Canadeesch piloot verraden
STADSNIEUWS
Geen derde Zondag in de, mijnen
Radio-programma
Verd.: „Ik heb alleen maar aan I
Duitsche militairen gevraagd of
ze hem gezien hadden".
Roofoverval te Nieuwkoop.
Een niet minder belangrijke zaak was
die tegen T. van Dam, arbeider te
Het Leidsch Tribunaal, dat zich in de Nieuwkoop, thans gedetineerd te VVezep,
laatste weken nog al bezig heeft moeten wieu ten laste werd gelegd, dat hü, in
houden met zaken van ondergeschikte
beteekenis, had in zijn zitting van gis
teren enkele belangrijke zaken op de rol
staan, waal-voor ook van de zijde der
publieke tribune groote belangstelling
bestond.
Zoo was mevr. E. Verkoren—Knoblich
uit Vqorschoten ten laste gelegd, dat zij
in Augustus 1942 aan drie Duitsche mi-
Leidsch Tribunaal man, die met veel nadruk verklaarde.
dat Van Dam wel bij hem binnen was
geweest en zelf de f.2100.- had mede
genomen. Over de aangifte van het ver
boden wapentuig liepen de verklaringen
uiteen; vast kwam echter niets te staan.
De verdediger, mr. P- J. Somer. wees er
op. dat verd. in Nieuwkoop gunstig be
kend staat; ook wenschte hij met de
nieuwe orde niets te maken te hebben.
Van Darn, die een blanco strafregister
heeft, is bij den overval even uit het
lood geslagen. Spr. neemt aan. dat Van
Dam op den bewusten dag niet op roof
is uitgegaan. Aangezien er door een
Duitsche rechtbank reeds een vonnis is
gewezen en Verd. thans reeds twee jaar
geïnterneerd is. drong spr. op de uiter-
gezelschap van een Duitschen militair
en een Nederlander, een inval gedaan
zou hebben hl de boerderij van \V- Wer
velman te Nieuwkoop onder 't voorwend
sel van boer W, gouden tientjes te wil
len koopen. Toen W. te kennen had
geven geen gouden tientjes te hebben
hadden zij hem mede willen nemen naar
Vught. Aan dit voornemen is '.chtêr
litairen zóu hebben verraden, dat zich geen gevolg gegeven omdat zij W., die
een Canadeesche piloot in de gemeente
Voorschoten ophield, welke piloot kort
daarop door twee dermilitairen werd
gearresteerd. Voorts had zij tot twee
maal toe een kindertransport van den
N.V-D. naar Duitschland begeleid en
was zij als lid bjj de N.S.B., de N.S.F.O.
en den NV.D. aangesloten geweest.
Verd.. die vooral over haar verraad
door den president, mr. Ph. J. de Ruy-
ter de Wildt. ernstig aan den tand werd
gevoeld, had nagenoeg niets tot haar
verontschuldiging aan te voeren. „Ik
heb alleen maar aan de Duitschers. die
op dit moment juist mijn woning pas
seerden, gevraagd of zij ook een Cana-
deeschen piloot hadden gezien". Zeer
terecht merkte in dit verband de presi
dent op, dat deze -vraag, aan een paar
Duitsche militairen gesteld, dezelfde uit
werking moet hebben gehad ,als de con
stateering van een feit. Bovendien zijn
twee der militairen, door verd. hierop
opmerkzaam gemaakt, een speurtocht
door het dorp begonnen, met bovenver
meld resultaat- Verder wees de pres, er
op, dat verd. bij een reeds eerder afge
nomen verhoor, had verklaard, dat ook
haar man en zoon naar den piloot op
zoek waren gegaan. Ook was haar man,
volgens een verklaring van verdachte,
eenige uren nadat de piloot was gearres
teerd, naar de Doelenkazeme gegaan
om te vernemen of de piloot daar ook
was ingesloten. Inderdaad bleek dit het
geval te zijn.
Get. C. Verkorén, gedetineerd in de
cellenbarakken te Scheveningen, ver
klaarde, dat hij en ook zijn zoon louter
uit nieuwsgierigheid naar dén piloot wa
ren aan kijken. Op den Leidsche
Straatweg ontmoette hij iemand, dien
hij voor den piloot hield. Op hetzelfde
moment naderden de twee Duitsche mi
litairen, die den piloot, zonder dat hij
daartoe aanleiding gaf. hebben ingere
kend Get. ontkende, dat hij daarop naar
Leiden was gegaan om te vernemen of
de piloot ook werkelijk in de Doelenka
zeme was opgesloten, welke Verklaring
verd. de opmerking ontlokte: „Ik dacht,
dat mijn man naar Lelden was gegaan".
Get.: „En ik kan het niij niet herinne
ren".
Verdachte's raadsman, mr. M, Tee-
kens, wees er ih zijn pleidooi op. dat ver
dachte Duitsche van geboorte is, die zich
ondanks haar huwelijk altijd als zoo
danig is blijven voelen- Zeer zeker
heeft zij op het moment, dat zij met de
Duitsche militairen in contact trad, den
Canadeeschen piloot beschouwd als een
vijand van haar volk". Deze vrouw, al
dus spr., handelt en denkt niet subtiel.
