LEIDSCH
DAGBLAD
De komende zitting der
Vereenigde Naties
Nederland zal
grenscorrecties vragen
Heropening van de Leidsche Buitenschool
De kraaien la-assen
Met een enkel woord
Vliegtuigongeluk in
Brits ch-Indië.
Twintig personen, naar men gelooft
allen militairen, werden gedood toen
een Dakota-vliegtuig dat een oefen-
vlucht voor parachutisten maakte, in
Noord-West Brltsch-Indië tegen een
berg vloog.
85ste Jaargang
MAANDAG 21 OCTOBER 1946
No. 25911
Dliecieur: J. W. Hency.
Hoofdredactie: B W. Menkhorst.
J. Brouwer,
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 per 3 maanden: 26 cents per week
Tel. DirecMe en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.; 57055
Naar men verwacht, zullen de Vereenig
de Staten en Rusland voet bij stuk hou
den voor het handhaven van het veto
recht. wanneer dat ter sprake komt ln
de algemeene Vergadering der, Vereenigde
Naties op voorstel van dr. Evatt, den
Australlschen minister van uitenland-
sche Zaken. De leden van den Veiligheids
raad zijn algemeen van meening dat of
schoon de kleinere n3ties zich zullen In
spannen wijziging te brengen ln het
vetorecht, dit toch zal blijven bestaan.
Men verwacht dat de discussies ruim
zes weken zullen duren. Het meest om
streden onderwerp van bespreking zal
waarschijnlijk de economische recon
structie van Europa zijn. naast het in
stellen van een vluchtelingen-organisatie,
waarover de meeningen van de Vereenigde
Staten en de Sovjet-Unie zeer veel uit-
eenloopen. Tijdens de bijeenkomst van de
assemblee zal de raad van ministers van
buitenlandsche zaken bijeenkomen ln het
Waldorf-Astoria hotel op 4 November
voor het bekrachtigen van de vredesver
dragen.
Geruchten dat Stalln een bezoek aan
Amerika en Canada zou brengen, vinden
nergens bevestiging.
Sovjet-Unie, Frankrijk en de Vereenigde
Staten zullen aan deze uitzendingen haar
medewerking verleenen. De vergadering zal
volledig worden uitgezonden terwijl daar,
SENATOR
VANDENBERG
VREDE.
OVER DEN
Senator Arthur Vandenberg die de con
ferentie van Parijs heeft bijgewoond als
lid van de Amerikaansche delegatie, ver
klaarde ln een Interview voor de Ameri
kaansche radio:
„Rusland wil geen oorlog, Amerika wil
geen oorlog en ik. wilde dat we niet
meer over oorlog spraken".
Vandenberg beschreef de Amerikaan
sche politiek ten opzichte van Rusland
als „vriendelijke standvastig". „Het is
absoluut noodzakelijk dat wij volkomen
openhartig zijn jegens Rusland en zeg
gen wat wij bedoelen en bedoelen wat
wy zeggen".
„Ik zou willen dat Amerika alles zou
doen om redelijku gronden der Russen
voor vrees en wantrouwen lilt den weg
te ruimen, maar de Rursen moeten van
hun kant het zelfde doen, Zij zijn daar
thaiis ver van verwijderd".
Vandenberg merkte verder nf®
dens al die lange debatten te Parijs heb
lk nimmer een Amerikaansche aanval op
Sovjet-Russische argumenten meege
maakt. doch wel Amerikaansche argumen
ten fel hooren bestrijden door den offl-.
cieelen Sovjet-Russlschen woordvoerder
en door de woordvoerders van de met
Sovjet-Rusland verbonden Slavische mo
gendheden. telkens weer. Misschien be
grijpen wij Moskou niet. In elk geval be
grijpt Moskou ons verkeerd. De Sovjets
moeten weten, dat wij geen complotten
smeden tegen hen en God kan get-ui
gen. dat wij niets dergelijks ln gedachten
hebben doch wij moeten weten, dat zij
niet aansturen op een communistische
wereld.
Vandenberg zeide het met Stalin eens
te zijn, dat een „ware vrede" tenslotte
afhangt van een „leven en laten leven"
tusschen het Oostersche communisme en
de Westerscbe democratie.
TWEE OORDEELEN.
Anthony Eden: „Willen nieuwe oorlogs
rampen voorkomen worden, dan zijn drie
dingen noodzakelijk: de geallieerden moe
ten hun eensgezindheid van tijdens den
oorlog terugvinden, geheel Europa en de
Sovjet-Unie moeten samenwerken tot het
bereiken van een gemeenschappelijk doel
en een onderling begrip, en de familie
van West-Europeesche volkeren moet zich
nauwer aaneensluiten ter vervulling van
een meer plaatselijke taak".
