Met die „U-brigade" maar Padang
Zooals ik Duitschland terug zag'
De geestesgesteldheid bleef onveranderd
Een
5* prachtgeschenk
fe met
F Kerstmis:
Is uw Radio defect?
Voor de Jeugd
PHILIPS
Betere vooruitzichten voor
den handel
DE BIOSCOPEN
Het Britsche imperium
op de helling
Aan alle zijden ziet Engeland thsns
Kyn met zooveel moeite opgebouwde im
perium in gevaar en de Labour-rsgee-
ring staat voor bijkans onoverkomelijke
moeilijkheden en lasten. De vrijheids
zin, die zich in het Nabije zoowel als in
het Verre Oosten over de volkeren heeft
uitgestort, valt niet meer te beteugelen,
hoogstens te breidelen. Welk een zware
taak daarmede op de schouders der
Britsche regeering is gelegd, wij, Neder
landers, kunnen dat wellicht beter be
grijpen dan wie ook, waar wij immers,
mutatis mutandis, voor dezelfde moei
lijkheden staan.
Men weet. welk een rumoer reeds het
Britsche offer ten aanzien van de po
sitie-verhouding met Egypte veroor
zaakte. De oppositie beschuldigde de
regeering van weinig minder dan het.
prijsgeven van de sleutelpositie in het
Oosten der Middellandsche Zee. En in
derdaad, hetgeen Engeland aan Egypte
bereid was prijs te geven, was zeer in
grijpend voor de machtsverhoudinger
van het imperium. Stel eens, dat Enge
land niet meer beschikt over de vrije
vaart door het Suez-kanaalDan
verliest het, practisch gesproken, alle
contact met zijn vazallen in het Verre
Oosten, want de verbinding via de Kaap
is te lang en dus te zeer aantastbaaar.
Labour meende echter van Egypte
meer gedaan te krijgen door concessies
dan door den voet te strak te houden en
wellicht is dat niet zoo verkeerd beoor
deeld, waar Engeland toch finant.ieel
zoo zwaar is belast, dat het zich niet in
staat oordeelt om zijn weermacht op
een peil te houden als dan noodzakelijk
zou zijn.
Zoo was Engeland bereid Egypte zeer
ver tegemoet te komen en de Egyptische
regeering onder Sidky pasja was bereid
om het Engelsche aanbod volledig te
aanvaarden. Alleen over den Soedan
bleven er nog punten van wrijving en
deze hebben ten slotte zoo'n proportie
aangenomen, dat alles weer op losse
schroeven is komen te staan. Sidky pas
ja is afgetreden, z.g. om gezondheids
redenen. maar erg overtuigend klinkt
dit niet. Zijn opvolger is door niets ge
bonden en dus staat alles weer los. Wel
is waar schijnt de nieuwe premier be
reid in groote lijn de overeenkomst van
zijn voorganger gestand te doen, maar
vast staat er niets en het Soedan-vraag-
stuk is opener dan ooit.
Tot overmaat van ramp wordt de si
tuatie in Palestina steeds meer precair.
En zoodoende loopt ook de mogelijkheid
om het wijken in Egypte te remplacee-
ren door een steviger positie-nemen in
Klein-Azië ernstig gevaar!
Het Palestij nsche vraagstuk wordt
steeds meer gecompliceerd, daar onder
de betrokken partijen en dan speci
aal onder de Joden de eensgezind
heid meer en meer taant. Het grootste
deel der Joodsche gemeenschap stelt
zich nog op het standpunt, dat door
minnelijke onderhandelingen getracht
moet warden tot een bevredigende rege
ling te geraken, doch de terreur-groe-
pen zijn blijkbaar groeiende en dwingen
door haar optreden de Engelschen tot
handelingen, die zij liever zouden nala
ten. Zoo vervalt men als van zelf van
kwaad tot erger. Dat tengevolge daarvan
de toch reeds rebus-achtige verhoudin
gen in Palestina geheel onoplosbaar
dreigen te worden .schijnt de Joodsche
diehards niet to deren. Zij spelen zoo
doende echter met vuur, want zi) drij
ven daardoor de Arabische wereld, die
langzamerhand een macht is geworden,
waarmede niet valt te spotten, op een
hoop.
Ook op het Zionisten-congres, te Ba
zel bijeen, blijkt geen eensgezindheid en
vermoedelijk zal men daar niet tot be
slissende besluiten weten te komen, die
voldoenden steun vinden in de gansche
Joodsche wereld.
Zoo wordt het groote Joodsche vraag
stuk meer verward dan ooit en we dur
ven de thesis te plaatsen, dat momen
teel niemand den weg ziet om uit de
impasse te komen, rondom het Heilige
Land ontstaan.
En alsof Engeland aan deze moeilijk
heden nog niet genoeg te verwerken had,
komt de kwestie van Britsch-Indië zich
nog daarbij voegen. De vraag lijkt zelfs
gewettigd of deze laatste aangelegen
heid niet spoedig de gevaarlijkste zal
worden van alle perikelen, waarvoor het
Britsche imperium zich ziet geplaatst.
