Partijen in Britsch-Indië
nog verdeeld
De noodtoestand der Joden
Nacht-express
PANDA EN DE
DIEF
Het Leidscb Dagblad
Verdwijnende rubber en booze
Chineezen
Export door claudestienen handel gefnuikt
Kerkelijk Leven
STADSNIEUWS
Toch zal eenheid noodig zijn!
Pandit Nehroe, de vice-president van
de voorloopige Voor-Indische regeering,
heeft verklaard, dat de verklaring van
de Britsche regeering over Voor-Indië
„een verstandige en moedige verkla
ring" was. Deze verklaring, namelijk
dat de uiteindelijke overdracht van de
macht aan Voor-Indië niet later dan
Juni 1948 zal geschieden, aldus zelde
Nehroe, zet niet alleen alle verkeerd
begrip en argwaan aan den kant, doch
brengt ook de huidige situatie in Voor-
Indië tot realiteit en geeft er een zeker
dynamisch karakter aan. Nehroe zeide
to hopen, dat thans de lange geschie
denis van conflicten en gebrek aan
goeden wil voorbij was.
Een officieus commentaar van de
zijde van de Mohammedaansche Liga
zegt, dat do nieuwe situatie, geschapen
door de verklaring van de Britsche re
geering. een volkomen nieuwe behan
deling vraagt op basis van twee souve-
relne staten (een Mohammedaansche
en een Hindoestaat)die vrijwillig sa
men moeten werken in zaken van ge
meenschappelijk belang
Volgens dén militairen correspondent
van de „Yorkshire Post" zal lord
Mountbatten, de nieuwe onderkoning
van Voor-Indië. tot belangrijkste taak
hebben het terugtrekken van het Brit
sche leger uit Voor-Indië en zal de
militaire spil van het Britsche'rijk naar
het Midden-Oosten worden overge
plaatst met de Kenya-kolonie waar
schijnlijk als hoofdkwartier. „Malakka.
Hongkong, Australië, Nieuw-Zeeland en
Zuid-Afri'ka zullen zoodoende in een
nieuwe strategischen driehoek komen
te liggen", aldus de correspondent. Of
dit een vergoeding zal vormen voor het
terugtrekken uit Voor-Indië, trekt hu
in twijfel. Verder schrijft deze corres
pondent nog. dat het nieuwe Voor-In-
dlsche leger helaas in opleiding of uit
rusting niet paraat is om de verant
woordelijkheid over den toestand in
het binnenland en dan de grenzen over
te nemen en dat veldmaarschalk
Auchinleck met zijn staf misschien aan
zal blijven om in de overgangsperiode
te helpen.
Volgens den correspondent van de
„Times" te Delhi heeft het politieke
tooneel in Voor-Indië een welhaast
wonderbaarlijke verandering ondergaan
ten gevolge van de verklaring van den
Britschen minister-president Attlee.
„Hoewel ten gevolge van deze verklaring
een nieuwe geest van vriendschap Je
gens de Erigelschen in kringen, die ge
woonlijk achterdochtig gestemd waren
over de Britsche bedoelingen, en een
gevoel van opluchting kan worden
waargenomen bij hen, die tegenover de
meerderheid hun vertrouwen in de op
rechtheid der Engelschen hebben uit
gesproken, kan niet worden ontkend,
dat de practische geschilpunten, waar
over de partijen in Voor-Indie verdeeld
zijn, onopgelost blijven." De correspon
dent van de „Times" ver-wacht in de
komende dagen belangrijke ontwikke
lingen in de richtmg van een toenade
ring tusschen dc CongrespartU en de
Britsche Labourregeering.
SCHEEPSBERICHTEN.
Alkald. Buenos AiresRotterdam, pass.
21/2 Finisterre; Alphord. 20/2 van Rot
terdam te Rio de Janeiro, naar Porto
Alsgro; Amerskerk, 22/2 van Rotterdam
naar Australië; Amstelstad, 21/2 van
Bunder Shapur te Basrah; Barendrecht.
23/2 van Aruba te Rotterdam verw.; Ber-
kel. 21/2 van Port-Gentil te Rotterdam:
Clavella. 20/2 van Bombay naar Bahrein;
Dclfshaven. 20/2 van Philadelphia te Bal
timore; Doros. 20/2 van Curacao te New
York; Egmond. RotterdamBuenos Aires
pass. 21/2 Madeira; Friesland. Australië
Rotterdam. 21/2 van reede Vllsslngen
naar Antwerpen; Hcdel. 20/2 van Rot
terdam te Earceloria: Hilversum. 21/2 te
Santos (thulsr: Porto AlegroR'dam);
Ittersum. Buenos AiresRotterdam, pas
seerde 21/2 St Vincent (kv); Jobsha
ven. 20/2 v. Cardiff te St. Vincent (kv):
Jupiter 19/2 van New York te Curacao;
Kellehaven. RotterdamGaboon. 19/2 v.
