LEIDSCH
DAGBLAD
Het Koninklijk bezoek aan Brussel
Nog 39.000 politieke delinquenten
in de kampen
Churchill en Attlee tegen
de Sovjets
STADSNIEUWS
Om een wereldrecord
Met een enkel woord
ntl'TS VAN BOTER VOORLOOPIG NIET
HOOGER.
De In de regeerings.erklaring van 4
October J.l. aangekondigde verhooging van
den maximumprijs voor boter me: 30 cent
per pond Ml niet doorgaan, zoolang het
nog niet mogelijk is op den bon voor
boter desgewenscht margarine te betrek
ken
VERHOOGING VAN DEN MELKPRIJS.
In overeenstemming met het voor
nemen van de regeering, over te
gaan tot de verhooging van den melkprijs
voor de consumenten, zullen met Ingang
van 27 October &.s. alle maxlmum-con-
sumentenpr\]zen van melk en melkpro
ducten over het geheele land met 1 cent
per liter worden verhoogd.
85ste Jaargang
VRIJDAG 25 OCTOBER 1946
No. 25915
Directeur: J. W. Hemuy.
Hoofdredactie: B W. Menkhorst
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden: 26 cents per week
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel Redactie: 21507 - Giro no.-r 67055
WEERBERICHT
OOSTENWIND.
De Bilt verwacht tot morgenavondi
Matige, in het Zuiden en Weste*
van het land nu en dan krachtlfi
Oostelijke wind. In den nacht llehl»
vorst en op beschutte'plaatsen flinke
grondvorst overdag vrij zonnig weer,
droog.
PRINS BERNHARD IN SCHOTLAND.
Prins Bernhard ls gisteren per vliegtuig
in Aberdeen aangekomen. HU zal m
Schotland aan een jachtpartU deelnemen
en Maandag terugkeeren.
Een hartelijk welkom.
BIJ prachtig weer stoomde de speciale
trein van H. M. de Koningin gisteren het
Noorderstation te Brussel binnen.
De uitgang was versierd met bloemen
en planten en hèt roode baldakUn gaf het
sprekend bewijs, dat liooge personalitei
ten verwacht werden.
Op het perron, dat eveneens met plan
ten versierd was en waarover een roode
looper was uitgelegd, zagen wh o m. den
prins-regent die Hare Majesteit hartelijk
bègroette.
In gesloten auto's werd naar het Paleis
gereden langs een enorme menigte, die
niet moe werd de Vorstin toe te Juichen
Natuuriyk was vrijwel de geheele Neder-
landsche kolonie op het 'appél. Hoezeer
deze trouwens meeleeft biykt wel uit het
volgende:
Dezer dagen werd op de trappen van
de Nederlandsche ambassade te Brussel
een groote krans gevonden. Er was een
briefje bU, gericht aan HM. de Ko
ningin, waarin o.a. stond: ..Namens de
Nederlandsche ouden van dagen in Brus
sel wenschen wy U al het goede toe en
hopen wy. dat, Nederland spoedig weer
zijn ouden luister zal hebben herwonnen".
Verder .heeft zich een Belg tot de am
bassade gewend die Hare Majesteit een
6chlldery wilde aanbieden, dat hij ln 1939
ter gelegenheid van de bloemenhulde, die
de Koningin toen ls gebracht van de
zijde der Belgen, heeft vervaardigd. De
man ls tijdens den oorlog blind gewor
den.
Kort na aankomst van de Koningin
heeft de Nederlandsche ambassadeur, ba.
ron B. H. van Harlnxma thoe Slooten
ln naam van Hare Majesteit een krans
neergelegd op het graf van den Onbeken
den Soldaat.
In de Belgische Kamer hield de voor
zitter de heer Van Cauwelaert ln het
Nederlandsch en het Fransch een rede,
waarin hy met vreugde melding maakte
Distributie van bloem en
zelfrijzend bakmeel
tijdelijk stop.
MINDER BONVRIJE KOEKJES
EN GEBAK.
Onze voorraadposltie van tarwe ls ln
den laatsten tJJd moeilijk geworden door.
dat de Invoer uit de Vereenlgde Staten
tengevolge van de stakingen aldaar reeds
gerulmen tijd stagneert. Als gevolg daar
van zullen onze lnlandsche tarwe en
rogge ln ruimere mate moeten worden ge
bruikt voor de broodvoorziening. Aange
zien er ten opzichte van het verbruik van
de beschikbare graanvoorraden de noodlge
voorzichtigheid betracht moet worden,
zal er Ingaande 21 November voorlooplg
geen bon voor bloem of zelfrijzend bak
meel worden aangewezen Er komt na
den thans aangewezen bloembon nog
eenmaal een bon voor zelfrijzend bak
meel, waarvan nog voorraden bU den han
del aanwezig zyn
Ook de bon vrije artikelen koekjes,
gebak, biscuits beschuit, vermicelli
e.d- zullen ln mindere mate beschik
baar kunnen worden gesteld. De toe-
wyzingen aan tarwebloem voor deze
artikelen worden voorlooplg met een
kwart verminderd.
van het bezoek aan België van Ko
ningin Wllhelmina, „die haar volk met
zooveel vaderlandsliefde heeft weten te
besturen Hy verklaarde de tolk te zyn
der vergadering om hulde te brengen aan
de verdiensten van de Vorstin, en om het
belang te doen zien van Haar bezoek, dat
de Nederlandsch-Belgische toenadering ln
ruime mate zal bevorderen, en aldus de
voortzetting ^an de politiek van vriend
schap en standhouding m de hand
zal werken.
