LEIDSCH
DAGBLAD
il
Verwachting:
„Ongewijzigde Amerikaansclie politiek"
WEERBERICHT
Tèxtiel-probleeiM biedt weinig perspectief
Met een enkel woord
Het Nederlandsche standpunt
inzake Duitschland.
Naar het A.N.P. verneemt heeft onze
legeering, naar aanleiding van de rede
van minister Byrnes, met groote aandacht
het probleem-Duitschland bestudeerd.
Dientengevolge kan verwacht worden dat
binnen afzlenbaren tyd het Nederland
sche standpunt in deze kwestie aan de
groote mogendheden kenbaar zal worden
gemaakt.
85ste Jaargang
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1946
No. 25881
Directeur: J. W. Henny.
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst.
J. Brctower.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.;
Tel. Directie en Adüilnlstratle
57055
25041
Wat is baisse"-oorzaak te New York?
Behoefte schreeuwend.
koopkracht ontbreekt.
(Van onzen flnancleelen medewerker)
Het biykt telkens, dat de structuur
van het economisch leven door vijf ja
ren oorlog dermate Is ontwricht, dat
het nog steeds niet mogelijk is voor de
waardeering van vermogensobjecten,
waartoe immers ook effecten behooren,
een min of meer betrouwbare waardee-
ringsbasis te vinden.
Zelfs in de Ver. Staten, dat geen
oorlogschulden, maar oorlogsvorderin
gen heeft, is dit het geval, zooals
blijkt uit de hernieuwde koersdaling
op de New-Yorksche beurs, waar het
gemiddelde koerspeil thans lager is
dan sinds 18 maanden het geval was.
De koersbeweging gaat als gewoonlijk
langs een zig-zaglyn, maar tot dusver
wordt telkens een niuw dieptepunt be
reikt en niemand durft zeggen, waar
het eindpunt van den neergang ligt.
Om enkele koersen te noemen: we zien
Chrysler beneden 90 tegen 137 eind Mei,
Steels op 70 tegen 91%, Rep. Steel op 27
tegen 39, Norfolk op 230 tegen 290, To-
peka op 88 tegen 120, South. Pacific op
45 tegen 69, etc. Van alle kanten komt
het aanbod opzetten en dat niet ge
dwongen wegens wankele fondsenposi
ties, want sinds eenigen tijd mag met
geleend geld op de New-Yorksche beurs
niet meer worden gekocht, evenmin
als te Amsterdam. Bij een record in-
dustrieele productie, hooge en hier en
daar nog stijgende prijzen en een ruime
geldmarkt vraagt rnen zich ook in de
V. S. tevergeefs af, wat toch de oorzaak
van deze baissebeweging mag zijn,
welke ingetreden is op een moment,
waarop vele captains of industry een
nieuwe aera van voorspoed voorspelden.
Wie zal zich thans aan nieuwe pro-
fetiëen wagen.
Een reeds vroeger door ons genoem
de reden, waarom men tegenover dc
voorzeggingen van toenemende pros-
pcriteit in de V. S. ietwat sceptisch zou
moeten staan, komt thans meer naar
voren, n.^ dat weliswaar de productie
stijgt en de behoefte aan nieuwe goe
deren schreeuwend groot is, maar dat
bij de Amerikaansche cliëntèle in het
buitenland de koopkracht ontbreekt
om de behoeften te bevredigen.
Er zijn den laatsten tijd door de V. S.
aan Engeland, Australië, Frankrijk,
België en Nederland grootere en klei
nere credieten verleend, maar de crediet-
nemers maken daarvan slechts een
spaarzaam gebruik, omdat ze weten, dat
het aangaan van schulden slechts een
verschuiving van moeilijkheden be toe
kent en ze tenslotte in goederen zullen
moeten worden terugbetaald.
Ook de Nederlandsche regeering heeft
daarmee te rekenen. In 1945 voerden we
uit de V. S. voor 82 millioen doll. In,
waartegenover een export van slechts
5.3 millioen doll stond, in de eerste vfjf
maanden van 1946 hadden we een ex
port van 5,3 millioen doll, tegenover
een import uit de V.S. van 73 millioen
doll. M.a.w in bijna ander half jaar
wijst onze handelsbalans met Amerika
een tekort van ruim 140 millioen doll.
Het is een gelukkige omstandigheid, dat
zoowel de productie, als de export van
ons land stagende is en voor Juli een
zeer belangrijken vooruitgang aanwijst,
maar, gelijk prof. Kuin onlangs accen
tueerde. zullen we er op bedacht moeten
zijn onzen import te beperken en onzen
export op te voeren, vooral wanneer de
prijzen van Importgoederen blijven stij
gen, gelijk dat den laatsten tijd het ge
val was.
