LEIDSCH
DAGBLAD
Vebo opent baar „Vierdaagsche"
Meer troepen in Indië noodig
De „Boissevain" vertrokken
„Groote Vier" dringen op spoed aan!
Met een enkel woord
Verwerpelijke
methoden
In de felle tegenstelling gedurende de
•fgeloopen jaren tusschen fascisme en
nationaal-socialisme eener- en democra
tie anderzijds, is het laatstgenoemde be
grip veelal vereenzelvigd met den strijd
voor de rechten van den mensch en
in wijder verband die van de mensch-
heid en de menschelijkheid. Met de in
eenstorting der autoritaire 'systemen
heeft deze tegenstelling opgehouden te
bestaan, doch tè weinig wordt in dezen
na oorlogschen tijd aandacht geschon
ken aan het feit, aat het wezen der de
mocratie aan haar belijders in feite méér
plichten oplegt dan zij meenen er
rechten aan te mogen ontleenen.
De onder communistische invloeden te
Amsterdam geproclameerde staking als
protest tegen de uitzending van Neder
landsche troepen naar Indië, is van deze
gesteldheid een typisch, doch hoogst
verwerpelijk voorbeeld.
Simplistisch voorgesteld is democratie
in de practische politiek een kwestie van
„.de helft plus één", waarbij de rechten
van de minderheid, in casu de helft min
één, dienen te worden erkend en geëer
biedigd. Deze erkenning is één van de
grondslagen van het democratische prin
cipe, waartegenover staat, dat de min
derheid tegenover de meerderheid de
verplichting heeft aan haar beslui
ten loyale medewerking en uitvoering te
verleenen. althans deze niet met on
geoorloofde middelen te saboteeren.
Ware het anders, dan zou toepassing van
democratische beginselen ondenkbaar
zijn en blijft slechts de chaos.
Het communistische element neemt in
onze nationale gemeenschap onbetwist
baar een minderheidspositie in. De
Communistische Party, die zich zoo
graag beschouwd wil zien als exponent
der democratische gedachte, trekt zich
evenwel van deze verplichting, haar in
naam der democratie opgelegd, niet al.
- leen niets aan. maar gaat er zelfs recht
streeks tegen in.
Hoewel wij onder alle omstandigheden
haar democratisch recht erkennen om
tegen welke regeerlngsmaatregelen ook
te protesteeren, veroordeelen wij princi
pieel lederen vorm van protest, welke
zich bedient van, zeker in dezen tijd, on
geoorloofde middelen om dat protest
kracht bij te zetten.
Onder deze ontoelaatbare praktyken
rangschikken wy onvoorwaardeiyk de
stakingsleuzen zooals deze werden ge
formuleerd in een te Amsterdam ver
spreide editiè van ,.De Waarheid", -welke
ons toevallig onder oogen kwam.
Leuzen als „Geen man en geen cent
voor den kolonialen oorlog", „Geen drup
pel bloed mag meer vergoten worden".
„Geen enkel troepentransport meer naar
Indonesië", „Beel, verdwijn!" „Weg met
de regeering" en dergeiyke fraaiigheden
zyn gevaariyk, bewust misleidend, on
waar en der democratie onwaardig.
Zij werken opruiend, vormen een recht.
streeksche bedreiging van orde en rust
en verstoren het maatschappehjk pi'o-
ces dat juist in dezen tijd zonder stag
natie dient te verloopen.
Wanneer als gevolg van dergelijke op
hitsende taal botsingen plaats vinden
tusschen burgers en politie of militairen,
waarbij slachtoffers te betreuren vallen,
dan is „De Waarheid" daarvoor in de
eerste plaats verantwoordeiyk.
De vraag is discutabel of het stakings
wapen onder de huidige economische
verhoudingen al dan niet mag worden
gehanteerd ter bereiking van sociale ver
beteringen.
Het gebruik ervan louter en alleen als
politiek dwangmiddel is ontoelaatbaar en
in flagranten stryd met waarlijk demo
cratische opvattingen.
85ste Jaargang
WOENSDAG 25 SEPEMBER.I946
No. 25890
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: -25C41
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Indrukwekkende demonstratie »-
van Rijnlandss
vee- en bodemproducten.
WAT ER IN „TENTENKAMP"
TE ZIEN IS.
Als wij U een oogenbllk medenemen op
een rondwandeling door „Tentenkamp
lelden wij U allereerst binnen in de tent,
welke ls opgesteld op het parkeerterrein
naars der hoofdprijzen:
BEKRONINGEN KONIJNEN EN
PLUIMVEE.
Beste ram eigen fok W. C. v. d. Holst.;
beste voedster eigen fok A J. Eyisma met
een fraaie Belgian Hares; mooiste dier
groote rassen Lotharinger F. Zijlstra
mooiste dier middenrassen Belgian Hare»
van Bljlsma. mooiste dier dwergrassen Th.
aan de Steenstraat en die geheel in beslag I Belt. Leiden; beste ram PT. Hangoor j. A.
