Twee ton Duitsche documenten gevonden Verhoogde activiteit bij Bandoeng Soedfrman wil strijd tot het uiterste! WEERBERICHT Met een enkel woord Leerzame documenten uit Wimmer's archief Katerst'emmmg te Batavia Koningin 3 weken in Amsterdam 85ste Jaargang MAANDAG 30 DECEMBER 1946 No. 25969 LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny. Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f. 3.30 per 3 maanden; 26 cents per week Telefoon Directie en Administratie: 25041 Telefoon Redactie: 21507 - Giro no.: 57055 Het Kerstfeest heeft zich volgens een Ncderlandschen militairen woord voerder gekenmerkt door een toene mende activiteit bij Bandoeng, Sema- rang en Soerabaja. KERSTMIS WERD EEN MISLUKKING. Zoo deed een bende een aanval op een post van de civiele politie in Patjet, werd het bivak Tjiteureup beschoten, werden handgranaten in het bivak Pat jet geworpen en het bivak Tiwan aan gevallen. Ook ontwikkelde zich in deze Kerstdagen vuurgevechten tusschen een in Nederlandsch gebied doorgedrongen bende en een Nederlandsche veiligheids patrouille. Ten Oosten van Bandoeng werd een andere Nederlandsche patrouil le onder vuur genomen en werd er ge schoten op de bevolking ten Zuiden van Bandoeng, die op de sawa's aan het werk was. „Geen wonder", zoo zeide de radio spreker, „dat deze verhoogde activiteit van Republikeinsche zijde een teleur stelling vormde voor de Nederlandsche militairen, die zich hadden verheugd op een gepaste Kerstviering op dezen bui tenpost". In een geciteerd commentaar van een der mannen van 3-2-4 R.I. in Patjet ten Noorden van Buitenzorg in de bergen werd opnieuw van deze teleurstelling blijk gegeven. „Het Kerstfeest is hier voor ons een mislukking geworden" zegt hij. „Maandenlang hadden de soldaten rantsoenen opgespaard en repetities ge houden voor een cabaret. Uren van de kerkdiensten waren reeds bekend ge maakt, toen op 24 December langs den geheelen weg van Batavia naar Ban doeng na maanden van betrekkelijke rust de activiteiten van guerilla-strijders weer opleefden. Plotseling troepenver plaatsingen, waardoor compagniën uit elkaar werden gerukt en de zorgvuldig voorbereide Kerstviering in duigen viel. Kerstmis 1946 werd een mislukking. Kerstmis 1946 werd een militaire be grafenis. Tactisch hebben de T.R.I.-mannen hun doel niet bereikt: we zijn den toe stand volledig meester en hun suc cessen zün uiterst gering. We hebben veel gevangenen gemaakt". Men gelooft, dat er ditmaal geen sprake is geweest van ongediscipli neerde benden. De aanvallen en in filtraties werden in alle sectoren ge lijktijdig ingezet, wellicht een van te voren beraamd plan van de Republi keinsche legerleiding om het Kerst feest van de blanda's onmogelijk te maken. „Is dit de dankbaarheid van het In dische volk voor de zelfoverwinning, die het accepteeren van de ontwerp overeenkomst ons volk heeft gekost?" vroeg spreker. DREIGING VAN SOEDIRMAN. Intusschen heeft Soedirman, op perbevelhebber der Republikeinsche strijdkrachten, in een radio-rede den strijd tot het uiterste geproclameerd, aldus meldt het Fransche Persbureau A.F.P. Als resultaat van de op 23 December te Djogjakarta gehouden conferentie tusschen president Soekarno,. den mi nister van defensie en bevelhebbers van het Republikeinsche leger. Zich richtend tot militaire leiders en vertegenwoordigers van verschillende partijén en strijdorganisaties gaf de ge neraal de volgende instructies: Amerikaansche critiek op Sovjet-Rusland. De