Mede hierdoor en voorts als een ge
volg van de devaluatie van den gulden
na de bevrijding, is het prijspeil in
Nederland aanmerkelijk gestegen. Vol
gens de recente gegevens van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek stegen
de gToothandelprijzen sinds 1940 van
gemiddeld 130,6 tot 251,7 in Juli. Mede
als gevolg van de regeeringstoeslagen
is de prijsstijging in den, kleinhandel
minder groot, maar toch was het in
dexcijfer voor het levensonderhoud
van arbeidersgezinnen bij een cijfer
van 100 voor 1938/39 en van 101,9 voor
1939 in Maart 1946 tot 170,1, in Juni
1946 verder tot 181 gestegen.
Het is begrijpelijk, dat er zoowel in de
V.S. als ten onzent een voortdurende
spanning bestaat tusschen loonen en
prijzen, welke ten aanzien van de voor
uitzichten der industrieele bedrijven
groote onzekerheid schept en die in de
V. S reeds weer tot een omvangrijke ha
venstaking geleid heeft. De toenemende
animositeit, om het nu maar wat euphe-
mistisch te zeggen, tusschen Amerika en
Rusland, staat uiteraard ook aan een
versteviging en de consolidatie van de
internationale handelsbetrekkingen in
den weg, om niet te spreken van de
valuta-wyzigingen, welke hier en daar
tot stand komen of worden bepleit.
Dat de kapitaalbezitter bij zoo ne
velige perspectieven ten onzent toch
den moed heeft zich in sterkere mate
dan een paar maanden geleden voor
Indische Cultuurwaarden te interes-
6eeren, hetgeen ook deze week het ge
val was, moge worden aangemerkt als
een voorteeken van het economisch
herstel van Ned.-Indië, waaraan thans,
ondanks de nog steeds niet geregelde
staatsrechtelijke positie van dat deel
van ons Rijksgebied, hier en .ginds
hard gewerkt wordt.
Hetgeen o.m. blijken kan uit het be
sluit van de Koninklijke tot den bouw
ijzerschroot zal verwerken,
van een nieuwe raffinaderij op Balik
Pappan, zoomede van een staalfabriek
en ijzerwalser ij. welke laatste 150 000 ton
Een groote menigte verzamelde zich eergisteravond ln de omgeving van Abbey
Lodge ln Londen en 'blokkeerde het geheele verkeer uit sympathie met de „squat
ters", die dit blok hadden bezet. Bereden politie moest er tan te pas komen om
deze demonstratie -te breken. Een straatbeeld vóór de kpmst van de politie Op
den achtergrond een tweetal autobussen, die ln de menigte zijn vastgeloopen.'
De Amerikaansche
zeeliedenstaking.
DE MOEILIJKHEDEN' DEREN [VOORT.
De 500.000 zeelleden van de AJ.C.
(Amerikaansche Arbeldsfederatle), die
besloten den arbeid te hervatten, heb
ben verklaard niet langs de postende
stakers van de Clo (het Congres van In
dustrieele organisaties) naar hun werk
te zullen gaan.
De voorzitter van de Nationale Zee
lieden-Unie, Joseph Curran, deelt mee
dat de stakers posters zullen zetten bi)
elk schip, dat bemand Is met A.F.C.-
ledcn en dat zi| het plan hebben „elk
schip ln elke haven" vast te houden.
Unna-voedselschepen
naai Europa.
EEROPEESCHE VLUCHTELINGEN
NAAR AMERIKA.
Laguardla, directeur-generaal van de
Unrra, heeft medegedeeld, dat binnen
de komende 24 tot 36 uur schepen van
de Unrra met ladingen voedsel, steen
kool en andere producten voor Europa
de havens van Amerika zullen verlaten.
Laguardla ls ervan overtuigd, dat de
verschepingen ten behoeve van de Unrra
ondanks de stakingen der zeelleden voort
gang zullen hebben. De Clo had hem dit
beloofd, naar hij zelde;
De Unrra zal er bij de V. S. op aan.
dringen 120 tot 150 duizend vluchtelingen
uit Europa toe te laten.
Een gouverneur voor Triëst?
AANVAL OP VETO-RECHT.
De belangrijke besprekingen over het
bestuur van de toekomstlgen vrijstaat
Triëst. zijn gisteren op de Parysche con.
ferentle weer ingezet.
De Amerikaan Dunn zette ln de po
litieke en territoriale commissie op ver
zoek van Molotof de Amerikaansche
plannen uiteen; de Ver. Staten voélen
er voor, dat de Veiligheidsraad een gou
verneur benoemt, die ln het bestuur
van den vrijstaat den Raad zal verte
gen woord Igpn.
Kolonel Hodgson (Australië was van
oordeel, dat de Parljsche conferentie van
21 landen hierover moet beslissen. HIJ
deed opnieuw een aanval op het veto
recht der groote mogendheden, dat de
Veiligheidsraad reeds in de oogen der we.
reld ln dlscredlet heeft gebracht HIJ
doelde klaarblijkelijk op het gebruik, dat
de Sovjet-Unie van het vetorecht maakt.
Wallstieet's koersdaling.
