LEIDSCH
DAGBLAD
Wapenstilstand in
Indonesië bereikt
Frankrijk aanvaardt de nieuwe grondwet
Kardinaalshoed voor Mgr. de Jong
De nacht der versehrikldng ver j aart
Een jaar geleden begon de interneering
Beul van Amersfoort voor zijn rechters
Met een enkel woord
De
wapens *neer
Sneller dan de meest optimistische
toeschouwer voor mogelijk had gehou
den, hébben de besprekingen te Batavia
tot het in eersten' aanleg beoogde doel
geleid: er is een wapenstilstand gesloten
en dat lijkt ons een primaire voor
waarde voor en tevens een hoopgevend
voorteeken van een vreedzame oplos
sing van het conflict.
Hoe dit conflict is ontstaan en wel
licht onnoodig versoherpt, hoe lïet waar
schijnlijk voorkomen had kunnen wor
den, wij zullen er op dit oogenblik niet
verder over uitweiden, doch, slechts het
onbetwistbare bestaan ervan constatee.
ren. Noch het Nederlandsohe. noch het
Indonesische belang wij wezen er bij
herhaling op hoezeer beide belangen pa
rallel gaan is gediend bij een voort
during van dit conflict en daarom ver
heugen wij ons van harte over dezen
eersten, doch belangrijken stap op den
weg naar herstel der goede betrekkin
gen.
Uit den aard der zaak is het van be
lang te weten, op welke basis overeen
stemming werd bereikt, omdat de mate
der voldoening daarover mede wordt be
paald door aard en omvang der conces_
sies, welke terwille van het doel van
deze of gene zijde werden gevraagd en
van de offers, welke daarvoor door beide
partijen moesten worden gebracht.
De 'karige, tot dusverre hierover be
schikbare gegevens, verhinderen voorals
nog de vorming van een definitief oor
deel, doch zij veroorloven wel de uiting
van een spontane reactie en deze kan
niet anders zijn dan eene van vreugde
over het in het huidige stadium bereikte
resultaat.
Bijzondere voldoening wekt daarbij de
passage, dat Sjahrir erin is geslaagd zijn
landgenooten te overtuigen van de nood
zakelijkheid af te zien van hun aanvan-
kelijken eisch tot staking van de Neder,
landsche troepenuitzendingen naar In-
dië.
Onze troepen gè&n niet naar Indië
om er een kolonialen oorlog te voeren.
Onze militaire taak is uitsluitend het
overnemen van een tot dusver aan het
Geallieerde Commando verstrekte op
dracht, n.l. het handhaven van orde en
rust en het garandeeren van veiligheid
en recht aan alle bevolkingsgroepen in
de onder ons gezag staande gebieds-
deelen.
Welke middelen de Nederlandsche re
geering noodig oordeelt om deze garantie
onder alle omstandigheden in vervulling
te kunnen doen gaan. is inderdaad, of
schoon mede een Indonesisch belang,
uitsluitend en alleen een zaak van de
daarvoor verantwoordelijke Nederland
sche regeeringsorganen.
De conferentie te
Pankal Pinang
SLOT-REDE VAN Dr. VAN MOOK.
Na het aannemen van diverse reso
luties is de conferentie te Pangkal-Pi-
nang gesloten. Dr. van Mook sprak
hierbij een rede uit, waaraan wij het
volgende ont-leenen:
„Ik mag wel zeggen, dat deze con
ferentie iïi een heel wat opgewekter
stemming en met meer vertrouwen
in de toekomst eindigt dan zü be
gonnen is.
Alleen al hieruit zouden wij mo
gen concludeeren, dat zij een succes
is geweest.
Overal kan men opmerken, dat op
rechte pogingen worden gedaan om de
wegen te vinden, waarlangs de nieuwe
gemeenschap in Indonesië zich snel en
op bevredigende wijze kan ontwikke
len.
Een definitieve bijdrage is geleverd
tot het uiteindelijk project, welke zoo
wel voor de regeering als voor iedere
groep afzonderlijk van groote beteeke-
nis is. De minderheden hebben ver
klaard, dat zij, evenals de andere In
donesische groepen, medeburgers van
den nieuwen staat willen worden. Zy
zijn ervan overtuigd, dat vrijheid en
zelfstandigheid slechts kunnen duren,
indien iedere burger verzekerd kan zijn
van zijn grondrechten".
Dr. van Mook vervolgde: „Noch on
bekookte uitlatingen van „Indië in
Nood" noch strakke, onbuigzame con-
stitutioneele dogmatici, die menschen
en gebeurtenissen willen beoordeelen
volgens door menschen gemaakte re
gels van een oud spel, hebben zich op
deze conferentie doen hooren".
Zoo lang als er kloven blijven be
staan tusschen de bevolkingsgroepen
op grond van verschillen in ras of ge
boorteland. zoo lang individuen op ge
beurtenissen reageeren als leden van
bepaalde radicale groepen, zoolang zul
len conflicten de harmonie en de sa
menwerking blijven vertroebelen.
