LEIDSCH
DAGBLAD
Onbegrijpelijk
Indrukwekkende herdenking te
Arnhem en Oosterbeek
van
WEERBERICHT
Rapport over het „Unie-Driemanschap"
Dr. Koets bezocht Soekarno
Met een enkel woord
Gromyko zit Veiligheidsraad voor
Alhoewel de beweringen van het pers
bureau Antara doorgaans met een flin
ke dosis reserve moeten worden aan
vaard, is er helaas reden om aan te ne-
inen, dat het elders in dit nummer ge
publiceerde bericht omtrent een bezoek
van de delegatie—Koets aan den pre
sident der „Republiek", Soekarno niet
•van allen grond is ontbloot.
Hoe onbegijpelük zulks overigens ook
moge zijn!
Toen dr. van Mook in een vroegtijdig
stadium der verwikkelingen tusschen
Nederlanders en Indonesiërs contact
zocht en kreeg met Soekarno, rees daar
tegen in ons land een stroom van pro
test en de toenmalige minister van
Overzeesche gebiedsdeelen, da heer Lo-
gemann haastte zich te verzekeren, dat
de Nederlandsche regeering er eenvou
dig niet over dacht om met Soekarno,
die voor haar ten eenenmale onaan
vaardbaar heette, te onderhandelen. De
Lt. G. G. was daarmede volledig gedes
avoueerd, doch dr. van Mook zou dr.
van Mook niet zijn, wanneer hij niet
met de hem eigen vasthoudendheid
bleef probeeren het doel volgens de door
hem wenschelijk geachte wegen te be
naderen. Men kan althans onmogelijk
aannemen, dat hij onkundig zou zijn
geweest van de voornemens eener com
missie, op welker samenstelling hijzelf
ambtshalve grooten invloed heeft uit
geoefend.
Minister Jonkman, gevraagd naar de
juistheid van het bericht, kon niet an
ders antwoorden dan dat het bezoek
van dr. Koets en zijn gezelschap geen
enkel officiéél karakter draagt. Maar
intusschen staat dr. Koets, die in Indië
de functie bekleedt van directeur van
Onderwijs en Ert-e-dienst, dan toch
aan het 'hoofd van de delegatie, welke
op verzoek van de republikeinsche re
geering aan de Ned.-Indische regeering
een bezoek aan het republikeinsche ge
bied brengt!
Van Indonesische zijde is meermalep
gesuggereerd, dat er verschillen bestaan
tusschen de Nederlandsche en Indone
sische opvatting omtrent het begrip
collaboratie. Best mogelijk!
Maar het is volstrekt ónmogelijk om
van meening te verschillen over de
vraag of Soekarno al dan niet tot de
collaborateurs behoort.
Eendge willekeurige uitspraken ter il
lustratie
Na den zeeslag bi) Leyte seinde Soe
karno aan den Japanschen premier
Kóiso: „Ten behoeve van de nationale
vrijheid zal het Indonesische Volk op
leven en dood strijden tezamen met Dai
Nippon Teikokoe (Japan) teneinde te
verbrijzelen, dus te vernietigen Ameri
ka. Engeland en Nederland
En op 14 Mei 1945 bij het bericht van
de Duitsche capitulatie hield Soekarno
een groote rede, waarin hij o.m. zelde;
„Wij brengen een eeresahrut aan het dap
pere Duitsche volk, dat gedurende meer
dan vijf Jaren onder leiding van Hitler
heelt stand gehouden tegen een vijand,
wiens overwinningen slechts het gevolg
zijn van materleele en numerieke meer
derheid. Wat ons het meeste aangaat ls
de duidelijke taak van de volken van Oost
Azië die te zamen met Japan voor de
overwinning en de vrijheid van Indonesië
vechten. Wij mpeten onze krachtsinspan
ning verdubbelen en de vrijheid behou
den."
In Nederland zitten momenteel nog
menschen in afzondering, omdat zij lid
zijn geweest van de N.S.B., de verzamel
plaats van collaborateurs met den Dult-
schen vijand.
Wat zou er met Soekarno zijn gebeurd.
Indien hij hier te lande had gewoond en
in het openbaar bij herhaling de ver
nietiging van Nederland. Engeland en
Amerika had gepropageerd? Gelooft u niet
dat hij toch minstens ln arrest zou zijn
gesteld met het etiket „zwaar geval" en
dat hij een zeer goede kans zou hebben
gemaakt om tot de doodstraf te worden
veroordeeld?
Onder de felle tropenzon valt het lloht
blijkbaar anders. Daar wordt zoo Iemand
al ls het dan nog alléén maar „offi
cieus" erkend als hoofd eener regee
ring, die door den vijand ls geïnstalleerd
Er zijn vele krasse termen denkbaar,
waarin men zijn gedachten over een der
gelijke handelwijze kan samenvatten.