wordt genomen door een inzending van 1 Ottten, Leiden; beste dier kortharlge ras_
hat ministerie van Landbouw, VisscheriJ sen W. du Clou; het mooiste teekening-
en Voedselvoorziening. Talrijke fraaie konijn was van W. C. v. d. Holst,
stands geven hier een overzichtelijk beeld I Het hoogst aantal punten der groote
van wat de overheid op net terrein van rassen behaalde de heer J. A. Otten met
den akker, en weidebouw, het veeteelt- I zijn collectie Fransche Hangooren; het
en zulvelwezen en het lan i .noouw-
onderwijs doet Een zeer Interessante in
zending ls die van den Plantenzlekten-
kundlgen Dienst, welke voornamelijk ls
gericht op het geven van aanwijzingen van
bestvijdlngsmethoden en -mogelijkheden
op het gebied van de glascultures, de
bloembollen- en groen tenteelt en de boom-
kweekerlj. Van dezen stand naar die der
vlsscherij ls maar enkele meters. Hier
hoogst aantal punten der midden rassen
en groenten ls Ingericht, zooals Lelden er rltelten, die daarvoor ln Amicltla waren
nog maar weinige heeft gezien, en die op bijeengekomen, geopend. Onder hen be-
het publiek een overweldigenden Indruk I vonden zich de directeur-generaal van
zal maken. den Landbouw. Ir. C. Staf, de burge-
In de groote zaai - een bloemenhof van meester Jhr. mr. F. H. van Kinschot met
onvergelijkelijke schoonheid - treffen wy den gemeentesecretaris mr J. Bool en
de koiossciie inzendingen van de Velling- de wethouders S. Menken. A. J. Jonge-
vereenlorineen FlorA ati RloAmonlii-tt. 'p l»en r» n h v,..ool- a
vereenlgingen Flora en Bloemenlust
Rijnsburg en de Bloemenveiling te Roelof-
arendsveen aan. Wat hier door deze vei
lingverenigingen tentoon wordt gesteld,
grenst aan het ongeloofiyke. Naar wy ons
lieten vertellen ls hier voor meer dan
f. 10.000 aan bloemen en dan nog te
gen lnkoopsprys aangedragen. Zeer
sterk trekken de aandacht een mand. met
ruim driehonderd roze anjers en één met
leen en D. v. d. Kwaak, den oud-bur
gemeester. mr. A. v. d. Sande Bakhuil-
zen en voorts enkele burgemeesters uit
den omtrek en vele vooraanstaande fi
guren uit den land> en tuinbouw.
Dee voorzitter van de Vebo. de heer J.
W. Bonda, heette allen welkom om er
vervolgens op te wijzen, dat deze ten
toonstelling een getuigenis aflegt van
de vastberadenheid en het doorzettlngs-
200 witte lelies. Zeer bijzonder ik ook de vermogen van de veehouders en tuln-
ryk gevarieerde collectie warme kasplan
ten ingezonden door Huize „De Vrye
Bliek" te Wassenaar In den foyer toonen
ons de groentevereenlgingen te Lelden.
Rijnsburg, Katwijk en Roelofarendsveen
de tuinbouwproducten, welke uit deze
behaalde de heer Joh. Broekhuis met een velllng-centra worden aangevoerd. Groote
wordt onze aandacht gevraagd voor de be-
Vlr-~
vordering van
i-lsohconsumpt ie
collectie Gouwenaars. Belde fokkers zyn
in Leiden woonachtig.
Het hoogst aantal punten kleine rassen
werd gewonnen door Fokkery Adorp uit
Almelo met een keurcollectle Klein Zil-
vers, terwijl by de dwergrassen weer een
Leidenaar als eerste eindigde, nl. de heer
Th. Belt met Kleurdwergen. evenals de
heer H. Peter uit Leiden met een col
ten lectle Rexen In dp kortharlge rassen.
Een gedeelte van de groote Stadszaa-1, waar de Bloemenveilingen uit Rijnsburg en
Roelofarendsveen een schitterende bloemententoonstelling hebben Ingericht.
Foto v. Vliet
plattelande. Demonstraties van 't schoon
maken en bereiden van vlsch geven ons
de gelegenheid om ook de klaargemaakte
visongerechten te proeven.Een belangwek
kende inzending ls hier ook die van het
Nederlandsch Rundvee Stamboek, welke
den tentoonstellingsbezoeker een Inzicht
geeft in de wijze, waarop d« registratie
door het N.R.S. wordt gevoerd,
Als wij dan nog even een kijkje hebbep
genomen by den Rljkstulnbouwvoorllch-
tingsdlenst verlaten wy deze „wetenschap-
lijke" tent. en richten onze schreden
naar de Nieuwe Beestenmarkt, waar de
konijnen- en pluimvee afdeellng ls gehuis
vest. Hier rijen zloh de hokken van lang
oor en knabbelgraag ln bonte verschel-
denheid aaneen, zeldzame exemplaren,
welke reeds op menige tentoonstelling
met eon prys gingen strijken Wy nemen
aan, dat de Jury hier lang geen gemakke
lijke taak had, maar die toch elndeiyk
Tot het scheppen van een
nieuwe rechtsorde.
Voor de radio sprak minister Jonkman
gisteravond over de uitzending van Ne-
derianclsche troepen naar Indië, Al maan
denlang ozo zelde hy, ls er ln enkele krin
gen actie gevoerd tegen deze zending en
heerschte er ongerustheid of de regee-
rlngspolltlek wel waarachtig het Indone
sisch conflict langs den weg van vreed
zaam overleg, niet door middel van een
kolonialen oorlog, wenschte op te lassen.
Daarna ls een aantal dienstplichtigen
niet tijdig van inschepingsverlof ln hun
garnizoenen teruggekeerd en zijn eenlge
stakingen uitgebroken om té protestee
ren tegen het voortzetten van troepenver
schepingen, en tegen de Indonesische po
litiek van de regeering ln het algemeen.