Alles wordt door de regeering gedaan
om ras-conflicten uit te bannen, en ik
mag, naar ik hoop. aannemen, dat al
diegenen, die aan deze conferentie heb
ben deelgenomen het hier gewonnen in
zicht en vertrouwen in him eigen milieu
en daarbuiten zullen verspreiden. Ik
besluit dan met den wensch, dat wij
spoedig tezamen het bouwen van ons
huis zullen voortzetten, totdat het we-
dero,ni een sieriad is.
DE „KAREL DOORMAN" TE TANDJONG
PRIOK.
Het Nederlandsche vliegtuigmoederschip
de „Karei Doorman" ls heden de haven
van Tandjong Priok blnnengeloopen.
85ste Jaargang
MAANDAG 14 OCTOBER 1946
No. 25905
Directeur: J. W. Henny
Hoofdredactie: B. W. Menkhorsc,
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 3.30 .per 3 maanden; 26 oents per week
Tel. Directie en Administratie: 25C41
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Aneta meldt uit Batavia: De bijeenkomst van de wapenstilstandscom
missie is hedenochtend na een zitting van ongeveer drie uur kort voor 12 uur
plaatseiyken tyd beëindigd en een wapenstilstand is hedenmiddag tot stand
gekomen.
United Press meldt uit Batavia:
De beslissing om een militaire wa
penstilstand te teekenen werd vanoch
tend bereikt op een bijeenkomst van
ongeveer 3 uur, die gehouden werd door
Sjahrir en Schermerhorn, te zamen met
hun militaire adviseurs in' de woning
van den Britschen consul-generaal on
der voorzitterschap van Lord Killearn.
De overeenkomst werd bereikt,
toen Sjahrir er vanochtend in ge
slaagd was, om de Indonesische mili
taireleiders er van te overtuigen, dat
zy er van moesten afzien, om voor
het staken van het vuren als eerste
eisch te stellen, dat geen verdere Ne
derlandsche troepen naar Indonesië
gezonden zouden worden.
Van zijn kant gaf Schermerhorn de
verzekering, dat de Commissie-Gene
raal de beperking van het getal der
Nederlandsche troepen voor Indonesië
zou bespreken, evenals de nauwkeurige
begrenzing van hun taak, zoo de getee-
kende wapenstilstand effectief wordt
door het bevel tot het staken van het
vuur, welk bevel ten gevolge van tech-
Het vredesverdrag met
Hongarije.
Zaterdag is het vredesverdrag met Hon
garije ter plenaire zitting te Parijs be
handeld.
De clausules omtrent de grenzen en de
legersterkte, alsmede de politieke clausu
les, werden in een half uur tijd aange
nomen. Een Amerikaansch voorstel om de
herstelbetalingen ten laste van Hongarije
te verlagen tot 50.000.000 pond (aanvan
kelijk voorgesteld bedrag 75.000.000 pond)
is niet aanvaard.
De schade, toegebracht aan goederen der
Vereenigde Naties, zal voor 75 vergoed
moeten worden. (Dit komt in alle vijf de
verdragen te staan). Dit werd met twaalf
tegen zes stemmen en drie onthoudingen
goedgekeurd.
Wisjlusky, Molotof's plaatsvervanger, is
per vliegtuig naar Moskou teruggekeerd.
uische moeilijkheden de eerste paar
dagen nog niet verwacht wordt.
Een wapenstilstandscommissie, sa
mengesteld uit hooge Britsche, Neder
landsche en Indonesische officieren is
belast met de taak, om onmiddellijk de
wapenstilstandsovereenkomst uit te
werken en de daarop betrekking heb
bende bevelen aan de plaatselijke mili
taire commandanten uit te vaardigen.
De wapenstilstand omvat naar
schatting 20.000 man Britsche troe
pen, 50.000 Nederlandsche en een on
bekend aantal Indonesische stryd-
krachten, naar men gelooft, minstens
100.000 man sterk.
Montgomery en Eisenhower in een
ongebruikelijke kleedij, bij de plechtig
heid in de Cambridge-universiteit,
waar zij eere-doctoraten in ontvangst
namen.
Met kleine meerderheid!
30 pet stemt niet.
Het Fransche volk ls gisteren'ter stem
bus gegaan om te oord.eelen over het
nieuwe grondwets-ontwerp, dat onlangs
door de commissie voor de grondwet ls
samengesteld en door de Nationale Ver
gadering is goedgekeurd. Het Agence
France Presse schat, dat dertig procent
van de kiesgerechtigden niet ls opgeko
men. Volgens een Reuterbertcht uit Parijs
ging daar 81 procent van kiezers naar ae
stembureaux.
De kiezers stonden voor een moeilijke
keus. Zij zijn, aldus een Reutercorrespon-
dent, ln de war gebracht door de houding
van generaal de Gaulle en Herrlot, leiders
van de radicaal-socialisten, die „neen*
advlseeren en de houding der drie groote
partyen, communisten, M.R.P, en socia
listen, die het „ja" advlseeren.
