Met die „U=Tbragadle" maar Padam^
Een doolhof van prikkeldraad 2
Grepen uil liet
Radio-programma
Mr. N. G. Geelkerken: „Waarom verdachte
niet voor een zuiveringscommissie?"
STADSNIEUWS
Laatste Berichten
ii.
l/ Padang. 26 November 1946.
(Van onzen specialen verslaggever)
Als men spreekt van Padang. moet
daaraan worden toegevoegd over wélk
Padang men het heeft. Er zijn n.l vier
Padang-en. Je hebt het Nederlandsche
Padang. het Engelsche Padang. het Chi-
neesche Padang en last not least
het republikeinsche Padang. En daar
komt nog bij, dat je als nieuweling niet
gauw in de gaten hebt. wanneer je var.
het eene Padang in het andere komt
Hetgeen levensgevaarlijk kan zijn.
De vier gebieden vormen gezamenlijk
hetgeen men vroeger placht te noemen
de stad Padang. Het geheel heeft thans
het onder geallieerde contróle staande
gebied, waarbij men echter het woord
„controle" niet al te nauw gelieve te
nemen. Het wordt begrensd f.ocv do zee
in het Westen, het Bandjirkanaal ia
het Noorden, de spoorlijn in het. Coaten
en de Padang-rivier (Batang Harau) in
het Zuiden.
WIE ER WONEN.
Langs deze grens ligt een keten van
posten in versterkte blokhutten, die
thans van Britsche in Nederlandsche
handen overgaan. Het Engelsche Pa
dang is een met prikkeldraad omringde
wijk, waar de Britten in het afgeloopen
jaar hun troepenreserve hebben onder
gebracht. In het Nederlandsche Padang
(eveneens door prikkeldraad omgeven)
wonen vier- a vijfhonderd Nederlanders.
plus een duizendtal Chineezen, 500
Britsch-Indiërs en 750 Iftu's, een door
de Engelschen uitgevonden benaming
voor „Indonesians friendly to us". Het
Chineesche Padang (voorzoover niet be
grensd door de rivier: prikkeldraad!) is
de oude Chineezenwijk met ongeveer
11.000 zonen van het Hemelsche Rijk.
Ten slotte vindt men kris-kras door het
doolhof van prikkeldraad het Indone
sische oftewel republikeinsche Padang,
waar de geallieerde militairen niet on
gewapend en de niet-republikeinsche
burgers niet zonder gewapend escorte
mogen zijn.
GEEN PRETTIG OORD
Padang (het woord zij verder als ver
zamelnaam gebruikt!) is niet bepaald
een prettig oord geweest voor den
Europeaan sinds de „vrede" uitbrak.
Sinds zijn aankomst, in October van
verleden jaar, heeft het Britsche gar
nizoen steeds blootgestaan aan het ge
vaar van aanvallen door Indonesische
benden rondom de stad. De toestand
was altijd gespannen en op een ge
geven moment zelfs zóó critiek, dat
de Britten besloten de geheele positie
maar prijs te geven.
Men begon met een dwangevacuatie
der Europeanen naar Medan, d,pch de
tezelfdertijd plaats vindende Chineezen-
moord van Tangerang deed den ge
allieerden opperbevelhebber van gedach
ten veranderen. Het was practisch to
taal onmogelijk om behalve de Europe
anen ook alle Chineezen naar veiliger
oorden te brengen - en zoo werd de
evacuatie weer stopgezet. De Britsche
troepen bleven, en met hen de vier- k
vijfhonderd nog niet geëvacueerde Ne
derlanders.
Deze Indische Nederlanders (slechts
zeer weinig „totoks" zijn onder hen)
willen niet weg. al zou de gelegenheid
open staan Zij willen in Padang blij
ven, hopen op een betere: toekomst -
en schikken zich voorloopig in hun lot.
Hetgeen wil zeggen, dat zij genoegen
nemen met een huisvesting en voeding,
die bedroevend is. en een gebrek aan
comfort en ontspanning, dat ontstellend,
mag worden genoemd.
„DE KOOI"
Het centrum van de Europeesche wijk
is het Oranje-hotel, plaats biedende aan
een veertigtal gasten, waar de voor
naamste autoriteiten van het -civiele
bestuur zijn ondergebracht, Daarom
heen staan enkele woningen, die elk ver
scheidene families herbergen. Het over-
groote deel der Nederlanders vindt zijn
onderdak in de scholen, de pastorie en
dergelijke min of meer groote gebouwen.
Over hoe weinig ruimte men daar be
schikt, kunt u zich wel eenigszins voor
stellen. Te meer indien men weet. dat
deze heele wijk niet grooter is dan 600
bij 600 meter. Zoodat men wel hoort
spreken van „de kooi"
De bewoners van deze ..kooi" krijgen
voldoende voedsel (2300 k 2400) calo
rieën. maar dit bestaat uitsluitend uit
rijst, blikgroenten en brood. Er zijn drie
soorten van middagmaal: rijst met bic-
ten-in-blik. riist met peenen-in-blik en
rijst met l:ool-in-blik. De bieten, pee-
nen en kool wisselen elkaar keurig om
beurten af. Toch gaat het wel eens ver
velen. Het voedsel voor de militairen is
aanzienlijk beter, dit dient hier onmid
dellijk aan toegevoegd. De Europeesche
burgerij moet het echter voorloopig met
dit blikrantsoen doen.
