LEIDSCH
DAGBLAD
Meten met twee maten
De Russen tegen Italië, voor
Roemenië
Vier adviseurs voor Dr. Van Mook
Gespannen toestand in Palestina
Distributieproblemen
Met een enkel woord
De kortelings in ons Blad gepubli
ceerde serie artikelen „Achter het stalen
gordijn", waarin een onzer medewerkers
verhaalde van zijn bevindingen, opge
daan tijdens een rondgang langs en
door verscheidene bewaringskampen van
politieke gedetineerden, heeft onder
onze lezers sterk uiteenloopende reacties
gewekt.
Het pleit voor de rechtsopvattingen
ivan het Nederlandsche volk, meer be
paaldelijk van onzen lezerskring, dat
althans voorzooverre wij in de gelegen
heid waren deze stemming te peilen
men vrijwel algemeen de meening was
toegedaan, dat een snelle berechting, in
het bijzonder ten aanzien van de zgn.
„lichte" gevallen, niet alleen dringend
gewenscht was uit een oogpunt van
menschelijkheid, doch tevens een nood
zakelijke voorwaarde vormde ter bevre
diging van het rechtsgevoel der betrok
kenen.
Aanzienlijk minder eenstemmigheid
bestond er met betreking tot de vraag
of de door onzen medewerker in ver
scheidene opzichten gewraakte behan
deling der gedetineerden in overeen
stemming is met de waardigheid van
ons recht, bijv. of het toelaatbaar of
zelfs gewenscht moet worden geacht,
dat babies bij de voltooiing van het eer
ste levensjaar worden gescheiden van
de moedei", of lijfstraffen toch eigenlijk
niet oogluikend moeten worden toege
staan, of een rookverbod gerechtvaar
digd is, e.d. Sommigen achtten geen
straf te zwaar, anderen bleven aan
dringen op een strikt menschwaardige
behandeling.
Doch fel contrasteerden de opvattin
gen, waar onze briefschrijver de kwestie
van de voorgenomen vrijlating der po
litieke delinquenten in het geding
bracht.
Dit is overigens volkomen begrijpelijk.
Het spreekt bijna vanzelf, dat de uit
zonderingen daargelaten de meest
onverzoenlijke houding kan worden ver
wacht van hen, die in de afgeloopen ja
ren den druk der Duitsche bezetting in
samenhang met de daarmede collabo-
reerende N.S.B. het zwaarst hebben ge
voeld, hetzij door persoonlijke belevenis
in Nederlandsche of Duitsche concen
tratiekampen, hetzij do:r het verlies
van dierbare vrienden of verwanten als
gevolg van het optreden van den geha-
ten bezetter of zijn perfiden handlanger.
Een dergelijke instelling is evenzeer be
grijpelijk (want zuiver menschelijk!) ten
aanzien van hen, die zelf door de Duit
sche maatregelen Jodenkwestie, ar
beidsinzet uit het maatschappelijk
proces gestooten, hun -buurman-N S.B.'er
zagen profiteeren van de aan dit lid
maatschap verbonden voordeelen en
-rechten en uit hun verborgen schuil
hoeken moesten toezien, hoe hun over
buur--bunkerbouwer zich in een weelde
van zwarte levens- en genotmiddelen
baadde, terwijl zijzelf het allernoodza
kelijkste moesten ontberen. Tot deze
categorie van min-of-meer-onverzoen-
lijken behoort ook de groep van illegale
werkers, wier levensgevaarlijke risico's
werden vergroot door de dagelijksche
bedreiging van „Nederlandsche" S.D.-
spionnen en landwachters, een omstan
digheid, welke er stellig niet toe bij
draagt hen bijzonder vergevensgezind
tegenover deze lieden te doen staan.
Tegenover de hierboven geschetste com
binatie, die zich in het algemeen una
niem stelt op de basis van de nood
zaak eener snelle berechting, staan zij,
die veelal met het Evangelie als uit
gangspunt uit- primair-christelijke
overwegingen van barmhartigheid en
naastenliefde derhalve de voorgeno
men vrijlating voorstaan en zich nu
reeds beijveren om deze politiek-ont
spoor den maatschappelijk te reclas-
seeren.
85ste Jaargang
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1946
No. 25855
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055
WEERBERICHT
TIJDELIJK OPKLAREND.
De Bilt verwacht tot Donderdagavond:
Zwaar bewolkt met tijdelijke opkla
ringen. Enkele buien vooral geduren
de den naGht en vroegen ochtend
langs de Noordzeekust en het IJssel-
meer. Matige Zuld-WestellJke tot Wes
telijke wind. Koel.
Doodstraf tegen Sonai geëischt
Tegen den Japanschen oorlogsmisdadi
ger Sonai is door het tijdelijk militair
gerechtshof, te Batavia de doodstraf
geëischt.
Dezelfde tegenstellingen, welke wij in
de voorgaande regels formuleerden en
waarin zich nog t-al van min of meer
belangrijk nuanceeringen voordoen,
openbaren zich eveneens met betrek
king tot de richtlijnen voor de vrijla
ting van politieke delinquenten, welke
de Minister van Justitie in antwoord op
hem door het Tweede Kamerlid, den
heer Vorrink gestelde vragen heeft be
kend gemaakt.