Hoe merkwaardig gestemd werd blijkt
uit het voorbeeld van de stad Straatsburg,
den bolwerk van conservatieven en MJt.P.
Gisteravond om tien uur bleek, dat daar
ongeveer 60.000 stemmen waren uitge
bracht (voor het meerendeel „neen"-
stemmen) en dat naar schatting 53.000
klesgereohtigden niet gestemd hadden.
Het eerste volledige resultaat kwam van
het grensdepartement Belfort. Hier werd
het grondwetsontwerp verworpen met
17.786 tegen "16.681 stemmen. Hier was
slechts vijf procent van de kiezers niet
opgekomen.
De stad Parijs heeft het grondwetsont
werp verworpen. Er werden 682.553 „neen"
stemmen uitgebracht tegen 609.692 „ja"-
stemmen. In tegenstelling daafm.ee heb
ben de. voorsteden,met Inbegrip van de
zoogenaamde „roode gordel" een „Ja"-
overwInning geboekt van 609.946 tegen
381.409 stemmen.
In het departement Haute Marne, waar
generaal de Gaulle woont, viel het grond
wetsontwerp met, 47.496 tegen 30.083
6temmen.
Het eindcijfer zonder Corsica
9.200.467 ja, 7.790.476 neen, 7.776.893
onthoudingen.
Bij het referendum in Mei werd de
voorgestelde constitutie met 1.488.059
stemmen voor en 9.327.073 stemmen te
gen verworpen. 5.490.205 stemgerech
tigden onthielden zich toen van stem
ming.
De communistische, socialistische en
andere linksche bladen zijn niet ent
housiast. Gaston Palefski, de woord
voerder van De Gaulle, noemde het
resultaat van hetreferendum „een mo-
reele overwinning voor De Gaulle".
Paul Reynaud, de vroegere premier,
sprak van „een belangrijke moreele ne
derlaag van de drie groote partyen en
de regeering".
De uitslag van het referendum met
zyn groot aantal onthoudingen en wei
gering van de meerderheid der M.RJ?.-
leden om zich by hun leiders aan te
sluiten, kan verstrekkende gevolgen
hebben by de verkiezingen in Novem
ber. Tenzij premier Bidault leider van
den anti-Gaullistischen vleugel der M.
RP., voor November zyn party-aan
hangers nieuw enthousiasme kan inbla
zen. is het mogeiyk, dat zyn party ten
gunste van de communistische party
van de eerste plaats in het nieuwe
parlement wordt verdreven, waardoor
het niet uitgesloten is, dat Frankrijks
volgende premier de communistische
leider Maurice Thorez zal zyn.
Nu de nieuwe constitutie van kracht
is, zal Frankrijk 10 November voor de
vyfde maal in minder dan 13 maan
den ter stembus tijgen, thans om vol
gens het systeem der evenredige ver
kiezing voor vyf jaar een parlement te
kiezen.
WEERBERICHT.
WEINIG VERANDERING.
De Bilt verwacht tot morgenavond:1
Meest geheel bedekt tot zwaar be
wolkt. Geen neerslag van beteekenls.
Zelfde temperatuur als vandaag. Tij
delijk wat toenemende wind tusschen
West en Noord.
VRIJHEID VOOR LANDEN
EN INDIVIDUEN.
Bernhard Baruch, de Amerikaansche
afgevaardgide in de commissie der V.
N. voor de atoomenergie, heeft in een
rede te New York o.m. het volgende
gezegd: „De V. S. moeten de pas be
vrijde volken de verzekering voor hun
vrijheid geven. De wereldvrede is ten
nauwste verbonden met de wereld-
vryheid. Vrijheid beteekent het recht
van vrije meeningsuiting en het recht
van de volken om een regeering omver
te werpen, die zy niet willen hebben.
Deze rechten van vryheid moeten in
stand gehouden worden niet alleen on
der de enkelingen, maar ook onder de
landen, wy staan er op, dat wy kun
nen komen en gaan naar believen, om
niet ondervraagd te worden inzake on
ze houding zoolang wy geen inbreuk
maken op andermans rechten. Dit geldt
niet alleen ons als enkelingen maar
ons als natie.
CHURCHILL GAAT EEN BOEK
SCHRIJVEN.
Volgens de ..Daily Herald" heeft Win
ston Ohurchlll eindelijk beslóten een boek
te schril ven over den achtergrond van den
oorlog. De voorbereidingen voor het ver
vullen van deze taak. die naar venvacht
wordt, minstens twee Jaar ln beslag zal
nemen, zouden reeds getroffen zl1n. Het
boek zal volgens dit blad uit twee of drie
deelen bestaan en veel tot nog toe nlet-
gepubllceerde historische documenten
bevatten.
Plechtige overhandiging
door den Paus.
