LEIDSCH
DAGBLAD
De geklzuivering in de Tweede Kanter
Alle Nêderlandsclie evacué's in Australië
zullen vertrekken
Achter het stalen gordijn
Een tip van den sluier opgelicht
Mei een enkel woord
WEERBERICHT
De crisis in België
fffPLEIDOOIEN' TE NEURENBERG.
Te Neurenberg duren de pleidooien
?oor de 21 beschuldigden nog steeds
oort. zonder dat veel nieuwe gezichts
punten na-ar voren komen. Een uitzon-
wering vormt het pleidooi voor den Jeugd
leider Schlraoh. Deze was volgens d©
verdediger misschien de eenlge besohul-
tfigde, die niet alleen zijn louten helder
Inziet, maar die ook op de meest eerlllke
•wijze zijn schuld beleden heeft en daar.
door heelt willen voorkomen, dat nog
een Hitier-legende zou xunnen blijven
leven. Schirach hoopt, .dat de geheele
Dultsche Jeugd zijn woord verstaan heeft,
dat Hitler een dulvelsch misdadiger en
een mlllloenenvoudlg moordenaar was,"
aldus riep verdediger Salter pathetisch
uit.
85ste Jaargang
VRIJDAG 19 JULI 1946
No. 25833
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdredactie: B, W. Menkhorst.
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 Giro no.: 57055
Uitbreiding aantal curatoren
van Universiteiten.
(Van onzen parlementairen redacteur)
Het wetsontwerp, dat het aantal cura
toren van de Universiteiten en van de
Technische Hoogeschool wil uitbreiden
(eventueel van 5 op 7). ontmoette eenlg
verzet. Mr Roosjen (a-r), die er de
kwestie van de studentenzuivering een
beetje met de haren bijsleepte, zoodat de
voorzitter hem verzocht die kwestie thans
te laten rusten, vond dat het beter ware
geweest te wachten tot de aanstaande
vernieuwing, ook van ons Hooger Onder
wijs, haar beslag zal hebben gekregen
Minister Glelen gaf toe, dat het voorstel
niet tot de allerdringendste zaken be
hoorde. Maar ln bet eerste stadium van
de aan te brengen vernieuwing was het
z.l toch wel op zijn plaats, als een dier
kleine belemmeringen, welke de reorga
nisatie van het H O ln den weg staan.
Met aanteekening. dat mr Roosjen ..te
gen" was, ging het voorstel er zhat
door. Verschillende andere agendapunten
passeerden op. dezelfde wijze en zelfs de-
ba tloos 's voorzitters hamer.
Dit was niet het geval mei het ont
werp om de machtiging ï.z. de geldzulve-
ring met 1 Jaar te verlengen. Niet om den
loftrompet te steken, doch als een poli
tieke vriend, die den Minister van Fi
nanciën zijn feilen wilde toonen, be
toogde mr Kortenhorst (K.V.P), die
den termijn' van de machtiging liever op
een half dan on een heel Jaar gesteld
had gezien, dat deze bewindsman onge
twijfeld de geldzuivering technisch knap
had aangepakt. Maar z.l. geeft men van
overheidswege nog te veel uit. zoowel bij
aanstelling van ambtenaren als ln aller
lei andere opzichten Te veel zien we nog
overmatige uitzetting van het overheids
apparaat, te zeer geschieden er op groote
schaal xiltgaven waarvoor geen dekking
bestaat, óp zichzelf eventueel oorzaken
die inflatie kunnen bevorderen, zoodat
hetgeen men eenerzljds met de geldzui
vering wilde bereiken, aan den anderen
kant niet voldoende tegenwicht tegen in
flatie-gevaar aanwezig was
In sprekers oogen was het kapitaal
verkeer te veel sluitpost van de saneering
geworden Overigens moest geconstateerd,
dat het ieger van de zwarte pleten aan
do beoogde vernietiging aanvankelijk had
weten te ontkomen, gezien het groote
aantal bankbiljetten dat nog aanwezig
was. Mr Kortenhorst was geenszins
overtuigd, dat men 'n Juiste verhouding
had bereikt tusschen de ln-omloop-
zljnde geldhoeveelheid en den beschik
baren voorraad goederen.
In verband met de deblokkeeringspoli-
tlek wees spr op de problemen, die zich
voor het bedrijfsleven voordoen, dat te
weinig gelegenheid heeft gelden te lnves-
tecreri voor het nieuw op gang brengen
der ondernemingen. Bedenkeiyk is voorts
dat het bankpapier op groote schaal
wordt gehamsterd, hetgeen de vraag doet
opperen of wellicht niet gewenscht ware
over te gaan tot wederinvoering van het
bankgeheim Als de Minister dit <nlet
wil doen. wat denkt hij dan te doen tot
binding van het overtollige geld? Van
het vele door dezen afgevaardigde nog
te berde gebrachte zij aangestipt, dat hij
het laakte, dat de minister de geldzui
vering wil gebruiken als middel tot be
voogding van ons volk, wat betreft de
wijze van besteding van hjet beschikbare
geld.
Eenzelfde geluld liet mr. De Wilde
(a.-r.) hooren. die o.m nog vroeg wat er
uiteindelijk gebeurd met het geblokkeerde
geld en er over klaagde, dat de minister
voortdurend niet uitvoerbare maatrege
len neemt zonder te voren met het bank
wezen te overleggen Uit het betoog van
den heer Schllthuls (P. v. d. A.) zy aan
gestipt een volledige instemming met de
opheffing van het bankgeheim. Waarin
ligt eigenlijk het belang van de geldsa-
neering, vroeg spr., wanneer men niet
geblokkeerd geld wil herscheppen ln vrij
geld. maar dit laatste wii verkrijgen door
besparingen? In het kamp van de com
munisten dacht men er wei wat anders
over wat bleek uit hetgeen de heer
Hoogkarspel te berde bracht, toen hy
kenbaar maakte, dat de minister door
groote concerns, banken enz. gedwongen
is geworden meer te deblokkeeren dan hij
elgeniyk oorspronkeiyk bedoeld had.