Wanneer de Minister daarin als zijn
oordeel te kennen geeft, dat het ook
onzerzijds onvoorwaardelijk als zéér
moeilijk erkende vraagstuk der politieke
delinquenten op korten termijn moet
worden teruggebracht tot een vraagstuk
van berechting alléén en hij ter verwe
zenlijking van dat doel richtlijnen ver
strekt aan zijn onderhebbende staande
magistratuur, dan opent hij daarmede
de deur voor een zelfs-het-primitieve-
rechtsgevoel-geweld-aandoend meten
met twee maten.
Immers de Tribunalen, als zijnde de
instituten, welke ingevolge het Besluit
Bijzondere Rechtspleging zijn aangewe
zen voor de berechting der zgn. lichte
gevaUen, hebben reeds in honderden
gevallen uitspraken gedaan, waarbij in-
terneeringsstraffen en ontzetting uit
beide kiesrechten werden opgelegd voor
een termijn, waarvan het einde aan
merkelijk later zal vallen dan het tijd
stip, waarop soortgelijke gevallen, die
toevallig nog niet aan de beurt zijn ge
komen, thans binnenkort zonder straf
oplegging in vrijheid zullen worden ge
steld, aangenomen althans hetgeen
toch waarschijnlijk moet worden geacht
dat de door den minister uitgegeven
richtlijnen worden opgevolgd.
Deze onbillijkheid wordt nog sterker
geaccentueerd door het feit, dat volgens
de ministerieele schatting 50 van de
met name genoemde zware categorieën
buiten vervolging en in vrijheid kan
worden gesteld, waardoor deze groep
ondanks haar zwaardere vergrijpen,
zelfs een voorkeursbehandeling geniet
boven de „lichtere" collega's!! Dit is
toch wel héél dwaas.
Ook overigens bevat het antwoord van
den minister meerdere uitlatingen, bij
welker lezing wij ons de oogen uitwrijven.
Bijv. de passage, waarbij de in vrij
heid gestelde politieke delinquenten,
wat de materieele voorzieningen betreft,
op één lijn worden gesteld met 'de oor
logsslachtoffers, hetgeen dus neerkomt
op een verstrekking van extra-toewy-
zingen, waaraan menig onverdacht goed
Nederlander, die slechts het negatieve
voorrecht geniet niét tot de directe oor
logsslachtoffers te behooren, minstens
even groote behoefte heeft.
En wat te zeggen van de buitenver-
volgingstelling van de economische col
laborateurs, die zich niet „op groote
schaal" (waar ligt de grens?) verrijkt
hebben en die geraffineerd genoeg wa
ren om hun duistere praktijken voor
hun omgeving te camoufleeren, waar-
daar hun handelingen derhalve „geen
groote en diepgaande ergernis" verwek
ten? Ook zij kunnen in vrijheid worden
gesteld op voorwaarde, dat zij zich als
„goede" Nederlanders zullen gedragen.
Geldt deze voorwaarde dan niet voor
alle burgers van dit land?
De heer Vorrink smaakt de voldoening
door zijn vragen een bal aan het rollen
te hebben gebracht, welke voorloopig
wel niet tot stilstand zal komen.
Rede van Molotof.
Gistermorgen kwam Molotof aan het
woord ter Parijsche conferentie.
Hij begon zijn rede met de beschul
diging dat „bepaalde groote mogend
heden" trachten een monopolistische
positie in de Middellandsche Zee te
verwerven. Molotof noemde deze mo
gendheden niet bij name. doch zelde
verder dat zij trachten Italië en Frank
rijk, de historische Middellandsche Zee
straten, op den achtergrond te drin
gen.
Molotof, die de Gasperi's rede van
Zaterdag behandelde, verklaarde dat
het fascistische Italië een groote ver
antwoordelijkheid droeg voor het bond
genootschap met Hitier en voor den
greep naar de wereldmcaht van de as-
landen. Hij voegde hier echter aan toe
dat de nieuwe Italiaansche republiek
niet tot een mogendheid van den twee
den rang in Europa kon worden terug
gebracht noch worden beroofd van haar
positie als Middellandsche Zee-macht.
Wel deed Molotof een scherpen aan
val op de tegenwoordige Italiaansche
regeering. die gefaald zou hebben de
overblijfeselen van het fascisme uit te
roeien.
Italië moest volgens Molotof een „pro-
gressief-democratische republiek" wor
den door een zuivering van zijn onder
wijs, zijn industrie en andere phases
van het nationale leven, waaruit de re-
actionnairen verdreven moeten worden.
„Het. kan geen democratische republiek
worden, voordat de resten van fascisme
en fascistische ideologieën uitgeroeid
worden".
Molotof was van oordeel dat de Gas
peri's rede geen bevredigend antwoord
gaf op de vragen die verband houden
met het Italiaansche vredesverdrag en
zeide: „ik behoef nlec in détails te
treden, maar wij kunnen niet het. feit
over het hoofd zien dat deze rede min
der een verdediging was van de wettige
belangen van het Italiaansche volk dan
wel een ondersteuning van de politiek
van gebiedsuitbreiding van het oude
Italië".
Molotof veroordeelde de Italiaansche
eischen op het grootste deel van het
Istrische schiereiland, zeggende dat dit
gebied altijd overwegend SlavLsch ge
weest is en dat het een ernstige fout
v/as toen het in 1919 aan Italië werd
gegeven.