Dit alles berust aldus de minister
op een misverstand. Ook de regeering
streeft naar vreedzaam overleg, gelijk by
herhaling ls betoogd.
HM de Koningin heeft door aan de
eerste divisie den naam van „7-Decem-
bei-divisie" te \erleenen op wel zeer
duidelijke wyze de troepen gewezen op
hun taak; de doeleinden van haar rede
van 7 December 1942 te verwezenlijken,
opdat de overwinning in den tweeden
wereldoorlog worde bekroond aldus
Hare Majesteit met de herwinning
van vrede en geluk van land en volk in
een nieuwe wereld.
Meer Neclerlandselie troepen *Un echter
ln Indonesië noodig, aldus minister
Jonkman, omdat elke regeerlng over
een weermacht moet beschikken om
liet gezag der overheid te schragen, en
die weermacht In Indonesië na ver
trek binnenkort viui de Britse lie en
BrItscli-IiKllschc troepen ook al
komt er een volledige samenwerking
tot stand tusschen de Nederlamlsche
en de Nedcrlandsch-Indischo weer
macht. en de geregelde troepen aan In
donesische zijde, nog onvoldoende ls
om veiligheid en wet te waarborgen ln
dat groote uitgestrekte eilandenrijk.
Tienduizenden Nederlanders, honderd
duizenden Chlneezen en mlllloenen In
donesiërs verwachten, dat Nederland zijn
ta_x ln Indonesië zal biyven vervullen,
zyn mede-v erantwoordeiykheld welke ook
internationaal ls vastgelegd, zal blijven
dragen; daarvoor ls op het oogenbllk de
hulp van Nederlandsche 'roepen onmis
baar. ook al mochten de ln gang zynde
onderhandelingen er toe lelden, het vuren
te staken.
Voordat ln een nieuwe rechtsorde de
Indonesiërs, zoowel die staan aan de zijde
van de Republiek als die Mallno huldl-
■gen. alsmede alle andc -e bevolkingsgroe
pen veiligheid en recht hebben herwon
nen. hebben Nederlandsche troepen mede
tot, de schepping dier nieuwe rechtsorde
by te dragen, wellicht; alleen al door het
eenvoudige feit van hun aanwezigheid.
Laten zij die actie voeren tegen deze
regeering en zij die ln ongerustheid leven
over haar beleid, die dlenstwelgeren of
staken, zich bezinnen.
Het ls Immers een Nederlandsche de
mocratische regeering, die ook hiervoor
v er antwoord Lng schuldig is aan de Neder
landsche Staten-Generaal en die bereid
ls haar beleid aan de Nederlandsche pu
blieke opinie te verklaren.
Russische resolutie verworpen.
Met 7—2 stemhien.
De Veiligheidsraad zette gisteren do
debatten voort over de Russische reso
lutie inzake het op de agenda plaatsen
van het punt: sterkte van vreemde
strijdkrachten ln niet vljandelllke gebie
den ln het buitenland.
Tenslotte werd het Russische voorstel
mot 7 tegen 2 stemmen verworpen.
Slechts de Sovjet-Unie en Polen stem
den voor; Frankrllk en Egypte onthiel
den zlcli van stemming.
De vergadering werd verdaagd, zonder
dat een nieuw tlidstlp van bijeenkomst
werd vastgesteld.
wallstreet's reactie op
stalin's rede.
Tydens het laatste uur van de New-
Yorksohe effectenbeurs nam de kooplust
Bisteren aanzleniyk toe tengevolge van de
verklaring van Stalln. dat or geen gevaar
voor oorlog bestond. De voornaamste !n-
dustrieele- en spoorwegfondsen waren 1
tot 5 dollar hooger.
Extra koffie en suiker.
De honnenlUst voor het tijdvak van
29 Sept. tot 13 Oct. vermeldt de aan
gekondigde ranlsoenverhooglng van
koffie, door de aanwijzing van een
bon van 200 gram, welk rantsoen voor
zes weken geldt.
Er ls ook weer 500 gram suiker extra
beschikbaar gesteld, de tweede helft van
het beloofde kilogram. Zooals bekend, is
het normale schema van het suikerrant
soen ln elke zes wekeiyksche periode,
voor personen boven vier Jaar: de eerste
14-daagsche periode 750 gram, de tweede
periode 500 gram en de derde weer 750
gram. Voor kinderen van 04 Jaar: 750,
500 en 500 gram. Naar verkiezing kan
men de dubbele hoeveelheid Jam ver
krijgen. A
De 100 gram vleesch extra boven het
rantsoen van 400 gram per twee weken,
waaraan we overigens al gewend zijn,
ontbreekt dezen keer evenmin.
In de -aanvullende bonneniyst van de
volgende week zal alleen een bon vool*
tabak worden aangewezen.
DRIEMANSCHAP VOOR DE Iv.V.P.
Het partijbestuur van de Katholieke
Volkspartij besloot aan den partUraad
voor te. stellen ln steae van een voor
zitter een presidium van drie personen
te benoemen.
Elk der voorzitters zal met een be
langrijk onderdeel der politieke leiding
belast worden.
1 October uitspraak
te Neurenberg.
Het staat thans vast. dat het interna
tionaal tribunaal voor oorlogsmisdadi
gers te Neurenberg Maandag 30 Septem
ber om 10 uur des morgens bijeen zal
komen om uitspraak te doen. De eerste
dag zal gewijd zyn aan een resumé van de
lreele zaak.
