LEIDSCH
DAGBLAD
De atoom-explosie te Bikini
Kern van hel oranje en geel licht
Het vermoedelijke nieuwe kabinet
Sjalirir ontvoerd
en weer bevrijd
De zevende lustrum-viering van
Fluks"
STADSNIEUWS
WEERBERICHT
PROTESTDEMONSTRATIE TE HAMBURG
Gistermorgen ls te Hamburg een groote
protestdemonstratie gehouden tegen de
voorgenomen verwijdering van een groot
oantal Dultschers uit hun woningen ln
verband met de vestiging van een nieuw
Britsch hoofdkwartier. Brltsche militaire
en Duitsche politie surveilleerden ter
plaatse, waar verschillende sprekers van
politieke partijen het woord voerden.
Eedenaars van de Ohrlstelljk-Democraten
en van de sociaal-democraten wezen op
de moeilijkheden, waartegenover de Brit
ten zich geplaatst zien bij het zoeken van
plaatsruimte. Zij werden door de om-
staanders uitgejouwd. Een communisti
sche spreker, die zich tot tolk maakte
van de algemeene ontevredenheid, werd
echter toegejuicht. Er deden zich geen
Incidenten voor.
85ste Jaargang
MAANDAG 1 JULI 1946
No. 25817
Waarnemend Directeur A. Poortman
Hoofdredactie: B. W. Menkhorst,
J. Brouwer.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055
Reuter meldt nit Bikini, dat de atoombom gisteravond precies te elf uur
uit het vliegtuig werd losgelaten. De Dave's Dream, liet vliegtuig dat de bom afwierp,
verdween onmiddellijk naar de horizon. Dadelijk daarna ontplooiden zich de para
chutes van de meetinstrumenten, die door liet volgend vlJegtnlg werden uitgeworpen.
De atoombom ontplofte volgens San Francisco Radio twee minuten later. De
radio-uitzendingen die tijdens de proefrondes nl zeer gestoord waren, ondervonden ook
nadien veel storing.
De haven van de lagnne en de scliepen, die er lagen verdwenen ln massa rook
en water. Een vlam en rook stegen tot over de 50,000 voet (15 K.M.).
In het midden de laag dikke smook,
die de lagune overdekte, was een kern
van hel oranje en geel licht te zien.
Toen de rook boven Bikini wat opge
trokken was stonden verschillende sche
pen, die tot het doelwit behoorden ln
brand. Vijf minuten na de ontploffing
kon men de schepen reeds zien. Het was
een geweldige ohaos. De radio-installatie
aan boord van het vliegtuig met verslag
gevers geraakte onklaar.
HET RESULTAAT EEN
SUCCES.
Van de commandabrug van de „Mount
Mckinley" heeft Admiraal Blandy meege-
deeld^dat de proef „een succes" is geweest.
Vijf schepen ln het strandmeer staan ln
brand, zes zjjn er gekapseisd en een ze
vende is beschadigd. Maar het Amerlkaan-
sche slagschip Nevada, dat een voltreffer
ihad moeten krijgen was nog vlot en op het
eerste gezicht niet beschadigd. Admiraal
Blandy voegde er aan toe, dat er geen
ongelukken zijn voorgekomen onder het
personeel van 34.000 man. dat bij deze
proef geassisteerd heeft.
De bekende seismoloog Shaw verklaarde,
dat de atoombomontploffing een lucht
stroom heeft veroorzaakt, die volgens zijn
berekening elf uur eA zes minuten noodig
heeft om Groot-Britcannlë te bereiken.
Shaw voegde er aan toe, dat zijn seis
mograaf om 22.08 gmt. (23.08 Nederland-
sche tijd) een afwijking liet zien, maar het
ls niet zeker, dat de atoambomontplofflng
hiervan de oorzaak is geweest.
Antoine Perret, bijzondere correspondent
van A F.P. deelde mee dat twee schepen
met geleerden en werktuigkundigen aan
boord de explosiezone van de atoombom
zijn binnengevallen. De eenige persoon, die
zoo ver men weet, tot dusver van de
atoombom te lijden heeft gehad, ls de of
ficier, die haar deed vallen en die niet
snel genoeg zijn oogen wist te beschermen.
