LEIDSCH
DAGBLAD
„Het gezin fundament der samenleving"
Wijziging in het radio-bestel
Toch staking in de mijnen
Verrassende nederlaag der
communisten
te Berlijn
De besprekingen in Indië
Mei een enkel woord
STADSNIEUWS
Wecleropbouwplan Stationsweg en omgeving
aanvaard
De verhoogde posttarieven.
Ter aan vulling van ons bericht van
gisteren over de verhoogde posttarieven
nog het volgende:
De blnnenlandsche porti zullen van
November al zijn: brieven: Interlocaal
t.m 20 gram 10 cent (nu 7^); lokaal 6
cent (nu 5); briefkaarten: Interlocaal
71.2 cent (5); locaal 5 cent (4); drukwer
ken t.m 50 gram 2 cent (1%) -
De buitenlandsche porti bedragen: brie
ven t.m. 20 gram 20 cent (12><>); brief
kaarten 12y2 cent (7y3); drukwerken 4
cent (2>/2).
Het aanteekenrecht ls voor belde cate
gorieën gebracht op 15 cent (thans 10 c).
85ste Jaargang
DINSDAG 22 OCTOBER 1946
No. 25912
Dliecieur: J. W. Hen.uy.
Hoofdredactie: B W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden: 26 cents per week
Tel. Directie en Administratie:
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.:
25041
57055
Prinses Juliana opent gezinsweek.
In verband met de bijzondere gezlns-
\v k, welke uitgeschreven is door het
Inter Kerkelijk Overleg der Nederland-
sche kerken en die van 2128 October
wordt gehouden, heeft Prinses Juliana
gisteravond een radio-oproep tot het
Nederlandsche volk gericht. De Prinses
werd ingeleid door dr. K. H. E. Gra-
vemeyer, gedelegeerde van de Generale
Synode der Ned. Hervormde Kerken.
,,Het is goed", zoo zelde Hare Ko
ninklijke Hoogheid", ons telkens weer
te bezinnen op het familieleven, dat
door dezen oorlog en zijn gevolgen
zoo zeer geleden heeft. Slechts wie
de levenskunst verstaat in eigen
gezin, is in staat die ook toe te pas
sen in grooter verband. Het gezin
immers is het fundament van ons
geheele maatschappelijke leven.
Daar leeren wij ons aanpassen, ons
zelf wegcijferen, ons deel van een ge
heel voelen, kortom wij leeren daar
eigenschappen, die wij als goede leden
van het groote Nederlandsche gezin
zoo zeer noodig hebben. Werken niet
zoo de gezinsverhoudingen door in ons
geheele volksleven? In de komende
week zult ge zeker door de waarheid
van dit alles worden gegrepen, als ge
luistert naar de manier, waarop in de
verschillende voordrachten de vragen
omtrent het gezin zullen worden be
licht. Deze oproep van de kerken moet
zeker niet worden misverstaan. Hier
wordt een beroep op u allen gedaan,
op het geheele Nederlandsche olk,
zich weer bewust te worden van het
belang en de functie van het gezin
voor de geheele samenleving. Het is
een kwestie van practisch idealisme.
Slechte gezinnen vormen een vergif
tigde maatschappij en uit goede gezin
nen kan een harmonische samenleving
groeien.
Het is uw aller zaak, dat deze op
roep worde verstaan en overal worde
doorgegeven. Daarom is het ook mij
een behoefte, bij den aanvang van
deze gezinsweek den wensch uit te
spreken, dat de opwekking die hierin
van de kerken uitgaat er toe moge
medewerken, dat gij allen, luisteraars,
bereid gevonden wordt in uw gezin
mee te arbeiden aan den opbouw van
ons volk".
De grenscorrecties.
DONDERDAG VERKLARING
IN DE KAMER.
De Tweede Kamer is telegrafisch bij
eengeroepen tegen Donderdag 24 Octo
ber, te één uur. Na een korte openbare
vergadering, waarin eenige hamerstuk-
j- zullen worden afgedaan, zal de Ka
mer in beslote vergadering gaan, ten
einde de regeering in de gelegenheid
te stellen een verklaring af te leggen
betreffende de door haar aan de vier
groote mogendheden kenbaar te maken
desiderata omtrent grenscorrecties.'
EXTRA TEXTIELVOORZÏENING
VOOR DE NOODGEBIEDEN.
Morgenavond zal de minister van
Economische Zaken, dr. Huysmans, om
8.05 uur een radio-toespraak houden,
waarbij hij mededeeling zal doen over'
extra-textielvoorziening voor de nood-
gebieden. Deze toes^Jaak zal over beide
zenders worden uitgezonden.
Onverwijld ingrijpen was
noodzakelijk.
Het A.N.P verneemt van bevoegde zijde
Het tegenwoordig kabinet heeft bl| zyn
optreden een aantal moeilijkheden ln de
stichting „Radio-Nederland ln den over
gangstijd" aangetroffen, die een Ingrij
pen noodzakelijk deden zijn. Het vorige
kabinet had den radloraad reeds Inge
schakeld en hem verzocht ter zake een
advies uit te brengen.
Inmiddels zl|n de moeilijkheden in
genoemde stichting in een acuut sta
dium getreden en is onverwijld in
grijpen nood/.akelUk geworden, zoo
dat de regeerlng verplicht was zich
met spoed omtrent ln dit opzicht te
nemen maatregelen *tc beraden.
Bil dit beraad ls een bepaalde gedachte
omtrent een reorganisatie van het tijde
lijke radlobestel in.concreten vorm gego
ten. terwill den voorzitter der stichting
machtiging ls verleend hierover contact
met de bestaande omroepverenigingen
op te nemen. Dit overleg is nog gaande
en over het resultaat daarvan zal de
radloraad ln de gelegenheid worden ge
steld zich op korten termijn uit te spre
ken. waarna de regeering een beslissing
zal nemen.
