Twee ton Duitsche
documenten gevonden
Verhoogde activiteit bij Bandoeng
Soedfrman wil strijd tot het uiterste!
WEERBERICHT
Met een enkel woord
Leerzame documenten uit
Wimmer's archief
Katerst'emmmg te Batavia
Koningin 3 weken in Amsterdam
85ste Jaargang
MAANDAG 30 DECEMBER 1946
No. 25969
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden; 26 cents per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041
Telefoon Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Het Kerstfeest heeft zich volgens
een Ncderlandschen militairen woord
voerder gekenmerkt door een toene
mende activiteit bij Bandoeng, Sema-
rang en Soerabaja.
KERSTMIS WERD EEN
MISLUKKING.
Zoo deed een bende een aanval op
een post van de civiele politie in Patjet,
werd het bivak Tjiteureup beschoten,
werden handgranaten in het bivak Pat
jet geworpen en het bivak Tiwan aan
gevallen. Ook ontwikkelde zich in deze
Kerstdagen vuurgevechten tusschen een
in Nederlandsch gebied doorgedrongen
bende en een Nederlandsche veiligheids
patrouille. Ten Oosten van Bandoeng
werd een andere Nederlandsche patrouil
le onder vuur genomen en werd er ge
schoten op de bevolking ten Zuiden van
Bandoeng, die op de sawa's aan het werk
was.
„Geen wonder", zoo zeide de radio
spreker, „dat deze verhoogde activiteit
van Republikeinsche zijde een teleur
stelling vormde voor de Nederlandsche
militairen, die zich hadden verheugd op
een gepaste Kerstviering op dezen bui
tenpost".
In een geciteerd commentaar van een
der mannen van 3-2-4 R.I. in Patjet ten
Noorden van Buitenzorg in de bergen
werd opnieuw van deze teleurstelling
blijk gegeven.
„Het Kerstfeest is hier voor ons een
mislukking geworden" zegt hij.
„Maandenlang hadden de soldaten
rantsoenen opgespaard en repetities ge
houden voor een cabaret. Uren van de
kerkdiensten waren reeds bekend ge
maakt, toen op 24 December langs den
geheelen weg van Batavia naar Ban
doeng na maanden van betrekkelijke
rust de activiteiten van guerilla-strijders
weer opleefden. Plotseling troepenver
plaatsingen, waardoor compagniën uit
elkaar werden gerukt en de zorgvuldig
voorbereide Kerstviering in duigen viel.
Kerstmis 1946 werd een mislukking.
Kerstmis 1946 werd een militaire be
grafenis.
Tactisch hebben de T.R.I.-mannen
hun doel niet bereikt: we zijn den toe
stand volledig meester en hun suc
cessen zün uiterst gering. We hebben
veel gevangenen gemaakt".
Men gelooft, dat er ditmaal geen
sprake is geweest van ongediscipli
neerde benden. De aanvallen en in
filtraties werden in alle sectoren ge
lijktijdig ingezet, wellicht een van te
voren beraamd plan van de Republi
keinsche legerleiding om het Kerst
feest van de blanda's onmogelijk te
maken.
„Is dit de dankbaarheid van het In
dische volk voor de zelfoverwinning,
die het accepteeren van de ontwerp
overeenkomst ons volk heeft gekost?"
vroeg spreker.
DREIGING VAN SOEDIRMAN.
Intusschen heeft Soedirman, op
perbevelhebber der Republikeinsche
strijdkrachten, in een radio-rede den
strijd tot het uiterste geproclameerd,
aldus meldt het Fransche Persbureau
A.F.P.
Als resultaat van de op 23 December
te Djogjakarta gehouden conferentie
tusschen president Soekarno,. den mi
nister van defensie en bevelhebbers
van het Republikeinsche leger.
Zich richtend tot militaire leiders en
vertegenwoordigers van verschillende
partijén en strijdorganisaties gaf de ge
neraal de volgende instructies:
Amerikaansche critiek op
Sovjet-Rusland.