Senator Conally: ..Europa heeft de
hulpbronnen van Dultschland noodlg en
Amerika is niet van plan Dultschland te
vernietigen. Dultschland moet als-een ge
ografische eenheid behandeld worden. De
gedachte aan verdeeling ls tanende.
Dultschland behoort ln de toekomst zijn
leidende economische positie in EuTopa
weer ln te nemen".
ASSEMBLEE DER VEREENIGDE NATIES
WORDT UITGEZONDEN.
De vergadering van de Vereenigde Na
ties. die op 23 October te New-York zal
beginnen, zal over de geheele wereld wor
den uitgezonden. De omroeporganisaties
van Nederland, Canada. Engeland, de
gelsch en Fransch wordt verzorgd door
offlcleele comentatoren der Vereenigde
Naties
De autoriteiten van New-York City
hebben den secretaris-generaal van de
V. N. een plan aangeboden ter verbete
ring en uitbreiding van de gebouwen te
Flushing Meadow op Long Island, waar
de algemeene vergadering van de VN.
bijeen zal komen, om aldus gedaan te
krijgen dat de zetel van de V.N. aldaar
gevestigd wordt. De uitvoering van het
naast een ooggetuigeversiag in het En- i plan zou 65 mlllloen dollar kósten.
Er zullen 75 a 100.000 eischen jegens Dultschland zal in rui
me mate afhankelijk zijn van de rege
ling, die de groote mogendheden uit
eindelijk voor de Duitsche kwestie zul
len treffen, maar het is bekend, dat
intusschen- een aanzienlijke hoeveelheid
voorbereidend werk wordt verricht in
de betreffende Nederlandsche ministe
ries. Herhaaldelijk komen commissies
uit het kabinet bijeen en het program
ma wordt voortdurend herzien. De Ne
derlandsche autoriteiten willen blijk
baar noch te vroeg, noch te laat zijn
het het kristalliseeren van de economi
sche aanspraken jegens Duitschland.
Duitschers bij betrokken zijn.
Een diplomatieke medewerker van
het A.N.P. heeft vernomen, dat de re
geering overweegt een plenaire zitting
van de Staten-Generaal aan te vragen
om in besloten zitting de voorstellen te
behandelen, welke zij te berde wil bren
gen ten einde de noodige corecties van
onze Oostgrens te verkrijgen. Het ka
binet is dus thans tot overeenstemming
gekomen omtrent dit uiterst belangrijke
punt van regeeringsbeleid. Nadat deze
zaak met het parlement zal zijn be
sproken. zal de regeering overgaan tot
het polsen van de groote geallieerde
mogendheden.
De voorstellen zijn uiterst beschei
den en omvatten een gebied met niet
meer dan 75.000 tot 100.000 Duit
schers. De Nederlandsche autoriteiten
zijn van meening, dat de aanspraken
niet als annexatie kunnen worden ge
kenmerkt en geen ruimer karakter
dan dat van grenscorrectie hebben.
De gebieden in kwestie sluiten in
de groote Duitsche inspringing in de
Nederlandsche grens by Coevorden,
Groenlo, Nymcgen en Zuid-Limburg.
Voorts verluidt, dat de Nederlandsche
rcgcering van plan is het eiland Bor-
kum te vragen om gevangenen onder
te brengen.
Dé kwestie der grenscorrectie houdt
nauw verband met de Nederlandsche
plannen voor een algemeenen economi-
schen wederopbouw. Mogelijk is, dat,
wanneer de grenskwestie definitief te
berde zal worden gebracht, zij deel zal
uitmaken van een grooter program van
economische eischen jegens Duitsch
land. Naar verluidt overweegt het ka
binet, of het raadzaam is, de territo
riale aanspraken in te dienen in rui
mer verband, doch het is daarover nog
niet tot een besluit gekomen.
Het programma der economische
Terwjjl de Nederlandsche hooge
ambtenaren van meening zyn, dat
grenscorrecties op zichzelf noodzake
lijk en redelijk is op etnologische en
geografische gronden, ontkent men
niet, dat het verlangen naar gebieds
uitbreiding althans ten deelc wordt
gemotiveerd door econimische be
hoeften. De strooken land, waarop
aanspraak wordt gemaakt, bevatten
zekere vindplaatsen van steenkolen
en olie en nuttige kleine rivieren.