32 pet. der mijnwerkers
niet verschenen."
Naar aanleiding van den oproep
tot staking, welke de Algemeene
Bond van Werkers in het Mijnbe
drijf heeft uitgegeven, is vandaag
op de vroege diensten, welke om 6
uur hedenmorgen aanvingen, 32
pet. der mijnwerkers niet versche
nen. Dit percentage is genomen in
vergelijking met de diensten van
verleden week Dinsdag, en geldt
voor de Limburgsche mijnen geza
menlijk. Van ongeregeldheden is
geen sprake. De opgekomen 68 pet.
verrichten rustig hun werk.
Nader vernemen wij nog, dat volgens
de voorloopiee tellingen, welke voor het
bekend worden van bovenstaande ge
gevens werden verricht, op de verschil
lende be d*-ij ven de volgende percenta
ges ondergrondsche werkers op het
werk verschenen:
Staatsmijn Maurits 28 pet.: Staats
mijn Emma 27 pet.; Staatsmijn Hen
drik 39 pet.; Staatsmijn Wilhelmina 64
pet.;
Particuliere mijnen:
Oranje Nassau 1 89 pet.; Oranje Nas
sau 2 62 oct.; Oranje Nassau 3 21 pet.;
OranjeNassau 4 25 pet.; Domaniale
mijn 75 pet.; Willem Sophia 50 pet.;
mijn Laura 83 pet.; mijn Julia 69 pet.
De opkomst van de bovengrondsche
arbeiders was aanmerkelijk beter dan
die der zoogenaamde „ondergronders"
en heeft het. percentage in gunstlgen
zin beïnvloed.
Optimisme van Molotof.
De Russische minister van Buiten
landsche Zaken. Molotof. die op de
ic n Elizabeth" te New York is aan
gekomen, heeft kort ha zijn aankomst
verklaard, er zeker van te zijn, dat de
waagstukken, die de* V. N. in de naaste
toekomst zullen bespreken, op succes
volle wijze zullen worden opgelost.
Iedere moeilijkheid zou volgens hem
met goeden wil en met den waarach-
tigen wensch, om tot overeenstemming
te komen, overwonnen kunnen worden
Molotof zei voorts: „De delegatie der
Sovjet-Unie zal er toe bijdragen, dat
het werk van de Algemeene Vergade
ring alsmede van den Raad van Mi
nisters van Buitenlandsche Zaken met
een succes wordt beëindigd, tot verster
king van 'den vrede en het jvelzijn dei-
volkeren, groote en kleine!"
Dana Wilgress. Canadeesch ambassa
de- de Sovjet-Unie, heeft aan boord
van de „Queen Elizabeth" verklaard,
dat het Russische volk verzwakt is door
den oorlog en gekweld wordt door de
verontrustende gedachte, dat een vij
andig gezinde wereld, een nieuwen oor
log zou kunnen ontketenen. Volgens
Wilgress. die lid is van de Canadeesche
delegatie bij de Algemeene Vergadering
der V. N., verkeert Russische bevol
king in het gebied van Minsk in een
cris' wat betreft voeding en huisves
ting. Wilgress zeide dat de wederop-
«uv/ in de Sovjet-Unie langer zou du
ren dan jn andere landen van Europa,
omdat d>~ „economische molens der Sov
jet-Unie minder snel draaien dan die
van de V. S. en zelfs van West-Europa"
PLAN TOT WEDEROPRICHTING VAN
IIET EXGELSCHE TERRITORIALE
LEGER.
Bellenger, Engelsch minister van oor
log, heeft aan een te Londen gehouden
diner verklaard, dat de Engelsche regee
rlng het plan heeft de medewerking van
de vakvereeniglngen en de werkgevers
bonden ln te roepen in verband met de
toekomst van het territoriale leger. Hoe
wel ledereen hoopt dat de organisatie
der V N. de wegen zal vinnen om den
vrede te handhaven te-, koste van on
eindig geringere uitgave» dan bij het
vormen van een sterke verdediging ge
moeid zijn acht de mlnirtoi het niet
Juist om ln eenlg opzient Iets ongedaan
te laten, wat voor le verdediging van
Engeland noodzakelijk geacht wordt. Er
zijn bepaalde taken, zooal.1 ln den vori-
gen oorlog de luchtafweei. alaus minister
De visa voor Engeland.
Ten aanzien van de berichten over een
mogelijke afschaffing van de visa in het
verkeer tusschen Engelana en Nederland
vernemen wij op het Engelsche mini
sterie van Buitenlandsche Zaken, dat de
Engelsche regeering zoowel aan de Ne
derlandsche als aan de Belgische regee
ring heeft laten weten, dat zij bereid
ls met haar eenzelfde regeling ln over
weging te nemen als met Frankrijk reeds
tot stand kwam.
Met Frankrijk kwam Engeland reeds
overeen de visa af te schaffen.
Er kan met betrekking tot een over
eenkomst met Nederland rog geen enkel
tijdstip genoemd worden De verdere
stappen van de Engelsche regeering, die
het Initiatief ln handen heeft, dienen
thans afgewacht te worden. In nlet-offl-
cieele kringen houdt men evenwel reke
ning met de mogelijkheid, dat een de--
gelljke overeenkomst ln het a.s voorjaar
haar beslag zal krijgen.
