KERSTMIS - VREDE
WEERBERICHT
Dr. van Mook over
„Onze souvereiniteit
en verantwoordelijkheid"
Met een enkel woord
Linggadjati-behandeling in
Eerste Kamer
Walvisschenvangst op de
„Willem Barendsz"
85ste Jaargang
DINSDAG 24 DECEMBER 1946
No. 25966
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst en J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden; 26 cents per week
Telefoon Directie en Administratie; 25041
Telefoon Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Kerstmis! De menschlieid over de
garische wereld denkt aan het begrip
vrede, zelfs daar, waar of het Christen
dom is afgewezen, na het te hebben be
leden of waar het nooit voet heeft ge
kregen, maar waar toch de idee zelf wel
eens is gehoord.
Vrede op aarde
Inderdaad heerscht er thans officieel
een vredestoestand, al moet de vrede
nog worden geteekend tusschen de belli-
geranten van de jaren 1939—1945. Tus
schen hen worden geen schoten meer
gelost, geen bommen geworpen; het
wapengeweld is stil gelegd.
Edoch, de waarheid ziet er toch wel
ietwat anders uit, helaas. Neem om te
beginnen onze Oost, om de oude termi
nologie nog eens te gebruiken. Ook daar
is een wapenstilstand gesloten, maar de
tegenpartij heeft blijkbaar niet de
macht om dezen ten uitvoer te brengen
en het gevolg is, dat Nederlanders tel
kens en telkens worden neergepaft, zon
der te mogen optreden.
In Griekenland woedt een burger
krijg, die dagelijks nieuwe slachtoffers
eischt. In Palestina vallen menschen
ten offer aan daden van terreur. In
Britsch-Indië gaan Moslems en Hin
does elkaar te lijf. In Fransch Indo
china heeft Vietnam tegen alle gesloten
overeenkomsten in den opstand ont
plooid. In China duurt de strijd tus
schen communistische legerbenden en
de troepen der regeering onveiminderd
voort.
Vrede op aarde!
Kerstmis is een der meest huiselijke
feesten bij uitnemendheid. Hoevelen zijn
ver weg van huis en haard, in dienst
van hun vaderland, verspreid over heel de
aardbol
Hooger nog dan den uiterlijken vrede
slaan wij echter aan den vrede des har
ten. die zoo bij uitstek met Kerstmis
noodig is, om in waarheid het Kerst
feest te kunnen en mogen vieren, zoo
als het behoort. Waar is die vrede des
harten evenwel te vinden? Er zullen
gelukzaligen zijn, die persoonlijk dezen
vrede kennen, maar wijs ons het land,
waar in ruimeren zin daarvan sprake
kan zijn? Nog te zeer overheerschen
allerwege de gevoelens van haat en ver
guizing, te zeer is het woord baxmhar-
tigneid nog een ijdele klank gebleven.
Elk land is verdeeld in^zich zelf. in
ieder land overheerschen tegenstellin
gen, die niet met elkaar zijn te ver
zoenen, omdat over en weer te weinig
begrip bestaat voor elkander's denk
wijze, Men verkettert elkaar liever en
bestrijdt anderer meening te vuur en te
zwaard dan te streven naar verbinding
in den strijd des geestas. Zie om U heen,
overal vindt men deze droeve verschijn
selen, zoowel in de democratische landen
als daar, vaar een dictatuur heerscht,
de democratische gedachte, die dc we
reld z.g. overwon, ten spijt.
En stel dan daarnevens de economi
sche verhoudingen. Ook daar is het
geen vrede, integendeel! Op diverse
plaatsen van de wereld zijn deze ver
houdingen weinig minder dan een vol
slagen oorlogssituatie. Ongetwijfeld zijn
voor vele arbeiders de omstandigheden
moeilijk, om niet van erger te spreken,
doch ook voor hen moet gelden, dat
het landsbelang domineert boven per
soonlijke wensohen en zeker het wereld
belang. Het zijn in vele gevallen slechts
mooie woorden, meer niet
Zoo blijft, alles bij elkaar genomen,
van liet „Vrede op aarde" slechts wei
nig over en heeft het Kerstfeest 1946
bitter weinig innerlijke waarde.
In menschen een welbehagen
En juist daarom is het goed, dat ook
dit jaar het Kerstfeest worde gevierd.