OPTIMISME VAN JOHN D. SMALL
De leider van de Civilian Production
Administration, John D. Small, heeft naar
aanleiding van de Jongste koersdaling ln
Wallstreet verklaard, dat dit over het ge
heel een versoberende invloed heeft gehad
in de V.S Het zal ook er toe kunnen bij-
Terug naar Roosevelt's
opvatting?
De vastberaden politiek ten aanzien
van het Russische expansionisme, zoo
als uiteengezet door James Byrnes, zal
naar men te Washington verwacht on
gewijzigd blijven, ondanks de rede van
Henry Wallace, den Amerlkaanschen mi
nister van handel, waarin liet Brltsche
imperialisme werd becrltlseerd.
Men verwacht echter wel, dat het ln
practljk brengen van de politiek van Byr
nes wordt bemoeilijkt door het feit, dat
president Truman zich met de rede van
Wallace accoord heeft verklaard, zonder
klaarblijkelijk overleg met Byrnes of met
het ministerie van buitenlandsche zaken
te hebben gepleegd.
Vrienden van Wallace verklaren cate
gorisch, dat de rede was bedoeld als een
protest tegen de buitenlandsche politiek
van Byrnes en hls een aansporing terug
te keeren naar wat Wallace houdt voor
de buitenlandsche politiek van wijlen
president Roosevelt, n.l. het scheppen
van evenwicht tusschen Engeland en de
Sovjet-Unie, teneinde te voorkomen, dat
de rivaliteit tusschen beide landen tot
een nieuwen oorlog zou leiden, waarin
Amerika uit den aard der zaak zou wor
den betrokken.
Het is bekend, dat.Truman en Wallace
de rede zorgvuldig samen, hebben doorge
nomen. Het was oorspronkelijk de bedoe
ling van den president, slechts formeel die
gedeelten van de rede te 'onderschrijven,
die zoowel antl-Russlsche als antl-Engel-
sche gevoelens loochenden en ln dezen zin
werd aan het slot van de rede een alinea
ingelascht. Toen men den president even
wel vroeg, of hij ook de rest van de rede
goedkeurde, kon hl) niet aders dan beves
tigend antwoorden.
In ambtelijke kringen te Washington
ls men. verbaasd over de botheid, waar
mede Wallace de Brltsche politiek critl-
seert, en over den toon van „toegevend-
Albaneezen protesteeren.
TEGEN „GRIEKSCHE PROVOCATIES".
Albanië heeft den Veiligheidsraad offi
cieel verzocht alle mogelijke maatregelen
te nemen om een einde te maken aan
„Grleksche provocaties". In den Albanee-
held" niet betrekking tot de Sovjet-
Unl^ Men w(jst er op, dat hoewel pre
sident Roosc^lt steeds een politiek van
Invloedssferen heeft verworpen, de poli
tiek van Wallace een aanzienlijke con
cessie aan Rusland doet, waar hf| de
vcrdeellng van de wereld in Russische
en Amerikaansche Invloedssferen voor
staat.
EEN BLUNDER VAN TRUMAN?
Waarnemers, die nauw zijn betrokken
by het politieke leven ln New York heb
ben gezegd dat do rede van Wallace en de
goeakeuring van Truman een .politieke
zet" ls. Het antwoord op wat voor buiten
landers een raadsel ls, luidt- de verkie
zingen".
De gematigd-conservatieve „New York
Herald Tribune", die tot dusver achter de
politiek van Truman en van wijlen pre
sident Roosevelt stond, spreekt van een
ongelooflijke blunder van Truman, die een
warboel in optima forma veroorzaakt en
Byrnes zoowel als de nationale positie be
lachelijk maakt. Een beter voorbeeld van
onbekwaamheid tot het lelden van bui
tenlandsche politiek ls moelek te vinden,
aldus hot blad.
Op weg naar Indië.
COMMISSIE GENERAAL IS VERTROKKEN
Hedenochtend om 6 uur steeg de „Sky-
master" NL 302" van Schiphol ln het
zonlicht omhoog om den tocht naar In
donesië te beginnen. Aan boord bevinden
zich de drie leden van de commissie-ge
neraal, die tot taak heeft haar stem bij
de komende onderhandelingen te doen
hooren en een oplossing te vinden voor
het Indonesisch probleem
Onder de personen, die de commissie
uitgeleide deden, bevonden zich de mini.
sters Beel, Jonkman en Mansholt, oud-
mlnlster Logemann. de sultan van Pontia-
nak, K. Vorrlnk, Jhr. Van der Go»s van
Naters en vertegenwoordigers van do Ver.
cenlglng NederlandIndonesië.
Een redacteur van het A.N.P. had ge
legenheid de drie commissie-leden voor
bet vertrék naar hun meening te vragen
ove:- hun missie. De conclusie was.
Schermerhorn: „Wij gaan met den vas.
ten wil om de verhoudingen een zooda
nige wending te geven, aat daaruit ook
voor de verdere toekomst zsgeningen
fcunnen volgen."
Van Poll: „Niet zonder zorg, maar toch
met vertrouwen."
