.
Tom Williams, minister van land
bouw in Engeland, heeft in het Lager
huis de overstroomingen in het Fen-
district aan de Wash-baaJ (Oostkust
van Engeland) „een ramp van de eerste
grootte, die ongetwijfeld dit jaar een
zeer ernstigen invloed op de voedsel
productie in Engeland zal hebben" ge
noemd. Duizenden acres wintertarwe
en duizenden tonnen aardappels zijn on
der water geloopen. Nederlandsche des
kundigen, ongeëvenaard in kennis aan
gaande het stuiten van watervloeden,
aldus Williams, geven advies en leiding.
Toestand inzake gevorderde
auto's onoverzichtelijk.
NOG 10.000 CLAIMS IN
BEHANDELING.
De minister van Oorlog heeft ten ver
volge op de verantwoording van vragen
van het Tweede Kamerlid Ruijs de Bee-
renbrouck betreffende een beweerde ont
vreemding van auto's bij het Mil. Ge
zag als volgt geantwoord:
De in de vorige antwoorden ver
strekte gegevens hadden betrekking op
de auto's, welke by het militair gezag
onder een M-nummer ten behoeve
van MG-diensten en -instellingen heb
ben gereden.
Van deze auto's bestaat momenteel
een volledig overzicht. Van totaal 5360
stuks zijn er thans 294 administratief
nog niet verantwoord Aangenomen
kan worden, dat dit aantal nog zal
verminderen. Van de 5360 stuks zün
72 auto's gestolen blijkens de dienaan
gaande aanwezige processen-verbaal
van aangifte.
Er werden echter door het MG ook
auto's gevorderd welke dadelijk werden
overgedragen aan niet militaire instel
lingen als bij den wederopbouw betrok
ken instanties, de Nederlandsche spoor
wegen. PTT. burgemeesters, politie. POD
-en, doktoren taxi-ondernemers, expe
diteurs, enz. Deze auto's reden niet on
der een M-nummer.
De verantwoording van laatstbe
doelde auto's zal nog geruimen tijd
vragen, aangezien bij het afwikke
lingsbureau MG onder meer te dezer
zake ruim 10.000 claims in behande
ling zyn.
Een zeer groot aantal dezer claims
blijkt namelijk betrekking te hebben op
auto's, welke niet door het MG zijn ge
vorderd maar door de bezettende over
heid of' door Nederlandsche overheids
instanties. welke niet tot het MG be
hoorden Bovendien hebben meerdere
dossiers vaak betrekking op hetzelfde
voertuig 'ca. 10 pet.). Deze omstandig
heden is de onderhavige materie nog
steeds zeer onoverzichtelijk.
De minister stelt zich voor tegen
einde 1947 ook de gegevens over de niet
onder een M-nummer gereden hebbende
auto's beschikbaar te hebben.
BOER LAG DOOD OP
ZIJN AKKER.
Door schot getroffen.
Het afgeloopen weekend begaf de
landbouwer v.d. B., wonende in de
buurtschap Achterweg bij Rhenen. zich
naar de Bennekomsche Meent, om zijn
akker te bewerken. Toen de man niet
naar huis terugkeerde, werd een onder
zoek ingesteld. Men trof hem in levcn-
loozen toestand op den akker aan. met
in het onderlijf een schotwonde, hoogst
waarschijnlijk veroorzaakt door een ge
weerkogel. Inmiddels is komen vast te
staan, dat de jachtopzichter v.d. B. uit
Geldersch Veenendaal zich dienzelfden
middag in de Meent bevond, doch vol
gens zijn verklaring op een afstand van
meer dan een kilometer van het slacht
offer. De politie acht het. voorbarig ver
band te leggen tusschen de aanwezig
heid van den opzichter en de noodlottige
gebeurtenis van welke in dit stadium
nog niet bekend is of zij aan opzet dan
wel aan een toevalligen samenloop van
omstandigheden geweten moet worden.
Het. onderzoek is in handen van de po
litie te Rhenen
SPOORWEGMATERIAAL KEERT
TERUG.