Een van de problemen, die bestudeerd
worden, is. de vraag wat er gedaan
moet worden met de Duitschers in de
gebieden, waarop aanspraak wordt ge
maakt. Uitzetting naar Duitschland
komt niet in aanmerking, omdat de
Britsche bezettingsautoriteiten zulk een
nieuwen last zouden weigeren en om
dat de Nederlanders van nature niet
tot zulke drastische maatregelen ge
neigd zijn.
Het schijnt daarom vast te staan, dat
de Duitsche bevolking zal blijven, met
uitzondering van oorlogsmisdadigers en
andere nazi's. De algemeene opvatting
in kringen der Nederlandsche regeering
is, dat men den Duitschers beperkte
burgerlijke rechten moet toestaan,
waardoor zij zullen kunnen werken, na
dat men hun, althans voorloopig, het
Nederlandsche staatsburgerschap zal
onthouden.
De atoombom eer een
strategisch dan tactisch wapen.
Generaal-majoor McAucliffe, lid van
den raad van onderzoek en ontwikke
ling van wapenen en onderbevelhebber
van de troepenonderdeelen, die de
atoombomproeven bij Bikini namen,
gaf een analyse der experimenten. Hier
uit bleek, dat soldaten in tanks en
schuilplaatsen in de buurt eener explo
sie van een atoombom de hitte en
schok zouden kunnen doorstaan en het
gevecht zouden kunnen voortzetten. De
mate van bescherming tegen directe
straling, in hooge mate doordringende
stralingen of latere radio-activiteit zou
volgens den generaal afhangen van de
positie en cbnstructie van de schuil
plaats.
Uit waarnemingen blijkt, dat tanks,
artillerie en andere zware wapenen op
500 meter van de atoombomexplosie
onbeschadigd bleven, bruikbaar waren
en zelfs, indien de bemanningen door
straling getroffen werden, nog eenigen
tijd bediend ^zouden kunnen worden,
voordat de manschappen zich in wer
kelijkheid getroffen zouden gevoelen.
Lichter materieel als jeeps, radio's en
zoeklichten, alsmede stoffen van kunst
hars werden beschadigd of vernietigd.
Alleen rubberbanden in de buurt van
de explosie bleken opmerkelijk veer
krachtig. Het meeste verpakte voedsel
bleek onbeschadigd.
Generaal-majoor McAucliffe conclu
deerde, dat de atoombom veeleer een
strategisch, dan een tactisch wapen is.
„Ik veronderstel", aldus zeide hij,
„dat het aantal atoombommen aan
banden zal worden gelegd, hetgeen een
reden te meer is, om ze tegen zoo voor-
deelig mogelijk strategische doelen te
gebruiken. Zij kunnen het best tegen
groote doelen, die in een gebied ge
concentreerd zijn, gebruikt worden. De
atoombom heeft een te groote wer
kingssfeer om tactisch tegen een vij
and te gebruiken, terwijl eigen troepen
'e buurt zijn".
De generaal-majoor zeide zijn con
clusies jte baseeren op zijn eigen waar
nemingen en op een onlangs gereed
gekomen rapport van de landstrijd
krachten. Hij voegde hieraan toe. dat
de proefnemingen van Bikini niet ge
heel en al richtinggevend zijn voor de
uitrusting van landstrijdkrachten, aan
gezien zij in verband met de oorlogvoe
ring ter zee werden genomen.
VLIEGTUIGONGELUK IN
FRANKRIJK.
Bij Piarrelatte in de buurt van Lyon
is een vliegtuig neergestort. Vier per
sonen kwamen om het leven.
Katholieken hebben sleutel van
het Koninkrijk in handen.
De belde opper-stuwers, Van Mook en
Logèmann, verstaan uitnemend de kunst
van het politiek team-work- Nu al sinds
bijna een jaar zijn zij bezig elkander den
bal toe te wemen en nog geen enkele
maal heeft hij zyn doel gemist.
Spreekt de een. dan vervult de ander
de rol van echo. En omgekeerd. Wat
Van Mook in Indië betoogt, vindt ge hier
in geschriften of redevoeringen van Lo_
gemann terug. En als Logèmann hier
spreekt of schrijft, dan kunt ge er zeker
van zijn even later iets van gelijke
strekking uit den mond van Van Mook
te vernemen.
Dat was reeds het geval toen de beide
heeren het op het stuk van Indië vrijwel
alleen voor 't zeggen hadden. Van Mook
dekte Logèmann en Logèmann dekte
Van Mook. ook wanneer de gebeurtenis
sen den indruk wekten of beiden het op
bepaalde punten met elkander óneens
waren.