Er ls véél ze'lfbeheerschlng noodig om
alleen maar te zeggen: onbegrijpelijk
85ste Jaargang
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1946
No. 25884
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.; 57055
Tel. Directie en Administratie: 25041
Het Mekka van Engelands
beste soldaten.
Op dezelfde plaats waar voor twee Jaar
Engelsche, Pooische en Nederlandsche
soldaten en burgers tevergeefs tot het
uiterste streden om Nederland's tweede
hoop op een snelle bevrijding te verwe
zenlijken, vond gister een indrukwekken
de herdenkingsplechtigheid plaats van
den slag om Arnhem
Pray with us. that theirs may be the
eternal glory ln the heaven we have
in Jezus Christ" waren de woorden, die
de requiem-mis inleidden, welke het be
gin vormde van deze plechtigheden. De
mis werd opgedragen door pastoor Brug-
geman van Oosterbeek, geassisteerd door
pastoor Hagen van Doorweth als diaken
en ..father" Dijker, den Hollandschen
priester die ln de Septemberdagen van
1944 geestelijken bijstand heeft verleend
aan de strijders der Engelsche troepen
Om tien uur begon vervolgens een En
gelsche herdenkingsdienst, ingeleid door
het Engelsche. Pooische en Nederland
sche volkslied. Generaal R. E, Urguhart
verrichtte de bijbellezing. By belde her
denkingsdiensten werd „The last post"
geblazen door een van de overlevenden
van den slag, het afscheid aan de strijd
makkers die op het slagveld zijn achter-
febleven. Het absonte-signaal werd ge
lazen bij het graf van father Benson,
een van de Brltsche aalmoezeniers die
tydens de gevechten van 1944 den dood
vond.
Zeer Indrukwekkend was het stil naar
voren komen van de Oosterbeeksche
schoolkinderen en anderen, die een graf
van een soldaat geadopteerd hebben en
die by deze gelegenheid na afloop van
den dienst op leder der 1800 graven bloe
men legden. Een daad. welke niet naliet
op de bedevaartgangers uit Engeland een
diepen indruk te maken. Tal van auto
riteiten woonden de plechtigheid by.
Generaal Urquhart was de eerste, die
een krans legde op het midden van het
kerkhof, aan den voet van.de hooge vlag-
gemast, waaraan de Union Jack breeduit
wapperde. Behalve 50 uit Engeland ge
komen airbornes, onder wie zich ook be
vond de commandant van de Gllderbrlga-
de brigadier Hick, was er een deputatie
van 12, van dat deel van de alrborn di
visie, dat thans Ln Dultschland dienst
doet als bezettingstroepen. Ook waren
aanwezig 300 Engelsche meisjes van het
World Training Corps, WA AC en Marine.
BIJ HET VOORMALIGE
HOOFDKWARTIER.
Hierna begaven de genoodlgden zich
naar het Airbornemonument. dat verre
zen ls tegenover hotel Hertenstein, eens
de plaats, waar het hoofdkwartier van
de airborne troepen gevestigd was. Het
monument ls een zuil, uit baksteen op
getrokken, waarop onderaan In relief
eenige vliegtuigen en aan parachuten
hangende soldaten zijn aangebracht en
tevens op symbolische wijze tot uitdruk
king is gekomen de daadwerkelijke hulp
van de burgers van Oosterbeek aan de
strijdende soldaten. De top van het mo
nument moet nog versierd worden. Het
ls vervaardigd door den beeldhouwer Jan
Marls, een kleinzoon van den grooten
landschapschilder Jacob Marls.
Onder de militaire autoriteiten waren
o a. aanwezig luitenant-admiraal C. J.*L.
Helfrlch. lui tenant-generaal mr H. J.
Kruis met zijn echtgenoote en schout-
by-nacht N. A Rost van Tonningen, chef
van het militaire huls van H.M. de Ko
ningin. Van de zyde der Nederlandsche
regeering w:aren aanwezig de minister
van oorlog, luitenant-kolonel A. H. J. L.
Fieves en de minister van Bultenlandsche
Zaken, mr. W. C. G. H. baron van Boet-
zelaer van Oosterhout, de burgemeesters
van Arnhem en Renkum, de Commissaris
der Koningin ln de provincie Gelderland,
Jhr C. G. C. Queries van Ufford.
Óm klokslag 12 uur arriveerde H M. de
Koningin per auto by het monument. De
voorzitter van het Oosterbeeksche alrbor-
ne-comlté, de heer S. Maas hield een
toespraak, waarin hy eerst den afgeloo-
pen stryd ln Arnhem herdacht en ver
volgens het monument wydde aan gene
raal Urquhart en den zorg ervoor toe-
Parlementair overzicht.