Het moge klinken als een contradictio in
terminis, zoo op het eerste gezicht, doch
zijn er ooit tijden geweest, dat een goed
gefundeerde propaganda nuttiger werk
zou kunnen leveren? Door de oorlogs
omstandigheden als anderszins is de
menschheid losgeslagen van haar an
kers, drijft zij voort op het getij, doch dit
is reden te meer, om te trachten de an
kers weer vast te leggen en het mensch-
dom terug te geven levenslessen, waar
van de waarde boven alles uit vast staat.
In velerlei opzicht liggen de akkers
open om bevrucht te worden met zuiver
en waardevol zaad. Instinctmatig is dat
ook wel gevoeld op de groote conferen
ties. die wij pas achter den rug hebben.
Alleen, het zal meer intens naar buiten
moeten worden beleden en men zal den
moed durven hebben om tegen veel
vooroordeel en ingekankerde gevoelens
in te gaan. Alle persoonlijk belang moet
plaats maken voor het algemeen welzijn
en offers zullen daarbij onafwendbaar
zijn. Slechts zoo en zoo alleen zal op
den duur steviger gefundeerd dan thans
het Kerstfeest worden een wedergaaf
van het traditioneele:
Vrede op aarde in menschen een
welbehagen!
TREINROOVERS SLAAN IN BERLIJN
HUN SLAG.
Gewapende bandieten hebben in een
voorstad van Berlijn een trein, waarin
zich Britsche soldaten zouden hebben
bevonden, op klaarlichten dag aange
houden en de reizigers beroofd. Op een
hooge spoorbaan tusschen twee stations
in het Westen van Berlijn klommen zij
in den trein, gingen alle coupé's af en
beroofden de reizigers van hun horloges,
ringen, geld en portefeuilles. Vervolgens
trokken zij aan de noodrem en verdwe
nen in de omgeving van de Tiergarten.
Volgens het onder Amerikaansche con
trole staande blad „Abend" spraken de
bandieten „een vreemde taal" en droe
gen zij „vreemde uniformen". Het blad
vraagt zich af. waarom de Britsche sol
daten in den trein de bandieten niet
aanvielen. Klaarblijkelijk heeft geen
der reizigers zich tegen de bandieten
verzet, terwijl, aldus het blad. de Brit
sche soldaten tegen de deuren van hun
coupé's duwden om de ongenoode gas
ten het binnenkomen te beletten.
MISTVELDEN.
De Bilt verwacht tot morgen
avond: Hedennacht lichte tot ma
tige vorst en in de kuststrook om
het vriespunt. Morgen overdag om
het vriespunt met plaatselijk lichte
dooi. Mistveldeix Meest zwaar be
wolkt. geen neerslag van beteekenis.
Later hier en daar opklarend. Zwak-
ke wind.
Conferentie hedenavond
beëindigd.
Als antwoord op de algemeene be
schouwingen heeft dr. Van Mook Zon
dag j.l. te Den Pasar een rede uitge
sproken, waaraan wij ontleenen:
Spr. achtte het verheugend thans te
kunnen steunen op een positieve uit
spraak van de Tweede Kamer. Daarmee
is dan een grondslag gevonden voor het
samenbrengen van de thans nog ge
scheiden deelen van Indonesië en het
samenbrengen van Indonesië en Neder
land.
Dr Van Mook wees er vervolgens rret
nadruk op, dat de principieele maatre
gelen. welke men in Indonesië wenscht
te nemen, gebonden zijn aan de sanctie
van den Nederlandschen wetgever. Zon
der deze sanctie kan geen nieuwen stand
van zaken in nationaal of internationaal
opzicht worden gegrondvest.
In antwoord op hetgeen sommige
sprekers zeiden, verklaarde dr. Van
Mook, dat het onjuist is, dat de Re
publiek als souvercin zou zijn erkend.
In Linggadjati is getracht de revolu
tionaire ontstaanswijze van de Repu
bliek te verzoenen met de noodzaak
daaraan een wettigen vorm te geven.
Na aldus onder de aandacht te heb
ben gebracht, dat de Nederlandsche
souvereiniteit voorloopig onverkort is
gehandhaafd, betoogde dr. Van Mook,
dat Nederland zich voor den gang van
zaken in Indonesië ten voile verant
woordelijk voelt. Deze verantwoordelijk
heid heeft drie grondslagen:
Een formecle, omdat Nederland, be
zien van internationaal standpunt,
nog onverkort gezagsdrager is in In
donesië;
een moreele, omdat Nederland zich
geroepen acht de minderheden in den
Indonesischen Archipel te bescher
men;
een van het gezond verstand, om
dat Nederlands personeele en rnatc-
rieele hulp in Indonesië dringenclnoo-
dig is.