Dat is ook thans nog zoo. Op verkla
ringen van minister -Jonkman reageert
Van Mook niet of nauwelijks. Hij legt
ze naast zich neer of doet dadelijk van
een afwijzend inzicht blijken. Toen
Jonkman onmiddellijk na zijn optreden
als minister het accent van de te volgen
politiek verlegde en op het Rijksverband
deed vallen, ontving hij een berisping
van zyn voorganger Logèmann en meld
de een telegram uit Batavia: de luite-
nant-gouverneur-generaal heeft ver
klaard. dat in de politiek van de re
geering ten aanzien van Indië geen wij
ziging zal worden gebracht.
Op het Indonesisch congres van de
Partij van den Arbeid, duidelijker nog
in een polemiek met den geharnasten
hoofdredacteur van het dagblad „Trouw""
heeft Logèmann betoogd, dat „de repoe-
blik zich bevestigd heeft aL de organi
satie van practisch het geheele nationa
lisme op Java". Prompt daarop klonk de
echo uit Indié. „De repoeblik", aldus de
heer Van Mook op de conferentie te
Pangkal-Plnang, „is reeds in een stadium
van consolidatie gekomen."
De politieke bal is dus weer uitnemend
opgevangen. De beide heeren zijn er
andermaal in geslaagd elkander te
dekken.
Want wat trachten zij met hun ver
klaringen te suggereeren? Dit: dat de
feiten van den dag de juistheid van hun
beleid hebben aangetoond.
Het is natuurlijk precies andersom. Als
Logèmann beweert, dat in de repoeblik
practisch het geheele nationalisme op
Java georganiseerd is en Van Mook: dat
de repoeblik in een stadium van conso-
i lidatie is gekomen, dan is dat in wezen
niets anders dan een erkenning van de
juistheid der op hun beleid geleverde
critiek: hoe langer tegenover de revo-
lutie getalmd wordt, des te meer diep-
gang en aanhangers verkrijgt zij.
En nu wil ik niet nog niet zoover
gaan als diegenen, die volhouden, dat
Logèmann en Van Mook met opzet ge
talmd hebben omdat zij in de.repoeblik
de bekroning zagen van hun jarenlang
stuwen. Het is al erg genoeg, wanneer
ik het zóó stel. dat zij uit gemis aan
Van links: veldmaarschalk Smuts, minister-president Attlee, mrs, Ellis staatsmans- en vooral aan gezags-quali-
Brown. burgemeester van Durban en mr. C. Nicholls, Hooge Commissaris teiten getalmd hebben en dat toen de
van Zuid-Afrika. Smuts heeft Attlee de Zuidafrikaansche gift voor het her- zeer ernstige gevolgen van het talmen
stel van Engeland overhandigd. zich openbaarden in een toenemenden
Met vertrouwen de
toekomst in
Zaterdagmiddag had de officieele her
opening plaats van de Leidsche Buiten
school en het Kleuterhuls te Katwijk.
Aanwezig: de burgemeester met echtge-
noote van Leiden Jhr. mr. F. H. van Kin
schot, de burgemeester van Katwiik met
echtgenoote mr. W. J. Woldringh v. d.
Hoop; de wethouders van Lelden J. C.
van Schalk en S. Menken; de stichter van
de LJ3.S. prof dr. E. Gorter met echtge
noote; H. van Slooten voorzitter van de
L.B.S.; mr. F. D. L. Gunning bestuurslid
daarvan; dr. P. J. Gaillard, voorzitter
Roode Kruis afdeeling Leiden; mr. J. C.
de Vroom secretaris daarvan; dr. P. J
Kaiser wn. directeur geneeskundige dienst
Lelden; dr. Boer uit Wassenaar contro
leerend geneesheer van de L.B.S.; A v. d.
Bijl, hoofdbestuurder van de Z.H Ver.
„Groene Kruis; Jac. Wilbrink voorz. en
F.A. Schilthuizen secr. van de extra voeding
Jeugd; D. Bosma voorz. verzorglngsraad
Leiden; dr. J. Zuring Schoolarts Noordwijk;
D. v. d. Vijver vertegenwoordiger N.Z.H.
Tramweg MIJ.; Kromhout voorz. ouder
commissie met leden daarvan; B. Buur
man uit Leiden architect, die de restau
ratie ^&n de L3.S. op zich genomen
heeft; mej. G. Crèvecoeur directrice met
onderwijzend personeel van de L.B.S.;
mej. J. A. Tavenraat. directrice van het
Kleuterhuls.