Hiervan is o.m. een gevolg de later geno
men en thans door andere sprekers luist
becritlseerde maatregel, dat by verkoop
van effecten met vry geld de helft van
de opbrengst, welke de verkoopev ont
vangt weer geblokkeerd wordt. Van ar
vangt weer geblokkeerd wordt.
Van arbeidersziide maakt men zich in
tegenstelling tot het in ondernemers-
kringen ingenomen standpunt, over te
veel deblokkeering ongerust. Als men
tegen te groote uitgaven bezwaar maakt
dan moet dit toch zeker ook gelden voor
wat oorlog en marine kosten, Tot besluit
volgde een pleidooi tegen opheffing van
het bankgeheim en verder voor sparen
door hen, die in staat zyn te sparen.
De Minister van Financiën verklaarde
zeker bereid te zijn binnen een half Jaar
weer eens over de geldsaneerlng met de
Kamer van gedachten is wisselen. Daar
toe ls echter niet noodlg de termijn van
1 Jaar. waarvoor de machtiging aange
vraagd. te bekorten. De gelegenheid tot
zulk een discussie krijgt men binnen on
geveer 6 maanden, doordat dan aan de
orde zal kunnen komen de door de Re
geering voorgenomen wettelijke regeling
op het toezicht op het kapitaalverkeer,
die zit tot stand wij brengen
De minister zette nogeens uiteen, dat
de controle op de besteding van het
geldbezit noodzakelijk ls o.a om na te
gaan ln welke richting het vry© geld
stroomt: men moet ln het oog houden
of de aanwending geschiedt voor inves-
teering dan wel voor consumptie. De
Regeering doet alles zoo vernam men
verder om tot inperking van over
heidsuitgaven te komen, ook tot Inper
king van de inderdaad op het oogenbllk
nog zeer ruime personeelsbezetting,
waaromtrent dezer dagen ee^ nota zal
verschijnen. Overigens verklaarde mi
nister Lleftlnck dat een sluitende be-
grootlhg in Nederland niet mogelijk zal
zijn zoolang orde en rust ln het Ko
ninkrijk niet hersteld zijn en zoolang
het economische leven zich niet zal heb
ben geredresseerd. In afwijking van dr.
Kortenhorst's opinie, dat het constante
deficit op den internationalen betalings
balans een bron van Inflatie zou zyn,
meende de minister dat er eerder de
flatie door kan ontstaan.
Deblokkeering voor het bedrijfsleven,
aldus heette het voorts, heeft plaats In
dien biykt. dat zulks profyt zal afwer
pen met het oog op net streven naar
..fun employment
De zwarte handelaren hadden volgens
den bewindsman toch heusch wel een
klap gekregen Echter moest wel erkend,
dat er elgeniyk te veel geld ln omloop
ls. omdat het niet mogelijk was terstond
die maatregelen te treffen, die het geld
zouden brengen daar waar het noodlg
ls, zooals ln de eerste plaats het be
drijfsleven De minister kon toezeggen de
hoop te koesteren binnen 1 Jaar de wel
verhandelbare, maar op het oogenbllk
nog niet beleenbare Grootboekobllgatles
beleenbaar te maken. Nvt „full employ
ment" ls bereikt, moeten we niet door
gaan met geld ln circulatie te brengen,
zoodat dus t.a.v. deblokkeering thans de
grootst denkbare soberheid géboden is.
De opheffing van het bankgeheim kunnen
we volgens Excellentie Lleftlnck niet goed
missen, ai mogen er wel eenlge bezwa
ren aan verbonden zijn. Alsdus het voor
naamste Van de uitvoerige ministerJeele
beantwoording der debaters. Aan repliek
noch aan stemming had niemand be
hoefte. zoodat dit ontwerp er tenslotte
ook glad doorging.
De besprekingen te Malino.
De vertegenwoordiger van Zuid-Celebes,
Madjamoedln heeft een resolutie voorge
steld: .Indonesia en Nederland moeten
twee onafhankelijke naties worden, ver-
eenlgd ln een bondgenootschap, waarvan
de duur moet worden bepaald door de
ryksconferentle.
De ln- en uitwendige organisatie van
Indonesia moet gebaseerd zijn op politieke
en economische autonomie waarvoor ga
ranties moeten worden gegeven en verder
op de verantwoordeiykheid van de regee
ring aan het vertegenwoordigend lichaam".
Een vroeger lid van den Volksraad,
Soekawatl, vertegenwoordiger van Bali,
verklaarde:
„Indien wy thans reeds de volledige on
afhankelijkheid zouden verkrijgen, zoodat
er, anders gezegd, een zwak Indonesië
bulten het rijksverband zou bestaan, dan
zou Indonesië ln werkelijkheid een speel
bal worden van de groote mogendheden,
die op zoo'n moment allang geloerd heb
ben".
Soekawatl gaf de voorkeur aan een
groote mate van autonomie, doch binnen
het rijksverband op basis van geiyk deel
genootschap, totdat Indonesië sterk ge
noeg zou zyn om op eigen beenen te
staan. In afwachting van een oplossing
voor Java en Sumatra wenschte Soeka
watl. dat de huidige conferentie zou blij
ven functloneeven als een „tydelljke volks
vertegenwoordiging", die later zou wor
den aangevuld.