Dr, Van Mook wees er met nadruk
op, dat de vrije samenwerking tusschen
Nederland en Indonesië veronderstelt,
dat beide partijen zijn bezield van den
ernstigen wil om deze te doen slagen
en dat zij elkaar vertrouwen en hoog
achten.
SOEKAWATI SPREEKT.
Nog werd het woord gevoerd door
Soekawati, die zijn voldoening en
vreugde uitsprak over de aanvaarding
van Linggadjati door de Tweede Kamer
en die dank en hulae bracht aan den
lt. gouverneur-generaal voor het groote
aandeel, dat hy in dat werk had gehad.
Spr. smeekte den zegen van den Aller
hoogste af o^er het werk van dr. Van
Mcok, dat tot heil van Indonesië en
Nederland strekte. Dr. Van Mook dank
te voor de tot hem gesproken woorden
en merkte op dat, wanneer tenslotte de
weg wordt gevonden, ait door struik
gewas en over steenen geschiedt, indien
deze weg klaarblijkelijk toch naar het
HYPNOSE PER TELEVISIE?
Naar aanleiding van de bevindingen
bij een in het Alexandra-palace te Lon
den gehouden repetitie heeft de B.B.C.
afgezien van uitzending per televisie
van een hypnose-experiment. Men
meent namelijk, dat de mogelijkheid be
staat. dat sommige menschen, los van
de omgeving van het experiment. In de
ban van de hypnose zouden kunnen ge
raken. De hypnotiseur hield twee proef
nemingen. Bij de eerste geraakten vijf
van de twaalf aanwezige toeschouwers
in slaap, evenals een vrouw, welke in
een donkere kamer aan de overkant van
een gang. de uitzending per televisie
volgde. Bij de tweede proefneming wer
den vier van zes personen, die in een
ander gedeelte van het gebouw bij den
televisie-ontvanger zaten, in slaap ge
bracht.
doel voert, dan is een beslissing als
thans door de Tweede Kamer genomen
werd, een rustpunt, vanwaar men voor
uit en waarop men terug kan zien. Wan
neer men dan bemerkt, dat velen mee
gaan langs dien weg en mede het uit
zicht apprecieeren, dat men heeft, in
dien men op genoemd rustpunt is aan
gekomen, dan is dat een ervaring, die
niet gemakkelijk zal worden vergeten.
Na de besprekingen van gisteren over
de artikelen betreffende de ontwerp
regeling, zag de regeering in, dat het
noodzakelijk was de conferentie met
een dag te verlengen, zoodat zij heden
avond beëindigd zal zijn. De afgevaar
digden kunnen dan in den ochtend van
eersten Kerstdag naar hun haardste
den terugkeer en.
AMERIKAANSCHE BELANG
STELLING.
De Den Pasar is aangekomen de heer
Moffat, hoofd van de afdeeling voor het
Verre Oosten van het Amerikaansche
ministerie van Buitenlandsche Zaken.
Hij is voornemens zich van het verloop
der conferentie op de hoogte te stellen
en daarna Flores en wellicht ook Timor,
Soembawa en Makassar te bezoeken.
Tegen het einde van het jaar wordt
de heer Moffat te Batavia terugver
wacht.
SOEKAWATI TIJDELIJK
STAATSHOOFD OOST-
1NDONESIË.
Soekawati, afgevaardigde van Bali,
is heden te Den Pasar tot tijdelijk
staatshoofd van Oost-Indonesië ge
kozen.
Blum over Indo-China.
De Fransche eerste minister, Leon
Blum, heeft in de Nationale Vergade
ring verklaard, dat het nieuws uit Indo-
China niet geruststellend is.
Het 10.000 ton metende Fransche
oorlogsschip Duquesne heeft de haven
van Toulon verlaten en zich fullspeed
naar Indo-China begeven.
Blum verklaarde voorts, dat generaal
Philippe Leclerc, die het bevel voerde
over de Fransche divisie, die tijdens
den oorlog Parijs bevrijdde, aan het
hoofd van een inspectie-missie Woens
dag naar Indo-China zou vertrekken.
Volgens Blum kan een onmiddellijke
beëindiging van de vijandelijkheden
tusschen Frankrijk en Vietnam niet te
gemoet gezien worden. Hij voegde er
aan toe, dat men veel moeilijkheden
tijdens de komende weken kon ver
wachten.