De Boer: „Ik ga met optimisme. De
hartstocht ls aan het bedaren."
En minister Beel zeide. .Er is alle re.
den voor optimisme."
Binnenkort bespreking Sjahrir
Uit betrouwbare bron wordt vernomen,
dat Sjahrir het voorstel van dr. v. Mook
om nog voor de aankomst van de com
missie-generaal besprekingen te houden,
heeft aanvaard.
In antwoord op den brief van dr. Van
Mook heeft Sjahrir zijn minister van
Blnnenlandsche Zaken Soedarsoko, als
persoonlijk vertegenwoordiger naar dr.
van Mook gezonden ten einde de voorbe
reidende, maatregelen voor een dergelijke-
bijeenkomst te treffen.
Soedarsono ls gisteravond te Batavia
aangekomen en zal zich vandaag met dr.
Van Mook ln verbinding stellen
In overeenstemming met de plannen zal
dr. Koets met zijn gezelschap morgen
naar het binnenland vertrekken.
DIRECTEUR-GENERAAL VAN DEN
ARBEID.
Benoemd is tot directeur-generaal van
den arbeid lr. Z. Th Petter, directeur
voor sociale zaken bij de N V. Philips'
Gloeilampenfabrieken te Eindhoven De
gemeente 's-Gravenhage ls hem als stand
plaats aangewezen.
Volgend jaar 100
Amerikaansche films naar
Nederland.
Het accoord tusschen den Nederl.
Bioscoopbond en de Amerikaansche
filmindustrie is thans door de Ame
rikanen geaccepteerd.
Het plan ls gedurende 1947 een
honderdtal films In Nederland te
dlstrtbueeren. Maandag as. zullen
de leden van den Nederl an dschen
Bioscoopbond nader over het ac
coord beslissen.
Engeland reageert.
„GEEN BRITSCH IMPERIALISME".
Een woordvoerder van het Brltsche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken heeft
verklaard, dat de rede van den Amerl
kaanschen minister van Hancel te Londen
aanzienlijke verrassing heeft "ewekt.
De opmerkingen over het Brltsche Im
perialisme waren des te verbazingwek
kender op een oogenbllk. waarop Enge.
land Brltsch-Indlë het beleid over zQn
eigen zaken toevertrouwt en met het
oog op het punctueele terugrekken van
Brltsche troepen uit Perzlë ln Maart.
Er bestaat ln Engeland geen neiging
een oorlog met de Sovjet-Unie onder het
oog te zien. aldus de woordvoerder, en
hij zelde dat er ln werkelijkheid meer toe.
spelingen op oorlogsgevaar ln de Russi
sche en Amerikaansche. dan ln dc Brlt
sche pers voorkomen.
PETITIE VAN DENEN IN
IN ZUID-SLEESWJK.
Verzoek om plebisciet.
De ..ZuldsleeswiJksche Vereeniglrg". de
organisatie der Deensche minderheid,
heeft een petitie gericht tot de Deensche
regeering en het parlement waarin wordt
verzocht, dat Zuid-Slees wijk onder
Deenrcb of internationaal bestuur zal
worden gesteld. Tevens wordt gevraagd bij
de vredesconferentie een verzoek cm een
plebisciet voor de bestemming van dit ge
bied ln te dienen.
„SQUATTERS" VINDEN STEUN.
Bü Parijsche huurders.
De mogelijkheid is niet uitgesloten,
dat de Engelsche squattersbeweging" de
volgende maand naar Frankrijk over
slaat. De „Vereeniging van huurders te
Parijs en omstreken", die 30.000 leden
telt en, naar verluidt, door de commu
nisten wordt gesteund, heeft n.l. een re
solutie aangenomen, waarin zij haar
sympathie en die van alle Fransche
huurders met de Engelsche squatters
betuigt en verklaart, dat zü eind Octo
ber een congres van dakloozen wil hou
den.
JOODSCHE BANKOVERVALLEN.
Verschillende dooden.
De Arabische stad Jaffa ls opgeschrikt
door het geluld van handgranaten, sten-
guns, revolvers en brenguns, toen veer
tien Joodsche ondergTondsche strijders
een overval deden op een Arabische bank.
In een korten feilen strijd werden twee
Arabische polltle-agenten, twee Arabische
omstanders en een Jood gedood. De over
val was door het optreden der politie, die
een cordon rond het gebouw trok. zonder
succes Acht Joden werden gearresteerd,
drie konden ontsnappen,
Op hetzelfde oogenbllk deed een groep
gewapende Joden een overval op een an
dere Arabische bank in Jaffa. zy werden
door de politie afgeslagen.
VEILIGHEIDSRAAD VERGADERT
MAANDAG.
De vergadering van den Veiligheidsraad,
welke gisteren zou worden gehouden, ls
tot Maandag as. 19.30 uur uitgesteld, dit
op verzoek van de Amerikaansche dele
gatie, wier afgevaardigde. Herschel John.
son, ziek ls.