Allereerst werden bloemen aangeboden
aan mevr. van Kinschot, mevr. Wol
dringh v. d. Hoop en mevr. Gorter, waar
na de voorzitter van de L.B.S., de heer
H. van Slooten zeide, het op hoogen prijs
te stellen, dat do burgemeesters van Lel
den en Katwiik tlld gevonden hadden
deze opening bij te wonen. In 't bilzon-
der sprak hij waardeerende woorden tot
prof. Gorter; als ln het volgende jaar de
L.B.S. 25 Jaar bestaat, zal hij ln den
breede ontvouwen, wat prof. Gorter voor
de L.B.S. geweest is. Voorts sprak spr.
woorden van welkom tot hen, die tot
verschillende vereenigingen behooren, die
de T.B.C. bestrijden. In gedachten ging
spr. na. wat er met de LB S. in den be
zettingstijd gebeurd is. In 1942 kwam het
bericht, dat het gebouw verlaten moest
worden; gelukkig nam men tlldelijk in
trek ln het Kleuterhuis. Kort daarna
moest ook dit verlaten worden en kwam
men ln Katwijk a. d. Riln onderdak. Na
een paar maanden dakloos te zijn ge
weest. kwam men ln Endegeest terecht.
In December 1942 vond men in het
Volksgebouw aan de Heerengracht te Lel
den een toevlucht. Dit was een buiten
school zonder buiten, van het sportter
rein aan den Zoeterwoudsche Singel kon
gebruik gemaakt worden.
Het Kleuterhuls moest ook weg; men
ls zelfs ln het Gooi gekomen. In Ren-
kum betrok men een kasteel en dit was
een paar Jaar een Ideale plaats. Onder
een regen van granaten moest men van
daar vluchten, zonder eenlg letsel kwam
men ln Barneveld en wist men allen vei
lig thuis te brengen.
Den 5den Mei 1945 capituleerden de
Duitschers. De eerste uitroep was: „We
gaan weer naar Katwijk terug". Maar we
troffen alles hier ln déplorablen toe
stand aan. Voor den secretaris en pen
ningmeester kwamen dagen van groote
drukte aan. Als speurhonden trokken zij
er op uit en wisten voor de herstelling
een vrij groot bedrag bij elkaar te krijgen.
De architect de heer Buurman heeft alles
fraai gerestaureerd. Het Kleuterhuls ls
WEERBERICHT
IETS KOUDER.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Meest zwaar bewolkt met plaatselijk
nevel of mist, hier en daar ecnig#
lichte regen. Weinig wind, iets mlh<l«
zacht.
Dekens, lakens en sloopen
geblokkeerd.
TEN BATE DER GETEISTERDE
GEBIEDEN.
Naar wij vernemen zijn van d©
zyde der „Distex" maatregelen ge
troffen, waarbij aan de fabrieken
alle wollen dekens, lakens en sloo
pen zyn geblokkeerd ten behoeve
van de geteisterde gebieden- De
fabricage wordt voortgezet, maar
gedurende den eersten tijd, waar
schijnlijk zelfs ongeveer drie maan
den, zal alleen ten bate van de 'ge
troffen gebieden worden gearbeid.
De blokkeering geldt niet voor de thans
nog in den detailhandel aanwezige
voorraden.
Politieke besprekingen
beginnen morgen.
ORDER „STAAKT HET VUREN" NOG
NIET GEGEVEN.
De plenaire zitting, welke hedenooh-
tend om 10 uur plaatselyken tijd te Ba
tavia ls aangevangen, heeft meer dan
drie uur geduurd.
Aneta verneemt uit offlcleele bron.
dat besloten ls do politieke besprekingen
tusschen Nederlanders en de Indonesiërs
morgen. 22 October te doen aanvangen.
De hoop, dat op de zitting van heden
een order tot het staken van het vuur
zou worden uitgevaardigd, ls niet ln ver
vulling gegaan, aangezien de gemengde
wapenstllstandscommlssle niet voor de
plenaire zitting kon bijeen komen door
de afwezigheid van Soedirman en d«
zijnen, die eerst hedenochtend om 11 uu*
plaatselijken tijd te Batavia zijn gearri
veerd, aldus verneemt Aneta uit zeer
betrouwbare bron.
DE DUITSCHE BEZITTINGEN
IN SPANJE.
De Spaansche minister ran onderwijs
heeft aan journalisten te Madrid mede
gedeeld, dat Spanje er in heeft toege
stemd met Britsche. Amerikaansche en
Fransche vertegenwoordigers te onderhan_
delen over de Dultscne bezittingen en
activa ln Spanje. Daar de Sovjet-Russen
geen vertegenwoordiging ln Madrid heb
ben, kunnen zy. naar opvatting van
Spaansche zijde, niet aan de onderhande
lingen deelnemen.
Foto v. Vliet.