Woordelijk zeide Blum: „ik verklaar,
dat de Fransche soldaten en burgers
en onze vrienden in Indo-China zonder
voorbehoud kunnen rekenen op de
waakzaamheid en vastbeslotenheid van
de Fransche regeering. Ook verklaar ik,
dat de harde noodzakelijkheid onze po
litieke beginselen niet zal veraiideren.
Wij zullen de mogelijkheid, een eind te
maken aan de huidige situatie, niet van
de hand wijzen. Volgens onze republi-
keinsche leerstelling is het oude kolo
niale stelsel, gebaseerd op beat door
verovering en het handhaven er van
door geweld, iets uit het verleden. Ko
loniaal bezit is slechts gerechtvaar
digd op het oogenblik, dat het opge
houden heeft te bestaan, wanneer ge
koloniseerde volken in staat gesteld zijn
zichzelf te besturen. Als de huidige cri
sis is overwonnen, zal ons doel steeds
hetzelfde zijn de inrichting van een
vrije Vietnameesche republiek.
Deze verklaring werd door de linker
vleugel toegejuicht, door de rechter-
af gekeurd).
„Voor alles", aldus vervolgde Blum,
„moet de orde hersteld worden. Dit
moet de basis zijn van ieder vergelijk".
In antwoord op bovengenoemde pro
testen van den rechtervleugel zeide
Blum .Voordat admiraal Thierry d'Ar-
genlieu naar Indo-China vertrok, heb
ik dezelfde ideëen geponeerd, die ik van
daag verkondigd heb. De hooge com
missaris heeft zich geheel eens ver
klaard met de politiek der regeering".
BINNENLAND.
- Den gewezen dirigent van den Ne-
derlandsohen Omroep Pierre M. H. Rei-
nards, die zich vcor het Gooisoh tribunaal
te verantwoorden had en die 7 maanden
geïnterneerd is geweest, werd een internee-
rlngsstraf opgelegd van 2 Jaar, zoodat hij
nog 1 Jaar en 5 maanden in een kamp
zal moeten doorbrengen. Tevens verloor
bil het recht tot het bekleeaeu van amb
ten, het dienen bij de gewapende macht
en de belde kiesrechten. HIJ bekende muzi
kaal pro-Dultsch te zijn geweest, doch
ontkende sympathieën voor het nationaal
socialisme gekoesterd te hebben.
- Met de N.L 303 arriveerde gister
middag op Schiphol de gen. majoor der
mariniers mr de Bruyne, commandant
der A-divlsie in Oost-Java. Ongeveer 1 Jaar
geleden vertrok hij naar Indlë. Hij zal ge
durende zijn 4 weken verlof besprekingen
voeren met de regeering aangaande de
hangende militaire problemen.
- In de Stcrt. is opgenomen een be
schikking van het college van Rijksbe
middelaars, waarbij voor de margarine- en
spljsvettenindustrie een bindende regeling
van looncu en andere arbeidsvoorwaarden
ls yastgesteld.
- De 48ste Kon. Ned. Jaarbeurs zal
worden gehouden van 11 tot en met 20
Maart 1947 te Utrecnt. Zij zal zijn ver
deeld over twee terreinen, nJ. het terrein
aan het Vredenburg en dat, gelegen aan
de Croeselaan, ln het Zuidwesten der stad,
het z.g. „terrein 1946".
- Henriëtte van Dongen, ln de bezet
ting beter bekend onder den naam
.^Blonde Jet" en een goed betaald mede
werkster van den S.D., werd door het
Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam ver
oordeeld tot 20 Jaar Rijkswerkinrichting.
Het recht op cassatie werd haar ontzegd,
De Stcrt. van gisteren bevat een prij-
zenbeschikking cacao- en chocolade-pro
ducten 1946.
Do 57-Jarige mevr. A. M. Slot, uit
Amsterdam, is te Hilversum door een auto
gegrepen, een eLndweegs meegesleurd en
kort daarop overleden, toen zij op den
Locsdrechtschen weg bij het sanatorium
Zonnestraal uit de bus was gestapt en zon
der op het verkeer te hebben gelet den
weg wilde oversteken.
De nieuwe Skymastor voor den
West-Indischen dienst van de K.L.M. ls
gisteren te Willemstad „Kralendyk" ge
doopt. De plechtigheid werd bijgewoond
door hooge ambtenaren van Bonaire en
Curasao. Kralendljk ls de hoofdstad van
Bonaire.