De bijzondere commissie van het
Amerikaansche Huis van Afgevaardig
den voor na-oorlogsche economische
politiek dringt er in een rapport aan
het Huis van Afgevaardigden bij het
mihisterie van buitenlandsche zaken op
aan om een zoo groot mogelijken druk
op Engeland, Zweden, Zwitserland en
Frankrijk uit te oefenen, dat zij de dn-
dustrieele ontwikkeling van de Sovjet
Unie niet helpen bevorderen, daar dit
bij de huidige Sovjet-politiek alleen
maar verderfelijk voor de /belangen van
een veilige en vredige wereld kan zijn.
De commissie beschuldigt de Sovjet
Unie eenstemmig er van, dat zij gefaald
heeft de overeenkomst van Potsdam en
andere overeenkomsten na te komen.
De ernstige schending van de over
eenkomst van Potsdam is volgens het
rapport de herbewapening van de Sov
jet-Unie door de Duitsche fabrieken in
de door de Sovjet-Russen bestuurde
zones, waartoe ook het productie- en
proefterrein voor vliegende bommen te
Poenemunde behoort, dat, aldus het
rapport, buiten dienst zou moeten wor
den gesteld. Deze toestand zou tot een
opzegging van de geheele overeenkomst
van Potsdam kunnen leiden. Het rap
port besluit met de woorden, dat de
Westelijke geallieerden ten volle ge
rechtvaardigd zouden zijn om van de
Sovjet Unie algeheele ontruiming van
Duitschland te eischen.
GEALLIEERDE TROEPEN IN 1947
UIT ITALIË?
In een Nieuwjaarsboodschap aan alle
geallieerde troepen in Italië heeft ge
neraal sir William Morgan, geallieerd
opperbevelhebber voor het gebied der
Middellandsche Zee. o.m. verklaard"
„Wij verwachten, dat Italië in den
loop van 1947 door Britsche en Ameri
kaansche troepen ontruimd zal worden,
zoodat de Italianen vrijelijk hun eigen
lot kunnen bepalen".
LICHTE REGEN.
De Bilt verwacht tot Dinsdagavond:
Aanvankelijk eenlge lichte regen, la
ter tijdelijk opklarend, met op
nieuw mlstvorming. Weinig verande
ring In temperatuur. Zwakke tot ma
tige wind. aanvankelijk naar West of
Noord-West draaiend, later weer
krimpend naar Zuid.
De strijd moet worden voortgezet. Men
moet zich niet laten intimideeren door
het Nederlandsche leger, de eenheid van
het Indonesische volk moet worden ge
consolideerd. zoo veel mogelijk wapens
en levensmiddelen moeten naar de fron
ten gezonden worden; de operaties die
nen georganiseerd en niet individueel
te geschieden.
De generaal verklaarde o.m.: De ac
tiviteit van het Nederlandsche leger
brengt de souvereiniteit van de Indone
sische natie in gevaar. Hierop moeten
wij niet alleen met conferenties ant
woorden. De Republikeinsche regeering
heeft vqjdoende geduld getoond ondanks
het willekeurige optreden ongeacht de
bestaande verdragen van het Neder
landsche leger.
OPRICHTING „17 AUGUSTUS-
DIVISIE".
Volgens het republikeinsche blad „Ke-
daulatan rakjat" heeft de B.NJ. (Na
tionalistische partij) tijdens een aantal
bijeenkomsten te Malang gedurende
Kerstmis, besloten de overeenkomst van
Linggadjati alleen te aanvaarden, in
dien daarin zekere wijzigingen worden
aangebracht. Deze vergaderingen wer
den bijgewoond door de ministers dr.
Gani en Soesanto, beiden leden van de
B.NJ.
Antara deelt verder mede, dat op
1 Januari zal worden begonnen met
de oprichting van een „17 Augustus-
divisie" als antwoord op de Nederland
sche 7 December-divisie. De 17 Augus-
tus-divisie zal bestaan uit 9 regimen
ten. 17 Augustus was de dag, waarop
de Republiek werd uitgeroepen.
ROND PALEMBANG.
Het legercommuniqué 'meldt, dat de
Nederlandsche troepen te Palembang
m.i.v. 1 Januari in een grooter gébied
vrijheid van beweging zullen krijgen,
mits ongewapend.