De oorzaak: Alle levensmiddelen moe
ten worden aangevoerd over zee of door
de lucht. Sumatra's Westkust heeft al
tijd overvloedig rijst gehad (de 250 km.
bezuiden Padang gelegen landstreek Ko-
rintji gold zelfs als de rijstschuur van
Sumatra), maar alle rijstlanden liggen
buiten geallieerd gebied. Wel is de laat
ste weken wat fruit en versche groenten
binnengesijpeld uit de republiek, maar
de prijzen waren dusdanig, dat vrijwel
niemand zich die luxe permitteeren kon.
EENS PER WEEK POST.
De Europeesche groep cn dit geldt
zoowel voor burgers als militairen
heeft hier in Padang bovendien het na
deel van de gebrekkige verbinding met
Batavia. Slechte eens per week komt er
een vliegtuig aan. hetgeen beteekent:
eens per week post. Wat betreft boeken,
pakketten eyz. (te duur om door de
lucht te zenden), de zeepost van Hol
land naar Padang duurt 2Vi maand
En tóch: men klaagt in Padang niet.
Men heeft zich hierbij neergelegd, en
hóópt. Men verwacht stellig dat zeer
spoedig een hgeleboel beter zal gaan.
En niet zondéPreden, zooals ik in een
volgend artikel zal trachten uiteen
te zetten.
UIT DE OMSTREKEN.
KATWIJK AAN ZEE
Aanrijding tvtej. M. v.d. Plas uit de
Te Brittenstraat fietste van den Sluis-
weg naar de Badstraa». ter zelfder tijd
reed een vischauto van Joh. Hoeks uit
de Duinstraat van den Sluisweg naar
de Freek van Rhoonstraat. Op dat
kruispunt had een aanrijding plaats.
Het meisje kwam met de auto in bot
sing. Dr." L Borleffs constateerde een
gebroken kuitbeen, waarna zij per zie
kenauto naar het Acad. Ziekenhuis te
Leiden werd vervoerd.
Ergerlijke vernielzucht en diefstallen
Het is meer dan erg, dat de eigen
dommen op het strand van de Katwijk-
sche Reddingsbrigade niet ontzien wor
den Zoo is van de Zulderpost een put
opengebroken en daaruit een vlonder
gestolen: ook werd een ruit ingeslagen.
Van de Noorderpost is de trapleuning
gestolen, op het dak zijn ijzeren pen
nen weggehaald, waaraan vlaggen be
vestigd werden: aan den achterkant is
een plank weggebroken en aan den
voorkant een groote ruit ingeslagen.
KATWIJK.
Burgerlijke Stand Geboren: Wilhel-
mlna, d. van M. Guilt en W. v. Beelen;
Pleter z. van J. Kuilt en D Ouwersloot:
Arendje, d. van C. Haasnoot en P- Kuilt,
Neeltje. d. van P. Plokker en E. de Jong;
Willem, z van W v. Beelen en M. v. d.
Waal; Gerardus H.. z. van H. C. v. Til
burg en G. Brand: Cornelia, d. van J
v d. Oever en N. Kuilt: Willem, z van
K v d Plas en J. v. Duijvenbode; Airtje
W. d. van W. Kuilt en L. Durieux; Ju
dith. d van J. van Dulin en S v Duij
venbode: Martinus J.. z. van J. v. d.
Voort en M. C. v. d. Akker; Hendrikus J„
z. van J. v. d. Voort en M C. v. d. Akker:
Hulbert M.. z. van A. Hoek en C. v. Du 11-
venvoorde; Cornelia, d. van J. Schaap en
N v d Wiel; Arie W.. z van A. v. d
Plas en T. Vooils: Dirk C.. z. van D. v.
Duiin en C. v d Bent: Cornells, z. van
W v d Boon en J. J. v. d. Wiel: Haar
tje. d. van M. de Zwart en J. Dijkhui
zen; Willem, z. van C Geilteman en C.
v d. Plas
Ondertrouwd: S. C. Edeling en M. E.
E. Addink; C. M. N. Kuiters en M. Dub
beldam.
Getrouwd: J. v. d Plas en P. Ros; A.
Messemaker en P. Noppe: A. v. Duijven
bode en T. Schaap; A. Degellng en C.
Houwaard.
Overleden: J. v d Oever. 30 J.. ongeh.
LISSE
Bloembollencultuur De afdeeling
Lisse van de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur kwam in het
veilinglokaal van de Habaho in buiten
gewone vergadering bijeen. Als spreker
trad op. de heer J. P C Seutel uit
Oegstgeest De voorzltte- de heer C. J.
Segers, opende. De heer Sentel sprak
over de vermogensaanwasbelasting en
zeide dat deze aanwas het verschil is
tusschen de vermogens van 1 Mei 1940
en 1 Deo. 1945. Ook kwamen ter sprake
de schenkingen, erfenissen, N.V.'s, teelt-
bewijzen en andere bijzonderheden over
de bollenteelt Na afloop werden vra
gen gesteld en beantwoord.
RIJNSBURG.
Burgerlijke Stand Geboren: Antonl,
z. van A 'Beekbuis en C Stigter. Cornelia
Klasina, d van D. Llndhout en E. Ravens-
bergen; Catharna Johanna d. van D. de
Koning en M. v. d, Ejjkel Ondertrouwd:
J. v. d Does. 24 Jaar en B. Schoneveld,
23 Jaar Getrouwd.Kl. de Vreugd, 26 Jaar
en 'A. J v Delft. 22 Jaar; H, v. Egmond.
26 Jaar en M. de Romljn, 25 Jaar. Over
leden A. Kleljn, 78 Jaar, echtgenoote van
A A. de Monlje: G. Snoek, 94 Jaar. echt
genoote van P. Meirink; C v. Vliet. 63
jaar; Tr. Snoek, 60 Jaar. echtgenoote van
T Meilink,
WASSENAAR.