De Ned. Spoorwegen gaan voort met
het zoeken naar machinerieën en rij
tuigen in de voormalige vijandelijke
landen. Rijdend materieel werd in den
laatsten tijd weinig meer gevonden,
doch in Tsjecho-Slowakije (Bohemen
en Moravië) is wel veel materiaal uit
de werkplaatsen van de N.S. opge
spoord. o.a. 80 machines uit de centrale
werkplaatsen te Haarlem. Een aantal
daarvan, meest draai- en schaafbanken
is reeds naar Haarlem teruggebracht
en in bedrijf gesteld, waardoor de in
richting van de C.-W. thans weer na
genoeg op peil is gebracht
De achterstand in de reparatiewerk
zaamheden is echter zeer groot, vooral
omdat vele provisorisch herstelde rij
tuigen na eenigen tijd weer opnieuw in
behandeling genomen moet worden.
INDONESISCHE HOOGLEERAREN
AAN DJOGJASCHE UNIVERSITEIT.
Radio-Djogjakarta heeft medegedeeld
dat op 17 Maart j l. de Djogjasche Gad-
jah-Mada universiteit haar eerste Diës
Natalis vierde, tevens meldende, dat de
sultan bij die gelegenheid aankondigde,
dat Soepomo. mr. Djokosoetomo. dr. Bi-
jono. mr. Soenarjo Kilopaking en dr.
Poerbatjaraka tot hoogleeraren zijn be
noemd.
De afwijzing der fusie
N.V.V.E.V.C.
E V.C. BLIJFT NAAR GROOTERE
EENHEID STREVEN.
In een te Amsterdam gehouden ver
gadering van den Landelijken Raad der
E.V.C. aangenomen resolutie betreffende
het afwijzen van de fusie N.V.V.E.V.C.
door het N.V.V.. wordt o.a- vastgesteld,
dat de motiveering voor de afwijzing
der fusie eiken grond van waarheid mis
sen en dientengevolge, gelijk gemeld,
unaniem van de hand gewezen worden.
Geconcludeerd wordt, dat het tot
stand komen van een grootere eenheid
in de vakbeweging, hetwelk op dit
oogenblik als het, grootste belang van de
werknemers genoemd mag worden, ern
stig belemmerd wordt door de houding
van de N.V.V.-hoofdbesturenvergadering-
Dat het streven van de E.V.C. om
op basis van het door N.V.V. en E.V.C.
opgestelde en aanvaardde fusierapport
deze grootere eenheid tot stand te
brengen, onverkort doorgang zal vin
den. waarbij de Landelijke Raad der
E.V.C. nogmaals haar bereidheid tot
uitdrukking brengt om alle voorstel
len, die kunnen bevorderen dat belet
selen op den weg naar de eenheid en
liggende buiten het fusierapport opge
heven worden, in ernstige overweging
te nemen en eventueel aan de leden
der E.V.C. voor te leggen-
DE WERKZAAMHEDEN VAN HET
MILITAIR GEZAG.
Het Bureau „Geschiedschrijving", on
derdeel van het afwikkelingsbureau
van bet Militair Gezag, heeft thans
voltooid het overzicht der werkzaam
heden van het militair gezag geduren
de den bijzonderen staat van beleg (van
14 September 1944 tot 4 Maart 1946),
tot het samenstellen waarvan in Juni
1945 opdracht is gegeven. Dit omvang
rijke werk zal omstreeks 350 bladzijden
tellen, benevens een 100-tal bijlagen
(kaarten, statistieken tabellen enz.).
Naar verwacht wordt, zal het werk
einde Mei bij de algemeene landsdruk
kerij verschijnen
DAT DE RECHTMATIGE EIGENAAR
ZICH MELDE
Te IJmuiden is binnengebracht een
150 ton metende, waarschijnlijk En-
gelsche, motor minesweeper, die 50 mijl
ten Noorden van IJmuiden door den
vischkotter IJmuiden 79 werd aangetrof
fen. Er bevond zich niemand aan boord
en men vermoedt, dat het scheepje van
een sleep is losgebroken. Er wordt nu
naar den eigenaar gezocht.
KONING WINTER VLUCHTTE VAN
AMELAND
Met de Noorderzon vertrokken.
99 dagen resideerde koning Winter op
het eiland Ameland, maar tijdens het
weekend is hij met de Noorderzon ver
trokken. Met ingang van gisteren heeft
de hulpveerboot den gewonen dienst
Nes—Holwerd hervat en vandaag is de
postboot weer in de vaart gekomen.
