LEIDSCH
DAGBLAD
Dreigement van Zuid-Slavië
Duidelijke taal
WEERBERICHT
Neurenberg aan den vooravond
Fransche grondwet goedgekeurd
in Constituante
Catastrofale prijsdaling voor haring
Met een enkel woord
Radi o-programma
De Indische politiek en alles wat
daarmede samenhangt, vormt ongetwij
feld het meest omstreden punt in het
programma onzer huidige regeering.
Grondslag en uitgangspunt daarvan
zijn onveranderd de radioboodschap van
H.M. Koningin Wilhelmina d.d. 7 Dec.
1942, waarin H.M. herziening der staat
kundige verhouding Nederland—Indië
binnen het rijksverband aankondigde.
Sindsdien is er veel veranderd: Japan
capituleerde, doch stichtte op zijn puin-
hoopen de „Repoeblik Indonesia", waar
van de Japanophiel Soekarno om nu
eens niet altijd het woord collaborateur
te gebruiken het hoofd werd. Het zal
dezer dagen juist ongeveer een jaar ge
leden zijn, dat minister Logemann na
mens de Nederlandsche regeering den
persoon van ir. Soekarno onaanvaard
baar noemde en verklaarde, dat er van
onderhandelingen met hem - nimmer
sprake zou kunnen zijn.
Sindsdien is er andermaal veel veran
derd. Onder den invloed van den tijd,
die alle wonden heet te heelen, is de
bloedroode kleur van Soekarno, die niet
meer en niet minder dan de vernieti
ging van de Angelsaksische en Neder
landsche volkeren eischte, geleidelijk
verbleekt en overgegaan in het roman-
tische-roze van dén nationalen vrij
heidsheld. Blijkbaar óók in het oog van
sommige regeeringskringen voor wie de
figuur van Soekarno aanzienlijk minder
onaanvaardbaar is geworden dan een
jaar geleden. Op grond van welke over
wegingen?
Het is moeilijk op die vraag een be
vredigend antwoord te geven. Het poli
tieke verleden en de houding van Soe
karno gedurende den strijd in het Verre
Oosten moeten toch voor iedereen dui
delijk .zijn en geen mensch ter wereld
kan daarin eenige verandering brengen,
waardoor men zijn standpunt te dien
opzichte zou moeten herzien.
De eenige verklaring, welke men voor
deze gewijzigde instelling kan vinden, is
gelegen in het streven naar het voeren
van wat de Duitschers noemden „Real-
politlk", eén politiek derhalve, welke
zich aanpast aan zich wijzigende om
standigheden en vóór alles rekening
houdt met de nuchtere feiten. Juist in
onzen dynamischen tijd, waarin de
machtsverhoudingen zich gedurig an
ders groepeeren, biedt een dergelijke po
litiek aantrekkelijke aspecten en onge
twijfeld is het juist in het huidige tijds
gewricht verkeerd om zich uit prestige
overwegingen of anderszins halsstarrig
vast te klampen aan een eenmaal inge
nomen dogmatisch standpunt. Nuchter
heid ën zin voor de werkelijkheid zijn
karaktereigenschappen, waarop ons volk
voor een deel zijn internationale repu
tatie heeft opgebouwd en welke wij on
der alle omstandigheden dienen te
handhaven.
Maar dat beteekent niet, dat wij lou
ter en alleen ter wille van dien reali
teitszin principieels, gedachten en fun-
damenteele opvattingen zouden moeten
prijsgeven!
Soekarno's onaanvaardbaarheid is
voor velen in den lande een principieel
minimum en waarlijk niet alleen voor
de z.g.n. conservatieve, of, wil men,
„reactionaire" elementen. Ook in de
kringen der progressief-denkenden staan
zeer velen afkeerig tegenover het denk
beeld te gaan onderhandelen met
iemand, die in hun oog het proto-type
is van den collaborateur. De overweging,
dat een eventueel© aanvaarding door de
Nederlandsche regeering van Soekarno
als onderhandelaar, in het oog der In-
heemsche bevolking een enorm prestige
verlies zou beteekenen, moge daarbij zoo
al niet maatgevend zijn, zij blijft niet
temin een factor van groote beteekenis.
Het Nederlandsche aanzien en gezag in
Indië hebben tijdens de Japansche be
zetting reeds zooveel aan kracht inge
boet, dat wij ons waarlijk niet de weelde
van een nieuwe aderlating kunnen ver
oorloven. Iedere gerepatrieerde zal deze
uitspraak onderschrijven!
Na het bovenstaande zal ons stand
punt ten aanzien van Sjahrirs jongste
suggestie voor niemand een raadsel
meer kunnen zijn. Sjahrir heeft n.l.
aangekondigd dat wanneer de onder
handelingen op Java beginnen vóórdat
het nieuwe „republikeinsche" kabinet
zal zijn gevormd, de kans groot is, dat
Soekarno zal optreden als lid en mis
schien zelfs als hoofd der Indonesische
delegatie! Wij zijn er allerminst zeker
van, dat de Commissie-Generaal zich op
hetzelfde standpunt zal stellen als een
jaar geleden de Nederlandsche regeering
deed en dus Soekarno eveneens niet ac
ceptabel zal verklaren.