Londen heeft eenigen tijd de stille
hoop gekoesterd, dat in Indië een rege
ling was bereikt, die althans de scherp
ste kanten van de geschillen had afge
slepen, maar die hoop is in rook vervlo
gen dank zij de onverzoenlijkheid der
Moslim-liga. die pertinent weigert met
de Hindoes de Congres-partij sa
men te werken en stokstijf vasthoudt
aan het begrip van „pakistan" d.w.z.
volledig eigen gezag der Mohammeda
nen. Alle pogingen, gedaan om deze ri
valiteit op te heffen, hebben volslagen
gefaald Slaagt men er niet in, om op
zeer korten termijn een oplossing te
vinden tusschen beide partijen, dan
schijnt in Britsch-Indië een burger
oorlog van ongekende afmetingen on
vermijdelijk en daarbij zou Engeland
zich bevinden in de weinig te benijden
positie van '„tusschen hamer en aam
beeld" te verkeeren.
Zoo pakken zich donkere wolken sa-^
men boven het' Britsche rijk!
Rust noodig voor samenwerking
IV.
PADANG, 26 November 1946.
(Van onzen sperialen verslaggever).
De stad Padang is omsingeld door on
geregelde Indonesische troepen. ZU bc-
hooren tot het z.g. „volksleger", en
wel speciaal tot de „Teras" (Tenta
ra Rakjet Sosialis, oftewel Socialis
tisch Volksleger) cn de „Hizboellah",
de strijders van de Islam. Deze strijd
krachten beheerschen alle toegangs
wegen tot de stad en zyn In staat de
verbindingen met dc 6 K.M. naar
het Zoiden gelegen Emmahaven
het 8 K.M. naar het Noorden gelegen
vliegveld ten allen tijde te verstoren.
Het officieele leger van de republiek,
de TRI, houdt zich meer op den ach
tergrond. Het heeft zijn hoofdkwartier
voor West-Sumatra in Fort de Koeken
staat onder bevel van kolonel Ismail
Lengah, een leeraar aan de ambachts
school, alvorens hij tot hoofdofficier
werd gebombardeerd.
WAPENSTILSTANDSPROBLEMEN.
Toen in Batavia voor geheel Java en
Sumatra de wapenstilstand werd ge
proclameerd, moest ook brigade-gene
raal Thompson van de „Padang Bri
gade" besprekingen gaan voeren met de
republiek. Hij richtte zich tot deneeni
gen republikeinschen autoriteit in de
stad Padang, te vreten den „burge
meester", genaamd Aziz Chan. Deze
stelde voor, dat de republikeinsche de
legatie zou bestaan uit den vice-gou-
vemeur van Midden-Sumatra, dr. Dja-
mil, den resident van Sumatra's West
kust. Rasjid, den commandant van de
plaatselijke TRI, kolonel Lengah, een
vertegenwoordiger van het volksleger,
Hadji Salim (niet tc verwarren met
Sjahrir's onderminister van Buiten -
landsche Zaken: Hadji Agoes Salim),
en den voorzitter van het Padangsche
nationaal comité". Marzoeki Yatin.
Het was den brigade-commandant
niet direct duidelijk, waarom het volks
leger ook vertegenwoordigd diende ta
zijn, maar hij zwichtte voor het argu
ment van Aziz Chan, dat deze troepen
zich anders wellicht nergens iets van
aan zouden trekken.
Men zou gaan „praten over de vor
ming van een wapenstilstands-comité
en een commissie voor civiele zaken.
Toen kwam bericht, dat Ismail Lengah
niet naar Padang wenschte te komen,
zonder een gewapende lijfwacht van 20
man.
Over dit probleem is men weken,
zoowel schriftelijk als mondeling, aan
het onderhandelen geweest. De gene
raal Thompson garandeerde den kolo
nel Lengah op alle mogelijk wijzen,
dat hij volkomen safe zou zijn van het
oogenblik af, dat hij Padang betrad.
Maar Lengah stond op zijn lijfwacht.
Men herinnert zich wellicht, dat zich
dezelfde moeilijkheid heeft voorgedaan
bij de reis van genera^ Soedirman. op
perbevelhebberder TRI, naar Batavia.
En men moet dit geenszins zien als een
persoonlijke angst, maar zuiver als een
minderwaardigheidscomplex. De kolo
nel Lengah vreest zich een beetje klein
te voelen in het bijzijn van een heu-
schen Britschen generaal. Zijn lijf
wacht brengt hem hier wellicht over
heen
Generaal Thomson wenschte onder
géén beding het gewapend escorte bin
nen te laten. Men zocht contact met
DJocja en Batavia. Kolonel Lengah zei
echter geen enkel bevel uit Java te
hebben ontvangen. Bovendien had hij
ook niets te maken met de TRI al
daar! Zoo had men hier dus een volks
leger, in theorie ondergeschikt aan de
TRI. maar practisch zelfstandig en
een TRI. die zich weinig of niets aan
trok van zijn eigen hoofdkwartier.
Ten slotte zond de kolonel een
plaatsvervanger en de eerste confe
rentie vond Vrijdagmiddag 22 Novem
ber plaats. De Engelschen en Neder
landers wilden beginnen met een wa
penstilstand volgens den status quo van
14 October, zooals het accoord van
Batavia had bepaald. Maar hier kon
den de Indonesiërs eenvoudig niet aan
denken, zy wilden wel gaan praten over
samenwerking bij het burgerlijk be
stuur. Maar voor een wapenstilstand
hadden zy nog geen enkele order ont
vangen.