De tijd is voorbij, dat de Slavische
landen onder de staten van Europa
verdeeld kunnen worden, zoo riep de
Russische afgevaardigde uit. De Slavi
sche volken staan nu in de rijen der
geallieerde landen op voet van gelijk
heid.
Met betrekking tot de aanspraken
van andere landen op Italiaansch ge
bied, zeide Mo'ofcof: kunnen ons
niet vereenzelvigen met deze buiten
sporige aanspraken, die zouden kun
nen leiden tot een economische slavernij
van Italië onder het juk van buiten-
landsche trusts en kartels.
Molotof sprak de hoop uit dat andere
landen economische regelingen met Ita
lië zouden treffen die zulk een „slaver
nij" zouden voorkomen. Molotof ver
zette zich tegen het principe van ge
lijke behandeling voor alle landen, on
verschillig of Italië daarmede goede of
slechte betrekkingen onderhoudt, waar
bij hij zich dus tegenover Engeand en
de Ver. Staten stelde, die beide zulk
een gelijke behandeling wenschen.
Molotof viel de Gasperl scherp aan,
omdat deze de suggestie had geuit dat
het hier slechts om een voorloopigen
vrede gaat. Het. verschil van meening
op de Parijsche conferentie heeft „blijk
baar de hoop ingegeven in sommige
kringen dat het compromis door de mi
nisters van buitenlandsche zaken be
reikt, te eeniger tijd ongedaan gemaakt
zal kunnen worden", aldus Molotof.
De afgevaardigde van Ethiopië ver
zette zich tegen het opnieuw onder
Italiaansch beheer brengen der vroe
gere Italiaansche koloniën.
Verdediging van Roemenië.
Gistermiddag hield de Roemeensche
minister van buitenlandsche zaken Ta-
tarescu een pleidooi voor zijn land.
Tatarescu zeide dat Roemenië streefde
naar nauwe vriendschap met de Ver.
Staten. Engeland. Frankrijk en de Sov
jet-Unie en bood aan om voor alle tij
den de strijdbijl te begraven mei Roe-
menie's buren en traditioneels vijanden
Hongarije en Bulgarije.
De voornaamste bezwaren dis Tata
rescu tegen de voorwaarden van het
verdragsontwerp, inbracht waren drie
erlei:
Ten eerste dat Roemenië niet for
meel als co-belligerent erkend was, on
danks het feit dat meer dan een jaar
aan de zijde der geallieerden was ge
streden.
Ten tweede dat geen rekening was
gehouden met Roemeensche aanspra
ken op schadevergoeding ten aanzien
van Duitschland en Hongarije.
Ten derde dat Roemenië niet de ge
wapende strijdkrachten zou mogen be
houden waarmede het tegen Nazi-
Duitschland had gestreden.
De economische en herstelbetalings-
eischen die tegen Roemenië zijn inge
bracht zijn volgens Tatarescu zoodanig,
dat Roemenië er niet aan zou kunnen
voldoen, zelfs indien het daartoe de
verplichting op zich nam. De Roemeen
sche minister wees er op dat Rusland
slechts vergoeding eischte ter hoogte
van een vijfde der geleden schade. Hij
achtte het daarom vreemd, dat andere
geallieerde mogendheden op wier ge
bied Roemenië zelfs niet had gevoch
ten een behandeling zouden toepassen
die te ernstiger is doordat Roemenie's
economische situatie de diepste onge
rustheid rechtvaardigt.
^Tatarescu besloot met er op te wij
zen, 'dat Roemenië alle verplichtingen
Wélke het op grond van het vredesver
drag op zich zou nemen nauwgezet, zou
nakomen, hierbij geleid door den wensch
zijn plaats onder de vrije volkeren weer
in te nemen en te handhaven. Roeme
nië is uit een groot drama tevoorschijn
gekomen dat zijn bestaan in gevaar
heeft gebracht, zyn materieele kracht
gebroken heeft, doch zijn moreele
krachten intact heeft gelaten. Het land
heeft besloten den misdaad, die het be
ging. goed te maken en een nieuw so
ciaal en politiek leven voor zijn volk op
te bouwen, zoo besloot de Roemeensche
minister zijn rede.
De Russische afgevaardigde Wisjinsky
verzocht om Roemenië mild te behan
delen, in het bijzonder inzake de her
stelbetalingen en restituties. Vervolgens
liet Wisjinsky Roemenie's verdiensten
aan de zijde der geallieerden de revue
passeeren. De houding van den Russi-
schen gedelegeerde ten opzichte van
Italië was scherp in contrast met het
Russische standpunt ten opzichte van
Italië.
Ook de Tsjechische gedelegeerde Jan
Masaryk stak de loftrompet voor Roe
menië, dat voor zijn land een vriend
in nood was gebleken. Roemenië had
namelijk duizenden Tsjechen geholpen
om aan de klauwen van Hit-Ier te ont
snappen en het Roemeensche volk had
zoodra dit mogelijk was geworden de
zijde der gealieerden gekozen. Hitier
heeft volgens Masaryk gedurende de
laatste dagen van den oorlog twintig
duizend Roemeensche soldaten op Tsje
chisch grondgebied laten begraven.
Om zes uur werd de plenaire zitting
verdaagd U hedenochtend na een van
de vredigste dagen sedert de conferen
tie ruim twee weken geleden werd ge
opend. Dan zal Bulgarije gehoord wor
den. terwijl vanmiddag Hongarije zal
volgen. Reeds hebben enkel commissie
vergaderingen plaats gevonden.