Tabou; Kllpfonteln. RotterdamKaap
stad. 20/2 te Tenerlffe; Lely. 20/2 van
Rotterdam te Rlo de Janeiro, n. Buenos
Aires; Noordwiik 22/2 van Sas van Gent
te Vllsslngen; Oranjefontein20/3 van
Kaapstad te Port Elizabeth; Prins Bern-
hard, 20/2 van Portorlco te Maranhanv.
Prins Willem IVv 21/2 van Antwerpen vla
Alexandrië naar Jaffa; Roepat, Sydney
Rotterdam. 20/2 van Fremantle; Stad
Maastricht. CalcuttaRotterdam. 20'2 v.
Port Said; Straat Soenda. BelraRlo de
Janeiro, 20/2 te Port Elizabeth. Tarla.
18/2 van Poelóe Sambóe naar Abadan:
Thorbecke. RotterdamShanghai. 20/2
van Suez, TJisadane. 20/2 van Batavia
te Shanghai; Veendam. 21/2 om 16.30 v.
Rotterdam naar New York; Zeeman, 21/2
om 14 30 van Rotterdam te Panama City.
Illillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllill
De krant voor iedereen.
De winter blijft nog voortduren...
Zal zonnewarmte winnen van
nachtelijke afkoeling?
Meer dan een volle maand heeft de
wind uit den Oosthoek gewaaid. Onder
invloed van de' krachtige barometerstij
gingen over Frankrijk en Duitschland is
de wind in ons land zwak en verander
lijk geworden. Over Zuid-Oost Engeland
vormde flch zelfs een afzonderlijk
kerntje van hoogen druk. In midden-
Engeland daalde vannacht bij helderen
hemel en windstilte de temperatuur op
sommige plaatsen tot 18 graden Celsius
onder nul.
In ons land waren do nachtelijke
minimumtemperaturen sterk beïnvloed
door dc bewolking. Op het vliegveld
Eclde bijv., waar het steeds helder is
geweest, vroor het vanmorgen vroeg 18
graden. Op andere plaatsen met over
wegend bewolkten hemel, daalde de
temperatuur aanmerkelijk minder
laag-
De plaatselijk in ons lana voorkomende
sneeuwbuien hangen samen met de
groote koude in de hoogere niveaux. De
resultaten van de radiosondewaarnemin-
gen in Engeland geven op groote hoogte
extreem lage temperaturen en het be
gin van de stratosfeer op ongeveer 7
kilometer hoogte. Aangezien de wind in
onze omgeving zwak en veranderlijk is
geworden vindt de aanvoer van lucht
'uit andere streken niet meer plaats. On
der dergelijke omstandigheden kan een
zwakke wind uit Westelijke richting aan
de kust nog wel eenigen invloed hebben
op het temperatuurverloop in verband
met relatief hoogere temperatuur van de
Noordzee, doch men dient te bedenken,
dat ook het zeewater tot onder het
NEKKRAMP IN KAZERNE
SCHOONHOVEN.
In de kazerne te Schoonhoven heeft
zich een geval van nekkramp voorge
daan. Het slachtoffer werd onmiddellijk
naar de ziekenbarak overgebracht, waar
hij overleden is. Alle in het kazernege
bouw gelegerde militairen zijn nu ge
consigneerd.
STROOM VAN TELEGRAFISCHE
GELUKWENSCHEN.
In de afgeloopen dagen zijn in het
Paleis Soestdjjk uit practisch allee dee-
len der wereld telegrafische gelukwen-
schen binnengekomen, o a. uit Polen,
Turkije Ierland en Hongarije, alsmede
een uit Rome, afkomstig van den Paus.
IJSBERG VOOR DE
WALCHERSCHE KUST.
Een zeldzaam verschijnsel.
Op de Noordzee voor de Walchersche
kust drijft momenteel een ijsberg. Het
gevaarte, dat eenige scheepslengten
lang is, is. van Domburg uit duidelijk
waar te nemen. Het ontstaan van ijs
bergen in open zee is op onze hoogte een
zeldzaam verschijnsel.
Ingezonden Mededeeling
TWEE VRIENDINNEN
Zeg Marja, wat heb jij aan je hi^ld
gedaan? Die is zoo mooi en gaaf.
Wel, mijn schoonheidsgeheim
is: Purolin voor mijn gezicht
en Purol voor mijn handen.
rREDIKBEUKT
VOOR 25 FEBRUARI.
Boskoop Chr. Geref. Kerk; 7.30 uur
da. W. F. Laman van Rotterdam.
Ned. Herv. Kerk Beroepen te Putten
(Ge pred.pl J. van Dijk te Monster; te
Slledrecht (3e pred.pl.) Jac de Vries te
Loplk en (vac. G. W. Kwant) J. F. Rot'n
te 's-Gravenland. Bedankt voor Schlld-
wolde D. Slemellnk te Oostermcor; voor
Eist (U) drs. J. C. Hooykaas te Arnemul-
den.