bijzondere commissie van het Amerikaansche Huis van Afgevaardig den voor na-oorlogsche economische politiek dringt er in een rapport aan het Huis van Afgevaardigden bij het mihisterie van buitenlandsche zaken op aan om een zoo groot mogelijken druk op Engeland, Zweden, Zwitserland en Frankrijk uit te oefenen, dat zij de dn- dustrieele ontwikkeling van de Sovjet Unie niet helpen bevorderen, daar dit bij de huidige Sovjet-politiek alleen maar verderfelijk voor de /belangen van een veilige en vredige wereld kan zijn. De commissie beschuldigt de Sovjet Unie eenstemmig er van, dat zij gefaald heeft de overeenkomst van Potsdam en andere overeenkomsten na te komen. De ernstige schending van de over eenkomst van Potsdam is volgens het rapport de herbewapening van de Sov jet-Unie door de Duitsche fabrieken in de door de Sovjet-Russen bestuurde zones, waartoe ook het productie- en proefterrein voor vliegende bommen te Poenemunde behoort, dat, aldus het rapport, buiten dienst zou moeten wor den gesteld. Deze toestand zou tot een opzegging van de geheele overeenkomst van Potsdam kunnen leiden. Het rap port besluit met de woorden, dat de Westelijke geallieerden ten volle ge rechtvaardigd zouden zijn om van de Sovjet Unie algeheele ontruiming van Duitschland te eischen. GEALLIEERDE TROEPEN IN 1947 UIT ITALIË? In een Nieuwjaarsboodschap aan alle geallieerde troepen in Italië heeft ge neraal sir William Morgan, geallieerd opperbevelhebber voor het gebied der Middellandsche Zee. o.m. verklaard" „Wij verwachten, dat Italië in den loop van 1947 door Britsche en Ameri kaansche troepen ontruimd zal worden, zoodat de Italianen vrijelijk hun eigen lot kunnen bepalen". LICHTE REGEN. De Bilt verwacht tot Dinsdagavond: Aanvankelijk eenlge lichte regen, la ter tijdelijk opklarend, met op nieuw mlstvorming. Weinig verande ring In temperatuur. Zwakke tot ma tige wind. aanvankelijk naar West of Noord-West draaiend, later weer krimpend naar Zuid. De strijd moet worden voortgezet. Men moet zich niet laten intimideeren door het Nederlandsche leger, de eenheid van het Indonesische volk moet worden ge consolideerd. zoo veel mogelijk wapens en levensmiddelen moeten naar de fron ten gezonden worden; de operaties die nen georganiseerd en niet individueel te geschieden. De generaal verklaarde o.m.: De ac tiviteit van het Nederlandsche leger brengt de souvereiniteit van de Indone sische natie in gevaar. Hierop moeten wij niet alleen met conferenties ant woorden. De Republikeinsche regeering heeft vqjdoende geduld getoond ondanks het willekeurige optreden ongeacht de bestaande verdragen van het Neder landsche leger. OPRICHTING „17 AUGUSTUS- DIVISIE". Volgens het republikeinsche blad „Ke- daulatan rakjat" heeft de B.NJ. (Na tionalistische partij) tijdens een aantal bijeenkomsten te Malang gedurende Kerstmis, besloten de overeenkomst van Linggadjati alleen te aanvaarden, in dien daarin zekere wijzigingen worden aangebracht. Deze vergaderingen wer den bijgewoond door de ministers dr. Gani en Soesanto, beiden leden van de B.NJ. Antara deelt verder mede, dat op 1 Januari zal worden begonnen met de oprichting van een „17 Augustus- divisie" als antwoord op de Nederland sche 7 December-divisie. De 17 Augus- tus-divisie zal bestaan uit 9 regimen ten. 17 Augustus was de dag, waarop de Republiek werd uitgeroepen. ROND PALEMBANG. Het legercommuniqué 'meldt, dat de Nederlandsche troepen te Palembang m.i.v. 1 Januari in een grooter gébied vrijheid