Doet zij dat inderdaad, dan voorzien
wij twee mogelijkheden: óf de aanvang
der onderhandelingen wordt verschoven
naar een tijdstip nó, de samenstelling
van Sjahrirs nieuwe kabinet óf de re
publikeinsche „regeering" (lees: Soekar
no) neemt een onverzoenlijk standpunt
in en er vinden in het geheel geen on
derhandelingen plaats. Het laatste bergt
onoverzienbare consequenties in zich en
zal de reeds bestaande controversen in
aanzienlijke mate doen verscherpen.
Dit nu is nóch het belang van Indië,
nóch van Nederland. Beide partijen we
ten zeer wel, dat de eenige en trouwens
ook ideale mogelijkheid van overbrugging
der huidige tegenstellingen is gelegen
in het aangaan van een verbond, waar
in zij elkander als volkomen gelijkwaar
dige verdragspartners erkennen.
Ook Sjahrir weet dat en daarom zijn
wij ervan overtuigd, dat hij niet op een
breuk en een gewapend conflict aan
stuurt. Veeleer zien wij zijn hierboven
aangegeven suggestie als een handigen
diplomatieken zet, waarmede hij als het
ware de Nederlandsche openbare mee
ning wil peilen ten aanzien van de vraag
of zij zich heeft gewijzigd in vergelij
king met het door prof. Logemann ten
vorige jare verkondigde standpunt. Gaat
zijn hoop 'in vervulling, dan beteekent
dat een overwinning voor de republi
keinsche „regeering", die zich Immers
beschouwt als de resultante van alle
nationalistische stroomingen en par
tijen zonder nochtans en zeker niet
buiten Java het bewijs te hebben ge
leverd dit ook werkelijk te zijn.
En daarom past op Sjahrirs aan
kondiging een duidelijk en afdoend
antwoord. De Indonesische minister
president moet weten, dat de groote
meerderheid van het Nederlandsche
volk streeft naar een eerlijke en
vreedzame oplossing van het huidige
conflict langs den weg van het ge
lijkgerechtigde redelijk overleg, doch
dat het haar niet onverschillig laat
met welke middelen dat doel wordt
bereikt. Het alternatief is geenszins:
„Soekarno of oorlog", zooals sommi
gen vreezen.
Wanneer wij Soekarno verwerpen,
.gtellen wij onmiddellijk daarna
ons ideaal van een harmonisoh sa
mengaan. Doch hoe kan men har
monie verwachten tusschen twee
partners, waarvan de een den dood
van den ander heeft gezworen?
En daarom kiezen wij „vrede", doch
zónder Soekarno.
Dat zij, in duidelijke taal, ons ant
woord aan Sjahrir.
Het wil ons bovendien voorkomen
NEDERLANDSCHE taal te mogen
heeten!
85ste Jaargang
- MAANDAG 30 SEPTEMBER 1946
No. 25894
Dlncteur: J W. Henny.
Hoofdredactie: B, W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.; 57055
verwacht tot Dinsdag-
De Bilt
avond
Gedurende het grootste gedeeü»
van den dag mistig of zwaarbewolkt;
op sommige plaatsen tijdelijk door
brekende zon, Geen neerslag van be
teekenis; zwakke wind. Weinig veran
dering in temperatuur.
In de territoriale commissie voor Italië te Parijs verklaarde Joegoslavië Zater
dag ronduit, dat het het vredesverdrag met Italië niet zal onderteekencn en
zijn troepen niet uit N.-W.-Istrië zal terugtrekken., waarover de „Fransche
lijn" inzake de grensregeling bij Triëst werd aanvaard.
Inzake Triëst.
Kardelj stelde voorts een resolutie
voor om de ministers van buitenland-
sche zaken der vier groote mogendhe
den te machtigen een nieuwe formule
uit te werken ter oplossing van de Tta-
liaansch-Joegoslavische grenskwesties.
De Amerikaan Tom Onally zeide, dat
de Slavische resolutie dus eigenlijk
draaide om het feit, dat Joegoslavië
het verdrag niet zou teekenen, indien
de vier ministers en de commissie het
niet eens zouden worden over het stand
punt van Joegoslavië. Hij laakte deze
houding en vond, dat Joegoslavië een
versperring op den weg van de commis
sie legt.
Wisjinsky (Sovjet-UnieT zei opgewon
den en met nadruk, dat hij verrast was
door deze donderbui uit de richting
van den Amerikaanschen zetel. Hij
achtte de Joegoslavische verklaring niet
in strijd met democratische beginselen
en zeide, dat de meening van de meer
derheid niet altijd onomstootelijk de
juiste is. De resolutie stelt, naar de mee
ning van Visjinsky, voor een „uitein
delijke oplossing" door de vier ministers
van Buitenlandsche Zaken te laten
zoeken.
