De ontwapening
de „XJ~brigade" naar Padang
De nieuwe bonnen
Lewis en zijn vakvereeniging veroordeeld
WEERBERICHT
Met een enkel woord
85ste Jaargang
DONDERDAG 5 DECEMBER 1946
No. 25950
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. MenMiorst en J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN fcN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden; 26 cents per week.
Telefoon Directie en Administratie: 25041
Telefoon Redactie: 21507 - Giro no. 57055
De les van het Bestand
Toen op 14 October j.l. na moeizame
onderhandelingen een wapenstilstands
overeenkomst werd gesloten, kreeg de
Republiek daarmede voor het eerst de
gelegenheid om voor het forum van de
wereldopinie de kracht van haar gezag
te demonstreeren. Hier kreeg zij een
unieke kans om de uitspraak te logen
straffen van zoovele sceptici, die zeiden
dat de jonge Republiek geen innerlijke
kracht bezat, dat zij niet steunde op
den wil van de breede volksmassa, doch
alleen bestond in het verhitte brein van
een klein aantal fanatieke nationa
listen en dat het met de discipline in
de T.R.I. droevig gesteld was.
Nu, nog geen twee maanden later,
moet iedereen, die zijn oogen niet sluit
voor de nuchtere werkelijkheid, erken
nen, dat de Republiek die gelegenheid
verzuimd heeft, dat zij den vuurproef
niet heeft doorstaan, erger, dat zij vol
komen en jammerlijk heeft gefaald. De
vrijwel chronische schending van het
bevel „Staakt het vuren", de militaire
ongehoorzaamheid van tal van plaatse
lijke troepencommandanten, het feit,
dat drie weken na dato het parool zelfs
in belangrijke Indonesische militaire
centra nog niet was doorgedrongen, het
alles demonstreert zóó overduidelijk de
onmacht der republikeinsche regeering
om haar gezag te doen gelden en den
onwil van vooraanstaande gezagsdra
gers om met de Nederlanders samen te
werken, dat er met den besten wil van
de wereld geen plaats is voor utopisti
sche gevoelens van ethiek. Deze repu
bliek hééft geen gezag, hoe hardnekkig
men ons ook tracht het tegendeel te
suggereeren. Zij kón dat ook niet heb
ben, omdat zij het volk niet achter zich
heeft en haar macht voornamelijk be
rust op terreur.
De niet-naleving der Bestandsbepa
lingen door de Indonesische troepen
heeft tientallen Nederlandschen solda
ten het leven gekost. Wie anders is
daarvoor verantwoordelijk dan deze
republikeinsche regeering, die zichzelf
op het kussen heeft geïnstalleerd, doch
daar niet zit overeenkomstig den volks
wil en dientengevolge alle zeggenschap
over dat volk mist?
De gebeurtenissen van de laatste we
ken hebben geleerd tot welke ramp
zalige gevolgen het kan leiden, wan
neer bepaalde bevoegdheden, ook al
zijn zij betrekkelijk beperkt, in verkeer
de handen worden gelegd-
En met deze Republiek zou het Ne
der landsche volk in zee moeten gaan op
aanbeveling van een Commissie-Gene
raal, die haar in de ontwerp-overeen-
komst van Linggadjati heeft bekleed
met bevoegdheden, welke die van het
simpele Bestandsverdrag vele duizenden
malen te boven gaan?
De recente ontwikkeling is een droeve
les geweest, doch de prijs is niet te
hoog geweest, wanneer het Volk van
Nederland niet verzuimt er leering uit
te trekken. Het is niet zoo, zooals wij
het dezer dagen ergens zagen voorge
steld, dat wie „neen" zegt tegen het
ontwerp van Cheribon, ..oorlog" be
doelt. Ook wij beschouwen als de eenig-
juiste en meest duurzame oplossing die,
welke wordt verkregen langs den weg
van het redelijk overleg.
.Het kan ook nu nog anders"
zei dezer dagen de man, die aan
het hoofd van het Nederlandsche volk
stond in een der donkerste tijdvakken
van zijn bestaan, oud-mlnlster-presi-
dent Gerbrandy, „maar dan middels
een werkelijke Rijksconferentie met
langs democratischen weg gekozen ver
tegenwoordigers van alle volken en
groepen van Indonesië".
Moge de bloedige les van het Bestand
onzen Parlementsleden voor oogen
staan, wanneer zij zich binnenkort zul
len moeten uitspreken voor of tegen
het accoord.