HU toonde zich eveneens een voorstan
der van het benoemen van Indonesische
ministers, die verantwoordeiyk zouden zyn
aan de volksvertegenwoordiging, Nederland
zou dan dezen departement-alen hoofden
van advies dienen.
De vertegenwoordiger van de Ohlneesche
bevolking op Bllllton, dr. Liem TJae Lo
betoogde, dat ln vergciykLng met de Ne-
derlandsche groep de Chineezen te weinig
zetels hadden gekregen.
Met inbegrip van het
overheidspersoneel.
De Australische minister van marine,
Norman Makin. heeft, sprekend over het
vertrek van het Australische schip ,,Ma-
noora" uit Brisbane, medegedeeld, dat
alle Nederlandsche staatsburgers mot
uitzondering van hen, die ln Australië
permanent zijn gevestigd met inbegrip
van alle burgers en alle Nederlandsche
militaire uitrusting, uit Australië zullen
vertrekken.
Over het aantal der betrokkenen en
den omvang der militaire uitrusting zijn
geen offlcleele cyfers beschikbaar
Makln deelde verder mede, dat de
„Manoora" een gering aantal Nederland
sche troepen naar Blak vervoert Het vo
renstaande zou. met den tweeden maat
regel, welke spoedig zal worden genomen,
neerkomen op het vertrek van nagenoeg
al het Nederlandsch overheidspersoneel,
dat ln den oorlog naar Australië ls ge
gaan. Deze tweede maatregel zou betrek
king hebben op een aantal Nederlandsche
vrouwen, kinderen en overheldsfunctlon-
narlssen. alsmede op de Nederlandsche
voorraden. De uitvoering van de maat
regelen staat onder de controle van SEAC.
Grootste sluis ter wereld
heropend.
DE „ORANJE" VOER ALS EERSTE
SCHIP ER DOOR.
Het was gisteren zoowel voor de Neder
landsche scheepvaart als voor Amsterdam
en IJmuiden een historische dag: het
vlaggeschlp van de Amsterdamsche
scheepvaart, de ..Oranje" van de Maat
schappij „Nederland" voer als eerste
zeeschip met 800 Indische gerepatrleer-
den aan boord de herstelde Noordersluls
te ilmulden binnen.
De directeur-generaal van de Rijkswa
terstaat, ir. W. J. H Harmsen hield daar-
by een rede. waarin hy een overzicht
gaf van het ontstaan, den bouw, de ver
nieling en het herstel van de Noorder-
sluis. De sluis ls van 19231930 gebouwd
grcotendeels onder leiding van den hul
digen minister van openbare werken en
wederopbouw lr. J A. Ringers. Onder
zijn medewerkers bevond, zich lr. J. P.
Josephus Jitta, die thans de leiding van
het herstel had. De bouwkosten bedroe
gen 20 mlllloen gulden. Er werd 250.000
kubieke meter beton verwerkt en 20.000
betonpalen. De slula ls met haar afme
tingen van 50 by 400 meter en 15 meter
diepte de grootste ter wereld.
Na „dollen Dinsdag" ln 1944 hebben
de Dultschers de sluis vernield. Dank zy
de degelijkheid van den bouw waren de
vernielingen niet zoo groot als de Dult
schers bedoeld hadden
Spr. braoht tenslotte hulde aan lr. Jo
sephus Jltta en zijn medewerkers, de
aanneemster en de arbeiders en deelde
mede dat lr. Josephus Jitta benoemd
was tot officier ln de orde van Oranje
Nassau.
Het „Wilhelmus" besloot deze offlcl
eele opening. De slulsmeester kreeg het
teeken om de binnendeur in de herstelde
deurkas te laten glijden en de „Oranje"
voer het Noordzeekanaal op, begeleid door
talrijke booten en bootjes en toegejuicht
door duizenden menschen. Ook 't Noord
zeekanaal is thans weer geheel vry, door
dat een groote drijvende bok de laatste
resten heeft opgeruimd van het 3000 tons
schip, dat de Dultschers by de Hembrug
tydens den oorlog hebben laten zinken.
DE BRITSCHF. BROODRANTSOENEERING
In het Engelsche Lagerhuis ls een motie
van de oppositie om het hroodrantsoenee-
rlngsbeslult ongedaan te maken, met 305
tegen 182 stemmen verworpen.
De groote sluis t© IJmuluen De Noordersluls werd gisteren weei ln dienst
gesteld en het eerste schip, dat geschut werd, was het vlaggeschlp van de
Mij. „Nederland", het m.s. „Oranje", dat, na zes Jaar voor de geallieerden
als hospitaalschip te hebben dienst gedaan, voor het eerst weer zijn thuis
haven kon bereiken - Het ms. „Oranje" vaart de sluis binnen.
Foto: A. V. P v d. W.
Gedetineerden spreken
(Van een speclalen medewerker).
II.
Welke Nederlander, die ln deze zomer
en vacantledagen in een gemakkeiyken
stoel onder de waranda naar de radio
luistert, die luiert aan het strand of ln
hel en bosschen, die vry ls en de ellende
van oorlog en bezetting reeds lang ver
geten, denkt aan de ruim zeventigduizend
gedetineerden achter prikkeldraad? Wel
ke Nederlander denkt aan de duizenden
mannen en vrouwen, die lichte gevallen
genoemd worden, doch desondanks reeds
langer dan een jaar opgesloten bleven?