Prinsesjes maken lange
ski-tochten!
GENIETEN VAN WARM WEE*.
Ondanks het voorjaarsachtige warm#
weer kan er in de omstreken van Zer-
matt nog heerlijk worden geskied, en
zoowel Pi'ins Bernhard als de beide
prinsesjes maken ruimschoots van deze
gelegenheid gebruik. De skitochten wor
den iederen dag langer; gisteren heb
ben de prinsesjes een tocht van zes ki
lometer gemaakt van de Goernergrat
naar Zermatt, een hoogteverschil van
1500 meter. Bij haar terugkomst in het
hotel zei Prinses Beatrix, dat zij tijdens
den tocht „maar" vier maal was geval
len.
HUISVESTING INDISCHE
GEREPATRIEERDEN.
(Van onzen Haagschen Redacteur)
In verband met de Bloemendaalsche
affaire (de schandelijke behandeling
van Indische gerepatrieerden door een
pensionhouder, geholpen door D3.V.O,-
ambtenaren) deelde het Centraal Bu
reau Voorzorging Oorlogsslachtoffers te
Den Haag ons het volgende mede: Den
stroom van Indische gerepatrïeerden en
den grooten woningnood hier te lande
mogen w(j bekend veronderstellen. Voor
de huisvesting der evacué's deden wij
ook een beroep op de pensions. In het
algemeen heeft men het daarmede goed
getroffen. Er kwamen natuurlijk ook
wel klachten binnen. Deze werden on
derzocht en zooveel doenlijk verholpen.
Onze organisatie de over het ge
heele land verspreide Districts- en het
te Den Haag gevestigde Centrale Bu
reau Verzorging Oorlogsslachtoffers
moest als het ware uit den grond wor
den gestampt. Ook zonder dat Is het
niet verwonderlijk, als er onder de 3000
ambtenaren een enkele minder goede
voorkomt. Naar aanleiding van klach
ten en een door ons ingesteld onderzoek
is ongeveer zes weken geleden te Bloe-
mendaal een D.B.V.O.-ambtenaar ont
slagen.
VOOR DE HUISVROUWEN OM VAN
TE WATERTANDEN
Te Weert deed de politie een inval
by zekeren Ch. v. d. V., wonende aan
de Biesterlaan te Weert, wegens ver-,
denking van overtreding der distribu
tiebepalingen.
In het huis werden vyf personen aan
gehouden, verdacht van ongeoorloofd
handelen in vervoeren en verhandelen
van artikelen die onder de distributie
vallen.
In beslag genomen werden o.m. 55
paar dameskousen, enkele honderden
klossen garen, ruim 300 strengen ka
toen, vele meters elastiek, tapijten, 55
kilo tabak, diverse textielgoederen en
een auto. waarmede het vervoer ge
schiedde.
De goederen zijn vermoedelijk afkom
stig uit België en frauduleus ingevoerd.
Voor een aantal burgemeesters, sta
tenleden en gemeenteraadsleden, deel
uitmakende van het gewest Friesland
van de Partij van den Arbeid en een
aantal genoodigden, geïnteresseerd bij
het verkeer, sprak Zaterdagmiddag in
hotel „De Groene Weide" te Leeuwar
den ir. H. Vos. minister van Verkeer en
Energie, over het verkeersvraagstuk in
algemeenen zin.
In het Nationale Plan voor 1947 is een
bedrag van 700 millioen gulden begroot
voor de verkeerssector. aldus spr. Er
werd een bedrag van 1300 millioen gul
den wenschelijk geacht, doch dit ging
onze trekkracht te boven.
OP WELKEN VOET MOETEN
WIJ LEVEN?
Spr. stelde daarna de vraag, hoe wij
als volk In 1946 geleefd hebben en of
op dien voet kan worden doorgegaan.
De invoer bedroeg in ons land in
1946 ruim 2300 millioen gulden, waar
tegenover slechts een uitvoer staat
van 800 millioen gulden. Een bedrag
van 200 millioen gulden mag nog aan
gemerkt worden als verdiend door onze
verkeersmiddelen, zoodat het beta
lingstekort niet minder dan 1300 mil
lioen gulden bedraagt-
Dit. cijfer wil dus zeggen, dat wij niet tot
in lengte van jaren door kunnen gaan
met de gevolgde politiek.