Te 's-Gravenhage wordt door het
A.NP. uit bevoegde bron vernomen, dat
indle» de Engelsche regeering van plan
is de visa voor Nederland af te schaffen,
de'Nederlandsche regeering bereid is een.
zelfde maatregel voor Engelsche onderda
nen te nemen.
II 4NDELSVERDRAG
NE DER LAN D—SPANJ E.
Tusschen Nederland en Spanje ls, naar
U.P. meldt, een nieuw handels- en finan.
cleel verdrag onderteekend, waarbij de
normale handelsbetrekkingen tusschen de
belde landen, zooals deze vooi den bur
geroorlog bestonden, zijn hersteld Het
verdrag voorziet tevens ir. een aanvul
lend betallngsaccoord voor de gebieden
van peseta en gulden
RAZZIA'S IN STUTTGART.
Radio Frankfort meldt, dat 300 man
Anierlkaansche militaire politie.'voorzien
van automatische wapenen tanks en
Jeeps, te Stuttgart razzia's hebben ge
houden ln verband met de bomaansla-
ür?n. Er werden huiszoekingen verricht
200 ma» Duische politie nam aan de ope
raties deel. Er hadden ruim 50 arresta
ties plaats.
DE SOVJET-UNIE EN DE ATOOM
CONTROLE.
Volgens de New York-Tlmcs heeft de
sovjet-unie een „onverwacht radicale
stap" gedaan door aan de geleerden van
de commissie betreffende atoomenergie
van de V.N voor te stellen, dat de con
trole op de a toom-energie zou worden
aangevangen bil het allereerste stadium,
namelijk toezicht op de nog niet gedol
ven mineralen.
De sovjet-unie zou een rapport verlan
gen over de uranlumvlndplaatsen over de
geheele wereld. Het betroffen voorstel,
door professor Alexandrof Ingediend, zou
er op wiizen. dat de sovjet-unie thans
bereid is te onderhandelen over controle
'JU1 uc iutuiuiv.ee! U1JU3 lllllllölCl I
Bellenger. die het territoriale leger altijd op de atoom-energie od concrete feite-
op zich kan nemen 1 mke basis
Dordtenaar verdiende f 11.000
DOOR EENIGE VOETBALUITSLAGEN
TE RADEN.
Voor den oorlog ls er veel rumoer ge
weest om de sweepstakes en voetbalpools,
die bij goklustigen zeer ln trek waren.
Ook nu was men weer begonnen met de
zoogenaamde voetbalpools, waarmee, als
men de uitslagen van bepaalde voetbal
wedstrijden in de Engelsche competities
goed raadde, grof geld te verdienen was.
De Dordtsche politie heeft een eind ge
maakt aan deze gokkerlj. Men is er ln
geslaagd d? grootste, hier te lande wer
kende voetbalpool op te heffen, aldus
„Trouw".
Het was de Dordtsche politie bekend,
dat in Dordrecht ook hevig aan het gok
ken met voetbaluitslagen werd gedaan.
Op drie adressen werd een huiszoeking
gedaan. waarbU men op het spoor van
den hoofdpersoon kwam. den man, die
voor de Engelsche onderneming de alleen
vertegenwoordiging in Nederland had.
Daar de mogelijkheid bestond, dat de
poolondernemers ook de devlezenvoor-
schrlften hadden overtreden, werd het
onderzoek voortgezet in samenwerking
met de douanerecherche te Rotterdam:
met den hoofdpersoon werden een goede
dertig agenten ln verschillende plaatsen
des lands gepakt.
Deze voetbalpool werkte met fabelach
tige sommen. Zoo wou een Dordtenaar
eens f. 11.000 met het raden van dc
Juiste uitslagen van voetbalwedstrijden.
De pool was pas begonnen en had een
leven van zes weken achter den rug. In
dien korten tlld vergokten Nederlan
ders, die hun geld toch wel beter had
den kunnen gebruiken, voor f. 40.000.
Aan prijzen werd ongeveer f. 21.000 uit
gereikt.
Ook tegen andere voetbalpools er
waren er voor zoover bekend vijf ln
Nederland zijn maatregelen genomen-
TELEFOONVERBINDING MET
BATAVIA HEROPEND.
Gisterochtend heeft minister Jonkman
als .eerste gebruik gemaakt van de her
stelde radio-telefoonverbinding met Ba
tavia. Aan zijn eigen bureautoestel
heeft hij een bespreking gevoerd met
dr. Van Mook. Vervolgens sprak de mi
nister van Verkeer en Energie, ir. Vos
met ir. Warners, directeur van het de
partement van Verkeer en Watérstaat
in Ned.-Indië, la Batavia,
De „JAVA" ZAL VRIJDAG
AANKOMEN.
De dienst der repatrieering deel-,
mede, dat het m.s. „Java" met repa-
trieerenden op 25 October uit Indië in
Amsterdam -al arriveeren.
De „Sibajak" zal 27 October te Rot
terdam binnenloopen. Twee dagen la
ter, dus 29 October, komt de Kota In
ter eveneens te Rotterdam aan.
Tabaksmisère.
De sociaal-democratische party (S P D.)
heeft bij de Zondag gehouden Berlljn-
scbe gemeenteraadsverkiezingen een écla
tante overwinning behaald. Zij heeft een
kleine 50 percent van de ruim 2 rnll-
lioen stemmen verworven Al6 tweede
komen de chrlstelijk-democraten (C.D.U.)
met een kleine 25 percent, waarna als
derde de socialistische eenheldsparty
(ST.D.) volgt, die ondanks alle steun
van Russische zyde het niet verder heeft
kunnen brengen dan 20 percent der stom
men. De liberaal-democraten behaalden
ongeveer 4 percent der stemmen.