Het is van haar, die zeel* zeker t.o.v. het
land waar zij gastvrijheid genoot ver
plichtingen had. een domme en onbe-
heerschte daa-d geweest. Spr. vroeg bij
het bepalen van de strafmaat rekening
te willen houden met haar Duitsche
origine.
een portefeuille met f.2100.- wilde'me
denemen, dit geld afhandig hebben ge
maakt. Zy zijn toen naar Nijmegen ver
trokken- Bij hun vertrek miste W. cok
nog een goud horloge, een erfstuk der
familie. Verder wps Van Dam ten laste
gelegd, dat hij bij een ontslagkwestie de
hulp van de N.S.B. had ingeroepen,
waarbij hij o.m. zou hebben medege
deeld, dat J. v.d- Voorn, in strijd met de
desbetreffende bepalingen, nog wapens
in zijn bezit had.
By de ondervraging van verd. kwam
naai" voren, dat Van Dam. in verband
met den overval bij W.. door een Duit
sche Rechtbank den doodstraf tegen
zich hoorde eischen, hetgeen bij von
nis in twaalf jaar tuchthuisstraf werd
veranderd. Van deze straf heeft hij
slechts één jaar uitgezeten. Bij de ca
pitulatie van Duitschland losgelaten,
werd hij opnieuw bij zijn terugkeer in
ons land gedetineerd, Verd- verklaarde,
dat bij hein alleen de handel in gouden
tientjes had voorgezeten. Zelf heeft hij
zich aan den overval niet schuldig ge
maakt; hij had slechts in den stal op
zijn medeplichtigen gewacht. Wel nad
hij als zijn aandeel f.400.- ontvangen.
Verd., die toegaf bij de ontslagkwestie
de hulp van een N.S.B. functionaris
te hebben ingeroepen, ontkende, dat hij
v.d. Voorn zou hebben vernaden voor
het in bezit hebben «an verboden wa
pens.
Een groot aantal getuigen werd hierna
gehoord, waaronder ook boer Wervel-
ste clementie aan-
Verder stond dezen dag nog terecht
J. P. Wijsman, voorheen ambtenaar van
de Akkerbouwcentrale, te Boskoop, wien
ten laste werd gelegd het lidmaatschap
van de N.S.B., het vrijwillig dlenstne-
men als groepscommandant van den
N.AJX voor welke organisatie hij ook
een kameraadsschapavond heeft ver
zorgd- Verd.. die afgezien had van een
verdediger, heeft er in een uitvoerig
pleidooi op gewezen, dat hij zuiver uit
Idealisme en vervult van de groot-Ne-
derlandsche gedachte, tot de N.S.B. was
toegetreden; In het begin van 1943 heeft
hij echter voor deze beweging bedankt,
dit op grond van de misstanden, welke
hij in de N.S.B. meende te onderkennen.
Als laatste verd- verscheen A. vap
Polanen. petroleumbezorger te Leiden,
in de beklaagdenbank. Hem was ten
laste gelegd, dat hij als postduivencon-
troleur medewerking zou hebben ver
leend aan de opsporing van postduiven,
toen het in het bezit hebben van deze
vogels door den bezetter was verboden.
Verd.. die deze functie vanaf 1941 heeft
uitgeoefend, verklaarde, dat door zijn
toedoen nog vele post-duivenliefhebbers
uit moeilijkheden zijn gebleven. Vele
malen heeft hij door het verwisselen oer
registratieringen erger weten te voorko
men terwijl hij ook verschillende vogels
welke verraden waren, heeft weten weg
te werken. Dat er evenwel eenige per
sonen zijn. die onaangename moeilijk
heden hebben gehad, is niet te wijten
aan zijn schuld, doch aan het optreden
van inspecteur Mussert.
Uitspraak in al deze zaken over veer
tien dagen.
Eindelijk kwam dan de dooi, zü het ook dat de komst van de lente niet zoo snel
in z'n werk verliep als de eerste dooidag deed vermoeden. Voorloopig zal de in
trede van de dooi echter niet alleen het einde van den verwenschten winter
beteekenen, maar ook een even onaangenaam waterballet.
(Foto ANP-v.d. W.)
Hervatting van het Onderwijs
GEMEENTELIJK E SCHOLEN BEGINNEN
A.S. MAANDAG.
Het onderwijs aa de gemeentelijk®
scholen, dat als gevolg van den brandstof-
fennood in de afgoloopen weken moest,
worden st„_ gezet, zal as. Maandag wor
den hervat In dier voege, dat door com-
bl-njatie van scholen e.d. aan elke school
ongeveer de helft van het normale aan
tal lesuren fcfcd wrden gegeven.
Piano-recital Jan Smeterlin
EEN GROOT PIANIST.
Wélk een concertselzoën
Wij zaten in de kou., en huiverden.
Althans lichamelijk. Geestelijk was 't
anders: geboeid en al spoedig verwarmd
door Smeterlln's fameus spel, herken
den wij in hem den „meester" van wel
eer, thans echter beheerschter. rijper,
sterker en veelzijdiger van uitdrukkings
kracht. al zij toegegeven, dat het bril-
lant effect en een enorm tempo zijn
speciale voorliefde hebben.
Een acrobatisch tempo, dat dikwijls
in flagrante tegenspraak is tot het
geen de componist heeft voorgeschreven.
Doch mqn vereenigt er zich mee. om
dat Smeterlin het u met zulk een dis
tinctie en vanzelfsprekend gemak voor-
toovert. dat alle bezwaar als sneeuw
voor de zon versmelt.
Haydn's sublieme As dur sonate wordt
onder zijn hand tot een juweel, Brahms'
Paganini-variatie's fascineeren niet
slechts door de technische feilloosheid,
maar er is ook af en toe de echte
Brariis' bezonkenheid, in de niét tradi-
tioneeïe Chopinkeuze huldigt Smeterlin
zijn grooten landgenoot wel zeer spe-
Na de pauze Zoo mogelijk de climax:
Ravel en Debussy met. ongewone gratie1
en vederlichte souplesse.