Zaterdagmorgen heeft in de con
sistorie-zaal van het pauselijk bui
tenverblijf Castel Gandolfo in Vati
caanstad de plechtigheid plaats ge
had, waarbij aan Kardinaal de Jong,
Aartsbisschop van Utrecht, de kar
dinaalshoed werd overhandigd.
By de plechtigheid waren aanwezig
de Ned. gezant by den Heiligen Stoel,
jhr. mr. M. W. van Weede, de Ned.
zaakgelastigde te Rome, mr. W. J. G.
baron Gevers, talrijke kerkelijke en
wereldiyke hoogwaardigheidsbekleeders
alsmede de voltallige Ned. kolonie te
Rome.
De plechtigheid werd voorafgegaan
door een particuliere audiëntie by den
Paus, die 25 minuten duurde.
Pius XII hief na afloop van de cere
monie zelf het Te Deum aan, dat door
de aanwezigen werd overgenomen.
De Paus heeft eveneens het gebed
.Super electum cardinalum" gezegd.
Voordat hij de consistoriezaal verliet,
onderhield de H. Vader, die gevolgd
werd door den Kardinaal, zich met de
aanwezigen, onder wie de Ned. gezant
by het Vaticaan en de Ned. zaakgelas
tigde in Italië, alsmede met leerlingen
van het Nederlandsch college en Ne-
derlansche officieren. Onder de aanwe
zigen bevonden zich voorts mgr. Smit,
kanunnik van St. Pieter, pater Hoots,
generaal der paters Witheeren en de
rector van het Observatorium van het
Vaticaan.
In het Ned. College heeft vervolgens
een receptie plaats gehad, waarby velo
autoriteiten tegenwoordig waren, o.w.
de Ned. ambassadeur jhr. mr. M. W.
van Weede en de Pauseiyke Internun
tius te Den Haag, mgr. Giobbe.
De söhrijver van. dit artikel, een
oud-stadgenoot, was ln de Jaren,
welke aan den oorlog met Japan
voorafgingen, hoofd van het flnan-
clëele departement van het Sulta
naat Jogjakarta.
Eenige weken geleden repatrieer
de hi1 met zijn gezin, na bijna 4
Jaar gevangen te zyn geweest.
Hij zag het Javaansche nationa
lisme, dat thans in den nog on-
vasten vorm der republiek aan het
uitkrlstalliseeren ls. gestaag groeien
en wortel slaan in hoofden en har
ten zijner naaste medewerkers.
In den nacht van 12 op 13 October,
nu een jaar geleden, is een schrik over
Java geschreden: duizenden Nederland
sche mannen werden van hun bed ge
licht en gevangen genomen, Nederlan
ders, die uit Japansche interneering zich
met hun gezinnen hadden hereenigd en
mannen, die door den Jap waren vry-
gelaten. Zij hadden 15 Augustus of
daarna, toen de capitulatie in het Oos
ten bekend werd, gejuicht, maar de uit
bundigheid was reeds lang gaan liggen,
want het was ieder duidelijk, dat het
op Java niet goed ging, erger: den ver
keerden kant op ging.
Lang gekoesterde hoop ging op m
rook, die aanvankelyk de contouren der
republiek vërwxi^de, maar na het op
trekken der sluiers werd de ravage na
Japan's wanbeleid alras duidehjk.
Wat een tegenstelling in het begin
tusschen den dag der Japansche bezet
ting en de capitulatie: in Maart 1942
één machtige jubel golft over het Ja
vaansche land om den „bevryder in
te halen en een bittere droefheid maakt
zich meester van den Nederlander, die
zich realiseert met hoe diepe haat ons
bewind zich had beladen, Augustus 1945:
Java herademt bij den val van den zich
als tyran ontpopten verlosser, de Neder
lander verheugt zich op zijn beurt op ae
thans op handen schijnende bevrijding
en lykt voor 'n groot deel Maart 42 te
zyn vergeten, wel is waar stellig niet
geheel, want 't voornemen om 't beter
te doen dan voorh., mocht in denkende
kringen algemeen geheeten worden, hoe
wel velerlei nuance haast tastbaar was
dus allerminst eenstemmigheid bestond
ten aanzien van het „hoe".
De dagen van afwachten rijgen zich
aaneen, de Nederlander in Java's bin
nenland ziet reikhalzend uit naar de
komst van den bevryder en 'leeft moei
zaam in de uiterst verwarde situatie, die
economisch het leven zorgeiyk maakt en
voorshands zonder perspectief blijft. De
Javaan, van zyn opluchting bekomend,
herinnert zich steeds helderder de volks
reactie van Maart '42, voelt de aarze
ling der overwinnaars en schaart zich
in groeiende drommen aan de zijde van
hen, die politieke munt trachten te
slaan uit het optredende gezagsvacuüm.
Zeker is, dat 3të jaar intensieve Japan
sche propaganda, druipend van blan-
kenhaat, de door den vijand gehoopte
en gewenschte nawerking heeft. Weldra
teekent de situatie zich zoo af, dat de
hand over hand toenemende blanken
penetratie een dreiging zou kunnen wor
den en de republiek grypt in, althans
een vleugel der nieuwe machthebbers.