NADERE BIJZONDERHEDEN.
Nadere berichten melden, dat de
eerste ontploffing gevolgd werd door
een tweede, die drie maai zoo hard
was.
Een geweldige vuurstraal verspreidde een
schrikbarende pilaar van rozeroode smook,
die overging in een grijswitte rookzuil.
Over de geheele atol verspreidde zich een
geweldige wolk, die dik ten hemel steeg.
Van een der observatieschepen af kon men
op een afstand van zestien k.m. duidelijk
de radio-actieve rookwolk zien. Het geluld
van de explosie was echter niet zoo hard
als men verwacht had. Een waarnemer
was van meening, dat het gelijk stond aan
het afschieten van een zwaar marine-
kanon ln de naaste omgeving.
Temidden van de dichte massa's ge
vaarlijke rookwolken zag men. dat eenige
schepen uit de doelwit-vloot in brand
stonden. Een daarvan was kennelijk het
Japansche slagschip ..Nagata", dat niet
ver van het doelwltcentrum, de „Nevajla"
verankerd lag.
.Waarnemers op Kwajalein. 320 km. van
Bikini, zagen de ontploffing, voelden een
rukwind en hoorden een snerpend geluld,
waarna de slag van de explosie weerklonk.
Onbemande vliegtuigen, door radio be
stuurd. werden ln de rookwolk gestuwd.
Reeds eenige minuten na de explosie was
men dusdoende reeds bezig om de resul
taten vast te leggen. Ook onbemande en
door radio bestuurde motor-torpedobooten
werden naar het ziedende radio-actieve
water in de Bikini-lagune gestuurd.
De waarnemer in het vliegtuig, dat het
dichtste bij het vliegend fort. dat de
atoombom afwierp, vloog, meldde; „geen
schok gevoeld toen de bom ontplofte. Er
ls geen aanwijzing voor een springvloed.
Een uur na de explosie werd gemeld, dat
de doodelljke wolk opgetrokken was. Het
29.000 ton metende slagschip Nevada
scheen op het eerste gezicht onbescha
digd. Ruim een half uur na de uitbarsting
werd de zee kalmer. De branden, die er
eerst zwaar leken, waren toen vrijwel ver
dwenen. ZIJ bleken minder ernstig, dan
eerst werd gedacht.
Van bet observatieschip .Appalachian"
wordt gemeld, dat de bom vermoedelijk
Iets buiten het centrale doelwit ls tereoht
gekomen.
In tegenstelling met de verwachting
kwamen de onbemande verkenningsvlieg
tuigen onbeschadigd uit de rookmassa te
■vooTschyn. ZU werden door het „moeder-
vliegtuig" veilig naar him basis terugge
bracht, zoodat men waarnemingen van de
instrumenten kan waarnemen.
NIET PRECIES OP DOELWIT.
De pioniers, die den toestand ln de
lagune van Bikini zijn gaan verkennen,
hebben gerapporteerd, dat het water ln de
omgeving van het doelwit evenals de mees
ten van de getroffen schepen „gevaarlijk
radioactief" zUn. Drie uren na de explosie
is de groep pioniers, aan boord van ver
schillende booten, en uitgerust met spe
ciale meetinstrumenten, de gevaarlijke
zone binnengevaren, om den weg te be
reiden voor de scharen van geleerden,
technici en deskundigen, die op onder
zoek zullen uitgaan zoo gauw de doodelljke
gammastralen uitgewerkt zullen zijn.'De
pioniers zijn van speciale beschermende
kleeding voorzien.
Vice-admlrani Blandy, de leider van
de proefneming, lieeft toegegeven dat
de bom uiet precies op liet gestelde
doelwit, het slagschip Nevada, is te
rechtgekomen, doch er achter. Overi
gens heeft Blandy ln een toespraak
na de proefneming zjjn groote tevre
denheid over het verloop van de
operatic uitgedrukt.