Tot plaatsvervangend Ud van de
commissie voor de examens stuurman op
zeeschepen ls benoemd de heer P. J. Bak
ker. oud-commandant van het Internaat
v: i de stoomvaartmij „Nederland" alhier
Op grond van het Zuiveringsbesluit
ls ontslag verleend aan A. J. van Bers.
wachtmeester der gemeen te-poll tie, stand
plaats Wassenaar.
Burgerlijke Stand van Leiden
GEBOREN.
Tilly, d van G. Nievaart en G. van
Kooi); Amaremtla Christina WilhelmIna,
d. van P B. Labrujère en C v. Tongeren.;
Jacoba Engellna Elisabeth, d van M.
Frankhuizen en J E. van der Klaauv/;
Yvonne gybella Maria. d. van L. Huijs en
T. Miltenburg. Anna Maria, d var. A T.
Strotmann en C. C J K. Jansen; Maria
Elisabeth Cornelia, d. van S Menken en
M. E. J. Blomert; Maria Adolphina d
ran W. J. A. Braams en H. J. G. Mahl'eu;
Johan Hendrik Cornells z van J. Fas-
seur en J D Bosman; Maria, d. van C.
de Vrij en C. G. Berens.
Nlcolaas Dirk, zn. van M. van Egmond
en S. W. L Hannaart; Piet Jan. zn. van
J. G. Gaillard en G. M. van Hardeveld;
Willem Leonardus. zn. van A. Vermeulen
en M. Kaldenbach; Johanna Elizabeth
Antje. dr. van D. F. Engels en R. Len-
tlng; Gerrlt. zn. van W. Passchler en W
de Leeuw; Johannes Marlnus. zn. van M.
J. Silvester en J. L. de Jong; Willem, zn.
van L Zwitser en H. S. Wassenaar; An-
drles. zn. van G. C. Glezen en L. J. van
Kooperen.
Jansje d van N. H. Egelman en J. J.
Heunks; Josephlna d. van N H Egelman
en J. J. Heunks; Alida d. van T. Groenen
dijk en R. Brouwer: Bergltha Helena Maria
d. van H. J. W. Elemans en A. C. B. de
Hoog; Martlena, d. van B. Rosmolen en
J Terhorst; Cornelia Maria. d. van P. F
de Boer en M. Huisman; Alfred, z. van
C. Middelkoop en J. F. J. vap der Werff;
Dorothea Juliana Laurentla, d. van J.
Platteel en A. M. Oudshoorn;' Arnoldus
Cornells Maria, z. van A. G. van Swleten
en C. J van Boheemen; Margaretha 'Su-
zauna Rebecca, d. van F van der pluljm
en M P C. Conlnck Liefstlng; Johanna
Maria Theresia. d. van J. R. Offerman en
B. J. de Zwart; Marianne Antonia, d. van
A. Reljngoud en E. Hamers; Johannes Al-
bert, z. van L. Binnendijk en M. L. Riet
dijk.
Euphemlna HendRka. dr. van J. Mink
en A. M. Brouwer: Petronclla Cornelia
Claslna, dr. van K. A. G. Bouwens.en C.
Schaart; Wilhelmlna, dr. van M. Hage-
man cn E Hemerlk. Carl, zn. van C. van
Krallngen en E. Wichter; Antonlus Si
mon. zn. van A. P. van der Poel en A C
C. van der Geest; Bartholomeus, zn. van
J. Ouwerkerk en G. Schouten; Hendrik,
zn. van F. Diemer en A. E. van der Does;
Richard, zn. van H. Holswilder en J. Se
ller; Joyce Ellze dr van M. Krauss en I.
P. Augustlnus; Johannes, zn. van J. Lut
en S. van den Broek; Christina, dr. van
J. J. Zlrkzee en C. van der Meel; Maria,
dr. van A Pijnnaken en H. Boon; Jo
hanna. dr. van B. C. de Nobel en C. van
der Kaail.
GETROUWD:
J W. Moerman, wedr. en A. S. F. Oost-
veen Jd.: B Plelj Jm en p. A. van Eg
mond Jd; L. Meijer Jm en J. A. Dane Jd.
C. A. de Groot, Jm en W. J. C.
Simons, jd.
OVERLEDEN:
A M. Klinkenberg, vr., 80 Jaar; W. A.
J Monhemius, m., 81 Jaar; E, C, A. Beijer,
hulsvr. van W. J. Lut, 75 jaar; S. Platteel,
wedr., 80 jaar; P. E. Eijma. hulsvr. van
C. Hollenberg, 39 Jaar; P. H. Zandbergen,
z 8 maanden; C. van der' Vijver, vr., 63
jaar; P. Kop. man. 54 jaar; M. P. R. Nlgge-
brugge, z.. 12 Jaar; C. Mounts, hulsvr.
van N. Smlt. 57 Jaar; M de Vrij, d 1 dag-
G. A B. Smlt. d.. 33 Jaar.
E A. G. Wijfje, hulsvr. van F Lentlng
38 J.; J. Alkema. wed. van L. J Kruithof
75 J B. A. de Koning, wed. van C J.
Laaken 84 jaar
W. M. Jongbloed, hulsvr. van J. Stol,
87 J.
UIT DE RIJNSTREEK
ALPIIEN
B. en W. tegen beperking busdiensten
Blijkens een voorstel van B. en W.
wenschen zij geea athaesie te b"tuigen
aar> adressen van den gemeenteraad
van Leimuiden, "ericV aan de regee
ring en aan de leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, met be
trekking tot de beperking van de auto
bus-diensten op Zondag. B. en W. zijn
van oordeel, dat deze aangelegenheid
centraal door de regeering bezien be
hoort te worden.