De heeren gingen na enkele uren uit
een en besloten tot een tweede be
spreking den Zondag daarop.. Ruim
vier uren zat men wederom aan de
groene tafel op het Britsche hoofd
kwartier. Resultaat: nihil. Zoodat Pa
dang momenteel het eenige „front" in
Indië is, waar de wapenstilstand nog
niet in werking trad.
VREES VOOR STRIJDLUSTIGE
JEUGD!
Men denke overigens niet, dat die
vertegenwoordigers der republiek stug
ge, ongenaakbare knapen zijn. Integen
deel: zij bleken uiterst beleefd en
vriendelijk, en enkelen informeerden
allerhartelijkst naar de familie van een
Nederlandsch bestuursambtenaar, dien
nog kenden uit den ouden tijd. De
indruk werd dan ook gewekt, dat zij
persoonlijk maar al te graag wilden be
ginnen met de samenwerking voor den
wederopbouw volgens het nieuwe model.
Maar zy zijn vaak bevreesd voor
hetgeen er achter hen staat: de
strijdlustige jeugd, beïnvloed door
bijna vier jaren Japansche propa
ganda, die nu zoo uiterst moeilijk te
hanteeren is.
Er zal veel tijd en geduld voor noodig
zijn om het wederzydsch vertrouwen,
noodzakelijke basis voor elke samen
werking, te doen terugkeeren in het
mooie land van Padang.
Strijd in Fransch-Indo-China
Bij Hanoi, in Fransch Indo-China,
hebben troepen van Vietnam vijande
lijkheden geopend tegen de Fransche
troepen. De laatste zijn daarna over
gegaan tot bezetting der stad.
De regeering van de Indo-Chineesche
republiek Vietnam heeft Hanoi verla
ten „wegens de uitbreiding der door
nationalistische extremisten veroorzaak
te gevechten".
Hanoi zou door 30.000 aanhangers
van de autonome regeering van Viet
nam omgeven zijn. De Fransché minis
ter van koloniën, Moutot zal zich per
vliegtuig naar Indo-China begeven.
In de omgeving van den Franschen
generalen staf te Parijs noemt men den
toestand in Indo-China critiek. Op het
oogenblik bevinden zich in Indo-China
totaal 89.000 manschappen onder
Fransch commando. Volgens militaire
deskundigen te Parijs zou men 200.000
manschappen meer noodig hebben om
Indo-China te „heroveren", indien de
troebelen militaire operaties op groo-
ten schaal noodzakelijk zouden maken.
Generaal Morliere, waarnemend hoo-
commissaris voor Frankrijk in
Fransch-Indochina heeft zich met een
proclamatie tot de bevolking van Ha
noi gericht. Hy verklaart hierin, dat
Vietnam op verraderlijke wijze de vij-
andelijkheden heeft geopend met een
zelfde tactiek als Japan in Maart 1945.
„De regeering van Vietnam is op de
vlucht", aldus de proclamatie, .de Fran
sche autoriteiten zijn verplicht de orde
te herstellen". De hooge commissaris
belooft alle noodige veiligheidsmaatre
gelen te zullen nemen. Niemand mag
zonder speciale vergunning wapenen
dragen.
Het proces Milch
BEGINT 2 JANUARI A.S.
Veldmaarschalk Milch, voormalig
Duitsch onder-minister van luchtvaart
en inspecteur-generaal van de lucht
macht, heeft zich ten aanzien van be
schuldigingen van oorlogsmisdaden niet-
schuldig verklaard De president van
het tribunaal, Robert Toms, heeft als
aanvangsdatum van het proces tegen
Milch vastgesteld 2 Januari a.s
De drie beschuldigingen luidden: 1.
Deportatie van dwangarbeiders, gebruik
van krijgsgevangenen voor militaire
operaties en het doen plegen van moord,
wreedheden en andere onmenschelijke
handelingen op krijgsgevangenen 2.
Persoonlijke connectie met de door de
luchtmacht uitgevoerde experimenten
op gevangenen in concentratiekampen.
3 Het bedreven van misdaden zoowel
tegen Duitschers als geallieerde burgers.
ATTLEE DOET BURMA VRIJHEIDS
BELOFTEN.
De Britsche eerste minister, Attlee,
heeft in »het Lagebhuis medegedeeld, dat
de regeering van plan is een represen
tatieve groep Burmanen naar Londen
uit te noodigen, ten einde de verschil
lende beloften, die in den loop van den
tijd aan Burma zijn gedaan betreffende
den toekomstigen status, nader toe te
lichtën. Hij zeide, dat de jongste ont
wikkeling in Voor-Indië bij het volk van
Burma het verlangen heeft gewekt,
spoedig tot zelfbestuur te komen en dat
de leiders ongeduldig worden.
Churchill zeide, dat het nog geen
jaar geleden is, dat de Japanners uit
Burma werden verdreven. Hij achtte het
daarom onmogelijk, dat de huidige
volksvertegenwoordiging representatief
is. Churchill distancieerde zichzelf en
de geheele oppositie van de politiek der
regeering.