Dinsdag zal het vonnis worden uitge
sproken, over de zeven nnzl-organlsatles
en de 21 beschuldigden in de getuigen
bank benevens Martin Bormanu, wiens
zaak bil verstek ls behandeld.
By het pluimvee was de beste haan
eigen fok van G. de Vries. Utreoht; even
als de beste hen eigen fok van denzelf
den eigenaar.
Het mooist Hollandsch Hoen was voor
den heer W. Neuteboom uit Leiden; voor
het beste dier Nederl. rassen won de heer
A. G. Boekwljt uit Lelden; het beste trio
werd Ingezonden door den heer J. F. Bern-
sen uit Lelden, de beste haan en boste
hen eigen fok waren van den heer G. de
Vries, Utreoht,
Het mooist Holl. Kriel was Ingezonden
door den heer F. v, d. Mark uit Lelden;
evenals het beste Hollandsch Hoen kriel
van denzelfden eigenaar;
By de niet genoemde Nederlandsche en
buitenlandsche krielen kwam de heer G.
de Vries uit Utreoht als winnaar uit de
bus.
Alle keurmeesters waren vol lof over dt
fraaie collectie dieren, waarvan vele door
hooge kwaliteit uitblonken.
Wij „nemen" nu nog even de Inzending
pluimvee helaas zUn maar een twin Mg
maar dan ook de ultmuntendste exempla
ren ingezonden om ons dan er van te
overtuigen, dat ook het zakenleven op
het gebied van den land- en tuinbouw
zich aan het herstellen is en niet bij de
pakken bleef neer zitten.
Vervolgens belandden wy ln de derde,
tevens laatste tent nabij de molen D<*
Valk", waar wy ons op de hoogte konden
stellen van de nieuwste land- en tuin-
bouwmaehines, als een mesttransporteur
en een hoolhljschlnrlchtlng, vernuftige
vlndlnzen. welke ln het. boerenbedrijf on
getwijfeld hun weg zullen vinden. Bui
tengewoon interessant ls hier ook de elec-
trlsche melkmachine, of moeten wij spre
ken van een melkfabriek, want het ls
toch zoo. dat wij hier eerst het koebeest
electrlsch zien melken om dan even later
vele bewerkingen zyn hiervoor noodig
de melk te kunnen consumeeren. De
clou van deze tentoonstelling!
IN DEN BLOEMEN. FRUIT EN
GROENTENTUIN.
Van de Nieuwe Beestenmarkt begeven
wy ons naar de Stadszaal, waar een ge
combineerde expositie van bloemen, fruit
bewondering moet men hebben voor de
I wyze waarop een en ander ln mozaïeken ls
i gearrangeerd en dié doet denken aan een
levend schilderij van fruit en groente.
Tenslotte is ln de receptiekamer een af-
deeling Goudsche en Leidsche kaas on
der gebracht; waarvan de bekroningen
als volgt werden toegekend:
goudsche kaas
Eerste klasse: le pr G. v.d. Hulst te
Voorschoten; 2e pr C. A v. Dam te Ha-
zer'swoude. Tweede klasse: le pr. Ch. M.
B. v.d. Geest te Warmond; 2e pr. G. p. v.
j Leeuwen te Zoeterwoude; 3e pr. A. p. v.d.
Geest te Warmond; 4e pr. W. v.d. Geest
te Lejderdorp. Derde klasse: le pr. S. v.
Schle té Warmond: 2e pr. S. C. Ryiaars-
dam tp Alphen a d. Rijn; 3e pr. P. J. Belt
te Zoeterwoude; 4e pr. C. A. v. Dam te
Hazerswoude; 5e {Jr. M. v. Swleten te Al
phen ad. Ryn. Vierde klasse: le pr. J. W.
v.d. Geest te Warmond; 2e pr. A. Roest Sr.
te Leiderdorp.
leidscüe kaas
Eerste klasse; le pr. W D. Köhne te
Veur; 2e pr. G*. C- v. Leeuwen te Zoeter
woude. Tweede klasse: le pr. J. Wassenaar
te Alphen a d Ryn: 2e pr. D. A. van Rijn
te Warmond; 3e pr. f. A. Wan Swle
ten te Stompwyk; 4e pr. W. D. Köhne te
Veur.
In de vestibule vinden wij tenslotte nog
een fraaie frultstand van de firma Oosten
dorp (Doezastraat en KempenaerstTaat)
van zeer byzondere afmetingen.
Volledigheidshalve willen wij er nog op
wyzen. dat ln de kleine zaal regelmatig
fllmvertoonlngen zullen plaats vinden op
het gebied van den land- en tuinbouw. Al
met al een tentoonstelling, welke een druk
bezoek volkomen rechtvaardigt.
de officieele opening.
De groote land- en tuinbouwtentoon
stelling, welke ter gelegenheid van het
tweede lustrum van de „Vebo" momen-
teeel ln onze stad wordt gehouden, werd
hedenmorgen door den commissaris der
Koningin ln Zuid-Holland, mr. L. a.
Kesper, in zijn openingsrede „de Vler-
daagsche" van de Vebo genoemd, zy
werd in tegenwoordigheid van vele auto-
ders. Met groote bewondering ls het be
stuur vervult over de energie en de vak
kennis van den agraler ln deze streken.