Geref. Kerken Beroepen te Gotillnze
E, J. Duursema, cand te Nleuw-Amster-
dam. Benoemd tot hulppred te West-
kapelle-Domburg A. Scheelé, em. pred. te
Kapellc-B leze 1 Inge
Chr. Geref. Kerk Beroepen te Baarn
E. G. van Smeden te Groningen. Bedankt
voor Arnhem \V F. Laman te Rotterdam-
West
MARKTBERICHTEN.
IJMUIDEN, 24 Februari Besom
mingen: KW 124 met f. 3131; KW 51
met f. 5740; KW 39 met f. 6090. KW 124
met f. 3130; KW 24 met f. 4060. Aanvoer
250 kisten versche haring en 800 kisten
versche visch.
Batavia. Februari 1947.
(Van onzen specialen verslaggever)
De handel tusschen Singapore (waar
duizenden Chineesche handelaren wo
nen) en Indië is vanouds een hoofdza
kelijk Chineesche affaire geweest. En
het einde van den officieelen oorlog
bood den Chineezen een kans uit dui
zenden. Vlak tegenover Singapore von
den zjj een republiek, die vóór alles wa
pens wilde hebben. De republiek had
geen geld. maar wel rubber, die goud
waard was. Singapore. Japan's voornaam
ste arsenaal in Z O. Azië, dat zonder
vechten door de eveneens van een over
vloed aan wapens voorziene Engelschen
genomen werd, had oorlogstuig genoeg.
En de Chineezen wisten daar wel een
en ander van te koopen. voor wat het
kleinere materiaal betreft.
Geen wonder dus. dat er al gauw een
drukke handel ontstond tusschen de tal
loze haventjes op de Oostkust van
Noord-Sumatra en het schiereiland Ma
lakka.
De voorraad van 40.000 ton rubber,
die naar schatting bij de capitulatie
van Japan in Noord-Sumatra opge
slagen lag. is totaal verdwenen op deze
manier. En dit was rubber van Ncder-
landschc ondernemingen, van 't Euro-
peesche grootbedrijf, dat nooit Indo
nesisch eigendom is geweest.
Toen die rubber op was. hebben de
Chineezen van Singapore zich tot Java
gewend. Daar lag sinds het einde Van
den oorlog een kleine 35.000 ton. De
handel richtte zich op Cheribon. dat de
belangrijkste haven der republiek op
Java's Noordkust is. Maar tegelijkertijd
verscherpte de Koninklijke Marine haar
contróle, die hier veel gemakkelijker wa.s
dan bi) de lange kustlijn van Oost-Su-
matra met haar tientallen natuurlijke
haventjes en den korten afstand naar
den „oVerwal". zootiat de kleinste prau
wen dienst konden doen. Zoo kon het
gebeuren, dat den laatsten tijd ettelijke
schepen, varende onder diverse vlaggen
maar vrijwol steeds gecharterd door een
Singapore-Chinees, voor de kust bij Che-
ribon door een Nederlandsch oorlogs
schip werden aangehouden en opge
bracht. Blijken zij verboden waar aan
boord te hebben, dan gaat de winst
gevende ruilhandel niet door en is er
groote kans op confiskatie (hetgeen de
justitie dan verder uitmaken moet).
RECHTMATIG EIGENDOM DER
ONDERNEMINGEN.
De Chineezen in Singapore zien zich
door deze contróle dus vele^oete win
sten ontgaan. Dat zll zich in nun erger
nis laten verleiden tot een intensieve
oampagne tegen alles wat Nederlaudsch
is, gaat echter zacht uitgedrukt
een beetje ver. Het standpunt van Ba
tavia, zooals dezer dagen uitvoerig uit
eengezet in een „regeling goederenver
keer". wordt ook door geheel onbevoor
oordeelde buitenlanders als volkomen
redelijk en juist gekwalificeerd.
Dit standpunt komt, voor wat deN re
publiek en haar rubbervoorfaden betreft,
hierop neer, dat de uitvoer van bevol
kingsproducten wèl. die van onderne
mingsproducten niet geoorloofd ls. Im
mers: de ondernemingen behooren aan
nlet-Indonesiërs, die wel is waar op het
oogenblik niet de beschikking hebben
over het product, maar desalniettemin
de rechtmatige eigenaars -blijven.
Dit wordt ook van officieele repu-
lleke besprekingen is men het eens ge-
tieke besprekingen is me nhet eens ge
worden over de handhaving der pri
vaatrechtelijke beginselen. Een aange
zien de bevolking op Java en Noord-
Sumatra geen rubbertuinen heeft, alle
daar aanwezige voorraden dus onder
nemingsproduct moeten zjjn, is de ge-
heele ruÖberexport uit de republikein-
sche gebieden op Java en Noord-Su
matra verboden. Voor wat betreft de
andere producten als kina. thee, koffie,
suiker en tabak geldt precies hetzelfde
beginsel: export uit republikeinsch ge
bied slechts toegestaan, vvanneer het
een bevolkingsproduct, dus niet van
ondernemingen afkomstig, is.