De Grieksche premier, Tsaldaris. heeft
aan den voorzitter der vredesconferentie
een nadrukkelijke ontkenning doen toe
komen naar aanleiding van de bewering
van den Joegoslavischen vertegenwoor
diger Kar del j, dat Griekenland de ver
deeling van Albanië nastreefde. De eeni-
H. G. Wells t
De beroemde Engelsclie schrijver H. G.
Wells ls om 4 uur gistermiddag te Lon
den vredig ontslapen. HM leed aan suiker
ziekte. De geleerde, politicus, geschied
schrijver en romanschrijver Wells was een
der vruchtbaarste en meest gelezen
auteurs van zijn tyd. Zijn invloed op het
denken van vele menschen ls aanzienlijk.
Het oeuvre van dezen Brltschen auteur,
die op 21 September 1866 ln het graaf
schap Kent geboren werd, ls ontzaglijk.
Tot 1935 omvatten zijn werken o.m. 20
romans, 19 fantasieën, 4 boekdeelen met
korte verhalen en nog 20 boeken over
sociale, religieuze en politieke vraagstuk
ken. Zijn boek getiteld ..Outline of his
tory" maakte enorm opgang. Er werden
1 ft mlllioen exemplaren van verkocht,
waardoor hij rijk is geworden.
Turksch standpunt inzake
verdrag van Montreux.
Het antwoord van de Turksche re
geering op de nota van de Sovjet-Unie
Inzake herziening van het verdrag van
Montreux zal zeer binnenkort aan den
Sovjet-ambassadeur in Turkije worden
overhandigd.
Uit betrouwbare bron wordt verno
men, dat Turkije zijn bereidheid te
kennen zal geven het verdrag in over
eenstemming te brengen met de hui
dige internationale situatie. Tegelijker
tijd zal dit land in herinnering bren
gen, dat amendementen op het verdrag
van Montreux de toestemming van alle
onderteekenaars. met inbegrip van En
geland, ver eischen. Verder wordt ver
nomen, dat Turkije niet bereid zal zijn
voorwaarden te aanvaarden, die zijnsou-
vereiniteit en onafhankelijkheid beper
ken.
CONCENTRATIE VAN SOVJETTROEPEN
AAN DE GRENS VAN NOORD-IRAN?
Volgens de Amerlkaansche radio heeft
Hoessein Ala, ambassadeur van Iran te
Washington, aan Acheson, waarnemend
minister van buitenlandsche zaken ln
Amerika, verklaard, dat sovjet-Russische
troepen zich als tegenmaatregelen tegen
het zenden der Britsch-Indlsche troepen
ge hangende kwestie ten aanzien van naar Basrah aan de grens van Noord-Iran
Albanië, aldus Tsaldari, is Epirus. 1 hebben samengetrokken.
De Joodsche nationale raad ln Palestina
ln buitengewone zitting bijeen, heeft be
sloten. een politiek van nlet-samenwer-
klng met het bestuur ter plaatse te vol
gen ln verband met de „willekeurige de
portatie van Joodsche uitgewekenen door
de Britten".
De raad stelde vast, dat allen joodschen
leden ln adviescommissies der regeering
verzocht zal worden zich terug te trekken
en dat alle relaties tusschen de Joodsche
gemeenten en regeerlngsinstanties zuUen
worden verbroken.
Ook elders blijven alle Joodsche Instan
ties zich scherp keeren tegen Engeland.
In verschillende plaatsen in Palestina ls
het tot relletjes gekomen, vooral te Haifa
en Tel Aviv.
Te Haifa ls een vrouw gedood en zijn
zeven Joden gewond, doordat de politie
het vuur opende op een menigte van
duizenden Joden, die geen gehoor hadden
gegeven aan het uitgaansverbod. Zij
trachtten de haven te bereiken, vanwaar
illegaal gel migreerden werden gedepor
teerd.
Laguardia heef t Unrra-hulp toegezegd
aan de uit Polen vluchtende Joden.
Laguardia zelde voorts, dat naar zijn
meening. Canada, Mexico. Brazilië, Chili,
Bolivia, Venezuela, Argentinië, Australië
en Nieuw Zeeland ook zouden kunnen
helpen door het opnemen van verplaatste
personen,
Volgens een bericht uit Washington van
de Evening Standard zou president Tru
man een door Acheson voorbereid compro
mis-plan voor Palestina ter bestudeering
ontvangen hebben, waaromtrent men Tru
man's beslissing ln den loop van deze
week venvacht.
Het plan zou de volgende punten be
vatten:
1. Instelling van een Joodsche zone van
ongeveer 1800 vierkante mijl d.l. ongeveer
driehonderd vlerkante mijl grooter dan
werd vorgesteld ln het Londensche plan.
2. Een Amerikaansche bijdrage van 75
milUoen dollar om het levenspeil ln de
Arabische staten op te voeren,
3. Groote vrijheid van handelen voor de
Joden ln hun eigen zone.
Van Arabische zilde blijft men vierkant
tegen leder verdeellngsplan.
Versterking van het ambtelijk
apparaat der Indische regeering
In de memorie van antwoord betreffen
de het wetsontwerp tot Instelling van een
commissie-generaal voor Ned. Indië her
haalt de regeering nog eens dat de com
missie-generaal niet ls te bosohouwen als
een „gedelegeerde" van het opperbestuur,
doch meer ls te zien als een orgaan van
het opperbestuur voor bepaalde taken,
staande onder het gezag van dat bestuur.