RESOLUTIE VAN DUITSCHE
VAKVEREENIGINGEN.
Op de interzonale conferentie van
Duitsche vakvereenigingen te Hannover
is een resolutie aangenomen, waarin
wordt aangedrongen op eenheid van
procedure bij de zuiveringsrechtbanken
in alle vier zones.
De afgevaardigden betoonden zich
ontevreden met het langzame tempo
der zuivering op- het gebied van in
dustrie en bestuur.
LORD ALEXANDER MINISTER VAN
DEFENSIE IN ENGELAN]
Ingezonden Mededeeling
Ingezonden Mededeeling.
Bel 24244
DE RADIO TECHNISCHE DIENST
I.E.M.C.O. N.V., - NIEUWE RIJN 32
Repareert vlug, betrouwbaar, vakkundig
Vorst bedreigt Duitsche
voedselvoorziening.
De koudegolf, die zich thans over
Duitschland spreidt, is een nieuwe be
dreiging geworden voor de regelmatige
voedselvoorziening uit het Ruhrgebled,
doordat het scheepvaartverkeer bijna
over het geheele kanalennet is stilge
legd. Met uitzondering van het RUn-
Heme-kanaal zijn reeds alle kanalen
in Noordwest-Duitschland gestremd.
Verwacht wordt, dat de groote verbin
ding Rijn-Heme heden stopgezet zal
moeten worden. Getracht wordt het ver
voer. dat normaal per schip plaats vond,
thans over de spoorwegen te lelden,
doch deze zullen niet in staat zijn het
groote vervoer van voedsel, kolen en
kunstmest geheel te verwerken. Door
't Ryn-Herne kanaal passeerden maan
delijks 330 duizend ton, door het Dort-
mund-Eemskanaal 141 duizend en door
het kustkanaal 86 duizend ton. De ste
den die het eerst door het uitvallen der
voedseltransporten bedreigd worden,
zijn Hannover en die in b-t Disten van
het Ruhrgebled. IJsbrekers zijn aan het
werk om 330 schepen, die dreigen in te
vriezen, in de binnenhavens te brengen.
RAADSELS
voor allen om uit te kiezen; de gro
teren (1116 jaar) vijf, de kleineren
(711 jaar) drie goede oplossingen.
Naam, leeftijd en adres onder de
raadsels Inzenden naar Bureau Leidsch
Dagblad, of naar Wasstraat 38, tot
uiterlijk Dinsdagmorgen 9 uur.
I. Ingezonden door Bep Brouwer. Mijn
geheel van 13 letters en 4 lettergrepen
noemt een ambacht. Mijn le deel noemt
meubels, mijn tweede is in de gang, mfjn
3e deel betekent: te der.
II. Ingezonden door Pieter Redél. Ik
ben een beroemd man uit de geschie
denis van 12 letters. 8, 9, 10, 11 is een
hol in de rotsen, 6, 12 een lidwoord. 1,
4, 7, 5 is een deel van de hals, 3, 2, 2, 1
is het omgekeerde van mis.
III. Ingezonden door Ida Moleman.
Aan welke bekende vogel ziet men geen
verschil, al plaatst men hem achterste
voren?
IV. Ingezonden door Frans van Eg-
mond. Hier volgt een spreekwoord, nu
niet in cijfers, maar in letters. B. v. de
x duidt in het hele spreekwoord dezelf
de letter aan. Welk spreekwoord staat
hier nu? Rg utrctx aqz rcaas tte ijtz
xacdewtd fqz bqdetvtz
D. z. a, t, b is lekkers, r, q. r, g is een
klein kind, v, z. e, t, c,. z betekent in
wonend, f, t, s, t, e, e, t, een schildwacht
te paard, w, q, u, t, c iemand, die jaagt,
x, q, ij, b een legerplaats.
V. Ingezonden door Annie en Jan v.
Ravensbergen. Neem 2 maal o en 2
maal c, dan 1 maal e en 1 maal h. Dan
1 maal d en 1 maal a. En ook nog 1
maal 1. Ik wed met Jou, je lust me wel.
VI. Ingezonden door Corrie Schaart
's Middags om 2 uur lag een aantal
stenen voor een huls Een uur later wa
ren ze alle verdwenen, zonder dat
iemand ze had meegenomen. Hoe kan
dat?
VII. Ingezonden door Joop Optendrees
Hier volgen vier Hollandse gezegden.
Wat ingevuld moet worden, is eet- of
drinkbaar. 1. Iemandom de
mond smeren. 2. 'Is hier ook niet altijd
en 3. bij de doen.
4. De en de sparen.
VIII. Ik ben een water in Noord-
Holland. Zet er een woord achter -in
de betekenis van: „niet dicht bij", en ik
noem een deugd.
OPLOSSINGEN
der raadsels uit het vorige nummer.
1. Zalm, palm.
2. Krakeling.
3. 1. Ina, 2. Annie, 3. Wies, 4 Tine-
4. Een naald.
5- Blaffende hopdc.-. bijten niet. Niet
tanden, eten. blaffen, bonnen, bijl,
hen, de.
•6. Pond, mond, rond, wond. hond.
7. Slagroomgebak; Moor. gras, bal,
laars, slager, boer, mak.