En in de serie vrijgevig uitgestrooide
Ohopin-toegiften betoont deze „mees
ter" zich een „super-meester", al was
de snelheid, waarmee zÜ aan 't oor voor-
bijwervelden. opvallend ongebruikelijk.
Vermoedelijk echter, omdat Smeterlin
naar wanner omgeving verlangde, wat
hem in deze vreemdsoortige zaaltempe-
ratuur niet kwalijk was te nemen 1
In zulk een kou nog zóó te mogén
spelen, geeft blijk van een zeldzaam
grandioos kunnen, al hebben de in de
kens gewikkelde kruiken op het toetsen
bord, voor den aanvang en tijdens de
pauze, tot bet verwonderlijke welslagen
bii bedragen.
Smeterlin heeft, ondanks alle atmos-
pherische tegenweer zijn schitterende
reputatie gehandhaafd.
Bedenkingen tegen een bij voortdu
ring demonstreéren eener onvergelijke
lijke virtuositeit,zij het op een geens
zins hinderlijke wijze, doch eenvoudig
omdat zij met dezen pianist op volko
men natuurlijke wijze vergroeid is. kun
nen aan onze bewondering geen afbreuk
doen Hij heeft den „meestercyclus"
eervol afgeslotenH.
KLEUTERDAGVERBLIJF „MARGRIET".
Gcd. Staten stellen subsidié vöor.
Ged Staten van Zuid-Holland stellen
voor om het hier ter stede gevestigde
kleuterdagverblijf „Margriet" In de sub
sidieregeling op te nemen.
Voorgesteld wordt om de subsidie, wel
ke ook nog over hot jaar 1946 zal wor
den uitgekeerd, te bepalen op f, 0,32 per
kleuter per verpleegdag.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor he« oandidaatsex&men
Wis- en Natuurkunde (H. jmej. C. W.
Spiele Rotterdam)
Hedennacht Ia ingebroken in een
perceel aan de Roodenbuirgerstraat. Een
Perzisch tafelkleed werd ontvreemd.
Voor onze jongens in Indië.
DE CANTINEWAGEN-ACTIE
VAN DE NIWIN.
Zooals wij reeds eerder meldden,
wordt van 9 tot en met Ï2 April a.s. in
,,Den Burcht" onder auspiciën van het
plaatselijk Niwïn-comité een fancy-fair
gehouden, waarvan de batige opbrengst
strekt tot aankoop van een of meer can-
tinewagens, waaraan onze jongens In
Indië dringend behoefte hebben.
Reeds bij den prillen aanvang van
zijn werkzaamheden blijkt het comité,
dat dit denkbeeld in breede lagen der
burgerij met groote sympathie wordt
ontvangen; van meerdere fabrikanten
werden reeds toezeggingen ontvangen
voor artikelen voor den Verkoop', terwijl
van middenstands- en particuliere zijde
belangstellend werd geïnformeerd waar
men bijdragen of goederen voor dit doel
kon afstaan. In antwoord op deze vra
gen kunnen wij thans mededeelen, dat
schenkingen in natura dan wel "toezeg
gingen daartoe gaarne worden inge
wacht bij den secretaris van het •comi
té. kapitein Lebert, Papengracht 11 met
wien ook overleg kan worden gepleegd
omtrent het tijdstip van bezorging c. q.
afhalen der beschikbaar gestelde goe
deren, terwijl geldelijke bijdragen, die
eveneens uitermate welkom zijn, kun
nen worden overgemaakt aan den pen
ningmeester, den heer L. -Molfjn giro
nr. 9200 ten name van de Amsterdam-
sche Bank te Leiden onder vermelding
„Niwih-actle".
Een oorlogsvrijwilliger, die reeds ge-
ruimen tijd in Indië vertoeft en de lucht
heeft gekregen van bovenbedoelde actie,
geeft ons.zijn groote instemming daar
mede te kennen en schrijft: „Het be
langrijkste wat wij noodig hebben om
onze vaak zware taak hier te kunnen
vervullen, is de wetenschap, dat het ge-
heele Nederlandsche volk ons erkent en
wil steunen. Deze erkenning kan zich
uiten in allerlei vorm, maar mag nim
mer ontaarden in liefdadigheid, mede
lijden of sentiment. Hard noodig zijn
in de eerste plaats cantinewagens, die
bij de verste buitenposten hun verkwik
kende dranken aanbieden; en voorts
filmwagéns en nog tal van andere za
ken, Wanneer u ons deze kunt verschaf
fen, zullen wij dit beschouwen, als een
daadwerkelijke ruggesteun, alseen er
kenning van de wel is waar vrijwillig
aanvaarde, maar toch uit lnnerlijken
drang opgelegde taok om in dit aard-
sche paradijs orde en rust te handha
ven en, waar noodig. te herstellen".
En zoo is het precies. Onze militairen,
die ver van huls en haard hun vader-
landschen plicht vervullen, hebben
geen behoefte aan medelijden doch wel
aan blijken van medeleven. En daar
hebben zij ook recht op!
Stelt, hen derhalve niet teleur en
werkt, naar gelang van uwe mogelijk
heden er toe mede om de bovenbedoelde
actie te doen slagen! Stelt uw goede
voornemens niet langer uit, maar doet.
liet nog heden!
matthaus-passiox van j. s. bach.
