LEIDSCH
DAGBLAD
De nieuwe bonnen
Churchill antwoordt Stalin
Mr van Kleffens en Molotof
in de V.N. aan het woord
De vermogens-heffing ineens
Herstel van
oorlogsschade
Leidsch Tribunaal doet enkele
interessante zaken af
Met een enkel woord
Walvischjagers hebben pech.
(Van onzen correspondent te LJmuiden)
Het begin van de eerste moderne Ne
derlandsche walvlsch-expedltle ls niet
erg bemoedigend, daar eenlge Jagers di«
In den loop der vorige week uit Amster
dam en Rotterdam vertrokken waren,
met pech te kampen hadden.
In Rotterdam ls de Jager René W. Vlnke
binnengesleept door den jager Johanna
W. Vlnke en ln IJmulden ls de Jager
AMI met schade teruggekeerd Laatst
genoemd schip ls naar Amsterdam ge
sleept om de schade te herstellen.
85ste Jaargang
WOENSDAG 30 OCTOBER 1946
No. 25919
Directeur: J. W. Henny.
HoofdredactieB. W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDÉN EN OMSTREKEN
f. 3 30 per 3 maanden; 26 cents per week
Tel. Directie en Administratie: '15041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.; 67055
Prinsesjes als bruidsmeisjes
In aanwezigheid van de voltallige Prln-
seiyke familie de drie Prinsesjes wa
ren bruidsmeisjes trad gisteren te Hil
versum onder groote belangstelling ln
het huwelijk Jkvr, S. C. Felth, de gewe
zen gouvernante der prinsesjes en Jkhr.
Ir J. Roëll. Omstreeks halfelf arriveerde
de bruidsstoet aan het gemeentehuls te
Hilversum Als bruidsmeisjes fungeerden
prinses Beatrix en prinses Irene, bene
vens twee freules Roell. van gelijken leef-
tyd, gekleed ln jurkjes van lichtblauw
tule. waarover de prinsesjes een grijs
bontmanteltje hadden. De bruid was ge- I
kleed ln een tollet van crëme gekleurde I
zware zijde met korte sleep en sluier. J
Prinses Juliana, die als getuige by het
huwelijk fungeerde, droeg een lang groen
gewaad, waarover een driekwart bruine
bontjas. De huweiyksplechtlgheld ge-1
schiedde door burgemeester mr. Van
Hellenberg-Hubar.
De kerkelijke Inzegening vond plaats
ln de Doopsgezinde Kerk aan de Boom
berglaan door ^ominé A L Broer. Hier
waren ook Prins Bernhard en Prinses
Margriet aanwezig: de Prins ln marine
uniform en het prinsesje, net als de
anderen, ln een jurkje van blauwe tule
met wit bontjasje. Prinses Margriet liep
hier ln den stoet mede als bloemen-
strooistertje. De publieke belangstelling
was zeer groot en een groote politiemacht
was op de been om voor de afzetting zorg
te dragen.
Nadat het bruidspaar een oogenbllk ge
poseerd had voor een legertje fotografen,
begaf de stoet zich naar het palels Soest-
dljk, waar het Prinselijk paar een lunch
aanbood.
Voor de eerste helft van de 12de periode
(27 October t/m. 9 Nov. 1946).
Elk der volgende bonnen geeft recht op
het koopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 612
Strook No. 1)
454 algemeen 250 gram waschpoeder.
45—5 algemeen 500 gram suiker, boter
hamstrooisel of 1000 gram jam,
stroop, enz. of 740 gram 2
potjes) pindakaas.
BONKAARTEN KD, KE 612
(strook No. 1)
464 algemeen 250 gram waschpoeder.
465. 466 algemeen 250 gram suiker,
boterhamstrooisel enz. of 500 gram
jam stroop, enz. of 370 gram 1
potje) pindakaas.
TABAKSK AARTEN:
T 56 2 rantsoenen tabaksartikelen.
Op de bonnen voor suiker kan men,
zoolang de voorraad strekt, pindakaas
koopen.
Op bovenstaande bonnen kan met in
gang van Dtnderdag 31 October a-s.
worden gekocht.
De 7 December-divisie
Is vertrokken.
Met de .Nleuw Holland" la gisteren het
laatste contingent van de 7 December-
divisie uit Amsterdam vertrokken In
totaal zyn 18.000 man naar Indlë, bene
vens zes bewakingsbatalllona met te
zamen 4000 man.
Om de Duitsche technici.
Radio Moskou meldt, dat op byna 4000
Duitsche fabrieken ln de Sovjet-zone be
slag ls gelegd, zy worden nu door den
staat of de gemeente beheerd. De radio
wees er op, dat ln de Russische zone geen
arbeidskracht wordt verspild, daar er
practlsch geen werkloosheid heerscht. De
radio vergeleek dit met den toestand ln
Beleren (Amerlkaansche zone), waar
250.000 personen werkloos zouden zyn
Radio Leipzig heeft de Westelijke ge
allieerden nogmaals beschuldigd, Duit
sche technici te hebben weggelokt.