De stem van deze laatsten wordt niet
gehoord, het stalen gordijn ls ondoor
dringbaar. Zli zijn veelal nummers en
nummers spreken niet.
Doch al zouden zll kunnen spreken,
dan zouden hun venhalen toch te een
tonig. te mat, te geresigneerd zijn om
veel indruk te kunnen maken. Het ls
immers overal hetzelfde Te weinig eten,
het rookverbod, met alle consequenties
daaraan verbonden, te korte bezoektyden.
te weinig post.Onvolledige dossiers,
verhooren, die nimmer worden afgeno
men. Corrupte bewakers, verscheurde ge
zinnen, angst voor de toekomst. Slechts
zelden klinkt nog een fel protest, een
hartstochteiyk beroep op het geweten van
ons volk Het prikkeldraad, de traag ver
glijdende uren. de onzekerheid, een be
rechting, die den delinquent de dagen
laat optellen, in plaats van af te kunnen
streepen, temt zelfs het weerbarstigs te
karakter. En daarbij komt de angst om
te spreken. Er waren kampen, waar de
gedetineerde zweeg, zoodra een bewaker
ln zyn nabijheid kwam, er waren kam
pen, waar zelfs gezwegen werd. zoodra een
medegevangene ln de buurt kwam.
DE VIJFDE COLONNE
Zeer sterk, was dit ln het kamp Vught.
Waarschijnlijk had de commandant van
dit kamp rekening gehouden ïttet de
stemming der gedetineerden, toen hij de
aanwezige journalisten voor den rond
gang ln het kamp waarschuwde voor wat
hij noemde: De vijfde colonne der senti
mentaliteit. Deze waarschuwing was ech
ter overbodig. De meeste gedetineerden
dorsten weinig of niets te vertellen. In
Vught regeerde de angst. Angst voor de
bewakers, waarvan de kampleiding zelf
moest toegeven, dat zeker de helft niet
deugt. Een gedetineerde vertelde, dat nog
korten tijd geleden een der bewakers de
'vrouw van een der gevangenen dwong
hem ter wille te zyn. voor hij deze gevan
gene een pakje wilde overhandigen. Ik
weet niet, of het waar ls. Wel weet lk.
dat In dit kamp de bewakers „plurken"
worden genoemd. Plurk is een samen
trekking van de woorden ploert en
schurk.
De algemeene klacht ln dit kamp was
ook het feit, dat gevangenen en bezoe
kers tijdens het kortstondige maandelljk-
sche bezoek door een tralievenster ge
scheiden bleven. De kampcommandant
meende deze maatregel te kunnen niotl-
veeren, doch ln alle andere kampen, wel
ke wij bezochten, konden gevangenen en
bezoekers min of meer vry met elkaar
spreken en bleek een tralie-afscheiding
overbodig.
Gelukkig hoorden wy ook optimisti
scher klanken,
In Wezep was het meerendecl der ge
vangenen tevreden met de behandeling.
VRAGEN VAN DEN HEER VORRINK.
Inzake de nat.-soc. bijeenkomst te Utreclit
De heer Vorrlnk heeft de volgende vra
gen gesteld aan den minister van Justitie:
1. Is het waar, dat op Zondag 7 Juli
1946 ln hotel Terminus, te Utrecht, leden
of vroegere leden van fascistische en
nationaal-socialistische groepen, o.a. van
Nationaal Front en NS.B., byeenkwamen
en besloten tot de oprichting van een zoo
genaamd werkverband?
2. Is het waar, dat op deze byeenkomst
o.a. het woord werd gevoerd door een
zekeren P. Denis, een voormallgen adju
dant van Arnold Meyer?
3. Kan de minister mededeelen in welke
relatie deze Denls staat tot het Bureau
Nationale Veiligheid en of hy de beschik
king heeft over een motorvoertuig van
dat bureau?
4. Is de hleifaedoelde Denls betrokken
geweest hy de ontvluchting van Arnold
Meyer uit het bewarlngskamp Vught?
5. Is de minister bereid, Indien het
bovenstaande hem niet bekend mooht zijn,
daarnaar een onderzoek te doen instellen?
Indien het bovenstaande Juist mocht
biyken. Is de minister dan niet van oor
deel, dat maatregelen behoorden te wor
den getroffen, ten einde te voorkomen,
dat ons volksleven opnieuw door fascisti
sche e>n nationaal-soclallstlsche activiteit
wordt bedreigd?
6. Is tegen den in de vragen 2 tot en
met 4 bedoelden persoon reeds een ge
rechtelijk onderzoek ter zake van het in
vraag 4 gestelde geopend en. zoo neen,
ls de minister dan bereid daartoe op
dracht te geven?
20 JAAR VOOR STOORZENDER.
De Utrechtsche kamer van het Bijzon
der Gerechtshof deed uitspraak ln de
zaak tegen den Utrechtenaar J. A Loos,
tegen wien de procureur-fiscaal 12 Jaar
gevangenisstraf had geëlscht. Loos had
in den oorlog stoorzenders bediend te
Loplk en Jaarsveld. Wegens deze hulp
verleening aan den vijand, volgens ver
dachte uit levensovertuiging bedreven,
werd hy veroordeeld tot 20 jaar gevan
genisstraf met levenslange ontzetting
uit alle rechten zonder recht van cas
satie.
BINNENLAND.
Zooals gebruikelijk, zal op 31 Aug.
a.s., den verjaardag van HM, de Ko
ningin, het rykspersoneel vrij zijn voor
zoover de dienst dit toelaat,
Zij, die naar Indonesl'ë vertrekken
kunnen bij de plaatselijke distributie
diensten aanvragen voor serviesgoed en
metalen-keukengerei Indienen.