8. Assendelft; Assen, Delft.
Beste raadselnichtjes en -neefjes,
De laatste keer alweer van onze 4-
wekelyke prijsvraag. Ik hoop allen aan
te treffen. Al zullen jullie 's avonds wel
slaperig zijn, na de ijspret van overdag.
Want alle Hollandse jongens en meisjes
gaan toch schaatsenrijden, denk ik zo.
Toch moet er voor de raadsels nog tijd
overblijven! Veel pleizier. als er ijs
blijft, heel prettige en goede Kerstdagen
voor allen toegewenst, en tot volgende
week.
Jullie Raadseltante,
MEVR. M J. BOTERENBROÖD
HET IDEALE
ELECTRISCH 0R00GSCHEER-APPARAAT
H.V FHKJPS vittOOP-MIJ VOOR NEDERLAND EinONO^En
MD.
na 1"
Koning George van Engeland heeft
zijn goedkeuring gehecht aan de benoe
ming van lord Alexander tot minister
van Defensie. Op den eersten minister
Attlee blijft echter de verantwoordelijk
heid rusten voor de nationale verdedi
ging als geheel.
Grooter vertrouwen in
economische toekomst!
Het lijdt geen twijfel of de betere
stemming, welke ook deze week op de
Amsterdamsche beurs met name voor
Industrieels aandeelen bestond, mag in
verband worden gebracht met de lichte
opklaring der vooruitzichten van den
Ned Internationalen handel.
Wtf hebben hier het oog op de on
derhandelingen, welke er thans wor
den gevoerd over een handelsverdrag
tusschen ons land en de Britsch-
Amerikaansche zone van Duitschland,
nadat eenigen tijd geleden een derge
lijke overeenkomst tot stand kwam
met Oostenrijk en de Fransche zone.
Gedurende geruimen tijd na den vre
de is aan de herleving van den vroeger
zoo belangrijken handel tusschen Ne
derland en Duitschland door de verte
genwoordigers der geallieerde landen
weinig of geen aandacht geschonken,
hetgeen Minister Van Kleffens aanlei
ding gegeven heeft daarover in een re
devoering voor den Nederl.-Amerikaan-
sche Kamer van Koophandel een hartig
woordje te zeggen. Dit heeft weliswaar
in de betrokken kringen critiek -ïitge-
lokt. maar. gelijk doorgaans het geval
is. men heeft de geuite grieven toch
niet zonder meer naast zich neergelegd
en het gaat er waarlijk op lijken, dat
men bij de maatregelen om Duitschland
economisch weer op de been te helpen,
nu eindelijk ook eens met de belangen
van Nederland zal gaan rekenen. Ten
einde het economisch verkeer tusschen
Nederland en Duitschland te leiden en
te bevorderen, is in October j,l. de Ne-
derlandsche Trust Mij. voor den han
del met het buitenland in het leven ge
roepen, waarbij de daartoe bevoegde re-
geeringsinstantles uiteraard voorlooplg
een groote rol zullen spelen, doch bij de
oprichting daarvan nadrukkelijk ver
klaard is dat dé ontwikkeling \&n het
ruilverkeer met Duitschland zoo spoe
dig mogelijk aan den particulieren han
del zal worden overgelaten. Minister
Huysmans is. blijkens recente uitlatin
gen, geen bewonderaar van overheids
bemoeiing, wanneer die door de buiten
gewone omstandigheden niet geboden Is.
Van hem is ook de voor het particuliere
bedrijfsleven bemoedigende uitspraak
dat de beste prijsbeheersching bestaat
in een constructieve concurrentie. Er
zullen ongetwijfeld nog tal van moeilijk
heden moeten worden overwonnen, al
vorens van een noemenswaardigen han
del tusschen Nederland en Duitschland
sprake zal zijn. maar dat daartoe thans
de initiatieven worden genomen en men
van geallieerde zijde de Nederlandsche
aanspraken erkent, is al veel gewonnen.
Nu eenmaal de mogelijkheden tot
hervatting van den handel met
Duitschland zijn geopend, behoeft er
niet aan te worden getwijfeld of de
samenwerking tusschen de regeering
en de leiders onzer industrieele- en
handelsondernemingen zal tot een
voor ons land verblijdend resultaat
kunnen leiden.
•Iet kan daarorm niet verwonderen,
dat de Amsterdamsche beurs, na een
periode van groote lusteloosheid, al
lengs van een wat grooter vertrouwen
in de economische toekomst van ons
land blijk geeft, ook al zal men zich
voor een oppervlakkig en ongemoti
veerd optimisme moeten hoeden. Voor
al de financiering van den bulten-
landschen handel zal nog op groote
moeilijkheden stuiten en het is ook
met het oog daarop, dat de regeering
zich nog wel eens ernstig mag bera
den. alvorens tot een vermogenshcf-
fing over te gaan. Wij wezen cr vroe
ger al eens op dat de financieele voor
deden, welke men daarmede voor den
Staat wenscht te behalen, door de
schade aan het bedrijfsleven groote-
lijks worden overschaduwd.