Onder groote belangstelling vond Zaterdagmiddag de heropening plaats der
Leidsche Buitenschool te Katwiik. Hierboven een groep der aanwezige autoriteiten,
o.a. de burgemeesters van Leiden en Katwijk, alsmede de stichter der L.B.S.
prof. dr. E. Gorter met echtgenoote.
ook ln orde gebracht en hersteld.
Spr. noemde verschillende vereenigin
gen en comlté's op. die flnancieele steun
verleenden, o.a Roode Kruis, comité ex
tra-voeding: voorts verschillende particu
lieren uit Leiden en omstreken, die hun
naam niet genoemd willen hebben. Wat
de oudercommissie gedaan heeft, ls niet
ln enkele woorden te beschrijven.
De onkosten van herstel van de ge
bouwen en het terrein worden geraamd
op 50 60 duizend gulden. Aan giften ls
reeds een 35 duizend gulden binnen ge
komen.
WH vertrouwen, dat er meer zal ko
men. met optimisme gaan we de toe
komst tegemoet. „Een nieuwe periode
van bloei breekt aan tot heil en zegen der
aan ons toevertrouwde Jeugd", aldus ein
digde spr.
Overdracht nieuwe llglial.
Het gezelschap maakte daarna een wan
deling over het duinterrein, dat tot de
school behoort. Door architect Buurman
zijn nieuwe llghallen gebouwd, nu van
beton.
Dr. P. J. Gaillard droeg namens het
hoofdbestuur. Rijnland en de afd. Leiden
van het Roode Kruis deze llghal met een
passend woord aan de L.B.S. over. De
heer van Slooten bracht daarvoor harte
lijk dank.
Hierna werden bezichtigd de school
lokalen en ging de tocht verder naar het
gerestaureerde Kleuterhuls. Terug in de
L.B-S. werd daar de thee gebruikt en
vertelde mr. Gunning het een en ander
omtrent de LB.S.
De heer D. Bosma. voorzitter van den
Verzorglngsraad Lelden dood den voorzit
ter van de L.B.S. een chèque aan van.
f10.000. De voorzitter dankte onder warm
applaus daarvoor hartelijk.
Voorts sprak do heer Kromhout uit
Lelden, voorzitter der Oudercommissie.
Deze memoreerde uitvoerig wat deze com
missie doet om de financiën vandoLB..S.
te versterken. Hij bood den voorzitter een
enveloppe aan met f.711. Namens de
ouders der leerlingen werd aan de direc
trice mej. Crèvecoeur een mand met
bloemen aangeboden.
Nadat nog enkele sprekers het woord
hadden gevoerd, wijdde de voorzitter
warme woorden van dank aan de dames
Crèvecoeur en Tavenraat en hoopte dat
zil nog langen tild met hun werk mogen
voortgaan.
Hierna sloot do voorzitter deze bijeen
komst.
chaos, zij getracht hebben van den nood
een deugd te maken, door het voor te
stellen als zou die repoeblik niets an
ders zijn dan de natuurlijke vrucht van
het réveil in geheel Azië- Haar dat ka
rakter verleenend, schoven zij tusschen
zich en hun critici een ijzeren gordijn,
waarachter zij hun wanbeleid zouden
kunnen verbergen.
Maar wat ook de drijvende kracht
achter hun handelen is geweest, vast
staat dat zy zeer spoedig nadat het
fiasco van hun politiek zich mani
festeerde, consequent naar de re
poeblik tóe hebben gewerkt. Het is
geworden een zeer geraffineerd spel
tegen de waarheid, tegen de historie
en tegen de natuur der dingen.
Alles werd dienstbaar gemaakt aan het
streven de repoeblik haar kansen te
geven.
De critiek der Rijksgetrouwen in Indië
werd in de kiem gesmoord, de propa
ganda van de repoeblik direct en indi
rect gesteund.
Nederlanders, die van hun anti-repu-
Verkiezingen te Berlijn.
Gisteren zijn te Berlijn verkiezingen
gehouden. 86 pCt. der kiezers is opge
komen. In de Britsche sector 86, in de
Fransche 87, in de Russische 88 en in
de Amerikaansche 75 pCt.
Te Dresden en Chemitz (Sovjet-zóne)
stemde zelfs 95 pCt.!
Incidenten van beteekenis hebben
zich niet voorgedaan. Alleen in de
Russische sector van Berlyn is een
Amerikaansch burger, die foto's nam
van de Duitsche gemeenteraadsverkie
zingen door een Russischen soldaat of
een militairen politieman neergescho-.
ten.