Wij kunnen iets voelen voor het
standpunt van mr. P. J. Oud. burge
meester van Rotterdam en een voor
aanstaand lid van de Partij van den
Arbeid die dezer dagen als zijn meening
te kennen gaf, dat afwijzing der over
eenkomst van Cheribon internationaal
zeer ongewenschte reacties zou kunnen
wekken. Op grond daarvan bepleitte hij
een formeele afwijzing te vermijden,
doch gaf hij de Regeering in overweging
te zoeken naar een vorm, die, zonder
dat de overéénkomst wordt aanvaard
of afgewezen, den weg openlaat voor
verdere besprekingen.
De kwestie Franco.
In de politieke commissie van de
V.N. veroordeelden Denemarken en
Zweden ten strengste het regiem van
Franco. Zij wilden nog verder gaan dan
het Amerikaanscne voorstel.
Gromyko steunde de eischen tot ver
breking van diplomatieke en economi
sche betrekkingen met Spanje en noem
de de Amerikaansche voorstellen on
voldoende en te zwak.
Na een debat, dat gedurende het
laatste uur zeer heftig en verward was,
besloot men tot het vormen van een
sub-commissie om uit de verschillende
resoluties en amendementen een ge
meenschappelijke resolutie op te stellen
Manoeilsky wilde deze sub-commissie
samenstellen uit de groote vijf plus
degenen, die de resoluties en amende
menten hadden ingediend. Shawcross
(Gr. Br.) protesteerde hiertegen, zeg
gende dat zulks zeker zou leiden tot een
beslissing ten gunste van interventie.
Het voorstel van Manoeilsky werd
evenwel met 28 tegen 8 stemmen en 9
onthoudingen aangenomen.
bevin noodigt nenni uit voor
besprekingen.
De Britsche minister van buitenland-
sche zaken, Bevin, heeft zijn Italiaan-
schen collega, Nenni, uitgenoodigd voor
besprekingen te Londen, aldus werd
door de Britsche ambassade te Rome
bekend gemaakt. Nenni zal waarschijn
lijk in Januari uit Rome vertrekken,
wanneer Bevin te Londen is terugge
keerd van de vergadering der ministers
van buitenlandsche zaken.
Hoopvoller aspecten.
In de politieke commissie der V. N.
is de kwestie der ontwapening verder
behandeld. Molotof was de eerste spre
ker. Hij zeide o.m.:
De Sovjetregeering is er voor, dat er
een besluit genomen wordt betreffen
de algemeene vermindering van bewa
pening en het verbod van atoomwapens.
Dit besluit zou met algemeene stemmen
in den Veiligheidsraad moeten worden
aangenomen, nadat de groote mogend
heden eventueel van hun recht van veto
gebruik hadden gemaakt, totdat eens
gezindheid is bereikt. Ten aanzien van
controle en inspectie achtte Molotof
het noodzakelijk, dat het veto-recht
niet werd gebruikt.
Vervolgens deelde Molotof mee. dat
de Sovjet-Unie onder eenig voorbehoud
haar steun verleent aan de Amerikaan
sche voorstellen over ontwapening en
deze tot basis voor verdere bespreking
wil nemen, opdat eensgezindheid in de
Algemeene Vergadering wordt bereikt.
Molotof zeide. dat hij drie amende
menten op de Amerikaansche voorstel
len zou indienen:
1. Het besluit omtrent de verminde
ring van bewapening moet worden ge
nomen door middel van een resolutie
van den Veiligheidsraad. De Algemeene
Vergadering zou zich met deze ziens
wijze moeten vereenigen en de bewoor
dingen van de Amerikaansche voorstel
len dienovereenkomstig worden gewij
zigd.
2. Opdat eon situatie wordt gescha
pen, waarin de algemeene ordening en
vermindering van bewapening zich niet
alleen tot kleinere wapens, maar ook
tot de grootere wapens der moderne
oorlogsvoering uitstrekt, moet de Al
gemeene Vergadering een aanbeve
ling doen, dat de Veiligheidsraad spoed
zet achter de bestudeering van het rap
port van de commissie voor de atoom
energie, dat 31 December aan den Vei
ligheidsraad zal worden voorgelegd.