Aan de hand van eenlge voorbeelden wordt
vastgesteld dat de wetgever ongetwijfeld
bevoegd ls bepalingen te geven betreffen
de de uitoefening van de Koninklijke
macht ln gevallen als deze. Men denke aan
de tallooze wetten betreffende de blnnen-
landsche bestuursvoering, aan wetten be
treffende de domeinen, wetten betreffen
de de krijgstucht, het vestlgingsstelsel en
andere militaire zaken, altegader onder
werpen waaromtrent die bevoegdheid des
wetgevers uit de desbetreffende artikelen
der Grondwet niet was af te lelden.
Met deze practljk is de staatsrechtwe
tenschap sedert gerulmen tijd eensluidend
ln overeenstemming.
De mln.-president en de min. van
Overzeescbe Gebledsdeelen vermogen
dan ook geen gegronde reden meer te
zien om twijfel aan de bevoegdheid
van den wetgever tot bet vaststellen
van bepalingen op dit gebied staande
te houden.
De Kroon blijft bovendien, gelijk voor
heen, haar functie van opperbestuur uit
oefenen; noch ln haar verhouding tot den
landvoogd als drager van het algemeen
bestuur ln Nederlandsch-Indlë. -noch ln de
uitoefening van haar eigen bevoegdheid,
noch daarmede gepaard gaande ministe
rieele verantwoordelijkheid komt verschil.
Wel verre van zich van haar publieken
plicht te ontdoen of te „distancleeren",
beoogt het.opperbestuur zich door dezen
maatregel Ln staat te stellen, zijn taak
sneller en doelmatiger te volvoeren.
De regeering wijst er op geenszins een
dreigement tegenover de volksvertegen
woordiging te hebben geuit met het oog
op de mogelijkheid dat het ontwerp niet
met den noodlgen spoed zou worden be
handeld.
De bedoelde mededeellng ls slechts ge
daan uit deferentie Jegens de Kamer.
Wanneer de ontwikkeling der gebeurte
nissen ln Indië onverwachts een climax
zou hebben bereikt en Indien het opper
bestuur daarbij om bepaalde redenen door
een bijzondere mLssle uit de sfeer der re
geering vertegenwoordigd had moeten zijn,
zou het de regeering leed hebben gedaan
Indien de Kamer onvoorbereid van zulk
een voorziening kennis had moeten ne
men terwijl de behandeling van het ont
werp bij haar aanhangig was Vandaar de
slotalinea der memorie.
Het zgn. „civil affairs agreement" is,
evenals het overeenkomstige document be
treffende de gezagsverhoudingen ln Ne
derland Ingeval van een geallieerden veld-
tocht, ln gemeen overleg tusschen de .be
trokken Nederlandsche en geallieerde In
stanties voorbereid toen die eventualiteit
naderbij begon te komen, en ls afgesloten
zoodra de besprekingen tot overeenstem
ming hadden geleld. Voor bepaalden aan
drang van' de eene of andere zijde bestaat
Ten aanzien van de Republiek Indonesia
onder zulke omstandigheden geen aanlei
ding.
blijft het streven erop gericht, deze staat
kundige organisatie na zuivering van de
feiten van haar oorsprong de voor haar
geëigende plaats te doen Innemen ln do
rechtsorde van het nieuwe Indië en het
nieuwe Koninkrijk, waarvan de grondsla-
fen ln de bekende rede van 7 December
942 zijn aangeduid.
Het zou moeilijk vallen voor to wenden
dat de Republiek Indonesia niet bestaat.
Als gevolg van de gebeurtenissen is de
Parlementair Overzicht
EERSTE KAMER,
(Van onzen parlementairen redacteur).
Even een vraag- en antwoordspelletje
tusschen oud-minister Wijffels (K.V.P.)
en minister Drees over Nederlandsche
mijnwerkers, die onder den grand op
DuitsCh gebied werken, maar toch onder
onze ongevallen-verzekering vollen, daar
op afhamering van het betreffende wets
ontwerp en nog 2 andere agendapunten.
Voorts het besluit om het ontwerp-ver-
moge ns a a nwasbel a st Lng naar een commis
sie van voorbereiding te sturen en de
mededeellng van den voorzitter, dat de
Eerste Kamer weer op 27 en vermoedelijk
ook 28 Augustus zal bijeenkomen. Dat zal
dan zijn ter behandeling van het Vrijdag
aan de overzijde aan de orde komende
ontwerp-commlssie-generaal voor Indië.
Na afhandeling van dat ontwerp gaan
de Kamers op reces tot den derden Dins
dag ln September.
Sovjet-russische
at oombomproef
Een telegram van Evening Standard
uit New York meldt: „volgens prof.
Alexandrof zou de Sovjetrussische re
geering van plan zijneen proefneming
met een atoombom te organiseeren".
Op de vraag, wanneer deze proefne
ming zou plaats vinden, antwoordde de
professor: „binnen afzienbaren tijd".
Verder zeide de professor, dat zeer
waarschijnlijk leden van de V.N. zouden
worden uitgenoodigd by de proefneming
in dezelfde mate als dit by de Ameri
kaansche experimenten was geschied,
Prof. Alexandrof is een van de offi-
cieele Sovjetrussische waarnemers bij
de experimenten van Bikini.