Er komtèen bediendenverbod, niet dra
matisch zoozeer voor de bevrijde gevan
genen, maar ernstiger gevoeld door de
tienduizenden gezinnen van gemengden
bloede en de van hun erven verdreve
nen, de aan families verknochte ge
trouwen. Een boycot der Europeanen op
de passars is een volgend onvriendelijk
gebaar, alles bedoeld om oude banden
tusschen bevolking en den kolonisator"
abrupt te verbreken. Huiszoekingen
worden gehouden met het bijoogmerk
het Europeesche mannenbestand te me
ten. Dat was 12 October.
In den nacht, die rust beloofde te
brengen, valt de klap, hierboven aan
geduid.
Vol zorg zien de vrouwen hun man
nen en oudere zoons vertrekken, vol
zorg vervuld ook voor de achterblyven-
den betreden dezen den weg. die zoo
onmenschelijk zwaar zou blijken, De
ergste vermoedens schijnen bewaarheid
■te zullen worden, maar biykbaar heeft
een wat gematigder groep invloed ten
goede kunnen laten gelden. De levens
worden, althans voorloopig, gespaard.
Maar welk een zee van leed en el
lende moeten duizenden niet doorwaden,
wat een intense teleurstelling, die met
den dag, de week, de maanden groeit
en vaak schier ondrageiyk wordt, om
dat de bevrijders maar niet komen,
waardoor zoovelen, niet meer bestand
tegen de honger en het gesar, hun le
venslust zien zinken. Het eenige, wat
bbjft, is hoop, gepuurd uit de knagende
vrees, dat èls er snelle hulp mocht ko
men opdagen, hun leven als dat van
gijzelaars niet meer tellen zal.
Het boek der republikeinsche geschie
denis, nog zoo beperkt van omvang, zag
dezen nacht, deze tragische bladzij be
smeurd door 'n vlek der schande, de in
terneering der Nederlanders, mogeiyk
voorgeschreven door redenen van staat,
ja thans mogelijk gewenscht voor de
veiligheid der gedupeerden, maar niet 't
minst door de sabotage der evacuatie,
ontsierend een beweging vol élan en of
ferbereidheid ten aanzien van eigen le
ven (ik spreek op grond van eigen aan
schouwing) maar zoo noode geneigd om
de vryheid die zij voor zichzelve eischt,
aan anderen te schenken.
Op 17 Augustus j.f. telegrafeerde een
vereeniging waarvan vele Nederlanders
deel uitmaken, de republiek haar ge-
lukwensch met haar éénjarig bestaan.
Door liefde voor mijn land die ik den
seiners overigens niet ontzeggen wil -
daartegen inneriyk in verzet, omdat deze
republiek in dat jaar, naast edelen stryd
van velen harer dragers, mede een zoo
onzegbaar leed bracht over eigen en
ons volk. Men moet blijkbaar öf ge
speend zijn van nationaal medegevoel
of als mensch boven de maat zyn, waar
onder men zich niet verheugen kan over
het faillisement eener zoo kostelijke
boedel.
Op dezen dag echter past een tele
gram van rouwbeklag aan de republiek,
die zich aan het verheffen is op de
puinhopen van Japan's wanbeheer; mo
ge het zijn tevens op door Nederlanders
van goeden geest en fiksche daadkracht
gelegde fundamenten.
N. van Lith.
Verkiezing in Duitschland.
In de Britsche en Fransche bezettings
zones van Duitschland zijn gisteren ver
kiezingen gehouden resp, voor besturen
van groote steden en van Kr eisen"
(districten) Tijdens deze verkiezingen
werden slechts wanordelijkheden van zeer
geringen aard gerapporteerd.
By de verkiezingen voor de dlstrlcts-
besturen ln de Fransche zone ging het
eveneens kalm toe.
Een voorlooplge Indruk van de verkie
zingen ln belde zones ls, dat ongeveer 70
procent der kiesgerechtigden gestemd
heeft. In de Fransche zone namen vier
partyen deel, nameiyk Christelyk demo
craten (katholieken), socialisten, com
munisten en Dultsohe volksparty.
Over het algemeen was de animo voor
de stembus minder groot, dan by de ver
kiezingen van gemeentebesturen en dorps
raden. die ln September gehouden wer
den. In gedeelten van sommige steden in
de Britsche zone toog naar schatting,
slechts 28 procent der kiezers ter stem
bus.
De Amerlkaanscho nieuwsdienst ln
Duitschland gaf de 1ste verkiezingsresul
taten uit: Baden-Baden, -waar op de Chr.
democraten 6012, de Dultsche Volksparty
2434, de sociaal democraten 1959 en op
de communisten 614 stemmen werden
uitgebracht. Het aantal uitgebrachte
stemmen was 11.019, waarvan 279 van
onwaarde, terwijl in dit district 19678
kiesgerechtigden geregistreerd waren.