(Van onzen Haagscjien redacteur)
De opening van het nieuwe zittings
jaar der Staten-Generaal. dit keer na.
mens de Koningin door den minister
president gedaan, ging snel ln haar werk
en leverde niets bijzonders op.
Zoo valt er op voorshand door wegne
ming van belemmeringen, aanvulling
van tekorten wel meer te vernieuwen en
in dit lloht moest men volgens hem ook
het aanhangige ontwerp zien. dat er met
23'15 doorging. Een aantal K.V.P.-leden
en voorts de A.R., C.-H en P. v. d. V.-
fractles stemden tegen.
Toen voorzitter v. Schalk een half uur
later ln de eerste Tweede Kamer-bljeen-
•komst in het nieuwe zittingsjaar o.m.
mededeeling deed van het bedanken voor
hun lidmaatschap door prof, Schermer-
horn en den heer M. van Poll wegens
hun functie als commissarissen-generaal
v. Indlë, zat de minister van Financiën
achter de Regeerlngstafel met een kof.
lertje voor zich. Eer hy deze „doos van
Pandorra" opende om de begrooting ter
voorzlttersbureau te kunnen deponeeren,
vond de installatie plaats van mr Derks
(K.V.P.), opvolger van minister Van
Maarseveen Weldra ging nu Excellentie
Lieftlnck's koffertje open, waarna hij het
dikke pak algemeene begrootlngswc-tten
aanboort en de verheugenis uitsprak over
herstel van de constltutloneele praktijk
ln dit opzicht, om met een enkel woord
te wyzen op den. deplorabelen toestand,
waarin door het in de bezetting aan den
dag gelegde flnancleele wanbeleid 's land»
geldmiddelen verkeeren. De minister sprak
de hoop uit, dat de behandeling der be
grooting moge bydragen tot herstel van
ons dierbaar vaderland. Een der Kamer
boden deed hierna den stapel begroo-
tlngsontwerpen van de ministerstafel
naar den griffier der Kamer verhulzen.
Tenslotte plaatste de Kamer wederom mr.
v Sohalk (K.V.P.) No. één, mr. Joekes
(P. v d. A.) en den heer Smeenk (A.-R.)
Nos. 2 en 3 op de nominatie voor het
presidentschap.
MUZIEKONDERWIJS OP H.B.S.
ENZ VERPLICHT.
Twee van de drie ln de Kamer van
Vijftig behandelde wetsontwerpen ver-
elschten hoofdelijke stemming. Het voor
stel Inzake de van ultdeellng van
Ridderorden ontmoette prlnclpleele be.
zwaren'bij mr. dr Schneider (K.V.P.
welke het juridisch verkeerd, opgezet
vond, waartegen minister Beel in het ge
weer kwam Met 75/4 won de minister
het. Grooter tegenstand ontmoette zyn
ambtgenoot van Onderwijs, K. en W, by
de verdediging van het voorstel dat de
mogelijkheid schept het aantal curatoren
van de universiteiten enz. van 5 tot 7
uit te breiden. Prof. Barge (K.V.P.) be
streed de noodzaak hiervan, terwyi prof.
Woltje6 (A.-R.) het bovendien onjuist
De penning die gisteren is uitgereikt aan
het personeel van de Nederlandsche
aan het stakingsbevel op 17 September
Spoorwegen dat gevolg heeft gegeveh
1944. Zij geeft aan de voorzijde een ge
vleugeld wiel weer, waarvoor op de rails
een remslof is gelegd. Op de achterzijde
herinnert de tekst aan het stakingsbe
vel. Samen met de penning werd een
verklaring uitgereikt van de directie der
N.S. en een in de nationale kleuren uit
gevoerde afdruk van de rede van minis
ter-president prof. Gerbrandy op 21
November 1944. (Foto ANP)
.ORANJE" NIET TE AMSTERDAM, DOCII
TE ROTTERDAM.
In verband met het feit. dat de repa-
tiieerlngsschepen „Oranje" en ..Indrapoe-
ra" belde morgen 19 September ln Neder
land aankomen, is besloten, dat de „Oran
je" niet te Amsterdam, doch evenals de
„Indrapoera" te Rotterdam zal worden ge-
debarkeerd. De debarkatie van de „Oran
je" vindt Vrijdagmorgen plaats en van de
„Indrapoera" Vrijdagmiddag,
nwu w De evacué's zullen, behalve per auto ook
achtte" aldus vooruit te loopen op' de per trein worden afgevoerd,
komende algemeene vernieuwing, ook
wat de organisatie betreft van het on.
derwijs
Een ander deeltje dier vernieuwing op
HONDONG MAAKT PROMOTIE.