Ock ln den Senaat hield de voorzitter
een toespraak
Hedenmorgen heeft H. M de Koningin
ln de Nederlandsche ambassade te Brus
sel een groot aantal onderscheidingen
uitgereikt. g
IR. VERWEY VOOR DEN RAAD VAN
STATE.
In de heden gehouden openbare verga
dering van de afdeellng van den Raad
van State voor de geschillen van bestuur
is behandeld het beroep van lr. R A.
Verwey, waarnemend secretaris-generaal
van het departement van Sociale Zaken
tevens directeur van het ryksarbeidsbu-
reau, woonachtig te Amsterdam, tegen
het besluit van den minister van Sociale
Zaken van 29 Juli 1946, waarbij krach
tens het zuiveringsbesluit 1945 aan lr.
Verwey uit zijn functies ontslag ls ver
leend
EEN JAAR GEEISCHT TEGEN
STEMBILJETTEN VERVALSCHERS.
De officier van Justitie by de Breda -
sche rechtbank heeft tegen de Tilburgers
w C. Jansen en A Hamer, die tydens de
Bovendien ls een aantal erkenteiyk- 1 Tweede Kamerverkiezingen in Tilburg ge-
heldsmedallles toegekend wegens verdien, werkt hebben met valsche stembiljetten,
sten voor d<^ verzetsbeweging gedurende ieder een Jaar gevangenisstraf geëlsoht en
den oorlog m België, verdiensten ln ver- 1 ontzetting uit de belde kiesrechten voor
band met Relief- en Roode Kruis-werk, 5 jaar. De publieke belangstelling voor
alsmede verdiensten ten behoeve van uit deze zaak, die destijds zooveel stof heeft
Nederland geëvacueerde personen. 1 doen opwaaien was betrekkelijk gering
Maar hun aantal vermindert
snel.
Indo-Europeanen terug
naar Indonesië.
OVERIGE GEREPATRIEERDEN
MEER NAAR NOORDELIJKE
PROVINCIES.
Naar wij vernemen ls men tot de
overtuiging gekomen dat het ge-
wenscht ls, de Indo-Europeanen
ander de gerepatrieerden uit Indo-
ïeslë binnenkort terug te doen kee-
ren Daartoe worden reeds voorbe
reidingen getroffen. De eerste boot
vertrekt 20 Nov. naar Indonesië. In
iet algemeen heeft men de erva
ring opgedaan dat deze menschen
:ich bier minder goed thuis gevoe-
,en en zich moeiiyk kunnen aan
passen aan de omstandigheden die
aler zoo geheel anders zyn.
Voorts ligt het in de bedoeling,
landrang op de overige gerepatrl-
terden uit te oefenen om te be-
/orderen, dat zij zich meer vestigen
n de Noordeiyke provincies van
xns land, waar de woningproblemen
minder groot zijn.
Van het directoraat-generaal voor bij
zondere rechtspleging ontvangen wy vol
gend bericht:
„Volgens mededeellng van het directo
raat-generaal voor byzondere rechtsple
ging bedroeg het aantal politiek verdach
ten In de bewaringskampen op' 15 October
nog 39.044. Per 1 Juli enkele dagen
voor het optreden van het nieuwe kabi
net beliep dit aantal 59.093. In drie
en een halve maand is het getal dezer
personen dus mat rond 20.000 vermin
derd. Hoewel deze vermindering niet on
aanzienlijk ls. beantwoordt zij niet aan
de verklaring, die de regeering op 10 Juli
in de Tweede Kamer heeft afgelegd, blij
kens welke het ln haar voornemen lag
het aantal van bovenbedoelde personen
vóór 1 October J.l. te reduceren tot om
streeks 25.000.
Intusschen kan worden medegedeeld
dat de parketten der procureurs-fiscaal
hun schlftlngsarbeld ln dit opzicht nog
niet hebben voltooid, zoodat met een aaD-
zleniyke vermindering van bovengenoemd
cijfer van 39 044 ln de naaste toekomst
kan gerekend worden. De minister van
Justitie heeft ln dit verband den procu
reurs-fiscaal verzocht doortastende maat
regelen te nemen, opdat de toestand, zoo
als de regeering zich dien per 1 October
gedacht had. uiterlijk per 15 November
a.s. zal bereikt zyn.
Ter completeering van bovengenoemde
cyfers zij nog vermeld, dat buiten de ge-
Het wegvoeren der Duitsche
technici.
Naar aanleiding van het winnen van
Duitsche vakarbeiders door de Sovjets
heeft de Bertljnsche bond van vakver-
eenlglngen zich ln verbinding gesteld
met Russische' autoriteiten, die daarom
trent het volgende mededeelden:
De vordering wordt uitgevoerd op grond
van besluit no. 3 van den Bestuursraad
De Duitsche arbeiders mogen hun gezin
nen en persoonlijke eigendommen mede-
nemen Zij zuilen in de Sovjet-Unie naar
bekwaamheid worden tewerkgesteld. De
Duitsche vakvereenigingen kunnen zich
met de arbeiders in verbinding stellen
teneinde hun arbeidsvoorwaarden te lee-
ren kennen.
De Britsche Daily Express en Daily
Herald geven berichten over een crisis,
die moet heerschen ln de" Sovjet-zone van
het bezette Duitschland als gevolg van
dit wegvoeren van Duitsche arbeiders
naar het Oosten De Express meldt, dat
groote aantallen Duitsche functionarissen
ln de Sovjet-zone hun functie hebben
neergelegd.