NIWIN-actie Ook in onze gemeen
te is het NIWIN-werk aangevat, n.l.
door een commissie, samengesteld ur
het bestaande plaatselijke comité Ne
derland helpt Indië".
VOOR DONDERDAG 12 DEC.
HllvcrSUm I (301 M.) AVRO. 8 45—
9.15: orkestwerken van Franz Llszt; 9.15
9.30: morgenwijding door ds. A. A- van
Ruler; 9.4510.30: arbeidsvitaminen;
11.0011.45: Solistenconcert; 12.35
13.00- Skymasters; 13.1514.00: Roman
cers; 14.2015.00: Kwintetspelers: 15.20
16.10: reprises: 17.30-18.00: Metropole
orkest; 20.1521.15: Omroeporkest: 21.15
22.15- deel II hoorspel „De roode Pim
pernel": 22.1522.45: rozen ln December:
22.4523.00: H A. Schoonman over.,.De
Nederlandsche Scheepvaart"; 23.*15
23.30: Weensche muziek; 23.30—23.45:
„hoogste tijd heeren". 23.4524.00: noc
turne.
Hilversum II (415 M.) KRO 8.15—9 00
en 9 059.30: opgewekte muziek; NCRV
10.1510.45: morgendienst o. 1. v. ds. J
Loos; KRO 11 0011.45 Ziekenbezoek;
13.1513.45: The light Opera Company;
NCRV 14.00—14.40: Cinderella; 17.50—
18.00: Rijk overzee; 19.4020.00: bulten-
landsch overzicht door dr. L. W. G. Schol
ten; 20.0520.45: Kerstconcert door
gemengd koor Caccilla; 20.45—21.05: dr.
A. E Schouten over de walvlsch; 21 05
22.00: vervolg kerstconcert: 22.3022.45:
Jehudl Menuhln; 22.45—23:00- avond-
overdenking; 23.0024.00: Schubertpro-
gramma.
AGENDA.
HEDEN.
Gerecht 10: Psychometr. avond „Har-
monia". 8 uur nam.
Stadszaal: Kerstoratorium „Ex Animo"
8 uur nam
DONDERDAG:
Stadszaal: Residentie-orkest. Pianist
Jan Hupperts 8 uur nam.
Prediker: Tooneeluitvoerlng Leldsche
Zeeverkenners. 8 uur nam.
Vrijdag.
Schouwburg: Opvoering van ..'n Wes
pennest" tb.v. „Dennenheuvel". 7 3/4
uur nam.
Prediker: Tooneelultvoering Leldsche
Zeeverkenners 8 uur nam.
DE BIOSCOPEN.
Lldo „Een van de weinigen" (alle
leeftijden). Zat eri" Zond. 2 1/2. 4 1/2. 7
en 9 1/4 uur: overige dager 2 1/2. 7 en
9 1/4 uur
Luxor „Bruidegoms op zicht" (18
j dag 2 1/2, 7 en 9 1/4 uur; Zond. 2 1/2
4 S/4. 7 en 9 1/4 uur.
Casino „Wilde Nachten" (18 Jr.)
Zat. en Zond. 2 1/2, 4 3/4. 7 en 3 1/4 uur:
overige dagen 2 1/2. 7 en 91/4 uur.
Rex „Het eiland des doods" <14-J.).
Zat. en Zond. 2 1/4. 4 1/4, 7 1/4 en 9 1/4
uur: overige dagen 2 1/4. 7 1/4 en 9 1/4 u.
Trianon „Haal Paul Temple erbij"
(18 J.). Zat, en Zond. 2 1/2 4 1/2. 7 en
9 uur; overige dagen 2 1/2. 7 en 9 uur.
Ten gerieve van passagiers en personeel heeft de civiele dienst van de KLM
een modern rijdend theewagentje aangeschaft. Deze rijdende cantine wordt
electrisch voortbewogen. (Foto ANP-Vr.)
De zaak tegen mr. dr. C. E. van Strijen
grootste deel door de in dit boekje ge
geven instructies bepaald. Van invloed
is verder ook geweest, dat de echtgenoo
te van verd. een Duitsche van geboorte
was. Hoe licht gaat er geen invloed van
den één op den ander over. Mr. van
Strijen, aldus spr., heeft ongetwijfeld
een groote kans gemist, maar hogvelen,
die een vooraanstaande positie innamen,
hebben niet gefaald? Buitengewoon be
treurenswaardig achtte spr. het. dat in
deze zaak niet de weg der zuivering is
bewandeld. Waarom verd. niet voor een
zuiveringscommissie geroepen? Mannen
als Frederiks en Hirschfeld zijn alleen
maar voor een zuiverings-commissie
verschenen, maaar by verd. oordeelde
men het gewenscht, dat hij voor een Tri
bunaal verscheen en werd hij op één
lijn geplaatst met landsverradelijke ele
menten. Men had hier toch te maken
met een ambtenaar, die zijn stad veertig
jaar lang met voorbeeldige trouw in
vaak moeilijke omstandigheden heeft
gediend. Spr. zjet een en ander als een
diep tragische afsluiting van een eer
volle carrière en acht dit geen eer voor
de gemeente. Mr. Geelkerken zelde ver
der deze behandeling een schrijnend on
recht te achten. Nadat de zaak al ruim
negen maanden in vooronderzoek is,
blijkt thans, dat de resultaten nog maar
zeer poovertjes zijn. Het ls een teveel
toegeven aan elementen, die op relle
tjes belust zijn.