Bij de verkiezingen voor de provinciale
statèo ln de provincies van de Russische
zóne. behaalde ln Saksen de socialisti
sche eenheidspartij ,de meerderheid De
WORDT HET RMKSTABAKSBÜREAU
GEREORGANISEERD.
Den laatsten tyd duiken weer allerlei
berlohten op over de tabaksindustrie.
Naar ons verzekerd werd aldus de ..Nieu
we Courant", ls de positie zóó, dat de
lang verwachte verruiming van het ta
baksrantsoen achterwege moet blijven,
maar het ls ook alweer niet zóó. dat tot
Inkrimping moet worden overgegaan.
Geruchten over het intrekken van rook.
bonnen voor dames zijn geheel uit de
lucht gegrepen el was het alleen maar
omdat de dames evenveel stemrecht heb
ben als de heeren.
met de communisten, doch toonde zich
bereid ln de toekomst samen te werken
met alle democratische partyen. maar
slechts in die mate welke dienstig ls
voor het algemeen belang van het Duit-
sche volk.
De leiders van de sociaal-dei>ocratl- Een andere zaak is, of de functlonee-
sche partij hebben reed6 besprekingen ge. ring van het Rijksbureau voor Tabak
yoerd over structuur en politiek van net aan redelijke elschen voldoet
toekomstige stadsbestuur De steeds nadrukkeiyker en omvang-
Dr Arthur Werner, de huidige onrge j rijker critlek op het beleid van dit bu-
meesler heeft zyn ontslag en dat van de reau heeft den minister van Economl
vier onder-burgemeesters en van de wet
houders aan het geallieerde müitnlre
stndscommando aangeboden.
De ontslapenen werdpn heden aanvaard
Ten aanzien van de verkiezingen Jn de
Russische bezetlngszöne verklaren de lel-
partlj van de liberaal-democraten wern de>v v?n chrlstelllk-democrat^n lihe'
partyen
öanr uiterst moeilijk ls gemaakt en del
de socialistische eenheidspartij even zeker
een nederlaag zou hebben eeleden als ln
Berlijn indien de omstandigheden voor
aile partijen gciyk waren geweest.
tweede, de chrlsteiyk-democraten derde
met nauweiyks de helft van het aantal
stemmen der socialistische eenheidspartij
Ook ln Thürlngen zegevierde de socla-
Usteche eenheidspartij en name;, de llbe.
raal-democraten de tweede plaats ln.
In de Fransche zóne staan de soc.-
democraten ver vooraan gevolgd door de
soc eenheidsparty en chr.-democraten
Terstond na het bekend worden van
de Berlljnsche nederlaag van de S.E.D..
werden drie leiders van de partij door
leidende Russische functionarissen voor
een bespreking ultgenoodled. De Sovjets
toonden zich over den uitslag var- de ver.
kiezingen verrast en teleurgesteld en ver
weten de partyielders. dat zij hen on
juist hadden voorgelicht over de opvat
tingen van de Berfijners ten aanzien van
een socialistische eenheidspartij
Men acht het niet uitgesloten, dat de
nederlaag van de S.E.D. de Russische ge.
dragslijn met betrekking tot leveranties
aan dè Russische sector van Beriyn be
langrijk zal wyzigen. De levering van
electrischen stroom werd gistermorgen
oreeds onderbroken, terwijl men vnorts
meent dat de „stroom van gaven", als
extra-voedsel, kleeren en brandstof, die
door de Russen voor de bevolking van
Berlijn ter beschikking werd gesteld, nu
spoedig zal zijn opgedroogd.
In kringen van de zegevierende sociaal
democratische partij werd verklaard, dat
er nu geen verontschuldiging meer ls
voor een fusie van de arbeldspartyen.
waardoor de S.E.D. ontstond. Men ver
klaarde zich ronduit tegen een coalitie
sche Zaken aanleiding gegeven om zich
persoonlijk met betrekking tot dit beleid
te orlënteeren en het zou ons niet ver
wonderen. wanneer deze n.lnisterleele be
moeiing leidde tot Ingrijpende wijzigin
gen zoowel in de werkwijze als in de lei
ding van het Ryksbureau voor Tabak.
voora] het onregelmatige en ongewisse
ln de tabaksdistributie ls een euvel dat
moet worden verholpen en dat zal wel
niet kunnen worden bereikt zonder een
Ingrijpende reorganisatie bil het Ryks
bureau.
DE AANVULLING VAN IIET AUTOPARK
Regeerlng niet optimistisch.
De K.N.A.C. verzocht eenigen tijd gele
den aan den Raad van Ministers te be
vorderen. dat alle pogingen, welke mo-
gelllk worden geacht om te geraken tot
verbetering en vergrooting van het per
sonenautopark ln ons land worden on
dernomen en gesteund, zoowel door aan
voer van deze auto's uit autoproducee-
rende landen als. Indien zulks nog mo-
gelilk ls. door aanvulling met nog aan
wezig bruikbaar materiaal hit de versla
gen landen.
Dit adres is in een vergadering van den
Raad van Ministers aan de orde gesteld
en verder behandeld door den Minister
van Verkeer Deze bewindsman berichtte
thans aan de K.N.A C.. dat het vraagstuk
zdn volle aandacht heeft, maar dat het
de vraag ls of de wenschen voor den im
port van personenauto's te verwezeniyken
zullen zijn. Van overwegend belang zijn
de devlezenposltle van ons land en de
leveringsmogeiykheden van bultenland-
sohe fabrikanten. De Minister meent, dat
de mate waarin het afgeloopen Jaar de
bestellingen werden uitgevoerd, hem ten
aanzien van den Import in de naaste
toekomst niet optimistisch stemt.