Spr. ls de overtuiging toegedaan, dat de
genezing der maatschappij zal moeten
rusten op het fundament van een ge
zond boerenbedrijf. Tenslotte dankte
spr. allen, die aan de verwezenlijking
van deze tentoonstelling hebben bijge
dragen.
De commissaris der Koningin in Zuid-
Holland, mr. L. A. Kesper, die tevens het
beschermheerschap over de tentoonstel
ling heeft aanvaard, verrichtte hierna de
opening. Na allereerst een woord van
gelukwensch met het tweede lustrum
te hebben gesproken, zeide spr. diep over
tuigd te ziln van het nut der Vebo.
zulks temeer omdat de veehouderij, de
pluimvee en de land- en tuinbouw ln
het bedrijfsleven van Zuid-Holland een
belangrijke plaats innemen. Vol bewon
dering ls spr. voor de resultaten, welke
hier met inspanning van groote krachten
reeds zlln bereikt. Spr. hoopte, dat de
tentoonstelling een groot succes mocht
worden en dat zij een voorteeken zou
zijn van den vernieuwden en versterkten
bloei der Vebo.
Namens het ministerie van Landbouw
sprak de directeur-generaal, lr. C. Staf.
woorden van groote waardeering voor
hetgeen hier ln gemeenschappelijk over
leg was tot stand gekomen. Het verheug
de spr. te mogen constateeren dat de
boer en tuinder ln den na-oorlogschen
tijd niet bil de pakken zlln neer gaan
zitten, maar dat zij alle krachten heb
ben ingespannen om deze belangrijke be
drijven er weer boven op te helpen. On
getwijfeld zullen er nog moeiiyke tijden
komen, maar spr. gelooft, dat ook die
zullen worden overwonnen. Spr. gaf toe,
weerbericht.
rustig weer.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
in den ochtend plaatselijk mist. Mej^j
licht bewolkt met zwakke wind. Keg
warm.
generaal smuts komt naak
ons land.
Naar Reuter uit Parys meldt, zal ge
neraal Smuts, minister-president van de
Unie van Zuld-Alrlka. binnenkort een
betóek aan Nederland en Belglö brengen.
dat er nog veel kunstmatig werd geleld,
maar wil moeten hièrbU niet vergeten,
dat ook ln Nederland en do wereld nog
veel kunstmatig geschiedt. Het Nederland
sche landbouwbedryf zal nu eenmaal re
kening moeten houden met de lnternatlo-
nale verhoudingen en naar verbeteringen
moeten zoeken. In dit verband 6tclde spr.
het werk van de F.A.O., de internationale
landbouw- en voedselorganlsatle, ln het
licht, welk lichaam streeft naar verhoo
ging van de productie en naar verbetering
van de afzetmogeiykheden en pryzen. Het
ls een eerste verèlschte. dat de boer zich
aan het wereldsysteem 'aanpast. Ir. Staf
besloot zyn toespraak met het uitspre
ken van gelukwensohen
Als laatste spreker voerde de voorzitter
van de Kamer van Koophandel, de heer
J. G. J. Verhey van Wijk het woord. Naast
woorden van gelukwensch bood spr. na
mens do K. v K. een wisselbeker aan.
Nadat de heer Bonda nóg een dank
woord had gesproken, maakten de aan
wezigen een rondwandeling over het
veemarktterrein.
Op dc veetentoonstelling komen wy
morgen terug.
Schoenennummer 0 voor
October.
In den loop van October komen
diegenen voor een sohoenenbon ln
aanmerking, wier stamkaartnum
mer op het cyfer 0 eindigt, voor
zoover zy sedert i Januari 1945 nog
geen bon voor sohoenen hebben
ontvangen.
Van April tot en met Augustus
werden ca. 3,3 mlllloen schoenen
bonnen uitgereikt. De schoenen
productie kon tengevolge van den
onregelmatigen aanvoer van over-
leder met den verkoop niet geheel
geiyken tred houden
Do handels- cn winkelvoorraden
zijn daardoor geslonken. Ten
einde deze voorraden op peil te
brengen, zoodat liet publiek
weer een behoorlijke keuze kan
worden gegarandeerd, zullen de
plaatselllke dlstrlbutledlenstcn
pas na 12 October op nader vast
te stellen dagen gelegenheid ge
ven de bonnen onder overleg
ging van stamkaart met bljbc-
hoorend Inlegvel af te halen.
Goede stemming aan boord.
Het nu. „Bolssevaln", dat een
kleine 3000 man van de „7-Decem-
ber divisie" naar Indië zal overbren
gen, Is gistermiddag om 5 uur uit
de Ainsterdanuche haven vertrok
ken.
Het vertrek had ondanks de sta
king en liet rumoer in dc Amster-
damsche binnenstad een normaal
verloop. De stemming aan boord was
zeer goed cn één van de soldaten
Geen werkelijk gevaar voor nieu wen oorlog
van Dultschland ls volgens hem de krach-'
Stalln heeft ln een Interview zijn ge
loof uitgesproken in de mogelijkheid van
een blijvende samenwerking van de Sov
jet-Unie met de Westeiyke democratieën,
ondanks de Ideologische verschillen en
verklaard niet ln het werkelijk gevaar van
een nieuwen oorlog te gelooven,
Het interview werd door den corres
pondent van de „London Sunday Times",
Alexander Werth, afgenomen en door
radio-Moskou uitgezonden.
Volgens Stalln Is ai het gepraat over
een nieuwen oorlog voornamelijk afkom,
stlg van militaire en politieke dwars
kijkers, die dit doen om zekere naïeve
politici onder bun politieke tegenstan
ders te beangstigen.