Arthur van Schendel overleden
IN DEN OUDERDOM VAN 72 JAAR.
Woensdagavond ls ln zijn woning te
Amsterdam op 72-Jarigen leeftijd overle
den de bekende Nederlandsche schrijver,
Arthur van Schendel Tengevolge van zijn
geschokte gezondheidstoestand en een,
bij een val opgeloopen heupfractuur,
moest Van Schendel reeds gerulmen tyd
het bed houden.
Arthur van Schendel werd op 5 Maart
1874 te Batavia geboren. Nadat hi) de
acte M.O. Engelsch had behaald werkte
hij eenigen tyd aan onderwijsinrichtingen
ln Engeland en was later als leeraar ln
Haarlem werkzaam. Spoedig wydde hy
zich geheel aan de literatuur en debu
teerde ln 1896 met een mlddeleeusch ver
haal „Dragon", zyn eerste groote werk
„een zwerver verliefd", dat ln 1904 ver
scheen, maakte al direct opgang. Sinds
1921 woonde Van Schendel in Sestri Le-
vante aan de Itallaansche rlvlèra, van
waar hy ieder Jaar voor 'ongeren tijd zyn
vaderland bezocht. Ook tydens den oor
log ls Van Schendel ln Italië gebleven,
waar hij tot 1944 rustig ln Sestri Le-
vante kon biyven werken. BIJ de beschie
ting van Genua door de Engelschen,
moest de familie Van Schendel op muil
ezels de bergen ln vluchten.
Na de bevrijding heeft de SH.A.E.F. den
heer Van Schendel aangeboden om hem
per vliegtuig naar Nederland te brengen.
Hy heeft dit aanbod met het oog op zijn
gezondheidstoestand (hy was herstellende
van een zware ziekte) niet kunnen aan
nemen. Per auto en per trein Is hy toen,
vergezeld van zyn vrouw en dochter, ln
November van het vorig Jaar weer ln
Amsterdam teruggekeerd.
HET BROOD MINDER VAN KWALITEIT?
Het A.N P. meldt dat de kwaliteit van
het brood waarschyniyk spoedig minder
zal worden tengevolge van de Amerikaan
sche havenstaking, welke alle verscheping
heeft stilgelegd.
Een belangrijk deel van do broodbloem
moet binnenkort uit lnlandsche tarwe
worden gefabriceerd en indien de aanvoer
van tarwe uit het buitenland niet spoe
dig hersteld wordt, zal ook rogge aan de
grondstoffen van de broodbloem moeten
worden toegevoegd.
De voedingswaarde van het brood zal
er echter niet door verminderen.
VEEL BEWOLKING.
De Bilt, verwacht tot morgenavond
In den nacht of ochtend eenlge regen.
Later opklarend en warmer, doch met
veel bewolking. Z.W. wind, die aan de
kust tydeiyk krachtiger zal zyn.
De Nederlandsche verliezen
in Indië.
De regeering maakt bekend dat tot 1
Augustus 1946 de navolgende verliezen
zijn geleden ln Nederlandsch-Indlë:
a. Marine: gesneuveld 3 officieren, 32
onderofficieren en manschappen, aan be
komen verwondingen overleden 1 officier,
12 manschappen; gedood tengevolge van
dienstongeval 1 officier, 11 onderofficieren
en manschappen.
Totaal gemiddelde sterkte: 5000 (verlie
zen rond 1 pet.;
b. Landmacht; gesneuveld 9 officieren.
78 onderofficieren en mjnderen; gedood
tengevolge van dienstongeval 1 officier,
40 onderofficieren en minderen.
Tctaal gemiddelde sterkte 12000 (ver
liezen rond 1 pet.);
c. Nederland:ch-Indlsch-leger: gesneu
veld 8 officieren. 51 onderofficieren en
minderen alsmede 54 Indonesiërs; vermist
12 officieren. 21 onderofficieren en min
deren alsmede 11 Indonesiërs.
Totaal gemiddelde sterkte over 1945:
5000; over 1946 20.000 man (verliezen
rond 1 pet.).
Interview met prof. Romme
VERKLARING INZAKE INDIË.
In een interview met het Engelsche
weekblad ..Catholic Herald" over Indië,
zelde prof. Romme, voorzitter der Katft.
Volkspartij o.m.
Het nieuwe kabinet zal de verklaring
van het vorige kabinet (een tijdeiyko
vorm van zelfbestuur met een referen
dum na ongeveer een generatie) onder
steunen. De huidige regeering zal dit aan
bod niet intrekken, maar wil de kwestie
van het referendum naar voren brengen
op de ryksconferentle, die dr. Beel met
zoo min mogelijk uitstel wil doen begin
nen. Een snelle byeenroeplng van deze
conferentie zal ook een van de voornaam
ste taken zyn van de onlangs benoemde
commissie-generaal voor de Interimaire
regeering ln Indonesië. Deze conferentie,
waarop alle deelen van het ryk zullen
worden ultgenoodlgd (hetgeen voor In
donesië beteekent vertegenwoordigers van
alle betrokken partyen) moet beslissen
of dit referendum al dan niet nvoet
plaats vinden. De regeering hoopt, dat
gezonde en reëelo politieke denkbeelden
de overhand zullen hebben en alle verte
genwoordigers kunnen overtuigen van de
eemeenschappeiyke voordeelen, wanneer
zij zich b'j het Vereenlgd Konlnkryic aan
sluiten.