Kardelj zeide in zijn répliek, dat Joe
goslavië op geen enkele manier pro
beer een soort dictatuur ter confe
rentie uit te oefenen. Er zou naar zijn
meening wel dictatuur bestaan, indien
zijn land gedwongen zou worden iedere
meter van de „Fransche Lijn" te aan
vaarden. Joegoslavië wenscht een oplos
sing, waarmee iedereen het eens kan
zijn.
De terugkeer van Koning
George van Griekenland.
Begroet door 101 kanonschoten, heeft
koning George van Griekenland Zater
dagmorgen om 10 uur zijn intocht in
de hoofdstad van zijn koninkrijk ge
houden. Na afwézigheid van vijf-en-een
half jaar zette hij onder luid gejuich
van oen groote menigte voet aan wal.
De koninklijke sloep voerde hem van
de Grieksche torpedoboot, waar hij den
nacht overbleef, naar de kade.
Reeds vroeg luidden de kerk
klokken in de Grieksche hoofdstad.
De stad vlagde en de straten waren ver
sierd, Geweldige menschenmenigten ver
drongen zich en maakten het normale
verkeer reeds in de eerste ochtenduren
onmogelijk. De grootste drukte zag men
rond het gedenkteeken voor den onbe
kenden soldaat en op het plein voor
de parlementsgebouwen.
De toegangswegen tot de kathedraal
van de hoofdstad waren met cordons
politie' afgezet. Elf jaar geleden werd
koning George op de schouders van
het volk na zijn eerste ballingschap
langs dezen weg naar de kerk gedra
gen. In de huizen langs den weg van
de Phaleronbaai naar de kathedraal
werden door rechercheurs huiszoekin
gen op wapens verricht.
Tseldaris heeft het ontslag van het
kabinet aangeboden, doch zal een
nieuwe regeering vormen.
In een radio-rede welke Zaterdga-
avond werd uitgezonden, heeft koning
George verklaard: „Ik verzeker U van
mijn verlangen, het volk vereenigd te
zien en aldus in staat om de moeilijke
omstandigheden, te trotseeren. In ver-
eeniging zullen wij met dezelfde beslist
heid, welke wij toonden bij onzen strijd,
de nieuwe moeilijke problemen trot
seeren, welke ons door de internationale
werkelijkheid worden opgelegd. Ik zal
al mijn krachten tot dit doel aanwen
den, binnen de grenzen van de demo
cratische en parlementaire werkwijze".
Zijn voorstel werd met dertien tegen
zes stemmen 'bij een onthouding ver
worpen.
Het voorstel om de „Fransche lijn" als
grens tusschen Italië en Joegoslavië
vast te stellen werd aangenomen met
twaalf tegen vijf stemmen bij drie ont
houdingen. Tegen stemde het Russi
sche blok, behalve de Sovjet-afgevaar
digde zelf als lid van de groote vier.
België, Brazilië en Abessinië onthielden
zich van stemming.
Een Joegoslavisch voorstel om Albanië
voor het vredesverdrag met Italië te
beschouwen als een verbonden mogend
heid, werd met 14 tegen 5 stemmen ver
worpen. De vergadering werd vervol
gens verdaagd.
Vliegtuig door bliksem
getroffen.
IN BRAZILIË.
In Brazilië is een Douglas DC 3 van
de Pan American Airways door de blik
sem getrokken en neergestort. De 31 pas
sagiers, onder wie 8 vrouwen en de uit
vier leden bestaande bemanning, kwamen
om het leven. Het toestel sloeg te pletter
tegen een berghelling Tn de staat Mlnas
Gtras.
Van liet lichaam van den verongeluk
ten Engelschen vlieger de Havilland is
nog geen spoor gevonden.
EGYPTISCHE KABINET
AFGETREDEN.
Het kabinet Sidky pasja in Egypte is
afgetreden, doch zal op verzoek van den
koning voorloopig aanblijven, Sldly pasja
schijnt tot zijp besluit te zijn* gekomen
in verband met critiek op den loop van
zaken Inzake de onderhandelingen met
Engeland, die z.i. spoedig zouden slagen.
Rudolf Hess heeft, op grond van astro
logische gegevens, die hU in zijn cel te
Neurenberg bestudeert, voorspeld, dat er
„eenwonder of iets dergelijks zal ge
beuren", wanneer het vonnis door het
tribunaal zal worden uitgesproken. In
antwoord op verzoeken om eigenhandig
geschreven stukken zeide Hess: ..ik zal
ze zooveel als men wil geven, wanneer ik
vril ben". Hess is in den loop van het
proces optimistischer geworden, want in
de eerste week vertelde hi.1 een psyohla-
ter, die hem onderzocht, dat h\\ het
doodvonnis verwachtte.
Niet alle 21 Nazi-leiders deelen Hess'
optimisme. De Joden-vervolger Julius
Streicher vertelde een gevangenis-beamb
te: „Ik verkies den dood. Ik zal dan ein
delijk slapen en alle slaap inhalen, die ik
door het lawaai van mijn wachten bulten
miin cel eiken nacht heb verloren".