Deze commissie moet het als haar
dringende taak zien, atoomwapens en
alle andere wapens, die op massale ver
delging zijn ingesteld, van de nationale
bewapening uit te sluiten. De tekst
van dit amendement is volgens Molo
tof geheel aan het Australische voor
stel ontleend.
3. De Veiligheidsraad moet met spoed
een ontwerpovereenkomst over atoom
wapens opstellen. Molotof verklaarde
zich hiermee bereid, het Australische
voorstel, dat deze ontwerpovereenkomst
meer speciaal op het verbod van atoom
wapens betrekking moest hebben, in
den bovengenoemden zin te wijzigen,
dat de woorden „verbod van" komen
te vervallen.
Volgens sir Hartley Shawcross (En
geland) moet elk voorstel tot ontwape
ning op vier algemeene grondbeginselen
rusten:
1. De Algemeene Vergadering moet
zich niet met het werk van de com
missie voor de atoomenergie bemoeien,
totdat deze haar voorstellen heeft ge
formuleerd.
2. Het verbod tot het vervaardigen
van andere vernietigingswapens dan
atoomwapens, zooals raketbommen,
moet evenzeer in het ontwapenings
plan worden opgenomen. Bovendien
moet het gebruik van atoomenergie
voor vredesdoeleinden daarentegen aan
gemoedigd worden.
3. Elk ontwapeningssysteem moet ge
paard gaan met een systeem van con
trole en inspectie, dat onmiddellijk in
werking treedt en doelmatig is. Het
volledig verstrekken van inlichtingen
is hieraan inhaerent.
4. De werkzaamheden van een lichaam
voor controle en inspectie, ook van
nieuw ontdekte wapens, moet niet aan
een veto onderhevig zijn. Sawcross ver
klaarde ten slotte, dat Molotof's rede
werkelijk hoopvol kon worden genoemd.
Connally (V. S.) drong aan op be
houd van het prestige van de atoom
commissie, maar achtte de door Molo
tof voorgestelde amendementen, hoe
wel op het oogenblik niet aanvaardbaar,
toch een zeer ernstige bestudeering
waard.
Op voorstel van Shawcross benoemde
de politieke commissie daarop een sub
commissie om een gemeenschappelijk
ontwerp uit de verschillende ontwape
ningsvoorstellen op te stellen.
Ook Nederland heeft daarin zitting.
Voor de tweede helft van de 13e periode
1946 (8 t/m. 21 December)
geeft elk der volgende bonnen recht
op het koopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 612
(strook No. 4)
511 brood: 800 gram brood.
51—2 brood: 400 gram brood.
511 boter: 125 gram boter.
512 boter: 125 gram margarine of
100 gram vet.
513 boter: 250 gram margarine of
200 gram vet.
511 melk: 4 liter melk.
511 vleesch: 100 gram vleesch.
512 vleesch: 400 gram vleesch.
511 algemeen: 200 gram kaas.
512 algemeen: 50 gram korstlooze
kaas.
51—3 algemeen: 500 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz. of 1000 gram
jam, stroop enz.
51lb reserve: 1600 gram brood.
51lc reserve: 800 gram brood.
512b, 51—2c reserve: 3 liter melk.
51—3b, 513c reserve: 1 ei (5de klasse).
514b reserve: 100 gram kaas.
BONKAARTEN KD, KE 612
(strook No. 4)
521 brood: 800 gram brood.
521 boter: 250 gram boter.
522 boter: 125 gram margarine of
100 gram vet.
521 melk: 12 liter melk.
521, 52—2 vleesch: 100 gram vleesch.
521 algemeen: 100 gram kaas.
Tot hooge boete.
De vakvereeniging van John Lewis
(de vereenigde mijnwerkers van Ame
rika) is veroordeeld tot een boete van
ZVz millioen dollar. Lewis zelf werd
veroordeeld tot een boete van 10.000
dollar. De vakvereeniging is in hooger
beroep gegaan.
Nadat de raadsman van de regeering
gepleit had voor het opleggen van boete
in plaats van gevangenisstraf, zeide
Lewis tot den president van het hof,
dat hij zich van het- opleggen van een
boete niet moest laten weerhouden door
de gedachte aan de financieele omstan
digheden, waarin hij zich persoonlijk
bevond
In antwoord op een opmerking van
derj president, dat hij een tweede belee-
diging van het hof „moest vermijden",
antwoordde Lewis, dat hij „aan dit hof
niet om erbarming wilde vragen".