DE EVACUATIE DER
JAPANNEEZEN. t
In overeenstemming met de instruc
ties van generaal Mac Arthur zullen
13.500 Japansche krijgsgevangenen, die
nog koeliewerkzaamheden ih Indonesië
verrichten, vóór 1 April 1947 gerepatri
eerd worden. Begin Januari zal het eer
ste transport van 1.500 man naar Japan
vertrekken.
Oudejaarsrede van de
Koningin.
H.M. de Koningin zal morgen
avond om 9 uur een oudejaarsrede
voor de radio uitspreken.
-J
SP AAN SC HE SPIONNAGE-
ORGANISATIE IN FRANKRIJK?
Volgens de Fransche pers is in het
gebied van Hendaye een uitgebreid
netwerk van spionnage ontdekt, met
takken te Toulouse, Parijs, Bordeaux,
Pau en Perpignan. De geheele orga
nisatie zou van Irun (Spanje) uit wor
den geleid en de Fransche politie zou
volledige documenten betreffende de
activiteit dier spionnen bezitten. Vele
Franschen, die tijdens de Duitsche be
zetting lid waren van het leger van
Vichy, en andere collaborateurs zouden
er deel van uitmaken.
WAAR IS «ONING LEOPOLD?
Een Amerikaansch persbureau heeft
Zondagochtend medegedeeld, dat „ko
ning Leopold heimelijk Zwitserland zou
hebben verlaten en dat de Belgische
grenspolitie zou zijn gewaarschuwd".
Te Brussel wordt geen geloof ge
hecht aan het bericht.
Toch acht men het niet uitgesloten,
dat koning Leopold Zwitserland verla
ten heeft en naar een ander land is
vertrokken, ten einde er bij de jaar
wisseling leden van zijn familie te ont
moeten.
DUITSCH PROTEST TEGEN
FRANSCHE SAARPOLITIEK.
Robert Goerlinger, de voorzitter van
de sociaal-democratische partij van het
Rijnland, heeft in een rede in den Keul-
schen gemeenteraad geprotesteerd tegen
het Fransche besluit „het Saargebied
door douanegrenzen te scheiden van de
rest van Duitschland en het een eigen
bestuur te geven". „Het volk van het
Rijnland heeft er nooit de geringste
twijfel aan gelaten dat het zich onver
brekelijk verbonden voelt aan het Reich
en het geheele Duitsche volk", zeide hij.
„De Duitsche soe-democratische partij
zou als woordvoerdster van de Duitsche
arbeidersklasse haar stem verheffen
tegen de afscheiding van eenig deel
van Duitschland" aldus besloot Goerlin
ger.
Het terrein, dat door John D. Rockefeller jr. is aangeboden aan de United Na
tions. voor de vestiging van permanente 'gebouwen. Het ligt aan de Oostelijke
oever van de Hudson in New York.
HET BEZOEK VAN MONTGOMERY
AAN MOSKOU.
Het bezoek, dat' de chef van den Brit-
schen generalen staf, veldmaa-rschap
Montgomery-, de volgende maand aan
Moskou zal brengen, zal ongeveer vijf
dagen duren. Hij zal met zijn eigen
vliegtuig reizen en te Moskou verblij
ven bij den Britschen ambassadeur.
Het is niet zeker of hij Stalin zal ont
moeten.
STAKINGSDREIGING IN DE HAVEN
VAN NEW YORK.
De scheepvaart in de haven van New
York, dreigt wederom te worden stilge
legd en wel op 4 Januari as. als gevolg
van een eisch der vakvereeniging door
het sleepbootpersoneel. De burgemeester
van New York, Dwyer, heeft een com
missie van drie benoemd om door mid
del van directe besprekingen tot een
oplossing te geraken, alvorens men het
werk zal neerleggen.
BINNENLAND.
Op 25 Januari a.s. zal ln Den Bosch
een landdag worden gehouden van oud-
stoottroepers. Tevens zal dien dag het
regiment stoottroepen met de staf mu
ziek een bezoek brengen aan Den Bosch.
De burgemeester van 's-Hertogenbosch
hoopt het regiment met een blilvend ge
schenk te vereeren. De officleele feeste
lijkheid zal gesloten worden met een
défilé en een marsch door de stad.