Walter Funk, Hitler's economische
raadgever, verklaarde: „de dood zal zoe
ter voor mil zitn dan het leven van
kwelling en schande, dat ik thans moet
verduren, een leven van beschuldigingen
en lasteringen".
Goerlng, Keitel, Doenitz en Raeder
hebben als militairen hun -advocaat op
dracht gegeven om. in geval - van een
doodvonnis, een beroep te doen op den
geallieerden bestuursraad te Berlijn, de
voltrekking van het vonnis door een
vuurpeleton te doen geschieden. Goerlng
en Frank, de voormalige gouverneur van
Polen, verwachten belden het doodvon
nis. maar Schacht verklaarde: ..het tri
bunaal heeft niet het recht mij to ver-
oordeelen".
Von Neurath, Hitler's minister van
buitenlandsche zaken ln de, eerste dagen
van het Nazi-regiem en later „protector"
van Bohemen en Moravië. meende er met
gevangenisstraf af te zullen komen. HU
verklaarde echter: .de Tsjechen zullen
mil op hun beurt willen veroordeelen en
zii staan onder den invloed der Sovjets.
Moskou zal mijn hoofd willen hebben".
Van Ribbentrop weigerde zich over zJJn
hoop of vrees uit te Haten.
Protestante en Katholieke geestelijken
leidden gisteren diensten te Neurenberg
ten behoeve van de 21 beschuldigden lh
het proces. In de gevangenis zelf ls de
bewaking op maximumsterkte gebracht
(ongeveer duizend officieren en man
schappen). Een functionaris der gevan
genis heeft meegedeeld, dat zoowel de ge
vangenen als reohter Lawrence bijzondere
bescherming genieten.
De ongeveer 50 vertalers, stenografen
Nieuwe sovjet-nota aan
T uikije.
De Sovjets hebben in een nieuwe nota
aan Turkije, die reeds 24 dezer ls over
handigd, nog eens hun wensehen her
haald inzake de Dardanellen, die h.l, ln
geen enkel opzicht de souvereinltelt van
Turkije ln gevaar brengen.
Turkije zal zijn standpunt ongetwijfeld
niet wijzigen en zich vermoedelijk dlreqt
met Engeland en de V. St, ln verbinding
stellen. Engeland zou zijn steun reeds
hebben toegezegd.
In Turkije heerscht een eenlgszlns ze
nuwachtige stemming.
De Gaulle js tegen.
Na een debat van 5'A uur, waarbij
een Algerijnsche afgevaardigde nog voor
'n ernstig incident zorgde, door Frank
rijk te beschuldigen van een imperialis
tische politiek, heeft de Finsche con
stituent met 440106 stemmen de
grondwet voor de- 4e republiek aan
vaard. Voor de drie regeeringspartijen,
tegen alle overige partijen. Na de stem
ming werd'eenparig de Marseillaise ge
zongen.
Deze grondwet is, zoo luid het offi
cieel een resultaat van compromissen
en opofferingen der partijen. Te gele
gener tijd zaï meo trachten verande
ring aan te brengen.
Op 13 October zal het volk nu per
referendum beslissen.
Generaal de Gaulle heeft tijdens een
rede te Epinal verklaard, dat de nieuwe
door de nationale vergadering aange
nomen grondwet onbevredlgnd is. „"Wij
zouden zelfs verbaa-sd zijn", aldus de
Gaulle, indien velen van hen, die er
voor hebben gestemd, om redenen, welke
zonder twijfel zeer ver van het pro
bleem der grondwet liggen, zelf tevre
den zijn." Hij sprak beschuldigingen, als
zou hij persoonlijke macht nastreven,
tegen. De Gaijlle critiseerde vervolgens
punt voor punt den tekst der aange
nomen grondwet.
En vergeleek deze met zijn eigen con
stitutioneel plan.
Sprekend over den internationalen
toestand zeide de Gaulle, dat er in de
hedendaagsche wereld een groepeering
der Slavische landen ïs onder leiding
van een sterke en centrale mogendheid.
Hiertegenover staat het jonge Ameri
ka. dat zich bewust begint te worden
van de nieuwe opvattingen over oorlog.
Frankrijk, aldus de Gaulle, kan zijn
onafhankelijkheid niet verdedigen, ten
zij de staat sterk en rechtvaardig is.
en typisten, van tenminste vijf national 1_
tel ten: Amerikanen, Britten, Franschen,
Russen en Duitschers, die bekend zijn
met het angstvallig bewaarde geheim van
het Neurenbergsche vonnis, werden gis
teren opgesloten en bewaaktals maxi
maal mogelijke voorzorgsmaatregel tegen
eventueele lekken ln de laatste oogen-
bllkken.
Wanneer morgenmiddag aan het einde
van het vonnis de straffen aan de lndl-
vldueele beschuldigden zullen worden op
gelegd, zullen zij niet, zooals tijdens het
geheel proces, tezamen in de beklaag
denbank zitten. Zij zullen in volgorde
van de acte van beschuldiging worden
binnengebracht om op dezelfde plaats,
die zij steeds hebben ingenomen, hun
vonnis te hooren vellen Onmiddellijk
daarna zullen zij weer worden weggeleid.