Eén stel banden per gezin?
Het aantal ambtenaren, dat aan het
begin van dit Jaar in de distributie-kan
toren nog circa 21.000 bedroeg, ls tbans
teruggeloopen tot 16.000. Het zal ln den
loop van het Jaar nog aanmerkelijk ver
minderen, aldus zelde de waarn. directeur
van het C.DK„ dë heer Van Noordwljk,
voor de radio
Over de huidige distrlbutleregeling van
schoenen zijn minder klachten dan voor
heen, vooral omdat een gezin het eerst
schoenen kan koopen voor hem of haar
die ze het meest noodlg heeft.
Het trekt alleen de aandacht, dat
veel meer bonnen voor dames- dan
voor heerensclioencn worden aange
vraagd.
De distributie van rywielen en rywiel-
banden blijft voorloopig nog een zorgen
kind. De productie ln eigen land van ry
wielen ls gering en van den Import van
Fransohe rywielen ls tot dusverre nog niet
veel terecht gekomen. Aan rijwielen wor
den thans 4000 per maand verdeeld.
Maandelijks worden ruim 200.000 buiten
banden en een Iets kleiner aantal binnen
banden ln omloop gebracht. De verdeeling
hiervan ls uiterst moeilijk, omdat de pro
ductie een stuk achter ls bij de behoefte.
Wel worden voorrangsgroepen aangewe
zen, b.v. dokters, verpleegsters, landarbei
ders, arbeiders ln vitale bedrijven, doch
ook ln deze groepen kan lang niet ieder
een gelijktijdig worden voorzien
In de zomermaanden wordt het meeren-
deel toegewezen aan landarbeiders, waar
door de andere groepen ln die maanden
stlefmoederiyk worden bedeeld om niet
te spreken van de menschen, die niet tot
de voorrangsgroepen behooren.
De A.N.W.B. heeft voorgesteld, één stel
banden per gezin binnen zekeren tyd.
Er z(jn ongeveer twee en een kwart
milliocii gezinnen ln Nederland, zoo-
dat het twee Jaar zou duren, voordat
leder gezin oen stel banden heeft,
tenzy de productie van banden Inmid
dels zou worden opgevoerd. Deze pro
ductie hangt niet zoozeer samen met
gebrek aan rubber, dan wel met een
tekort aan canvas en metalen hoepels.
Het voorstel van bandcndlstrlbutle
per gezin moet nog nader bekeken
worden.
Wat de brandstoffendlstributle be
treft, kon spr. meedeelen dat kamerbe
woners e.d. binnenkort rantsoenbon-
ncn voor kolen zullen ontvangen.
Er wordt naar gestreefd om meer arti
kelen op één bon te geven. Het ls voor
het publiek veel prettiger, dat het zelf
een meer uitgebreide keuze kan maken,
want de een heeft meer behoefte aan sui
ker en den ander aan Jam.
•Van Vrydag af zullen, zooals bekend,
margarine en vet naar keuze verkrijgbaar
zijn op één bon en van 1 September af
jam of suiker naar keuze. Garantie voor
vrije keuze kan moeliyk worden gegeven.
Er kunnen zich onvoorziene moeilijkhe
den voordoen, waardoor tydelijk een be
paald artikel schaarse h wordt, zooals nu
slgafretten. Deze moeiiykheid zal ln den
loop van September weer tot het verleden
behooren, aldus de heer Van Noordwljk
Wy erkennen volmondig, dat het pro
bleem der politieke delinquenten één
van de lastigste vraagstukken van den
na-oorlogschen tyd is, doch de door den
minister thans aangegeven oplossing
moet toch wel in hooge mate onbevre
digend worden geacht, onverschillig
welke der in aanhef dezes genoemde zejfden avond om 19.45 uur worden her-
sentimentsoverwegingen ook domineeren. uitgezonden over Hilversum I.
BINNENLAND
De oud-waarnemend burgemeester
van 's-Gravenhage. H. C. van Maasdyk, die
wegens hulpverleening aan den vijand
door het byzonder gerechtshof te 's-Gra-
venhage ls veroordeeld tot 20 jaren gevan.
genlsstraf. zal op 9 September as. terecht
staan voor den byzonderen raad van cas
satie.
Door het overhalen van een handle
stelde gistermiddag minister Huysmansde
walserij van de N.V. aluminium wals- en
persbedrijven te Utrecht ln werking.
Door dat dit bedrijf weer hersteld ls.
kunnen tallooze andere bedrijven eveneens
in gebruik genomen worden, of hun pro
ductie uitbreiden, o.m. de Vereenlgde
bllkfabrleken. Werkspoor, Philips, Fokker
en Avlolanda, welke Industrieën alle ln
meer of mindere mate op aluminium zyn
aangewezen.
Gistermorgen heeft het mijnbedrijf
te Heerlen op pleobtlge wijze de acht
mannen herdacht, welke op 6 juli by het
ongeluk ln de Staatsmyn wilhelmlna om
het leven zyn gekomen.
Het aantal branden In Bandoeng
neemt toe. In Juli waren er 139 meldin
gen. Slechts ln enkele gevallen was er
geen kwaadwilligheid in het spel. De alge-
meene gezondheidstoestand is er gunstig.