Aan boord van een schip op ongeveer
dertig kilometer afstand van de plaats der
explosie ls „lichte radio-activiteit" gere
gistreerd in een mate, welke voor mensohe-
lijke wezens ongevaarlijk is.
DE VEROORZAAKTE SCHADE.
Volgens de laatste schatting ls de door
de explosie veroorzaakte schade als
volgt: gezonken ls het transportschip
Gilllam en de Carlisle. Zwaar bescha
digd de Independence, de torpedojager
Lampson (omgeslagen), het Japansche
slagschip/Nagato, de Japansche kruiser
Sekawa, de kruiser Pensacola en de
onderzeeër Skate. In brand gevlogen
en licht beschadigd het vllegaekschip
Saratogn, de slagschepen Nevada en
New York. de torpedojager Wilson en
de transportschepen Briscoe, Niagara,
Bladen, Banner, Butte en Cortland.
De Dultsche zware kruiser Prlnz
Eugen, die eerst abusievelijk voor de
Pensacola werd aangezien, Is waar
schijnlijk niet ernstig getroffen.
De sovjetrusslsche waarnemer professor
Semyen Alexandrof verklaarde laconiek:
„geringe resultaten, vrees ik. Op vier of
vijf mijl afstand van het doelwit zou het
wellicht een grandioos gezicht geweest zijn.
Blandy heeft verklaard, dat volledige
gegevens niet voor het verstreken van een
maand tijds ter beschikking zullen zijn.
Van sommige zijden wordt bericht,
dat de ontploffing niet zoo hevig was
als bij vorige atoombommen, ofschoon
Blandy verzekerde, dat de thans ge
worpen bom van hetzelfde type was
als boven Nagasaki Is uitgeworpen.
WAT AAN DEN VAL VOORAFGING.
De „Dave's Dream" vloog de laatste 15
K.M. naar de Bikini lagune terwijl de chro
nometers den tijd wegtikten naar elf uur,
het belangrijkste oogenbllk. Het vliegtuig
vloog hoog over de groote observatlevloot
ln het zonlicht eu nu en dan lichte be
wolking. Het oranje geschilderde centrale
doelwit, het oude slagschip Nevada was
duidelijk te zien.
De bom was ln gedeelten ingeladen, zoo
dat bij den start geen ontploffing mogelijk
zou zijn, indien het vliegtuig mooht ver
ongelukken. De bemanning zette in de
lucht het gevaarlijk projectiel ln elkaar,
nadat de lange startbaan op het eiland
Kwajalein verlaten was,
Een Amerlkaansche radioreporter zei om
acht minuten voor elf: „Het ls nu vrijwel
onmogelijk, dat er nog Iets verkeerd kan
gaan".
Om kwart voor tien meldde de comman
dant van de Dave's Dream, dat hij klaar
was voor de eerste proef-overvlleglng van
het doelwit. Dit was een zoogenaamde
„droge proef".
De bommenwerper naderde Bikini door
lichte bewolking.
Aloudt u gereed voor het afwerpen van
de bom" werd plotseling met harde stem
door de luidsprekers op het waar.nemers-
schlp „Appalachian" gezegd.
DE UITWERK)^ DER ATOOM
BOMMEN' OPSPAN.
Thans is het eerste gedetailleerde Brlt
sche rapport van deskundigen over de ge
volgen van de atoombom-aanvallen op de
Japansche steden Hirosjima en Nagasaki
gepubliceerd. Dit vermeldt, dat van de
ruim tien vierkante mijl bebouwde vlakke
oppervlakte van Hirosjima, bestaande uit
houten huizen, ruim vier vierkante mijl
verwoest werd door luchtdruk en brand.
Ongeveer 320.000 menschen bevonden zich
ln de stad, waarvan er 80.000 gedood zijn.
