LEIDSCH
DAGBLAD
Om het recht der
kleine landen
WEERBERICHT
Het Indonesische vraagstuk
Rede van baron van Boetzelaer
van Oosterhout
Met een enkel woord
Met de gebruikelijke plichtplegingen
Is de Parijsche vredesconferentie ge
opend. maar reeds vrijwel van het be
gin af aan. is naar voren getreden de
groote twistvraag, die komen moest, de
vraag, welke rol de kleine landen zou
den spelen.
Zooals men weet, hadden de groote vier
bij hun beslissingen omtrent de proce
dure der conferentie slechts weinig
armslag aan de kleine landen gegeven,
al begrepen zij, dat het niet doenlijk
was om vrede te sluiten zonder hen. Was
dit practisch mogelijk geweest, zij had
den het zeker gedaan.
En nu is het zeker waar. dat de ver
antwoordelijkheid der groote vier heel
wat zwaarder weegt, dan die der kleine
landen, doch dit neemt niet weg, dat
dit geen motief opleveren mag, om de
kleine landen eenvoudig te behandelen
als van geen belang. De voornaam
ste der kleinen zijn dan ook niet van
plan om zich op deze wijze te laten be
handelen. Speciaal de Australische mi
nister Evatt heeft zich opgeworpen ais
verdediger der belangen en rechten der
kleinen. Maar ook de Nederlandsche mi
nister van buitenlandsche zaken spreekt
een hartig woordje mee.
In de eerste plaats zal moeten worden
beslist over de vraag, of de kleine lan
den gehoord zullen worden bij alle vre
desverdragen, die gesloten moeten wor
den op deze bijeenkomst of alleen bij
die, waarbij zij rechtstreeks zijn betrok
ken. Vermoedelijk zal hier wel gestreefd
worden naar een compromis. Dit zou
dan hierop neerkomen, dat de groote
vier hun zin doorzetten om de kleinen
niet te doen meepraten, althans direct,
bij alle verdragen met de satellieten der
as-mogendheden. doch alleen dan, wan
neer zij met die landen werkelijk in
oorlog zijn geweest. Echter zouden zij
het recht voorbehouden krijgen om hun
opmerkingen te lanceeren, opdat op die
wijze toch met hun wenschen rekening
kan worden gehouden, al is het dan zij
delings en buiten hun aanwezigheid om
Dit laatste schijnen de groote vier al
een heele concessie te vinden! Verder
zullen zii zeker niet willen gaan.
Het allerbelangrijkste is evenwel de
kwestie, hoe de besluiten zullen worden
genomen, gewoon bij meerderheid van
stemmen of dat voor' een besluit twee
derde der uitgebrachte stemmen benoo-
digd zal zijn. Het is zeker onnoodig te
zeggen, dat in het laatste geval de in
vloed der kleinen opnieuw ernstig wordt
beknot en het is dan ook geen wonder,
dat speciaal in dit opzicht de kleinen
zich trachten te doen gelden. Wordt In
derdaad twee-derde der stemmen ver-
eischt, voor een besluit wettig is, dan
kan de Sovjet-Unie feitelijk elk besluit,
dat haar niet aanstaat, tegenhouden. De
Sovjets beschikken immers met haar di
recte en indirecte aanhangers reeds over
vrijwel voldoende stemmen, om zoo'n
twee-derde meerderheid te kunnen voor
komen. In dit opzicht zal een harde
strijd gestreden moeten worden; de uit
slag blijft twijfelachtig.
Zooals men weet. zijn de voornaam
ste bepalingen der vredesverdragen met
Italië. Hongarije. Roemenië. Bulgarije
en Finland thans officieel gepubliceerd.
Van diverse zijden worden pogingen in
het werk gesteld, om te trachten alsnog
veranderingen te doen aanbrengen.
Vooral Italië en Joego-Slavië spannen
zich in dit opzicht in; de anderen schij
nen zich gelaten bij het opgemaakte
verdrag te willen neerleggen. Blijkbaar
inziende, dat e- toch niets aan te ver
anderen zah ziin. In Italië wordt door
stakingen kracht bijgezet aan de ont
ketende actie. De beteekenis daarvan
ontgaat ons, want het buitenland on
dervindt daarvan immers al bitter_ wei
nig last, alleen het berooide Italië zelf
zal den terugslag aan den lijve gaan
.voelen!
Triest zal opnieuw in vollen omvang
ter tafel komen en ook over de Italiaan-
sche koloniën zal nog wel een hartig
woordje vallen. Verrassingen zijn niet
geheel en al uitgesloten.
De verklaringen der groote leidende
figuren luiden optimistisch. Laat ons
voorloopig er maar op rekenen, dat zij
daarnaar zullen handelen! Dit zal even
wel dan moeten blijken bij vaststelling
der procedure-kwestie die eerst geregeld
moet worden, voor verder r te gaan.