Wat hebben wij met die 1300 millioen
gulden gedaan?
FEUILLETON.
Roman door Winston Graham.
77)
Langzaam en met stijve knieën liep ik
verder. Het leek alsof mijn zinnen plot
seling ingeslapen waren, verdoofd, afge
stompt. Ik had niet den minsten angst
meer om achtervolgd te worden. Ik
voelde mij alleen moe. leeg en ziek. Het
liefste had ik gehuild.
Nog nooit tevoren had ik mij zoo ver
laten gevoeld.
Dien nacht sliep ik in een donker, oud
huis tegenover de Mlihlenbrucke. Zwaai
en diep sliep ik. veertien uren lang. on
danks het feit dat ik wist. hoe ik opge
jaagd werd. Die slaap was eenvoudig het
gevolg van een ontzaglijke uitputting:
ik moest slapen, slapen, ik kon niet
anders. Het was de laatste ongestoorde
slaap voor vele weken.
Het grootste deel van den nacht, die
daarop volgde, bracht ik door tusschen
melkbussen op een vrachtauto, die naar
het Westen reed.
Naar het Westen! Toen ik dat merkte
kwam er een groote verlichting over mij.
Men had het namelijk niet noodig ge
vonden mij op de hoogte te brengen van
het doel var» mijn reis. Voordat de dag
aanbrak, bereikten wij Lausanne. Daar
dook ik zeven dagen onder, terwijl de
klopjacht, naar ons in vollen gang moest
zijn-' De man. die mij op dat oogenblik
onder zijn hoede had. was de directeur
van een groote melkpoederfabriek. Zijn
prozaïsche manier van doen. zonder een
sprankje humor, scheen hem beter ge
schikt te maken voor zijn hoofdberoep
dan voor zijn „bij-werk", dat bestond
in het herbergen van illegale vluchte
lingen. Toch verborg hij mij afdoende
en gaf mij uitstekend te eten. Den der
den dag deelde hij mij mede. dat de
plannen veranderd waren en dat er ge
poogd zou worden mij bij de eerste mo
gelijke gunstige gelegenheid naar het
onbezette deel van Frankrijk te smok
kelen.
Mijn vertrek was uitstekend opgezet
en tot in de kleinste details verzorgd.
Een tijdlang klopte alles dan ook pre
cies. Ik kreeg bijna den indruk, dat de
zaak heel eenvoudig was. Des Vrijdags
verliet ik Ouchy op een ouden boeren
wagen. die mij naar een gehucht ten
Westen van Vevey bracht. Toen stapte
ik in een bootje, dat langs de kust van
het meer groenten naar de markt
bracht- In het. luwe avondwindje be
woog het bootje zich echter merkwaar
dig dicht naar den Zuidkant van het
meer
Ik liet. mij langs den kant van de boot
in het water zakken, dat nog meer dan
een halven meter diep was en zwijgend
waadde ik naar den oever.
De invallende duisternis werd versterkt
door groote wolkenvelden en het was
dus zeer moeilijk om iets te zien; maar
men. kon op die manier ook niet. mak
kelijk gezien worden!
Het scheen, dat. ik nu het ergste ach
ter den rug had. Ik had Fransche pa
pieren en kon met een plausibel verhaal
voor den dag komen, als iemand mij zou
willen ondervragen. Ik droeg een opval
lend. oud sportpak en had een ransel
omgehangen, waarvan de inhoud onder
anderen bestond uit Fransch geld, een
flesch brandewijn, een fleschje zwarte
haarverf, een zaklantaarn, een land
kaart en een zak-compas.
Marseille.
Ik had een kamer gehuurd in een
goedkoop pension op de Place de la Jo-
liette. Van daaruit ondernam ik dikwijls
zwerftochten in de buurt van de dokken
van deze grootste stad in het onbezette
Frankrijk. Ik tastte als het ware de ge
heele situatie af en informeerde zoo
langs mijn neus weg naar een boot. die
naar Barcelona of Algiers voer.
Den tweeden avond kwam ik in ge
sprek met den kapitein van een vracht
zoeker Zijn schip was dien morgen ge
meerd en zou den volgenden Maandag
weer met een lading baksteen en tegels
uitvaren en als tusschenhavens Barce
lona en Tanger aandoen. Dit uitstel
kwam wel niet precies in mijn kraam
te pas. maar de kans was te verleide
lijk. om ze onbenut te laten voorbijgaan.