In Nagasaki explodeerde de bom boven een
dal. waarin een Industrie- en woongebied
van anderhalve vlerkante mijl werd. ver
woest. Van de 260.000 inwoners werden
er ongeveer 40.000 gedood Deze dood was
het gevolg van drie factoren: luchtdruk,
hitte-uitstraling en radioactiviteit. Bij een
dergelijke explosie boven hulzen van het
ln Engeland gebruikelijke type zouden de
verwoestingen als volgt verwacht kunnen
worden: totaal vernield tot op een af
stand van duizend yards van uit het cen
trum der verwoesting, onherstelbaar be
schadigd tot een afstand van een mijl,
zwaar beschadigd tot op anderhalve mijl
en lichter beschadigd tot twee en een
halve mijl (1 yard ls ruim 90 c.m een
mijl is ongeveer 1.6 kilometer). De Japan
sche schuilkelders (slechter dan de En-
gelsche) hieven alle Intact. Van vele slacht
offers werd de huid geheel verbrand, tot
op/ anderhalve kilometer kwamen zware
brandwonden voor. Tegen de gammastra
len bleek geen schutting te bestaan De
slachtoffers hiervan stierven binnen zes
weken of kwamen er weer boven op.
Engelsche razzia's in Palestina
Britsche militairen en leden van de
Palestynsche politie hebben een inval
gedaan in de kantoren van het Joodsche
bur au te Jeruzalem te Haifa en te Tel-
Aviv. Zij arresteerden een aantal leden
(vijf in totaal) en houden thans de
kantoren bezet. Voor geheel Jeruzalem
ls een uitgaansverbod afgekondigd.
In een officieele verklaring wijzen de
Britsche autoriteiten in Palestina er op,
dat de inval het gevolg is van de hou
ding van het Joodsche bureau in de af-
geloopen weken: de Britsche autoritei
ten hebben de bewijzen in handen dat
het bureau de hand heeft gehad In vele
gewelddadigheden. Zoodra er zekerheid
bestaat dat het gevaar voor nieuwe ge
welddadigheden geweken is, zullen jie
thans genomen maatregelen ingetrok
ken worden.
In totaal zijn een 2000-tal Joden ge
arresteerd.
De Vereenigde Staten waren tevoren
op de hoogte gebracht van wat er
komen zou.
Drie Joden en 1 Britsch militair zijn
gedood, 13 Joden zijn gewond in het
hospitaal opgenomen.
Het Joodsche agentschap is het onder
het mandaat officieel erkende lichaam,
dat belast is met de immigratie-rege
ling. De gearresteerde voorzitter, rabbi
Jehudi Fishman, is in hongerstaking
gegaan. Het bestuur der Jewish Agency
te Londen heeft een fel protest uitgege
ven tegen het Britsche optreden.
Verkiezingsuitslagen in
Duitschland.
De volledige resultaten van de verkie
zingen voor de constltueerende vergade
ring ln Beleren zijn aldus, christen-demo
craten 1.554.183 s:e vmen, 109 zetels: so-
claal-democratei. 785.706 stemmen, 51 ze
tels; communisten 145.216 stemmen. 8
zetels: liberaal-democraten 135.128 stem
men, 8 zetels: vrije arbeiders 70.572 stem
men, 4 zetels.
Voor Groot-Hessen zijn de resultaten
als volgt: Sociaal-democraten 655.100
stemmen, christen-democraten 550.924
stemmen, communisten 143.949 stemmen;
liberaal-democraten 120.115 stemmen.
Zetelverdeellng nog onbekend.
BIJ referendum heeft 77.7 procent van
de 94.1 procent der Dultschers in Saksen,
die hun stem hebben uitgebracht, zich
uitgesproken voor confiscatie van alle
eigendommen, met Inbegrip van fabrie
ken, van oorlogsmisdadigers en oud-nazi's
De conferentie te Parijs.
De Amerlkaansche staatssecretaris
Byrnes heeft naar aanleiding van de
plenaire zitting der ministers die Zater
dagmiddag gehouden werd, een pers
conferentie belegd. Daar deelde Byrnes
mede, dat hij verzocht heeft de vredes
conferentie den twintigsten Juli bijeen
te roepen. Byrnes vertelde, dat toen hij
Molotof had gevraagd over hoeveel klei
nere kwesties nog een beslissing moest
worden getroffen voor hij Molotof
zou stoppen zijn veto over den vrede
van de wereld uit te spreken, deze had
geantwoord, dat hij irteende binnen twee
of drie dagen antwoord te kunnen geven.