Op de sigarenfabriek „Dejaco" te
Culemborg is een staking uitgebroken.
Er zyn 80 man bij betrokken, die het
werk neerlegden toen een sigarenmaker
werd ontslagen.
Officieel wordt bekend gemaakt.dat
generaal Cunningham, de hooge com
missaris voor Palestina, naar Londen
vliegt ten einde de huidige situatie ln
Palestina te bespreken.
In LJmuiden is blnnengeloopen de
KW 32 met 430 kantjes haring.
H.M. de Koningin heeft gistermid
dag ln het Blindeninstituut te Byssum
het verzetskruis uitgereikt aan den 20-
jarlgen C. Tleman.
In de Apollo-hal te Amsterdam Is
een demonstratie gehouden voor een vrij
Spanje Er was vry groote belangstelling.
De stremming ln het landverkeer
over de Moerdijkbrug, welke aanvankeiyk
heden zou optreden, ls ln verband met
wijzigingen ln de werkzaamheden uitge
steld tot 20 Juli van 012 uur.
De door de Dultschers leeggeroofde,
doch thans opnieuw ingerichte speelka
mer der Ned. Spoorwegen in het Cen
traal Station te Amsterdam, welke voor
en tijdens den oorlog een attractie was
voor oud en Jong, is weer in gebruik ge
nomen.
Drie dlstrlbutieambtenaren te Bre
da zijn gearresteerd in verband met ge
pleegde fraudes.
De politie heeft totnutoe kunnen vast
stellen, dat er voor 1600 kilo suiker en
voor 430 kilo boter aan bonnen en 'daar
naast kleine hoeveelheden tabaksbonnen
en ver&naperlngsbonnen verdwenen zyn.
Zevenhonderdduizend pond bevro
ren vleesch, honderdduizend pond grape
fruit, sinaasappelen en groote hoeveel
heden honing, tabak en zaden zijn aan
boord van het schip „Westerdam" op
weg naar Nederland
De Troonrede, welke H.M. de Ko
ningin a.s Dinsdag bij de opening der
Staten-Generaal zal uitspreken, wordt
over belde HHversumsche zenders tus
schen 12.45 en 13.30 uur uitgezonden.
Volgens de „Daily Graphic" heeft er
van Singapore uit dagelijks groote wa
pensmokkel plaats; de Indonesische
troepen zouden van hieruit worden voor
zien van bren-guns, munitie, pistolen en
militaire kleeding. alles afkomstig van
het Britsche leger
Men neemt aan, dat een goed van geld
voorzien Indonesische organisatie achter
de smokkelaars staat; Indien zij gepakt
worden, worden hun boeten dadelijk be
taald
BUITENLAND,
Michel Clemenceau, de zoon van
Dr, BenesJ, president van Tsjecho-
Slowakije, heeft verklaard, dat Tsjecho-
Slowaklje zell's niet het kleinste stuk van
Teschen aan Polen zou afstaan, „daar
het gebied van Teschen de voornaamste
bron van steenkool voor het land vormt
en Polen kolen ln overvloed heeft".
De bestuurscommissie van de Pan-
Amerlkaansche unie welke 21 Ameri-
kaansohe republieken omvat heeft
definitief het beginsel van Interventie ln
..bulten- of bk-nenlandsche aangelegen
heden" van landen van het Westelijk
halfrond veroordeeld.
Richard Butrlck, Amerlkaansch di
plomatiek ambtenaar met 25 Jaren erva
ring, zal als adviseur voor de bultenland-
sche betrekkingen by de nieuwe Phlllp-
pynsche republiek dienen.
De president van den Brazllaanschen
raad voor Immigratie heeft medegedeeld,
dat men voornemens ls 100.000 immigran
ten uit centraal Europa, voornameiyk uit
de kampen der verplaatste personen ln
Dultschland en Oostenryk, ln Brazilië toe
te laten.
Een voorstel van Yves Farge. den
nieuwen Franschen minister van voedsel
voorziening, voor gifhandelaren de guil
lotine ln te voeren, ls door het Fransche
kabinet aangenomen.
De ln December J.l. door de confe
rentie van ministers van buitenlandsche
wijlen Georges Clemenceau is tot leider z&ken te Moskou opgeriohte commissie
gekozen van de Fransche uiterst rechtsche
partij, de „ropubllkelnsche vrljheldsparty".
Volgens het Belgische staatsblad ls
de verkoop van bananen, mits tegen
vast ges telden prijs, niet meer aan rant
soeneering onderhevig.
voor het Verre Oosten, waarin ook Neder
land ls vertegenwoordigd, heeft te
Washington besloten, dat de teruggave
van door Japan geroofde goederen aan de
geallieerde landen onjnld.deliyk zal be
ginnen.
De onderhandelingen van Zweden
met de Ver: Staten. Frankrijk en Enge
land hebben ertoe geleld, dat ^het aan
Zweden ls toegestaan een waarde van 100
mlllloen V./ nen van de Dultsohe activa
in Zweden te behouden. Do reBteerende
Dultsche activa tot een bedrag van 275
mlllloen kronen moeten aan de geallieer
den worden overgedragen.
Vanwege het Deensche ministerie van
buitenlandsche zaken is medegedeeld, dat
de waarde van de Deensche hulp, aan ver
schillende Europeesche landen verstrekt,
een bedrag van 150 mlllloen kronen be
loopt. Nederland ontving ter waarde van
17 mlllloen kronen.