Eén voor één zullen zij zoo hun straf
vernemen.
Naar wij vernemen, ls het "nog niet
zeker, of in het 'vonnis ook de wijze,
waarop eventueele doodvonnissen zullen
worden uitgevoerd, zal worden aange
geven. De laatste beslissing hierover be
rust bij den geallieerden bestuursraad.
Verkiezingen in Australië.
Bij de Australische verkiezingen blijkt
de Labour Party vijf zetels te hebben
verloren ln het Huls van Afgevaardigden.
Labour zal echter den steun van twee
onafhankelijke Labour-vertegenwoordigers
hebben. In den Senaat zal Labour de
recordmeerderheid van 33 tegen 3 zetels
'hebben. De vermoedelijke samenstelling
van het Australische Lagerhuis wordt:
Labour 45 of 46. Ind. Labour 1: conser
vatieven 16 of 17; landspartlj 10; land-
arbeldersparty 1.
CORRESPONDENTIE VOOR
MILITAIREN a/b KOTA AGOENG
EN RUYS.
Correspondentie voor de militairen
aan boord van het m.s. Kota Agoeng
en het m.s. Ruys, behoort uiterlijk 2
October om 21 uur te Amsterdam c.s.
te zijn bezorgd, om nog in een aan
loophaven aan den belanghebbende te'
kunnen worden uitgereikt. De stukken
zullen dus in het algemeen op één Oc
tober per post moeten worden bezorgd.
Nadere inlichtingen hierover verstrek
ken de postkantoren.
HERDENKINGSPLECHTIGHEID IN HET
„ORANJEHOTEL".
De door het comité „Oranjehotel" voor
bereide inwijding van een doodencel ln
de gevangenis te Schevenlngen als blij
vende herinnering aan hen. die tijdens
de Dultsche bezetting hier' het leven
lieten of van hieruit overgebracht werden
naar de plaats, waar zij voorgebracht
werden, zal a.s. Zaterdag 5 October te
halfelf geschieden.
In enkele dagen van f. 17.50 ?^n<Kn
aanvoer van vandaag en het opva-
tot 70 cent per kist.
(Van onzen correspondent te IJmuiden)
In IJmuiden stroomt de haring de
laatste dagen met enorme hoeveelheden
binnen. Van dc drijfnetvisschers kwa
men binnen de KW 22 met o38 kant
jes, de KW 97 met 555 kantjes, de KW
47 met 357 kantjes; de KW 86 met 575
kantjes, de KW 102 met 500 kantjes,
de KW 167 met 710 kantjes, de KW
130 met 717 kantjes en óe KW 32 met
475 kantjes, derhalve totaal 4727 karJ-
jes. Bovendien liggen in de vissohers-
haven thans acht trawlers, afgeladen
vol met versch'e haring. Heden werden
elf a twaalfduizend kisten versche ha
ring aangevoerd, waarvan slechte de
helft gelost kan worden door gebrek
aan arbeidskrachten.
Reeds Vrijdag begon, zooals wtf
berichtten, een scherpe prijsdaling
van f. 17.50 tot f. 7.50 per kist van
50 kg., terwijl Zaterdag gemiddeld
f. 5.— werd betaald, een prijs, die ver
Verklaring van minister
Lieltinck.
LIQUIDATIE VAN AANDEELEN UIT
NEDERLANDSCH BEZIT.
Minister Lleftlnck die te Washington
vertoefd heeft- verklaard dat binnen en
kele weken de liquidatie zal beginnen van
aandeelen uit Nederlandsch bezit, welke
thans een waarde vertegenwoordigen van
600 'tot 800 mlllioen dollar. De voorbe
reidende maatregelen voor het certlflcee-
ren van de stukken zijn genomen.
De minister ontkende dat Nederland van
plan ls alle stukken ln één post op de
markt te brengen, en hij legde er den
nadruk op dat de omvang en de koers van
de liquidatie zou afhangen van de bereid
heid van de particuliere eigenaars om te
verkoopen. Prof. Lleftlnck zeide dat de
algemeene conditie van de beurs thans
gunstig ls voor de liquidatie. „Ik geloof
niet dat de verkoop moeilijkheden zal ont
moeten".
Vier jonge mannen uit
Ter Apel gedood.
AUTOBOTSING OP DEN WEG
MKPPELII OOG E VEEN.
Gistermiddag omstreeks drie uur had
bij de Wijk op den giooten weg Meppel-
Hoogcveen een ernstig auto-ongeluk
plaats, waarbij vier personen het leven
lieten. Vier jonge mannen, de gebr. W„
G. D. en E. B., allen afkomstig uit Ter
Apel waren dien dag gaan vlsschen. OP
de-n terugweg kwamen zij ln het dorpje
De Wijk met hun vrachtwagen ln botsing
met een van de tegenovergestelde richting
komende bus van de Eerste Drentsche
Tramweg Maatschappij. De vier Inzittenden
uit den vrachtwagen werden op slag ge
dood. De passagiers uit de autobus kwa
men er met verwondingen af.