van beweging zullen krijgen, mits ongewapend. DE EVACUATIE DER JAPANNEEZEN. t In overeenstemming met de instruc ties van generaal Mac Arthur zullen 13.500 Japansche krijgsgevangenen, die nog koeliewerkzaamheden ih Indonesië verrichten, vóór 1 April 1947 gerepatri eerd worden. Begin Januari zal het eer ste transport van 1.500 man naar Japan vertrekken. Oudejaarsrede van de Koningin. H.M. de Koningin zal morgen avond om 9 uur een oudejaarsrede voor de radio uitspreken. -J SP AAN SC HE SPIONNAGE- ORGANISATIE IN FRANKRIJK? Volgens de Fransche pers is in het gebied van Hendaye een uitgebreid netwerk van spionnage ontdekt, met takken te Toulouse, Parijs, Bordeaux, Pau en Perpignan. De geheele orga nisatie zou van Irun (Spanje) uit wor den geleid en de Fransche politie zou volledige documenten betreffende de activiteit dier spionnen bezitten. Vele Franschen, die tijdens de Duitsche be zetting lid waren van het leger van Vichy, en andere collaborateurs zouden er deel van uitmaken. WAAR IS «ONING LEOPOLD? Een Amerikaansch persbureau heeft Zondagochtend medegedeeld, dat „ko ning Leopold heimelijk Zwitserland zou hebben verlaten en dat de Belgische grenspolitie zou zijn gewaarschuwd". Te Brussel wordt geen geloof ge hecht aan het bericht. Toch acht men het niet uitgesloten, dat koning Leopold Zwitserland verla ten heeft en naar een ander land is vertrokken, ten einde er bij de jaar wisseling leden van zijn familie te ont moeten. DUITSCH PROTEST TEGEN FRANSCHE SAARPOLITIEK. Robert Goerlinger, de voorzitter van de sociaal-democratische partij van het Rijnland, heeft in een rede in den Keul- schen gemeenteraad geprotesteerd tegen het Fransche besluit „het Saargebied door douanegrenzen te scheiden van de rest van Duitschland en het een eigen bestuur te geven". „Het volk van het Rijnland heeft er nooit de geringste twijfel aan gelaten dat het zich onver brekelijk verbonden voelt aan het Reich en het geheele Duitsche volk", zeide hij. „De Duitsche soe-democratische partij zou als woordvoerdster van de Duitsche arbeidersklasse haar stem verheffen tegen de afscheiding van eenig deel van Duitschland" aldus besloot Goerlin ger. Het terrein, dat door John D. Rockefeller jr. is aangeboden aan de United Na tions. voor de vestiging van permanente 'gebouwen. Het ligt aan de Oostelijke oever van de Hudson in New York. HET BEZOEK VAN MONTGOMERY AAN MOSKOU. Het bezoek, dat' de chef van den Brit- schen generalen staf, veldmaa-rschap Montgomery-, de volgende maand aan Moskou zal brengen, zal ongeveer vijf dagen duren. Hij zal met zijn eigen vliegtuig reizen en te Moskou verblij ven bij den Britschen ambassadeur. Het is niet zeker of hij Stalin zal ont moeten. STAKINGSDREIGING IN DE HAVEN VAN NEW YORK. De scheepvaart in de haven van New York, dreigt wederom te worden stilge legd en wel op 4 Januari as. als gevolg van een eisch der vakvereeniging door het sleepbootpersoneel. De burgemeester van New York, Dwyer, heeft een com missie van drie benoemd om door mid del van directe besprekingen tot een oplossing te geraken, alvorens men het werk zal neerleggen. BINNENLAND. Op 25 Januari a.s. zal ln Den Bosch een landdag worden gehouden van oud- stoottroepers. Tevens zal dien dag het regiment stoottroepen met de staf mu ziek een bezoek brengen aan Den Bosch. De burgemeester van 's-Hertogenbosch hoopt het regiment met een blilvend ge schenk te vereeren. De officleele feeste lijkheid zal gesloten worden met een défilé en een