In New-York 16 een consumenten
staking uitgebroken tegen de hoog opge-
loopen vleesch-prijzen. Misschien zal de
6taklng tot andere levensmiddelen wor
den uitgebreid.
Na een felle verdediging, waarbU
Daladler de oommunl6ten hun houding
voor den Dultschen aanval op Rusland
zeer scherp verweet, heeft de Fransche
constituante Dalaclier's verkiezing geldig
verklaard.
Het Tjechisohe parlement heeft een
stemmig een verdrag van twintig Jaar
met Joegoslavië tegen Dultsche agressie,
goedgekeurd.
Het Fransche hooge gerechtshof
heeft twee ministers uit de regeering van
Vichy wegens samenwerking met den
vijand bij verstek ter dood veroordeeld.
Het zijn Repé Bonnefoy, die minister van
voorlichting, en Charles Rochat, die mlr
nlster van buitenlandsche zaken ls ge
weest, Beiden werden tevens veroordeeld
tot „nationale degradatie" en copflscatle
van al hun eigendommen
In Westerbork werd zelfs geen enkelo
klacht gehoord. Doch dit kamp was ln
alle opzichten een modelkamp. Hier had
een humane en rechtvaardige comman
dant weten te bereiken, dat dlclplinalre
straffen een uitzondering waren gewor
den. Maar een mensehwanrdlge behande
ling kan wel veel leed verzachten, doch
geen bestaand onrecht wegnemen En
onrecht blilft er geschieden, wanneer dui
zenden „lichte gevallen", die reeds lang
ln vryheid hadden moeten worden ge
steld, maand in, maand uit wachten op
hun verhoor. Onrecht blijft er geschie
den. wanneer een gedetineerde zijn lit-
teekens laat zien, veroorzaakt door de
beulen der S.D.. een gedetineerde, die ver-
diensteiyk illegaal werk verricht heeft,
doch heeft „doorgeslagen" toen hij de
martelingen niet langer kon verdragen.
Onrecht blijft er geschieden, wanneer een
Jonge onderwijzeres, die zonder de draag-
wydte hiervan te bedenken, lid werd van
het opvoedersgllde, doch verder „goed"
was, nog altyd moet wachten op het eer
ste verhoor.
Onrecht geschiedt er. wanneer een
kampcommandant verklaart, dat politieke
delinquenten voor hem schuldig zijn, on
verschillig, of zij veroordeeld zijn of nog
berecht moeten worden
Het ergste onrecht geschiedt echter
door de trage berechting. De molens van
het tribunaal werken langzaam, veel te
langzaam. En menschenlevens worden
achter het prikkeldraad vernield.
Fietsbanden dit jaar nog
niet vrij.
De directeur der Rubberfabriek Vrede-
steln heeft enkele mededeelingen gedaan
omtrent de vervaardiging van rijwielban
den. De grondstoffenppsltie van de fiets
banden baart niet langer zorg. Mede door
verbetering van de textlel-voorzlening be
weegt zich de productie van rijwielbanden
ln stijgende lijn, voornamelijk als gevolg
van de Inschakeling van de Hevea-fabrie
ken, die wederom zyn gaan draalen.
Gezien de geweldige behoefte en de
groote vraag naar fietsbanden ls het niet
waarschijnlijk, dat de fietsbanden tegen
bet einde van het Jaar vrijkomen.
De kwaliteit der handen is goed te noe
men. Dat het nog eenigen tijd zal duren
alvorens ln de Nederlandsche rijwielban
denbehoefte ls voorzien, moge biyken uit
het feit, dat voor den oorlog 4 mlllloen
banden per Jaar noodlg waren ln ons
land. Een belangrijke verlichting ln het
bandenvraagstuk wordt verwacht door de
mogelijke levering van 500.000 rijwielban
den door de Goodrich Cv.
Electrische klokken zijn
in de war.
ZIJ LOOPEN PER DAG 5 MINUTEN
ACHTER.
Overal in Zuid-Holland komen thans
menschen, die een electrische klok bezit
ten, dan hier te laat, dan daar te vroeg.
Er worden thans vele klachten gehoord
van menschen. dlo een electrische klok
hebben, dat deze dan weer voor en dan
weer achter loopt. De oorzaak van de
klachten is gelegen in het feit dat Zuid-
Holland stroom van verschillende frequen
ties betrekt
Overdag nameiyk van 6 tot 12 uur ls
Zuid-Holland gekoppeld met Dultschland.
De frequentie van oezen stroom ls zoo
laag. dat alle synchroonklokken hierdoor
achterloopen. Des nachis echter krijgt
Zuid-Holland stroom uit Rotterdam, waar
van de frequentie weer hooger is, zoodat
de klokken dan weer voorloopen.
liet verschil ls zoo groot, dat een
synehroonklok overdag een kwartier
achterloopt en dos naclits tien minu
ten xoor. Er zijn thans nog geen maat
regelen te nemen, die dit euvel kun
nen verhelpen. Men moet zich dus in
de eerste tyden niet op zijn electrische
klok verlaten.
DE NEDERLANDERS WORDEN DIKKER.
Een strop voor circus Mlkkenie.
Het zyn geen offlcleele getallen van het
centraal bureau voor statistiek, die aan-
toonen, dat het Nederlandsche publiek ln
gewicht byna 8 procent ls toegenomen,
maar betrouwbaar ïyken ze wel
In de „Chapitau", zooals ln de goede
circustaal de tent genoemd wordt, van
het circus Mlkkenle-Strnssburger, dat
heden ln Amsterdam zyn openings
voorstelling geeft, wisten de „placeurs"
nauwelijks een jaar geleden tijdens de
voorstellingen in Rotterdam op de onge
nummerde houten banken 3400 toeschou
wers in elkaar te passen. De „chapitau" is
nog precies dezelfde, de placeurs zijn nog
dezelfde, maar het Nederlandsche publiek
ls ln omvang toegenomen. Op het oogen
bllk slagen de placeurs er sleohts met
moeite ln 3150 menschen op de banken
te plaatsen. Een strop van 250 toegangs-
bewyzen per voorstelling.