Toch binnenkort een aantal
nieuwe punten.
(Van een onzer redacteuren).
Nederland worstelt nog altUd met
een tevtlel-probleem en er ls voorloo-
pig weinig,kans op een oplossing. In
het departement van economische za
ken te Den Haag hebben de directeu
ren van het rijksbureau voor textiel,
de hceren J. A. Panhuyzen cn dr. H.
J. W. v.d. Poel. ons dat gisteren 1n den
brecde uiteen gezet.
Deviezen-nood dwingt tot beperking bij
aankoopen in het buitenland en ook daar
heeft men zooveel moeliybheden, dat de
levering van aangekochte goederen dik
wijls met vele bezwaren, en zeer veel tyd-
verlles, gepaard gaat. Ruwe katoen en ru
we wol komt er thans voldoende, doch
onze behoefte aan kamgaren -wordt nog
slechts voor 20 pCt. gedekt, terwyi de aan
voer van katoenen garens uit het buiten
land nog niet eens is begonnen!
Onze oude buitenlandsche leveranciers
biyken om welke reden dan ook wei
nig geneigd om ons ln dit opzicht tege
moet te komen en het ls onder meer de
productie van tricot-ondergoederen, welke
daar ten zeerste onder ïydt!
Het kolenprobleem, dat na de bevrijding
zooveel hoofdbrekens heeft gekost, #ls ge
lukkig vrywel opgelost, maar eenlge re
strictie blijft ln dit opzicht toch geboden.
Want de winter elsoht verwarming ln de
fabrieken en dat vordert alléén voor de
textiel- en de confectie-industrle tooh
weer 10.000 ton kolen extra.
Een zeer groote mocliykheld biyft even
wei nog altyd hpt tekort aan personeel:
gescshóóld personeel en vooral ook vrou
wen en meisjes, die ln diverse onderdeelen
Vandaag wordt de president van Tsjecho-
Slowaklje, Masarijk, 60 Jaar.
(Foto ANP)
neTawz brle' Veiligheidsraad worst
ney a.u.z. net uivge\en \an geia, e\eu beweerdt dat de Grieken dit Jaar verant.
De Centrale van Ver. van personeel
ln 's rijks dienst heeft er ln een motie bil
de regeerlng op aangedrongen om aan het
rykspersoneel zoo spoedig mogelijk een
behoorlijken duurtebiislag toe te kennen.
De onrust onder het personeel kan alleen
worden weggenomen door het salarispeil
ln overeenstemming te brengen met het
levenspeil.
Op Schiphol arriveert Maandag de
Engelsche oorlogsverslaggever Stanley
Mexed om de herdenkingsplechtigheden
van den slag om Arnhem bil te wonen.
BINNENLAND. Mexed ls de eenlge overlevende verslag-
j gever die indertijd met de luchtlandlngs-
troepen boven Arnhem naar beneden
kwam.
i De afzet van onze overtollige groente
naar Duitschland If hervat.
woordelijk zijn voor 57 ..Incidenten"
Te Vriezenveen ls door twee mannen
r- woo» ,u,|lfol van wie er een in Canadeesch uniform
,Er bestaat ^en tw Ufei over, dat de was gekleed, een roofoverval gedaan op
het postkantoor. De politie bleek echter
gewaarschuwd en greep ln. Niettemin zijn
de daders, zij het zonder bult. ontkomen.
door de politiek der huidige Grleksche
regeering en de acties van haar organi
saties geschapen toestand, een directe
bedreiging van den vrede op den Bal
kan vormt", aldus dc brief.
ney" d.w.z. het uitgeven van geld,
snel als het ontvangen wordt, wat vermin
dert. Small ls van meening, dat van nu
af aan het Amerikaansche publiek mis
schien wel geneigd zal zijn met koopen
tot morgen te wachten, l.p.v. altijd te
trachten „eergisteren" te koopen.
Hij verklaarde verder, dat de koersin-
zinklngen veroorzaakt werden door de
geestesgesteldheid. Het publiek maakt
zich ongerqst over den internationalen
toestand. de arbeidsconflicten, de
schaarschte en de prijsherzieningen.