De commandant van de Sovjet-zone
van Berlijn, generaal-mejoor Kottlkof,
heeft vertegenwoordlgers van de socia
listische eenheidspartij, de liberaal-demo
cratische partij en de christeiyk democra
tische partij medegedeeld, dat „de 1 aster-
lyke aantijgingen van de kranten ln de
westelijke zones ten spijt, ln de laatste
dagen meer dan 300 Dultschers gesollici
teerd hebben naar betrekkingen dn de
Sovjet-Unie. 150 van deze sollicitaties
kwamen uit de Westelijke zone".
In de Sovjet-zone wordt thans door
Duitsche autoriteiten een registratie ge
houden van geleerden en technici. Deze
registratie, die, behalve persoonlijke ge
gevens. alle gegevens omtrent capaciteiten
en interessen van de ondervraagde perso
nen bevat, geschiedt volgens toelichting
voor „statistische doeleinden".
Door de Engelschen zyn op de bijeen
komst van den geallieerden bestuursraad
te Berlijn aan de Russen de volgende vier
vragen ge9teld-
l Hoeveel Dultschers zyn gevorderd?;
2. hebben allen een contract?; 3. zyn deze
contracten vrijwillig gesloten, wat zijn de
voorwaarden?; 4. waar zijn deze Dult
schers heen gebracht?.
De Amerikanen vroegen: 1.Mochten de
arbeiders ook weigeren mee te gaan?; 2.
voor hoelang geldt het contract?; 3. hoe
veel menschen zijn er bij betrokken?
De Russen verklaarden niet over vol
doende gegevens te beschikken om direct
te antwoorden. Dit zal Maandag 4
November gebeuren.
DEZE WEEK NOG GEEN BON
VOOR CACAO.
Deze week kan nog geen bod voor cacao
worden aangewezen
Wegens een vertraagde aflevering door
de fabrikanten ls de handel nog niet
overal voldoende met oacao bevoorraad,
aldus deelt men ons van bevoegde zyde
mede.
Churchill heeft een antwoord gepubli
ceerd op maarschalk Stallns verklaring
over de Sovjet-strydkrachten in bezette
gebieden. Hierin spreekt hy allereerst ziju
achting voor Stalln en het Russische volk
uit en den wensch. dien hy altijd ge
koesterd had, dat de Sovjet-regeerlng na
het beëindigen van den oorlog een lei
dende rol zou spelen bij het weer opbou
wen van de wereld.
„Ik ben biy maarschalk Stallns var
klaring over de Sovjet-strijdkrachten in
bezette gebieden te vernemen, maar
zelfs zestig divisies op oorlogssterkte zou
natuurlijk een aantal zijn, dat de Brltsche
en Amerlkaansche strijdkrachten in vijan
delijk bezet gebied in Europa verre over
treft1'. (Churchill had ln het Lagerhuis
tijdens de debatten over de hu'tenland-
sche politiek aan de regeering de vraag ge
steld of het waar was, dat er 200 Sovjet,
divisies op oorlogssterkte ln de bezette
gebieden van Europa zijn. een vraag dlo
hy later zelf bevestigde) De regeering
kon die vraag niet beantwoorden.
Churchill vervolgde het ls moeliyk te
gelooven, dat geallieerden, die samen vij
andelijk gebied bezetten, dat onlangs ten
koste van hun bloed werd .veroverd, de
sterkte van eikaars garnizoenen niet zou
den mogen weten Men zou Integendeel
gedacht hebben, dat zij deze Inlichtingen
zouden hebben uitgewisseld als Iets van
zelfsprekends en dat men wederzijds de
De tol-tarieven met België en
Luxemburg.
INVOERING PAS BEGIN 1947.
Het gemeenschappeiyk tarief van de
NederlandschBelgischLuxemburgsche
douane-overeenkomst zal op 1 November
nog niet van kracht kunne- worden. Wel
ls het ontwem van het tarief gereed ge
komen. Het zal eerstdaagG aan de drie
regeeringen worden voorgelegd.
Men verwacht, dat liet ln hot begin
van het volgende Jaar eerst ln wer
king kan treden.
Wat (le afschaffing betreft van de
tolgrenzen tussclien de drie landen
onderling, die voorzien was voor 1
November 1947, d,eelt 't secretariaat-
generaal van de Nederlandscli-Belgt-
sche-Luxemburgsche douaneovereen -
komst mede, dat deze datum gehand
haafd biyft.
Resolutie van Molotof.