85ste Jaargang
VRIJDAG 2 AUGUSTUS 1946
No. 25845
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 Giro- no.: 57055
Brekende bewolking.
De Bilt verwacht tot Zaterdag
avond
Hier en daar ^nog eenige regen.
Later brekende ''bewolking. Matige
aan de kust tydeiyk vrij krachtige
wind tussohen West en Zuid-West.
In het binnenland lets hoogere tem
peratuur.
In het eerste van de belde artikelen,
welke de heer W. Belonje, oud
hoofdredacteur van ..Het Dagblad" te
Batavia speciaal voor ons Blad schreef
en dat wtf publiceerden in ons num
mer van Dinsdag J.I., betoogde hij
dat de grondfout van de droevige
ontwikkeling in Ned. Indlë ls gele
gen ln het feit. dat het militair gezag
ondergeschikt was aan het civiel be
stuur.
„Het militair gezag, zoo schryft hij,
zou voor den Brltschen druk nooit
gezwicht zijn. Het zou geweten heb
ben dat gouverneur-generaal Van
Starkenborgh ook direct begrepen
heeft: dat vóór alles de orde en dc
rust dienden te worden hersteld als
eerste voorwaarde voor een rlchtlge
ultoefenLng der taak van het ook
door der Britten erkende wettig
gezag".
Hieronder volgt het tweede en laatste
deel van zijn beschouwing. Red.
,L.D."
Eerst orde en rust
op
Java en Sumatra;
dan praten
(Slot)
Van Mook, de hoogste ambtenaar
van het civiel bestuur, zwichtte wel.
Het zal hem geen slapeloozen nacht
gekost hebben. Ik durf de stelling aan,
dat hij met plezier gezwicht is. Wat
van hem verlangd werd, was een kolfje
naar zijn hand. Nu zou hij de kans
van zijn leven krijgen. En zoo begon
het spel. Het abele spel, met een ko
ninkrijk als inzet.
De republiek werd in feite erkend. Her
haaldelijk werd overleg met haar ge
pleegd. eerst met Soekarno. later met
Sjahrir.
Voorstellen over en weer. Een loven
en bieden, als ging het om koeien in-
stede van om een koninkrijk.
De Nederlanders en de rijkstrouwe
Indonesiërs hadden 't toekijken. Naar
hun meening werd niet gevraagd. Om
hun belangen bekpmmerde zich nie
mand. De Britten 't allerminst. Zij
verboden de Nederlanders zelfs om hun
eigendommen, die de republikeinen van
de Japanners hadden „overgenomen",
terug te vorderen. Zoo bleef de vijand
want wie met den vijand geheuld
had. diende ook onze viiand te zijn
in 't bezit van vrijwel alles wat noodig
was om het economisch leven weer op
gang te brengen. Zóóver ging de wel
willendheid van de Britten ten opzich
te van de republiek, dat zij haar du
rend steunden in haar streven misda
dige elementen uit handen van de Ne
derlanders te houden.
De rood-witte vlag duidelijke co-
pie van het Japansche dundoek word
geëerbiedigd, de Nederlandsche vlag zoo
oiet verboden, dan toch slechts hier en
daar geduld.
In alles, in hun houding, in hun pro
clamaties, in hun beslissingen, in hun
persuitingen deden en doen cle
Britten duidelilk blijken van hun sym
pathie voor de republiek en van hun
afkeer van de Nederlanders.
De gevolgen van dit alles, van het
Engelsche optreden en van VanMook's
bereidheid om met den vijand in con
tact te treden, openbaarden zich spoe
dig. De aanvankelijke aarzeling aan
den republikeinschen kant maakte
plaats v or aanmatigend handelen. Ge
steund door Nederlanders en buiten
landers vooral Moffen wist de
republiek haar buitenlandsche en bjn-
nenlandsche propaganda te perfectlo-
neeren en zóó effectief te maken, dat
over de geheele wereld een anti-Neder-
landsche stemming ontstond de
zelfde wereld, die vóór den oorlog woor
den te weinig had om de Nederlanders
te loven voor 't geen zij in Indië tot
stand hadden gebracht.
Partij van den Arbeid en de
colleges van B. en W.
RICHTLIJNEN KENBAAR GEMAAKT.
(Van onzen Haagschen redacteur).
Naar wil vernemen heeft het bestuur
van de Partij van den Arbeid aan baar
fracties ln de gemeenteraden algemeene
richtlijnen kenbaar gemaakt omtrent de
bij de wethoudersverkiezingen te volgen
gedragslijnen.
Deze komt hierop neer dat men, anders
dan ten aanzien van de landsregecrlng en
de colleges van Gedeputeerden geldt, niet
dienen te streven naar politieke homo
geniteit, maar naar een zoo evenredig
mogelijke vertegenwoordiging van de ver
schillende raadsfracties.
Alcen ln zeer bijzondere gevallen zou
er reden tot afwijking van deze gedrags
lijn kunnen bestaan.