De bekende K.L.M.-piloot J. J. Hondong.
die o.m gezagvoerder was by de vlucht
Jüen anacr aeen-je uici UIC ------
HB-Sen, Gymnasia en Lycea zal, naar I var. de Fokker f- 13 „Snip naar west
minister Gielen mededeelde, hierin be- IndlS in December 1934, is door de dlrec-
staan, dat daar met Ingang van 1 Sep- tie der 'L-LM. aangesteld als Inspecteur
tember muziekonderwijs verplicht zal van het vliegbedrijf voor algemeene in-
zyn.
spectle aangelegenheden.
vertrouwde aan den burgemeester van
Renkum.
Voorts sprak de beer J. J. Talsma, bur
gemeester van Renkum, die zeide dank
baar te zyn den zorg van het monument
op zich te mogen nemen.
Na deze toespraak legde H.M. de Ko
ningin onder doodsche stilte een krans
by het monument.
Vervolgens trad generaal Urquhart naar
voren, die verklaarde door al deze teeke
nen van onderlinge vriendschap zeer ge
roerd te zyn. Hij uitte zijn bewondering
voor het monument en dankte H.M. de
Koningin voor de groote esr, welke zy
door haar aanwezigheid aan de airbornes
bewees.
Aan den burgemeester van Renkum
bood hy vervolgens het donkerroode
vaandel met het llcht-blauwe wapen der
airbornes aan.
Generaal Urquhart legde een krans by
het monument, gevolgd door minister
Fievez, luitenant-admiraal Helfrlch en
nog vele anderen.
BIJ DE RUÏNES OM DE RIJNBRUG.
Te midden van de ruïnes, by de be
ruchte Rijnbrug ln Arnhem werd gister
middag op de grondvesten van de totaal
vernielde van Limburg Stirumschool,
waar zooveel alrborns ln een gevecht hun
leven lieten, de derde herdenkingsplech
tigheid van dezen dag gehouden. Om 4
uur arriveerde H.M. de Koningin, terwijl
het muziekcorps van de luchtstrijdkrach
ten, afdeellng Breda, het Wilhelmus
speelde. Hierna sprak Jhr. Quarles van
Ufford.
Burgemeester J. J. Matser van Arnhem,
bracht in zyn rede dank aan H.M. de
Koningin en generaal Urquhart voor hun
komst.
Als laatste besteeg generaal R. E. Ur
quhart het podium Deze herinnerde er
aan, hoe vorig Jaar honderden alrborns
deze herdenking hebben meegemaakt. De
meesten hunner zyn nil echter gedemobi
liseerd. Het hoofddoel van deze tocht ls
eer bewyzen aan hen, die hun leven ver
loren en ook de vriendschapsbanden met
Holland te toonen. De generaal, zelde zeer
ontroerd te zyn door den plechtigen
dienst, die op het kerkhof ln Oosterbeek
plaats vond. „De familieleden van de ge
sneuvelden zullen", zoo zelde hy, „te
ruggaan met mooie en teedere herinne
ringen aan dezen dag. Zelen zyn geval
len, maar een groot doel kan niet bereikt
worden zonder het brengen van groote
offers. Arnhem zal ln de toekomst het
Mekka zyn Van vele Engelse hen, omdat
de naam zooveel voor hen beteekent."
Ook hij dankte ln het byzonder H.M. de
Koningin voor haar aanwezigheid. Ver
volgens reikte hy aan den burgemeester
van Arnhem eenzelfde vaandel uit, als
de burgemeester van Renkum mocht ont
vangen.
Hierna begaven allen zich. onder het
spelen der volksliederen te voet naar het
monument, dat by de splitsing van de
wegen naar den oprit van de Rynbrug
staat. Nog steeds bestaat het monument
uit een gedeelte van een pilaar van het
totaal verwoeste palels van Justitie. Voor
dit zeer eenvoudige monument legde
H.M de Koningin als eerste een zeer
grooten krans. Tal van anderen droegen
daarna kransen aan. Hiermede was de
plechtigheid, welke door duizenden be
langstellenden werd bygewoond, ten
einde
„THEIRS IS THE GLORY"
In het Luxor-Theater te Arnhem voul
gisteravond do wereld-première piaats
van de film „Theirs is the glory", die den
heldenstryd by Arnhem in beeld brengt.
Op het witte doek trokken weer de her
inneringen aan September 1944 voorbU:
H.M. de Koningin legt een krans bij het monument, dat opgericht is vóór
het voormalige hoofdkwartier van de in September 1944 by Arnhem strij
dende geallieerde troepen. (Foto ANP—v.d. W.)
NOG MEER REGEN.
De Bilt verwacht tot Donderdagavond
Zwaar bewolkt met regen, vooral
vanavond en vannacht. Matige later
tydeiyk krachtige Zuld-Westeiyke
wind. Zelfde temperatuur als vandaag.
„VREDERECHTERS" VOOR HET
TRIBUNAAL.
Voor het tribunaal te 's-Gravenhage
zullen terechtstaan, op 24 September: mr.
A Semplonlus. mr. P. van der Gryp, mr.