SPORT.
VOETBAL.
Voorloopig Nederlandsch elftal tegen
militaire ploeg Een voorloopig Ne
derlandsch elftal zal Woensdag 30 Oc
tober a.s. des middags half drie in het
Feyenoordstadion te Rotterdam een
wedstrijd spelen tegen de Nederland
sche militaire ploeg.
SCHAKEN.
Het jubileum van het L.S.G.
DE VIERKAMPEN BEGONNEN.
Gisteravond was het 2e punt van het
uitgebreide programma van het Leidsch
Schaakgenootschap aan de orde. na de
opening der tentoonstelling „5 eeuwen
Schaak" op Zaterdag J.l. en wel de drie-
rondenwedstrijd op Maandag, Dinsdag en
Woensdag ln den foyer der Stadsgehoor
zaal. Hiervoor hadden 160 schakers Inge
schreven, van wie er 4 verstek Heten
gaan. zoodat 39 groepen van 4 gevormd
waren. De spelers werden toegesproken
door den voorzitter van L.S.G.. den heer
lr. J. J. G. van Hoek. die vervolgens de
leiding overdroeg aan den secretaris, den
heer A. E J. Modderman. Hierna nam het
spel een aanvang. Wil laten hier de uit
slagen der 6 sterkste groepen volgen:
le groep: W. F. SchüssJ. Boot (L'-
dorp) ViVt. J. O. v. d. Eist (Haag)
mr, J. H. Landwehr (Rotterd.) 10.
2e groep: Dr. P C. v. Ar kei (O.)P.
Zonderland 01. A. J. H KoevoetJ. A.
Haverkamp (Alph.) 01.
3e groep: J. v. SteënlsJ. v. Dyk
(Haag) 1—0, N. Cok (Haz.) n.o. J. Koet
0—1.
4e groep: J. VerhoeffJ. v. Steenber
gen (Haag) 10. mr. A. J. MulderJ. v.
Sterkenburg (Bodegr.) 10.
5e groep: A. MulderTh. v. d. Berg
(O.) 01, A. Scheer (Bod.)H. Herkner
(A'dam) 10
6e groep: M. M SegaarW. L. v. a.
Lans (Haag) 'AG. PelsA. P. v. d
Put (Aerdcnhout) 01.
VoorschotenL.S.C. Voor de com
petitie speelde Vorschoten tegen L.S.C. I
(Llsse). Uitslag 55
Voorschoten heeft echter protest Inge.
dlend tegen den uitslag aan bord 6. Daar
dit protest wel ln het voordeel van Voor
schoten zal worden beslist, wordt de uit
slag waarschijnlijk gewijzigd van gelijk
spel in een 64 overwinning voor Voor
schoten.
Inter Nos (Boskoop) Inter Nos IET
won met 100 van t Leydsche Ancker.
WEERBERICHT.
KOUDER.
De Bilt venvacht tot Woensdagavond!
Aanvankelijk zwaar bewolkt met voor»
nameiyk m het Zuiden van het laaft
hier en daar nog eenigen regen. L&1V
brekende bewolking. Daling van tem
peratuur. Matigen, tydeiyk krachtigen
wind tusschen Noord-Oost en Zuid-
Oost.
Controle op de - voorlichting.
De Nederlandsche Commissie-Generaal
en d? Indonesische delegatie hebben tij
dens een blleenkomst te Batavia onder
voorzitterschap van Lord Klllearn beslo
ten tot uitwisseling van krijgsgevangenen,
civiele gevangenen en geïnterneerden Bo
vendien kwam men overeen een alge
meene amnestie ln studie te nemen van
alle gewelddaden, voor de onderteekenlng
van den wapenstilstand gepleegd.
De gedelegeerden van belde partijen
zijn gemachtigd tot het bezoeken van
krygsgevangenkampen. Gemengde com
missies zullen de civiele aangelegenheden
op Java en Sumatra ter hand nemen en
de betrekkingen regelen ln de respectie
velijk door de Nederlanders en Indone-
commlssies zullen zich eveneens bezig-
BINNENLAND.
Het college van rijksbemiddelaars
heeft wederom besloten geen goedkeuring
te hechten aan een spaarregeling voor het
personeel der Haagsche Tramweg Maat-
schappy.
Met het eerste taxi-vllegtulg. de
Fokker F 25, worden thans proeven ge
nomen op Schiphol.
Officieel wordt te Batavia medege
deeld. dat de Britten hun aanspraken op
de Nakamura-schat (de bekende Juwee
lendiefstal) hebben laten vallen. Z11 heb
ben aan de Nederlanders goud en bank
biljetten ter waarde van f. 10.000.000.
overhandigd.
BUITENLAND
Alle Grleksche ministers hebben
den premier Tsaldaris hun ontslag aan
geboden ten einde hem ln staat te stel-
Volgens den Amerlkaanschen nieuws
dienst ln Dultschlano hebben de Brlt-
sche autoriteiten het verzoek van Von
Papen om zich ln de Brltsche zóne van
Dultschland te vestigen afgewezen
In het Engelschp Lagerhuis heeft
Leidsche Schouwburg
HET WITTE ROS,
Een oud tooneelgezegde onlangs
door Defresne in zijn inleiding over
,Het onbewoonde eiland" herhaald
zegt. dat alleen al het feit, dat een stuk
vier bedrijven heeft in plaats van de
geijkte drie of vijf. bewijst, dat er iets
hapert. Zoo zou dit Iersche spel van
Carroll reeds bij voorbaat veroordeeld
zijn. Sterk oordeelen wij dit stuk in
wezen nu inderdaad niet. Het wordt
te veel getrokken in langdurige in
menig opzicht overbodig langdurige
dialogen en de oplossing is ten slotte
wel wat erg goedkoop en lang tevoren
te voorzien.