Hier ls vooral gedacht aan de mogelijk
heid dat een op zichzelf vril talrllke
raadsfractie niemand ln haar midden zou
hebben, geschikt voor het wethouder
schap.
De reorganisatie-plannen van minister Gieien
Ontslagen gaan vermoe
delijk in op 1 October.
(Van onzen parlementairen redacteur).
In verband met de opwinding, welke
er veroorzaakt ls door de plannen 1 a,. re
organisatie bij Onderwijs, K. en W.. zij
voorop gesteld, dat er tot dusverre geen
enkel ontslag ls verleend. Dat had do
minister trouwens ook nooit zoo in zijn
eentje kunnen.doen. zeker niet ten aan
zien van hen, die destijds bil Koninklijk
Besluit benoemd waren.
Wel lieeft hll den ambtenaren, die
wegens dc, bovenal met het oog op
aan te brengen bezuinigingen, straks
vermoedelijk pas met 1 October
a.s. hun baan kwilt zullen raken,
hiervan met spoed mededeeling doen
geworden. Zulks lang uit te stellen,
ware dwaasheid geweest, aangezien
de minister Immers op zijn ontwerp-
VERKEERDE VOORLICHTING.
Veel zou nog te redden geweest zijn,
indien wij hadden kunnen bogen op een
officieelen voorlichtingsdienst, die, door
ervaren vakmenschen geleid, zijn stem
duidelijk had doen hooren. Maar de
regeeringsvoorlichtingsdienst, onder lei
ding van een dilettant zweeg. En zoo hij
sprak, dan was 't slechts om de Neder
landers te doordringen van 't besef, dat
zij in de vorige periode gefaald hadden
en dat het tijd werd om tot inkeer te
komen en de regeeringspolitiek, welke
in steeds meerdere mate het republi-
keinsche standpunt naderde, van harte
te steunen.
Alles wat zich tegen die politiek ver
zette. werd stelselmatig onderdrukt of
weggewerkt. Vrije meeningsuiting aan
de zijde der Rijksgetrouwen werd niet
geduld. Eerbied was er slechts voor 't
geen de republikeinsche pers aan anti-
Nederlandsche beschouwingen en ver-
valschte berichtgeving wenschte te
spuien.
De Britten hadden dus alle reden om
uitermate tevreden te zijn. Volkomen
geslaagd waren zij in hun pogingen,
zich aan den plicht, welken Postdam
hun had opgelegd, te onttrekken. Zich
beroepend^op de_ onderhandelingen, die De heer J. C. Baumann spreekt voor het eerst als voorzitter den gemeenteraad van
Oegstgeest toe. Naast hem de gemeente-secretaris de heer Jac. de Visser daarnaast
de heer mr. dr. J. H. Lulting Maten, oud-tijdelijk burgemeester met zyn echt-
gen oo te.
Foto Van Vliet.
tusschen Van Mook en de republikei
nen ten rechte tusschen Van Mook
en Japan waren ingezet en die na
tuurlijk niet gestoord mochten worden,
bleven zij ten eenenmale in. gebreke
zich van hun eigenlijke en eeriige taak
te kwijten. De Jappen, die weggevoerd
hadden moeten worden, bleven in him
luxueuse, in de ^rgoorden gelegen
kampen of daalden naar de vlakte om
aan de republikeinen daadwerkelijken
steun te verleenen; de tienduizenden
geïnterneerden werden niet bevrijd, de
orde en rust slechts in een zeer beperkt
deel van Java en Sumatra hersteld.
Ik zwijg nu maar van de gruwelen,
welke in de niet-bezette gebieden heb
ben plaats gehad, van de massamoor
den op Europeanen, Chineezen en an-
ti-republikeinsche Indonesiërs. Het zou
mij te ver voeren, en het is in Neder
land nu eindelijk wel bekend welk een
afschuwelijke terreur in het republikein
sche gebied geheerscht heeft en nog
steeds heerscht.
Het lijkt mij genoeg duidelijk te heb
ben gemaakt dat wat in Indië gebeurt
met een Indonesisch reveil niets of
slechts zijdelings iets te maken heeft.
Hoofdoorzaak van alles is de Japansche
toeleg om in Zuid-Oost-Azië vasten
voet te behouden.
Dit aan de wereld duidelijk te ma
ken, had het eerste werk van de re
geeringen te Batavia en in Den Haag
moeten zijn. Maar die regeeringen wa
ren te verstrikt in haar eigen ideolo
gieën, welke van die der republikeinen
principieel niet verschilden, en boven
dien te onzelfstandig om zich aan den
toenemenden Britschen invloed te ont
trekken.