De contróle op de naleving van deze
bepalingen zou heel eenvoudig zijn ge
weest, wanneer de schepen uit Singa
pore zich maat hielden aan het voor
schrift van den Commandant Zeemacht
om bepaalde aanloophaveus aan te doen.
Dit gebeurde natuurlijk in den regel niet,
en bovendien wordt er ontzettend ge
knoeid zoowel met de papieren als met
de vlag Papleren en lading van op de
republiek varende schepen kloppen zel
den of nooit, en meestal zegt de vlag ook
niets. Zoodat practisch elki schip moet
worden aangehouden: binnen de territo
riale wateren voor onderzoek van lading
en papieren, buiten de driemijlenzone
ter contróle van de vlag.
vriespunt is afgekoeld.
Het gaat er dus aanvankelijk om wat
overweegt: de verwarming door de zon
bü brekende bewolking overdag, of de
afkoeling boven de sneeuw bü helde
ren hemel in den nacht. Aangezien
vooral in het binnenland de nachte
lijke uitstraling boven het sneeuwdek
zeer aanzienlijk is, ziet het er dus naar
uit, dat de winter nog zal voortduren.
RUBBER VOOR.
SIGARETTEN
Intusschen verdwijnt er ook heel
wat rubber op andere wijze dan door
illegalen handel met de republiek In
Palembang (Zuid-Sumatra) gaat het
zelfs volkomen officieel, hoewel het een
hoogst on-economische geschiedenis is,
Daar wordt uit republikeinsch gebied
bevolkingsrubber (plus koffie) aange
bracht en uitgevoerd via Nederland-
sche contróle. want dat is toegestaan.
Wat daarvoor in de plaats uit Singa
pore komt, bestaat echter uit artike
len, die volkomen waardeloos voor den
zoo hoog geroemden opbouw zijn, en
wel voor het overgroote deel eigaret-
ten Zoodat een man, die het weten
kon, mijn onlangs verzekerde, dat het
land daar door republikeinen en Chi
neezen „leeggeplunderd" wordton
der- het oog van de Hollanders. De han
del tusschen Palembang en Singapore
is in eenige. maanden tijds opgevoerd
van 200.000 tot 3 millloen gulden per
maand
En dan is er nog het groote bevol-
kingsrubbergebied in West- en Zuid-
Bórneo, het eenige, maar zeer belang
rijke rubberland. dat geheel onder Ne
derlandsch bestuur is geplaatst. Hier
werkt het Nederlandsch-Indisch Rub
ber Fonds (Nirub), dat het product van
de bevolking opkoopt tegen den offi
cieel vastgestelden prijs en dan voor
den export zorg draagt. Op papier klopt
dat allemaal heel aardig, maar in de
practijk komt er weinig van terecht. De
kwestie is n.l„ dat de grootendeels door
Chineesche handelaars bevolkte havens
van West-Borneo dicht bij Singapore
liggen, en dat de Straits-dollar ten op
zichte van den Nlca-gulden heel wat
meer waard is dan uit den officieelen
koers blijkt (ongeveer driemaal zoo
veel) Het ls voor de Chineezen ln Pon-
tianak en elders dus heel wat voordee-
llger hun rubber clandestien naar Sin
gapore te brengen, dan te verkoopen aan
het Rubberfonds.
Resultaat: Ncderlandsch-Indlë heeft
van eind November 1945 tot eind 1946
in totaal 60.000 ton rubber uitgevoerd
(nog geen tiende van het vooroorlog-
sche jaarcijfer). Dit was dan dc offi
cieele Nifub-export, hoofdzakelijk
naar de Vereenigde Staten en voor
een klein deel ook naar Nederland.
Daarnaast verdween driemaal zoo
veel, n.l. 180.000 ton in de richting
van Singapore, onofficieel!
DE WERELD SCHREEUWT
OM RUBBER.
Vóór den tweedon wereldoorlog was
rubber het. voornaamste, exportartikel
van den archipel. Ncderlandsch-Indië
bezat meer dan de helft van de totale
oppen-lakte van alle rubberaanplantin-
gen ter wereld, exporteerde meer dan
40% van de wereldproductie. Rubber
was verreweg ons belangrijkste uitvoer
artikel met een waarde van 38% van
de waarde van den totalen export van
het land. Reeds tijdens den oorlog wa
ren dan ook grootsche voorbereidingen
getroffen voor het herstel van den
rubbercultuur. De kansen leken gun
stig, want de wereld schreeuwde om
het product, de Jap had weinig ver
nield of beschadigd op dit gebied en
hqogstens 10% van den rubberaanplant
voor voedselgewassen bestemd, een
rubberboom kan veel verwaarloozing
verdragen zonder noemenswaard in
productievermogen achteruit te gaan.
en de verwerking van het product is
eenvoudig, eischt weinig techniek.