De correspondenten berichten voorts
dat de Duitsche communist en vakver-
eeniglngsman Walter Ulbrlcht, de mach
tigste figuur ln de socialistische eenheids-
party. van zijn functies ontheven ls we
gens de nederlaag bij de verkiezingen. Een
en ander wyst volgens de corresponden
ten tevens op een crisis ln de door de
Sovjet-autoriteiten gesteunde socialisti
sche eenheidsparty.
Van Amerlkaansche zijde zal een vol
ledig rappprt in deze materie worden
verlangd.
Churchill heeft te Loughton ln zijn
kiesdistrict Essex als feit geconstateerd,
dat zich meer dan 200 Sovjetdivisies op
oorlogssterkte in de bezette gebieden van
Europa bevinden. Churchill had ln het
Lagerhuis aan Attlee, den Engelsche pre
mier, gevraagd, of het waar ls, dat zich
meer dan 200 Sovjetdivisies op oorlogs
sterkte ln de bezette gebieden van de
BaltLsche landen tot Weenen en van
Weenen tot de Zwarte Zee bevinden.
Churchill verklaarde thans deze vraag
slechts na ryp beraad en na overleg met
zijn vrienden en collega's onder overleg
ging van bewijzen te hebben gesteld. Ook
de regeering bad hy van te voren Inge
licht. HIJ verzekerde zijn hoorders te
Loughton dat deze feiten Juist zijn.
In het Lagerhuis had onder-minister
Mc Nell gezegd, officieel niets te weten
van het getal der Russische troepen, al
erkende bil de aanwezigheid van aanzlen-
lijke strijdkrachten.
Churchill antwoordde voorts op de be
schuldigingen ook van Stalin dat
hij een oorlogsophitser zou zyn. HU zeide
o.m.:
„Ik ben geen oorlogsophitser. Ik doe,
wat ik denk, dat mijn plicht Ls. Wat al
deze schimpscheuten betreft, die men my
mogeiykerwljs naar het hoofd zal slinge
ren ik neb ze allemaal al eens gehoord.
Er is byna geen woord, dat Stalln mij
enkele maanden geleden heeft toegevoegd,
dat lk niet meer dan eens van wijlen Hit-
Ier en Goebbels heb gehoord".
Attlee had voor het congres van Brit
sche vakvereenigingen te Bi-lghton o.m.
het volgende gezegd: „Het ls een van de
tragedies van dezen tijd, dat de Sovjet-
regeering blijkbaar opzetteiyk het ver
keer tusschen het Russische volk en de
rest van de wereld verhindert. Het mag
niet weten, wat zyn mede-menschen ln
andere deelen der wereld doen en denken
De Russische bladen geven een onge-
loofiyk valsch beeld van hetgeen zich ln
de wereld bulten de Sovjet-Unie afspeelt
Er wordt een muur van onwetendheid en
wantrouwen opgebouwd tusschen de
naties".
Attlee zelde, dat Engeland echter zijn
uiterste best zal doen om de organisatie
der VN tot een succes te maken om te
vervolgen
Er ls een kleine maar uitbundige be
volkingsgroep m dit land. die iedere ge
legenheid te baat neemt om de politiek
van de Britsche regeering aan te vullen.
Zij schijnt er op uit te zijn om te bewe
ren, dat Groo-tBrittannlë altyd ongelijk
heeft. Democratie ls een woord dat vaak
misbruikt wordt Degenen, die nooit de
detineerden, die ln de bewaringskampen
vertoeven, er per 1 Juli nog 1250 derge
lijke personen zich bevonden ln' hulzen
van bewaring en gevangenissen. Het be
treft hier over het algemeen de zwaarste
gevallen zoodat hun aantal sinds 1 Juli
niet noemenswaard verminderd is.
Voorts kan nog vermeld worden, dat
onder het getal van 39.044 per 15 October
ln kampen gedetineerden zich 1609 per
sonen onder de 21 Jaar bevonden, en 5679
van 21 tot 23 Jaar".
DE „WILLEM BARENDSZ" nEESCH
DE VLAG.
ln tegenwoordigheid van drie ministers.
In tegenwoordigheid van de ministers
Mansholt, Huysmans en Lieftlnck en van
den burgemeester van Amsterdam ls
glstèren op den walvlschvaarder „Willem
Barendsz" de vlag der „Maatschappij
voor de Walvischvaart" ontplooid. Minis
ter Mansholt voerde hierbij het woord.
Ondanks het feit, dat de rundveestapel
ln Nederland thans meer zuivel ople
vert dan voor den oorlog, Is de vct-
posltle nog zoo bedenkelijk, dat het In
elk geval vast staat, dat over het ge
heele Jaar 1947 de boter- en vetrant-
soenen niet kunnen worden verhoogd,
zoo zelde hy. Dit Is o.a. een gevolg
van het feit, dat voor den vakcnsstapel
steeds een belangrijke bron voor de
vctpositle, nog niet voldoende voeder
beschikbaar Is. De productie van de
walvlsclivaart zal voor een belangrijk
deel In de tekorten kunnen voorzien.
De zitting der V. N. a
Nummer „7" voor
schoenenbon aangewezen.
111 den loop van November komen
diegenen voor een schoenenbon ln
aanmerking wier stamkaartnummer
op het cyfer 7 eindigt, voor zoover
zij sedert 1 Januari 1945 nog geen
bon voor schoenen hebben ont-*
vangen.
Evenals vorig maal het' geval was.
zullen de plaatseiyke distributie-
diensten eerst ln de 2e helft van
November de bonnen op nader vast
te stellen data tegen overlegging
van de stamkaart met bybehooren-
de Inlegvel uitreiken.