Stalln zelde niet te gelooven, dat de
neerschende kringen ln Engeland en de
Ver. St. een kapitalistische omsingeling
der Sovjei-Unie kunnen doorvoeren, zelfs
Indien zIj dit wenschten. Het denkbeeld,
dat de Sovjet-Unte Dultsohland zou ge
bruiken tegen Engeland en West-Europa
wees Stalln van de hand, omdat dit zou
Ingaan tegen de beginselen Van Potsdam
en de fundamenteele nationale belangen
van Rusland.
Democratiseering en demllltarlseerlng
Half October moet conferentie
Prof. dr. C. C. Berg
over Indië.
Ontstaan en groei van liet
nationalisme.
gereed zijn.
De „Groote Vier" zyn gistermiddag te
Parijs bijeen geweest. Besloten werd aan
de vredesconferentie voor te stellen f»
October aan te houden als de dag,
waarop het werk van de commissies ten
einde moet Zlln, 741 werden het er te
vens over eens. dat de plenaire verga
deringen van de vredesconferentie op
15 October beëindigd dienen te zyn.
De „Groote Vier" zullen voorts aan de
conferentie voorstellen, dat de daarvoor
ln aanmerking komende organen van de
conferentie een reglement opstellen, vol
gens hetwelk, zoo noodig, het aantal re
devoeringen ln de commissies wordt be
perkt Indien een commissie op 5 October
niet met haar \verk gereed is, zullen de
„Groote Vier" beslissen welke stappen
dienen te worden genomen.
De „Groote Vier" kwamen verder over--
een, dat op de plenaire vergaderingen elk '^oor Stalfngedaan 6 Va" °Cn 0J?
In Fransche politieke kringen wordt
Stalin's bevestiging van zijn geloof ln
vriendschappelijke samenwerking warm
verwelkomd als een aanduiding van een
keerpunt ln de internationale betrekkin
gen. De afgetreden AmerlkaansMie minis
ter van Handel. Wallace, zelde, dat de
verklaring hoop heeft gebracht aan de
mlllloenen, die hongeren en dorsten naar
vredesverdrag afzonderiyk zou worden
behandeld, zonder rekening te houden
met de verdeeling in verschillende com
missies. De raad van ministers van Bui
tenlandsche Zaken zal een begin maken
met het bestudeeren van de aanbevelin
gen der conferentie, zoodra de op 5 Octo
ber beginnende plenaire zitting die naar
voren brengt.
Bevin stelde voor, dat de raad van mi
nisters zich daarna naar New York zou
begeven om zijn werk ln verband met de
redesverdragen daar voort te zetten. Op
dit punt heeft men echter nog geen defi
nitieve beslissing genomen.
Het besluit van de Groote Vier inzake
bespoediging van het werk der confe
rentie zal vla Hun plaatsvervangers aan
een plenaire vergadering worden voor
gelegd.
tigste garantie voor de vestiging van een
sollden en duurzamen vrede. f
Het zoo snel mogciyk terugtrekken
van alle Amerlkaansc-he troepen uit
China achtte Stalln essentieel voor do
toekomst van den vrede.
De atoombom zag Stalln meer als een
wapen ln den zenuwenoorlog, doch niet
als een ernstige factor. Hy geloofde niet,
dat deze het resultaat van' eer. oorlog zou
kunnen beslissen, omdat er niet genoeg
van zyn. Het monopolie van de bom zou
niet lang kunnen duren.
Van de vragen, die dc correspondent
Stalln stelde, bad ei een betrekking op
de relatie tusschen verderen voortgang
van bet communisme en den wereld
vrede, wnarby speciaal de vraag gesteld
werd, of communisme in één land oio.
geiyk zou zyn.
Op deze laatste vraag antwoordde Sta
lln. dat dit zeer wel mogelijk wits. speciaal
ln een land als de Sovjet-Unie. In plaats
van te verminderen, zouden de mogelijk
heden van samenwerking Juist toenemen
bij verderen voortgang van het commu
nisme.
ALGEMEENE OPLUCHTING.
Stalin's rede heeft te Londen algemeene
opluchting veroorzaakt. Waa.-nemers be
schouwen dit als do eenige weer gerust
stellende ui'spraak over buitenlandsche
zei, toen wy hem vroegen „wat den
ken Jullie van de staking"; „dc Jon
gens lachen erom. Het schip vertrekt
Immers toch".
Op do kade stopdon natuuriyk de tal
rijke familieleden, die de Jongens een
laatste afscheid op hun groote reis toe
wuifden en duchtig met zakdoeken
zwaaiden. Aan boord was de stemming
zeer opgewekt en de raadgevingen en
kwinkslagen waren niet van do lucht.
Zooals wy vernamen zullen Zaterdag
a.s. „De Ruys" en Donderdag daaropvol
gend „De Tegelberg" eveneens met on-
derdeelen van „de 7-December divisie"
vertrekken.
Onrust In do stad.
In de stad kwamen omstreeks 11 uur
een aantal stakers biteen op liet Water-
looplein. De gemoederen waren verhit
en aanvankelijk dreigde de demonstra
tie (waarvoor geen toestemming was
gegeven) een stormachtig verloop te
krijgen. Er werd met steenen gegooid en
van de zijde der polltic met dc sabel ge
chargeerd. Door het tactvol optredon
van den met de leiding belasten hoofd
inspecteur van politie, W. C. van Bllt-
terswijk, kon evenwel een handgemeen
voorkomen worden.