Bij het uitspreken van het- vonnis
verklaarde de president: „Dit is geen
geval van een gewone inbreuk op het
reoht, het is een slecht en monsterach
tig iets. Het beteekent honger, koude
en nooddruft". De president vervolgde,
dat „indien Lewis overeenkomstig zijn
misdaad zou moeten worden gestraft,
hij in de gevangenis,zou moeten boeten".
De boete, die werd opgelegd, kwam
overeen met het bedrag, dat door den
raadsman van de regeering was ge
vraagd.
De vakvereeniging, die na de uitspraak
onmiddellijk beroep aanteekende, vroeg
het hof het vonnis op te schorten han
gende het 'beroep en de regeering ver
zocht het beroep hedenochtend aan te
teekanen.
In een verbitterd commentaar op de
opmerkingen, die de raadsman van de
regeering over den financieelen toestand
van hemzelf en de vakvereeniging had
gemaakt, beschuldigde Lewis den raads
man van „leugen".
De president verklaarde zich een groot
vriend van de arbeiders, maar hij achtte
een toestand, als die Lewis heeft ge
schapen, gericht op het belachelijk ma
ken van de regeering, die hij „het
sociale bouwwerk van democratische
volken" noemde.
In zijn verklaring van de uitspraak,
zeide de president, dat, hoewel hij per
soonlijk van meening is, dat Lewis ge
vangenisstraf verdient, hij zich ver
plicht voelde het standpunt van de re
geering aan te nemen, daar deze „het
volk vertegenwoordigt".
In betrouwbare kringen werd gemeld,
dat, indien Lewis niet zal toegeven, pre
sident Truman binnen een dag of twee
een radio-rede tot het Amerikaansche
Lord Wavell, de Britsche vice-koning van Indië en de .vier Britsch-Indische
leiders bij hun landing te Londen. - In het midden Pandit Nehru.
522, 523 algemeen: 250 gram suiker,
boterhamstrooisel enz. of 500 gram
jam, stroop enz.
524 algemeen: 1 ei (5de klasse).
52ld reserve: 800 gram brood.
522d reserve: 50 gram korstlooze
kaas.
52le reserve: 250 gram rijst of kin
dermeel (uit rijst bereid) of kin
derbiscuits.
522e reserve: 600 gram bloem of kin
dermeel (niet uit rijst bereid).
TABAKSKAARTEN ENZ.:
T 61: 2 rantsoenen tabaksartikelen.
200 gram chocolade en/of sui
kerwerken.
2 rantsoenen tabaksartikelen.
100 gram chocolade en/of sui
kerwerken.
Voor de week van 15 t/m. 21 Decem
ber zullen nog bonnen worden aange
wezen voor tabak, versnaperingen,
bloem, koffie, thee en gedroogde Zuid
vruchten.
V 62:
X 61:
X 62:
Deze week is wederom 100 gram
vleesch extra beschikbaar, zoodat men
in totaal 500 gTam per veertien dagen
ontvangt.
Op de bonnen voor tabaksartikelen
zal bij aankoop van twee rantsoenen si
garetten ten minste een rantsoen siga
retten, vervaardigd uit Zuid-Amerikaan-
sche tabak, gekocht moeten worden.
Bovengenoemde bonnen Kunnen reeds
op Vrijdag 6 December a.s worden ge
bruikt. met uitzondering van de bonnen
voor vleesch en melk, waarop eerst met
ingang van Maandag 9 December a.s.
mag worden gekocht.
De niet aangewezen bonnen van
strook 3 kunnen worden vernietigd
DE FRUITBONNEN.
De geldigheidsduur van de bonnen
47'4 en 484 algemeen, aangewezen
voor het koopen van 2 K.G. appels en
peren, is verlengd tot en met 28 De
cember.
Te Hendrik Ido-Ambacht is met goed gevolg te water gelaten de „Glarus",
een der 11 voor Zwitserland bestemde schepen voor de Rijnvaart, die hier
te lande worden gebouwd.
volk zal houden, om te trachten de cri
sis door den invloed van de publieke
opinie te beëindigen.
Het officieele vaktijdschrift „Iron
age" meldde, dat Lewis in feite met de
mijneigenaren overeenstemming heeft
bereikt over alle punten van een nieuw
contract, behalve over den duur ér van.