Molotof hoopte, dat hij dan met een
datum voor de vredesconferentie zou
kunnen instemmen.
Byrnes onthulde dat de ministers
heden om vier uur weer zouden bijeen
komen. Op de agenda zouden dan staan:
1. de koloniën. 2. Triëst, 3. het vaststel
len van een datum voor de vredescon
ferentie, 4. de Duitsche kwestie.
Schermerhom
Commissaris-generaal
voor Indië?
(Van onzen parlementairen medewerker)
Heden heeft de vergadering van de
Partll van den Arbeid een kleine drie
uur geduurd. Ik geloof het niet ver mis
te hebben, wanneer lk aanneem dat de
samenstelling van het kabinet als volgt
zal zijn:
Beel, minister-president, Blnnen-
landsche Zaken.
Van Boetzclaer, Bultenlnndsche Za
ken.
Van Kleffens. minister zonder por
tefeuille.
Van Maarseveen. minister v. Justitie
Jonkman, oud-voorzitter Volksraad,
Overzeesclie Gebiedsdeelen.
Lieftinck, Financiën.
Iluysmans, Handel en NUverheid
(vermoedelijk komt de afd. MUnwczen
onder dit Departement).
Glelen, Onderwijs.
Fiévez, Oorlog (tevens ad int.
Marine).
Drees. Sociale Zaken.
Mansliolt, Landbouw.
Vos, Verkeer en waarschijnlijk Ringers
Openbare Werken.
Aan het bovenstaande kan nog toe
gevoegd. dat In overweging schilnt te
komen, den heer Schermerliorn te be
noemen tot commissaris-generaal van
Indië, welke zich dan met een op
dracht derwaarts zou begeven en
eventueel gedurende zijn verblijf
ginds boven den Lult Gouverneur-
Generaal zou staan.
Dit doet eenigermate denken aan een
figuur, die wil ook ln het begin van de
19e eeuw hebben gekend Het begon met
de overneming van Indië van de Engel-
schen, die daar gedurende den Franschen
tijd het gezag hadden uitgeoefend, door
een 3-tal commissarissen-generaal, welke
n.l. de Oost-Indische Koloniën in bezit
moesten nemen en wier opdracht verder
luidde, aldaar de opperste macht uit te
oefenen en het bestuur ln te richten.
Later in 1825 hebben wfl nog eens een
commlsarls-generaal gehad, welke toen ten
aanzien van de hem opgedragen taak
boven den toen daar aanwezigen hoog-
6ten functionaris stond.
ejHct heet dat dr. Beel zich nog heden
naar de Koningin zal begeven en dat waar
schijnlijk morgen de beëedlglng zal plaats
vinden, terwijl Donderdag een verklaring
ln de Kamer zou worden mogen verwacht.
EDUARD VETERMAN OVERLEDEN.
Zooals wil Zaterdag met een enkel
woord hebben gemeld was de heer E. V.
bij een auto-ongeluk te Laren zwaar ge
wond. terwijl zijn vrouw op slag was ge
dood. Nader wordt nu gemeld dat het
slachtoffer de bekende tooneelschrfjver
Eduard Veterman ls. HIJ is in het zie
kenhuis aan de gevolgen overleden. De
begrafenis zal morgen op „Dennenrust"
te BUthoven plaats hebben.
Hij bevindt zich in goede
gezondheid.
In een door Soekarno onderteekende
verklaring werd Zaterdag gezegd dat
SJahrlr ln den nacht van Donderdag op
Vrijdag door een gewapende bende uit zijn
hotel ln Soerakarta ls ontvoerd, tegelijk
met de ministers Darmawau ui Soemltro
en majoor Soedipyo, lid van den genera-
len staf van het Republikelnsche leger.
SJahrlr had zijn lijfgarde weggezonden,
zoodat er vermoedelijk geen speciale be
waking is geweest, zooals anders altyd
het geval ls.