UITSLAANDE BRAND IN DE BATA-
FABRIEKEN.
Omstreeks half acht gisteravond had ln
de Batafabrieken te Best, een geweldige
ontploffing plaats, waarschijnlijk ont
staan l>n een chemisch magazijn. Een
steekvlam kwam boven het dak uit, met
het gevolg dat een flinke brand ontstond
in enkele opslagplaatsen. De eigenlijke
fabriek bleef gespaard.
Reeds direct nadat de brand was ont
dekt, ontstond een geweldige vuurzee, die
woedde ln de magazijnen, waarin zooi-
leder, textiel en chemicaliën waren op
geslagen. D^ brandweer kon niet verhin
deren, dat bovengenoemde voorraden ge
heel verloren gingen. Een gevolg van de
zen brand zal een ernstige terugslag zijn
op de schoen- en rubberfabrieken, die
door het verloren gaan der grondstoffen
korten of langeren tijd zullen moeten
worden stil gelesd. De totale schade, die
door verzekerlng^word} gedokt, wordt ge
schat op ongeveer één mlllioen gulden.
Foto van Vliet.
Een fraaie sprong tijdens het concours hlppique ter gelegenheid van de Vébo ln
het sportpark bij de LelcLsche Hout.
ren naar IJmuiden van nog een aan
tal volgeladen trawlers veroorzaakten
heden echter een catastrofale prijs
daling. De prijs van de mindere kwa
liteit liep terug tot70 cent per
kist! Voor de betere kwaliteit werd
nog tot f. 7.betaald.
De drJjfnetvisschers voeren in ver
band met deze prijsdaling geen versche
haring meer aan. Alles wordt in tonnen
aangevoerd, waardoor echter de prijs
voor pekel- en steurharing wel niet
meer gehandhaafd zal kunnen worden.
BINNENLAND.
Zaterdagmiddag is in tegenwoordig
heid van Prinses Juliana de opleidings
school voor Jeugdleidsters „Mlddeloo", ge
legen aan de Koningin WilhelmJnalaan
te Amersfoort officieel geopend.
Te Utrecht is de cultnreele vereerd,
ging „Nederland-Oostenrijk" opgerioht.
In net bestuur zltt-en prof. dr. J. A J.
Barge prof. Ir. Granpré Molière, mr. A.
J. Ljsselmuiden. dr. B. Knipping, prof.
W. Kosch, Ir C. H. J. Maliepaard,
lr. W. baron van Slingeland, prof. ir. L.
C. Wenckebach, oud-minister mr. J. A. de
Wilde en dr. Jos. Weijden.
De landbouwer P. Meljers uit Zou-
telande had het ongeluk, bil het ver
richten van werkzaamheden op een
dorsohmachlne, ln den draaienden trom
mel van de machine te stappen. Een zij
ner beenen werd vermorzeld. Het slacht
offer werd opgenomen in het ziekenhuis
te Middelburg. Zijn toestand is ernstig.
Op het IJsselmeer is de Rijnaak
„Petrus- Antonlus". schipper Zwaans. op
een wrak geloopgn en gezonken, De op
varenden zijn gered. De aak was geladen
met bazalt.
Zaterdagmiddag heeft de gezant van
Nepal bij het Engelsche hof te Amsterdam
de versierselen van de hoogste orde van
Nepal aan H.M. de Koningin overhandigd.
Prins Bernhard is gisteren te Parijs
aangekomen.
De Prins Bernhard-kapel, die op 12
October naar Indilë vertrekt, heeft Zater
dagmiddag te Soestdljk afscheid genomen
van Prins Bernhard. Ook Prinses Juliana
en de prinsesjes zijn daarbij enkele oogen-
blikken aanwezig geweest.
Naar in Djokjakarta verluidt heeft
de sultan van Djokja de uitnoodlglng van
Sjahrir om ln het nieuwe republikeinsche
kabinet zitting te nemen, aanvaard.
BUITENLAND.
Van bevoegde zijde te Washington
verluidt, dat Fransche lndustrleelen en
financiers het - liquideeren van aandeelen
in Fransch bezit ln de Vereenigde Sta
ten, ter waarde van honderdmlllloen dol
lar, ten behoeve van essentieel© impor
ten. in overweging hebben genomen.
Uit diverse Amerlkaansche kringen
komt aandrang naar voren voor een nieu
we bijeenkomst van Truman. Attlee en
Stalin.
Volgens een officieel bulletin van de
Arabische Liga zijn 7 schepen met Itall-
aansche Immigranten gedurende de af-
geloopen week in Tripolis aangekomen.
De Trlpolltaansche Arabieren hebben een
algemeene proteststaking van een dag
gehouden, omdat de Brltsche autoriteiten
de ontscheping van de Italianen toe
stonden.
In Palestina hebben Joodsche terro
ristische organisaties „verdubbelde mee-
doogenlooze aanvallen" aangekondigd.