Het hoofdthema is feitelijk al zeer
simplistisch: de botsing tusschen den
alles begrijpenden en dus veel verge-
venden levenswijzen ouden pastoor,
voor w.ien de liefde en het gebed het
hoogste zijn en den starren dogmati
cus van een kapelaan, die de moraals-
normen door alles heen wil doordrij
ven, buiten het leven om. Daaromheen
is dit tooneelstuk opgebouwd in zuiver
Iersche kleuren, die door nieuwheid en
onbekendheid een aparte bekoring ge
ven. Toch moeten wy onwillekeurig
lenken aan Heyermans' .Allerzielen",
dat hier in ons land in vele plaatsen
(ook in Leiden!) verboden was
Het zijn die Iersche kleuren, die dit
tooneelspel dragen; waren zy er niet,
dan wisten wy nog niet zoo precies, of
dit stuk wel repertoire zou houden.
Trots een opvoéring. die wij niet aanze-
len een juweeltje van tooneelspel-
kunst te noemen. Albert van Dalsum
vindt voor den den ouden pastoor, die
de overwipnlng behaalt, prachtige war
me accenten, terwijl Jacq Snoek den
starren kapelaan stevig op zijn beenen
zet. Samen dragen zy dit stuk, door
allen overigens zonder één uitzondering
uitnemend gesecundeerd. Hier is qua
samenspel wel iets byzonders bereikt.
Alleen het spel reeds is een gang
naar den Schouwburg overwaard!
Voor den Kunstkring „Het Schouw
spel" is het dan ook een dankbare
avond geweest. Het uitverkochte Huis
was opgetogen en bracht den spelers
een ovatie M.
Het Leidsche Tribunaal.
Bi| den aanvang van de zitting van het
Leidsche Tribunaal werd hedenmorgen
vraagd, welke stappen de regeering zou
ondernemen om de Engelsche bevolking
tegen atoombommen te beschermen
Attlee heeft schrlfteiyk geantwoord dat
aan deze kwestie veel aandacht wordt be
steed. doch dat het hem niet dienstig
voorkomt, hieromtrent etn uitvoerige ver"
klaring te geven.
John Lewis de voorzitter der vak-
vereen lglng der mynwerkers in Amerika
elscht loonsverhooglngei,
Uit een reeks nota's die het Ame*
rlkaansche ministerie van Buitenlandsche
Zaken gepubliceerd heeft. blMkt. dat de
Sovjet-Unie de Vereenlgde Staten be
schuldigd heeft van „onbehoorlijke in
menging" ln interne aangelegenheden
door te verlangen, dat de geallieerde be
ien met de leiders der oppositie te on- stuurscommlssle ln Sofia zorg zou dragen
derhandelen over een kabinet op breedere voor de vryheld der komende Bulgaar-
conservatlef lid den premier ge- allereerst uitspraak gedaan ln de volgen-
I sche verkiezingen.
de zaken:
W. Bleuzé te Lelden, verbeurdverkla
ring van zijn vermogen tot een bedrag
van f. 5000.en onvzetting uit de belde
kiesrechten;
Mej. A. M. Kok te Alphen aan den Rijn,
heropening van het onderzoek en op
dracht aan de R K. Reclasseerlng te Lei
den tot het opmaken van een rapport
over verdachte;
H Boon te Leiden lnterneering voor
den tlld van één Jaar en zeven maanden
tot 7 April 1947 en ontzetting uit de
beide kiesrechten;
J. H. Janse te Lelden, heropening van
het onderzoek, aangezien achteraf is ge
bleken, dat verd. ook nog lid ls geweest
van den hulpdienst van de Landwacht:
C J. v. d. Kaay te Lelden, lnterneering
voor den tlld van één Jaar en vier maan
den tot 27 November 1946 en ontzetting
uit de beide kiesrechten;
slërs gecontroleerde gebied n. Dezelfde
l»uden met de kwesties, die ontstaan
tengevolge van de evacuatie der Brltsche
troepen, waarvoor de dertigste November
als limiet ls gesteld.
Tenslotte hebben de delegaties besloten
een commissie ln te stellen, die zich be
last met de controle op de voorlichting,
zulks ter handhaving van een atmosfeer,
gunstig voor het verloop der onderhan
delingen. (United Press).
BRIDGE.
DRIVE „NEDERLAND HELPT INDIË"
In de groote Stadsgehoorzaal werd
gisteravond wederom onder de auspi
ciën van het plaatselijk comité „Ne
derland helpt Indië" een bridge-drive
gehouden, waarvoor de belangstelling
aanmerkeiyk grooter was dan in Sep
tember JJ.
In totaal namen 240 personen, ver
deeld over drie klassen, er aan deel. Er
waren voor deze drive fraaie prijzen
beschikbaar gesteld, welke als volgt
werden gewonnen:
Zwart: NZ le pr, v. Helvert—v. d.
Stok; 2e pr. ReekersStapel; 3e pr.
Echtp. Staal. OW: le pr. Schoonlingen
—v. d. Berg; 2e pr. TanLiem; 3e pr.
Prins—v. Wingen.
Rood; NZ: le pr. Kuypers—Genang:
2e pr. OudshoornSmelt; 3e pr. Bus-
sching—v. Egmond Jr. OW: le pr.
mevr. Vrljenhoek—Nicaise; 2e pr. Kok
—v. d. Meer; 3e pr. Jansen—Vergoed.
Rood-wit: NZ: le pr. v. d. Burg—de
Haan; 2e pr. v. d. Meerv. Dedern.