Onlangs heeft mr. A. A. van Sandick,
dir. van de Ned. Handels Mij., dit nog
eens duidelijk in het licht gesteld. Niet
de staatshuishouding, maar de volks
huishouding is primair. De geldelijke
grootte van onze staatsschuld en de ver
mindering daarvan maakt ons land niet
armer of rijker. Wij worden in nationaal
opzicht slechts dan weer rijker, als het
bedrijfsleven zich weer normaal kan
ontplooien en een nieuwe vermogenshef
fing zal daaraan zeker in den weg staan.
Meer en meer wordt het duidelijk hoe
groot de kapitaalsbehoeften onzer be
drijven zijn en hoe moeilijk het nu reeds
is de noodige kapitalen aan te trekken.
D- koersen van obligaties dalen, ook
de 3*4 stukken hebben daartoe nel-
ging en de emissies van den laatsten tijd
zijn geen daverend succes geweest.
Vooral nu onze buitenlandsche handel
weer op gang komt. moet alles worden
nagelaten, wat die natuurlijke ontwik
keling ook maar eenigermate kan rem
men.
Leergebrannt
1st die Statte,
Wilder Stürme rauhes Bette.
In den öden Fensterhohlen
Wohnt das Grauen.
Und des Himmels Wolken schauen
Hoch hinein
Das Lied vonder Clocfce.
I.
(Van onzen specialen verslaggever).
Niet dikwijls heb ik voor een moeilij
ker taak gezeten dan thans, nu ik in
eenige niet te lange artikels
mijn indrukken heb weer te geven uit
een land waar ik een groot aantal van
mijn Journalistieke levensjaren heb
doorgebracht. Het lijkt voor den onin
gewijde zoo moeilijk niet, nietwaar? Men
gaat in den trein zitten, voelt zich nog
een tikkeltje onwennig in zijn uniform
waarvan enkel de leeuw hem eraan
herinnert dat hij tot het Nederlandsche
leger behoort en komt in Berlijn aan.
Hij wendt zich tot de Engelsche auto
riteiten, die hem vlot en correct hel
pen zijn taak te volbrengen. Dan kan
hij gaan en staan waar hij wil hij is
ten eenemale vrij en vindt in het En
gelsche „Press Camp" een onderdak als
hij geen beter wenscheh kon vervol
gens maakt hij zich op voor een wan
delingetje beter een kleine „ontdek
kingstocht" door de Duitsche metropo
lis en gelijk de Grieksche Card Ho
merus het eens heeft geschreven en ons
al zweetend en zwoegend heeft laten
vertalen „Verwondering bevangt
hem bfj d'aanblik". Hij ziet om te be
ginnen dat er in deze zwaargetroffen
stad nog heel wat „overeind" staat,
maar hij ziet óók dat dit alles niets
dan facade is. Hij ziet bergen puin,
meer of minder netjes opgestapeld, hij
ziet in deze ruïnes vrouwen met een
schop bezig al dat gruis en al dat puin
een paar meter verder weer neer te leg
gen. en hij ziet ook dat om den Duit-
schen dichter een klein beetje te ver
anderen: een nieuw leven niet zoozeer
,.aus den Ruinen" als wel „in den Rui
nen" bloeit. Want waar men er maar
de kans voor heeft gekregen daar heb
ben de menschen in de verwoeste en in
elkaar geschoten en verbrande wrak
stukken kleine winkeltjes ingericht. En
nu Kerstmis in aantocht is ik voel
de wrangheid als ik eraan denk dat dit
het feest is voor menschen van goeden
wille staan daar tusschen allerlei rom
mel kleine Kerstboompjes en geven met
hun schaarsche lichtjes een zielig klein
beetje warmte in deze stad waar alles
koud en kil en hopeloos somber is. Ik
zou U een schildering kunnen geven
van al die uitgebrande gebouwen, maar
waarom datgene te doen wat voor mij
al tientallen collega's en deels beter
dan ik het zou kunnen hebben ge
daan? Men moet maar dat is mijn
persoonlijke opvatting door deze in
puin en gruis machteloos neerliggende
en zieltogende steden niet alleen met
zijn oogen gaan. Maar met zijn ver
stand en bovenal met zijn hart. Ik heb
in menig opzicht veel boven vele col
lega's voor, want ik heb hier gewoond,
ik heb hier gewerkt, ik heb hier gela
chen en ik heb hier geschreid. Kortom,
ik heb hier geleefd. Fel en intens ge
leefd. Het is niet overdreven te zeggen
dat ik Berlijn als een door het leven
gerijpt mensch heb verlaten. Ik heb
hier vrienden gemaakt ja, ja. vrien
den, want Berlijn bestond waarlijk niet
voor de volle honderd procent uit na
tionaal socialisten. En die menschen
waren mijn vrienden en die menschen
zijn nog mijn vrienden omdat zij niet
tot de partij behoorden, die zulk een
onnoemelijk en onschatbaar leed over
de wereld en over zichzelf hebben uit
gegoten. Wie over het huidige Duitsch
land wil schrijven, die kan enkel en
alleen daar over schrijven, wanneer hij
in staat is om naast het heden het ver
leden te leggen. Ik was destijds corres
pondent in het Roergebied en ik her
innerde mij alles als werd het weer den
dag van heden doorleefd.
Veel weten is veel kunnen begrijpen.