De verdediger, die'hierna uitvoerig
de tenlastelegging uiteen rafelde, waar
bij hij veelal tot dezelfde1 conclusies
kwam als de verdachte bij zijn verdedi
ging, welke wij gisteren reeds publiceer
den, wees er daarbij o.m. nog eens na
drukkelijk op. dat indien verc geen in
kwartiering had genomen, dit dan bij
andere medeburgers zou zijn geschied.
Indien verd. tegen den aan hem onder
geschikten ambtenaar gezegd zou heb
ben van inkwartiering verschoond te
willen blijven, zou zulks toch zeker naar
corruptie gerooken hebben. Dit nu wilde
verd. voorkomen. Verder wees verdedi
ger er op, dat de officier-fiscaal alle
tegen mevr. Van Strijer geuite beschul
digingen reeds heef1 onderzocht en geen
aapleiding vond haar langer vast te
houden; ook is zij daarvoor niet ver
volgd. De officier-fiscaal oordeelde een
en ander voortgekomen te zijn uit on
belangrijke burenruzietjes. Volgens spr.
gaat het nu niet aan om, daar de echt
genoote van verd. niet wordt vervolgd,
dit alles nu bij vernieuwing weer haar
man ten laste te leggen. De opdracht
van ex-burgemeester De Ruyter v. Ste-
veninck en Hoffmann om een liist met
namen te verstrekken, heeft verdachte
slechte formeel uitgevoerd. Toen de
ambtenaar, dié met het opzoeken van de
lijst belast was. reeds na enkele mi
nuten kwam vertellen, dat hij deze lijst
niet vinden kon, heeft verd. daarin di
rect berust. In normale tijden ls verd.
daar de man niet naar om hiermede ge
noegen te nemen. Zeer bewust heeft
verd. deze opdracht dan ook gesaboteerd.
Ook het verzoek van zijn nicht, mevr.
van Bylandt Wisboom, was verd. niet
van plan uit te voeren. Hij was in het
bezit van een volmacht om de safé te
openen en daar alles uit te halen. Hij
heeft dit echter niet pedaan en zich met
een kluitje het riet laten sturen. Zijn
omgang met den ex-bu.gemeester be
rustte op een oude vriendenrelatie en
niet op het N.S.B.-schap van den bur
gemeester. Voor wat het extra Duitsche
rantsoen betreft, dat nog maar alleen
uit een dagelijksche portie soep bestond,
deelde mr. Geelkerken mede, dat verd.
hier niets van afwist. De echtgenoote
van verd. ir. hier echter eerst van gaan
profiteeren teen zij in het begin van
1945 haar bonkaart had verloren.
Mr. Geelkerken, die toegaf, dat verd.
inderdaad een krachtiger houding had
moeten aannemen, legde aan het éinde
van zijn pleidooi een verklaring over
mr. Boasson en mr. Do Lange, resp.
gemeente-secretaris van Dep Haag en
Utrecht, waarin dezen hun verontwaar-
leging uitspreken over hetgeen hun
(I-collega thans overkomt. Beiden
;v/el:en 'nar. voll: r /trouwen in mr.
Van Strijen uit en vijzen er op, dat zij
in zijn aanwezigheid nooit een blad
„Een diep-tragische afsluiting
van eervolle carrière".
GETUIGENVERKLARINGEN.
In de gistermiddag voortgezette be
handeling van de zaak tegen mr. dr. C.
E. van Strijen legde de heer P. G Hil-
g'ersom, procuratiehouder bij de Twent-
sche Bank, verklaringen at over de ge
schiedenis met de safes van mevr. v.
BylandtWisboom. Get, wist dat zij lid
was van een Duitsche organisatie. Spr.
had een foto gezien, waarop zij met
Hitier stond. Het vermogen van mevr.
Van Bylandt is tot vijandelijk vermogen
verklaard. Spr. had de overtuiging, dat,
als hij zijn medewerking had verleend,
de juweelen uit de safe door besch, zou
den zijn meegenomen Spr. kon zulks
ook niet doen. omdat hem door een
stiefzoon van mevr. Van Bylandt was
gezegd, dat hij er rekening mee moest
houden, dat het vijandelijk bezit was.
Get. A. Hageman, commies ten stad-
huize. vertelt hoe hij opdracht had ge
kregen het concept-ontslag voor ir. Boo-
gerd te maken. Zoover ls het evenwel
nimmer gekomen
Get. noemde den secretaris een con
sciëntieus ambtenaar, die zich niet met
den gang van zaken kon vereenigen.
Als getuige a décharge wordt gehoord
mr. A. F. L. M. Tepe, oud-wethouder van
Leiden.- Deze verklaarde, dat ook besch.
niet goedkeurde wat de Duitschers alle
maal deden. Op een vraag van den
verdediger, verklaarde get., dat de ge
meente-secretaris geweigerd heeft te
voldoen aan den eisch van den N.SH!-
burgemeester om aan dezen gerichte
persoonlijke brieven niet te openen.
Toen deze insisteerde bij zijn eisch, was
de secretaris bij zijn standpunt geble
ven. Daarop heeft de burgemeester zijn
eisch laten vallen.
De heer G. P. E. Weyer, administra
teur ter gemeente-secretarie, eveneens
getuige décharge, verklaarde, dat de
reacties van den gemeente-secretaris op
Duitsche maatregelen niet zoo fel waren
als die van spr. zelf. doch hij keurde ze
geenszins goed.