Eventals vorige Jaren wordt ook niu
weer door hert Kerkkoor „Ex Am mo" een
uitvoering gegeven van Bach's Matthaus-
Faeslon, en wel op Dinsdag 25 Maart in
da Pieterskerk.
Het aantal vocale solisten Is uitgebreid
tot zes en hun namen waarborgen een
uitvoering, die in niets ten achter zal
staan bij de uitvoeringen der M.P.' In de
^groote steden van ons ^nd.
BONKAARTEN HALEN.
Morgen zijn aan de beurt voor het
afhalen van nieuwe bon- en textielkaar-
ten de létters L (beginnende bij Lj) en
M (tot en met Ma).
DE MENSCHELIJKE VERHOUDINGEN
IN DE INDUSTRIE.
De heer A. P. Young spreekt voor het
genootschap Nederland-EngelandL
Voor een weinig talrijk gehoor sprak
gisteravond de heer A. P.Young. Britsch
expert op het gebied van bedrijfsorga
nisatie en industrie, op uitnoodiging
van het; genootschap Nederlaua-Enge-
land in een der bovenzalen van den
Vergulden Turk. Spr. werd ingeleid
door den voorzitter dr. A. A. Prins.
De teer Young beschreef allereerst
zijn irffiustpeele ervaringen, die zich
aanvankelijk beperkten tot zuiver elec-
trotechnisch wetenschappelijk werk
doch voor, ongeveer 25 jaar veranderden
in verantwoordelijken arbeid jegens de
arbeidersgemeenschap als bedrijfsleider
van de Rugby Works of British Thom
son Houstoq Co. Ltd. Spr.'s interesse
verschoof daardoor van het wetenschap
pelijk technische terrein naar het theo
retisch sociale gebied.
Overal heerscht thans onrust en ver
warring. onzekerheid over de toekomst
en daardoor gebrek aan vaste levens
lijn. Door de boomen zien wij het bosch
niet meer, en wij kunnen daarom slechts
uit. dezen warwinkel komen wanneer wij
voldoende afstand nemen van het he
den ten einde de lijn van het geheel te
ontwaren.
Wij zien dat de mensch voortdurend
heeft gestreden en merkwaardigerwijs
door alle tijden heen voor drie hoofd
problemen heeft gestaan: voeding, wo
ning en kleeding. Dat zijn ook nog in
onze beschaafde wereld de kern-vraag
stukken, waarom alle spanningen wor
den gegroepeerd. Er ls echter in7 den
jongsten tijd een probleem bijgekomen,
dat gedurende de 300.000 jaar van het
menschdom voor de groote technische
vlucht der laatste 200 jaar niet meetel
de. De techniek heeft den mensch groot
gemaakt doch daardoor de wereld klein.
Het menschdom leeft sinds 200 jaar in
perï zeer enge ruimte, waarin geen ge
beurtenis nog slechts den enkeling
raakt doch doorwoekert in het geheel.
Daaruit vloeit het probleem voort, hoe
wij het menschdom samenbrengen bin
nen de verhoudingen van enkele fami
lie of de samenleving van een kleine
dorpsgemeenschap.
Van heel de onrustige wereld vormt
de industrieele groep het dynamische
en gevaarlijke centrum. Zeventig pro
cent van het menschdom is werkzaam
in de industrie, die zich laat splitsen
in de hoofdgroepenlandbouw- en vee
teelt-industrie, mijnbouw, fabrieksin
dustrie en vervoerswezen. Voorwaarde
voor een harmonieuzen opbouw van de
ze groepen onderling vereischt een ge
lijken tred bij de vooruitgang dier groe
pen, zoodat niet de eene zich door
sterkere ontwikkeling losscheurt uit
het onderling verband. Dat kan alleen
voorkomen worden, wanneer het
menschdom een betere leiding krijgt en
wil aanvaarden, dus tot een hooger plan
wordt opgevoed, in demócratischen
geest, derhalve op basis van het Chris
tendom,
In Engeland is dit probleem tijdig on
der oogen gezien. Het zal een onvergan
kelijke overwinning blijken te zijn. dat
Engeland reeds in. den oorlog den grond
slag legde voor een nieuw onderwijs- en
opvoedingssysteem en een nieuwe in
dustrieele organisatie,
Spr. schetste deze beide nieuwe or-,
ganisaties. Om deze denkbeelden te
verwezenlijken moeten wij eerlijk de
scheidingsmuren van religie, economie
en politiek verbreken. Het begin daar
van kan slechts liggen bij het individu-
eele besef dat een groeiend inzicht in
deze belangrijke vraagstukken een eer
ste belang is. Verwezenlijking zullen wij
zelf wellicht, niet meer beleven, doch
in het oog houden van het doel waar
borgt het volgen van dezen eenigen ze
keren weg, die ons nageslacht de vruch
ten zal doen plukken van een betere
wereld.
Na een geanimeerde discussie sloot
dr. Prins de bijeenkomst met een woord
van dank,
VEREENIGING VOOR PAEDAGOGIEK
Afdeeling Leiden opgericht.
Hier ter stede is opgericht een afdee
ling van de Vereeniging voor Paedago-
giek, welke ten doel heeft de beoefe
ning der paedagogische wetenschap on
der haar leden, de verbreiding van pae
dagogische kennis onder het publiek en
het bevorderen van de toepassing van
paedagogische beginselen bij alle tak
ken van onderwijs, in gezin en maat
schappij.