De na-oorlogsche gebeurtenissen heb
ben alle mooie plannen in de war ge
stuurd Maar als dit land uit het moe
ras komt, zal dat voornamelijk dank zij
de rubber zijn!
Receptie
„Werkmans Wilskracht".
GESCHENKEN UIT BELGIte,
ENGELAND EN AMERIKA.
Ter gelegenheid van het negende lus
trum hield de Harmoniekapel „Werk
mans Wilskracht" gistermiddag in de
receptiekamer der Stadsgehoorzaal een
zeer druk bezochte receptie. Vele fraaie
bloemstukken sierden de zaal.
Voor den aanvang van deze receptie
heeft de voorzitter van het jubileerende
corps, de heer J. Beij. een korte toe
spraak gehouden, waarin hij er op wees,
dat „Werkmans Wilskracht" is voortge
komen uit de arbeiders van de voorma
lige Katoenfabrlek Met eerbiecr her
dacht spr. het werk der oprichters, die
daarbij vele moeilijkheden hebben moe
ten overwinnen Nadat de heer Beij nog
op de cultureele taak van het corps had
gewezen, zeide hij. dat al leven wij in
een tijd van vernieuwing, „Werkmans
Wilskracht" er nooit aan zal denken
om haar naam te vernieuwen.
Tot de eersten, die hierna hun geluk-
wenschen kwamen aanbieden, behoorde
het damescomité, dat bij monde van
mevr. Blij leven een prachtig bloemstuk
overhandigde.
In een zeer waardeerende toespraak
huldigde vervolgens de beschermheer
van „Werkmans Wilskracht", de heer
W. A. Schrandt, dio door zijn echtge-
noote vergezeld was, het corps, waarbij
hij herinnerde aan de vele prestaties,
welke WW. in den loop der tijden heeft
geleverd.
Onder groote instemming der aan
wezigen deelde de heer Schrandt ver
der mede, dat eenige vrienden van
hem uit België, Engeland en Ame
rika, die kort na de bevrijding in
onze stad vertoefden en „Werk
mans Wilskracht" hadden hooren
spelen, hem hadden laten weten, dat
zij op dit Jubileum in het aanbieden
van geschenken niet achterwege wil
den blijven Zoo was uit België de
toezegging van een muziekinstru
ment ontvangen, terwijl de Ameri
kanen een bedrag van 100 dollar
voor den aankoop van een fagot be
schikbaar stelden en uit Engeland
voor alle leden van het corps de
partituur van Fr. Liszt „Les Pré
ludes" was ontvangen.
Achtereenvolgens hebben hierna de
gelukwenschen aangeboden de heer J.
Dragt namens den Bond van Harmonie-
en Fanfarecorpsen en het Leidsch Poli-
tiemuzlekgezelschapafgevaardigden
van „De Post", „Nieuw Leven", „T. en
D die een muzieknummer naar keuze
aanboden; „Laudate Deum", de Acc
vereeniging D.V.V., de tooneelvereeni-
ging „De Ramskop". dr. ir. P. C. Lin-
denbergh en de heer J C. J. Lamber-
mont namens de vereeniging „Konin
ginnedag". de heer Biesiot van de Man-
nenzangvereeniging „Kunst na Arbeid",
het bestuur van de Oranjcvereeniging
te Oegstgeest, de heereri B de Koning.
E. W. Wiehers Rollandet en C. J. van
Spall namens de 3 Octobervereenigini_
en ten slotte tal van vrienden en be
gunstigers van W.W. Als laatste spreker
heeft de heer S- Simons, voorzitter van
de feestcommissie, nog het woord ge
voerd, die de leden tot een goeden club
geest en nog meerdere prestaties aan
spoorde. Voorzitter Beij heeft alle spre
kers hartelijk voor hun woorden en ge
schenken bedankt, waarna hij nog me
dedeelde, dat van het personeel van
Zaalberg het verzoek was ontvangen om
ook als werkende leden van W.W. te
kunnen toetreden. Indien dit verzoek
wordt ingewilligd, zal het corps een
sterkte hebben van ongeveer honderd
leden.
Na afloop van deze receptie bleef mea
nog gerulmen tijd in vroolijke stemminf
bijeen. Hedenavond worden de feeste
lijkheden voortgezet met een invitatie-
concert in de Stadsgehoorzaal.
Sint Cosmas verlangt herstel
van rechten.
R.K. KAPPERS WILLEN OPLEIDING
IN EIGEN HAND,
De Westelijke contact-commissie van
den Nederlandschen Katholieken bond
van kapperspersoneel „Sint Cosmas",
welke commissie ruim een Jaar geleden
op initiatief van den toenmaligen Leid-
schen secretaris van dien bond werd
ingesteld, herdacht de werkzaamheden
van het afgeloopen jaar in een buiten
gewone' vergadering in de Harmonie,
waar richtlijnen voor het komende jaar
bekeken werden.