In zijn verklaring zelde Soekarno dat
de ontvoeringsactie er opgericht was de
positie van de republiek ln de wereld te
verzwakken, hetgeen anderzijds voor de
Nederlanders met het oog op de in gang
zhnde besprekingen nuttig zou kunnen
zijn. Hij waarschuwde de bevolking in
het algemeen zich niet door de Nederlan
ders, „die een politiek voeren tot onder
mijning van de Indonesische regeering",
te laten misleiden en deed een beroep op
haar om de regeering sterken steun te
geven
Inmiddels werd hedenmorgen uit Ba
tavia officieel gemeld dat Sjalivir door
een kleine eenheid van de T.R.I. te
Soerakarta ls bevrijd. HU bevindt zich
ln goede gezondheid, evenals de andere
personen, die ontvoerd waren.
Veto van president Truman.
President Truman heeft zijn veto uit
gesproken tegen de wet op de prljsbe-
heersching.
Truman beschreef in een boodschap aan
het congres den maatregel van het congres
tot verlenging van het bestaan van het
prljsbeheerschlngsbureau als een keuze
tusschen „gereglementeerde en onge
reglementeerde Inflatie". Aan den eenen
kant laadt de wet op de regeering de ver
antwoordelijkheid voor het ln evenwicht
brengen van de economie, en tezelfdertijd
maakt zij een einde aan de macht van de
regeering om dit te doen.
Truman drong er bil het congres op aan
onmiddellijk een nieuwe wet op de prljs-
beheersching aan te nemen, waardoor de
huidige regeling van kracht zal blijven.
Deze regeling treedt hedennacht bulten
werking.
Truman verklaarde ln zijn boodschap
aan het congres voorts, dat de geheele
structuur van Internationale prijzen, va
luta en flnancleele en handelsrelaties nog
geheel ongeregeld ls. „Een Ineenstorting
ln ons land zou gezien de invloed, die
Amerika thans in de geheele wereld heeft
onmetelijke gevolgen hebben".
Het Huls van Afgevaardigden heeft pre
sident Truman's veto ondersteund, door
dat de stemming geen tweederde meerder
heid opleverde, die vereischt wordt om het
veto te annüleeren. De uitslag van de
stemming was n.l 173 voor annuleering
en 142 voor handhaving van het veto.
Soekarno neemt alle macht
in handen.
In een verklaring heeft Soekarno het
volgende medegedeeld:
..Met hel oog op de gebeurtenissen In
het land, welke liet welzUn en de on
afhankelijkheid in gevaar brengen,
heb ik, president van de republiek,
in overleg met het kabinet, op den
28sten .Juni besloten, persoonlijk
alle maelit in handen te nemen tot
dat in het land weer normale toestan
den licerschcn en het kabinet en de
andere bestuursinstellingen weer nor
maal kunnen werden".
DR. VAN MOOK TREEDT NIET AF.
De regeeringsvoorllchtIngsdlen6t deelt
mede:
Naar aanleiding van een in de pers ver
schenen mededeelirig, dat dr. van Mook
binnenkort op eigen verzoek als Luitenant
G.G. zou aftreden, wordt medegedeeld
dat dit bericht onjuist is.
HetT valt te betreuren, dat voornoemd
bericht met de Mallnoconferentie sn an
dere belangrijke ontwikkelingen ln zicht,
slechts onnoodlge onzekerheid wekt. die
e.'ken grond mist.
Samenvoeging der
luchtstrijdkrachten.
Naar wij vernemen werd onlangs be
slist, dat de luchtstrijdkrachten van het
Nederlandsche leger en het Kon. Ned. In
dische leger samengevoegd zullen worden
tot één rljks-leger-luchtmacht.
De ministers van oorlog en overzeesche
gebiedsdeelen hebben naar aanleiding van
deze beslissing een commissie benoemd,
welke tot taak heeft advies uit te bren
gen over de wijze, waarop deze samen
smelting zoo vlot mogelijk kan geschie
den. De commissie zal haar werkzaamhe
den binnenkort aanvangen en verwacht
kan worden, dat de positie van de lucht
strijdkrachten ln het kader van de Ne
derlandsche strijdkrachten thans binnen
afzlenbaren tijd geregeld zal zijn.