Dit doel tracht de afdeeling te be
reiken door het houden van bijeenkom
sten ter bespreking van door de leden
schriftelijk ingekomen vragen, door mid
del van een inleiding en onderlinge £e-
dachtenwisseling. door het houden van
bijeenkomsten, waarin voordrachten zul
len worden gehouden, het vormen van
secties of kringen ter bestudeering van
actueele paedagogische vraagstukkenen
het houden van paedagogische cursus
sen.
De vereeniging is toegankelijk voor
alle belangstellenden, zoowel binnen als
buiten onderwijskringen, ook voor hen,
wonende in omliggende gemeenten.
Het voorloopig bestuur bestaat uit A-
v.d Baan, (Groenhovenstraat 14) en M.
Israël. (Witte Singël 29).
rehabiiStatie.
Naar aanleiding van een. publicatie in
ons blad van. Maanüg J.l. betreffende een
door de PNJsbeheersohing geconstateerde
overwinst tin het banfc&tbakker.noodrljf
van den heer C. aan de Mare, verzoekt
dirza Dienst ons mede te deelen. dat te
dezer rake wei-Is-waar prooes-verbaal is
opgemaakt, doch dat de betrokken be
heerder, persoonlijk van deze zaak geen
enk-El geldelijk voordeel heeft genoten en
nog steeds als zoodanig in funptle is.
OPRICHTING STUDIEKRING
ONT"VANGERS ADMINISTRATIE.
Voor dc afdeeling Zuid-Holland.
Onder leiding van den heer A. Veo»
verloo, ontvanger der gemeente Slle-
drecht, werd gistermiddag in „Het Gul
den Vlies" de oprichtingsvergadering
van bovengenoemden kring, onderaf dee
ling van de sectie Gemeen tefinanciën
van het Instituut voor Bestuursweten
schappen, gehouden. Het gemeentebe
stuur was hierbij vertegenwoordigd door
den wethouder van financiën, den heer
D. van der Kwaak. Voor deze oprich
tingsvergadering bestond van de zijde
der Zuid'hollandsche gemeente-ontvan
gers groote belangstelling. Het best-uur
werd als volgt samengesteld: A. Venver -
loo, ontvanger der gemeente Sliedrecht,
voorzitter; F. Verstegen, ontvanger der
gemeente Leiden, secretaris; A. Dekker,
ontvanger der gemeente Noord-wijk,
penningmeester; J. G. Breekveld, dis-
tricts-ontvanger van Bodegraven en
Zwammerdam en N, M. Ch. Verburg,
verificateur V.N.G., leden. Aangenomen
werd het voorstel om vier maal per jaar
te vergaderen in verschillende plaatsen
in de provincie. De broederschap van
gemeente-ontvangers in Zuid-Holland
blijf t nevens dezen studiekring -bestaan.
Na afhandeling van het -huishoudelijk
gedeelte hield de heer G. W. Groeneveld,
hoofdcommies ter provinciale griffie
van Noord-Holland, een inleiding over
het onderwerp: Beschouwingen ten aan
zien van het. opmaken der gemeente
rekening. Naar aanleiding van dit, voofl
ontvangers zoo belangrijke onderwerp,
volgde een geanimeerde en Interessante
bespreking, waaruit bleek, dat ook de
wetenschappelijke -beoefening van het
vak bij de gemeente-ontvangers op hoog
peil staat.
BEURSOVERZICHT.
Amsterdam, 12 Maart.
Voor de Amerikaansche fondsen werd
vrij goede belangstelling aan den dag
gelegd en in enkele dezer papieren werd
inderdaad iets gedaan. Globaal geno
men verschilden de koersen heel weinig
hij die van gisteren. Op de locale markt
Was de stemming bij opening aarzelend.
De koersen van de meeste toonaange
vende aandeelen waren ongeveer gelijk
aan die van gisteren.
Twee fondsen trokken de aandacht,
n.l. Aku en Van Berkel. Aku's hoofd-
koers 144 3/4, maar onder vrij levendige
affaire steeg de koers -tot 147 3/4. Van
Berkols hoofdkoers 118 7/8, in den vrijen
handel 120. Unilever iets lager dan gis
teren. Philips -hoofdkoers 328, Konink
lijke ln het vrije verkeer 366. De scheep-
vaartpapieren waren onregelmatig. Ta
bakken veitwaiapLoosd. H.V.A.'s hoofd
koers 198. Rubberwaarden prijshoudend.
Amsterdam Rubber -hoofdkoers 135. In
ternat. Kunststoffen industrie 126^.
De beleggingsmarkt was stil,
Een mijniverker is geen trekpaard
Begrip gevraagd voor zijn
sociale nooden.
De viering van den Nationalen
feestdag op 5 Mei.
OPGEDRAGEN AAN DE FEDERATIE
VAN BUURTVEREENIGINGEN.
In een gisteravond in huize „Liberty"
gehouden vergadering heeft de voorzit
ter van de Federatie van Buurtvereeni-
gingen. de heer H. M. Verhulst, mede
gedeeld, dat in overleg met B. en W. en
de 5 Mei-vereeriiglng, de feestelijke vie
ring van den Nationalen feestdag op
Maandag, 5 Mei, is opgedragen aan de
Federatie van Buurtvereenigingen. wel
ke op haar beurt weer contact heeft ge
zocht met alle bij de Federatie aange
sloten buurtvereenigingen. De 5 Mei-
vereeniging en het comité „Doodenher-
denking" zullen zich uitsluitend bepa
len tot de plechtige herdenking, welke
op Zaterdag, 3 Mei zal plaats vinden.
Tijdens deze vergadering hebben vele
afgevaardigden van buurtvereenigingen
een Uiteenzetting gegeven van de plan
nen, welke er bestaan om te komen tot
een feestelijke viering van dezen dag.