Wat ons in de naaste toekomst te
doen staat, is dit, dat dé bij den aan
vang gemaakte cardinale fout moet
voorden hersteld. Omdat de strijd met
den Japanschen vijand daar nog niet
is uitgestreden, moeten Java en Su
matra onder militair gezag geplaatst
en het civiel bestuur aan dit gezag
ondergeschikt gemaakt worden. Zoo
dra, onder leiding van dat militair
gezag, de orde en rust hersteld zijn,
kunnen de besprekingen hervat wor
den, niet echter met Soekarno
want hy is een collaborateur en een
oorlogsmisdadiger wellicht ook
niet met Sjahrir, want hy is al te
zeer een gewillig dienaar van Soe
karno gebleken, wel echter met die
tienduizenden Indonesiërs, die gaarne
bereid zijn met de Nederlanders sa
men te werken, mits wy slechts too-
nen in staat te zijn hun leven to be-
Ter Parijsche conferentie.
De vierde plenaire zitting van de con
ferentie van ParUs ls gisteren geopend
met een rede van baron van Boetzelear
van Oosterhout, den Nederlandsche mi
nister van buitenlandsche zaken, over de
taken der conferentie. Hij zelde o.m.:
„Wij leven ln een wereld, die de grootste
geesellng van alle tijden heeft ondergaan.
Onze regeeringen worden ten zeerste ln
beslag genomen door de overweldigende
taak van nationalen wederopbouw. Het ls
echter een feit, dat een werkelijke ver
betering ln de blnnenlandsche toestanden
afhankelijk is van een bevredigende op
lossing van de internationale vraagstuk
ken Deze conferentie zal zich bezig hou
den met de bestudeering van vredesver
dragen met landen, die geen dftrecten
aanval op Nederland deden, maar samen
werkten met degenen, die ons land bin
nenvielen en hun grooten steun verleen
den. Indien wij elschen, dat de landen,
die de menschheld zooveel schade berok
kend hebben, de verantwoordelijkheid er
voor moeten dragen, zijn wij niet bezield
van een geest van wraak. Het ls eenvou
dig een kwestie van rechtvaardigheid en
een oprecht verlangen een veilige toe
komst te scheppen. Ik moge de woorden
van Harlcourt aanhalen: „God alleen
heeft het recht te "straffen." Het Neder-
lanosche volk ica: zich niet gemakkelijk
door woede meesleepen; men beschouwt
ons als menschen die gematigd zijn en
gezond verstand bezitten Maar juist deze
objectiviteit, gepaard met een scherp ge
voel van rechtvaardigheid, verzet zich
tegen het wederopnemen van Internatio
nale betrekkingen met voormalige mis
dadige aanvallers, alsof er niets gebeurd
ware Iedere natie moet de consequenties
van de daden van haar leiders aanvaar
den, vooral wanneer zij hun politiek toe-
Juichte ln de hoop dat zij vrucht zou
dragen. Men mag aannemen, dat Juist
dievolken die nu inzien hoe misdadig
hur voormalige politiek was, een zooda
nig gevoel voor rechtvaardigheid hebben,
dat zij bereid zijn hun verkeerde daden
zooveel mogelijk goed te maken. Het zij
verre van ons de noodzakelijkheid te ont
kennen. dat de groote mogendheden een
bijzondere plaats moeten innemen ln de
familie der volkeren. Wij weten zeer goed,
dat de groote verantwoordelijkheid voor
de veiligheid der wereld op hen rust.
Deze verantwoordelijkheid moet haar te
genwicht vinden ln den Invloed der groo
te mogendheden op internationale aan
gelegenheden.
WU kunnen echter niet goedkeuren, dat
de groote mogendheden hun wil aan
anderen opleggen en zichzelf het mono
polie van wijsheid op het internationale
terrein aanmatigen. Wij verdedigen de
gelijkheid vai landen niet op een over
dreven manier. WIJ staan niet op het
bekrompen standpunt van absolute
souverelnltelt die dezelfde behandeling
cischt voor allen ln alle omstandig
heden. Wel gelooven wy, dat de onge
lijkheid van behandeling niet zekere
grenzen te bulten moet gaan.
Maar onze meening ls dit echter onge
lukkigerwijze het geval geweest voor zoo
ver het de organisatie van deze conferen
tie betreft. Wij moeten met de grootste
reserve de voorgestelde regel voor een 2/3
meerderheid bij stemming ln fundamen-
teele aangelegenheden opvatten. Bovenal
hebben wij ernstige bezwaren tegen de
regel van procedure, die deelneming ln
bepaalde commissies beperkt tot landen,
die de ontwerpvredesverdragen hebben
voorbereid en leden-staten, die ln den
oorlog met een bepaalden vijand betrok
ken waren. Volgens ons ls er geen geldig
motief voor dit onderscheid De 21 lan
den die hier bijeengeroepen zijn, hebben
allen zooveel belang bil de oplossing van
de problemen waarmede deze conferen
tie belast ls. dat een fictief onderscheid,
als hetgeen voorgesteld, verwc oen dient
te worden. De Nederlandsche delegatie ls
van meening, dat alle ultgenoodlgde lan
den deel nemen aan het werk van de
conferentie en al haar commissies op voet
van gelijkheid. Slechts dan zullen zij ln
staat zijn verantwoordelijkheid te nemen
voor het plaatsen van hun handteekenlng
aan het eind van de conferentie.