Morgen zal de minister van Over-
zeesohe Gebledsdeelen, mr. j. A. jonkman,
een korte toespraak over den P.C.J.-zen-
der houden ter gelegenheid van het feit,
dat Japan een Jaar geleden capituleerde.
De lede van minister Jonkman zal dlen-
In Rotterdam zijn de wegwyzers van
den A.N.W.B. weer aangebracht, hetgeen
ln het byzonder door velen, die door de
tunnel willen, op prys zal worden ge
steld. Zoeken is nu uitgesloten'!
De Haagsohe luchtverkenners van de
„Van Weerden Poelman-groep" hebben 14
dagen ln Engeland vertoefd, waar zy o.m.
zyn geïnspecteerd door de prinsessen Eli
sabeth en» Margaret Zy zijn thans terug,
gekeerd.
In een petitionnement van den Alg.
Vrouwenbond, dat gisteren in Den Haag
ls aangeboden, wordt geprotesteerd tegen
de troepenuitzending naar Indië.
Te Ryswijk (Z.-H.) heeft zich uit de
burgery een commissie voor de prijscon
trole gevormd, die zich ten doei stelt haar
medeburgers te overtuigen van het alge
meen belang van een goede toepassing
der prysvoorschrlften.
Naar het Belgische blad „Het laatste
Nieuws" mededeelt zou ln het komende
najaar een aarutai leerlingen van de Ne
derlandsche Hoogere Krijgsschoolverge
zeld door eenlge leeraren, een reis door
België ondernemen om daar practlsche
studie te verrichten.
In den hongerwinter 1944/'45 zijn
vele Haagsche kinderen llefderyk opgeno
men ln Westerbork en omgeving (Drente).
Namens een comité „Hulde aan Drente"
ls nu in den gevel van het gemeentehuls
te Westerbork een bronzen plaquette ont
huld, waarop ln eenvoudige woorden deze
hulpactie ls gememoreerd.
Prinses Juliana en- Prins Bernhard
hebben Ingevolge een ter zake door den
raad. van beheer der Nederlandsche Jaar
beurs gedaan verzoek, toestemming ver
leend om aam de hal, gelegen tusschen
Beatrlx-hal een derde Jaarbeurs-gebouw
den naam van Prinses Irene te kunnen
verbinden, zoodat deze hal voortaan Irene-
hal zal heeten.
BUITENLAND
BIJ een explosie en brand Ineen auto
park van de militaire politie te Neukoeln
(een arbeiderswijk Ln Beriyn) zyn 6 Ame
rlkaansche soldaten gedood en 3 anderen
gewond.
In het gebied van de Belersche Al
pen zijn gedeelten van de oostenryksch-
Beiersche grens door het militaire bestuur
uit veiligheidsoverwegingen voor het ver
keer gesloten.-
Volgens de Dally Mail ls men van
meening. dat de Èngelsche regeering
heeft besloten voor een proef-perlode van
vUf Jaar, te beginnen met. Januari 1949.
de doodstraf ln het vereenlgd koninkryk
af te schaffen. Het na den oorlog toene
mende aantal gevallen van moord scha
kelt, -naar men meent, de mogelijkheid uit
de proefperiode eerder te laten beginnen.
Libanon en de V.S. hebben een over
eenkomst over het vervoer door de luoht
gesloten. Amerikaansohe vliegtuigen, die
ln het midden-Oosten reizen, zullen te
Beiroet mogen landen.
De commissie voor het lidmaatschap
van de VN., ressorteerende onder den Vei
ligheidsraad, heeft het verzoek om toela
ting van Afghanistan tot het lidmaat
schap van de V.N. aanvaard.
De Belgische vakbond van tramper
soneel heeft aangekondigd, dat morgen
een algemeene staking van het tramper
soneel over heel België zal worden uitge
roepen.
De Belgische staatsschuld bedroeg op
31 Maart 1946 283.213 mlllioen frs. tegen
62.315 mlllioen op 30 April 1940.
Tweehonderd Italiaansche boeren
hebben zich ongeveer 300 HA. land toe
geëigend naby Viterbo (ongeveer 75 K.M.
ten Noorden van Rome), zy hebben als
nog geen weerstand ontmoet.
De voormalige „gouwleider" van den
Elzas, Robert Wagner, ls terechtgesteld.
It.-gouv.-generaal, drager van het alge
meen bestuur, allengs belast geworden met
de functies van het opperbestuur. Deze
situatie ls niet zonder bedenking en het
wetsontwerp beoogt hierin geleidelijk ver
betering te brengen.
De lt.-gouv.-generaai heeft ambtshalve
zitting ln de commissie. Dit ls noodlg om
dat b.v. het Britsche opperbevel op Java
en Sumatra nu reeds meer dan een Jaar
z(Jn zaken met den It.-gouv.-generaal en
zyn ambteiyke staf pleegt af te doen.
Welk een moeilijkheden zouden ryzen.
Indien de Brltscbe bevelhebber plotseling
terecht zou moeten by een nieuwe in
stantie met geheel anderen, hem vermoe
delijk niet aanstonds duideiyken bevoegd
heidskring ln het kader der Nederland
sche staatsreohteiyke verhoudingen, een
orgaan dat bovendien met de dagelijksche
behandeling van zaken niet van den aan
vang af vertrouwd was geraakt.