Louis Sons speelt Dvorak.
JAN OUT DIRIGEERT.
Het concert van het Residentie Orkest
van gisteravond bood geen nieuwe ge
zichtspunten. doch was niet alleen uit
dien hoofde gedeeltelijk teleurstellend
Een Havdn-symphonle. zoo vér-verwij
derd van de probleemstellingen van ón
zen tyd, dient, vóór alles In den tijd van
den componist geplaatst, wil zij volledig
boelen. Dit was thans niet het geval, on
danks nauwkeurige, doch vrij matte lei
ding. Niet slechts het meerendeels te ge
trokken tempo, dooh ook de zware bezet
ting was oorzaak, dat de nobele Londen-
sche symphonie No. 104 In D gT. t niet
een zuiver stylistlschen indruk maakte.
Het bekoorlllke Menuet en de snelle deelen
klonken weinig fijnzinnig en gratievol;
uitdunning van het orkestapparaat ware
hier aanbevelenswaardig.
Het vioolconcert van Dvorak, rijpe
vrucht van het rasechte muzlkantenhart
van dezen warmbloedigen Bohemer, werd
voorgedragen door Louis Sons, getrouwe
figuur uit de groep der eerste violisten.
Het stemt verheugend, wanneer een
orkestlld waardig wordt geacht tot solis
tisch optreden. Het komt ons voor, dat
Sons de gelegenheid daartoe met enthou
siasme heeft aangegrepen. Want zijn spel
getuigde van geestdriftige, temperament
volle en bewogen overgave Doch het
werd tevens gekenmerkt door een te ver
hevigde expressie #n krachtsinspanning,
waaraan de klankintensiteit echter geens
zins evenredig was. Het leek alsof jüist
daardoor de toon in de groote zaal werd
doodgedrukt, hoewel deze voor kamer
muziekspel uitstekend geweest zou z|jn.
Sons^ muzikaliteit is overigens uiterst
gevoelig zijn technisch kunnen bezit
fundament, de voordracht, rijk aan soms
overdreven contrasten, komt recht uit 't
hart Een handicap lijkt stellig nog een
overwegende nervositeit, die vooralsnog
uiterlijke zoowel als innerlijke rust en
dus algeheele beheersching in den weg
staat, Hij moge zich verder hoeden voor
het af en toe „ophalen" van den toon,
(hetgeen te sentimenteel-zoeteiyk aan
doet. Niettemin voor iemand, die zlc-h nog
solistische routine eigen moet maken, een
tevredenstellende proeve van bekwaam
heid. met véél harteiykheld begroet.
Tot slot de van dit voorjaar nog goed
pin herinnering liggende „Polovetslsche
dansen" uit Borodin's „Le Prince Igor",
effectrijk en schilderachtig geïnstrumen-
In de algemeene vergadering der V. N.
beeft Trygve Lie zyn rapport uitgebracht.
Hy vraagt om een nieuw gebouw naast het
tijdelijke hoofdkwartier. Voorts besprak teerd met daverende klankuitbarstingen,
hij het commissiewerk en prees het te Men hoort het kermisgewoel met dansen-
Neurenberg Ingenomen standpunt: voor. de beren of het getrappel der aangalop-
taan zullen oorlogsverwexkers worden ge- I peerende kozakkenpaarden. De Innerlijk
straft. Zoo lang Franco ln Spanje blijft, I fiuzikale waarde ls echter problematisch,
zal het een voortdurende oorzaak van Met geestdrift werden zij onder Out's
wantrouwen en oneenlgheld in de wereld
zijn. Hij hoopte op terugkeer der demo
craten in Spanje
Van het werkkapitaal van 25 mlllloen
der V. N. ls reeds 23 ft mlllloen binnen,
gekomen.
De Belglsbhe afgevaardigde keerde zich
tegen het veto-recht en kondigde een con
creet voorstel inzake Spanje aan. Ook
Peru en Brazilië keerden zich tegen het
verkeerde gebruik van het veto-recht.
be-eekenls ervan begrepen hebben of de
principes ervan ln toepassing hebben ge
bracht verstaan er veelal onder, het ver-
krygen van macht met alle geoorloofde
en vaak ongeoorloofde middelen. Degenen,
die de communistische denkwyze niet
aanvaarden, beschouwen haar als een ont
kenning van dé vryheld. Ieder, die de be
velen der communisten niet opvolgt
wordt door de communisten een fascist
genoemd.
Attlee verzekerde, dat Engeland de de
mocratische idee zal hoog houden.
Naar aanleiding van Attlee's rede, ver
klaarde Churchill, dat de regeering een
belangrijke daad had verricht door met
de communistische party te breken. Het
feit, dat de communistische partij door
de Labourpartlj en het congres van vak
vereenigingen Ls uitgebannen en buiten
gesloten, aldus Churchill, vormt een be-
langryke bijdrage voor de stabiliteit van terwijl Molotov
Europa
Molotöv nam op weg naar New York,
waar hij de vergadering der Vereenlgde
Naties bijwoont, voor eenlge oogenbllk-
ken het stuur ln handen van de Queen
Elisabeth. De kapitein sir James Bisset
houdt een waakzaam oogje ln het zeil
roerganger optreedt.
(Foto A.N.P.-Reuter)
directie vertolkt: het orkest kon hier
„vrij en onverveerd" de volle maat geven!
Het wachten blijft lntussohen met on
geduld op een eerste kennismaking of
noviteit in dit seizoen, Iets waarop toch
ook de Leidenaars recht kunnen doen
gelden.