BR1TSCII-AMERIKAAN8CII PROTEST
BIJ DE SOVJETS.
Groot-Br lttannlë heeft bij de sovjet-
regeerlng geprotesteerd naar aanleiding
van den elsch, die de sovjet autoriteiten
ln Hongarije gesteld hebben tot'ontslag
van den Hongaarschen vice-minister van
justitie en 3 afgevaardigden van de party
der kleine boeren. De Britsche regeering
beschouwt deze sovjetrusslsche stap als
een ongeoorloofde Inmenging ln de bln-
nenlandsche aangelegenheden van het
land. Ook heeft de Britsche regeering ge
protesteerd tegen het feit, dat de sovjet
unie tot dezen stap ls overgegaan zonder
overleg met Groot-Brittannlö. Naar ver
luidt heeft do regeering der V.S. een pro
test van denzelfden aard naar Moskou
gezonden.
GEEN AMERIKAANSCIIE LEENING AAN
SOVJET-RUSLAND?
President Truman heoft verklaard, dat
hy niet van plan was om aan het congres
maohtlglng te verzoeken tot het verstrek
ken van een Amerikaansche leening aan
sovjet-Rusland.
Deze verklaring van Truman schynt er
op te wyzen, aldus meldt Reuter, dat de
Amerlkaansch-sovjetrusslsche onderhan
delingen terzake van een leening van een
milliard dollar aan de sovjet-unie zyn
stop gezet.
De Bilt verwacht tot Zaterdag
avond
Wisselende bewolking met hier en
daar nog een enkele verspreide regen
bul Matige Zuld-WestelJjke wind.
Weinig verandering in temperatuur.
Churchill een lichtend
voorbeeld?
Aan den raad van Margate ls een ver
zoek voorgelegd, om steun te vemeenen
aan een plan tot liet oprichten van een
Engelsch vryheldsstandbeeld. Plet zou een
Blaats moeten krygen op de klippen van
'over en Churonlll afbeelden m xrnl-
form. Het einde van Churchill's onaf
scheidelijke sigaar zou dag en naoht ver
licht zyn en gezien kunnen worden door
alle schepen, die het Kanaal passeeren.
DE KWESTIE DER DUITSCIIE
VAKVERËENIGINGEN.
Sir Walter Citrine deelde mede, dat eyn
delegatie van de wereldfederatie van vak-
vereenlglngen haar rapport heeft voltooid
over het onderzoek ten aanzien van dc
Dultsche vakverecnlglngen. Deze Inter
nationale delegatie, die uit zeven perso
nen bestaat, adviseert, naar Sir Walter
onthulde, tot afschaffing van het systeem
van „een enkele groot© vakvereeniglng" en
6preekt zich uit voor de vorming van
autonome vakvereenlglngen in Dultsch
land. Het volledig rapport, dat een geheim
karakter draagt, ls overhandigd aan do
geallieerde controle-autoriteiten ln
Dultschland en aan het executieve comité
der wereldfederatie, die in Parijs zetelt.
TURKSCHE PRESIDENT
PESSIMISTISCH.
Generaal Ismet Inönü, pres. van Turkije,
heeft ln een verkiezingstoespraak voorde
radio gezegd, dat de kwestie van de con
trole der Dardanellen en den Bosporus,
benevens de veiligheid van Istanbocl
waarschynldjk een punt van bespreking
zullen vormen. „WIJ hebben heden net
zoo veel soldaten als tydens den oorlog
onder de wapenen".
Wij kunnen de sterkte van ons leger
nog niet vermin deren. Of er een xvelgc-
fundeerde vrede tot stand zal komen of
niet, wtf kunnen aan den horizon de ge
beurtenissen en offers zien, welke ons
wachten.
De president deed een beroep op het
Turksche volk om by de verkiezingen
van Zondag op hem en de ropubllkeln
sche volksparty te stemmen.
MAARSCHALK MONTGOMERY
EEREBURGER VAN LONDEN.
Tydens een lndrxikwekkende plechtig
heid op het stadhuis van Londen ls aan
maarschalk Montgomery het eereburger
schap van de stad verleend.
SPORT.
WATERPOLO.
Toumooi
om de „Lepelaarprijzen".
Morgen zal alhier het jaariyksche door
„De Zyi" georganiseerde toumooi om do
„Lepelaarpryzen" worden gehouden.
Dit tournool, waaraan door alle plaatse-
ïyke vereenlgingen steeds met groot en
thousiasme wordt deelgenomen, omdat do
winnares zich officieus kampioene van
Lelden kan noemen, werd voor de eerste
maal gehouden/ln 1936 en kon slechts ln
de Jaren 1938 en 1939 door byzondere
omstandigheden niet doorgaan.
Ook ditmaal wordt gespeeld ln tweo
afdeellngen, te weten de eerste afd.,
waarin uitkomen L.Z.C. I. Poelmeer I en
De zyi I en de tweede afd„ waarin den
stryd zullen aanbinden: L.Z.C. n, Poel
meer II, L.W.V. I en De Zyi II.