In de zitting der Vereenigde Naties
heeft gisteren de Nederlandsche ge
delegeerde, mr. van Kleffens, een rede
gehouden, Hij wees er op, dat er maar
één wereld is, en daarnaar dient ge
handeld te worden. Alle landen maken
daar deel van uit en de wereld is groot
genoeg om volkeren met fundamenteel
verschillende ideologieën tezamen te
laten leven in voorspoed en vrede.
Opbouwende samenwerking van de
groote mogendheden is een eerste ver-
eischte, erkenning van de positie dei-
kleinere mogendheden een tweede.
Inzake Spanje ontwikkelde mr. Van
Kleffens het oude standpunt, om dan
te vervolgen: Het is welbekend, dat wij
in principe het veto-recht afwijzen.
Evenwel zijn wij niet blind voor de rea
liteit van de politieke situatie en voor
de onvolmaaktheden van de internaflb-
nale gemeenschap. Wij zijn bereid in
zulk een speciaal prerogatief van de
groote mogendheden te berusten, zoo
lang dit onvermijdeiyk is.
Wanneer nieuwe gebieden, thans zon
der eigen bestuur, doch op het punt
die te verkrijgen, zullen worden toege
laten als leden van de V. N., zal men
dichter naderen tot het algemeen lid
maatschap van alle vredelievende lan
den. hetwelk het doel van het hand-
Molotof betreurde, dat de Veiligheids
raad -geen actie tegen Spanje onderno
men had. De Veiligheidsraad had een
groote fout begaan bij zijn behande
ling van het Perzische vraagstuk het
geen zijn prestige geschaad had. De
Veiligheidsraad moest weten, waar ge
allieerde troepen in het buitenland ge
legerd waren. De kwestie van het recht
van veto was naar voren gebracht om
de aandacht van andere belangrijke
zaken af te leiden. Molotof zeide, dat
de Grieksche fascisten door de Britsche
bezettingstroepen gesteund werden.
Molotof ging verder: „De vernieti
ging van de Duitsche en Japansche im
perialisten beteekent niet dat onze waak
zaamheid ten aanzien v. zekere agressie
ve imperialistische kringen ln sommige
landen moet verslappen. De afschaffing
van het veto-recht zou de liquidatie
der vereenigde naties beteekenen, want
de hoeksteen dier organisatie is eens
gezindheid onder de groote vijf. In de
Sovjet-Unie bestaat er geen twijfel
over, dat vrede eif vreedzame wedijver
in het belang zijn van het Sovjet-volk,
en de volkeren van andere landen".
Hij noemde Churchill als een voorbeeld
van menschen, die slechts in de agres
sie gelooven.
Molotof besloot zijn rede met de for
muleering van een resolutie, welke de
volgende punten omvatte: 1). de Al-
gemeene Vergadering acht het In het
belang van den vrede noodzakelijk, dat
er een algemeene beperking der be
wapening komt: 2). een eerste taak
moet het zijn de aanmaak en het ge
bruik van atoombommen voor den oor
log te verbieden: 3.) de Algemeene Ver
gadering vindt het. gewenscht, dat de
Veiligheidsraad practische maatregelen
op dit gebied beraamt; 4.) de Algemee
ne Vergadering doet een beroep op alle
regeeringen om den Veiligheidsraad in
deze belangrijké dingen te steunen. Elk
der vier punten werd met. applaus be
groet door de afgevaardigden van Joe-
go-Slavlë, de Oekraïne, Polen, de Sov
jet-Unie en Wit-Rusland, terwijl „an
dere gedelegeerden elkaar zaten aante
kyken".
strydkrachten ln de respectieve zónes zou
lnspecteeren."
Churchill blijft aandringen op het be
kend maken van de feiten en besluit:
„Het schijnt mij toe, dat opheldering van
deze kwestie in alle opzlohten heilzaam
zou zyn en zeker moeten de huidige ver
gaderingen van de V. N. en den veilig
heidsraad de gelegenheid verschaffen om
de sterkte van alle militaire strydkrach
ten. die bij eenlg land, dat gevochten en
de overwinning heeft behaald, bezorgd
heid kan wekken, volledig en eerlijk te
onthullen."
Naar het vermogen op
1 Januari 1946.
Bij de Tweede Kamer is ingediend het
ontwerp van wet Inzake de vermogenshef-
flng ineens, waaraan de volgende bijzon
derheden zijn ontleend.
Belastingplichtig zyn, evenals voor de
vermogensaanwasbelastlng, alle natuuriy-
ke personen, die ln een van de laatste 6
Jaren als ingezetene worden beschouwd.
Bovendien zyn aan deze heffing onder
worpen bultenlandsche riatuurlljke per
sonen en lichamen, welke vallen onder de
vermogensbelasting, voor zoover hun bln-
nenlandsche bezittingen betreft Hier te
lande gevestigde lichamen zijn*niet be
lastingplichtig voor de vermogensheffing
ineens.