Of ls 't orkest te overkropt met werk?.
H.
VEREEMGING „ZWAKZINNIGENZORG"
Voordracht van dr. Fortanler.
Gisteravond hield de verêenlglng .Zwak
zinnigenzorg" een goed bezochte verga
dering ln het Lldwlnahuls. Zoeterw. Sin
gel 34. Onder de aanwezigen merkten wy
vele vooraanstaande personen op uit de
onderwyswereld, o.a. den Inspecteur van
het L.O., den heer B. v. Julslngha, den
chef v. d. afd.-onderwys H. A. Vriend en
hoofden van scholen. De voorzitter, dr.
A. H, Fortanler opende de vergadering,
waarbij hy meedeelde wegens tydgebrek
te moeten bedanken als voorzitter. Op
voorstel van het bestuur werden bij ac
clamatie benoemd tot voorzitter dr J.
Koekebakker, adj -directeur v. h. Insti
tuut voor preventieve geneeskunde en tot
nieuwe bestuursleden M. Israël en M. G.
H. den Haan hoofden der scholen voor
B.L.O. te Voorgeest en Lelden. In de
plaats van dr C. R. zyerveid, die door
ziekte verhinderd was, hield dr. A. H.
Fortanler een causerie over het nut en
de noodzaak van vroegtydlge zwakzinni
genzorg. Na een algemeene inleiding over
aanleg, factoren en ontwikkelingsmoge
lijkheden van het normale kind ln de ge
voelige perloden, wees spreker, op de nood
zaak van tydlge erkenning van het min
der begaafde en zwakzinnige kind. Wordt
hier een verzuim gepleegd, dan leidt de
achterstand, die deze kinderen uit aanleg
en van nature bezitten tot catastrofale
gevolgen. Zoowel voor het kind zelf als
ook voor de omgeving en de maatschap
pij Ouders en opvoeders moeten eerlijk
de werkelijkheid onder oogen zien, opdat
tijdige plaatsing kan geschieden op een
school voor buitengewoon lager onderwUs,
welke op dit soort kinderen is Ingesteld
en waar.op lndividueele wUze met rem
ming vaii de minder goede eigenschappen
de nog aanwezige begaafdheden tot ont
plooiing kunnen worden gebracht, zoodat
bij het verlaten der school de aanpasslngs-
mogeiykheden aan het maatschappeiyk
leven ln belarfgrljke mate zyn vergroot.
Na een geanimeerde discussie, waarin
vooral de practlsche zyde der zaak aan
de orde kwam. dankte de oud-wethouder
van sociale zaken, de heer J. J. van Stra
len, den Inleider voor zijn Interessant
betoog.
Het handelsverkeer niet Duitschland
Oprichting
van een Trust-Maatschappij.
De moeilijkheden, welke zich voor
doen by het weder op gang brengen an
den handel met Duitschland, hebben
de waag doen opkomen, of het niet
beter zou zyn dezen handel tijdelijk te
organiseeren op een basis, aangepast
aan de omstandigheden. Hierbij dient
in het oog te worden gehouden, dat de
geallieerde bezettingsautoriteiten in
Duitschland eischen, dat het buiten-
landsche betalingsverkeer in Duitsch
land geschiedt in dollars, dat alle con
tracten worden afgesloten met de be
zettingsautoriteiten zelf en dat het aan
tal reizigers voor commeicieele doelein
den. dat Duitschland mag bezoeken, tct
het uiterste wordt beperkt.
Hierdoor kwam automatisch de
gedachte op aan een centraal com
mercieel lichaam voor den handel
met Duitschland, hetwelk een over
zicht zou hebben over de beschik
bare dollars, dat voldoende gezag
zou hebben om namens de Neder
landsche regeering met de geallieer
den contracten af te sluiten en dat
tevens dienst zou kunnen doen als
centraliseerend orgaan voor het
doen van zakenreizen met Duitsch
land. Deze gedachte is ongeveer te
gelijkertijd opgekomen aan regee-
ringszyde en by particuliere instan
ties. De regeering heeft gelegenheid
gehad dit principe te behandelen
met geallieerde delegaties, welke de
handelsbetrekkingen met Duitsch
land in Den Haag kwamen bespre
ken. Mede op grond van dit overleg
wordt de tijd ryp geacht om tot
verwezenlijking van deze gedachte
over te gaan.
Van particuliere zUde weid ln ver
band daarmede door de Nederlandsche
Handelmaatschappy en de Rotterdam-
sche Bankvéreeniglng het initiatief ge
nomen tot het bijeenroepen van een
PROT. CHR. BOND VAN SPOOR- EN
TRAMWEGPERSONEEL.
Viering van het 30-Jarlg bestaan.
De afd. Leiden van den Prot, Chr. Bond
van Spoor-, Tram- en ander vervoerper
soneel, welke in verband met de oorlogs
omstandigheden indertijd haar zilveren
Jubileum zonder feestelijke herdenking
liet voorbijgaan, heeft dit Jubileum laten
samen vallen met haar dertigjarig be
staat*, dat gisteravond in den geheel
bezetten Schouwburg ls gevierd. Onder de
aanwezigen merkten wy o.m. op den
hoofdbestuurder, den heer U. Hoekstra,
voorzitter en secretaris van den Leidschen
Chr. Besturenbond, de heeren G. Hordijk
en W. Veerman, den eere-voorzitter, dr.
J. RiemeriS, den heeT D. M. v. d. Vijver,
chef vervoer N.Z.H.T.M., en afgevaardig
den van een groot aantal zustervereenl-
glngen.