Uit het Westend-theater te Den
Haag. werd een brandkast, inhoudende
ongeveer f. 5700.ontvreemd. De daders
hebben zich blijkbaar na de voorstelling
laten Insluiten Met behulp van een
steekwagen hebben zij de kast naar bul
ten gereden en waarschijnlijk op een an
der voertuig verder geëxpedieerd. De
.kruiwagen werd later teruggevonden ln de
omgeving van de bioscoop. Van de daders
ontbreekt tot dusverre elk spoor.
Afgevaardigden van Engeland,
Frankrijk. België. Zweden en Finland
woonden te Amsterdam het congres bij,
dat gedurende het weekeinde door de
„International friendship league" werd
gehouden.
Zaterdagmorgen gleed een groote
tralier van de HollandLimburg express
uit Rotterdam ten gevolge van de glad
heid op den hoogen dllk te Zaandam weg,
waardoor de wagen het trottoir op reed.
De 69-Jarlge Zaandammer O. Schuite
maker werd hierbij gegrepen. In den loop
van Zondag ls hij aan de verwondingen
overleden.
Voor de eerste maal heeft thans de
K.L.M. den sprong over den oceaan met
een twee-motorige Dakota gewaagd. Om
halftwaalf is gistermorgen van Schiphol
het speciaal ingerichte foto-Dakotavlieg-
tulg P J ALG naar West-Indië vertrok
ken voor het verrichten van luchtkartee-
rlngswerk.
BUITENLAND.
Italië heeft aan den export- en
importbank te Washington een leening
van vijf millloen dollar aangevraagd ter
financiering van den aankoop van tabak
ln Amerika. Verwacht wordt, dat Italië
bovendien om een leening van 17 mil
lloen dollar zal verzoeken voor den aan
koop van Amerikaahche katoen. Belde lee
ningen staan los van de leening van 100
millloen dollar, die Italië van den ex
port- en Importbank wenscht ten be
hoeve van den wederopbouw.
De Engelsche stad Birmingham
heeft aangeboden Keulen te adopteeren.
Dit- ls de eerste Engelsche stad. welke
een dergelijk aanbod aan een Duitsche
stad heeft gedaan.
„Ik wensch u persoonlijk al het goe
de op uw verjaardag, mijn oorlogskame
raad!" luidt de tekst van het telegram,
dat Churchill aan Staltn zond op diens
verjaardag.
Stalln seinde terug: „Miln Innige dank
voor uw goede wenschen bij mijn verjaar
dag"
De Britsche bestuurscommissie in
Westfalen wordt thans „gedemilitariseerd"
en slechts twintig procent van haar staf
zal bestaan uit militair personeel. De
overige ambtenaren zullen burgers zijn.
Het Belgische staatsblad maakt be
kend, dat met ingang van 1 Jan. 1947 de
verkoop van schoeisel vrijgegeven wordt.
Minstens 25 procent der geheel uit leder
vervaardigde schoenen moeten tegen
vastgfestelden prijs verkocht worden.
De vier bezettende mogendheden
van Duitschland hebben toestemming
verleend voor het gebruik van iedere taal
ln het postverkeer van-Duitschland met
andere landen met Ingang van 15 Januari
a.s.
De Grieksche regeering heeft beslo
ten. dat de amnestie voor alle guerllla-
strllders. die zich met hun wapenen over
geven. tot Nieuwjaar van kracht zal blij
ven. Dit beteekent een verlenging van
tien dagen.
Het vliegtuig van de Western Air
lines, dat sinds 24 December vermist was,
ls ln Zuld-Callfornlë gevonden. Het was
gedeeltelijk verbrand. De twaalf Inzitten
den zijn gedood.
Nimmer versagend speurt het Rijksinstituut voor oorlogsdocumentatie te
Amsterdam naar de archieven, waarin de Duitschers tijdens de bezetting
hun omvangrijke correspondentie, v.n. in Den Haag hebben ondergebracht.