Den geheelen middag is het verder in
de binnenstad roerig geweest, speciaal
op den Dam, moest de politie herhaalde
lijk charges uitvoeren. Omstreeks half
vijf bereikte de onrust ziln hoogtepunt
en trof de politie maatregelen om verde
re onregelmatigheden te voorkomen.
Met behulp van drie Jeeps en de ultruk-
auto werd hot publlok van het middon-
Damterreln teruggedreven. Een enkele
maal moest de politie van sabel en vuur
wapens gebruik maken. De G.G.D. had
uit voorzorg vijf ziekenauto's cn een
groote ambulance-aanhangwagen naar
de binnenstad gedirigeerd. Volgens de op
dit oogenbllk beschikbare gegevens ziln
cr bij de charges in de binnenstad to
taal 20 gewonden gevallen, waarvan een
in het binnengasthuis ls opgenomen. De
anderen liepen allen min of meer ern
stige sabel- of schotwonden op.
Ook ln het begin van den avond kwa
men ln do binnenstad weer oploopen
voor van op relletjes beluste opgescho
ten Jongelui.
In de Apollohal werd een meeting ge
houden van de communisten, welke een
rustig verloop had. Vanmorgen is overal
het werk hervat.
vrede.
Ook door Moskou ging een golf van
groote opluchting. Indien Stalln zegt dat
er geen oorlog zal zyn, zAl er ook 'geen
o*log zijn, ls de algemeene reactie te
Moskou. Het gevoel van opluchting ls in
Moskou des te sterker, daar dc vrees voor
oorlog zich allerwegen had verbreid en
diep ln het bewustzyn van het volk was
Ingedrongen.
Tweede Kamer over de spellingkwestie
Parlementair Overzicht.
(Van onzen Haagsohen redacteur).
Toen de Tweede Kamer gisteren een
twintigtal naturalisatie-voorstellen had
Prof. dr. C C. Berg heeft gisteravond
voor de afd. Lelden der Kath. Volkspar
tij een voordracht gehouden over Indo
nesië en het Indonesische probleem.
Nadat de heer S. Menken de bijeen
komst had geopend, wees prof. Berg er
op dat men ln Batavia minder van den
politieken toestand weet, dan hier ln,
Nederland. Dit komt hoofdzakelijk door- neringen op, waarbij hij hoe vreemd
dat de pers ln Batavia in republikein- het ook moge klinken de Japansche
sche handen is. gedegen artikelen ont- houding ln de kampen tegenover do
vanen van de kusten te verdringen,
waardoor alle hoop dat de Nederlandera
ooit nog Indië verlaten zouden ln rook
vervloog, Men bleef evenwel gelooven in
de komst van een z.g. Messias, die de
Nederlanders zou verjagen. Allerlei voor
spellingen werden gedaan om den moed
van het volk aan te wakkeren; de kie
men van een nationalistische beweging
waren aanwezig. Het nationalisme werd
bovendien door den Islam gestimuleerd.
Groote aandaoht wildde spreker aan
het ontstaan en verstevigen van het na
tionalisme door de lntellectueele kringen,
het groeiend besef van de Indonesiërs,
die door hun studiën met andere bevol
kingscentra in contact traden, dat zll
tot een groot volk behoorden en ten
slotte niet het minst doordat de in
Europa studeevende Indonesiërs de deu
ren van de Europeesche markt gesloten
vonden, omdat zij niet als volwaardig
werden beschouwd.
Het kon niet anders, aldus spr., of de
Japanners, gebruik makend van het
volksgeloof dat Japan de mogendheid
zou zijn, die Nederlanders zou verjagen,
hadden een gemakkelijke taak om de te
genstellingen tusschen Nederlanders
en Indonesiërs te verscherpen. Tenslotte
leidde de Japansche nederlaag langzaam
tot de onafhankelijkheidsverklaring van
Indonesië op 17 Augustus '45.
Hierna haalde spr. eenlge kampherin-
BINNENLAND.
In den ouderdom van 66 Jaar over
leed te 's-Gravenhage, de heer Chrlstla-
nus Johannes Wilhelmus Hodes, lid van
den raad van bestuur en beheer en vroe
gere directeur der N.V. maatschappy „Nu-
trlcla" te Zoetcrmeer. v
Lever Brothers en Unilever N.V. heb
ben besloten de door haar geëxploiteerde
filialen der Albino (70) en Unie-winkels
(130) aan particuliere ondernemers over
te doen, Winkelhouders genieten daarbij
de voorkeur.
Er was van de zijde van groot- en klein
handel veel critiek op het feit. dat de
Unilever dergelijke winkels exploiteerde,
Men beschouwde het als ongeoorloofde
concurrentie en de directie heeft de Juist
heid daarvan erkend.
De gisteren te Amsterdam gedebar-
keerde „Nieuw Holland" ls voorlooplg het
laatsie evacuatieschjp. dat repatrleerenden
naar ons land heeft gebracht. Eerst eind
December wordt de „Oranje" met een
nieuwe groep repatrleerenden ln ons land
verwacht.