De voorzitter, de heer L J. Goudrlaan.
heette allen welkom om daarna stil te
staan by het 25- en 30-Jarlg bestaan der
afdeellng, waarbij spr. wees op de taak,
welke ln dezen tijd ook voor de Chr. vak
beweging ls weggelegd. In dit verband
spoorde spr. allen aan om de November-
actie met kracht ter hand te nemen.
Namens het C.N.V. en het hoofdbestuur
varv den P.C.B. bood de heer Hoekstra
gelukwenschen aan. waarbU hy wees op
het belang van het werk der Christelijke
vakbeweging. Later op den avond heeft
de heer Hoekstra nog zeven en twintig
Jubilarissen, die vijf en twintig Jaar of
langer lid van de afdeellng waren, ge
huldigd en hun het C.N.V.-lnslgne over
handigd. Het waren de heeren L.
Goudrlaan, J. van 't Noordende, A. v. d.
Burg, A. Heiboer. A. B. Meuldljk. J. den
Hoed, I. Wagemaker, A. Berger, S. v. d.
Berg, P. A. v. Brummelen, W. H. Lam-
mlrsen, H. Rhellng, A. de Vos, G. Vreeken,
C de Joode, W. v. Dulvenbode, A. Wage
maker, H. A. Middelkoop, H. Medendorp,
G. Kop, H. van Wezel. P Bekooy. C. v. d.
Weljden, J. J. Jonker, H. N de l'Ecluse,
H. v. d. Kraan, en J. v. d. Steen. In deze
huldiging werd ook de heer De Witte,
een der oprichters van de afdeellng, be
trokken. Spr. deelde nog mede, dat de
afd., welke met 21 leden werd opgericht,
thans 115 leden telt. Na afloop van deze
huldiging werd de zegenbede uit Ps 134
gezongen. Namens de Jubilarissen heeft
de heer H. van Wezel een dankwoord ge
sproken.
De avond, welke een zeer geanimeerd
verloop had en door dr. Rlemens met een
kort woord werd gesloten, werd afgewis
seld met muziek van „SymphonhT* o.l.v.
den heer Van Waas en de opvoering van
een tooneelstukje „Welkom binnen" door
de Chr. Tooneelciub „Kunst en Genoe
gen" te Oegstgeest, waarbij alle mede
spelenden voor een vlotte en aantrekke
lijke vertolking zorg droegen.
vergadering voor het bespreken van de
oprichting van een Nederlandsche
Trust My. voor den handel met het
buitenland.
In deze vergadering waren vertegen
woordigd -een aantal Nederlandsche
banken, organisaties van handel, in
dustrie en landbouw, alsmede officieel©
instanties. De vergadering werd bUge-
woond door den minister van Economi
sche Zaken, die de opvatting der regee
ring uiteen zette.
Het ligt in de bedoeling te komen
tot de oprichting van een N.V. voor
den handel met name met Duitschland.
Deze N.V zal niet tot taak hebben den
gewonen handel te vervangen, doch zij
zal veeleer het handelsverkeer moeten
bevorderen en het bedrijfsleven moeten
helpen. Dit kan men zich ongeveer den
ken in den volgenden geest, dat de
N.V- een overzicht houdt over de voor
den handel met Duitschland' beschik
bare dollars aan de hand van de richt-
lynen door de overheid te stellen. Te
vens helpt zij het bedryfsleven met het
contact met de autoriteiten in Duitsch
land en sluit contracten af. Het is
daarby de bedoeling, dat al naar ge
lang het handelsverkeer met Duitsch
land normaler wordt, de N.V. zich daar
uit zal terugtrekken.
Het zal nog nader bekend worden
gemaakt, wanneer het bedryfsleven zich
tot de N.V. kan wenden.
DE KERK EN HET WERK ONDER DE
VÉRAFSTAANDEN.
In het wykgebouw „Rehobot-h" werd
gisteravond een vergadering gehouden
van de Ned. Herv. Werkgroep „werk on.
der de vérafstaanden", welke sinds kor
ten tyd alle pogingen ln het werk atelt
om de bultenkerkeiyken weer tot do
Kerk terug te brengen. Aan de hand van
Matth. 10 40 sprak ds. M. W. J. Geursen
een inleidend woord, waarin hij er op
wees, dat er voor alle christenen ln deze
wereld, welke in'grooten geesteiykcn
nood verkeert, een taak ls weggelegd. Het
ls daarby onze plicht om niet alleen on
der de kerkeiyken te arbeiden, maar bo
venal ook onder de vérafstaanden. Wil
er van de menschheld Iets terecht ko.
men, dan moeten wy ze tot Christus
terugvoeren en ze ln aanraking brengen
met het woord van God. Vervolgens ging
ds' Geursen over tot een bespreking van
de ter zake bestaande plannen. De be
doeling ls, dat er een kern van mede
werkersisters) komt, welke bereid ls om
aan het huisbezoek deel te nemen, krin
gen te vormen, convocaties voor kerkbe
zoek rond te brengen en „drempelgc-:
sprekken" te houden. Na een uitvoerige
gedachtenwlssellng gaven nagenoeg alle
aanwezigen zich op om aan dit werk
hun medewerking te verlecnon. De heer
J. Jleymans sloot den avond met gebed.
BIJEENKOMST LEIDSCHE
AMATEUR FOTOGRAFEN-VER.
GL'iravond hield de L.A.F.V. we
derom haar 14-daagsche bUeenkomst.
Aan de wanden hing een pracht-col-
lectie bromides naar vogelstudies van
den heer Tieleraan.
Na ballotage werd de heer T. K.