Veel daarvan is na Dollen Dinsdag verbrand, een gedeelte echter is in
dien tijd naar de „Heimat" overgebracht en liggen thans in verschillende
gebouwen in de verwoeste steden verspreid. Opnieuw zijn ambteharen van
het Rijksinstituut er kort geleden in geslaagd bijna twee ton van deze
voor pns land van historische bcteckenis zijnde documenten op te sporen
en met toestemming van de geallieerde autoriteiten naar Nederland terug
te voeren.
Historische vondsten.
WAT DE VONDST BEVAT.
De documenten, die thans in Ibben-
bueren in Duitschland teruggevonden
zijn, behooren tot het archief van dr.
Wimmer, destijds Commissaris voor Be
stuur en Justitie. Daaronder vindt men
tallooze vonnissen, die het Duitsche
Landesgericht en Obergericht hier te
lande hebben gewezen.
Een vrijwel geheel uitgewerkt plan
om in Leiden een Duitsche universi
teit voor militairen te stichten
(waarvan geluWcig nimmer iets is ge
komen), een origineele telex-melding
aan den Directeur-Generaal van poli
tie te Hoog-Soeren op 28 Maart 1943
over den aanslag op het Amsterdam-
sche bevolkingsregister, gerangschikt
onder het hoofd „Verbrechenpolitischer
oder krimineller Art." en vele andere
dossiers, waaruit bovenal de Duitsche
verachting voor de N.SB. en een groote
belangstelling voor de illegaliteit blij
ken.
JHR. DE GEER'S BROCHURE.
Uit een vertrouwelijke mededeeling
in een brief, die de Duitsche gezant
Bene uit Den Haag op 15 April 1942
aan dr. Wimmer schreef, blijkt, dat
de Nederlandsche oud-premier te
Londen, jhr. mr. D. J.~ de Geer, die
in 1941 de gemoederen van vriend
en vijand bezig hielcl door zijn op-
zienbarenden terugkeer naar ons land,
zijn bekende brochure „De synthese
in den oorlog" vóór het ter perse
gaan heeft laten goedkeuren dooreen
Duitschen Commissaris-Generaal voor
bijzondere aangelegenheden F. Schmidt
Prof. mr. P. S. Gerbrandy, die in dien
tijd te Londen over jhr. de Geer zeide:
„Wat de regeering vreesde, is geschied:
de deserteur is werktuig van den vij
and geworden", verklaarde in denzelf
den tijd, dat de brochure vooraf naar
Londen was verzonden ter voorlegging
aan H.M. de Kohingin. „Het spreekt
vanzelf", aldus prof. Gerbrandy, „dat
den heer de Geer geen antwoord werd
gegeven. Dit ware bovendien niet uit
voerbaar geweest, daar de publicatie
van de brochure spoedig na toezending
van den tekst volgde".
„Deze brochure", zoo schreef gezant
Bene aan dr. Wimmer, ,is een pleidooi
voor de oprichting van groote staten-
complexen na den huidigen oorlog en
kenmerkt de politieke en economische
zelfstandigheid van de aparte staten
van Europa in den ouden zin van het
woord als overleefd".
PLUIM VOOR MINISTER FIEVEZ.
In dr. Wimmer's archief is voorts
aangetroffen een lijstje met namen van
„bij uitstek anti-Duitsche en anti-na-
tionaal-socialistische beroepsofficieren",
die in Mei 1942 naar Duitschland in
krijgsgevangenschap waren vervoerd.
Onder hen moet zich een verrader heb
ben bevonden, die den Duitschers over
de politieke gezindheid van zijn mede
krijgsgevangenen in „Lager 13b in
Nuernberg-Langwasser" inlichtte.
Op het met de hand geschreven ano
nieme lijstje van „Block 1", waarop
„als besonders anti-Deutsch und anti-
national sozialistisch" 14 Nederlandsche
officieren worden beschreven, staat als
eerste „Hauptmann A, H. J. L. Fievez",
onze huidige minister van Oorlog.
Daaronder nog 9 kapiteins, t.w. J. H.
Couzy, K. Metting en C. W. Ekkurt.
Meijer (H. C. oder H. C. N.), J. C. van
der Waall, C. J. A. van de Putte en dr.
C. L. Waltner Boer, voorts „Oberst-
Leutnant" S. Veldmeijer en ,.Oberst"J.