In drie districten van de stad Flens
burg zyn geen Dultsche candldaten geko
zen: negen Denen werden gekozen met
3.500 stemmen leder, De Dultsche candl
daten kregen leder 100 stemmen.
Volgens onofficieele gegevens hebben
de soolaal-democraten de leiding ln de
Britsche zone. Van de reeds getelde stem
men verkregen zy 130.000 stemmen,
Christen-democraten 105.000, nleuw-llbe-
rale partij 31.000, communisten 17,000
stemmen.
De officieuse uitslagen van de plaatse
lijke verkiezingen toonen, dat de chrlste-
Ulk democratische unie ln de Fransche
bezettingszone verreweg de meeste stem
men behaalde: 1.044.380. De overige cij
fers ln deze zone zijn als volgt: sociaal
democraten 363.387; nleuw-llberale party
190.411; communisten 125.068.
Verliezen Ned. Strijdkrachten
De regeerlng maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgeloopen week de
navolgende verliezen zyn gerapporteerd:
Gesneuveld of overleden tengevolge van
oorlogshandelingen
Kon. Marine: „tyd. korporaal der mari
niers, H. F. van der Horst uit Almelo, ge
sneuveld op 11-20-1946.
Kon. Landmacht: Soldaat G, Knoop,
ULt Moordrecht. Overleden 2 October 1946
tengevolge van schotverwondlng. Soldaat
Th. M. Creemcrs, uit Roermond, Gesneu
veld 4 Ootober te Semarang.
Kon. Ned.-Ind. Leger: Soldaat Lausetjln
uit Ned.-Indië, gesneuveld 2 October 1946.
Majoor der infanterie J. J. Le Roy uit
's Gravenhage, gesneuveld 4 October 1946.
De Russische leen- en
pachtschulden.
De Vereenigde Staten hebben in een
nota aan Moskou de Sovjet-regeerlng ver
zocht haar rekening 11milliard dollar
onder de leen- en pachtregellng te willen
vereffenen. De Sovjet-Unie werd uitgenoo-
dlgd een financieel© missie naar Washing
ton te zenden om de onderhandelingen
te beginnen. De nota ls reeds verscheide
ne weken geleden verzonden, doch tot
dusver is geen antwoord ontvangen,
In deze Amerikaansche nota worden do
besprekingen over de leen- en pacht-
schulden gescheiden gehouden van de on
derhandelingen over een evenbueele lee
ning van een milliard dollar aan de Sov-
Jet-Unle. Uit deze wijziging van procedure
blijkt, dat de Amerikaansche regeering
gelooft, dat de Sovjet-Unie "niet de voor
waarden voor een credlet, die door de
Vereenigde Staten zyn gesteld, zal aan
vaarden. Men heeft nu dezen weg gekozen
om de regeling van de leen- en pacht
schulden te bespoedigen, zooals dat door
het congres verzocht is.
De christen-democraten hebben ln do
steden Baden-Baden Koblenz, Konstanz
en Malnz nu definitief de meerderheid
behaald, maar werden te Worms met
een kleine minderheid door de sociaal
democraten geslagen.
Gunstige verklaringen voor
verdachte.
Door het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam werd de voortgezette zaak
tegen F. H. M. van de Laar, byge-
naamd dt „Beul van Amersfoort" on
der groote belangstelling behandeld.
Nieuwe gezichtspunten werden door
de verhoorde getuigen k charge niet
geopend. Van de Laar had inderdaad
BINNENLAND
Een delegatie van Nederlandsche en
Luxemburgsche lndustrieelen heeft een
bezoek aan Luik en omgeving gebracht.
Als directeur van het stadion Feyen-
oord te Rotterdam is door commissarissen
aangewezen de heer B. van Krimpen, die
enkele Jaren bestuurslid van „Feyenoord"
is geweest.
Van het vliegveld „Schiphol" naar
Ned. Indië vertrokken voor een bezoek
v-a ti ongeveer een maand de luitenant-
generaal J. J, C, P. Wilson, kwartler-
meester-geneTaal van de Kon. Landmacht.
De K L.M.-vllegtuigen van den dienst
AmsterdamNew York. doen Gander niet
meer aan, doch landen, by wijze" van proef,
op een vliegveld ln de buurt van Sydney
Mines.
Deze proef houd tverband met de weers
omstandigheden, die ln de komende
maanden Gander op New Foundland min
der geschikt zouden maken.
Te Luik is een Vincent van Gogh-
tentoonstelllng geopend, waarby de heer
H J. Pelnink, s' cretarls-tgeneraal van
het Ned. Departement van O.. K. en W.
een rede heeft uitgesproken.