marsch door de stad. Uit het Westend-theater te Den Haag. werd een brandkast, inhoudende ongeveer f. 5700.ontvreemd. De daders hebben zich blijkbaar na de voorstelling laten Insluiten Met behulp van een steekwagen hebben zij de kast naar bul ten gereden en waarschijnlijk op een an der voertuig verder geëxpedieerd. De .kruiwagen werd later teruggevonden ln de omgeving van de bioscoop. Van de daders ontbreekt tot dusverre elk spoor. Afgevaardigden van Engeland, Frankrijk. België. Zweden en Finland woonden te Amsterdam het congres bij, dat gedurende het weekeinde door de „International friendship league" werd gehouden. Zaterdagmorgen gleed een groote tralier van de HollandLimburg express uit Rotterdam ten gevolge van de glad heid op den hoogen dllk te Zaandam weg, waardoor de wagen het trottoir op reed. De 69-Jarlge Zaandammer O. Schuite maker werd hierbij gegrepen. In den loop van Zondag ls hij aan de verwondingen overleden. Voor de eerste maal heeft thans de K.L.M. den sprong over den oceaan met een twee-motorige Dakota gewaagd. Om halftwaalf is gistermorgen van Schiphol het speciaal ingerichte foto-Dakotavlieg- tulg P J ALG naar West-Indië vertrok ken voor het verrichten van luchtkartee- rlngswerk. BUITENLAND. Italië heeft aan den export- en importbank te Washington een leening van vijf millloen dollar aangevraagd ter financiering van den aankoop van tabak ln Amerika. Verwacht wordt, dat Italië bovendien om een leening van 17 mil lloen dollar zal verzoeken voor den aan koop van Amerikaahche katoen. Belde lee ningen staan los van de leening van 100 millloen dollar, die Italië van den ex port- en Importbank wenscht ten be hoeve van den wederopbouw. De Engelsche stad Birmingham heeft aangeboden Keulen te adopteeren. Dit- ls de eerste Engelsche stad. welke een dergelijk aanbod aan een Duitsche stad heeft gedaan. „Ik wensch u persoonlijk al het goe de op uw verjaardag, mijn oorlogskame raad!" luidt de tekst van het telegram, dat Churchill aan Staltn zond op diens verjaardag. Stalln seinde terug: „Miln Innige dank voor uw goede wenschen bij mijn verjaar dag" De Britsche bestuurscommissie in Westfalen wordt thans „gedemilitariseerd" en slechts twintig procent van haar staf zal bestaan uit militair personeel. De overige ambtenaren zullen burgers zijn. Het Belgische staatsblad maakt be kend, dat met ingang van 1 Jan. 1947 de verkoop van schoeisel vrijgegeven wordt. Minstens 25 procent der geheel uit leder vervaardigde schoenen moeten tegen vastgfestelden prijs verkocht worden. De vier bezettende mogendheden van Duitschland hebben toestemming verleend voor het gebruik van iedere taal ln het postverkeer van-Duitschland met andere landen met Ingang van 15 Januari a.s. De Grieksche regeering heeft beslo ten. dat de amnestie voor alle guerllla- strllders. die zich met hun wapenen over geven. tot Nieuwjaar van kracht zal blij ven. Dit beteekent een verlenging van tien dagen. Het vliegtuig van de Western Air lines, dat sinds 24 December vermist was, ls ln Zuld-Callfornlë gevonden. Het was gedeeltelijk verbrand. De twaalf Inzitten den zijn gedood. Nimmer versagend speurt het Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie te Amsterdam naar de archieven, waarin de Duitschers tijdens de bezetting hun omvangrijke correspondentie, v.n. in Den Haag hebben ondergebracht. Veel daarvan is na Dollen Dinsdag verbrand, een gedeelte echter is in dien tijd naar de „Heimat" overgebracht en liggen thans in verschillende