Op mijn vraag antwoordde hij mij. dat
hij wel een passagier kon meenemen,
als hij er toevallig een met geld genoeg
tegen het lijf zou loopen, ofschoon zijn
schip geen passagiersboot was en weinig
comfort bood. en eigenlijk zag hy ook
niet in. waarom iemand persé met hem
mee zou willen gaanHij keek mij
van opzij aan.
Ik heb zoo den indruk, dat u het
land zoo gauw mogelijk wilt, verlaten.
Tja, dat zou wel eens kunnen, gaf
ik toe. Kijkt u eens. de zaak zit zoo: Het
is allemaai in de beste orde. ik heb al
leen geen bewijs, dat ik het land mag
verlaten en ik heb gehoord, dat het
76) Joris Goedbloed was intussen voor
de rechtbank gebracht Niet zo maar
een gewone rechtbank: nee, het was
een héél deftige De Koning zélf was
rechter en naast hem zat de hofmaar
schalk. die als aanklager zou optreden
„Eh ahum!" zei de hofmaar
schalk. Stae op, beklaagde en hoor toe
Ge zijt beschuldigd van de volgende
ehmisdaden!"
I „Ge hebt de auto gestolen van den
chauffeur D. Braljeur. hier aanwezig;
I ge hebt de ordetekens ontvreemd van
Zijne Excellentie den hofmaarschalk
Baron Bruun. ridder in de orde van
„Ga door Bruun! Ga door!" onder
dak de Koning
Ahum!" zei de hofmaarschalk ver-
jstoord. „Ge hebt u vermeten om..."
I „Schei uit!" brulde de Koning. „Je
hebt ingebroken in mijn schatkamer,
schurkEn met mijn eigen schatten
ben je bij me gekomen en hebt me ver
teld, dat ze van Ermeric waren! Beken
je, ja of nee!?! Je kunt. je verdedigen;
dit is 'n onpartijdige rechtbank, maar
schuldig ben je. dat staat bij voorbaat
vast!
weken lang duurt, eer je zoo'n ding hebt.
En nu schrijft mijn oom uit Tanger mij,
dat hij een prachtige baan voor me zou
hebben, op voorwaarde, dat ik de vol
gende week aan den gang kan gaan.
De Franschman slurpte van zijn glas.
Maar onder die vergunning komt u
niet uit. zei hij somber- De havenbepa-
lingen zijn veel strenger geworden, sinds
ik hier de laatste maal was. Op bevel
van de „boches". heb ik gehoord. De
dokken worden dag en nacht bewaakt.
Nu. ik heb er graag een paar francs
voor over. liet ik doorschemeren.
Ja. met mij valt ook heusch wel te
praten. Een vent met een paar hersens,
zooals ik. weet wat geld waard is. Maar
niemand wil graag het gevaar loopen,
dat zijn heele bestaan naar de haaien
gaat! Hij keek m ij spijtig aan, schudde
het. hoofd en zuchtte. Ik zou het best
doen. als ik maar zeker wist. dat ze me
niet te pakken zullen krijgen. Ze hebben
er al te veel gesnapt-
Ik had nog twee van dergelijke ge
sprekken met andere schippers, en beide
met. hetzelfde vruchtelooze resultaat.
Dus besloot ik, toch gebruik te maken
van het adres, dat men mij had gege
ven.
Aan het eind van de Rue de Noailles
bevindt zich het „Restaurant. Anglais",
dat zooals ik ontdekte, een buiten ver
houding weidschen naam draagt. Mon
sieur Gaston, de eigenaar, was op de
hoogte gebracht van de mogelijkheid,
dat ik bij hem zou komen en hij was
vol ijver om mij behulpzaam te zijn.