C. Spaich. Ten slotte wordt bij „Leut-
nant" P. C. Snofn tusschen haakjes de
veelbeteekenende aanwijzing geplaatst:
„wahrscheinlich Jude".
HET STUDENTENVERZET.
Zooals men zich herinnert, voerde
de Groene Politie van SS Gruppen-
führer Rauter op 6 Februari 1943 in
collegezalen en universiteiten een drijf
jacht uit, waarbij ongeveer 590 studen
ten werden gearresteerd en naarVught
werden overgebracht. Drie dagen later
richtte Rauter's chef, Seyss-Inquart,
een brief met tamelijk vage richtlijnen,
aan drie zijner Commissarissen-Gene
raal: dr. Wimmer, Rauter en Schmidt,
waarvan die aan Wimmer thans is
teruggevonden.
De Rijkscommissaris bepaalde daar
in o.m.: „Indien onder de gearresteerde
studenten er zich bevinden, van wie
gegarandeerd kan worden, dat zij aan
geenerlei tegen de bezettende macht
gerichte actie zullen deelnemen en alle
bepalingen, welke voor de handhaving
van orde en rust op de universiteiten
gegeven worden, zullen opvolgen, moe
ten deze worden vrijgelaten. Zij moe
ten dan een verklaring van deze strek
king onderteekenen en teruggevoerd
worden naar hun universiteitenstad".
Iets verder in den brief staat, dat
ook andere studenten deze schriftelijke
loyaliteitsverklaring mogen afleggen,
waarop dan de vage aanduiding volgt:
„Echter mogen slechts diegenen wor
den toegelaten, van wie niet van huis
uit een tegengesteld gedrag moet wor
den verondersteld. Aan studenten, die
de verklaring hebben geteekend en die
bovendien een zekere garantie bieden,
dat zij hun belofte zullen houden, kan
een verklaring worden uitgereikt, dat
zij aan hun verplichting hebben vol
daan, op vertoon waarvan zij in het
vervolg bij studenten-razzia's zijn uit
gezonderd, tenzij zij betrokken zijn bij
eenige handeling tegen de bezettende
macht".
Seyss-Inquart wenschte te laten uit
zoeken van wie anti-Duitsohe activi
teit zou kunnen uitgaan en voegt
daaraan toe: „In deze gevallen is de
verdenking alleen voldoende. De al
dus aangewezen studenten moeten
worden gearresteerd en naar Vught
worden overgebracht".
Blijkbaar moesten deze nieuwe arresta
ties het aantal vrij te laten studenten
compenseeren, want de brief eindigt
met de woorden: „In principe moet het
aantal aldus te arresteeren studenten
niet beneden de 590 dalen, echter mag
deze actie niet slag op slag plaats vin
den, slechts voor het geval, dat het
aantal vrij'te laten studenten aanmer
kelijk hooger wordt dan dat van hen,
die in aanmerking komen gearresteerd
te worden, moet opnieuw om een be
slissing worden verzocht".
Russisch voorstel inzake
ontwapening.
De Sovjetvertegenwoordiger bij den
Veiligheidsraad, Gromyko, die benoemd
is tot plv.-minister van buitenl. zaken,
heeft in een schrijven aan den secreta
ris-generaal der V. N„ Trygve Lie, een
resolutie ingediend ter bespreking op de
vergadering van den Veiligheidsraad op
morgen.
Gromyko dringt er in de resolutie op
aan binnen drie maanden een volledig
ontwapeningsschema op te stellen,
waarin tevens zijn vervat bepalingen
inzake internationale controle op de
atoombom en andere doodelijke wa
pens. Tot dat doel zou een speciale
commissie uit den Veiligheidsraad
moeten worden gevormd.
In welingelichte kringen wordt deze
stap van de Sovjet-Unie verklaard als
een nieuwe poging om het initiatief te
nemen bij het bewerkstelligen van een
spoedige ontwapening. Het was Molotof,
die op de algemeene vergadering der
VU", de ontwapening naar voren bracht.