gebouwen in de verwoeste steden verspreid. Opnieuw zijn ambteharen van het Rijksinstituut er kort geleden in geslaagd bijna twee ton van deze voor pns land van historische bcteckenis zijnde documenten op te sporen en met toestemming van de geallieerde autoriteiten naar Nederland terug te voeren. Historische vondsten. WAT DE VONDST BEVAT. De documenten, die thans in Ibben- bueren in Duitschland teruggevonden zijn, behooren tot het archief van dr. Wimmer, destijds Commissaris voor Be stuur en Justitie. Daaronder vindt men tallooze vonnissen, die het Duitsche Landesgericht en Obergericht hier te lande hebben gewezen. Een vrijwel geheel uitgewerkt plan om in Leiden een Duitsche universi teit voor militairen te stichten (waarvan geluWcig nimmer iets is ge komen), een origineele telex-melding aan den Directeur-Generaal van poli tie te Hoog-Soeren op 28 Maart 1943 over den aanslag op het Amsterdam- sche bevolkingsregister, gerangschikt onder het hoofd „Verbrechenpolitischer oder krimineller Art." en vele andere dossiers, waaruit bovenal de Duitsche verachting voor de N.SB. en een groote belangstelling voor de illegaliteit blij ken. JHR. DE GEER'S BROCHURE. Uit een vertrouwelijke mededeeling in een brief, die de Duitsche gezant Bene uit Den Haag op 15 April 1942 aan dr. Wimmer schreef, blijkt, dat de Nederlandsche oud-premier te Londen, jhr. mr. D. J.~ de Geer, die in 1941 de gemoederen van vriend en vijand bezig hielcl door zijn op- zienbarenden terugkeer naar ons land, zijn bekende brochure „De synthese in den oorlog" vóór het ter perse gaan heeft laten goedkeuren dooreen Duitschen Commissaris-Generaal voor bijzondere aangelegenheden F. Schmidt Prof. mr. P. S. Gerbrandy, die in dien tijd te Londen over jhr. de Geer zeide: „Wat de regeering vreesde, is geschied: de deserteur is werktuig van den vij and geworden", verklaarde in denzelf den tijd, dat de brochure vooraf naar Londen was verzonden ter voorlegging aan H.M. de Kohingin. „Het spreekt vanzelf", aldus prof. Gerbrandy, „dat den heer de Geer geen antwoord werd gegeven. Dit ware bovendien niet uit voerbaar geweest, daar de publicatie van de brochure spoedig na toezending van den tekst volgde". „Deze brochure", zoo schreef gezant Bene aan dr. Wimmer, ,is een pleidooi voor de oprichting van groote staten- complexen na den huidigen oorlog en kenmerkt de politieke en economische zelfstandigheid van de aparte staten van Europa in den ouden zin van het woord als overleefd". PLUIM VOOR MINISTER FIEVEZ. In dr. Wimmer's archief is voorts aangetroffen een lijstje met namen van „bij uitstek anti-Duitsche en anti-na- tionaal-socialistische beroepsofficieren", die in Mei 1942 naar Duitschland in krijgsgevangenschap waren vervoerd. Onder hen moet zich een verrader heb ben bevonden, die den Duitschers over de politieke gezindheid van zijn mede krijgsgevangenen in „Lager 13b in Nuernberg-Langwasser" inlichtte. Op het met de hand geschreven ano nieme lijstje van „Block 1", waarop „als besonders anti-Deutsch und anti- national sozialistisch" 14 Nederlandsche officieren worden beschreven, staat als eerste „Hauptmann A, H. J. L. Fievez", onze huidige minister van Oorlog. Daaronder nog 9 kapiteins, t.w. J. H. Couzy, K. Metting en C. W. Ekkurt. Meijer (H. C. oder H. C. N.), J. C. van der Waall, C. J. A. van de Putte en dr. C. L. Waltner Boer, voorts „Oberst- Leutnant" S. Veldmeijer en ,.Oberst"J. C. Spaich. Ten slotte wordt bij „Leut- nant" P. C. Snofn