Siek aangenomen als lid. De voorzitter
deelde mede, dat de nieuwe statuten
en het huish. reglement in concept
klaar zyn en op de e.v. algemeene ver
gadering ter goedkeuring zullen wor
den voorgelegd. Vervolgens verkreeg
het lid, de heer Tieleman het woord
over: „Een jaar natuurleven". Aan de
hand van een serie lantaarnplaatjes in
wit-zwart en in kleuren, waarbij en
kele by zonder fraaie dia's vertelde spr
op treffende wyze van zyn liefde voor
de. natuur, van de eigenaardigheden en
gewoonten van land- en watervogels,
den bouw van hun nesten, enz. De
heer Tieleman besteedde uren van ge
duld aan tal van eenvoudig schijnende
opnamen, waartoe hy de broedende vo
gels bespiedde met zyn Kiné-Exacta,
in de duinen, in de bosschen, in de
bouw- en weidelanden, zoowel als op de
meren en plassen. Tot besluit werd de
najaarstyd in beeld gebracht door
prachtige opnamen in kleur van pad
destoelen in hun eigen omgeving en
van talryke bloemen in de weiden, bos
schen en op de plassen. Een klein, doch
aandachtig gehoor volgde geboeid deze
interessante lezing.
DE SCHOENENBON.
Zy wier laatste stamkaartcyfer een 0 ls
en wier familienaam begint met de letter
N of O kunnen morgen een schoenenbon
ln ontvangst nemen.
BINNENLAND.
Tydens werkzaamheden tot hetsloo.
pen van een bunker bij het station te
te Hoek van Holland, gaf een arbeider
een klap met een hamer op een beitel,
waarop een explosie volgde. Vermoedelijk
wps de beitel op eeD dynamiet-patroon
terecht gekomen
Als gevolg hiervan werden eenlge arbei
ders vry ernstig gewond aan de oogen j
één vair hen za) vermoedeiyk geheel blind
zijn.
De politie te Hoek van Holland haal
de van het uitgaande s s. „Nyenburgh"
drie jongelieden uit Rotterdam, die pro
beerden naar Engeland te komen, en zich
in een kettlngbak hadder verstopt.
De N.S.B.'er mr S. A van Lunteren
ls gisteren door het tribunaal op vrUe
voeten gesteld met ontzetting uit de be
voegdheid om het beroep van advocaat
en /of procureur uit -te oefenen en met
verbeurdverklaring van ziin bibliotheek.
De Delftsche VrouwelUke Studenten
vereniging vierde gisteren haar achtste
lustrum, welke herdenking reeds 2 Jaar
geleden had moeteü plaats hebben.
In een telegran# aan den minister
zegt de Vakgroep detailhandel ln tabak,
enz., dat de ontevredenheid ten top stijgt
door den aankoop der Zuldamerlkaan-
schc sigaretten en de aflevering van Im
portsigaretten aan „Volksherstel".
Gisteren is een Zuid-Slavische han
delsdelegatie in ons land gekomen. Zij
zal hier ongeveer drie weken blijven.
De minister van Openbare Werken
heeft toegezegd, maatregelen te zullen
treffen om de ln bunkers e.d. levende ge
zinnen te Nijmegen zooveel mogelllk te
helpen.
Naar het A.NP verneemt, ls in
een bioscooptheater te Den Haag de film
„Follow the boys" door de politie ln be
slag genomen waarbll de filmkluls verze
geld werd. Oorzaak van dit IngrUpen door
de politie ls te vinden ln het feit. dat de
theaterexploitant eigenmachtig ln de
film had geknipt, hetgeen een overtre
ding van het bloscoopbesluit Inhoudt.
BUITENLAND
Tegen 2 Nov ls een algemeene sta
king van 24 uur ln alle Arabische landen
geproclameerd als protest tegen de ver
klaring van Balfour.
Tc- Darmstadt zUn twee voormalige
officieren van de S.S. tot 7 Jaar gevange
nisstraf veroordeeld wegens het ln brand
steken van synagogen ln vier Duitsche
steden tijdens de pogroms van November
1933
Te Berlijn ls bekend gemaakt, dat
het geallieerde bestuur de stopzetting van
alle postverkeer met Joego-Slavlë heeft
bevolen. Alle post. die uit Joego-Slavlë
komt, zal worden teruggezonden.
In Roemenië hééft de politie huls-
zoeking verricht bij verscheidene leiders
der nationale boerenpartij.
Naar aanleiding van passages ln het
boek „Diner op het Witte Huls" heeft
Winston Churchill een aanklacht wegens
smaad ingediend tegen Harper Bros. uit
gevers te New ,Y°rk en Londen, en tegen
den auteur Louis Adamlc.
Het stoffelllk overschot van den ont
dekker van Chill, don Diego de Almagro
ls Dinsdag J.l. in een crypt onder het
altaar van de Mariakerk in de stad Cuzco
gevonden
De Oostenrljksche regeering heeft,
na alle inzendingen, binnengekomen op
de prijsvraag naar een nieuw volkslied,
dat Haydn's „Kalserlled" moet vervan
gen, te hebben bekeken, de keuze laten
vallen op Mozarts zoogenaamd „Bundes-
lied" Alle moderne coqiposlties werden
afgeweken
Daar de beginwoorden van het nieuwe
volkslied „Bruder, relcht die Hand zum
Bunde" minder geschikt werden gevon
den zal er een prijsvraag voor andere
woorden worden uitgeschreven.