Sinall zelde te hopen, dat de psycholo
gische Invloed van de effectenbeurs niet
tot een onnoodigen terugslag zou lelden
We hebben drie zeer goede productie- het schiereiland Chalcidlre ten Zuiden oorlogsdagen van Mei 1940. aen reserve
maanden achter ons Wanneer het zoo van Salonlki. eerste luitenant vlieger A. van Oorschot,
doorgaat, met rust op de arbeidsmarkt en i De communisten hebben stelling geno- thans gezagvoerder by het West-Indisch
een goede productie, ben lk ten aanzien men achter drie mynenvelden en be. bedryf van de K.L.M begiftigd heeft met
van de toekomst zéér optimistisch Ik zie j schikken over de grootste opslagplaats van het vllegerkruis.
géén inzinking ln de nabye toekomst, doch wapenen en munitie, die door de Elas 1 Dezelfde hooge onderscheiding viel ten
ACTIE TEGEN COMMUNISTEN.
Intusschen zyn* Grleksche militaire, en
t>olltletroepen gisteren op groote schaal
operaties begonnen tegen gewapende com.
munlsten. die zich verschanst hebben op
Uit betrouwbare bron wordt verno.
men, dat het bezoek van lord KDlearn
aan Indië ls uitgesteld tot de 2de helft
van de volgende wee»'
H.M de Koningin heelt op grond
van daden van Initiatie! moed en vol
harding. betoond m'luchtgevechten tegen
den overmachtlgen vijand gedurende
vërwacht"nög°zéer vele maanden" van wel-1 (guerlllatroepen van de Earn) ln Noord
■vaart! Griekenland ls gevormd.
I deel aan den
Abspoel.
I-L.M.-gezagvoerder J. J.
BUITENLAND.
Enkele dagen geleden zijn In Durban
(Zuld-Afrlka) 100 kolonisten aangekomen,
w.o. ook Nederlanders
Te Trondhelm ln Noorwegen worden
proeven genomen met vervaardiging van
vlschnetten uit Nylon om te onderzoeken
of het nylon sterk genoeg zal blijven en
bestand zal zyn tógen zout water.
De weduwe van den Franschen filo
soof Henri Bergson is te Genève overleden.
Do zoon van den Noorschen schryver
Knut Hamsun ls wegens collaboratie tot
9 Jaar gevangenisstraf en 10 Jaar verlies
van burgerrechten veroordeeld,
Dr Frledcosburg. president van het
Dultsoh centraal bureau voor brandstof
fen en energie ln de Sovjet-zóne vai
Duitschland. is ontslagen, „daar hij In zyx
'departement fascistische tendenties toe
stond". Hy zelf verklaarde, dat de werke
lijke reden van zijn ontslag een twist met
de Dultsche communisten Is, daar hy wei
gerde de mynen aan hun eigenaren te
ontnemen, tenzy deze nazls of oorlogs
misdadigers waren terwyi de communis
ten alle mynen wilden onteigenen.
Het door Tsjang Kal SJek bekrach
tlgde doodvonnis van luitenant-generaal
Ta^asjl Sakal ex-bevelhebber van het der
de Japansche leger )n Zuld-Ohlna, ls ln
het bijzijn van 2.000 Chlneezen te Nan
king door den kogel voltrokken.
Te Freiburg, waar het voedselrant
soen slechts 980 calorieën pèr dag bevat
tegenover 1337 calorieën in de Brltsche
zone, doen zich verschijnselen van hon
geroedeem voor. De kindersterfte ls van
5 tot ruim 18 gestegen.
In verschillende deelen - van Triëst
zyn zes bommen gelegd, waarvan vijf ont
ploften. Er waren geen ongevallen; vier
personen werden gearresteerd.
De politie te Milaan arresteerde gis
teren den chauffeur Giovanni Baracchi,
die het laatste lid schijnt te zijn van de
groep, die ln April het lichaam van Mus
solini ontvoerdde. aldus U.P.
De beroemde negerzanger Paul Robe
son zal 23 September bil het gedenktee-
ken van President Lincoln te Washington
een toespraak houden ter opening van
een ..Kruistocht van 100 dagen tegen het
lynchen". Hij wil oun. bereiken, dat de
keuze van Bllbo. bekend tegenstanden;
van het negerras en lid van de Klu-Klux-
Klan, tot senaatslld ongeldig wordt ver
klaard.
U. P. meldt, dat de voorzitter van de
socialistische eenheidspartij, Otto Grote-
wohl, ln een te Rostock gehouden rede
voorgesteld heeft ln geheel Duitschland een
plebisciet te houden over de kwestie van
een federatief of Ver. Duitschland.
van het textielbedrijf onmisbaar zijn. Ge
lukkig ls er te dien aanzien een lichte ten-
denz tot verbetering, waaraan zoo zelde
de heer Panhuyzen overigens het feit
dat er ln de textielfabrieken nog wel eens
wat afvalt" niet geheel vreemd zal zijn!
„Hoe groot ls het percentage van dien
„afval"?, hebben wy den spreker gevraagd
benieuwd als wy waren of dit van Invloed
kon zijn op de toewyzlngen voor de bur-
B*De heer panhuyzen heeft er geen recht-
streeksch antwoord op gegeven; liet ech
ter wel uitkomen dat hij er geen bezwaar
ln zag dat Iemand, die den geheelen dag
ln de textiel werkt, daarvan ook Iets ex
tra's krijgt.