Volgens een officieele verklaring zou
de Amerikaan het bevel van een schild
wacht om een gemotoriseerde patrouille
naar het bureau van een geallieerden
bestuursraad te volgen, niet hebben op
gevolgd. Toen de Amerikaan wegreed
werd op hem geschoten.
In de Russische zóne heeft de soc.
eenheidspartij natuurlijk de leiding, el
ders komt zij achteraan.
BINNENLAND.
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau
heeft de geallieerde bestuurscommissie
voor Hongarije haar goedkeuring gehecht
aan het Vrijdag door den Hongaarschen
ministerraad genomen besluit om de
diplomatieke betrekkingen met Nederland
te hervatten..
Kardirfaal De Jong is Zaterdagavond
in ons land teruggekeerd.
Zaterdag ls het 500-jarig bestaan
van Ridderkerk feestelijk herdacht.
De „Doodencel'1 in bet Oranjehotel
te Scheveningen mag tbans bezocht wor
den door nagelaten betrekkingen van
personen, die ln het Oranjehotel zijn
omgekomen, doch alleen op Woensdag en
na verkregen toestemming van het co
mité Van Blelswljkstraat 16. Den Haag.
Het kruispunt bij bet begin van den
Afsluitdijk aan den Frleschen kant zal
door den Rijkswaterstaat van verkeers
borden worden voorzien.
De „Bolssevalnmet Nederlandsche
troepen aan boord. 18 Zaterdag ln Tand
jong Priok aangekomen De stemming
aan boord was goed geweest en de ge
zondheidstoestand bevredigend.
Een tuinder uit Bleiswijk had ln 4
maanden aan den verkoop van „eigen
teelt" f. 70.000 verdiend. Een ander, uit
Vlaardlngen, verdiende ap.n zwarten han.
del f. 110.000. Een accountant en een ver
zekeringsagent ln Rotterdam zouden de
zaak met de belastingen wel ln orde
maken, maar de vlei heeren zitten nu
te Rotterdam ln het Hui- van Bewaring.
Een 2-Jarlg kind van de familie A.
te Haarlem heeft uit een flesch met am
moniak gedronken De toestand der
kleine ls zorgwekkend.
Dat ln de haven van Delfzijl vlug
geladen en gelost kan worden bleek wel,
toen het Engelsche schip Yewtree" Don
derdagmiddag om halftwee ijzergrond be_
gon te laden Met 2 kranen- was het
schip om halfvijf geladen met niet min
der dan 1100 ton.
In den hoofdverkeersweg Almelo
Gelderland ls Zaterdag de eerste brug
over het Twente-Rljnkanaal geopend De
brug was door de bevolking van Bente-
loo feestelijk versierd Tegen Kerstmis
zal de brug bij Loohem klaar zijn en de
Oelerbrug bij Hengelo omstreeks Januari
Voor de tweede- maal ln dezelfde
week ls ln Den Helder een zuurstofcylin-
der ontploft, thans ln de smederij Steen,
man m de Molenstraat De arbeiders za
gen een steekvlam en konden zich tijdig
ln veiligheid brengen
Ook in Rotterdam zullen thans weer
taxi's mogen ryden.
BUITENLAND
Ghawam el soeltaneh heeft ln Perzlë
opnieuw een kabinet gevormd, waarin hij
zelf zoowel buitenl. als blnnenl zaken
beheert
Brazilië, verleent Tsjecho-Slowakije
een 2-jarlg crediet van 20 mlllloen dollar.
Zweden sluit handelsverdragen met
Frankrijk. Tsjecho-Slowakije en Hongarije.
Als eerste zullen de V. St de ad-
1 nterum-regeerlng van Brltsch-Indië er
kennen. Over en weer zullen diplomatieke
missles worden uitgewisseld.
In België waren tot 1 Sept. Ill dood
vonnissen voltrokken.
De zaak-Matteotti (de socialistische
leider ln Italië, die in Juni 1924 werd
vermoord) z3l opnieuw gerechtelijk wor
den behandeld.
Employees van de speelzalen te
Monte Carlo zyn, ln verband met eischen
om salarlsverhooglng van 35 procent, een
langzaam-aan-actle begonnen.
Volgens verklaring van een Ameri
kaansch regeerings-ambtenaar zyn de
pryzen van voedingsmiddelen in de Ver
eenigde Staten vyftlg procent omhoog
gegaan, sedert Truman begon de prysbe-
heerschlng af te schaffen.
blikeinsche gevoelens deden blijken, wer
den weggewerkt, Indonesiërs, die, trouw
aan het Koninkrijk, van de repoeblik
niet wilden weten, driftig op zijde ge
schoven.