De voorzitter der commissie, hoofd
bestuurder E. M. Langezaal, heette de
aanwezigen welkom en wees op het nut,
dat de commissie reeds in dit eerste
jaar heeft afgeworpen, o.m. door de ge
groeide samenwerking en de verheffing
van het beroep. Toch moet nog grooter
energie worden ontplooid, vooral ten
aanzien van de opleiding der.jongeren
en het bereiken van al degenen, dio
nog niet zijn aangesloten of zelfs het
bestaan van den bond niet weten.
De heer Schavemaker uit Haarlem
werd benoemd tot plaatsvervangend
voorzitter en de heer Jongsleger uit Den
Haag tot plaasvervangend secretaris-
Besloten werd den derden technischen
dag, die in September zal worden ge
houden, in Haarlem te doen plaats vin
den. Mocht dit niet mogelijk blijken dan
zal Leiden "dezen dag verzorgen.
De bondsvoorzitter de heer H. M.
Franken zette de richtlijnen voor 1947
uiteen, en wees er op, dat, hoewel slechts
een kleine 1200 van alle 3000 RK kap
persbedienden en van alle 10.000 Neder-
iandsche kappersbedienden in Sint Cos
mas zijn georganlséerd, deze actieve
kerngroep meer gewicht in de schaal
heeft gelegd bij het tót stand komen
van verbeteringen in het kappersbedrijf
dan de niet-georganlseerden. Zoo bracht
het afgeloopen jaar mede door de acti
viteit van St. Cosmas de collectieve ar
beidsovereenkomst en de activeering van
de vakopleiding in 30 plaatsen des lands.
De samenwerking tusschen de organisa
ties van werkgevers en van werknemers
is goed.
Sinds vele maanden is getracht een
samenwerking te bereiken met de vak
groep kappersbedrijven, die slechts in
stand gehouden wordt om de belangen
van een kleine groep geïnteresseerden
te dienen, doch deze samenwerking is
niet tot stand kunnen komen- aange
zien zij onmogelijk bleek. Thans moeten
vakopleiding en het afnemen van ex
amens in eigen hand der vrije organisa
ties genomen worden. Bij den raad van
vakcentrales en de stichting van den
arbeid werd begrip en instemming voor
dit standpunt gevonden.
Aan den minister van Economische
Zaken werd een resolutie namens
Noord- en Zuid-Holland verzonden
waarin verlangd wordt dat ten spoe
digste de vrije vakorganisaties worden
hersteld in hun rechten ten aanzien
van de vakopleiding,
Na een pauze gaf de voorzitter van
de afdeeling Leiden der ïCatholieke Ar
beiders Beweging, de heer J. A. M. van
Oijen een overzicht van het doel en stre
ven der KAB, speciaal wat betreft het
werk der standsorganisaties. Spr. achtte
principieele organisatie in dezen tijd
van uitgesproken nut, gezien de talrijke
gebieden waarop bedrijf- en vakorgani
satie mede bepalend optreedt ten aan
zien van algemeene regels en voorschrif
ten.
Na deze interessante uiteenzetting
volgde een levendige gedachtenwlsseling,
zoodat de heer Langezaal in zijn slot
woord terecht kon gewagen van een
vruchtharen dag, ten bate van de nage
streefde verheffing van het bedrijf en
bevordering der sociaal-economische
welvaart der bedrijfsgenoten.
Scherpe critiek op Engelsch
beleid.
In Krasnapolsky te Amsterdam heeft
de voorzitter van den Ned. Zionisten-
bond. de heer J. van Amerongen, de
44ste algemeene vergadering van den
Ned. Zionistenbond geopend met een
FEUILLETON.
Roman door Winston Graham.
52)
Hoe zit het met Fraulein Volk-
mann?, vroeg Jane opeens. Die zal na
tuurlijk ook in dien trein zijn. Hebt u
die vergeten?
Hier komt Jane aan te pas, bracht
Dwight tusschen twee hoestbuien uit.
Jane keek hem vragend aan.
Wij hebben natuurlijk onze voor-
oordeelen, zei hij. Ja, vooroordeelen zijn
er nu penmaal. En een daarvan is, om
als het niet strikt noodzakelijk is, vrou
wen in dit avontuur te betrekken. Ten
eerste gaat u morgen in de vroegte naar
Garda om Fraulein Volkmann een be
zoek te brengen. U zult er voor moeten
ten zorgen, dat zij lang genoeg in dat
vacantie-oord blijft om den express
naar Basel te missen.
Jane stak een sigaret aan. Zij scheen
het niet te kunnen laten om voortdu
rend te rooken. Haar zenuwen waren
uitgeput. Eigenlijk was het leven, dat
zij leidde, al heel weinig geschikt voor
een jong meisje, dacht ik.
Hebt u een voorstel?
Nee, lieve kind. Maar ik weet, dat
je vindfngi'ijk genoeg bent. Er zijn een
paar mogelijkheden. En wij vertrou
wen er volkomen op, dat je de beste
zult vinden en gebruiken.