tusschen haakjes de veelbeteekenende aanwijzing geplaatst: „wahrscheinlich Jude". HET STUDENTENVERZET. Zooals men zich herinnert, voerde de Groene Politie van SS Gruppen- führer Rauter op 6 Februari 1943 in collegezalen en universiteiten een drijf jacht uit, waarbij ongeveer 590 studen ten werden gearresteerd en naarVught werden overgebracht. Drie dagen later richtte Rauter's chef, Seyss-Inquart, een brief met tamelijk vage richtlijnen, aan drie zijner Commissarissen-Gene raal: dr. Wimmer, Rauter en Schmidt, waarvan die aan Wimmer thans is teruggevonden. De Rijkscommissaris bepaalde daar in o.m.: „Indien onder de gearresteerde studenten er zich bevinden, van wie gegarandeerd kan worden, dat zij aan geenerlei tegen de bezettende macht gerichte actie zullen deelnemen en alle bepalingen, welke voor de handhaving van orde en rust op de universiteiten gegeven worden, zullen opvolgen, moe ten deze worden vrijgelaten. Zij moe ten dan een verklaring van deze strek king onderteekenen en teruggevoerd worden naar hun universiteitenstad". Iets verder in den brief staat, dat ook andere studenten deze schriftelijke loyaliteitsverklaring mogen afleggen, waarop dan de vage aanduiding volgt: „Echter mogen slechts diegenen wor den toegelaten, van wie niet van huis uit een tegengesteld gedrag moet wor den verondersteld. Aan studenten, die de verklaring hebben geteekend en die bovendien een zekere garantie bieden, dat zij hun belofte zullen houden, kan een verklaring worden uitgereikt, dat zij aan hun verplichting hebben vol daan, op vertoon waarvan zij in het vervolg bij studenten-razzia's zijn uit gezonderd, tenzij zij betrokken zijn bij eenige handeling tegen de bezettende macht". Seyss-Inquart wenschte te laten uit zoeken van wie anti-Duitsohe activi teit zou kunnen uitgaan en voegt daaraan toe: „In deze gevallen is de verdenking alleen voldoende. De al dus aangewezen studenten moeten worden gearresteerd en naar Vught worden overgebracht". Blijkbaar moesten deze nieuwe arresta ties het aantal vrij te laten studenten compenseeren, want de brief eindigt met de woorden: „In principe moet het aantal aldus te arresteeren studenten niet beneden de 590 dalen, echter mag deze actie niet slag op slag plaats vin den, slechts voor het geval, dat het aantal vrij'te laten studenten aanmer kelijk hooger wordt dan dat van hen, die in aanmerking komen gearresteerd te worden, moet opnieuw om een be slissing worden verzocht". Russisch voorstel inzake ontwapening. De Sovjetvertegenwoordiger bij den Veiligheidsraad, Gromyko, die benoemd is tot plv.-minister van buitenl. zaken, heeft in een schrijven aan den secreta ris-generaal der V. N„ Trygve Lie, een resolutie ingediend ter bespreking op de vergadering van den Veiligheidsraad op morgen. Gromyko dringt er in de resolutie op aan binnen drie maanden een volledig ontwapeningsschema op te stellen, waarin tevens zijn vervat bepalingen inzake internationale controle op de atoombom en andere doodelijke wa pens. Tot dat doel zou een speciale commissie uit den Veiligheidsraad moeten worden gevormd. In welingelichte kringen wordt deze stap van de Sovjet-Unie verklaard als een nieuwe poging om het initiatief te nemen bij het bewerkstelligen van een spoedige ontwapening. Het was Molotof, die op de algemeene vergadering der VU", de ontwapening naar voren bracht. Waarnemers zijn van meening, dat het voorstel bedoeld zou kunnen zijn om de aandacht af te leiden van den eisch van Baruch, het