G. J. F. Siyters en mr. H. A. Help; en op
26 September; mr. J. A. R. C. ten Raa. mv.
H. Sluyterman, mr. P. H. F. van Vloten
en mr. S. J. M. Wljthoff, rillen voorheen
„vrederechter".
Treedt Wallace thans af?
EEN BRIEF AAN TRUMAN.
De Amerlkaanschc minister van Han
del zal hedenmiddag president Truman
in het Witte Huls ontmoeten. De cor
respondent van de „New-Vork Times"
te Washington oppert, dat Truman
Wallace dan zai verzoeken af te treden.
Door het ministerie van Handel ls thans
een brief vrijgegeven, welke Wallace op
23 Juli aan Truman schreef en waarin
hij o.a. waarschuwt tegen een verwoede
bewapening met atoomwapenen.
Voorts zegt hy: „WIJ moeten trachten
een eeriyk antwoord te krijgen op do
vraag, welke factoren er de oorzaak van
zyn, dat Rusland ons wantrouwt en wy
Rusland". Van het Russische standpunt
bekeken, ls de leening aan Engeland en
het weigeren van een leening aan Rus
land een bewys te meer, voor het ver
stevigen van eeq anti-Sovjetblok. Het ls
duidelijk te zien, dat de Russen zich in
een vyandlgé wereld wanen en voor hun
bestaan vechten, wy moeten begrijpen,
dat de wereld veranderd ls en dat er geen
wereld kan bestaan, tenzy do V. S. en de
Sovjet-Unie op een of andere manier sa
men kunnen leven. WIJ moeten niet doen
alsof ook wy ons bedreigd gevoelen. Wy
zyn verreweg de machtigste natie ter
wereld, wy moeten thans bereid zijn, om
economische besprekingen met doRussen
aan te knoopen.
Deze brief, aldus ls door het Witte Huls
bekend gemaakt, werd geschreven ln ant.
v/oord op een vei-zoek van Truman, dat
hy tot alle AmerlkaansChe ministers
richtte om hun zienswijze t.a.v. do Ame-
rlkaansche bultenlandsche politiek uit
een te zetten.
Truman was tegen publicatie van den
brief, maar naar verluidt ls deze door
een voorbarige actie van Trumhn's secre
taris voor perszaken, Ross, toch vryge-
geven.
Ross heeft daarvoor de verantwoorde-
lykheld geheel op zloh genomen.
William Clayton, de Amerikaansche
onderminister van B,uitenlandsche Za
ken. heeft verklaard, dat politieke rede
voeringen van verantwoordelyke regee-
ringspersonen in de V. S. waarschijnlijk
voortaan aan het ministerie van Bul
tenlandsche Zaken moeten worden voor
gelegd, alvorens zij worden uitgesproken.
Clayton voegde hier echter aan toe.
dat Wallace naar zijn meening het recht
had te zeggen wat hij wenschte, maar
hij betwijfelt of dit wel voorzichtig was.
de voorbereiding in Engciand, de vlucht
van gliders en dakot.i s, de sprong boven
vyiandeiyk gebied, de landingen der gil
ders, de wanhopige gevechten om de brug
het hoofdkwartier ln ho.,el „Hartenstein"
ln Oosterbeek,de food-dorppings die ln
vijandelijke sectoren vielen, de eindelooze
rij van gewonden en tenslotte de terug
tocht over den Ryn. Het Wilhelmus en
het God save the King werden aan het
einde van de voorstelling staande aan
gehoord.
In Londen draalde tezelfdertyd deze
film in het Gaumont-Theater, ln aanwe
zigheid van den heer en mevrouw Attlee,
Be^ in, lord Tedder, baron Benttinck, lt.-
generaal sir Frederick Browning en nog
vele andere vooraanstaande persooniyk-
heden.
Ondanks fouten:
„Uitnemende vaderland-
sche gezindheid".
Thans ls verschenen het rapport over
De Nederlandsche Unie en haar Drie
manschap". uitgebracht door de daartoe
op verzoek van het Driemanschap door
prof. ir. W. Schermerhorn benoemde com
missie bestaande uit de heeren J. P. Foc-
kema Andreae (voorzitter), W. M de
Brauw. H. M. J. Dassen, W. A.. Offerhaus,
A Plate, F. L. R. Sassen, L. W. G. Schol-
ten, J. In 't Veld en J de Visser (secr.).
Aan het laatste hoofdstuk „Balans en
Conclusies", ontlccnen wij, dat ten op
zichte van liet Uniewerk als geheel ge
nomen, de balans met een voordeelig
saldo sluit.
De oprichting van de Ned. Unie heeft
ongetwijfeld ln meer dan een opzicht heil
zame gevolgen gehad. Zij bleek te beant
woorden aan het verlangen van het Ned.
volk naar een samenbindend element ZIJ
verstrekte het nationaal bewustzijn van
niet veel minder dan een millloen goede
vaderlanders van allen rang en stand en
religie en van zeer onderscheiden levens
opvattingen en schraagde hen ln hun ver
zet tegen de N.S3. en haar trawanten.