Indien deze conferentie de resulaten
moet afwerpen, die de wereld er van ver
wacht moeten wij er aan denken dat
iedere maatregel, genomen ln het belang
van slechts enkele staten, afbreuk doet
aan de vreedzame ontwikkeling van een
internationaal broederschap. Wij hebben
ln feite geen ander doel voor oogen, dan
samen te werken ln het opstellen van
rechtvaardige en duurzame verdragen, die
geen kiemen voor nieuwe conflicten zul
len bevatten.
Namens Zuid-Slav lë heeft KardelJ
nog eens Triëst en Istrla opgeeischt.
Voorts legde hy er den nadruk op, dat
het verkeerd ls, alleen de leidende fas
cisten voor den oorlog verantwoordeiyk
te stellen. Op die wijze ls het niet mo
gelijk het kwaad met wortel en tak uit
te roeien. Dat wil nog niet zeggen aldus
KardelJ, dat men zonder onderscheid ge
heele naties moet laten boeten, doch het
ls welbekend, dat Hitler en Mussolini
mei behulp van banken en trusts en kar
tels aan de macht zyn gekomen.
Namens Noorwegen drong de Lange
aan op het Instellen van een democra
tisch bestuur ln de landen, wier lot be
paald zal worden door deze conferentie.
Ook de Noorsche minister van buiten
landsche zaken verklaarde dat men niet
moest vergeten, dat ln de landen die de
vazallen van Hitier waren, tegen het eind
van den oorlog zich bewegingen tegen
Dultschland hebben ontwikkeld, en hij
hoopte dat de ontwikkeling van deze be
wegingen een steun zou beteekenen op
den weg der vooruitgang. Wij moeten
tevens trachten; geen maatregelen te ne
men, die de economische basis onder deze
landen zou wegnemen, waardoor zy ln
het moeras terecht zouden komen. Dr.
Lange drong er op aan ook volkenkundige
overwegingen te laten meespreken by het
vaststellen der nieuwe gTenzen van Euro
pa. Er bestaat geen aanleiding oneenlg-
held te verwekken tusschen de groote
mogendheden over de zaken, die ter con
ferentie worden besproken: het is redelyk
dat de groote mogendheden eerst onder
ling tot overeenstemming zullen trach
ten te komen over belangrijke aangele
genheden en er bestaat reden tot tevre
denheid over het feit, dat de ministers
van buitenlandsche zaken der groote mo
gendheden tot overeenstemming hebben
kunnen komen over een gedeelte der be
langrijke onderwerpen. Dit beteekent
echter niet dat-bepaalde beslissingen niet
veranderd kunnen worden.
BINNENLAND.
Bij het vbechen ln CU. Bergsche plas
heeft de 33-JPi<ge G. K. uit de Roden-
rljschestiaai te Rotterdam een Ijzeren
geldkistje aan den haak geslagen, met
spaarbanki-.oek.utportefeuilles en paple
ren. Hy ging er mee naar het politie
bureau. waar by onderzoek bleek, dat het
kistje met inhoud afkomstig was van de
weduwe H. M. E. E aan de Wllhelmlna-
laan, ln wier woning ln April J.l. een
inbraak was gepleegd.
Morgen zal te Vllsslnzen een monu
ment ter nagedachtenis van hen, die hun
leven lieten by de bevryding der stad,
plechtig worden onthuld
By deze plechtigheid zaj een aantal
Engelsche officieren, onder wie generaal
Hakewell Smith de gevallen strydmak-
kers gedenken.
Dr. C van den Berg, directeur-ge
neraal van de volksgezondheid, la giste
ren per KIü.-vliegtuig uit New-York op
Schiphol teruggekeerd
Zaterdag 17 Augustus a«s zal op het
Vreeburg te Utrecht de eindstrijd gehou
den worden van de onderlinge competi
tie tusschen de diverse brandweercorp
sen ln ons land.
Naar wy vernemen hebben gisteren
by de Koningin gedejeuneerd de Neder
landsche ambassadeur in de Vereenigde
Staten dr A Louden de commissaris der
Koningin ln Gelderland Jhr. dr C. G. C.
Quarles van üfford en diens echtgenoot©,
en voorts de heer G A Numan. een be
kend illegaal werker van de Veluwe, die
na de bevrijding tydeiyk burgemeester
was van Putten.
Van 1017 Augustus zal ln ons land
een algemeene Roode Kruis-week worden
gehouden Prinses Julana zal op 10 Aug.
den Roode Kruisdag te Brummen bij
wonen
Door de Regeering ls de mogehjk-
heid opengesteld door tussohenkomst van
het Nederlandsche Roode Kruis stan-
aaardvoedselpakketten uit ons land te
zenden naar landgenooten, dan wel Ne
derlanders van geboorte. In Weenen en ln
Finland
BUITENLAK
Volgens Radio Moskou zijn ex-lul-
tenant-generaal Vlassof, die ln 1943 het
„Russische Legioen" vormde om voor de
Dultschers te vechten, en 11 anderen
door het Sovjet-Russische gerechtshof
schuldig bevonder en opgehangen.