Op grond van deze overwegingen, en
mede omdat samenwerking tusschen belde
Instanties ook principieel noodzakeiyk ls,
is de regeering tot de conclusie gekomen!
dat alleen die constructie waarborgen voor
een goede behartiging van de samentref
fende opdrachten bood, waarbij de com
missie-generaal en de luitenant gouver
neur-generaal in overbrekelljk verband
zouden beraadslagen en handelen, m.a.w.
de laatste moest ambtshalve zitting heb
ben ln de commissie-generaal.
In dat verband zou het ook onjuist zyn
hem een slechts „raadgevende" stem te
geven.
De regeering deelt verder mede, dat de
versterking van het ambtelijke apparaat
ran de Indische regeering goede vorderin
gen maakt.
Reeds z(Jn een viertal adviseurs ln
algemeenen dienst aan den lt.-gouv -
zeneraal toegevoegd, voorloopig nog op
inrormeele basis en ln nauw contact
met diens kabinet, terwijl overlee
gaande ls over de benoeming van een
™ÏhvJ0iD i <1,ei als 's land voogd s
of eln in JjMwi OP te treden,
or een en ander binnenkort zal kun
nen worden gezien als een herleving
van den raad van Nederlandsch-Indlë
vorsH* f00511* ,n 1,et voorloopig
verslag bepleit, zal kunnen blilken
wetsvoorstel betrefffö
een tydeljjke staatsregeling voor den
overgangstijd ln beliandelfng komt
rtSlnïUnVer^t ook vermelding de aan-
een re&oerlngscommissarLs ln.
algemeenen dienst voor Borneo
N.S.K.K.-mannen op
vrije voeten.
DANK ZIJ DE NIEUWE
RICHTLIJNEN.
interneering hun straf reeds hebben
ré Hlj, f150,11'6 dan °ok zooda
nige straffen dat zy, na aftrek van het
daaraan verbonden „preventief" direct
in vryheid kunnen worden gesteld
De zesde verdachte „had biyk gegeven
van pro-Duitsche gezindheid" (de andere
vyf niet? - Red. LU.) en zich tegen
andersdenkenden op dreigende wiize
geuit. Tegen hem werd 4 Jaar geëscht
met aftrek van preventief.
Politieke delinquenten werden
lastig.
De procureur fiscaal bü het by
zonder gerechtshof te 's-Gravenhage
bereiken klachten over in vrijheid
gestelde politieke delinquenten, die
tegen omwonenden bedreigingen met
wraakneming uiten of op andere
wijze zich gedragen in strijd met de
aan hen opgelegde voorwaarde dat
zij zich als goede Nederlanders moe
ten gedragen.
Dergeiyke klachten kunnen ter ken
nis van de politieke recherche afdee-
lingen worden gebrcaht. Indien zy van
genoegzaam ernstigen aard bi yken zul
len zij aanleiding zyn, om de schuldi
gen opnieuw in bewaring te stellen.
Bezuiniging op
distributiediensten.
EEN ONDERZOEK WORDT
INGESTELD.
Er is een commissie ingesteld welke
tot taak heeft op korten termyn een
onderzoek in te stellen naar de moge-
ïykheid tot bezuiniging op de uitgaven
van het CJ)K. en de plaatseiyke dis
tributiediensten. Voorzitter ls de heer
L. F. Verwoerd te Blaricum.
Binnenkort weer zeep
Waarschyniyk zullen binnenkort weer
bonnen vob'r zeep kunnen worden aange.
wezen. Het plan bestaat 15 Augustus as.
een bon aan te wijzen voor zachte zeep.
29 Augustus een voor waschpoedcr, 12
September een voor huishoud- of toilet
zeep en 26 September wederom een voor
zachte zeep.
Chineesch aanbod voor
bemiddeling ontkend.
De berichten, als zou de Chlneesche
regeering een formeel aanbod tot be
middeling tusschen de Nederlandsche
regeering en de Indonesische nationa
listen hebben gedaan, zyn door dr H.
L. Feng-Shan den woordvoerder van
het Chinecsche ministerie van buiten
landsche zaken te Nanking tegengespro
ken.
Hü verklaarde dat alles wat hy ge
zegd heeft was: dat de centrale regee
ring. indien noodig, bereid zou zyn aan
de besprekingen deel te nemen en be
middeling te verleenen tusschen Neder
landers en Indonesiërs. „Er is geen ult-
drukkeiyk aanbod gedaan, noch aan
Den Haag, noch aan het Nederland
sche gezantschap te Nanking".
KONINGIN NAAR HET LOO.
H. M. de Koningin heeft gisteren ln
Noord-Limburg ojn. een bezoek gebracht
aan Velden, Aroen, Well en Gennep,
waarna zy tn stroomenden regen naar
Het Loo ls vertrokken.
VERKOOP VAN SCHILDERIJ
VAN H.M. DE KONINGIN.
Heden zal te Maidenhead (Eng.) een
schilderij van Koningin Wilhelmlna by
Sybod worden verkocht. Het onderwerp
ervan ls een ceder, welke 300 Jaar oud
heet te zyn, en ln den tuin van Stubblngs
House, in het plantsoen van Maidenhead,
staat. H. M. de Koningin heeft hier tijdens
den oorlog vier jaren doorgebracht.
Mr. KOLFSCHOTEN BURGEMEESTER
VAN EINDHOVEN.
Naar wy vernemen is mr. H. A. M. T.
Kolfschoten met ingang van 1 September
a3. benoemd tot burgemeester van Eind
hoven.