In belde series wordt een halve com
petitie gespeeld,
In de tweedo afdeellng verwierf De zyi
II reeds lu 1940 den deflnltloven eigen
dom van den oorspronkeiyken wlssel-
prys, doch de heer P. Lepelaar stelde toen
een nieuw exemplaar ter beschikking,
zoodat het jaarlljksche polofeest weer was
gered. De prijzen moeten nameiyk drie-
maai achtereen of vyfmaal ln totaal
worden gewonnen om daarop blijvend
aanspraak te kunnen maken
In de eerste afd. ls de situatie thans
zoo, dat sedert 1936 L.Z.C. viermaal over
won, De zyi driemaal zegevierde, terwyi
Poelmeer slechts ln 1942 zich de sterkste
toonde. L.Z.C. of De Zijl legt echter, in
dien een van beide ditmaal als eerste
eindigt, definitief beslag op den wlssel-
prys, daar ln het eene geval L.Z.C. het
aantal harer overwinningen op 5 brengt,
terwyi De Zijl by een overwinning drie
maal ln successie zou hebben gezegevierd.
Aan Poelmeer dus de taak om te zor
gen, dat het niet zoover komt. In ieder
geval kunnen zeer spannende wedstryden
worden tegemoet gezien
In de tweede afdeellng slaan wy do
kansen van De Zyi II het hoogste aan.
KORFBAL.
LEIDSCIIE KORFBALBOND.
Onvruchtbare Jaarvergadering.
Gisteren hield de L.K.B. zijn Jaariyk
sche algemeene vergadering. Alle vereenl
gingen, behalve Zulderkwartlor, waren
vertegenwoordigd. Uit de J aarverslagen
bleek o m. dat het ledenaantal achteruit
gaande ls. Tevens wred medegedeeld dat de
korfbaldemonstratie door twee Leldsche
twaalftallen ln Oxford geen doorgang zal
vinden.
Het punt „bestuursbeleid" gaf enkelen
aanwezigen reeds aanleiding tot felle
discussies. De stemming werd er niet be
ter op, toen bil de bestuursverkiezing en
kele bestuursleden niet herkozen werden,
waarin twee wél herkozenen aanleiding
vonden hun functie neer te leggen. Zon
der tot overeenstemming te geraken ging
de vergadering ten slotte uiteen.
HENGELSPORT.
Als Spoornuinncn vlsschen.... Do
Spoormannen hielden een vlschwedstryd
ln het Rijn- en Schlekanaal. Er werden
lntotaal 7 vlschjes gevangen, waarvan
slechts twee boven de maat!
Na afloop reikte de heer J. Crama ln
café „Spoorzlcht" de prUzen uit: le prijs
5 knotten wol C. Westdorp, 2e pr. Kramp,
3e pr. Kriek, 4e pr. v. Dam, 5o pr. Sleg-
tenhorst. 6e. pr. Zwanenburg, 7e pr. Roos.
Alle deelnemers kregen een troostprijs.
Een medaille, geschonken door de Com
missie van Orde en Vertegenwoordleer
(L.S.C.) werd gewonnen door den heer
Offenberg.
DUIVENSPO .T.
„De Bonte Duif" Concours vanRoo-
zendaal met 68 duiven. Los 9 uur.
R.« P. de Graaf 1, 2, 4, 5, 0, 9 en 10;
J. S. A. Balley 3, 7, 8, 11 en 17; W. v. d.
Steen 12; G. A. van Albada 13, 14 en 16;
M. J. Noordervllet 15. Eerst geconstateer
de duif te 10 u. 3 min. 45 sec.
Struye na Van Acker
aan de beurt.
De Belgische prins regent heeft na dat
de Schryver had geweigerd, opdracht ge
geven aan van Acker, om een kabinet te
vormen. Deze weigerde echter eveneens.
HIJ verklaarde te weigeren, omdat zijn
partij hem niet toelaat een regeering te
vormen zooals hij haar zou wenschen.
zyns inziens moet er onder de huidige
omstandigheden een regeering aan het
bewind zyn, die stabiol is. „Ik ben van
meening dat wy een beroep moeten doen
op alle menschen van goeden wil en op
de krachten van het land. Het werk van
herstel moet worden voltooid. Wij hebben
nog belangryke vraagstukken op te lossen.
Een ander motief, dat ten grondslag ligt
aan mijn beslissing, ls. dat ef verscheidene
qptwerpen van wet, o.m. die betreffende
de oorlogsschade en rechtspositie der poli
tieke en Ikrygsgevangenen, ztyn, die een
6nelle oplossing verelschen. Bovendien
moet worden vermeden, dat de partyen
elkaar overbleden, zoodat niet dringend
noodzakeiyke xütgaven, die gedurende
lange Jaren op het- land zouden blijven
drukken, kunnen worden voorkomen.
Daarop ls opdracht gegeven aan Struye,
den voorzitter der Senaatsfractie der Ohr.
Volksparty, die reeds vele besprekingen
voerde, hoewei hy de opdracht in beraad
hield.
De kabinetsformateur zelde, dat de
houding van het bxireau der socialistische
partij, die het programma der CVP niet
kan aanvaarden het vooralsnog onmogeiyk
maakt met de BSP samen te werken.
Zaterdagmorgen zal do algemeene raad
weer bijeenkomen on de heer Struye zelde
te hopen, dat dan alsnog samenwerking
tot stand zou kunnen komen. Dienten
gevolge ls er voor Zaterdagavond nlot«
definitiefs te verwachten.
Senator Struye deed, ln antwoord op
een vraag uitkomen, dat de CVP geen
voorkeur heeft voor een regeering, waarin,
communisten zitting hebben.