Volgens een woordvoerder van het
Fransche ministerie van buitenlandsche
zaken heeft Frankrijk door bemiddeling
van de V.S. een nota aan Slam gezonden,
waarin wordt voorgesteld het grensgeschil
tusschen dat land en Ïndo-Chlna naar het
Internationale Hof van Justitie te's-Gra.
venhage te verwijzen.,
Het betwiste gebied is na de Japansche
bezetting van Indo-Chlna door de Vlchy-
regeering aan Siam afgestaan Frankrijk
wenscht tot den toestand van 1941 terug
te keeren, aanvoerende dat de door de
Vlchy-regeerlne geteekendr overeenkomst
oneeldlg ls
Naar verluidt zullen Groot-Brlttan-
nië de V.S en de Sovlet-ITnle loten om
de resi van de Itallaansche vloot, nadat
andere landen die met Italië ln oorlog
geweest zijn, hun aandeel toegewezen
nebben gekregen.
Landesleiter Kratzenberg, leider van
de Luxemburgeche Nazis tijdens de bezet,
ting, is ter dood veroordeeld.
„La demière Heure" schryft, dat de
tabaksrantsoeneerlng in België met 1
September waarschijnlijk opgeheven zal
worden
In Arabische kringen te Cairo ver
klaart men. dat de voormalige moefti van
Jerusalem de leiding op zich zal nemen
van de Arabische delegatie, die de Arabi
sche zaak ln Palestina ln September bil
de V.N wil verdedigen.
Volgens den Brltschen nieuwsdienst
ln Dultschland Is Willi Jesse, de secreta
ris voor MecklenburgDommeren van de
socialistische eenheidsparty, gearresteerd
tijdens een bezoek aan Rostock (aan de
Oostzee) ln de Russische zone.
Te Parijs ls een straat gedoopt met
den naam Paul Valery naar den beken
den Franschen dichter.
Een onderzoek, dat twee dagen duur
de heeft practisch zeker bewezen dat de
oorzaak van de ramp die den elfden Juli
met een Constellation-vlieg tuig nabij
Reading plaats vond, het gevolg was van
kortsluiting in de voorste" bagage-afdee-
ling. Zooals men zich herinnert moesten
de Lockheed Constellations na aeze ramp
hangende het onderzoek op den grond
biyven.
De Britsche autoriteiten hebben het
verbod tot huwen van Britsohe soldaten
met Duitsche vrouwen opgeheven, tot
vreugde var een groot aantal geïnterea
seerden.
Alexander Klrk 1; afgetreder als
Amerlkaansch gezant te Rome. 31 Jaar
was hij ln dienst van het ministerie van
buiten!, zaken.
Bij den brand op het Braziliaansche
schip „Duque de Caxlas" ln den Atlantl.
schen Oceaan, hebben 23 personen het
leven verloren.
schermen en hun vrijheid te verze
keren.
Dat is het Indonesische vraagstuk
tot zyn ware proporties teruggebracht.
Al wat er verder mee samenhangt, zyn
nevenverschynselen. Het is de Japan
ner, die ons in Indië den voet dwars
zet. Hem te verwijderen en zyn vjru-
lenten invloed uit te schakelen, moet
ginds onze eerste en voornaamste taalt
z(jn.
Wat overblijft, is een vraagstuk van
secundaire beteekenis: hoe zal ln de
naaste toekomst de staatkundige ver
houding tusschen Nederland en Indië
zijn. Ook ter oplossing van dit vraag
stuk zal gestreden moeten worden,
maar dan met andere wapenen dan
waarvan de Jappen zich bediend heb
ben en zich nog steeds bedienen. Het
slagveld der democratie is en biyft: de
zaal der conferentie!
W. Belonje.
De Belgische crisis.
Huysmans hoopt heden of ulteriyk
morgen gereed te zyn met de vorming
van een llnksch kabinet. Dinsdag wil hU
zijn nieuwe regeerinc aan het parlement
voorstellen.
Eekeleers. eerste schepen van Antwer
pen, zal hem als burgemeester vervan
gen.
DEBAT OVER PALESTINA
IN ENGELSCHE LAGERHUIS.
Churchill heeft als leider van de op
positie. ln het Britsche Lagerhuis tijdens
het debat over Palestina de regeering den
raad gegeven aan Amerika mede te dee-
len dat wanneer dit land niet bereid ls
een deel van het Palestynsche vraagstuk
op zlln schouders te nemen. Engeland
zijn mandaat ter beschikking van de VN.
zal stellen en zloh binnen een bepaalden
termijn uit Palestina zal terugtrekken.