De eerste teekenen van een landelijke
actie van arbeidskrachten tegen de re
geering vertoonden zich in Oakland
iCalifornië)waar de „Amerikaansche
federatie van vakvereenigingen", waar
bij Lewis' „Vereenigde mijnwerkers van
Amerika" zijn aangesloten, verlammend
heeft gewerkt op deze stad van 1.500.000
inwoners.
Ten aanzien van de restricties in het
spoorwegvervoer hebben Amerikaansche
functionarissen verklaard, dat alles in
het werk wordt gesteld het zenden van
graan naar 'het buitenland te doen
voortgaan, maar het werd betwijfeld of
de 800 spoorwagons, die dagelijks voor
dit graanvervoer noodig zijn, hiervoor
beschikbaar kunnen blijven.
Wie is het meest populair?
Een enquete van het Gallup-insti
tuut in Groot-Brittannië, waarbij de
vraag gesteld werd: „Wien bewondert
gij van alle op het oogenblik levende
mannen en vrouwen het meest?" heeft
uitgewezen, dat Winston Churchill ver
reweg de meeste stemmen verwierf. In
percenten uitgedrukt is het resultaat
van bovengenoemde enquete:
Winston Churchill 24, Montgomery
5, Attlee en Bernard Shaw ieder 4, Be
vin, Smuts en Stalin ieder 3.
Bij een dergelijke enquete in Canada
behaalde Churchill 28 gevolgd door
Mackenzie King met 8
In de V. S. werd Churchill no. 5 ach
ter MacArthur, Eisenhower, Truman
en mevr. Roosevelt.
In Frankrijk wees de enquete uit, dat
generaal de Gaulle dezelfde populari
teit geniet als Churchill in Engeland.
Hij werd gevolgd door Stalin, Jollot
Curie en Churchill.
„Kerels van de beste soort
Padang, 26 November 1946.
(Van onzen specialen verslaggever).
De laatste Britsche troepen verlaten
Indië deze week. Het is de „Padang
Brigade". Eenige transportschepen lig
gen gereed in de Koninginnebaai, een
der mooiste natuurlijke havens van dit
eilandenrijk. Als die over drie dagen het
anker lichten, zal de Britsche taak in
Indië zijn voltooid.
De U-brigade is naar Padang ge
gaan om de bezetting van het eenige
plekje geallieerd gebied in West-Su
matra van de Engelschen over te ne
men. De U-brigade bestaat uit Neder
landsche oorlogsvrijwilligers, de ba
taljons „Jagers„, „Zeeland" en „Ve-
luwe", aangevuld met de noodzake
lijke genie, aan- en afvoertroepen enz.
Een bataljon van het Koninklijk Ne-
derlandsch-Indisch Leger is er ook
by ingedeeld, doch dit blijft voorloo-
pig op Java.
GEEN GEMAKKELIJK
LEVENTJE!
Het is nu ruim een jaar geleden, dat
deze jongens Holland vaarwel zeiden om
te doen hetgeen zij zagen als hun
plicht en tevens wat van de wereld te
zien. Een gemakkelijk leventje hebben
zij niet gehad. Eerst zijn zij in Malakka
„gesti-and", en daar moesten zij eenige
maanden blijven. Toch kwam het ge
dwongen verblijf aldaar hun goed van
plaatselijk nachtvorst.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
In den nacht en ochtend plaatse
lijk lichte vorst, tijdelijk toenemende
bewolking met op vele plaatsen ne
vel of mist. Geen neerslag van be-
teekenis. Weinig wind.
Enkele maanden geledenIs ln den
Noordoostpolder een busdienst van Zwol
le. over Kampen, naar Emmeloord ge
opend. Thans is daar een dienst van Mep-
pel. over Zwartsluis, naar Marknesse en
Emmeloord aan toegevoegd.
BUITENLAND.
binnenland.
Te Hilversum is de 62-Jarlge wiel
rijder S. BlUsma op den Vaartweg door
een militaire vrachtauto gegrepen en
«edood.
In een bijeenkomst tertt stadhuize te
I Rotterdam. waarbH een aantal toil den
wederopbouw betrokken functionarissen
aanwezig waren, heeft burgemeester Oud
namens het gemeentebestuur van Rot
terdam den afgetreden minister van open
bare werken en wederopbouw dr. lr, J. A.
Ringers de „Van Oldenbarneveltpenning'
overhandigd.