De aanslag wordt bepaald naar het ver
mogen op 1 Januari 1946. In hoofdiynen
zal het vermogen, worden vastgesteld
overeenkomstig de wet op de vermogens
belasting 1892. Onroerende goederen, be
drijfsmiddelen en effecten worden op de
zelfde wyze gewaardeerd als bij de vast
stelling van het eindvermogen voor de
vermogensaanwasbelastlng. Rechten op
een pensioen van meer dan f. 4000 per
Jaar wonden tot het gekapitaliseerde be
drag als vermogen beschouwd, voor zoo
ver zij f. 4000 overschrijden.'
Vrygesteld zyn:
a. Huisraad, schilderyen, boeken, enz.,
kleederen en levensmiddelen voor zoover
de waarde hiervan een bedrag van
f. 16.000 niet overschrijdt en mdts deze
zaken gèen handelsvoorraad zyn. Voor-
oorlogsch bezit wordt geschat naar de
waarde op 1 Mei 1940.
b. Verzekeringspolissen en ïyfrenten tot
een bedrag van f. 10.000: Indien men geen
recht op pensioen heeft, is f. 20.000 vry
gesteld.
Van de waarde van achterstallige oou-
pons en dividenden zal 40 procent onbe
last biyven.
Bovendien wordt, alvorens het tarief
wordt toegepast, afgetrokken:
Voor ongehuwden f. 8 000;
Voor gehuwden f. 12.000. verhoogd met
f. 4000 voor ieder minderjarig kind
Voor kleine ver moge nsbezltters, ouder
dan 40 Jaar, is bovendien een vrystellCng
opgenomen van ten hoogste f. 50 000. Deze
geldt slechts ten vol» indien het gemid
delde inkomen over ae Jaren 1941 tot en
met 1945 f. 1500 of minder bedroeg. Was
het Inkomen hooger, dan wordt deze vrij
stelling slechts ten deele verleend. Boven
f. 3000 jaariyksch Inkomen wordt zij niet
verleend.
De belasting bedraagt: tot f. 100.000.
10 procent; voor liet gedeelte van het
belastbare bedrag tusscnen f. 100.000 en
Belangrijke finantieele
verbetering ten gunste der
betrokkenen.
Naar wij uit bevoegde bron vernemen,
ligt het ln de bedoeling van de regee
ring op korten termUn een wyzlglng
te brengen ln de regeling voor de
financiering van de oorlogsschade
aan woningen en kleine bedrijfspan
den. De beoogde wyzlglng ls een be
langrijke verbetering ten gunste van
de getroffenen, wier pand geheel of
gedeelteiyk werd verwoest. Indien tot
herbouw moet worden overgegaan, zal
de Staat liet geheele verschil tus
schen de goedgekeurde bouwkosten
en de exploltatle-waarde van het pand
In den vorm van een hypotheek zon
der rente en voorlooplg zonder aflos
sing financieren.
Dit beteekent. dat het maximum van
de rentelooze hypotheek (van 120% van
de exploltatiewaarde)zooals dat tot nu
tce geldt, komt te vervallen. Daardoor zal
byvoorbeeld de eigenaar van een verwoest
perceel op het platteland, die hiervoor
ongeveer f. 1000 vergoed krijgt en die nu,
als hy tot herbouw overgaat, bijvoorbeeld
f. 8000 moet betalen, een overbrugglngs-
credlet zonder rente en aflossing van
f. 5000 kunnen krygen. Hy zal dan f 2000
zelf moeten financieren, hetgeen uiter
aard het bedrag ls, dat zijn nieuwe wo
ning nu meer waard is -dan de oude.
Vooropgesteld diept te worden, dat de
goedgekeurde bouwkosten een nader be
paald percentage van de bouwkosten van
een soortgeiyk object Ln Mei 1940 niet
te boven gaan. Op deze wijze hoopt de
regeering het bouwkostenpeil binnen ze
kere grenzen te houden. De beperkingen.
Welke gelden voor woningen, grooter dan
Het proces „Vrij Nederland".
ZWARE STRAFFEN GElilSCHT
,In het „Vrij Nederland"-proces te Am
sterdam w.erd gisteren geëischt tegen:
den machinist J. C. M. tóeenen. die
aan de Duitschers verteld heeft waar
illegale lectuur te vinden was. 20 jaar;
de dienstbode A. Th. Kappelhof, die
de namen van eenige betrokkenen heelt
verraden, 8 jaar; den 32-jarigen Haar-
lemschen meubelmaker Ernst Moor-
hOff. die namen had genoemd nadat
de Duitschers bedreigingen-hadden ge
uit aan het adres van zijn vrouw, die
met een baby in het ziekenhui^ lag,
2 Jaar R.W.I. met ontzetting uit de
openbare rechten voor 10 jaar; tegen
den 28-jarigen Jan Lohmann. thans
ambtenaar by het beheersinstituut te
Almelo, die nagelaten heeft in gevaar
verkeerende personen te waarschuwen.
jaar met aftrek van 10 weken pre
ventief en ontzetting uit de kiesrech
ten; tegen den 26-jarigen kantoorbe
diende Tom Lohmann, die aan een re-:
chercheur zyn medewerking heeft toe
gezegd by het opsporen van mr. A. H.
van Namen, alias „Verkerk", kwam
nog geen elsch voordat nog eenige ge
tuigen1 zullen worden gehoord op 19 No
vember.