„We hadden maanden geleden een der-
gelllke mededeeling moeten doen", aldus
Churchill. „Ik ben ervan overtuigd, dat
het goede resultaten zou hebben afge
worpen. Als de Joodsche terreur ln Pa
lestina voortgaat, worden we automa
tisch van elko verplichting ontheven".
HM deed duidelilk uitkomen, dat de
regeering niet vril van schuld was aan
den huldigen stand van zaken. Engeland
heeft zich uit Egypte teruggetrokken en
kan er nu van beschuldigd worden uit
strategische overwegingen een oogje op
Palestina te laten vallen.
..Zeg Egypte, dat we staan op onze by
het verdrag bepaalde rechten en dat we
onze positie ln de Kanaalzone wenschen
te handhaven", zoo riep Churchill uit.
„Het geheele empire zou het slachtoffer
worden van het verkeerde optreden van
de régeering".
Sir Stanford Crlpps. de minister van
handel, herhaalde wat Morrison reeds
heeft gezegd, n.l. dat de toepassing van
het plan ten volle van Amerika afhing.
Toen men Crlpps vroeg of Amerika zou
deelnemen aan de besprekingen met de
vertegenwoordigers van Arabieren en Jo
den. antwoordde hU ontkennend. ZM zul
len hoogstens een naar waarnemers zen
den. aldus Crlpps
Desgevraagd verk1- •*- hM, dat de
kwestie niet aan de V.N. zal worden
voorgelegd, aangezien een verdere vertra
ging zeer oncew*nscht ls.
DE NATIONALISATIE DER
ENGELSCHE STAALINDUSTRIE.
Naar uit betrouwbare bron wordt ver
nomen. hebben de oprspronkelllke plan
nen der Britsche regéering tot nationali
satie van een groot deel van de Britsche
staatindustrle een belangrijke wflzlging
ondergaan. In plaats van tot nationali
satie over t,e gaan. val de reeeerlng wet
telijke maatregelen bevorderen, welke
haar controlcerende ilnancieele belangen
ln de industrie zullen verschaffen. De in
dustrie zou geleid worden door een na
tionale raad bestaande uit vertegenwoor
digers van de regeering. de eigenaren en
de vakverenigingen.
Het plan stuit op krachtige oppositie
van het lnvloedrllke Uzer -en 6taalcomité
van de Labour-party, dat hoofdzakeiyk
bestaat uit vertegenwoordigers der arbei
ders ln de staalindustrie.
GEEN KOUSEN. MAAR MACHINES.
Bldault. de Fransche premier, heeft ln
de nationale vergadering gesproken over
het bekrachtigen van de Amerikaansche
leenlne aan Frankrilk HM velde dat er
een zoo economisch mogelijk gebruik van
de geleende dollars moet worden gemaakt.
Slechts de onontbeerlijke aankoopen zul
len ln het buitenland worden gedaan, dus
geen zijden kousen, maar machines en
werktuigen. Zoowel van links als van
rechts werden deze woorden met applaus
begroet.
begrooting thans al de gewcnschte
bezuinigingen moest aanbrengen.
Met eenige hoofdambtenaren had hM
het geval besproken. Dit gebeurde, terwijl
enkele der betrokkenen met vacantle wa
ren en om nu te voorkomen, dat deze
er eventueel pas via do pers kennis van
zouden krijgen, wat denkbaar ware, daar
de mogelijkheid van uitlekken der ge
koesterde eh aan eenlgen al meegedeelde
plannen, niet denkbeeldig was, achtte hM
het voor de personen in kwestie minder
onaangenaam, hun door middel van zijn
Kabinetschef te doen weten, wat er op
komst ls.
Intusschen zal minister Glelen waar
schijnlijk wel niet ln gebreke blMven bU
de beantwoording van de lnterpellatle-
Joekes. met krachtige zakelMke argumen
ten voor den dag te komen, ter staving
van de gegrondheid der uit hoofde van
bezuiniging door hem beoogde reorgani
satie. Er valt Immers moeilijk aan den
indruk te ontkomen, dat ziin Departe
ment, ln een tyd, waarin allerlei tot
stand ls gekomen bulten het begroo-
tingstoezlcht van het Parlement, al to
zeer met een buitensporig groot aantal
ambtenaren overladen is.
Alle raadsleden van
Opsterland treden af.
PROTEST TEGEN BURGEMEESTERS
BENOEMING.
In de Friesche gemeente Opsterland
heerscht opwinding over het feit dat bur
gemeester Poppinga gisteren opnieuw ln
functie ls getreden ondanks het feit dat
de bevolking hem niet terug wenscht. Een
delegatie is naar Den Haag geweest om in
trekking van de benoeming te vragen en
drie wethouders hebben een bespreking
gehad met den Commissaris der Koningin.
Nu dit zonder resultaat bleef ls gisteren
ln openbare raadsvergadering besloten dat
alle leden hun mandaat ter beschikking
zullen stellen! Het besluit werd door de
geheel publieke tribune met applaus be
groet.