De sigarenmakers van de firma Smit
en Ten Hove te Kampen zijn gisteren in
staking gegaan, omdat zt.1 zich niet kon
den vereenigen met de aanstelling van
een nieuwen portier, een gewezen politie
agent. die te strene zou visiteeren.
BH een brandje ln perceel Croos-
wijkscheweg 66 a te Rotterdam ls een i
baby van acht weken om het leven ge- Te Canberea is officieel medege-
komen. doordat de wieg ln brand geraak- deeld. dat Groot-Brlttannlè na overleg
te De ouders waren even de stad ln en i met de Australische regeering besloten
hadden de zorg van het kind toever- heeft tot terugtrekking van een brigade
trouwd aan de grootmoeder, die kort te- genwoordlger van de Erltsche contróle-
voren noe was eaan kllken en niets ont- I drieduizend man. Nog een zesduizend mar. installaties meer voor herstelbetalingen
dekt had? Britsche troepen zal ln Japan blijven. zullen worden afgestaan.
Te Sofia is een proces begonnen te
gen 18 leiders van dc ..Unie van natio
nale legioenen". Deze verzetsbeweging
wordt ervan beschuldigd een actie tegen
de regeering. door middel van terreur en
sabotage, op touw te hebben gezet. De
leiders zouden contact onderhouden met
oppositie-partijen. De openbare aanklager
elschte de doodstraf. Te Varna staan 13
leden van een geheime organisatie van
leglonaires terecht.
Detectives van Scotland Yard heb
ben aanwijzingen, dat een vrouw uit de
upper-ten betrokken ls bij den diefstal
van de Juweelen der hertogin van Wind
sor.
Een Spitfire van de Tsjechoslowaak-
sche luchtmacht ls Dinsdagmiddag in een
straat te Lomnlce neergestort. De piloot
kwam om het leven. Aan verscheidene
hulzen werd ernstige schade toegebracht.
Een der hulzen brandde tot den grond
toe aJ. (United Press).
Eugene Meyer heeft medegedeeld,
dat hij ls afgetreden als president der
wereldbank.
Het Dultsohe Nieuwsbureau ln de
Amerikaansche zóne van Duitschland,
Dana, meldt, dat volgens mededeellng van
het Britsche hoofdkwartier ln Duitsch
land het doodvonnis van generaal Nlko-
laus von Falkenhorst, den voormallgen
Dultschen opperbevelhebber ln Noorwe
gen ln 20 Jaar dwangarbeid ls gewijzigd.
Don José Larraz, een bekend
Spaansch econoom en voormalig minis-
ter van financiën onder het bewind van
generaal Franco, ls te Madrid uit Lissa
bon teruggekeerd, waar hil gedurende
zeven uur een persoonlllk onderhoud heeft
gehad met Don Juan. den Spaanschen
kroonpretendent.
Volgens den Amerikaanschen nieuws
dienst ln Duitschland heeft een verte
genwoordiger van de Britsche controle
commissie verklaard, dat geen industrieele
pas. Hun opleiding was n.l. verre van
volledig geweest, en nu gaf Malakka de
noodige gelegenheid tot training,
waarvan een dankbaar gebruik is ge
maakt,
In Maart van dit jaar bracht de bri
gadecommandant, kolonel J. W. Sluy-
ters van het KNIL, de drie bataljons
naar Batavia. Sinsdlen hebben deze Hol-
landsche jongens, zij aan zfj met hun
collega's van het Indische leger, vrijwel
onafgebroken dienst gedaan bij de be
waking van de stad en de pacificatie der
ommelanden. Zij begonnen onmiddel
lijk met het aflossen der Britsche troe
pen en verloren in de eerste drie weken
bij schermutselingen 5 man. Het was
hun eerste ervaring in het gevecht:
daarna bleven de verliezen uitzonder-
Onze speciale verslaggever in Indië
bracht een bezoek aan Padang en
zal, naar aanleiding daarvan, in
een reeks artikelen iets vertellen
over de Nederlandsche troepen, de
toestanden daar, zooals die sedert
de capitulatie van Japan zijn ge
groeid, en de huidige militair-poli
tieke situatie. Hoewel een en an
der Padang betreft, is het geheel
karakteristiek voor de overal In
Indië bestaande moeilijkheden.
ljjk laag. In totaal zijn van begin Maart
tot half November bij de U-brigade 20
dooden gevallen in actie, terwijl 9 man
ten gevolge van een ongeluk om het
leven zijn gekomen. Dit op een totaal
van omstreeks 4000.