Ook hy was van oordeel, dat het onver
standig was om zonder de wettige ver
gunning het land te verlaten, wanneer
het mogelijk was op een of andere ma
nier aan zoo'n papier te komen. Want
als zou blijken, dat ik bij het aan boord
gaan, de benoodigde papieren niet had,
was de kans om er heel huids af te ko
men, verkeken. Het, was nog gevaarlijk
genoeg, zelfs wanneer alles volkomen in
orde was. Hij geloofde echter wel. dat hij
het kon klaar spelen Zijn zwager was
„juge d'in struct ion". Als ik mijn iden
titeitsbewijs en mijn pas by hem wilde
laten en Zaterdagsavonds weer bij hem
wilde komen
Kan ik dan in dien tusschentijd
veilig zonder papieren blijven rondloo-
pen?. vroeg ik.
(Wordt vervolgd)
Opgegeten, of er machines e.d. voor
gekocht, zoodat wij binnenlandsch rijker
zijn geworden?
EEN GUNSTIGE SLOTSOM
Volgens een opgaaf van het Centraal
Bureau voor de Statistiek hebben wij in
1946 in het binnenland verbruikt voor
de aanschaffing van machinerieën,
grondstoffen enz. voor een bedrag van
2300 millioen gulden. Hierop de slijtage
in mindering gebracht, kan gezegd wor
den, dat wij rond zijn gekomen, daar
gelaten de vermeerdering, die er zou
moeten zijn wegens bevolkingsaanwas.
Niettemin is de slotsom gunstiger dan
spreker had verwacht.
Een tweede niet onbelangrijk cn
hoop gevend feit, is, aldus de minister
dat de omvang van onze productie
snel toenemende is. Stellen wij deze
in 1938 op 100, dan bedroeg die in het
vierde kwartaal van 1945 56, in het
tweede kwartaal 1946 68 en in het
vierde kwartaal reeds 89. Deze cijfers
beteekenen, dat wü onszelf hebben
teruggevonden.
Deze productie-toename was echter
slechts mogelijk door de groote bedra
gen. welke werden geïnvesteerd. Ook
hierbij is echter weer geen rekening ge
houden met de bevolkingsaanwas.
Blijkt het mogelijk den invoer vol te
houden op hetzelfde peil, dan mag
over dit jaar een toename van 20 ver
wacht worden.
Het „potje", dat wy gedurende den
oorlog in het buitenland hadden ge
vormd, is echter leeggeput en daar
naast hebben wij in tal van landen
belangrijke schulden moeten maken.
SPOORWEG OVER AFSLUITDIJK?
De minister besprak vervolgens de
vraag, waarom de import zoo belangrijk
is voor den verkeerssector, waarna hy
zeide. dat ondanks alle moeilijkheden 'n
belangrijk program voor het verkeer is
ontworpen.
Achtereenvolgens besprak hy de drie
groote verkeerssectoren: spoorwegen,
landwegen en waterwegen.
In ons land met zijn dichte bevolking,
die nog steeds groeiende is. is een uit
stekend railverkeer onontbeerlijk. Daar
om gelooft spr. ook. dat vastgehouden
moet worden aan het electrlficatieplan,
waarin ook de provinciale hoofdsteden
in het Noorden betrokken zijn.
Een spoorweg over den afsluitdijk
heeft voor ir. Vos nog steeds alle at
tractie. omdat wel gebleken is. dat des
winters deze weg vele mogelijkheden
aan het verkeer biedt.
Ook goede moderne land-en waterwegen
zijn van het grootste belang, waarbij
moet worden overwogen of de spreiding
van de bevolking niet mede moet wor
den geleid, wil het reeds zwaar belaste
Westen en het dichte Zuiden niet in de
knel komen Met dit verkeersvraagstuk
gaat hand in hand dat van de iudus-
trialisatie en het een zal niet op het
andere kunnen en mogen wachten Uit
voerig stond de minister nog stil bij het
moeilijke vraagstuk van de kleine bin
nenschipper en bij de vraag of de klei
ne kanalen nog een toekomst hebben,
daar alle factoren hier de saneering in
den weg staan. Dit probleem is echter
nauw verbonden met het sociale vraag
stuk. daar in de schipperij het percen
tage het hoogst is. dat in hetzelfde be
roep als de vader voorgaat.
6
HET MODERNE WATERSYSTEEM
Spr. ontkende geenszins het groote
economische belang van een goed wa-
ternet en zijn toeristische beteekenis De
vraag is echter gewettigd, of een mo
dern waterwegen-systeem niet economi
scher is en of daardoor de beteekeni»
van de kleine kanalen niet achteruit
gaande is.