Een felle brand heeft de timmer
fabriek van den heer J- Schippers te
Groede ln asch gelegd, waardoor een zeer
belangryk bedrijf voor de houtindustrie in
Zeeuwsch-Vlaanderen ls uitgeschakeld en
de wederopbouw vermoedeiyk vertraging
zal ondervinden. Meer dan 20 machines
werden volkomen vernield en daar nieuwe
machines niet te krygen zijn, ls Tiet bedryf
voor geruimen tijd stilgelegd.
De 22-jarlge landbouwer J. R. bij
Terneuzen met zyn hoofd ln een Pers-
machlne geraakt en onmiddeliyk gedood.
Door eenige rechercheurs werd op
vermoeden van het geveri van gelegenheid
tot hazardspel een inval gedaan ln een
perceel aan de P. Heinstraat te Den Haag
Acht personen werden aangehouden. Een
complete roulette met speellaken. fiches
en eenig geld werd ln beslag genomen.
De bankhouder de 41-Jarige I. S. werd
ln bewaring gesteld; de overigen werden
na verhoor heengezonden.
De Centrale Eereraad voor de kun6t
heeft in hooger beroep'de uitspraak van
den Eereraad voor de muziek, ingesteld
door het M.G waarbij den musicus Cor
de Groot voor' een tijd van tien Jaar het
optreden was ontzegd, vernietigd.
Te Vlaardingen ls ln tegenwoordig
heid van B. en Whet Prinses Beatrix
paviljoen geopend en door het bestuur
van het Roode Kruis ln bruikleen over
gedragen aan het ziekenhuis.
Conform den eisch ls door den tem-
porairen krygsraad te Batavia de Koreaan
Kimura Selkon ter dood veroordeeld. Hy
was beschuldigd van systematische ter
reur in de burgerkampen te Semarang.
In de gevangenis te Bandjesmasln
is brand" uitgebroken. 40 van de 700 naar
buiten gebrachte gevangenen zyn ge
vlucht. De meester) zyn weer opgepakt;
de oorzaak van deD brand ls onbekend.
BUITENLAND
De Pravda heeft geklaagd over een
daling der steenkoolproductie In de sovjet
unie. Het blad elscht een reorganisatie in
de Industrie en betere behuizing en
materie el e omstandigheden voor de myn-
werkers.
In de Engelsche bezettingszone zyn
de coöperatieve consumentenvereenlgingen
die de Nazies hadden verboden, weer her
steld.
Het beroep van de imksche politieke
groepeering Eam om het referendum inzake
de monarchie ongeldig te doen verklaren
ls door het Orleksche Hooggerechtshof
verworpen.
Volgens het dagblad „Het Belang van
Limburg" zou Ierland aan België 5000
stuks hoornvee en 500 paarden geschonken
hebben, welke kosteloos dienen verdeeld
te worden onder de zwaarst door den oor
log getroffen landbouwers.
Maarschalk Smuts heeft Zaterdag
avond in het konlnklkijk palels te Brussel
een diner bygewoond, dat door den prins
regent te zijner eere werd gegeven. Gis
teren bracht hy een bezoek aan Antwer
pen. Heden zal maarschalk Smuts België
verlaten.
HIJ wil te Parys de slotzitting der con
ferentie bijwonen en vliegt dan vla Londen
naar New York ter bezoek aan de alg. ver
gadering der V.N. Voor zyn komst te Brus
sel had Smuts' vliegtuig nog een nood
landing moeten maken.
Radio Moskou deelt mede, dat de
synthetische olie-industrie ln de sovjet
unie zal worden uitgebreid, zoodat tegen
het einde van het 5-Jaren-plan honderd
duizenden ton brandstof jaariyks opge
leverd kunnen worden
De Dultsche kinderen in de Britsche
zone zullen om den dag ongeveer dertig
gram chocolade ontvangen. Ondervoede
kinderen krijgen bovendien bon vrije soep.
Dit laatste geldt voor Hamburg en het
gebied van Sleeswyk-Holsteln. Er zal op
worden toegezien, dat dè chocolade niet
ln den zwarten handel terecht komt.
Een leidende figuur ln de campagne
ln Birma, de bevelhebber van het zesde
leger der Vereenigde Staten. generaal Jo-
séph Stilwell ls op 63-jarlgen leeftijd ten
gevolge van een buikoperatie overleden.
Tijdens de ongeregeldheden te Cal
cutta ln Augustus werden 4000 personen
gedood en duizenden gewond. Ruim 6000
personen zullen berecht worden wegens
moord, poging tot moord, aanranding en
plundering.
prins Ernst Helnrlch van Saksen,
zoon van den laatsten Sakslschen koning,
ls door de veiligheidspolitie vap. Wuer-
temberg te Sigmaringen gearresteerd. De
prins wordt verdacht van geldverdulsterlng
en zwarte handelaarspractijken op grooten
schaal.
De coördinatiecommissie van den
geallieerden bestuursraad te Berlijn heert
besloten in de vier bezettingszones van
Duitschland een uniform zuiverings
systeem ln te voeren met de zulverings-
wet van de Amerikaansche zone als basis.