Waarnemers zijn van meening, dat het
voorstel bedoeld zou kunnen zijn om de
aandacht af te leiden van den eisch
van Baruch, het Amerikaansche lid van
de atoomcommissie, tot volledige aan
vaarding van het Amerikaansche plan
voor contróle op de atoomenergie, waar
op het recht van veto niet van toepas
sing is.
De Britsche delegatie' is niet verrast
over het voorstel. Zij legt er den nadruk
op, dat Engeland volkomen bereid is de
ontwapening zoo spoedig mogelijk ter
hand te nemen.
Amerikaansch lijntoestel
verongelukt.
Een Amerikaansch lijntoestel op weg
van Buffalo naar Chicago is ongeveer
vijf km. van Michigan City bij een lan
ding verongelukt.
Volgens de officleele door de Trans-
world Airways gepubliceerde lijst zijn
twaalf inzittenden gedood, van wie drie
leden der bemanning, welke uit negen
koppen bestond. Onder de slachtoffers
bevinden zich drie vrouwen.
POOLSCHE NOTA AAN
GROOT-BRITTANNIË.
De Poolsche minister van Buiten
landsche Zaken, Rzymowski, heeft den
Britschen ambassadeur te Warschau
een nota overhandigd, waarin verzocht
wordt om restitutie van de eigendom
men der voormalige Poolsche strijd
krachten in het Westen. Het verzoek
wordt gedaan op grond van de overeen
komst van Potsdam. De Poolsche re
geering stelt voor een Britsch-Poolsche
commissie te benoemen om de zaak te
regelen.
AFSCHEID IR. W. HUPKES.
In een bijeenkomst, belegd door den
personeelsraad, heeft het personeel van
de Ned. Spoorwegen Zaterdag afscheid
genomen van den scheidenden presi
dent-directeur, ir. W. Hupkes. Er werd
gesproken door de heeren G. Joustra
(namens den Personeelsraad), L. H.
Wigman (namens „St. Raphael"), A.
Meines (Prot Chr. Bond) en E. Kupers
(namens het N.V.V.).
De heer Joustra deelde nog mede, dat
als blijvende herinnering den heer Hup
kes, een door den kunstenaar A, Menlik
te Aerdenhout geschilderd portret zal
worden' aangeboden.
Harde klappen kunnen niet veel langer
uitblijven
verslaggever seint uit
Onze speciale
Batavia:
De politieke ontwikkeling van de laat
ste weken geeft weinig reden tot feest
vreugde bij de jaarswisseling. Het aan
vankelijke optimisme over Linggadjati
heeft in officieele Nederlandsche en re
publikeinsche kringen plaats gemaakt
voor een Katerstemming, zulks ondanks
de meerderheid in de Tweede Kamer.
Immers, het wordt steeds duidelijker dat
de interpretaties van het ontwerp- ac-
coord ver ulteenloopen.
De Nederlander^-zien Linggadjati als
een nieuwe ordening van het Konink
rijk, de republikeinen daarentegen als
een „adempauze".
Bovendien zijn de kansen op aan
vaarding door het voorloopige Repu-
„Burgerzaal" in ouden luister
hersteld.
Met ingang' van vandaag zal H.M.
de Koningin voor een periode van drie
weken a een maand in Amsterdam
vertoeven.
In tegenstelling met het traditio-
neele jaarlijksche officieele Septem-
berbezoek zal dit verblijf het karak
ter dragen van een „tijdelijke vesti
ging". Vandaar dat ook niet een klaar
programma van ontvangsten, bezoe
ken etc. is vastgesteld. Wel liggen er
eenige van. deze in het voornemen,
doch de Koningin hoopt haar dage-
ljjkschc werk naar wensch te kunnen
onderbreken en in de Amsterdamsche
winkelstraten of meer verwijderde wij
ken, even ongestoord te kunnen rij
den of wandelen als zij dat in haar
residentie gewend is. Het is de wensch
van de Koningin, dat de Amsterdam
mers haar gedurende haar verblijf
geheel als him stadgenoote beschou
wen.
Of de Koningin op 1 Januari a.s. de
opvoering van Vondels „Gysbrecht van
Aemstel" zal bijwonen, hangt er van af
of Haar verkoudheid zulks toelaat.
Wel staat vast. dat op 3 Januari a.s.