Verwacht mag worden, dat dien dag in
nagenoeg alle deelen der stad een ge
varieerd programma zal worden afge
werkt. Besloten werd een officieel feest
programma uit te geven.
Uitvoerig is ook nog van gedachten
gewisseld over de vacantiebezigheid
voor de jeugd, waarbij de heer Leger
stee een uiteenzetting heeft gegeven van
de plannen, welke er ln dit opzicht be
staan. In principe is besloten om voor1
Iedere wijk een leider aan te stellen;
daarnaast zal getracht worden ook eeni
ge leiders (sters)-cursussen te houden. De
gemêente zal voor dit werk een subsidie
van f.3000.- beschikbaar stellen. Er
werd op aangedrongen om zich dit jaar
vooral ook tot de kinderen te richten,
die een vorig maal van deze vacantie-
bezigheden verstoken zijn gebleven.
In de vacature van den heer Struyk
werd de heer M. I. Smit. voorzitter van
de Ver. Tuinstadwijk. tot bestuurslid
gekozen.
SPEELTUINVEREENIGING
„OOSTERKWARTIER".
Jaarverslag over 1946.
De speeltuinver „Oosterkwartier" heeft
in het Jaar 1946 haar taak goed vervuld.
Na de ontreddering van de oorlogsjaren
heeft zij den opoouw der vereeriiging
direct ter hand genomen. De tuin met
het speelmateriaal is belangrijk verbe
terd, dank zij het werk van enkele leden
en het bestuiir. De clubs, operette gr oer)
en gymnastiekclub mogen rich in een
gestadigen groei verheugen, waardoor de
geest onder de jeugd in andere en betere
banen wordt geleid. Thans zijn er weer
nieuwe plannen ten aanrien van het
speelmateriaal, dat de eer Lanting. be
reids in teekening heeft gebracht en dat
nog dezen zomer klaar moet zijn. Tevens
wordt er gewerkt voor de aanschaffing
van een filmtoestel, dat ln het a.s win
terseizoen de jeugd maandelijks bezie zal
houden met opvoedkundige cultuurfilms.
De heer Lantinga voornoemd, directeur
der machinefabriek „Drakenburg" alhier
is tot eere-lid benoemd.
Het financieel overzicht over 1946 is
als volgt: Inkomsten fJ5074,98; uitgaven
w.o. vernieuwing materiaal f. 1500, jeugd
werk f.225. Niettemin heeft de pen-
ningmeesteresse mevr, De Graaf nog een
batig saldo van f. 240.64. Hpt bouwfonds
voor een clubhuis bedraagt f. 2941,80.
Gisteren ls> de 4-jarige M. P. uit bet
raam van de tweede verdieping van de
oUderlilke woning, ln de Vestestraat ge
vallen. De E.H.D. heeft b -t kind, dat over
Inwendige Pijnen klaagdenaar hert Acad.
Ziekenhuis overgebracht.
(Van onzen Llmburgschen
j correspondent).
Een der meest invloedrijke figuren Uit
de Limburgsche mijnstreek is ongetwij
feld de mijnwerkersleider Frans Don-
men. Eens heeft hij zelf in de mijn ge
staan als „houwer", maar toen de Mijn
streek was bevrijd, had de Katholieke
Mijnwerkersbond. die meer leden telt
dan alle andere mijnwerkersbonden te
zamen, een nieuwen, energieken voor
zitter noodig en men riep Frans Don-
men uit den „koel". Frans Dohmen. be
scheiden als elk lid van de groote mijn
werkersfamilie. maakte ernstige bezwa
ren: had hl] die gaven van geest en
hart. welke het voorzitterschap van een
dergelljken mijnwerkersbond veronder
stelt? Kon hij niet beter blijven werken
ln den peller en een ander, bekwamer
dan hij, zijn plaats in het organisatie-
leven innemen?
Men koos Frans Dohmen. Dit de duis
ternis van de kolenmijn trad hü in het
lichtder openbaarheid en al spoedig
bleek dat men een goede keuze had ge
daan Aan Zijn kenmerkende energie,
paarde hü een wijs inzicht en een hart
vooral, dat warm klopt voor de nooden
van den mijnwerker, die hijzelf zoo aan
den liive heeft ondervonden.
Maar het bloed kruipt waar het niet
gaan kan en toen eerst op 2 Febiuari
en latei op 9 Maart de Limburgsche
mijnwerkers hun vrijen Zondag °fiËr^
in dienst van koulijdend Nederland, ging
Frans Dohmen voorop: hij werkte, wat
hij kon om zijn persoonlijke Mjdta» te
leveren ln deze extra-kolenproductie.
En Zondagmiddag 9 Maart, toen hij
nauwelijks van den „koelwas thuisge
komen, zochten wij hem in zun won'"®
te Heerlen op. ..Het blijft altijd «eer een
zwaar karwei, dat werken in den .amel
zei hl), „liet vraagt het uiterste van den
mensch,,. ziet-ons volk nu scherper ln
dan ooit tevoren, merkten wij op.
Maar hij: „O zeker, sympathie ls er
genoeg gegroeid, maar waarin ls
verankerd' De pers hemelt den mijn
werker op. Maar zal zij het blijven doen?
Wii moeten eens de puntjes op de i -et-
ten.