ER IS HELAAS NIETS VER
ANDERD.
Maar de tragiek is, dat ook nu nog - of
weer de gocdwillenden verre in de
minderheid zyn en mijn indrukken
over de Duitsche mentaliteit in wei
nige woorden samenvattend moet ik
wel tot deze ontnuchterende conclu
sie komen dat er in de Duitsche
geestesgesteldheid helaas en nog eens
helaas bitter weinig ten goede ver
anderd is.
Men hoort hier zoo dikwijls dat de
Duitschers als hun meening te kennen
geven dat de tijden van het Hitlerre-
Een speciale verslaggever van ons
Blad: jhr. C. de Marees van Swin-
deren, heeft een bezoek gebracht
aan Duitschland en zal zUn in
drukken in een reeks van artikelen
weergeven.
gime boven den huldigen toestand te
verkiezen zijn en wij hier in Nederland
schudden dan het hoofd. Zie je wel
zeggen wij dan daar heb je het weer.
Ik ben niet van plan de post handen
vol werk te gevén om mijn bus te vul
len met brieven, welke mij het verwijt
maken de Duitschers te verdedigen
ik denk er niet aan maar het wordt
begrijpelijk wanneer men deze Duitsche
steden ziet en de levensmiddelenkaarten
onder oogen krijgt. Men voelt ook ik
heb dat gevoel gehad een soort vol
doening over zich komen. Het haatge
voel wordt wakker voorzoover het ten
minste ooit een oogenblik ingeslapen is.
Goed zeggen we dan goed, nèt
goed zoo hebben Jelui ons óók be
handeld. Het is volkomen menschelijk
eener—volkomen onmenschelijk ander
zijds en bovendienhet is dom en
kortzichtig. Want wanneer men een volk
voor zich wil laten werken dan moet
dat volk te eten hebben. En de Duit
schers zullen voor ons hebben te wer
ken voor ons niet alleen jarenlang.
Maar volkomen juist heeft het een col
lega. ik meen van „Het Handelsblad"
geschreven, dat dit verschil niet mocht
worden vergeten, dat wij tenminste een
eind zagen aan de over ons gebrachte
ellende, terwijl men in Duitschland
staat voor een toekomst zonder ook
maar het minste sprankeitje licht
Het lijkt op het bekende „EinSchrec-
ken ohne Endé".
En, vraagt deze breedziende corre
spondent. wat is te verwachten van een
jeugd die slechts voor een gedeelte
naar school gaande zijn leven zoek
brengt tusschen puin en gruis, leeft van
zwarten handel en daar zijn ontspan
ning zoekt waar slechts zedenbederf te
vinden is?
Hoe leeft men in Berlijn? Een Neder
landsche collega, die nog steeds in deze
stad woont, zei het mij op de volgende
niets aan duidelijkheid te wenschen
overlatende manier. „Kijk eens" zoo
vroeg hy my, „leef je graag?" „Och Ja,
nogal" luidde mijn antwoord. Waarop
hij: „Nou hier is het zóó gesteldWie
eerlijk wil zijngaat dood. Trek
zelf de conclusies maar"....
HONGER.
De voortdurende honger —niet eet
lust, maar werkelijke, waarachtige dag
en nacht knagende honger speelt in een
menschenleven een groote rol. Alles
letterlijk alles draait om eten en
drinken. Wie den Duitscher dat weet te
geven die heeft hem. Het is een aller
beroerdste vaststelling, maar het is een
voudig zoo.
Ik sprak met tientallen menschen
van allerlei slag" over onze territori
ale eischen cn enkel en alleen in het
Rijnland kreeg ik de meest ohheuschc
antwoorden op deze vraag. De rest
kon het niet scheien wat speelt dat
nu voor een rol als je zelf crepeert
van den honger?
„Maar hebben jelui dan", zoo vroeg
ik zeker meer dan zestig maal, „een
flauw idee wat jelui ons en ons land
hebben aangedaan?" En in allerlei krin
gen gewerd mij op deze vraag een ont
kennend antwoord. Nou ja luidde het
in het gunstigste geval nou Ja op
't eind van '44 drongen er bepaalde ge
ruchten tot ons door, maar dan zorg
den de leugens van Goebbels er wel
voor dat deze geruchten weer even snel
in de kiem werden gesmoord. En bo
vendien wij waren zelfs in onze eigen
huizen zóó door spionnen omringd, dat
niemand het waagde ook maar lets van
zijn vermoedens te uiten. En zelfs de
genen. die al die jaren door hun anti-
nazigevoelens trouw gebleven waren,
ontkenden van al die hemeltergende
wreedheden in de concentratiekamoen
te hebben geweten. Wie wil weten
hoe Berlijn er uit ziet, hoe vrij
wel alle groote steden eruit zien, die
sla er zijn „Schiller" nog maar eens op
na. En hij ziet het beeld voor zich:
Skelet rijt zich aan skelet. En als de
nacht is gekomen en de maan schijnt
door die geraamten, dan voelt men een
huiver over zijn lichaam loopen. Die
eerst weer tot rust komt wanneer men
zich legt in zijn warme bed.