De besprekingen tusschen
Frankrijk en Vietnam
onderbroken.
Do conferentie tusschen de Fransche
en Vietnameesche delegaties te Fontal-
nobleau werd gisteren op dramatische
wyze onderbroken, toen de geheele dele
gatie van Vietnam bM den aanvang van
de algemeene vergadering! die blleen was
geroepen ter bespreking van de unie van
de drie provincies Annam, Tonkin en
Cochln-Chlna, de vergaderzaal verliet.
Voordat zfj vertrók. las Pham van
Dcmg, de leider van de Vletnam-delegatle
de redenen voor. waarom de Indochlnee-
sche afgevaardigden van meening waren,
dat de voortzetting der besprokingen „ln
strijd met hun waardigheid" was.
Naar aanleiding van de erkenning door
de Franschen van de republiek Cochln-
Chlna en vooral van de conferentie tus
schen vertegenwoordigers van Cochln-
Chlna. en andere Indochlneescho provin
cies. die door den Franschen hoogen com
missaris Thlery d'Argelleu ls byeengeroe-
pen zelde van Dong: „wij zien ons voor
het volgende alternatief geplaatst: of de
Fransche autoriteiten zullen op eigen ge
legenheid de toekomst van Cochln-Chlna
en Zuid-Annam onderzoeken, ln welk ge
val de wapenstilstand van 6 Maart op
houdt van toepassing to ziin en de con
ferentie te Fontalnebleau ziin doel ver
liest of de overeenkomst van Maart blijft
van kracht, ln welk geval alleen de con
ferentie te Fontalnebleau bevoegd lsdeze
aangelegenheid te bespreken. WM stellen
daarom voor om onze onderhandelingen
op te schorten totdat deze verwarring ls
opgelost".
De komende vergadering
der V. N.
DE AGENDA.
Reuters correspondent te New-York
6elnt het volgende: Hoewei de uit 34 pun
ten bestaande voorloopige agenda voor
de in de komende maand te houden al
gemeene vergadering der V. N, te New-
York geen verrassingen biedt, zit er toch
nog wel een addertje onder het gras.
Britsch-Indlë en Australië zullen voor
stellen. dat de algemeene vergadering nog
maals de vetokwestie der groote mogend,
heden aansnijdt. Men verwacht dat, nog
afgezien van andere onderwerpen, die vóór
23 September en gedurende de zitting
zelf nog op kunnen duiken, de leden
minstens vier weken noodig zullen heb
ben om door de lange lllst van agenda
punten, die bijna alle zijden der inter
nationale organisatie belichten, heen te
komen Op deze agenda, die aan alle aan
gesloten landen ls uitgereikt, ontbreken
merkwaardigerwijze twee kwesties: zij be
vat geen verzoek van Egypte, de kwestie
van Palestina voor de algemeen* vergade
ring te brengen. Verder geeft de agenda
geen geleeenheld voor een debat over de
voorgestelde regeerinesvorm van een ge.
lnternatlonallseerd Triëst onder supervi
sie van den Veiligheidsraad, Men ver
wacht echter dat belde punten vóór of
tijdens de vergadering ter tafel gebracht
zullen worden.
DE UITVOER VAN VETTEN EN OLIE
UIT DE V.S.
Volgens berichten uit Washington
heeft de directeur van de afdeeling
vetten en oliën van het ministerie van
landbouw medegedeeld, dat er als ge
volg van het steeds krltleker wordende
tekort aan vetten en oliën In het. land
plannen bestaan om op 1 Januari a s.
alle zendingen uit de V.S. voor de hulp
verleening in het buitenland stop te
zetten.
DE RIJKSDIENST VOOR DE SPORT
DEED NUTTIG WERK.
Adres van de Vereenlging van Leeraren
In verband met de plotselinge ophef
fing van den rijksdienst voor de licha-
melyke opvoeding en de sport deed de
Vereenlging van leeraren in de lichame
lijke opvoeding in Nederland den mi
nisterraad een adres toekomen, waarin
op de dringende noodzakelijkheid van
een afzonderliik*n dienst voor de licha
melijke opvoeding wordt gewezen.* Het
geldt hier. aldus het adres, een primair
belang van opvoeding en volksgezond
heid. De kwaliteiten, welke door
de lichamelijke opvoeding ontwikkeld
en aangekweekt kunnen worden, zijn
voor ons volk in den zwaren strijd om
het bestaan, zoowel voor enkeling als ge
meenschap onmisbaar.
Het adres wyst verder op den
schromelijken achterstand welke op het
gebied van de lichamelijke opvoeding
in Nederland heerscht. ten gevolge ■mn
de uiterste soberheid en beperking, wel
ke de opeenvolgende regeeringen zich
ten aanzien van di^ onderwijsdeel steeds
weer opleggen.
En het dringt er met kelm op aan, den
afzonderlijken dienst te handhaven, ten
einde de mogelijkheid tot arbeid niet uit
te wisschen.