Na een oogenblik wierp zij haar hoofd
in den nek, alsof zij lederen twijfel, als
die er al zijn mocht, van zich wilde af
schudden. Uitstekend.
En ik? bracht ik in het midden.
Jij vergezelt Miss Howard naar
Garda. Daar kun je haar zooveel mo
gelijk helpen. Maar het belangrijkste
is. dat je nergens opvalt. Je moet je
uitermate rustig gedragen, tot wij weer
terug zijn. Waarschijnlijk hebben we je
dan nog noodig.
Ik kon mijn ooren bijna niet gelooven.
nog minder, omdat het juist Andrews
was. die de rollen zoo vóordeelig toe
wees
Heel goed, zei ik en ik deed mijn
best mijn vreugde niet te laten merken.
Maar Andrews hief zijn korten, dik
ken vinger waarschuwend op. Denk
er om, Jane, ik vertrouw er op. dat je
je aan de instructies houdt. Ik reken
absoluut op je!
Heel goed. zei ze ook, terwijl zij
een weinig bloosde.
Wat bedoelde Andrews met die woor
den? Ik meende, de verborgen bedoelipg
er van te kunnen raden- Mijn vreugde
bekoelde aanmerkelijk.
Het. was Dwight eindelijk gelukt zijn
hoest te bedwingen. Andrews, ik ge^
loof, dat het het beste zou zijn, als wij
Mencken's papieren nu meteen verwis
selen. Het is belangrijk, dat zijn sper
ciaal Gestapo-escorte het spoor niet op
nieuw volgt
Andrews knikte. Natuurlijk. Alles
was al voorbereid voor je vertrek uit het
land na afloop van de conferentie.
Mencken Maar we kunnen je nog niet
missen, totdat wij deze zaak in orde heb
ben gebracht. Die kwestie met het gas
zal ons waarschijnlijk nog wel eens be
zighouden. Jane, wil je me alsjeblieft
dien stapel blauwe papieren geven, die
achter Je op het bureau ligt?
Zij overhandigde hem het gevraagde,
dat hij nog eens doorkeek.
Alles ls in orde, behalve de pasfoto.
Maar daar zal Dwight nog voor zorgen.
Ik weet niet, of je een goed geheugen
hebt. Mencken! maar het lijkt me niet
kwaad als je de volgende uren eens ken
nis maakt en vertrouwd wordt met je
nieuwe persoonlijkheid. Je hebt er nog
tijd genoeg voor, als je naar Garda gaat,
maar het is noodzakelijk, dat Je al vol
komen op de hoogte bent, als je deze
plaats verlaat.
Ik nam de papieren in ontvangst en
begon ze te bestudeeren.
Ik ontdekte, dat ik nu een Joego-
slavisch burger van ELroatische afkomst
zou zijn. geboren in Zrfgreb op den 4en
Maart 1899. Ik heette Peter Lansdorff,
had grijze oogen en donker haar. dat
aan dc slapen „begon te grijzen". Maar
ik bleef nog altijd een meter vijf en ze
ventig lang. Uit de papieren, die bij de
pas behoorden zag ik, dat ik in Italië
zaken had gedaan met importeurs van
hout., die hun heelen voorraad aan de
regeering ter beschikking hadden moe
ten stellen en er nu op aandrongen, den
unport van eikenhout uit Joegoslavië te
bevorderen Wat ik op de terugreis ge
durende die paar dagen in Garda moest
uitvoeren, bleek niet. uit de papieron,
daar met deze mogelijkheid geen reke
ning was gehouden.
Ik was zoo verdiept in deze studie, dat
ik de woordenwisseling, die zich ontspon
nen had, een tijd lang nieteens hoorde.
51). De auto reed een uur lang over
een kale heide, toen kwam er een kas
teel in zicht en niet ver van daar stop
te Joris voor een vervallen hut.
„We zijn er, aardig ventje!" zei hij.
„Laat ons uitstijgen en dit bescheiden
stulpje binnentreden".
„Ligt hier de schat?" vroeg Panda.
Hij begon het nu tocli een aardig avon
tuur te vinden en besloot om het ver
leden maar te vergeten.
„Wanneer wij dat geld eenmaal ge^
vonden hebben kunnen wij al die arme
stakkers, die door Joris bedrogen zijn,
terugbetalen", dacht hij.
7,De schat ligt niet hier, haha!" riep
Joris. „Maar ziet ge dat luik in de
grond? Tilt dat op, dan zult ge de in
gang van een onderaards gewelf ont
waren
Panda deed nieuwsgierig wat hem
gezegd werd.
Och, onzin, zei Andrews met zachte
stem. Het gaat er nu niet om, wie van
ons beiden de zaak zal opknappen. We
zijn eenvoudig alle twee verantwoorde
lijk voor het slagen van het plan. De
omstandigheden zullen wel uitmaken,
wie het doen moet.