600 kubieke meter, dat zyn over bet al
gemeen ruime middenstandswoningen,
zouden van kracht blUven. De financie
ring van het herstel aet schade boven
1.3000 zal op korten termijn zoodanig
worden herzien, dat deze niet ongunstiger
uitkomt dan de financiering van den
herbouw. Ten aanzien van ae rentelooze
hypotheek wordt overwogen, de getrof
fenen zekerheid te bieden, dat deze hy
potheek niet opelschbanr, dan wel rente
dragend wordt gemaakt, wanneer de
daarut vloelende lasten van rente en af
lossing door de getroffenen uit de exploi
tatie zullen kunnen worden bestreden.
Zooals men weet ls ln de thans nog gel
dende regeling bepaald, dat binnen 10
Jaar bij wet moet zijn vastgesteld, wat er
met dit credlet uiteindelijk zal geschie
den.
ENGELSCHE WAL LEVERT GROOTJE
HARINGVANGSTEN OP.
Er komen thans lederen dag Katwljk-
$che loggers met groote vangsten haring
van den Engelschen wal ln IJmulden
binnen. Deze vlsscherlj, die het laatste
bedrijf beteekent van de zomer-Tiarlngvls-
schery levert prachtige resultaten op. Niet
alleen worden groote hoeveelheden pekel
haring aangevoerd, maar ook komen som
en/ge loggers met 200 tot 600 kisten ver-
sche haring van de visschery terug, welke
haring, die van uitstekende kwaliteit ls.
tegen flinke prijzen ln IJmulden verkocht
wordt. En deze gunstige resultaten wor
den bereikt ln reizen van enkele dagep.
Daar deze vlsscherlj. Indien het weer
gunstig biyft, nog wel een maand kan
aanhouden, zal het spreekwoord „eind
goed al goed" hier niet misplaatst zyn.
waarbij dan nog mag worden vermeld, dat
het beg.n ook goed was!
f. 200.000.15 procent; tusschen
f. 200.000 en f. 500.000.— 20 procent;
tusschen f. 500.000 en f. 1 mlllloen 22.5
procent en over liet gedeelte dat ligt
boven f. 1 mlllloen 25 procent.
Het wetsontwerp houdt voorts bepalin
gen ln ter voorkoming van internationale
dubbele belastingheffing.
De aanslagen moeten binnen een Jaar
na den aanslag worden voldaan. Overigens
zyn de regelen Inzake dé wyze van betalen
ln hoofdzaak dezelfde als voor de vermo
gensaanwasbelastlng.
Nederland betrekt gag uit het
Roergebied.
Gistermiddag is aan de Nederlandsch-
Duitsche grens onder de gemeente
Eygelshoven de gasleiding tusschen
Alsdorf en Staatsmyn Emma in bedryf
gesteld. Het gasnet der Staatsmynen
is hierdoor rechtstreeks gekoppeld aan
het wydvertakte net in West-Dultsch-
land en Nederland betrekt dus nu gas
uit het Roergebied.
Met de in bedryfstelling is de kroon
gezet op omvangryke werkzaamheden
waarmee de Staatsmynen op 8 April
van dit Jaar zyn begonnert.
WEERBERICHT
VRIJ KOUD.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Zwaar bewolkt met op' vele plaat»
sen nevel of mist. en slechts hier
en daar tUdeUJke opklaring. Geen
neerslag van beteekenls. Matigen
Oosteiyken wind. Vry koud.
PETROLEUM VOOR KOOKDOELEINDEN
EN VERLICHTING.
Houders van kaarten voor petroleum
voor kookdoelelnden en/of verlichting
kunnen op de bonnen a 01, a 02, a 03.
a 04 van de kaart ua 611, de bonnen b 01,
b 02, van de kaart ub 611, den bon c 01
van de kaart uc 611, en tie bonhen d 02,
d 0Q van de kaart ud 611, gedurende
November vier liter petroleum koopen.
Voorts wordt medegedeeld, «at de bon
nen 609 en 109 algemeen geldig blyven
t/m. 16 November a.s.
DIRECTEUREN STEENFABRIEK
„ARNOUD" TE HILLEGOM
VEROORDEELD.