Wat tic mijnwerker verlangt is niet
tc worden opgehemeld, te worden ver
rast met allerhande milde gaven uit
alle deelen van het land dat alles is
goed bedoeld, natuurlijk, maar je
mijnwerker geeft zich omdat hij zich
geven moet ln dienst van ons volk. uc
.sympathie van dit volk voor den mijn
werker moet verankerd zijn m hocnw»
gevoelens van medeleven; niet alleen,
wanneer het den mijnwerker, als van
daag. noodig heeft, maar altijd en
overal
De productieve arbeid van den mijn
werker is ten slotte de hoeksteen van
onze Volkswelvaart, want, wat willen alle
andere werkers in den lande wanneer
de mijnwerker geen kolen meer zou kun
nen of willen delven? Deze arbeid moet
worden geëerd en steeds geeerd blijven
°n met dezen arbeid de drager er van
Beseft men wel wat ér yan de mijnwer-
kers wordt gevraagd bij óe vervulling
van hun dagelijksche plicht? Weet men
wel dat volgens de jongste statistische
gegevens de mijnwerker gemiddeld reed«-
op 51 Jaar Invalide is? De landelijke
wervingsactie heeft ech poover resultaat
gehad en sinds de bevrijding van de
Mijnstreek hebben 19000 menschen weer
het mijnbedrijf verlaten Hun was het
werk te zwaar en zou men dan geen be
wondering hebben voor hen die. dag-in,
dag-uit, hun zwaren plicht b 1 ii v e n
doen?
Wat zU nu verlangen is, dat het Ne
derlandsche volk open oog heeft voor
hun nooden. Als het Nederlandsche
volk den mijnwerker wil danken, Iaat
het dan dien dank hullen in het ge
waad van daadwerkclijken steun, laat
het bij dc regeering aandringen, dat
de mijnwerker eindelijk zijn pensioen
regeling krijgt.
Laat dart iedere Nederlander, onge
acht zijn politieke of godsdienstige ge
zindte, ongeacht zijn rang of stand, een
pleitbezorger zijn voor den mijnwerker,
opdat de uitzonderingspositie, welke de
mijnwerker uit hoofde van zijn bijzon
deren arbeid inneemt, worde erkend. De
mijnwerkers hebben getoond begrip te
hebben voor de nooden van ons volk,
laat Het volk dan begrip hebben voorde
nooden van de mijnwerkers. Wie meent,
dat de mijnwerker ongelijk heeft met
een uitzonderingspositie te eischen, laat
die maar eens in de mijn komen werken
en ondervinden aan den lijve wat net
zeggen wil te werken in de kolen. Van
hen die kwamen trokken 19.000 weer
weg: zij hebben aan den lijve onder
vonden hoe er geen zwaarder werk is
dan jnijn-arbeid; zii verkozen elk ander
vak hoven het mijnwerkersberoep en
daarom gingen zij. Maar de mijnwerker
van professie trekt niet weg; hij zwoegt
en zweet letterlijk in de ingewanden der
aarde, honderden meters in den grond,
geblikt, geknield, acht uur lang. Hij
geeft zijn beste krachten; hü geeft rijn
jeugd en zijn sterke jaren om vroegtijdig
op te*zijn. Ziet het volk zóó onze mijn
werkers en verankert het dé&rin rijn
sympathie? Zoo ja. dan den mijnwerker
gesteund wanneer hij opkomt voor zijn
bestaanszekerheid, voor zijn toekomst,
voor zijn vrouw en voor zijn kinderen.
Wfj vroegen: Zal ook ln het mijnbe
drijf driemaal scheepsrecht zijn; valt te
verwachten, dab er nog eens medewer
king zal worden verleend, wanneer de
Beheerder voor een derde maal mocht
oproepen tot vrijwilligen Zondagsarbeid?
Even peinsde hü, toen: „Ons besluit
staat vast. Wat op een Zondag als
deze is gepresteerd, gaat eigenlijk bo
ven de krachten der menschen. Wan
neer dergelijke Zondagsarbeid regel
zou worden, zou de normale dagpro
ductie er onder gaan lyden. Zoo'n
Zondag is teveel van het goede, in het
licht van het werksysteem en het
werktempo op de overige zes dagen
van de week. Daarom staat ons be
sluit vast; een derde maal zullen wü
onze medewerking rtlet kunnen ver-
leencn".
Men moet weten, wat ook deZe Zon
dag weer van onze mijnwerkers heeft
gevergd, om deze houding ten volle te
billijken. En men kan deze houding pas
ten volle billijken, als men zelf aan dien
extra-kolenslag heeft meegedaan. Ook
een münwerker is een mensch. wien
men niet de eischen van een trekpaard
stellen kan. Wanneer de mijnwerker, op
basis van vrijwilligheid, zich zóó inspant,
dat zijn krachten er dermate onder lü-
den, dat hij de nieuwe werkdagen niet
met frisschen moed, maar als een half
mensch kan beginnen, moet men hem
ook tegen zichzelf beschermen en als
vakbondsleider: neen durven zeggen.
Daarmee dient men niet alleen heb be
lang van het mynwerkersgeslacht. maar
ook van ons geheele volk. dat immers
niet gebaat kan zijn bij terugloopende
productie.
En mocht «het Staatsbeheer, onder
aandrang van de regeering, straks
wat wij niet aannemen regel willen
gaan maken van den Zondagsarbeid, dat
dan öok ons volk met zijn daadwerke
lijke sympathie gaat staan achter onzé
mijnwerkers, wanneer deze: neen zeg
gen en hiervoor begrip toonen.
Laat ons volk dan tevens beseffen, dab
het den mijnwerkers vooral zün sympa
thie kan toonen door uit zijn midden
steeds meer werkers naar de Nederland
sche münen te sturen, die dit zware,
maar edele werk aandurven, kerels van
één stuk en opofferende plichtsbetrach
ting. die weten waar het nu om gaat.