In die periode van ruim 8 maanden
is het geallieerde gebied rondom Bata
via 15 tot 20 maal vergroot. En dit op
een wijze, die alle eer verdient want
deze jongens zijn niet gekomen als „ver
overaars".
„KEES DE BOK" WAS ER BIJ
Ik ging naar Padang met het m.s.
„Ruys", een der mooiste schepen van
de KJMVL, teen dit het bataljon „Zee
land" met wat technische troepen (in
totaal een 1200 man) van Batavia
derwaarts bracht. Alle afscheid ls
moeilijk, en het was een van die mo
menten, die men niet gauw vergeet
toen de Prins Bernhard Kapel (com
pleet: mèt Kees den bok!) op de
kade van Priok het Wilhelmus blies.
De Zeeuwen hadden heel wat wacht-
jes moeten kloppen in die acht maan
den rond Batavia, en patrouille loo-
pen door de sawah valt ook niet mee.
Maar wat zij achter lieten, mocht er
zijn: een gebied waar de bevolking
der die voortdurende vrees voor ter
reur of kidnapperij van den Japan -
schen tijd en den chaos sindsdien.
GEEN AVONTURIERS!
Anderhalve dag aan boord van een
schip is een goede gelegenheid om eens
rustig te praten, en zoo leerde ik die
Zeeuwen een beetje kennen op de reis
naar Padang. Deze oorlogsvrijwilligers
zijn geenszins avonturiers in de slechte
beteekenis van het woord, zooals van
zekere zijde wel eens werd beweerd.
Verre van dat.
Het zijn kerels van de beste soort, die
hun taak hier zeer serieus opvatten en
op een bewonderenswaardige manier
met de Indonesische bevolking weten
om te gaan. Ik hoorde treffende
staaltjes van de dankbaarheid der be-
bevolking bij het afscheid van het
Zeeuwsche bataljon.
MANDRI DE ZEEUW.
Het levende bewijs is er trouwens
in den vorm van „Mandri de Zeeuw".
Enkele maanden geleden struikelde
een der Zeeuwen 's avonds bij het
wachtloopen in Grogol, buiten Bata
via, over iets. Dat „iets" bleek te zijn
een Indonesisch jochie van een jaar
of zes, dat daar te slapen lag. Men
droeg hem binnen en vroeg hem naar
zijn naam. „Mandri" heette hij. Waar
zijn vader en moeder waren? Hij had
geen ouders meer. Waar hij vandaan
kwam? Hij wist het niet. Van dien
avond af is „Mandri de Zeeuw" het
meest trotsche lid van het bataljon.
Mandri was vermagerd en ziekelijk,
maar knapte al gauw op onder de goede
zorgen van het heele bataljon. Hij kreeg
een uniform fmet „Zeeland" op de
mouw!), leerde Hollandsch en ging zelfs
op de lagere school gedurende den tijd,
dat „zijn" troep in de stad gelegerd was.
Nu wil hjj geen Maleisch meer hooren,
doet mee aan de appèls, en kent slechts
één doel: naar Zeeland te gaan!
ZIJ GINGEN GRAAG MEE!
Hoe groot het vertrouwen is van de
bevolking in het gebied, waar de U-bri
gade is geweest, blijkt ook hieruit, dat
meer dan eens een Indonesiër met het
verzoek kwam of zijn zoon niet bij de
Nederlandsche troepen blijven mocht.
Bovendien hebben de naar Padang ge
trokken bataljons geen last van het al
tijd in Sumatra geheerscht hebbende
bediendenprobleem: de djongos en
waschbaboe gingen graag van Java mee!
En per slot van rekening bleken er
behalve Europeanen, Indonesiërs en
Britsch-Indiërs (als scheepsbedienden,
nu daar geen Javanen voor zijn) ook
nog honden aan boord te zijn. Toen de
„Ruys" in de Koninginnebaai voor an
ker lag en de landingsschepen aan de
deels kapot-gebombardeerde kade van
Emmahaven (het Padarigsche .Priok")
meerden, stapten keurig aan een
touwtje heel wat van die trouwe
vrienden aan wal. Natuurlijk: het mócht
eigenlijk nietMaar niemand had
het gezien. En de compagnies-hond
weer rustig haar gang kon gaan zon- hóórt nu eenmaal by de troep.