De Algemeene Jongeren Vredes-actle
heeft het initiatief genomen tot het zen
den van een request aan de ministers van
Oorlog, Marine en Justitie, waarvan af
schriften werden gezonden aan den minis
ter-president en aan voorzitters en leden
der belde Kamers der Staten-Generaal
waarin de regeUng, waarbij dienstplichti
gen met gewetensbezwaren, die zich op de
dlenstwelgerlngswet hebben beroepen,
voortaan toch in militairen dienst moeten
opkomen, onvoorstelbaar en onaanvaard
baar genoemd wordt.
BUITENLAND.
De constltueerende vergadering van
Voor-Indlë ls verdaagd tot 20 Januari a.s.
De Fransche nationale vergadering
heeft eenstemmig een wetsontwerp betref
fende collectieve arbeidscontracten aan
vaard.
Volgens den Britschen nieuwsdienst
in Duitschland heeft het Sovjet-Russische
militaire bestuur in Duitschland een pre
mie van suiker of tabak gesteld voor elke
kilo boter, welke aan de autoriteiten
wordt afgedragen. Ook voor Inlevering van
melk bestaat reeds een dergelijk premie
stelsel.
De krijgsraad te Brussel heeft Flori-
mond Grammens, den propagandist voor
de Vlaamsche taal. die er van beschuldigd
werd met de Dult-schers te hebben samen
gewerkt. veroordeeld tot 12 Jaar buiten-
i gewone hechtenis en 2 mllUoen francs
schadevergoeding aan den staat. De eisch
I luidde 15 Jaar hechtenis en betaling van
ee.n schadevergoeding van 3 mülloen aan
den staat.
De Fransche begrooting
De Fransche Nationale Vergadering is
thans bijeen voor het bespreken van de
militaire credieten. die voor de komende
drie maanden 41 milliard francs bedra
gen; in verhouding tot het loopende jaar
vertoonen de militaire credieten geen
verlaging of bezuiniging. De credieten
zijn goedgekeurd.
Naar de meening van den minister
van financiën. André Philip, is de be-
grooting, althans voor het eerste kwart
van het volgend jaar, ln evenwicht Dit
evenwicht is verkregen door: 1. het ver
lagen der uitgaven burger1 ijk bestuur
(voornamelijk door het ontslaan van
50.000 tijdelijke ambtenaren en het op
heffen van een groot gedeelte van het
ministerie van voorlichting en gedeel
ten- van de ministeries van voedselvoor
ziening en nationale economie). 2. Door
een aanzienlijke verhooging der inkom
stenbelasting en een veel geringere ver
hooging der belasting, die door de boe
ten moet worden opgebracht.
Het tijdelijke evenwicht schijnt tevens
verkregen te zijn door het verplaatsen
van sommige posten van de gewone naar
de buitengewone begrooting.
Wijziging art. 192 der
Grondwet aangenomen.
(Van onzen parlementairen redacteur)
Gistermiddag kwam de Eerste Kamer
bijeen o.m. ter behandeling in Tweede
lezing van de wijziging van art. 192 der
Grondwet, bereids door het Huis vóór
de jongste verkiezingen aangenomen en
waarvoor nu een meerderheid van twee
derden der stemmen is vereischt.
Buiten de perstribune was er geen be
langstelling. Toch zou nu moeten blij
ken of ook de Eerste Kamer er op zou
staan, de basis-overeenkomst van Ling
gadjati te behandelen; welke mogelijk
heid prof. Molenaar (Vrijheid) de vori
ge week uitdrukkelijk had opengehou
den. Eveneens lag het voor de hand,,
dat de Communisten zouden probeeren,
Linggadjati ter sprake te brengen bU
hun verzet tegen de Grondwetswij zi-
Gisteren werd te Friesland de Elfmeren tocht gehouden. Overzicht van de mas
sale start der deelnemers aan de tourtocht Sneek-Langweer.
(Foto: ANP-v.d, W.)
Frankrijk en het Saargebied.
Overeenkomstig reeds eerder bekend
gemaakte plannen hebben zich thans
1200 Fransche douanebeambten officieel
in het grensgebied tusschen het Saar
gebied en de rest van Duitschland ge
vestigd, aldus meldt het Fransche mi
nisterie van buitenlandsche zaken.