De economische en sociale raad der
V. N. heeft met 105 stemmen en 3 ont
houdingen een Russisch voorstel verwor
pen om alle onderhandelingen met de
voorlooplge Internationale organisatie
voor de burgerluchtvaart (Plcao) op te
schorten* tot Spanje uit de organisatie
verworpen ls.
Churchill \z met zijn dochter Mary,
na hun bezoek aan Parijs en Brussel ln
Engeland teruggekeerd.
De negenjarige verbannen ex-konlng
Simeon van Bulgarije ls te Alexandrlë
aangekomen.
Prof. Hans Epplnger, een beroemd
Weensch chirurg, heeft zelfmoord ge
pleegd toen hij een dagvaarding ontving
van het Internationaal gerechtshof voor
oorlogsmisdaden te Neurenberg. Hij werd
er van verdacht betrokken te zijn bij ex.
perimenten
Dacchau.
ln het concentratiekamp
Elsenhower en Montgomery zullen
het eeredoctoraat ln de rechten ontvan
gen van de universiteit van Cambridge.
Ook de Zuid-Afrlkaansche premier,
generaal Smuts, heeft thans verklaard te
gelooven, dat gedurende een generatie
de vrede ls verzekerd, alhoewel grootere
samenwerking eerste elsch blijft.
Generaal Elsenhower is per vliegtuig
te Frankfort aangekomen.
GEWESTELIJK NAJAARSFEEST
A.J.C. EN J.V.O.
Zaterdag en gisteren is fn Delft het
gewestelijk najaarsfeest van de A.J.C en
de J.V.O. gehouden. Circa 706 Jongens
en meisjes namen hieraan deel.
Op het Marktplein werden volksdansen
uitgevoerd o.l. van den heer T. Berend,
's Avonds vereenigden de deelnemers zloh
in de Stadsdoelen op een bondsavond. De
Zaterdag werd besloten met cm fakkel -
marsch, die op de markt eindigde met
een fakkeldans en bazulnspel. De Zondag
werd ln hoofdzaak ln beslag genomen
door volksdansen, muziek en dans op
de speelewel aan den Oostsingel. Om on
geveer halfvijf werd het feest besloten
met marsoh naar het station.
DE HERVATTING VAN DE E/ACUATIE.
Blijkens nadere berichten, uit Batavia
betreffende cle aankomst van het trans
port van 549 geëvacueerd en uit het bin
nenland van Java, arriveerde dit trans
port. na een treinreis van 26 uur uit Soe-
rakarta. De gezondheidstoestand der ge-
evacueerden was goed. do stemming dof
en de kleeding slecht, hoewel de vrouwen
haar uiterste best gedaan hadden. De ge-
evacueerden deelden mede, dat na een
uiterst slechte behandeling ln de eerste
maanden van hun lnternferlng, de be
handeling ln het laatste kwartaal rede
lijk te noemen was.
De Indonesische bewakers tijdens het
transport waren vriendelijk en de ver
bindingsofficieren behulpzaam.
Besprekingen in Indië
uitgesteld.
COMMISSIE-GENERAAL HEEFT
GEEN BEZWAREN.
Gisteren heeft Lord Killearn bezoek
van Sjahrir ontvangen. Zij hebben een
uur met elkander gesproken.
Naar aanleiding van de verklaring
van Sjahrir op de persconferentie te
Batavia heeft een woordvoerder van de
commissie-generaal aan Aneta meege
deeld, dat hoewel het denkbeeld dat
Soekarno als hoofd van de Indonesisch
republikensche delegatie zal optreden,
niet als een verrassing is gekomen, het
onwaarschijnlijk is, dat de leden van de
commissie-generaal voor de besprekin
gen naar het binnenland zullen reizen.
Zij zijn van meening, dat hoewel
het spoedig aanvangen van de bespre
kingen raadzaam geacht wordt, een
vertraging van eenige dagen, zooals
door Sjahrir werd voorgesteld, geen
moeilijkheden zal doen ontstaan.
Ook in niet-officieele Britsche krin
gen heerscht de meening, dat Lord
Killearn, wiens tegenwoordigheid in
verband met urgente voedskwesties
spoedig ook te Singapore vereischt zal
zijn, in overweging zal nemen om Java
binnen eenige dagen te verlaten, ten
einde over ongeveer tien dagen weer te
rug te keeren omdat dan zoowel het re
publikeinsche kabinet als de republi
keinsche delegatie affcieel benoemd zul
len zijne n omdat dan de interne re
publikeinsche politieke constellatie zich
duidelijker zal hebben afgeteëkend.
Padvindsters begroetten
Lady Baden Powell.
BIJEENKOMST IN DE HOOFDSTAD.
Lady Baden Powell is gistermiddag per
vliegtuig m ons land aangekomen.
Dag ln dag uit en Jaar ln Jaar uit reist
deze energieke en wilskrachtige leidster
van de padvndsters over de geheele we
reld. Amerika, Engeland, Noorwegen, Fin
land, Zuid-Afrika, Zwitserland, een bonte
rij, overal de padvindsters toesprekend,
confereerend met regeerlngspersonen.
kortom te veel om op te noemen. Dit
was haar tweede bezoek aan Nederland
(ln 1937 was zij met haar man op de
wereldjamboree te Vogelenzang)Op het
Dam terrein- te Amsterdam, waar ongeveer
1200 kabouters en 4000 padvindsters
stonden opgesteld, benevens een aantal
deputaties vaii padvinders, vond gister
middag een begroeting plaats.