Want zóó zal ons volk tevens medehel
pen te voorkomen, dat op do huidige
werkers te zware lasten worden gelegd,
die boven menschelljke krachten gaan,
al zijn die krachten ook sterk en onver
vaard als die van onze mijnwerkers.
MONUMENTENZORG IN
GRIEKENLAND.
Voordracht van dr. H. Brunsting.
De restauraties aan de klassieke mo
numenten in Griekenland in de laatste
100 jaar, speciaal sedert 1898, vormden
het onderwerp van deze lezing in het
Rijksmuseum van Oudheden. Reeds in
de Oudheid zag men met bewondering
terug op de prestaties der Grieken,
vooral van de Atheners, ln de 5e eeuw
v. Chr., de gouden eeuw van Perilcles,
zoowel op het gebied van letteren, phi
losophic en wetenschappen, als van de
beeldende kunsten en architectuur.
Meer dan eens heeft zich die bewonde
ring geuit in navolging, (klassicisme).
Wanneer men zich er van rekenschap
geeft, hoeveel de volgende geslachten,
hoeveel ook de modernewereld dankt
aan de Grieken, is het in elk geval noo
dig. dat iedere generatie opnieuw haar
houding bepaalt tegenover hun gees
telijke nalatenschap. Tot het beter
verstaan van hun "cultuur, speciaal van
hun bouwkunst, kunnen de restauraties
van de ons meer of minder goed be
waarde monumenten een belangrijke
bijdrage leveren. Immers, de romantiek
van ruïnes is in dit geval wel aller
minst dienstig tot het verstaan van de
oorspronkelijke bouwgedachte. Hoe
meer compleet men de bouwwerken
voor zich ziet, hoe liever, als men er
zich maar voor wacht om er moderne
vervalschingen van te maken. De res
tauraties beoogen dit laatste dan ook
allerminst. Alleen datgene wordt her
bouwd, waarvan de brokstukken voor
het grootste gedeelte nog aanwezig zijn.
Het gebruik van groote, nauwkeurig be
werkte marmeren blokken bij de tem
pels (want hierom gaat het bijna uit
sluitend) begunstigt deze weekwijze, In-
dlvidueele afwijkingen van de strakke
lijn van. den oorspronkelijken opbouw,
de krommingen van horizontale en
verticale lijnen, helpen mede de plaats
van elk blok met de meeste precisie te
bepalen.
De resultaten van de restauraties
werden In een serie lichtbeelden gede
monstreerd en toegelicht,
Burgerlijke Stand van Leiden
GEBOREN.
Anna Maria Margaretha Hendrlka, d.
van M. H. Vrolijk en M. P. van der Lans;
ELlsabeth Catharlna Anna, d. van N, L.
M. Jansen en O. M. J. Llndehoff; Jacobus,
z. van L. Groenenboom en H. C. de Me IJ;
Adolf Matthljs Cornells z. ^an M. J. Ke_
veling en A. Struik; Johannes Jacobus, z.
van J. J. Slothouwer en S. Ladan', Jo
hannes Pieter. z, van J H W. Uiterdijk
on J. C. Meiman; Marijke Mlnke, d. van
H. Louwrler en A. van Roeden; WOutêr,
z. van G. Van Zeist en E E. van Kooperen;
Johanna, d. van G. Plug en A. C, van der
Zwart; Nlcolaas Hendrik, z. van A, van,
der Ende en A Fakkel Hendricus Theo-
dorus, z, van H. T. Bousle en E. H. T.
Bik.
OVERLEDEN.
A. Lufe, wed. van s. Smit. 77 Jaar: J.
Glezen, wed. van P. J. de Graaf 72 Jaar;
A. van Polanen zoon 2 weken; P. Nleu-
wenhuls, man 56 Jaar.
H. van den IJssel zoon 6 maanden: A.
E Messchaert man 61 Jaar: J Spil man
76 Jaar.
VOOR DONDERDAG 13 MAART.
Hilversum I (301 M.) NCRV 10.15—
10.45: morgendienst o.l.v cis. F. D, Emous.
KRO 1.1.0011.45: radlozlekentaezock;
12.03—12.30: Terzet Tsa<men6ang; 12.30
12.55: Vaudeville Orkest; NORV 14.00
14.40: Stanley James, orgel: 15.0016.00;
Kamerorkest; 18.0018.30: mannenkoor;
19.2519.45: bultenl overzloht door dr.L.
W, G. Scholten. 20.08-21.30: ontspanning
na inspanning. 21.3022,00. verzoekpro-
graimma; 22.3023.45 oude Engelsohe
clavecimbel composities.
Hilversum II (415 M.) AVRO 9.50
10.30: afrbeldsvltaanlnem; 11.30—12.00:
Lyra Trio; 12.0012.30: Jo Immink. zang,
Isja Rossican, plano; 12.3513.00: G. v.
Krevelen, plano met rhythmlsohe bege
leiding; 13.1513.50. Metropole -orkest;
14.2015,00: orgelconcert: 15.2016.10:
reprises; 17.5018.00: Rijk Overzee; 18.15
—18.45: Skymasters; 20.1521.16: con
cert door het omroeporkest; 21.1522.00;
hoorspel uit het Poolgebied; 22.0022.45:
rendez-vous bij Greta Keller; 22.45—
23.00: dr. B. Raptsohineky over Neder
land en Rusland.
■on Did '90*1 oujqiv '0ITS8