Bovendien wist zij te bewerken, dat er
meer dan te voren een wcrkeiyke ge
meenschap van het Ned. volk werd be
naderd en dat men in breede kringen
ernstiger dan voorheen over belangrijke
problemen van staat en maatschappij
leerde nadenken.
De eer van dit alles komt voor een goed
deel toe aan het Driemanschap, dat voor
zyn organisatiedoorzettingskracht en
toewijding veel lof verdient.
Uit de Uniekringen zyn zeer vele Ille
gale werkers voort gekomen, zoodat de
Ned. Unie belangryk heeft bijgedragen
tot het ondergrondsche verzet, dat zy
Vooral ln het laatste tydperk der Unie
sterk heeft bevorderd.
Ongetwyfeld heeft het Driemanschap
ook fouten gemaakt; het zou een wonder
geweest zyn, als fouten waren uitgebleven.
Zijn commissie heeft slechts
een oxiënteerende taak.
Een speciale correspondent van Aneta
meldt ons:
Na een reis van 15 uren ls het gezel
schap van dr. Koets op 16 September om
8 uur zonder Incidenten te DJogJakarta
aangekomen. De reis werd ondernomen
ln een speclalen trein met .-.slaapwagens
en waarnemings- en restauratiewagens,
onder geleide van 5 leden van de Ulf-
wacht van SJahrlr. Het gezelschap ls op
het station begroet door Indonesische
vertegenwoordigers, waaronder zich de
secretaris-generaal van het ministerie
van voorlichting, Soebrandrio, en de
staatssecretaris, mr. Prlnggodigdo, bevon
den. In antwoord op een desbetreffende
vraag, verklaarde de leider van de dele
gatie, dr. Koets; „Ik heb naar de reis
verlangd en lk ben bltl. dat ze verwe
zenlijkt is". HU voegde er aan toe, dat
hij niet lang in het binnenland kan blij
ven. aangezien hij op Vrijdag naar Bata
via terug moet keeren om verslag uit te
brengen aan de commissie-generaal, voor
dat deze naar Pangkal Pinang gaat. Het
gezelschap vertrok later naar Malangvan
waar uit een systematische observatie-
tocht ln Westelijke richting zal worden
gemaakt, waarbij stad voor stad zal wor
den bezocht. Onder meer bezocht men
Kali Oerang. een gebied 20 kilometer ten
Zuiden van DJogJakarta gelegen.
De verzorging, het voedsel en de be
diening zlln uitstekend.
Het Indonesische persbureau An
tara meldt, dat liet gezelschap onder
leiding van dr'. Koets te Malang niet
alleen Mohammed Hatta, maar ook
Soekarno zou hebben bezocht. ZIJ
zou een onderhoud van een half uur
met hem hebben gehad.
Volgens dr. Koets is zijn commissi©
niet officieel. Zll heeft geen enkel© poli
tieke opdracht. Haar taak draagt slechte
een informeel en orlenteerend karakter.
dl© aan Instemming met Duitsche denk
beelden deed denken en daarby zplfs wel
verkondigde, dat het Duitsche Natlonaal-
Soclallsmo en die der Ned. Unie gewas
sen waren, uit hetzelfde zaad opgegroeid
en -door niet te beletten, dat die staf ln
artikelen, waarin de verwachte (en zelfs
ook gewenschte) staatkundige gesteldheid
By de beoordcelïng moet worden voor- van Europa ter sprake kwam, de toekomst
opgesteld, dat de zuivere, warm-vader-
landsehe gevoelens van leder der leden
van het Driemanschap boven twyfei z(jn
verheven en dat z(J, naar met stellig
heid wordt aangenomen, alles met de
beste bedoeling hebben gedaan en zich
steeds hebben voor oogen gesteld hoe
zy de Ned. zaak zouden kunnen ver
sterken en schade voor die zaak zouden'
kunnen voorkomen of afwenden.
De houding van het Driemanschap, by
en na de oprichting, tegenover de politie
ke partijen was niet gelukkig, maar kan
voor een goed deel aan gebrek aan poli
tieke geschooldheid en aan politiek In
zicht. wellicht ook aan Jeugdigen over
moed worden geweten, zeker niet aan den
wensch om den vyand ter wille te zyn.
Het Driemanschap heeft minder ver
standig en zelfs gevaariyk gehandeld, niet
zoozeer door denkbeelden te verdedigen,
welke, op zichzelf geenszins laakbaar, ver
wantschap vertoonden met die van den
vijand, maar door by de verdediging van
die denkbeelden op zulk een verwantschap
den nadruk te leggen, door toe te laten,
dat de redactlcstaf van ,,De Unie", de aan
bevolen politiek verdedigde öp een wyze,
BINNENLAND.