HM. in het Amsterdamsche paleis de
nieuwjaarsreceptie houdt. Ook het ge
heele corps diplomatique, alle buiten
landsche missies kunnen onze vorstin
dien dag in de hoofdstad hun nieuw-
jaarswenschen aanbieden.
Den eersten dag van het Koninklijk
verblijf zal de Amsterdamsche Konink
lijke studenten schietvereeniging in
haar spectaculair uniform de wacht voor
het paleis betrekken. Alleen de eerste
dagen en bij bijzondere gelegenheden
zal een .groote wacht" in het geweer
zijn» beurtelings door de marine en de
landmacht te verzorgen. De overige da
gen en nachten zal een normale wacht
aan de paleispoorten zijn opgesteld.
Soetomo de barmhartige!
Onze Indische briefschrijver P. meldt
ons d.d. 17 dezer uit Soerabaja:
In verband met het feit. dat het op
17 December j.l. 16 maanden geleden
was, dat de „Republiek" werd gesticht,
werd op dien dag te Solo een massa
bijeenkomst gehouden door de Banteng
Repoeblik Indonesia. Op die vergadering
heeft Soetomo gesproken. De aanwezi
gen legden den eed af, dat wanneer het
Nederlandsche leger het land binnen
zou trekken, zij het zouden vernietigen.
Maar men was bereid, zoo gaat de repu
blikeinsche radio, die dit bericht óm-
riep. verder, het Nederlandsche volk, dat
armoede lijdt, te steunen. Er werd geld
ingezameld, dat naar Nederland ge
stuurd zal worden. Voor de armen onder
het eigen volk werd kleeding ingeza
meld.
blikeinsche parlement sterk vermin
derd nu behalve Masjoemi ook de
P.N.I. (Partai Nasjional Indonesia)
zich op haar tweedaagsch congres te
Malang tegen Linggadjati heeft ver
klaard. Van de drie groote partijen
zijn alleen de socialisten vóór para
feering.
De kern van de moeilijkheden blijft
inmiddels de bestands-kwestie. Aan alle
fronten heerscht practisch een oorlogs
toestand. Er zijn dagelijks Incidentenen
wederzijdsche beschuldigingen maken
den toestand steeds geprikkelder. De
voortdurende wrijving vond haar cli
max te Buitenzorg waar Nederlandsche
troepen de republikeinsche overheid
afzetten, wegens een aldaar ontdekt
complot. Deze affaire heeft de Indone
sische hartstochten hoog doen oplaaien.
De hieruit voortvloeiende protestactie
culmineerde Tweeden Kerstdag in de,
opzienbarende radio-rede van Soedir
man, die zeide dat er nu genoeg geduld
is betoond en opriep tot verderen strijd.
Een en ander versterkt den indruk
dat harde klappen met onoverzien
bare gevolgen niet veel langer kunnen
uitblijven.
Het eenige lichtpunt in de duister
nis is dat de Nederlandsche positie
internationaal belangrijk sterker is ge
worden door de goedkeuring van Ling
gadjati, zooals duidelijk blijkt uit de
Britsche en Amerikaansche reacties.
Achtjarige jongen vermoord.
DRAMA TE GLIMMEN
(BIJ GRONINGEN).
Zaterdagmiddag heeft omstreeks 5 uur,
in het Qulntus-bosch te Glimmen, ge
meente Haren (Groningen), een moord
plaats gevonden, waarvan de 8-jarige
Jan Hummel uit Glimmen het slacht
offer is geworden. Het kind werd door
worging om het leven gebracht.
Een voorbijganger, die den dader bijna
op heeterdaad betrapte, waarschuwde de
plaatselijke politie, die een onderzoek
instelde. Hoewel aanvankelijk omtrent
den dader niets bekend was. slaagde de
politie er reeds na enkele uren in hem
te arresteeren.
Het bleek te zijn de 19-jarige J. M.,
werkzaam in de mijnen te Limburg, die
met vacantie te Glimmen verblijf hield.
Na aanvankelijk te hebben ontkend, leg
de hij later een volledige bekentenis af.
Naar het motief van den moord tast
men vooralsnog in het duister.