In zijn warme bed
Lido. Een film, waarin Fred As-
taire en Paulette Goddard de hoofdrol
len vertolken, waarin Artie Shaw met
zijn band op het witte doek verschijnt,
en die den titel „Swing it" draagt, be
hoeft ternauwernood nadere omschrij
ving. Wanneer men maar weet of hij
goed is in zijn genre, weet men voldoen
de om te besluiten, hem al of niet te
gaan zien. Welnu, zij die van het genre
houden kunnen verzeikerd zijn van een
genoeglijken avond, wanneer zij dit mu
ziek-, dans- en swingfestijn gaan genie
ten. Er zit vaart in het verhaal, in het
spel, en In de muziek. Wat wilt U meer?
Alleen vragen wij ons af of de Ame
rikaansche universiteit nu werkelijk zoo
geheel anders is dan de Europeesche, en
of haar karakter nu werkelijk zoo wei
nig ernst kent. Enfin, dat is overigens
een vraag, die aan de waardeering voor
deze film als amusement niets afdoet.
Rex. Het is in deze dagen van snij
dend kouden Noordoostenwind een ver
ademing, gehoor te geven aan den roep
van Hawaii, de bloemen-eilanden onder
de eeuwige zon, het traditioneele decor
van zomersche romantiek. Deze week
roept Hawaii in Rex, en al is een film
dan maar een surrogaat-wericelijkheid,
de spanning doet den toeschouwer al
thans voor enkele oogenblikken in die
heerlijk warme oorden vertoeven. Het
verhaal gaat over twee Jongetjes, die als
verstekelingen op het eiland arriveeren,
over een spionnagecomplot, en andere
verwikkelingen, die hoe kan het an
ders in zulk een sfeer ten slotte alle
maal op dé meest bevredigende wijze een
oplossing vinden. Begrijpelijkerwijs ont
breekt de genoeglijke Hawaiian-muziek
niet.
Luxor. Joe Brown speelt de rol van
„Waarzegger" en dat is een kolfje naar
zijn hand. Van astrologie schijnt hy
plotseling heel wat verstand te hebben
gekregen, zyn zeer geleerde beschou
wingen over den Stier, over de Maan.
over Jupiter, enz., wijzen althans in die
richting en omdat er veel goedgeloovlge
menschen zyn, is „waarzeggen" zoo'n
slecht vak nog niet. Brown treft het
bovendien, dat hy als „mascotte" wordt
uitverkoren door een groepje „zaken
lieden". dat van wedden op de rennen
zyn beroep maakt, en hij zou er een
rustig en welvarend leven hebben gehad
als hy zichzelf niet telkens ln de nesten
had gestoken. Nu doet hy dwaze dingen,
wordt bijna tot een huwelijk gedwongen
met een meisje, dat hem al lang niet
meer interesseert en ziet zich ten slotte
aangewezen om in een bokswedstryd de
financieele belangen van zyn firma te
verdedigen! Van die verdediging komt
aanvankeiyk niet veel terecht en het
zou ongetwyfeld op een fiasco zyn uit-
geloopen als niet om 9 u. 50 de maan
was opgekomen. Dat klinkt misschien
wat vreemd, maar de „astrologie" ver
klaart dat volkomen. En deze dolzinnige
film geeft daar overigens volledig tekst
en uitleg van
Casino brengt deze week als Kerst
programma de vrooiyke en humoristi
sche film „Alles op het IJs" waarin het
zes-jarige sohaatswonder Irene Daré,
als een fee over 't spiegelgladde ijs
zweeft en ons doet genieten van haar
prachtig kunstryden. Om dit jonge rijd-
stertje is een verhaal gesponnen vol
vrooiyke verwikkelingen. Een oom heeft
een contract voor haar weten te be
machtigen in San Francisco en neemt
moeder en twee dochters mee naar een
der grootste en duurste hotels, terwyi
zij geen geld hebben dit te betalen, daar
de verdiensten lang niet voldoende zijn.
Oom heeft kennis gemaakt met een der
gasten, die zich voordoet als millionnair
en wil met hem de oudste dochter laten
trouwen. Deze heeft echter al kennis ge
maakt met een van de andere gasten en
voelt niets voor dit lyiweiyk. De vader
verschynt nu ten tooneele en brengt de
zaak in het reine, terwyi nu biykt, dat
de geliefde van de dochter werkelyk
millionnair is en de ander niet. Een
film. welke de moeite waard is te gaan
Trianon Wel geheel in styi met de
donkerste, dagen van het jaar. die zoo
als thans het geval is koude en ijs
meebrengen, brengt Trianon deze week
een film onder den veelbelovenden ti
tel „De wlnterkoningin", waarin de
toeschouwer de sierlijke kunst van het
schoonrijden kan bewonderen van de
Tsjechische rydster Vera Rolston. Het
is een film van muziek en dans, van
een modern sprookje, waarin natuurlijk
alles afloopt zooals dat in een dergeiy-
ke luchtige film behoort. De Ameri
kanen zyn nu eenmaal meesters in het
ensceneeren van show's, die alles wat
op dat gebied elders wordt gepresteerd,
overtreffen. Wy twijfelen er niet aan of
tallooze zullen in de komende dagen
van dit gebodene. gevat ln muzikale
omiysting waarin Ray Noble een voor
name rol speelt, weten te genieten.