Behalve de beide piloten A. van Oor
schot en J. J Abspoel ls ook de K.L.M.-
gezagvoerder J- C. Pool wegens grooten
moed ln de Meidagen van 1940 door H.M.
de Koningin met het vllegerkruls onder
schelden.
De tentoonstelling „Het Amerikaan
sche en Engelsche boek" in de grafelijke
zalen aan het Binnenhof ln Den Haag
trok tot dusverre ruim 10.000 bezoekers.
Gistermorgen werden de 62-Jarige
rentenier P, Borst en zijn 68-Jarlge on
gehuwde zuster, dood ln hun woning ge
vonden aan het Noordeinde te Heer Hu-
gowaard. De waarschijnlijke oorzaak Is
gasvergiftiging.
Te Amsterdam ls gisteren het Inter
nationale congres geopend ter gedachte
nis van het feit, dat de Nederlandsche
geleerde P. Zeeman voor 50 jaar het naar
hem genoemde Zeeman-effect ontdekte.
In de plaats van den heer M J. M.
van Poll, die bedankt heeft, zal de heer
N. Schuurmans te Orthen (Den Bosch)
benoemd worden tot lid der Tweede Ka
mer.
BUITENLAND
Onder de landen, die zijn uitgenoo-
dlgd op de gisteren begonnen conferentie
voor belanghebbenden bij de burgerlucht-
De eigenaar van „Het Witte Paard"
aan de Wolfgangsee, Herman Peter, en zijn
echtgenoote, Frau Grete. hebben naar
aanleiding van beschuldigingen van col
laboratie een groote dosis verdoovende
middelen Ingenomen. Frau Grete ls aan de
gevolgen overleden, haar echtgenoot ls
ernstig ziek. Tydens de nazl-overheer-
schlng was „Het Witte Paard" ln gebruik
als exclusief luxe-hotel voor de nazi's
Goebbels, von" Ribbentrop en Funk behoo-
rende tot de geregelde gasten.
Radio Moskou meldt, dat Joego-Sla-
vië en Hongarye tot accoord zijn gekomen
t.a.v. de uitwisseling van bevolkingsgroe
pen.
De „Squatters", die het complex luxe
flats, dat bekend ls onder "den naam
Bedford House, ln gebruik namen, heb
ben van de Londensche rechtbank aan
zegging gekregen het complex binnen drie
dagen te verlaten.
Het nationaal bestuur van den En-
gelschen .Hond voor den vrede" heeft ln
een manifest algemeene amnestie ge
vraagd voor de Neurenbergsche oorlogs
misdadigers, daar geen enkel land het mo-
reele recht heeft een buitenlander té be
rechten
De katholieke bisschoppen in Joego
slavië hebben ln een cloor radio Vatlcaan
voorgelezen herderiyk schrijven geprote
steerd, dat religieuze opvoeding in hun
land wordt tegengewerkt.
De Belgische minister van Justitie
Albert Lllar, heeft in een radiotoespraak
verklaard, dat het aantal verdachte en
ïït oveiT.ta~rt.iy*JgM«l.«8v.n din °P
Atlantlschen Oceaan bevtaden zicb België 31 10" an,K"
en Nederland. Het doel is te komen tot
31 Augustus 1946 30.160 bedroeg.
Rusland gaat de handelspryzen ver
een netwerk van 13 weerstations aan den lagen en de pryzen voor gerantsoeneerde
Oceaan, opdat de luchtvaart zoo goed mo- i goederen verhoogenter voorbereiding van
geiyk van meteorologische berichten kan de afschaffing der rantsoeneering ln het
worden voorzien. I volgende Jaar.
meer dan eens voor Dultschland te roos
kleurig voorstelde. Als verontschuldiging
kan niet gelden de wensch om zoo lang
mogeiyk het Uniewerk te doen gedoogen.
Het Driemanschap had zulk een wijze van
schrijven niet mogen toelaten en daaraan
dadelijk een eind moeten maken.
Een ernstig tekort schieten ln het be
trachten van de verelschte houding ziet
de Commissie ln de uitlating van den
heer Linthorst Homan, toen deze ln het
najaar van 1940, zy het ln besloten kring
en ook later meermalen ln persoonlijke
fesprekkende wenscheiykheld van een
2 overwinning van Dultschland verue-
dlgde, ook al doelde hy daarby slechts op
de sterkte-verhouding by een door hem
mogeiyk en "wenschelyk geachte vrede door
overlég, ai meende hy, dat dan de volle
onafhankeiykheld van het vaderland on
der het Huis van Oranje zou worden ver
zekerd en al ls hl| bij de Intrede van Rus
land ln den oorlog geheel van zijn on
juist inzicht teruggekomen.