Op een vraag van den verdediger, ver
klaart get. daarop, dat de heer Bicker
Caarten tijdens de, bezetting meermalen
bl(jk heeft gegeven, dat hij den toe
stand niet aan kon, dat hij nerveus
werd. Get droeg hem b.v. wel werk op,
waarvan hij wist. dat hij het kon doen
en dat hy toch zeide, dat hij er niet toe
in staat was.
Hierna werden door den verdediger
nog verschillende vragen aan dezen ge
tuige gesteld in verband met de diverse
dreigende ontslagen aan gemeente-amb
tenaren, hetgeen door het toedoen van
den gemeente-^cretarls werd verijdeld.
De volgende getuige, de heer R. En-
singh, hoofd-ambtenaa: ten stadhuize,
verklaarde op een vraag van den verde
diger, dat hem niet een enkele gemeene
daad van den gemeente-secretaris be
kend was.
De heer H. A. Vriend, eveneens hoofd
ambtenaar ten stadhuize, verklaarde ln
gelijken zin
DE VERDEDIGER AAN
HET WOORD.
Het Is reeds achter in den middag als
de verdediger, mr. N. G. Geelkerken, het
woord verkrijgt tot het houden van zijn
pleidooL Nadat spr. allereerst gewezen
had op de vele voortreffelijke kwalitei
ten van mr. dr. van Strijen als ambte
naar, die op een vruchtbare ambtspe
riode van veertig jaar mag terugzien,
onderwierp hij de destijds (in 1937) door
de regeering gegeven eigenaardige in
structies t.o.v. de houding der ambte
naren in bezettingstijd aan ernstige cri
tiek. In 1939 werden deze instructies nog
van eenig commentaar voorzien. Mr.
Geelkerken, die eenige citaten uit dit
boekje voorleest, waarin het o.a. amb
tenaren wordt verboden zich tijdens df
bezetting met sabotage bezig te houden
vraa?t zich al hoe hel ter wereld moge
lijk is sreweert. dat in Nederland zulk'
aanvijerdei: ;ojcv3;v Verd. i
van de lezing an dit boekje het slacht
offer geworden, zijn houding is voor het
DE VIKINGEN.
Lezing van dr. W. C. Braat.
In het Rijksmuseum van Oudheden
hield dr. W. C. Braat gisteravond een
lezing over De Vikingen. Spreker verge
leek den Vikingtijd, de negende eeuw,
toen de Skandinavische volken zich als
hongerige wolven op West-Europa stort
ten en jaar op jaar hier kwamen moor
den en plunderen, totdat op het einde
der eeuw de Karolingische beschaving
geheel vernietigd was, met onzen eigen
tijd, nu ook weer door de roofzucht en
de gewèlddadigheid van een enkel volk,
de wereld uit een staat van hooge cul
tuur, welke zij in de negentiende eeuw
bereikt had, in een poel van ongekende
barbaarschheid en zedeloosheid is te-
ruggeslingerd. Na een overzicht van de
Vikingtochten gegeven te hebben, be
handelde spreker de vraag naar de
oorzaak van deze ongekende en vry on
verwachte expansie. Hij meende deze
meer in ïdeëele dan in materieele fac
toren te moeten zoeken: dadendrang,
zucht naar avontuur, een behoefte om
de wereld in te trekken, welke ook in
latere eeuwen andere volken aangegre
pen hebben. De geschiedenis van alle
koloniale volken is vol van analogieën
met den Vikingtijd der Skandinaviërs.
Men kan zulke bewegingen onmogelijk
uit zuiver materieele oorzaken als over
bevolking. zucht naar rijkdom enz. ver
klaren.
Ten slotte gaf spr. aan de hand van
een groot aantal lichtbeelden een in
druk van de kunstnijverheid der Skan
dinavische volken in de negende en
tiende eeuw. Het is geen wonder, dat de
kunst van die volken, die met hun
schepen alle toenmaals bekende landen
bezochten, die geheel Rusland be-
heerschten en doordrongen tot de kus
ten der Kaspische zee. die handelsver
bindingen onderhielden met Byzantium
en met de hoog ontwikkelde Keltische
kunst van Ierland in aanraking kwa
men, een cosmopolitisch karakter had.
Men vindt in die kunst zeer veel vreem
de elementen, gemengd met Germaan-
sche barbaarschheid, maar in den loop
der tiende eeuw zyn de Skandinaviërs
zoover gekomen, dat zij die vreemde
elementen wisten te verwerken, zij had
den een dusdanig cultuurpeil bereikt,
dat zij zelf in den vreemde hechte sto
ten konden vormen, dat er een eind
kwam aan de woeste plundertochten en
zij. als vanzelfsprekend, ook tot het
Christendom overgingen.
UITVOERING MANNENKOOR
„KUNST NA ARBEID".
Solist: Theo van> der Pas (piano).
Dit mannenkoor in zijn tegenwoordi
ge samenstelling te hooren: 't Is in me
nig opzicht een vreugde! Wij hebben
den groei door de jaren meegemaakt en
er,reeds menigmaal op gewezen, dat de
dirigent de heer v. d. Bos véél met zijn
menschen weet te bereiken. En nóg
gaan zij steeds vooruit- Zoo was de
opening al direct héél gelukkig: Pale-
strina's „Soave" en „Tenebrae factae
sunt" openbaarden een gecultiveerd peil,
zo-wel qua klankgehalte als geestelijke
instelling.