Ik zou dat punt nu echter liever af
gehandeld zien. Het licht weerkaatste in
Dwight's vale oogen. Je weet. dat ik
een flink portie van dat smerige goed
opgedaan heb. Drie en twintig jaren loop
ik nu al met de gevolgen rond Het is
heel wat anders, of dat gas tegen troe
pen of tegen burgers gebruikt wordt. En
als dat Inderdaad klopt van die blaren,
die steeds weer opnieuw verschijnen
Het is niet bepaald een prettig karwei
tje, maar ik verlang, dat Ik het ten uit
voer mag brengen.
Andrews werd kwaad en blies zijn
wangen op. Hij zag er uit als een nijdige
kikvorsch. Maar man, we doen het
ten slotte toch niet om een of andere
sentimenteele reden! Het is niet meer
dan een zet in het heele oorlogsspel. Je
denkt misschien, dat ik te lang uit het
fatsoenlijke leven weg geweest ben. Maar
ik heb - altijd behoord tot de menschen
die geen verschil zien tusschen gas in je
'ongen en een kogel in je buik. Als er
ian al persoonlijke motieven in het ge
ling moeten worden gebracht- dan heb
k nóg meer reden om woedend te zijn
0 VanRiehl. omdat hij de landmijn vol-
«oid heeft, en niet omdat hij het ge-
i£lm van een verbeterd, blaartrekkend
is heeft gestolen.
Dwight zat op zijn pijp te bijten en
sk nadenkend naar den kop.
En als je het wilt weten, ging An-
ews verder, ik heb er niet meer gewe-
nswroeging van om Von RIehl om zeep
1 brengen dan om een gevaarlijke mug
'Od te knijpen. Ter illustratie van zijn
jorden drukte hij zijn breede duimen
de tafel. Als iemand een ander
lodslaat wordt hij opgehangen. Wat is
•r dan tegen een vent ,onschadelljk te
maken, die door zijn intelligentie dui
zenden kan laten vermoorden en lijden?
Zoo bekijk ik de zaak.
Je dwaalt van de kern van de kwes
tie af, zei Dwight onverstoorbaar. En
dat doe je opzettelijk. Andrews, bij jou
weet Je nooit, in hoeverre je zelf ge
looft. wat je zegt
(Wordt vervolgd).
rede. waarin hij de problemen van het
Joodsche volk en ln het bijzonder in
Palestina belichtte,
Spr- constateerde, dat vrijwel over
al ter wereld het antisemitisme open
lijk of in het geheim met doelbewuste
vernietigingscampagnes zün activiteit
weer ontplooit. In Palestina, waar de
mandataris zün belangrijk estratcgi-
sche positie veilig wil stellen, wordt
volgens spr. evenals ln andere deelcn
van het Engelsehe imperium, de tac
tiek van het „verdeel en heersch" ge
volgd.
De noodtoestand voor de Joden duurt
over bijna de geheele wereld voort:
steexis meer personen ontvluchten de
gebieden van Midden- en Oost-Europa,
waar de prögroms weer hoogtij vieren,
in de DP-kampen van Wcst-Duitsch-
land een kpmmervol bestaan te leiden,
Jn afwachting van de vrije emogratie
naar het beloofde land. De» heer Van
Amerongen oefendè scherpe critiek op
het beleid van Engeland, dat in Palesti
na een schrikbewind voert en op on-
menschelijke wijze optreedt tegen de
duizenden, die in wanhoop Europa zijn
•ontvlucht om in Palestina eindelijk rust
te vinden,
„De Joden zullen echter niet toege
ven. dit zou een neerleggen bij den ge
schapen toestand zijn".
Spr. zeide, zich te verheugen over
de toelating door de Nedcrlandsche
regeering van 500 kinderen uit DP-
kampen in Duitschland. Hü verwierp
de vestigingsplannen in Suriname, rlie
volgens hem „gewijzigde Musscrt-
planncn" zijn.: De Surinamers en Jo
den zijn er niet in gekend.
De oplossing ligt, volgens den Bond,
uitsluitend in de vestiging van een vrij
en Joodschen staat in het Joodsche
land. Daarom moet volgens sprekers
overtuiging, de instelling der Nederland-
sche Joden steeds positiever op die yes-
tiging gericht worden en moet het besef
groeien, dat buiten Palestina geen Jood
sche gemeenschap nog levensvatbaar
heid kan hebben, wat in zekeren zin
een distancieering van de bevolking der
gastlanden moet inhouden.
Na uitvoerige bespreking werd o.a. een
motie aangenomen, om een beroep te
doen op de Ned. regeering
om bü de a.s, behandeling van het
Pa les t ina vraagst uk jn de algemeene
vergadering der Ver. Naties op te ko
men voor een onverzwakte handha
ving der in het Palestina mandaat
erkende rechten van het Joodsche
volk op Palestina en aldus mede te
werken tot een terugkeer van het
Joodsche volk naar dit land en zijn
snelle en doelbewuste ontwikkeling
tot een Joodsche staat.