B(| beantwoording van de vraag, hoe
titans over de Driemannen moet worden
geoordeeld, dient ln het oog gehouden
'te worden, dat leder hunner ook in.
het verdere verloop van den oorlog en
bepaalde]yk na liet verbod door den
bezetter van de Ned. Unie, heeft doen
blaken van een uitnemende vaderland-
sche gezindheid cn zich met grooten
moed aan het werk van onze bevrUdlng
heeft gegeven
en voorts, dat de schade, die door onjuist
heden ln de Unlelelding zou kunnen zyn
teweeg gebradht, tot uiterst geringe pro
porties ls beperkt gebleyen en wegvalt
tegenover het onmiskenbare en groote
voordeel van de hechte samenbinding
van vele honderdduizenden goedgezinde
Nederlanders, hun scholing ln vaderland-
schen geest en ln een geest van verzet
tegen den vlland en tegenover het reeds
vermelde feit, daj Juist ook uit de Unie-
Groote bonnenzwendelarij
in Haarlem ontdekt.
ER WAREN OOK POLITIEAGENTEN
BIJ BETROKKEN.
De politie te Haarlem ls een groote ver
duistering van coupures van distributie
bescheiden op het spoor gekomen, waarby
o.m. twee agenten van politie betrokken
zijn.
De verduistering om/vat niet minder dan
60.000 rantsoen/bonnen tabak, margarine,
boter, vet en melk. Het is den politie ge
lukt 20.000 bonnen en f. 20.000 te achter
halen.
De onregelmatigheden zijn bedreven door
drie personen n.l door 'n lid van den con
troledienst der P.T.T., welke dienst belast
ls met het toezicht der aanmaak van dis
tributiebescheiden. In samenwerking met
twee leden van het personeel van een
I Haavlemsche drukkery.
Ondanks het scherpe toezicht heeft het
dTietal kans gezien de coupures te laten
verdwynen. Een agent van politie was hen
behulpzaam bij het verhandelen. Als me
deplichtige'ls bovendien een tweede" agent
fearresteerd, die handlangers-dlensten ver
eende -
De zaak ls aan het rollen gebracht, na
de arrestatie der daders van de bonnen
zwendelarij bij het centraal distributie
kantoor ln de Smeedestraat te Haarlem.
Een der arrestanten in die affaire was nl.
eveneens betrokken ln de nu ontdekte
malversaties.
CONFLICT TE ENSCHEDE UITGEBREID
Ook bil de N.V Van Heek en Co. te
Enschedé zijn gisteren ongeveer vierhon
derd arbeidsters ln staking gegaan.
kringen allerwegen het ondergrondsche
verzet ls opgegroeid.
„WEZENLIJKE POSITIE WAARDE".
Alles tezamen genomen spreekt fle
Commissie als haar overtuiging uit, dat
het Driemanschap over het geheel ge
nomen ln het belang van Nederland ls
geu'eest en dat het werk van de Ned.
Unie dank zy het Initiatief van het
Driemanschap tot stand gebracht
als zoodanig voor Nederland een we
zenlijke positieve waarde heeft gehad.
Polen steunt Russische
resolutie.
Voor het eerst vergaderde de Vei
ligheidsraad onder voorzitterschap van
den Russlschen afgevaardigde Gromyko,
Dr. Oscar Lange (JPolen) verklaarde,
dat Polen sympathiek stond tegenover de
Brltsche troepen, die het Krleksohe volk
hadden geholpen by zijn stryd tegen de
nazls. Hij meende echter, dat er vol
doende aanleiding bestond voor den raad"
om naar aanleiding van de klaoht van
de Oekraïne maatregelen te nemen. De
Pooische regeering beschouwt den toe.
stand ln Griekenland als een fascistisch
maaksel. Hy geloofde dat wat hy zag
als een eenzyalge steun van de Brltsche
troepen aan monarchistische elementen
in Griekenland, een gevaar voor den we
reldvrede zóu kunnen worden.
HIJ verzocht den Raad de Russische
resolutie m den geest van eenheid tus
schen de naties, zooals die tc San
Francisco bestond, te steunen.
Manoellskl wees op de Brltsohe tus.
schenkomst ln Griekenland en „de ter
reur van Grleksche monarchisten". De
Grleksche afgevaardigde Dendramls zel
de: „te hopen, dat de Sovjet-Unie niet
langer zal meenen, dat Griekenland, om
dat het vriendschappelijk gezind ls te
genover twee landen, die het ln tyden
van nood bystonden. géén vrienden kan
zyn met een derde land. „Ik kan den
Sovjet-afgevaardigde verzekeren, dat. in
dien de Sovjet-Unie eenlg begrip toont
voor de nooden van myn verwoest land,
zy de dankbaarheid van het Grleksche
volk zal oogsten."
Hierna werd de zitting verdaagd.