Luid gejuich klonk toen lady Baden
Powell, na langs een eerehaag van pad
vinders (ters) te zijn gewandeld, den Dam,
betrad. In een vlot tempo werd het pro
gramma afgehandeld: kabouters die hun
chief begroeten, zang, seinen en gym
nastiek. op de toonen van het muzlek-
oorps van het Amsterdamsche brandweer»
volksdansen ln costuum door afd. Haar
lem, Llntjesdans, een toespraak van the
chief guide, de volksliederen, en toen de
palelsklok zes uur sloeg, marcheerden de
groepen, onder de vroolljke toonen van
pittige marschmuziek af. De eerste dag
van het bezoek was voorbij.
Ter c-ere van het bezoek van-lady Baden
Powell vond gisteravond met het hoofd
bestuur en commissarissen in het Victo
ria-hotel te Amsterdam een Intiem diner
plaats.
NEDERLAND ZOU DE POLITIEK VAN
AMERIKA VOLGEN.
Verklaring van Elliot Roosevelt.
In een boek. dat binnenkort verschijnt
en dat tondeLt over Franklin D. Roose
velt. zeg™Elliot Roosevelt (zoon van den
overleden president en auteur van het
boek), dat zijn vader hem heeft meege
deeld dat Koningin Wilhelmina der Ne
derlanden aan Indonesië „den dominion -
status" had beloofd en dat Nederland de
Vereenigde Staten zou volgen ln zijn po
litiek, d.w.z. Nederland zou ten opzichte
van Indonesië zoo handelen als Amerika
ten aanzien van de PhUlppfjnen. De pre
sident zou ook gemeend hebben, dat dit
een doorbraak van de Brltsche hegemonie
zou beteekenen. Engeland sou gedwongen
worden de nieuwe denkwijze te volgen.
(Reuter)
CONGRES VAN EX-POLITIEKE
GEVANGENEN.
De bestuursverkiezing.
Op het congres van de ex-polltleke ge
vangenen te Enschedé ls ma-. B. W. Stomp
te Haarlem ajs voorzitter herkozen. Tot
leden werden benoemd de heeren Van
Lanschot, Aaldets, Malipaard, Boelaart,
Van Rhijn, van Nool, Mourer, Schreurs,
Moerman, Verhagen, Bakker, Zwart,
Koster en Hovlnk en de dames Verhoeve
v. d. Muljzenberg.
In den middag spraken op het H, J. van
Heekpleln bij een eenvoudig ruwhouten
kruis, dat opgericht was ln een bloem
perk, mr. Stomps en de afgevaardigden
van Polen, België, Tsjecho-Slowaklje en
van' de afdeéllng Enschede.
Voorts vonden er ln het van Heekpark
sportdemonstraties plaats, waarbij Prins
Bernhard tegenwoordig was.
VOOR DINSDAG 1 OCTOBER.
Van 1 Oct.31 Dec. zenden AVRO cn
VARA over Hilversum I (304 M.) en KRO
en NCRV over Hilversum II (4)15 M.).
Hilversum I (301 M.). AVRO 9.15—
9.30: Morgenwijding door ds. A. L. Broer;
9.3010.30 arbeidsvitaminen; 12.00
12,30: Papavers en trio Melodia; 13.15
14.00: ensemble Bandj Baloch; 17.00
17.30: Willem Andriessen speelt plano
voor de jeugd; 17.4518.00 Rijk Overzee;
20.1521.45: Bonte Dlnsdagavondtreln;
21.4522.15: gram.platen op verzoek;
22.1522.30: bultenlandsch overzicht door
H. Oh. G. J. v. d. Mandere; 22.30—23.00
dr. J. Luning Prak over het psychologisch
onderzoek; 23.1523.45: Skymasters;
23.4524.00 Alfred Cortot.
Hilversum II (415 M.) KRO 8.15
9.00 en 9.059.30: opgewekte muziek;
11.0011.30: Harry Cremers, cello en Ed_
dy Andrlessen, plano; 12.03(12.30 Rus
sisch programma; 13.15—<13.45: Dutch
Radio Dance Orchestra; 13.45—14.00
pastoor J. Peels over cultuur of bescha
ving. 16.0016.30: radioziekenbezoek;
17.4518.15: Vibrafoon Sextet; 20.CT5
20.15: de gewone man zegt er het zijne
van; 20.15—21.00 Utrechtsch mannenkoor
.Euterpe"; 21.0021.15: reportage van de
zeskamp zwemwedstrijden te Den Haag;
21.1522.00 Omroeporkest o.l.v. jaap van
Glnneken; 23.5023.35 Russische Or.
kestmuzlek23.3524.00: La jos Klss en
zijn ensemble.