Het Itallaansche kabinet heeft be
sloten de „Mamell hymne", een der pa
triottische liederen van de „Rlsorgimento"
(Itallaansche onafhankeiykheldsbeweglng
in de 19e eeuw) officieel tot volkslied van
de nieuwe republiek te verklaren.
Te Bregenz (Oostenryk) hebben
Moorsche soldaten uit het Fransche leger
de burgers lastig gevallen, waarschyniyk
als protest tegen het dooden van een hun
ner door Oostenrijksche politie. 29 burgers
werden gewond en veel schade aangericht.
By de Oostenrijksche regeering is door de
plaatseiyke autoriteiten fel geprotesteerd.
De Lockhead Aircraft Corporation
heeft bekend gemaakt, dat de K.LM. op
nieuw 7 Constellations heeft besteld,
waardoor haar vloot van dat type op 11
wordt gebracht. (U.P.).
In een rede heeft de Itallaansche
minister zonder portefeuille Nennl, volgens
radio Rome verklaard, dat het waar-
schljniyk ls dat hy binnen enkele dagen
de leiding van de bultenlandsche aan
gelegenheden van Italië op zich zal nemen.
Onder twaalf oorlogsmisdadigers, die
ln de Britsche zone van Duitschland zyn
terechtgesteld, bevindt zich personeel van
het concentratie-kamp Belsen. zy werden
allen schuldig bevonden aan misdaden
tegen de menscheiykheld.
De onlangs afgetreden minister van
handel der V. S. Henry Wallace, ls redac
teur van de liberale periodiek ..New Re
public" geworden.
President Truman zal morgen om
4.00 uur vla de radio spreken. Hy zal dan
het geheele probleem der economische
stabilisatie bespreken, met speclalen na
druk op de vleeschpositle
Vlce-admlraal Blorl, bevelhebber van
de Amerikaansche marinestrijdkrachten
ln de Middellandschc Zee. heeft officieel
de Itallaansche berichten, als zouden de
V.S. een marinebasis te Napels of elders
ln Italië willen vestigen,, tegengespro
ken.
Het Fransche ministerie van Bul
tenlandsche Zaken heeft medegedeeld,
dat het gebruik van visa voor het verkeer
tusschen het Ver. Koninkrijk en Frank
ryk is afgeschaft. Deze regeling treedt na
eenige weken ln werking.
Tevens wordt te Parils vernomen, dat
de Britsche regeering .overweegt derge
lijke voorstellen aan andere Europeesche
nabimrstaten, met name Nederland en
België, te doen.
Te Herford by Bremen ls gearresteerd
de 41 jarige Dultsche ..Mata Harl" Ellen
Karsten, officieel omschreven als de be-
langrykste spionne van het Dultsche op
percommando.
een groote strengheid betracht en
vaak geslagen en geschopt. Dit hard
handige optreden was echter altijd het
gevolg van een of ander vergrijp der
kampgevangenen of onordelijkheden
tijdens de appèls. De getuigen k dé
charge brachten naar voren hoe, juist
tijdens deze appèls zekere "elementen
uit het kamp, meestal jeugdige gedeti
neerden, door hun wanordelijk gedrag
vaak alle kampbewoners blootstelden
aan strafmaatregelen van de Duit-
schers, hetgeen een krachtig optreden
jegens hen noodzakelijk maakte. De ge
tuigen, die hem" slechts tijdens de ap
pèls meemaakten, kenden hem als
iemand, die ruw vloekend tegen de ge
vangenen optrad, maar zij, die in na
der contact met hem kwamen, prezen
hem om de wijze waarop hij de belan
gen der gedetineerden tegenover de
Duitsche leiding, voorstond.
Een der getuigen vertelde hoe ver
dachte geregeld namen wegschrapte
van de transportlijsten waarop zij ge
noteerd stonden, die naar Duitschland
gezonden zouden worden. Vaak wist hij
ook gevangenen voor het transport te
behoeden door veranderingen in de
dossiers aan te brengen.
Een R. K. geestelijke verklaar
de, hoe v. d. Laar bij al zijn handelin
gen steeds het belang van de 'gevange
nen voor oogen hield en hoe hij de
werkzaamheden der geestelijken in
het kamp bevorderde. De getuigen ont
kenden, dat v. d. Laar de gevangenen
onder aan de buik geschopt zou heb
ben. Een van hen, die van 1941—1945
in het kamp had doorgebracht en als
gevangene alle „Lager-Aeltesten" had
Tieegemaakt, zeide, dat v. d. Laar de
beste kampoudste was en dat de kamp
bewoners, die zoo lang in het kamp
vertoefd hadden, het kamp, zooals het
ln de laatste jaren was, vergeleken met
een sanatorium, omdat het leven er veel
dragelijker was geworden.
Aangezien een belangrijke getuige
niet ter zitting was verschenen en de
advocaat-fiscaal nog prijs stelde haar
te hooren, 1 werd de zaak andermaal
voor 14 dagen geschorscht.