Men beschouwt dit; als den eersten
stap op den weg naar de economische
vereeniging van het Saargebied met
Frankrijk, Men neemt aan, dat deze
Fransche maatregel tijdens de komen
de besprekingen over Duitschland te
Moskou door den raad van vier minis
ters van Buitenlandsche Zaken zal wor
den bekrachtigd.
Naar verluidt, worden de volgende
maatregelen die verband houden met
de eenwording, overwogen: het vervan
gen van den Duitschen mark door een
plaatselijken mark. hangende de uitgif
te van Fransche francs, en verhooging
van voedselrantsoenen voor mijnwerkers
in het Saargebied, vooral van boter, om
de steenkoolproductie te verhoogen.
DIPLOMATIEK VALIES GESTOLEN.
In Chelsea (Londen) is Vrijdag j.l. een
auto gestolen, waarin zich o.m. een di
plomatiek valies bevond, bevattende do
cumenten van de Belgische regeering.
De auto werd later teruggevonden, doch
de diplomatieke documenten waren er
uit verdwenen. Volgens latere mededee-
ling van Belgische zijde zouden de do
cumenten van groot belang zijn geweest.
DURE VERSIERING IN ENGELAND.
Bloemen van alle soorten worden door
Engeland ingevoerd en de Engelsch-
man, dia zijn huis voor de Kerstdagen
wat wil opfleuren, kan hiervoor gebrui
ken seringen en kerstrozen uit Neder
land en mimosa uit Frankrijk. Het is
echter een dure grap. Voor een tak
seringen moet hij vijf gulden, vooreen
dozijn kerstroosjes zeven gulden vijftig
betalen. Mimosa kost tien gulden per
bosje. De prijs van azalea's is zelfs nog
hooger. Hiervoor moet men tusschen
twintig en vijftig gulden neertellen.
BELGISCHE „BEZEMBINDERS"
IN ACTIE.
Sedert eenigen tijd is in het Vlaam
sche land een politieke groepeering in
actie, die zich „de bezembinders" noemt.
De leden er van houden zich bezig met
het clandestien verspreiden van vlug
schriften en aanplakbiljetten, die als
onderscheidingsteeken een bezem dra
gen. Verleden week werden te Ostende
honderden van deze aanplakbiljetten
aangebracht, op de muren der stad
Hetzelfde geschiedde te Brugge, o.a. op
de Groote Markt.
Op de aanplakbiljetten komt de tekst
voor „genoeg" reeds honderden vielen
onder het schroot van het executiepele-
ton, hoe lang duurt deze moordpartij
nog voort? Weg met. het krijgsrecht.
Terug naar de wettelijkheid". De politie
heeft de biljetten verwijderd en stelt
een onderzoek in.
Werk voor dag en nacht.
De walvisschenvangst op de „Wil
lem Barendsz." is sedert Woensdag
j.l. begonnen en reeds bevredigend.
KOLOSSEN VAN 70—80.000 K.G.!
De speciale verslaggever aan boord
van de „Willem Barendsz" seint nader;
Er wordt thans dag en nacht gewerkt!
De rust aan boord is verdwenen, het is
een gehaast en gejacht, waarvan een
gewoon mensch, die zoo'n bedrijf nog
nooit van dichtbij heeft meegemaakt,
versteld staat!
Iedere ploeg werkt 12 uur achtereen
met slechts korte onderbrekingen voor
de schaft. Het is nu uit met de „ont
spanning", zooals we die in de afgeloo-
pen weken hebben beoefend. Men gunt
zich geen tijd meer, om ochtendgym
nastiek te doen. Dat komt later wel
weer. De spieren worden nu los ge
noeg gehouden door den ingespannen,
den geheelen mensch eischenden ar
beid. Practisch wordt het nu geen nacht
in deze streken, hetgeen er toe bij
draagt. om in de uren, die de beman
ning in ploegen ter beschikking staan,
zooveel mogelijk werk te verzetten.
EEN MACHTIG GEZICHT.
Het is een machtig gezicht als één
der vangschepen zijn buit aan het moe
derschip overgeeft. De walvisch is
langszij gebonden, het moederschip
neemt hem over en daar gaat de jager
weer heen naar de vangstgronden voor
nieuwen buit. De gevangen walvisch
drijft nu achter het moederschip aan,
met zijn staart wordt hij in de .slip
way" (die we de Walvischstraat noe
men) getrokken, de groote schaar wordt
er boven gebracht, de geweldige grij
pers klemmen zich in het vleesch van
den dikhuid, de groote stoomlieren die
zich midscheeps hoog hoven het dek
bevinden, beginnen te draaien, de sta
len kabels spannen zich en bijna sta
tig komt nu de kolos van gemiddeld
70.000—80.000 k.g, binnen.