Wie 't voor den oorlog gevoerde beleid'
in Indië 't meest verguisde, kreeg een
officieelen kloD op den schouder en soms
zelfs een lint in 't knoopsgat.
De delegaties naar de conferentie te
Malino werden dermate eenzijdig samen
gesteld, dat zy niet werd wat zij had
kunnen zijn: een manifestatie van trouw
aan het Rijksverband, maar een nieuw
instrument van de republikeinsche pro
paganda.
Tot driemaal toe werd de bemiddeling
aanvaard dan wel ingeroepen van de
zijde der Britten, die van den aanvang
af in de kaart van de repoeblik hebben
gespeeld.
Het is alles één aaneengeschakelde
reeks van daden geweest, gericht op
het scheppen van een voor de re
poeblik gunstige en een voor het
wettig gezag ongunstige situatie, een
knieval voor de ontrouwen, verraad
jegens de trouwen-
Totale verwording en verwarring
moesten er natuurlijk het gevolg van zijn.
Wat verwacht ge aan trouw jegens het
wettig gezag, indien aai gezag aan on
trouw de voorkeur geeft?
Wat verwacht ge aan politieke eer
lijkheid indien zij leidt tot verspeling
van levenskansen? Groot is nooit en
nergens geweest het aantal dergenen,
die ook in den uitersten persoonlijken
nood hun overtuiging niet prijs geven.
Het is in Indië gegaan, zooals het ln
de landen der dictatuur is gegaan. Een
groot kwaad sloop binnen: di hypocri
sie, welke méér nog dan de materieele
corruptie, het karakt* van de samen
leving tot op haar gebeente misvormd
heeft.
Een algemeene schijn-eenheid ls ont
staan, een toestand van algemeene on
betrouwbaarheid, welke vooi de toekomst;
van twee volken de vreeselijkste gevol
gen kan hebben
Ik heb It zien aankomen tn er ln het
Dagblad van Batavia dd. 20 Februari
voor gewaarschuwd. Van Mook, besef
fend dat ik zijn spel doorzag, heeft mij
toen de eerste waarschuwing doen toe
komen. Hij heeft nu eenmaal geen
respect voor een eerlijke overtuiging. Hij
ls democraat zoolang de democratie hem
dient. Hij verguist en vertrapt haar zoo
dra zij zijn plannen in den weg treedt-
Zijn politiek der voldongen feiten
heeft er ten laatste toe geleid, dat tal-
loozen, Indonesiërs, Nederlanders en
Chlneezen, de oppositie opgegeven en het
hoofd in den schoot gelegd hebben. Het
is, zoo redineeren zijtóch vechten tegen
de bierkaai. Wat zullen wij voor de een
heid van het Rijk veohten als de ver
tegenwoordigers van dat Rijk die eenheid
niet wenschen?
Zoo kon 't niet anders of de repoeblik
moest wassen, tegen de regelen der na
tuur in. Welwillende lijdzaamheid heeft
haar bij de geboorte in 't leven gehou
den. Openlijke en verkapte steun van
het wettig gezag bevorderde haar ont
wikkeling. Een certificaat van goed ge
drag het rapport van de commissie-
Koets leidde haar de wereld binnen.
Nu wacht nog slechts de plechtigheid van
den doop. Schermerhom, willig werktuig
in de handen der stuwers, en lord Kil-
learn, de derde Britsche peetvader, zijn
reeds bezig een passend kleed voor haar
te vervaardigen.
En in dit uur der triomf verschijnen
de beide opperstuwers op de ruïnes van
de door hen moedwillig kapot gebeukte
onderlinge goede verstandhouding tus
schen zoo onderscheidene bevolkings
groepen een unicum in een wereld
van haat en nijd en trompetteeren
luid: zie toe, de repoeblik is geconsoli
deerd, zij is rijp te worden erkend.
Het is of we de kraaien hooren kras
sen op het zieltogend lichaam van een
dierbaren vriend.
En ik vraag mij af hoe lang de
Katholieken voor dit navrante
schouwspel onbewogen zullen blijven-
Het lot heeft hun den sleutel van
het Koninkrijk in handen gegeven.
Eenmaal, in 1918, is het vooral door
hun toedoen van den ondergang ge
red. Zal het andermaal zoo zijn?
Er is van Alva een woord, dat voor
hen een historische waarschuwing
beteekent- Het was toen de Spaansche
dwingeland na den Beeldeiisiorm de
Noordelijke Nederlanden bezocht.
„De Protestanten," zoo luidde zijn
oordeel, „hebben de kerken vernield,
de katholieken hebben 't niet belet.
Belden zjjn schuldig!"
W. BEJONJE.