BEDENKELIJKE DALING.
Intusschen ls de arbeidsproductiviteit,
vergeleken bij vroeger, beduidend gedaald.
Gemiddeld 75 pCt. van het aantal arbei
ders. dat voor den oorlog ln de textiel
industrie werkzaam was. werkt er nu weer.
Maar zy bereiken gemiddeld slechts
50 pOt. van dé vóór-oorlogscho productie!
Hetgeen neerkomt op één punt per hoofd
der bevolking per week of-te-wel: 50 pun
ten per Jaar! x,
Een twee-ploegenstelsel zou thans het
voor-oorlogsche productie-peil weer kun
nen doen benaderen, maar alleen voor de
katoen-splnneryen zou dat al 5500 arbei
ders méér opelschen. En de wetenschap
dat deze onmogeiyk te vinden zyn, leert
ons tevens dat de geleidelijke opheffing
van de beperkende bepalingen der textiel
distributie voorlooplg nog wel een illusie
zal blijven
Laten wy ons troosten met do mededee-
ling dat er ln den loop varl de eerstko
mende maanden weer een aantal punten,
van de textlelkaart geldig zullen worden
verklaard! Hoevéél punten biyft voorals
nog een geheim.
Als de geheele blnnenlandsche productie
ter beschikking stond van de gewone ge
zinsverzorging. Jamaar zóó ls net
niet. Zes acht pCt. is bestemd voor den
export, doch een zeer belangryk© aftrek
vindt daarnaast plaats voor leger, marine
en luchtmacht, voor ziekenhuizen land
bouw en verkeer, voor echoenvoering en
voor fietsbanden. In iedere band gaat b.v.
125 gram katoen!
ALS HIJ EEN „BAADJE" KRIJGT
En wij moeten ook zorgen voor Indië.
waar vele landgenooten zonder kleeding
zitten. Zooals het eens hy ons was op het
platteland, zoo ls het ook ln Indië ge
weest. De liilander zat onder den klapper
boom, maar hy wilde er alleen inklim
men om de klappers te plukken „als hij
een baadle kreeg"......
Niet alleen in Holland heeft men het
moeiiyk gehad!
In totaal blijft aldus ongeveer 60
van de productie beschikbaar voor de
burgerij.
GEEN PUNTEN-INFLATIE MEER
Tegeiyk met het aanwyzen van nieuwe
textielpunten wil men nu een andere re
geling Invoeren, Aan de punten-lnflatle
moet een einde komen. De voorraad-vor
ming van de winkeliers zal ln de hp,nd
worden gewerkt en niet eerder zullen er
punten bekend worden gemaakt of het
moet zeker zyn dat men er ook op koo
pen kan. En dat men eenlge keuze kan
maken. Binnen het raam van de koop
kracht en de besohlkbare textielpunten
zal een zekere concurrentie tusschen de
winkeliers teweeg worden gebracht.
Het streven Ls: een Jacht op de punten
door den winkelier. Dat zal zyn service be
vorderen en het publiek ten goede komen!
Strenge controle van overheid en pu
bliek op den zwarten handel biyft daarby
noodzakelijk. Evenals zeer zwart) straffen
op overtredingen. Volledige uitverkoop
onder toezicht zal ongetwyïeld preventief
werken, meende de Panhuyzen.
Ook het publiek maakt echter dik
wijls misbruik van de gelegenheid. In
de groote steden ziet men lederen
morgen lange files voor de magazij
nen. En wie oplet ontdekt eiken dag
dezelfde gezichten! Vrouwen koopen
dc punten zwart doen Inkoopen en
verkoopen de „óult" weer met winst.
Men heeft nog geen middel gevonden
om dat euvel doeltreffend te bestrijden.
VEEL KUNSTZIJDE
Enkele korte mededeellngen nog tot be-
sluit van dit gesprek met het directorium
van het Rijksbureau voor textiel.
De kunstzyde-productle zal ln '47 on
getwyïeld het vóor-oorlogsche peil hebben
bereikt, zoo niet overschreden. Voor do
dames ziet er dat dus bemoedigend uit.
Wollen Japonnen zullen er nog niet zoo
heel veel zyn, want daarvoor ls kamgaren
noodlg, maar gelukkig zyn er Juist uit het
buitenland ten aazlen van de levering van
kamgaren gunstige berichten. Aan de
vraag naar corsetten zal nog slechts ln
geringe mate kunnen worden voldaan.
Corsetstof werd hier vroeger nauwelijks
gemaakt en ae meeste qorsetten kwamen
i uit Duitschland.
i Er ls nu ln ons land een industrie van
corset-stof begonnen (Kunstzydol) maar
de productie ls nog heel klein.
De handelsmarges voor confectie-pro
ducten (costuums. mantels, enz.) zullen
opnieuw worden bekeken en waarschyniyk
binnenkort voor de tweede maai worden
verlaagd.