De visscherij-Inspecteurs, die tot nog
toe een gemakkelijk leven hebben ge
leid, komen nu in actie, zij meten
er mocht soms een ondermaatsche bij
zijn en verzamelen gegevens, in
dachtig aan de bepalingen van de in
ternationale walvischconferentie.
De harpoenen, die in het lichaam ge
schoten zijn. staan soms krom, als
teeken van den verwoeden strijd, die
zich tusschen vangschip en slachtoffer
heeft afgespeeld.»De „blauwe" zalmeer-
malen hard, doch vergeefs, hebben ge
vochten. om zich van zijn belager los
te maken. De harpoenen zijn soms bij
na geheel in het lichaam gedrongen.
DWERGEN OP GULLIVER.
Nu is het slachtoffer aan boord ge
zeuld en beginnen de flensers hun
werk. Zij klauteren langszij en boven
op het gedoode dier, als dwergen op
Gulliver. Zij hebben spijker laarzen aan,
om zich op de gladde huid van het
monster gemakkelijk te kunnen bewe
gen. Het is{ alsof zij ruiken, waar zich
de afscheiding van spek en vleesch be
vindt, want meesterlijk handig en er
varen steken zij de messen er diep in,
om op even verbazingwekkend snelle
wijze de visch te „pellen". Bij den kop
maken zij een gat ln het spek en be
vestigen daar een knevel, die met een
tros verbonden wordt aan de stoomlie
ren. Opnieuw beginnen deze hun werk.
Groote lappen spek van 15 meter en
nog grootere lengte worden opgetrok
ken, om door de mangaren op het dek
in de ketels te zakken en daar verdere
bewerking te ondergaan. De reusach
tige kop van den visch wordt gefileerd.
Niets wordt ongebruikt gelaten, want
vrijwel alles kan ergens toe dienen.
Het lichaam zelf wordt naar het an
dere gedeelte van het schip, het slacht-
dek, vóór de brug. gesleept en ont-
vleeschd. De beenderen worden onder
de stoomzaagmachine bewerkt. De in
gewanden gaan overboord, de rest gaat
de kookketels in.
Zoo werkt de „Willem Barendsz".
In de schattingen worden we niet
teleurgesteld. Elke buit levert de ver
wachte hoeveelheid traan op van
beste kwaliteit.
ging; al zou dit slechts zijdelings kun
nen geschieden.
De wijziging zelve het scheppen
van de mogelijkheid om onze troepen
te land ook buiten Europa in te zet
ten heeft zóózeer de instemming
van de overgroote meerderheid, dat er
niet de minste twijfel aan den uitslag
eener stemming kan bestaan.
Prof. Anema opende de vergadering
met de mededaeling, dat de voorzitter
prof. Kranenburg wegens ongesteldheid
verhinderd is, den eersten tijd de ver
gaderingen te leiden. Spr. uit zijn beste
wenschen voor het herstel van den
praeses, welke woorden door applaus van
de leden worden onderstreept.
Prof. Molenaar (Vrijheid) constateer
de, dat de Tweede-Kamerrede van mi
nister Jonkman nog niet aan het Huls
is voorgelegd. Ook komt de tijd tusschen
Kerstmis en Nieuwjaar spr. niet gun
stig voor ter behandeling van Linggad
jati. Daarom heeft spr. naar een andere
oplossing gezocht en meende deze ge
vonden te hebben in een spoedige be
handeling van hoofdstuk XIII der be
grooting (Overzeesche Gebiedsdeelen).
De voorzitter zeide, daartoe gaarne te
zullen medewerken en bedoelde begroo
ting reeds Vrijdag a.s. in de afdeelingen
te doen onderzoeken.
Verschillende sprekers voerden het
woord over de voorgestelde Grondwets
wijziging: de heer Koejemans (CPN)
was natuurlijk tegen en beriep zich even
natuurlijk op de overeenkomst van
Lmggadjati, die een nieuw element ln
deze aangelegenheid brengt. Er is im
mers bepaald, dat aanstonds na de on-
derteekening wederzijds tot verminde
ring der troepensterkte zal worden over
gegaan. Minister Jonkman heeft wel ge
zegd, dat „aanstonds" hier beteekent
„zoodra mogelijk", maar spr is daarvan
niet overtuigd. Hij en zijn fractie zullen
tegenstemmen. Prof. Donkersloot (Ar
beid). wiens stem en spreektrant merk
waardig veel op die van prof. Logemann
gelijken, legde er den nadruk op, dat de
troepen in Indië hun taak volkomen in
den geest der regeering zullen moeten
uitvoeren. Er is zekerheid noodig, dat de
militaire leiders strikt conform den op
dracht der regeering tewerk zullen gaan.