Amerikaansche lid van de atoomcommissie, tot volledige aan vaarding van het Amerikaansche plan voor contróle op de atoomenergie, waar op het recht van veto niet van toepas sing is. De Britsche delegatie' is niet verrast over het voorstel. Zij legt er den nadruk op, dat Engeland volkomen bereid is de ontwapening zoo spoedig mogelijk ter hand te nemen. Amerikaansch lijntoestel verongelukt. Een Amerikaansch lijntoestel op weg van Buffalo naar Chicago is ongeveer vijf km. van Michigan City bij een lan ding verongelukt. Volgens de officleele door de Trans- world Airways gepubliceerde lijst zijn twaalf inzittenden gedood, van wie drie leden der bemanning, welke uit negen koppen bestond. Onder de slachtoffers bevinden zich drie vrouwen. POOLSCHE NOTA AAN GROOT-BRITTANNIË. De Poolsche minister van Buiten landsche Zaken, Rzymowski, heeft den Britschen ambassadeur te Warschau een nota overhandigd, waarin verzocht wordt om restitutie van de eigendom men der voormalige Poolsche strijd krachten in het Westen. Het verzoek wordt gedaan op grond van de overeen komst van Potsdam. De Poolsche re geering stelt voor een Britsch-Poolsche commissie te benoemen om de zaak te regelen. AFSCHEID IR. W. HUPKES. In een bijeenkomst, belegd door den personeelsraad, heeft het personeel van de Ned. Spoorwegen Zaterdag afscheid genomen van den scheidenden presi dent-directeur, ir. W. Hupkes. Er werd gesproken door de heeren G. Joustra (namens den Personeelsraad), L. H. Wigman (namens „St. Raphael"), A. Meines (Prot Chr. Bond) en E. Kupers (namens het N.V.V.). De heer Joustra deelde nog mede, dat als blijvende herinnering den heer Hup kes, een door den kunstenaar A, Menlik te Aerdenhout geschilderd portret zal worden' aangeboden. Harde klappen kunnen niet veel langer uitblijven verslaggever seint uit Onze speciale Batavia: De politieke ontwikkeling van de laat ste weken geeft weinig reden tot feest vreugde bij de jaarswisseling. Het aan vankelijke optimisme over Linggadjati heeft in officieele Nederlandsche en re publikeinsche kringen plaats gemaakt voor een Katerstemming, zulks ondanks de meerderheid in de Tweede Kamer. Immers, het wordt steeds duidelijker dat de interpretaties van het ontwerp- ac- coord ver ulteenloopen. De Nederlander^-zien Linggadjati als een nieuwe ordening van het Konink rijk, de republikeinen daarentegen als een „adempauze". Bovendien zijn de kansen op aan vaarding door het voorloopige Repu- „Burgerzaal" in ouden luister hersteld. Met ingang' van vandaag zal H.M. de Koningin voor een periode van drie weken a een maand in Amsterdam vertoeven. In tegenstelling met het traditio- neele jaarlijksche officieele Septem- berbezoek zal dit verblijf het karak ter dragen van een „tijdelijke vesti ging". Vandaar dat ook niet een klaar programma van ontvangsten, bezoe ken etc. is vastgesteld. Wel liggen er eenige van. deze in het voornemen, doch de Koningin hoopt haar dage- ljjkschc werk naar wensch te kunnen onderbreken en in de Amsterdamsche winkelstraten of meer verwijderde wij ken, even ongestoord te kunnen rij den of wandelen als zij dat in haar residentie gewend is. Het is de wensch van de Koningin, dat de Amsterdam mers haar gedurende haar verblijf geheel als him stadgenoote beschou wen. Of de Koningin op 1 Januari a.s. de opvoering van Vondels „Gysbrecht van Aemstel" zal bijwonen, hangt er van af of Haar verkoudheid zulks toelaat. Wel staat vast. dat op 3 Januari a.s. HM. in het Amsterdamsche paleis