De eerste Duitsche vlag na- de ver
dwijning van de hakenkrulsvlag zal op
10 December te Stuttgart worden ge-
heschen. n.l. de zwart rood en gouden
vlag van Wuerttemberg-Baden, een der
drlj staten, die de Amerlkaansche zone
van Duitschland vormen.
De Tsjecho-Slowaaksche minister
van Bultenlandsche Handel heeft mede
gedeeld, dat zyn regeering buitenlandera,
die kapitaal hebben belegd Ln genationa
liseerde Industrieën, schadeloos zal stellen.
Jan Bron's wonderlijke
race-motor.
(Van een onzer redacteuren).
Nu al dagen achtereen werken drie
mannen in een garage eigens ln
Amsterdam-Zuid met noesten IJver
aan een zonderling lljkeno apparaat
van allumlnium. dat met een wat
uitgerekt ei van enorme afmetingen
zou kunnen worden vergeleken!
Als een deel van het blinkende
omhulsel wordt weggenomen, zien w|J
een motorfietsje: simpel en nietig als
ware het kinderspeelgoed.
,,'t Is een „Benelli zegt Jan Bron,
„een Itallaansche motoi waar wy zelf zoo
hét een on ander aao gewijzigd en ge
moderniseerd hebben"
Jan Bron ulr je Rustenbuigerstraat te
Amsterdam is de man dit dezer dagen
trachten zal het wereldsnelheidsrecord
voor motorrijwielen 125 c.c tt verbeteren
en daartoe al ongev een jaar lang de noo
dlge voorbereidingen treft. Zonder tegen
slag ls dat natuurlijk niet gegaan. Reeds
ln den tijd toen hy nog aan motorwed-
stryden op de baan deelnam, bad hy het
voordeel geconstateerd vaD een metalen
kapje vóór op zUn motorfiets en dat idee
werd daarom voor zijn recordplanneD uit
gewerkt Van vllegtulgdeelen werd een
metalen omhulsel vervaardigd dat de be
sturing echter ln hooge mate bleek te bo_
moeliyken. Het was bl' e eenlge maanden
geleden op den weg gehouden proeven
een heele toer het gevaarte la den koers
te houden en wijziging was daarom nood
zakelijk
HET AËRODYNAMISCHE El.
Gelukkig kwam er toer hulp en wel
van volkomen onverwachte zijde! Ir. Wy6_
man. van het Nationaal Luchtvaartlabora.
torium. Interesseerde zich namelijk voor
het geval HU maakte eer geheel nieuw
ontwerp volgens de meest moderne aëro
dynamische begrippen, beproefde het bij
herhaling ln den windtunnel en balan
ceerde het uit tot ln de kleinste details!
„Nou móét het kloppen", zegt de
31-Jarlge Jan Bron, ,en reken maar dat
tk het record *breken zal."
Vol trots toont h|J ons motorry wiel
en omhulsel. De kap van half hard
allumlnium ls 2y2 ineter lang en
van achteren van een stabilisator
voorzien, zy ls zoo samengesteld, dat
ïcdere luchtdruk, ook do zUdellng-
sche, er aLs het ware op zal afgle
den! Het gewicht bedraagt ongeveer
20 K.G., maar dat speelt volgens den
renner, In dit geyal geen rol. De
motorfiets zelf weegt 58 KG. De kap»,
wordt volkomen gesloten en er Ls
maar net ruimte voor den rijder om
plat op zUn flets te liggen Len paar
ruitjes aan de voorzijde verschaffen
liet noodlge uitzicht terwijl lucht-
klappen voor ventilatie zorgen.
DE OUDE RECORDS.
Het huidige record over 1 K.M. staat
sinds 1937 met 113 KM. op naam van een
Engelschman en dat over 1 mijl (ruim
1600 M.) sinds nog langeren tyd op naam
van een Dultscher.
Jan Bron meent dat hy daar niet veel
moeite mee zal hebben „Die 103 KM haal
lk al zonder kap op myn motor", zegt hy
lachend, „en de deskundigen verzekeren
mij, dat ik mét de kap ruim 20 KM. snel
ler zal .gaan!"
By de onlangs gehouden proeven werd
een snelheid van ongev. 115 KM. gehaald,
maar de motor bleek toen tegen dat
enorme tempo niet opgewassen. Sinds
dien zyn tallooze verbeteringen aange
bracht en het van 1934 datecrcnde Ita.
Uaansche motortje wejd zoodanig byge-
werkt (de 9de zuiger zit er al ln!) dat
het nu een volkomen moderne ren-motor
ls geworden!
Cylinder en kettingtandwielen zyn van
allumlnium. versnellingsbak en uitlaatpUp
ontbreken 1 De brandstof ln het tankje
van 3 liter ls voor 95 pet, alcohol (de rest
benzol) en de olie wordt automatisch ge
koeld. By den vliegenden start zal dit
aërodynamische el een aanloop van 3'A
KM. noodig hebben om op top-toeren
tc komen....
Als het weer gunstig ls hoopt Jan
Bron morgenmiddag op den weg naar
Velsen een proefrit te maken Daarna
gaat de motor naar Belglö. En zoodra dan
Zondag, Maandag of Dinsdag een telefo
nische boodschap van goed weer melding
maakt, start Bron naar het land onzer
Zuiderburen om daar op een boomloozcn
betonweg bil Ostende zyt aanval te doen
op het wereldrecord.
Hy zal er ln beroemd gezelschap zyn,
omdat tegeiykertyd onze landgenoot Hans
Herkuleyns en de Engelschman Gardner
met hun race-wagens van resp. 1100 en
750 c.c. zullen trachten de wereldrecords
ln hun klasse ten val te brengen,...!