Wat ons vooral opviel, was de homo
geniteit der onderscheidene groepen,
welke ieder uitstekende kwaliteiten in
houden. Tenoren, die veel met kopstem
presteeren, gezond klinkende baritons
en diepe bassen, in juist afgewogen ver
houdingen. Misschien warerj deze zan
gen- waarin ook de voortdurende zui
verheid zulke groote eischen stelt, wel
de beste van den avond. Maar ook later,
in een goed voor de stemmen geschre
ven „Ave Maria" van den R'damschen
organist Nogarede en vooral in Bizet's
„Agnus Dei" trof ons de fraai verzorg
de klank. Zoo'n inzet van de baritons
bijv.: hoe sonoor en vol. En met welk
een overtuigingskracht werd 't „Dona
nobis pacem" geef ons vrede!
voorgedragen
Mevr- W. E. v d. Heyden—Brakel
was hier als steeds de muzikale en uit
stekend ondersteunende accompagnatri-
ce, wie een welverdiende bloemenhulde
werd geschonken. Ter eere van den 75-
jarigen dirigent Fred Roeske, die jüist
op dat oogenblik in Amsterdam gehul
digd werd, klonk diens Psalm 137. Roes
ke weet, wat den stemmen toekomt, hij
is een koordeskundige by uitnemend
heid. Doch dit koor mist nog de expres
sieve macht, om deze compositie het
hoogste goed te verleenen De tenoren
worden bij stemuitzetting wel eens
scherp, doch de dirigent hoedt hen
zorgvuldig voor forceeren. Ook de uit
spraak is niet duidelijk genoeg. Ed
Flipse's „Zondagmorgen" is een wat
goedkoop effectnummertje, maar 't be
vat een welklinkend baritonsolootje,
waarvan 't koorlid de heer Biesiot met
heel aangenaam timbre een beschaafde
vertolking gaf. Ook Neumann's „Vexil-
la Regis" maakte 't begrijpelijk, dat het
koor er een concours-bekroning voor
kreeg Wij mogen ons verheugen over
't bezit van een mannenkoor, dat onder
leiding van zijn dirigent, blijk geeft
naar 't hoogste te willen streven en
daarin reeds alleszins slaagt. Het Koor
mocht dan ook hartelijke bewijzen van
bijval ontvangen. Wanneer de heer v.
d Bos zijn mannen zoo nauwgezet in
de hand houdt als thans, voorspellen
wij hem nog veel successen op concour
sen, hoewel dè.t toch niet 't belangrijk
ste is!
Theo van der Pas was vanzelfspre
kend een solist, die in Beethoven, Liszt,
Chopin en Pierné als steeds muzikaliteit
aan virtuositeit paarde. Zyn medewer
king droeg niet weinig bij tot het sla
gen van dezen gevarieeiden avond,
waarin een groep ernstig werkende
Leidsche zangers hun waarde alleszins
getoond heeft!
H.
Maandag a.s. debat in de
Tweede Kamer.
OVER REGEERING ^VERKLARING
INZAKE LINGGADJATI
In de hedenochtend begonnen ver
gadering der Tweede Kamer stelde de
voorzitter voor a.s. Maandag één uur
de discussie te beginnen over de Re-
geeringsverklaring betreffende de
overeenkomst van Linggadjati. en die
behandeling voort te zetten des
avonds cn zoo noodig Dinsdag d.a.v.
De heer Schouten (A.R.) was het
hiermede niet eens en wenschte
schriftelijke voorbereiding met het oog
op de vele vragen, welke rijzen van
staatsrcchtcl ijken, politieken en fi-
nancieel-cconomischen aard. Nadat de
voorzitter had opgemerkt, dat schrif
telijke behandeling te lang uitstel zou
vergen, maakte de heer Schouten van
zijn denkbeeld een voorstel. Het voor
stel van den voorzitter werd gesteund
door de heeren Rommc (KVP) en Van
der Goes van Naters (P. v.d. A.), be
streden door de heeren Tilanus (CH),
Vonk (P. v.d. V.) en Wagenaar
(CPN).
Het voorstel Schouten werd verwor
pen met 47 tegen 25 stemmen, waarna
het voorstel van den voorzitter zon
der stemming werd aangenomen.
Het vermiste vliegtuig
Naar wij in aansluiting op ons be
richt op de eerste pagina vernemen is
er omtrent het vermiste militaire vlieg
tuig nog steeds niets bekend. Bestuur
der is de officier-vlieger 2c klasse
Saltikoff. De beide vliegtuigen, dié resp.
by Scheveningen en Hellevoetsluis een
noodlanding hebben gemaakt, werden
bestuurd door sergeant-majoor vlieger
P van Oord en luitenant ter zee Hel-
frich, die beiden gewond zijn.
Het vermiste vliegtuig heeft men in
Zuid-Zuid-Oostelijke richting zien weg
vliegen. De commandant van den Ma
rine-Luchtvaart Dienst, officier le
klasse W. Beets, verklaarde ons heden
morgen dat er nog steeds e?n kans be
staat dat het toestel ergens in Duitsch-
land of Noord-Frankrijk is geland.
voor den mond hebben genomen.
Mr. Geelkerken verwacht, dat het
Tribunaal bij zijn uitspraak zich niet
zal laten leiden door allerlei muggen
zifterij en dat het met een volkomen
rehabilitatie van verd. zal komen. De
uitspraak werd bepaald over veertien
dagen.
Als tweede en tevens laatste verd.
stend hierna nog terecht J. Brussee,
tuinder te Leiden, wien ten laste werd
gelegd het lidmaatschap van de N.S.N.
A.P., het uithangen van de hakenkruis-
vlag. het in c tvangst nemen -van le
vensmiddelen van Duitschers en het er
in toestemmen, dat drie van zijn kinde
ren zich aansloten bij de Hitlerjugend.