de nieuwjaarsreceptie houdt. Ook het ge heele corps diplomatique, alle buiten landsche missies kunnen onze vorstin dien dag in de hoofdstad hun nieuw- jaarswenschen aanbieden. Den eersten dag van het Koninklijk verblijf zal de Amsterdamsche Konink lijke studenten schietvereeniging in haar spectaculair uniform de wacht voor het paleis betrekken. Alleen de eerste dagen en bij bijzondere gelegenheden zal een .groote wacht" in het geweer zijn» beurtelings door de marine en de landmacht te verzorgen. De overige da gen en nachten zal een normale wacht aan de paleispoorten zijn opgesteld. Soetomo de barmhartige! Onze Indische briefschrijver P. meldt ons d.d. 17 dezer uit Soerabaja: In verband met het feit. dat het op 17 December j.l. 16 maanden geleden was, dat de „Republiek" werd gesticht, werd op dien dag te Solo een massa bijeenkomst gehouden door de Banteng Repoeblik Indonesia. Op die vergadering heeft Soetomo gesproken. De aanwezi gen legden den eed af, dat wanneer het Nederlandsche leger het land binnen zou trekken, zij het zouden vernietigen. Maar men was bereid, zoo gaat de repu blikeinsche radio, die dit bericht óm- riep. verder, het Nederlandsche volk, dat armoede lijdt, te steunen. Er werd geld ingezameld, dat naar Nederland ge stuurd zal worden. Voor de armen onder het eigen volk werd kleeding ingeza meld. blikeinsche parlement sterk vermin derd nu behalve Masjoemi ook de P.N.I. (Partai Nasjional Indonesia) zich op haar tweedaagsch congres te Malang tegen Linggadjati heeft ver klaard. Van de drie groote partijen zijn alleen de socialisten vóór para feering. De kern van de moeilijkheden blijft inmiddels de bestands-kwestie. Aan alle fronten heerscht practisch een oorlogs toestand. Er zijn dagelijks Incidentenen wederzijdsche beschuldigingen maken den toestand steeds geprikkelder. De voortdurende wrijving vond haar cli max te Buitenzorg waar Nederlandsche troepen de republikeinsche overheid afzetten, wegens een aldaar ontdekt complot. Deze affaire heeft de Indone sische hartstochten hoog doen oplaaien. De hieruit voortvloeiende protestactie culmineerde Tweeden Kerstdag in de, opzienbarende radio-rede van Soedir man, die zeide dat er nu genoeg geduld is betoond en opriep tot verderen strijd. Een en ander versterkt den indruk dat harde klappen met onoverzien bare gevolgen niet veel langer kunnen uitblijven. Het eenige lichtpunt in de duister nis is dat de Nederlandsche positie internationaal belangrijk sterker is ge worden door de goedkeuring van Ling gadjati, zooals duidelijk blijkt uit de Britsche en Amerikaansche reacties. Achtjarige jongen vermoord. DRAMA TE GLIMMEN (BIJ GRONINGEN). Zaterdagmiddag heeft omstreeks 5 uur, in het Qulntus-bosch te Glimmen, ge meente Haren (Groningen), een moord plaats gevonden, waarvan de 8-jarige Jan Hummel uit Glimmen het slacht offer is geworden. Het kind werd door worging om het leven gebracht. Een voorbijganger, die den dader bijna op heeterdaad betrapte, waarschuwde de plaatselijke politie, die een onderzoek instelde. Hoewel aanvankelijk omtrent den dader niets bekend was. slaagde de politie er reeds na enkele uren in hem te arresteeren. Het bleek te zijn de 19-jarige J. M., werkzaam in de mijnen te Limburg, die met vacantie te Glimmen verblijf hield. Na aanvankelijk te hebben ontkend, leg de hij later een volledige bekentenis af. Naar het motief van den moord tast men vooralsnog in het duister.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1