OW: le pr. mevr. Aukes en partner;
2e pr. Petersv. d. Bold.
Groen: NZ: le pr. Echtp. v. Dyk; 2e
pr. dames v. d. Starv. d. Poel; OW:
le pr. Echtp. v. Heusden; 2e pr. mej.
v. d. HarstJ. Smits.
Oranje: NZ: le pr. Kortekaas—v.
Beek; 2e pr. Buschman—Floris. OW:
le pr. Verpoorten—v. d. Wijngaarden;
2e pr. Cancrinas—Proper.
Zwart-Wit: NZ: le pr. Goemans
Hermans; 2e pr. Vryenhoek—Verboog
Sr. OW: le pr. mr. de Clercq—mr. NU-
pels; 2e pr. Meester—v. Egmond.
Groen A: NZ: le pr. Heemskerk
mevr. Goddijn; 2e pr. Gebrs. Plouvier.
OW: le pr. Goddijn—Bergers; 2e pr.
BonteBonte.
Grijs: NZ: le pr. Echtp. Hermans;
2e pr. Echtp. Leujes. OW: le pr. Hoe
denmaker—Elewijk; 2e pr. Echtp. Lau-
tenbach.
De voorzitter, dr. ir. P. C. Linden-
bergh sprak een welkomstwoord en
dankte na afloop allen voor hun me
dewerking.
DS. M. OTTEVANGER.
Ds. M. Ottevanger, Ned. Hervormd pre
dikant hier ter stede, ontving een be
roep van Ede.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het cand 1 doatsexamen
Indisch recht: de heeren: H. H. Ver-
bunt ('s-Gravenhage). R. Hagen ('s-Gra
venhage). J. Vermeulen (Voorthuizen),
J. F. A. M. Polesz (Rotterdam) en A. G.
J. Haring (Bloemendaal) en de dames:
E. Gorter (Rotterdam)G. H. Blanken
berg (Aerdenhout), en W. L. Roos ('s-Gra-
venhagc)geslaagd voor het doctoraal
examen Indisch recht: dc heer Tan Tik
HwalJ (Lelden).
HULDIGING DR. W. P. JORISSEN.
Te zynen huize recipieerde dr. W. P.
Jorlssen ter gelegenheid van zyn gouden
doctoraat ih de scheikunde, waarvan wy
dezer dagen melding maakten. Vele vrien
den en bekenden gaven biyk van. belang
stelling. Het Algemeen bestuur van de
Ned. Chemische Vereenilglng was even
eens aanwezig. De voorzitter, prof. Ten-
delo uit Wagen ln gen hield oen hartciyk©
toespraak en bood namens de vereenlglng
een geschilderd portret van den Jubilaris
aan.
Na langdurige geheime zitting.
BIJ het laatste voorstal, dat tot het be
tuigen van Instemming met het weder-
opbouwplan Stationsweg en omgeving
eaat de Raad over tot een zitting met.,ge
sloten deuren
Na ruim l'/fc uur wordt de openbare
zitting hervat.
De heer Lombert (KVP) wijst er op,
hoe trots alle ellende, hieraan verbonden,
de gemeente toch nu in staat ls lang
gekoesterde wenschen ln vervulling te
doen gaan.
Vele menschen hebben echter op pri
mitieve wijze onderdak gevonden en ook
aoor dit plan zullen weer woningen aan
hun bestemming worden onbtrokkeu, en
spr. maakt zich geen illusie, dat spoedig
ln dit opzicht Iets zal zyn te bereiken.
Toch ziet hy als eerste taak der gemeen
te in den woningnood te voorzien en om
gedupesrden schadeloos te stellen.
De heer Vos (P. v. d. V.) betreurt het,
dat* de raad slechts advies kan geven ln
dezen Hij weet echter, dat dit niet de
schuld van het college van B. en W. ls.
Z.l. is dit wel, dat net advies zoo snel
gegeven moet worden, n.l. vóór 26 Octo
ber, zoodat er te weinig tyd was voor goed
ln- en doorzicht voor de raadsleden. Spr.
ontwikkelt toch eenige bezwaren. De
richting van (Jen gevel van het nieuwe
flatgebouw heeft een zelfde richting als
bet gebouw der Duinwater My. en deze
flat heeft een scherpe punt naar de
Rljnsburgerweg. Hij geeft ln overweging
die punt af te knotten.
Voorts meent hl), dat achter de hulzen
aan den Morschslngel onnoodlg van de
tuinen wordt afgenomen.
Het nieuwe gebouw kan z.l. ook naar
achteren worden geschoven.
Wet den hoek StationswegRynsbur-
gerslngel betreft, deze hoek kan worden
gespaard en zoo de waarde van het ge
bouw niet geschaad
Tenslotte wU*t hy er op. dat de weg
van de Turfmarkt en overgang en de
weg LangegrachtStation te haaks op
elkaar komen te staan voor het verkeer.
De-heer A. van Dyk (KVP) gelooft, dat
de toegangen naar het middenterrein
(parkeerterrein) te nauw zullen zijn en
hij klaagt, dat de mooiste stukjes van
den singel gaan verdwynen.
De heer Hendriks (Ohr. HLst.) onder-
schryft, dat de overgang van het nieuwe
gedeelte naar het gedeelte Stationsweg te
nauw ls en betreurt eveneens de aan
tasting van den Morschslngel. Deze wordt
te zeer een kale kade.