Verder waren ook nog twee zonen van
verd- bij de Duitsche weermacht ln
dienst getreden. Verd-, die voor een
deel de schuld op zijn vrouw wilde
schuiven, gaf ten slotte alle feiten toe.
Aangezien het hier een opnieuw behan
delde zaak betrof, deed het Tribunaal
onmiddellijk uitspraak, waarbij het verd.
veroordeelde 'M; inte^neering van één
jaar en negen maanden en wel tot 6
Mei 1947 en ontzetting uit de beide
kiesrechten.
By den aanvang der zitting, welke
zonder pauze tot ruim vyf uur duurde,
deed het Tribunaal uitspraak ln de
zaak tegen T. Lekkerkerker, leeraar tc
Oegstgeest. Beschuldigde, die reeds in
vrijheid was gesteld, werd ontzet uit de
beide kiesrechten.
BIJEENKOMST
VAN GEREPATRIEERDEN.
A,s. Zondagavond wordt in den foyer
der Stadsgehoorzaal een bijeenkomst
belegd voor Indisché gerepatrieerden,
die in Leiden en naaste omgeving tij
delijk hun domicilie hebben gevestigd.
De heeren A.L. v. Coeverden en mr. M.
B. van der Hoeven zullen daarbij spre
ken over de bestaansmogelijkheden en
de moeilijkheden, welke de gerepatri
eerden o.a. als gevolg van het ontbre
ken eener rechtspositie, in toenemende
mate ondervinden.
Op grond van het zuiveringsbe
sluit is ontslag verleend aan J. Berend-
sen, hoofdwachtmeester der staatspoli
tie, ingedeeld bij het directoraat-gene
raal van Dolitie, bij den gemachtigde
voor de prijzen, ter standplaats Lelden.
ST. NICOLAAS-AVOND.
Het plaatselijk afdeelingsbestuifr van
den Personeelsbond Film- en Theaterbe
drijven schrijft ons:
Na jaren was het weer zoo ver, dat
men weer eens echt ouderwetsch dit feest
kon vieren. Zoo dacht ook het Bioscoop
personeel te Leiden er over en de huis-
genooten verheugden zich bij voorbaat
erop hun'vader en man op dezen avond
ten minste thuis te zullen zien. Maar
men had buiten den waard gerekend.
Zoo kon het gebeuren, dat op St, Nico-
laas-avond voor eenige menschen toch
gedraaid moest worden, daartoe in de
gelegenheid gesteld door de exploitanten
van de Leidsche theaters. Het is een
betreurenswaardig verschijnsel, dat de
meening en menschelijke gevoelens van
verschillende leden van den Nederland-
schen Bioscoop-bond in den lande zoo
zeer uiteenloopen. Immers hebben de le
den van den NJ3.B., afd. Den Haag hun
employé's wèl in de gelegenheid gesteld
het St. Nicolaasfeest thuis te vieren door
de Haagsche theaters dien avond om
half tien te sluiten. Hiervan ls per ad
vertentie aan het Haagsche publiek me-
dedeeling gedaan in alje dagbladen.
Waarom kan een dergelijke maatregel
niet landelijk doorgevoerd worden van
wege het Hoofdbestuur van den Neder-
landschen Bioscoopbond le Amsterdam?
Van directie-zijde maakt men er ons
op attent, dat behalve het Trianon-
theater ook hier ter stede alle theaters
op Sinterklaas-avond na de eerste voor
stelling zijn gesloten!
Evenals vorig jaar zullen ook dit jaar
alle theaters op Oudejaarsavond geslo
ten zijn.
NIEUWE BOOMEN IN HET
MAREDLIKKWARTIER.
Hedenmiddag werd het Maredijk-
kwartier verrykt met een zestigtal hoo
rnen. De jeug^ van deze omgeving trad
op initiatief van de buurtvereeniging
met de spade op den schouder aan op
de hoek van Maredijk en Aloëlaan,
waar eenige ouderen gereed stonden om
de kinderen de beteekenls van deze door
hen verrichtte planting uiteen te zet
ten. Zoo drukte de voorzitter van de
buurtvereeniging, de heer G. A. Sassen,
de kinderen op het hart dat zij deze
nieuwe beplanting niet alleen moesten
aanbrengen doch ook beschermen en
toezicht houden op een juiste verzor
ging. Dit zei ook wethouder J. C. van
Schaik, die tevens eenige ervaringen in
andere stadswijken vertelde en ten
voorbeeld stelde. Nadat de opzichter van
de plantsoenen aanwijzingen had ver
strekt, trok de kinderschare onder trom
geroffel door de buurt om de jonge
boompjes eigenhandig te planten.
BEURSOVERZICHT.
AMSTERDAM, 11 December.
De beurs kenmerkte zich vandaag door
een groot gebrek aan affaire. Er was geen
bepaalde stemming. De koersontwikke
ling was onregelmatig. De toonaangeven
de Industrie-aandeelen waren prllshou-
dend. Verscheidene minder courante soor
ten werden Iets hooger genoteerd. Bank-
aandeelen lagen goed ln de markt. Op de
Scheepvaartmarkt waren de toonaange
vende soorten iets lager. Konlnklllke
ging een kleinigheid achteruit. Van de
cultuurfondsen was de stemming ge
drukt. Tabakken gingen weer eenige pun
ten naar beneden. Amsterdam Rubberi
nauwelitks gewijzigd. H.V.A.'s eenige pro
centen lager. Ned. Staatspapieren na^
welilks prilshoudend, ln verscheidene ge
vallen een fractie luier. 3% Indische lee
ningen vast. - Gemeentelijke- en provin
ciale obllgatlën onveranderd.