De 71-Jarige baron Arnaud H. van Har-
denbroek van Ammerstolh uit Haarlem,
preeldent-dlrecteur van de N.V.«Kunst-
zandsteenfabriêk „Arnoud" te Hl 11 ogom,
beschuldigd van collaboratie mot den vij
and. doordat hit gedurende de bezetting
steenen leverde aan den Dultschers voor
de verbetering der outillage van vlieg
velden. heeft reeds 6 maanden ln voorar
rest doorgebracht.
Het hedenmorgen door het Byzonder
Gerechtehof te Amsterdam gevelde vonnis
luidde thans: 1 Jaar gevangenisstraf,
waarvan 6 maanden voorwaordeiyk (met
een proeftild van 3 Jaar) met aftrek van
de 6 maanden voorarrest, oplegging van
een geldboete'ad f. 4.000.en ontzetting
uit alle openbare rechten voor het leven,
alsmede het recht ooit weer een be
stuursfunctie van een bedryf als cle
steenfabriek „Arnoud" uit te oefenen.
Z(1n mede-bestuurslid dr. H. A. Marcus
uit Aerdenhout werd tot twee en een half
Jaar met aftrek veroordeeld en ontzet
ting uit dezelfde rechten.
Schilder werkte voor Duitsche Is g|tujp" °p roepen.
Mevr. N. Smit-Van Otten uit Lel-
Weermacht
Als eerste verdachte verscheen gis
terochtend in de beklaagdenbank van
het Leidsche Tribunaal W: Smit, schil
der te Leiden, wien ten laste werd ge
legd het lidmaatschap van de N.S.B.,
het optreden als buurt- en wnd. groeps
leider, terwyi hy ook als bedryfsleider
der firma Bleys voor den aannemer
De Jong uit Oegstgeest 120.000 M2 ca
mouflagemateriaal voor de Duitsche
weermacht met verf had bespoten;
voorts was hy lid van de Techn. Nood
hulp te Leiden geweest. Verd. gaf alle
feiten toe. By het rapport van het Be
heersinstituut over het vermogen van
verd. kwam nog aan het licht, dat hy
by den verkoop van een huis, dat aan
een jood toebehoorde, f.500.- had ver
diend. De verdediger, mr. Teekens,
schetste verd. als iemand, die uit over
tuiging had gehandeld. By het uit
voeren van de order voor de Duitsche
weermacht was S. slechts uitvoerder ge
weest, de volle aansprakeiykheid rust
by den patroon. Indien verd. hiervoor
veroordeeld zou worden, dan zouden al
le arbeiders, die voor de Duitsche weer
macht hebben gewerkt, volgens spr.
voor het Tribunaal moeten verschynen.
Mevrouw P. A. Bouwens-Snyders uit
Katwyk-aan-den-Ryn, was lid van de
N.S.B. en de N.S.V.O. geweest, had in
Roosendaal, waar zy vroeger woonde,
vriendschappeiyke omgang met Duit
schers, terwyi haar zoontjes op de
schutting van haar woning hadden ge
schilderd: „Duitschland wint öp alle
fronten, hell Hitler". Verd. had
geen moeite genomen dit te verwyde-
ren. Ook was zy als blokleidster op
getreden en had by een» fietsenvorde-
ring in Roosendaal aanwyzlngen gege
ven waar zich fietsen bevonden. Tus
schen president en verd .ontspon zich
over het ten laste gelegde een vraag-
en antwoordspel, waarby verd. heel
veel ontkende, maar toch toegaf, dat
zy lid van de N.SJB. en de N.S.V.O.
was geweest. Deze bekentenis kwam
echter wel in een eigenaardig daglicht
te staan, omdat, zooals de pres. uit de
stukken aantoonde, verd. op 2 Aug. j.l.
nog een schriftelyke verklaring had af
gelegd, waarin zy verklaarde „nooit iets
met de N.S.B. te maken te habben ge
had". De pres., die nu aan haar ver
klaringen van vandaag ging twyfelen,
verdaagde de zaak tot over vier weken
Foto Van Vliet
Tijdens de openingsplechtigheid der Chrysanthen-tentoonstelling ln de Stads
gehoorzaal. Op de voorste rU-van links naar rechts: burgemeester Jhr. mr. F.
H. van Kinschot, de voorzitter der organlseerende vereenlglng, de heer Joh. Jonker,
burgemeester K. van Dlepenlqgen van Leiderdorp, de praeses Collegll. de heer
H. J. Cath, de praeses der V.V.SX., mej. J. Nauta en de rector-magnlflcus der
Leidsche Universiteit, prof. mr. R. P. Cleveringa.
BINNENLAND.