De heer Riedel (P. v. d. A.) doet een
beroep op een breede visie ln deze mate
rie. De groote trams vormen z.l. een groote
hindernis. Waarom kan hier niet zooals
elders de tram buiten de stad gewerkt
worden? De consessle zal men hem ech
ter wel tegenwerpen I
Voorts vindt spr. de oplossing van het
spoorwegplan ln de richting Haagweg ge
heel onbevredigend voor het verkeer op
den Haagweg. De trein zou z.l. boven over
den Haagweg heen moeten gaan.
De heer Frohweln (P. v. d. V vraagt,
of het gebouw van de K. v. K. niet buiten
de onteigening ls te houden en of het
benoodlgde materiaal binnen- of bulten-
landsch zal zyn. Het eerste ls. zoo mogc-
UJk gewenscht.
Wethouder Jongeleen erkent, dat het
woning tekort een groot incovenlënt ls,
doch de gemeente zal ln dit opzicht dili
gent zijn. Men bedenke wel, dat de meeste
woningen ln het Haverzaklaan-kwartier
bouwvallig waren, niet door het bombar
dement, doch door den afbraak der be
woners. ZIJ hadden op 15 na toch ge
sloopt moeten worden. In de plaats van
deze 180 woningen zullen er 180 andere
komen, nJ. aan de Morschweg 160 en
bij de Leuvenstraat 30.
Ook het college van B. en W. heeft be
zwaren tegen de algeheele regeling, doch
er ls niet aan de frlchtiynen te ontkomen.
HIJ zet uiteen, hoe de gang van zaken ls
geweest om te doen uitkomen dat het
college geenszins heeft getraineerd. De
C. v. F. moest toch worden gekend: hest-
geen 14 dagen hoeft gevorderd. Zoo de
raad echter meenen mocht niet te kun
nen beslissen, dan zal voor 26 dezer een
nieuwe zitting worden belegd.
BIJ toepassing van de idee Vos zouden
het gebouw dér Duinwater MIJ. en de 2
perceelen er naast ook hog onteigend
moeten worden en dan als woningen niet
geheel meer te gebruiken zyn.
Wat de hoeken betreft, de architecten
zijn van ronde hoeken teruggekomen en
prefereeren scherpe hoeken; een kwestie
van smaak.
B. en W, willen alle punten echter nog
wel eens bezien, ook wat betreft het
haaks op elkaar staan der wegen.
6 i 7 M, voor de toegangen ls z.l. niet
te nauw. doch zou dit blUfcen, dan ls
alsnog wijziging mogeiyk.
Wat de Morschslngel betreft, aan het
karakter der stad moet men zoo woinlg
mogelijk raken, doch hier dwingt dc nood
zaak. ook met het oog op het toekomstig
verkeer langs den singel. Andere plannen
zouden alle te veel ingrijpen ln het ka
rakter der stad.
Lelden zit nu eenmaal met een tram-
probleem en de concessie duurt tot 19701
Het spoorwegplan valt hier geheel bui
ten. Spr. zou ook liever een oplossing
zien als de heer Riedel poneerde. Wel
licht ls daarover later nog te praten.
Dat het gebouw van de K. v. K. ls op
genomen in het ontelgenlngsplan ls niet
om het te sloopen; het gaat om een stuk
van den tuin. Het plan moet als geheel
worden genomen, de gemeente moet baas
ln huls blijven.
Wat do tuinen aan den Morschweg be
treft, daarover staat nog niets vast. Na
tuurlijk zullen er menschen worden ge
dupeerd, maar het ooi lege zal een open
oog hebben voor hun belangen. Het plan
houdt rekening met de uitbreiding der
stad en de spoorwegoplossing. De toestand
was een stad als Leiden onwaardig. Het
plan geeft tevens goede toegang naar do
Gevangenlaan en aansluiting op het rijks
wegenplan. Het mooiste plekje, by do
molen de Valk, blijft niet alleen geheel'
Intact, het wordt zelfs beter door den
weg achter den molen langs te brengen.
De materialen zullen blnnenlandsch zyn.
Tenslotte stelt hy namens het college
als nieuw punt voor het ontelgenlngs
plan niet ln 2 etappes te doen plaats
vinden, geiyk eerst voorgesteld, doch ln
één.
De heer Wllmer (KVP) heeft bezwaar
tegen onteigening ln één termyn. De
prysverschillen kunnen zeer gr>^t zJJn.
De heer Frohweln zegt namens do P.
v. d. V. het met den heer Wllmer eens
te zyn.
liet voorstel van één termyn wordt
aangenomen met 1810 stemmen.
Tegen de heeren Stolp, Perquln, Vos,
Wllmer, Hendriks. Frohweln, Woudsr-ra,
A v. Dyk, Aalders en Robbers.
Het geheele voorstel wordt z. Ji. st.
aangenomen.
RONDVRAAG.
De heer A. van Dilk klaagt O7or het
evacuatie-bureau, wejke klacht wethou
der Jongeleen afwyert. De heer van Dyk
persisteert.
De heer Knuttel vraagt, nu het Pater
straatje weer ln gebruik is, een lichtpunt.
Kan dat niet aan de poort der Doelen-
kazerne, waar gas wel niet mogeiyk zal
zyn?
Wethouder v. d. Kwaak wyst er op, hoe
van de 990 gaslantaarns er nog maar 200
bruikbaar zQn. dank zh de baldadigheid
der Jeugd. Misschien zyn er echter wel
electrlsch te maken.
De heer Riedel meent, dat er 's nachts
te royaal wordt omgesprongen met de ver
lichting ln Breestraat etc.
Wethouder v. d. Kwaak zegt. dat dit
zoo Is met het oog op het snelverkeer,
vooral vrachtverkeer. Lelden gaat niet
boven zijn rantsoen. In de bultenwyken
wordt matigheid betracht.
Hierna om 5.45 uur sluiting.