In de vergadering te Apeldoorn van
de Ned Ver. voor den Volkszang ls het
40-JavJg bestaan herdacht. De heeron
Franken'. Nyssen, Van Burken en Pieron
breken en wat 'nog aan goede artikelen krijgsgevangenen en geïnterneerden als £frdern herkozen. In de vacatures Domela
geschreven wordt, krijgt men niet te le- humaan, althans als niet ?oo schril be
zen. Spr. wilde daarom iets van den lichtte, als men hier te lande wel zou
achtergrond vertellen van de problemen, j vermoeden. Na een korte beschrijving
waarin Indonesië thans ronddoolt. van de toestanden onmiddellflk na de
Uitvoerig schetste spr. de periode van bevrijding, besloot apr. zlln gehouden
verval, waarin Java verkeerde, en waar- rede.
van de Nederlanders profiteerden. In Van de gelegenheid tot het stellen
1700 lukte het den Nederlanders de Ja- van vragen werd druk gebruik gemaakt.
Nleuwenhulzen en'v.d. Pot werden de hep-
ron H. Stens (Den Haag) L. Smit (Gronln-
gon) benoemd.
Voorts werd het hoofdbestuur gemach
tigd, oud-minlstor prof. Van der Leeuw,
vlce-voorzltter der afd. Groningen, uit te
noodlgon het algemeen voorzitterschap te
aanvaarden.
Door bemiddeling van de Nederland
sche regeering zal de reeders-vereenlgihg
voor de haringvlsscherlj tien millioen ki
logram gezouten haring leveren aan Rus
land,
Met Ingang van heden zullen gym
nastiekschoenen voor scholen en veree
nlgingen, voor zoover de voorraad strekt,
vrij ln den handel verkrijgbaar zijn.
BUITENLAND.
Koning Chrlstiaan van Denemarken"1
heeft gisteren het parlement van de Far-
Oer ontbonden naar aanleiding van het
feit. dat dit parlement zjch ten gunste
van autonomie heeft ultgesprokc-n.
Binnen enkele dagen zal een Deenschc
dolegatie naar de Far-Oer vertrekken.
Het vooronderzoek inzake Guldo
Schmidt ex-minister van Buitenlandsche
Zaken in Oostenrijk is beëindigd. HIJ zal
bjnnenkort, beschuldigd van hoogver
raad, voor het tribunaal te Weenen wor
den gedaagd.
De staking van ambtenaren van het
Fransche ministerie van Opvoeding ls na
precies 24 uur geëindigd.
De „Izvestla" constateert, dat de
graanoogst ln de Oosteiykc gebieden van
de Sovjet-Unie en den Oeral „een uiterst
onbevredigend verloop" heeft".
Een Dakota vliegtuig van de R.A.F.,
dat op weg was naar Saigoen, is ln China
tegenover net eiland Hongkong tegen een
heuvel te pletter gevlogen. De bemanning
en alle passagiers, 19 personen ln totaal,
kwamen om het leven.
Naar te Teheran vernomen wordt,
ziln de plaatsen Bushlr en Attadeh, béi
de gelegen ln het Zuid-Perzische ollege-
bied ln handen van opstandige stammen
gevallen.
goed te keuren, wat zij grif deed, be
loofde minister v. Maarseveen een wetje
om voor hen. die ln 194(1'45 door een
bepaald vorm-verzulm hun Nederlander
schap verloren hebben, de betreffende
bepaling niet te doen gelden, terwijl hij
aan de heeren Stokvis (comm.) en M.
Donker (P. v. d. A.) ln verband met de
wettelijke aanpassing van de reohterlljko
macht bil de tijdelijke of voorloopigo
salarlsverbetering van ambtenaren vor-
zekerdo binnenkort een voorstel tot op
voering van het salarispeil van onze
rechters enz. te zullen indienen. Tegen
over mr. Donker verdedigde Excellentie
v Maarseveen de stelling, dat het ster
ke gevoelsleven der vrouw haar ln het
algemeen minder geschikt doet ziln voor
het rechtersambt. Zeker, voor kinder
rechter zlln de vrouwen Juist wel bij
zonder geschikt, maar een bezwaar is dat
zll dat door de onafzetbaarheid
ook zouden blijven als zll trouwen. En
dus moest de Minister dit punt nog
eens van alle kanten bestudeeren,
Het wetsontwerp, dat beoogt bil alge-
meenen maatregel van bestuur bindende
schrijfwl1ze-voor8chrlften, na advies van
een Commissie van Advies, te doen uit
vaardigen en dat de vrucht ls van een
compromis, ook met de Blgen. gaf mevr.
Fortanler^-de Wit (P. v. d. V.) en den
heer Lucas (K.V.P.) (die zelfs met een
Woensdag te behandelen amendement-
van dien aard voor den dag kwam) aan
leiding te pleiten voor opneming der re
gels ln de wet zelf. Met oud-Minister
Terpstra (A.R.) den heer Tllnnes (C.H.)
en den heer v. Sloen (P. v. d. A.). allen
tenminste tevreden dat er nu orde cn
vree. in stel van chaos en strlld op spel
ling-gebied komt. meende Minister Gle-
len echter, dat het veel beter ls om een
en ander door middel van oen alg. maat
regel van beestuur te laten geschieden,
zooals het aanhangige ontwerp beoogt.
De Minister gaf nog te kennen, wat o.m.
Mevr. Fortanlerde Wit wel betreurd zal
hebben, dat de Regeering van plan ls, ten
onzent de verbulglngs-n om hals te
brengen. Volgens do ln te voeren rogois
zal het schrijven daarvan facultatief
zlln. Dit ls vooral zoo bepaald met het
oog op het taalgebruik in België.