Voor Kerstboomen zUn dit Jaar de
prijzen als volgt vastgesteld:
Tot 49 CM. f. 0.75; 5069 cM. f.1.—;
70—90 CM. f 1 50. 100—124 CM. f.2.—:
125—149 CM f2.50; 150—174 XM. f. 3.—;
175—199 cM. f. 3.50; 200—249 cM. f.4.25;
250—300 CM. f.;5.—
Tusschen 25 November en 7 December
zal een telling van den veestapel plaats
vinden.
Het vernietigingskantoor van het
CD.K. dat toen het centraal distributie
kantoor in Zwolle was ondergebracht, te
Hattem werd gevestigd, wordt met ingang
van 1 Januari a.s naar Nijmegen over
geplaatst.
De Kon Ned. Vereenlglng voor Lucht
vaart hoopt het volgend Jaar haar eigen
luchtvaartschool te openen. De voorberei
dingen zyn reeds ver gevorderd.
De economische politierechter te
Arnhem heeft twee aannemers, resp. uit
Heemstede en uit Nijmegen, wegens het
uitkeeren van te hooge loonen, veroor
deeld t~t resp. f 4200en f. 3000.- boete.
Met het repafoleeringsschlp Kota
Inten, dat gistermiddag ln de Rotterdam-
sche ha^en aankwam, arriveerde de
eerste groep van 50 Indonesische studen
ten- die met een studiebeurs van de
Ned. Indische regeerlng aan een der Ne
derlandsche universiteiten gaan studc-eren
Mr. dr. J. Donner zal, naar de
„Nieuwe Crt." meldt president worden
van dep Hoogen Raad.
BUITENLAND
Turkye heeft gisteren feestelijk den
23sten verjaardag der republiek herdacht.
De chef van de Poolsche militaire
missie te Beriyn, heeft den geallieerden
bestuursraad gevraagd een gerechtelijke
vervolging ln te stellen tegen twee leiders
der onafhankelijke Berlljnsche sociaal
democraten, dakr zij zich „op misdadige
wijze over de Poolsche regeering en het
Poolsche volk hebben uitgelaten.
15 Nov. zal vermoedeiyk ln België de
schoeahandel worden vTygegeven.
Amerika zal Ooetenryk behandelen
als een bevrijd land, niet als een voor-
mall^vljandeiyk land
Voor het eerst sinds 1939 wordt ln
Duitschland de eerste volledige volkstel
ling gehouden.
In het Brltsche Lagerhuis ls giste
ren een motie Davies (Labour), strek
kende tot de benoeming van een Konlnk-
lyke commissie van onderzoek naar de
financiering, het bestuur, de leiding en
den eigendom van de Britsche pers aan
genomen met 270157 stemmen. De con
servatieven waren tegen. Minister Morri
son meende, dat er wel aanleiding was
om de commissie ln te stellen, maar dat
daarna de regeering tot niets verplicht
was
Het internationaal congres van
Juristen, te Parijs byeen, heeft een reso
lutie aangenomen, waarin de „herhaalde
schendingen van het recht door de dicta
tuur van Franco ln Spanje" worden ge
brandmerkt.
De Zionistische raad heeft met
overweldigende meerderheid een «esolutie
aangenomen, waarin wordt verklaard: „De
eenige oplossing voor het tweeledige pro
bleem van het Joodsche volk en van Pa
lestina moet gezocht worden in de ves-
.tlging van een Joodscjien staat".
SOLDAAT GEDOOD BIJ EXPLOSIE
VAN PROJECTIEL.
De soldaat Tienbosch van de M.O.D.,
gestatlonneerd ln de Rlpperdakazerne teo
Haarlem, ls gistermiddag ln de duinen by
IJmulden ten gevolge van een explosie
omgekomen. Hl| maakte deel uit van een
groep militairen en geïnterneerden, die
bezig waren geweest met opruimen van
munitie. Deze werkzaamheden waren
reeds geëindigd toen Tienbosch zich van
de groep verwyderde, waarna de explosie,
van een waarschijnlijk door hem opge
raapt projectiel plaats vond.
HET VUREN NOG NIET GE8TAAKT.
In een gisteren te Batavia gehouden
byeenkomst van de wapenstilstands-
commissle is besloten een technische
subcommissie te benoemen, waarin de
chefs der betrokken generale staven
zitting zullen hebben. Haar taak zal
zyn om alle technische en andere bij
zonderheden voor een feiteiyk staken
van de vyandeiykheden uit te wer
ken. Tevens heeft de commissie op
dracht het vuren te doen staken, „zoo
dra dit mogeiyk ls".
den, was ten laste gelegd, dat zy lid
van de N.SB. de N.S.V.O. en den NVD
was geweest. Verd. gaf deze feiten toe.
„Ik zal !te (de Joden) wel
laten hangen".