Men verzwakke het nog broze vertrou
wen der Indonesiërs niet. Voorts brak
de heer Donkersloot een lans voor de,
vooral geestelijke, verzorging der troe
pen: alles worde in" het werk gesteld om
de dienst-periode in de tropen tot een
positieve bijdrage voor hun vorming te
maken.
.De heeren Kolff (CH), Molenaar (Vrij
heid) en Van Voorst tot Voorst (KVP)
motiveerden hun stem vóór. Laatstge
noemde wenschte aan de troepen, oven
als bij het marinepersoneel het géval is,
de speciale voordeelen toegekend té
zien, verbonden aan den dienst binnen
de keerkringen.
Nadat minister-president Beel de
sprekers had beantwoord, aanvaardde
dc Kamer het voorstel met 29 tegen
3 stemmen.
Zonder discussie en z.h.st. werd nog
eenige hamerstukken aangenomen, als
de intrekking Vorderingsbesluit wonin
gen Den Haag en omgeving, en Wijzi
ging Invaliditeitswet, Ongevallenwet,
enz., waarna sluiting.
DE WERELDJAMBOREE 1947.
De zesde wereldjamboree, de eerste na
den oorlog zal, gelijk gemeld, van 9 tot
21 Augustus bij Nantes (ten N.W. van
Parijs) aan de Seine worden gehouden
en aan de nagedachtenis van den in
1941 overleden lord Baden Powell gewijd
zijn. Men verwacht 50.00 padvinders uit
44 landen, onder wie 2500 Belgen, 1500
Amerikanen, 8000 Engelschen, 1000 Ne
derlanders, 500 Hongaren, 500 Noren,
300 Zweden en 1000 Russen.
DE TURKSCHE ZEE-ENGTEN.
Een woordvoerder van het Britsche
ministerie van Buitenlandsche Zaken
heeft medegedeeld, dat de Britsche am
bassadeur in Moskou, sir Maurice Pe
terson. het Sovjetrussische ministerie
van Buitenlandsche Zaken er monde
ling van ln kennis heeft gesteld, dat
Groot-Brittannië niet accoord kan gaan
met de in de jongste Sovjetrussische
nota over de Turksche zee-engten ver
vatte voorwaarden.
De Kerstdagen
Op beide Kerstdagen zal ons Blad niet
verschijnen en zullen onze Bureaux
den geheelen dag gesloten zijn.
DAG VAN HET NEDERLANDSCHE
PAARD 1947.
Indien hiervoor genoeg Inschrijvingen
van belanghebbenden komen, zal op 22
Maart 1947 te Amsterdam een „Paar-
dwenparade" gehouden worden. De be
doeling ls het Nederlandsche paard
meer bekendheid te geven, ook onder
nlet-bezitters. Te dien einde zal eenigen
tijd na de parade in Amsterdam een
paardententoonstelling gehouden wor
den op wetenschappelijk en practisch
gebied, waarbij het publiek voorgelicht
zal worden overvoeding, tuig, historie,
schilderijen, kunstvoorwerpen, kortom
over alles wat met paarden verband
houdt. Aan de parade zullen zoowel luxe
als werkpaarden kunnen deelnemen,
terwijl ook voor luxe voertuigen een
paatsje in den stoet Ingeruimd zal
worden. Van de bruto opbrengst van
dezen „Dag van het paard 1947" zal
minimum 20% worden afgestaan aan
het „Prinses Jullana-babykleeding-
fonds".
KERSTPOST VAN DE JONGENS
IN INDIË.
Om even na drie gistermiddag arri
veerden op Schiphol 2 Dakota's van het
19e esquadron uit Indië. De VH—RCR
onder commando van den eersten lt.
L. M. Schulz, bracht 3839 de VH—
TCQ, onder commando van kapitein
L, Tideman 4000 Engelsche ponden
pakketpost van de Nederlands, he mili
tairen in Indië mee, bestemd voor da
familieleden in het vaderland.