Mevr. D. Blokker-Van Keulen uit Lei
den, voorheen te Oegstgeest, was lid
van de NSB, de NSVO en blokleidster
geweest. Voorts had zy by haar ver
trek uit Oegstgeest haar woning in de
Emmalaan met nat. soc. reclameplaten
beplakt. Toen op deze platen door haar
onbekenden een galg was geteekend met
de woorden „Toontje groeit op voor
galg en rad", had zy ln een telefoonge
sprek tegen haar "kameraden en kame-
raadskes gezegd: „Dat hebben die rot
joden gedaan, ik zal ze wel laten han
gen". Verd., die zich hiervan niets meer
herinnerde, wilde het toch weer niet
pertinent ontkennen. Dit ging dan ook
wel moeliyk, want get. Jonk was er om
te verklaren, dat hij, by het verrichten
van werkzaamheden in de woning van
verd., zulks zelf had gehoord. Over de
andere ten laste leggingen, verklaarde
verd., dat zy na een ruzie met den
kringleider Bergers in 1942 reeds niets
meer met de rommel van de NSB te
maken wilde hebben.
Toen hierna nog even het ver
mogen van verdachte's echtgenoot,
een uitvoerder van weermachtswer-
ken, onder de loupe werd gehomen,
bleek dat experts uit de boekhou
ding nog geen wys konden wor
den. Vast staat echter nu reeds, dat
het vermogen van den echtgenoot
van verd., die in 1930 nog failliet
was verklaard, f. 165.000 bedraagt,
terwyi hy bovendien nog enkele
panden bezit
Mr. Moresco, raadsman, wees op het
impulsieve en agressieve karakter van
verd., die die mogelijk wel eens iets te
veel gezegd heeft, maar toch nooit ver
raad heeft gepleegd.
Mevrouw Vlieland in de
beklaagdenbank.
In de middagzitting verscheen mevr.
C. Vlieland-Terburg uit Leiden voor het
Tribunaal. Een lange ry ten laste leg
gingen werd haar voorgehouden. Zoo
was zy lid van de NSB. de NSVO, den
NVD. kringvertegenwoordigster van het
strydfonds der NSB, groepsvertegen-
woordigster van Frontzorg, wykhoofd
en soc. werkster van' den NVD, voorts
had zy gecolporteerd met Vpvagecol
lecteerd voor Winterhulp, was haar
woning een centrum van colporteurs
van Vova en werden de collectes van
Winterhulp daar geteld, had zy kin
dertransporten van den NVD begeleid,
reclameplaten van den NVD zichtbaar
opgehangen en haar radio mogen be
houden.
Verd,. die al deZe feiten onomwonden
toegaf, verklaarde 't met de Jodenver
volging nooit eens te zyn geweest, zy
zag ln het program van de NSB Iets
goeds voor het Nederlandsche volk,
thans zag zy zelf wel ln, dat het dom
van haar was geweest om zich zoover
te laten gaan.
Get. Vlieland, thans gedetineerd,
naar zyn vermogen gevraagd, verklaar
de een eigen huis aan den Nieuwen
Ryn en de Pelikaanstraat te bezitten;
van zyn meubilair was hem niets be
kend. Het was voor getuige, die kort
tevoren verklaarde niets achter te heb
ben gehouden, een wel zeer onaange
name gewaarwording van den pres. *te
moeten vernemen, dat juist gisteren in i
een safe te Arnhem een party tafel
zilver van get. was opgespoord. Toen
de pres. hem hierover nog eens onder
hield, kwam al spoedig „de aap uit de
mouw". Get. had het bij zyn verhoor
we opgegeven, maar daaraan de mede-
deeling verbonden, dat de bank te Arn
hem, waar zich de safe bevond, was
gebombardeerd. Men had er toen ver
der geen notitie van genomen. Get., die
ineens erg mededeelzaam werd, gaf nu
meteen maar toe, dat zich ook de sie
raden van zijn echtgenoote. welke voor
f. 15.000 waren verzekerd, en nog een
bedrag van f.3000.- in de safe bevon
den.
De raadsman van verd., mr. F. K.
Reisenbach den Haan. zeide, dat zijn
cliënte reeds langen tijd het verkeerde
van haar houding heeft Ingezien, zy
wil haar gedragshjn van vroegen waar
mede zy ons land en volk veerschade
heeft berokkend, vergeten en al het mo-
geiyke in het werk stellen om straks
weer een behoorlijke Nederlandsche
vrouw te worden.
Mevr. J, de Graaff uit Lisse. was lid
geweest van de NSB. de NSVO en het
Agrarisch front en had in deze orga
nisatie verschillende functies bekleed.
Mr. Theunissen wees in zyn pleidooi op
het eeriyke en hoogstaande karakter
van zyn cliënte, die by haar terugkeer
in haar woonplaats zeker weer in de
gemeenschap zal worden opgenomen. In
den oorlog heeft zy te Lisse nooit geen
ergernissen opgewekt. Uitspraak in al
le zaken over veertien dagen.