ARX. MELJER GAAT IN CASSATIE.
Naar wil vernemen, heeft Arnold Meyer
besloten in cassatie te gaan van de uit
spraak van het Bossche bijzonder ge
rechtshof. waarbij hij werd veroordeeld
tot een gevangenisstraf van vijf Jaar en
ontzetting uit de belde kiesrechten voor
den tild van tien Jaar.
MILITAIRE VRIJSTELLINGEN DEEL*
INGETROKKEN.
D? ministerraad heeft dezer dagen he:
besluit zenomen, om circa 250 van de 19C0
aan de reserve-officieren verleende vrij
stellingen onmiddellijk in te trekken,
aldus .Het Parool"
Deze maatregel ls noodzakelijk gewor
den, nu een kwart van de offreren, be
stemd voor de encadreerlag. van de twee
de divisie nog steeds onueigedoken blijft
of althans niet kan worden ingedeeld.
Er wordt keen rekening gehouden
de burgerfuncties, doch slechts gïkeken
na..r de militaire antecedenten Jer be
trokkenen.
De receptie van Fluks Hierboven het. bestuu. en de Jubileumcommissie met drie
hoofdbestuursleden van den K.N.K.B. le rij: G. W. Horree, mej. H de Ren, J.
Zwart. T A. Schllthuizen, B. Mastenbroek en W. F. Nleuwland: 2e rij: J. W. Smits,
mevr. Horree, Wilson (voorz. KNJCB.). mevr. Stempels. Heyboer. mevr. Kors en
L. Baarda.
De Leidscke korfbalclub „Fluks" heeft
haar zevende lustrum herdacht en dat is
een welgeslaagd feest geworden. Het be
gon Zaterdagmiddag met een zeer druk
bezoohte receptie, waarop een schat van
bloemen werd aangeboden en vele auto
riteiten en vertegenwoordigers van be
vriende organisaties uiting kwamen ge
ven aan hun waardeerlng voor deze Leld-
sche korfbalverceniglng, die zoo ontzag
gelijk veel heeft bilgedragen tot de pro
paganda voor het spel van mand en bal!
Ter receptie is o m gesproken door wet
houder van Schaick, vertegenwoordigers
van den K.N.K.B. (aanwezig waTen mevr.
Stempel6 en de heeren Wilson en Hey
boer), alsmede afgevaardigden van vele
vereenlglngen.
Na een diner, voor leden en genoodlg-
den, was er feest ln den foyer der Ge
hoorzaal. „Ja, Fluks ls weer present"
heette de cabaret-revue, welke daar werd
opgevoerd, en dat was een welgekozen
titel. Want Inderdaad: Fluk6 kan feest
vieren en Fluks was weer op haar best!
Een lange reeks van tafreelen uit het
verleden en uit het heden was onder de
bekwame leiding van den heer G. Crama
aan elkaar geregen, en het werd een bont
feuilleton vol variatie dat het talrijke
publiek ten einde toe heeft weten te
boelen. Helaas moeen wij er kort over
zijn. maar samenvattend kan worden ge
zegd dat deze revue, met haar vele geesti
ge en orlgineele scenes, geheel door eigen
krachten opgevoerd, een volledig succes
ls geworden.
Tot de aanwezigen behoorden twee be
stuursleden van de vereenlglng „Bell-
Telephone", uit Antwerpen, die Fluks
kwamen compllmenteeren met haar Ju
bileum en een soort foto-album aanboden
ter herinnering aan het bezoek, dat de
Leidsche roodwitten onlangs aan de Sln-
Joren stad hebben gebracht.
De seriewedstrijden.
Evenals de andere festiviteiten zijn ook
de Jublleumserlewedstrllden uitstekend
geslaagd te noemen. Fluks I leverde daar
bij goed werk, door, hoewel geen prijs be
halend, toch tegen twee eerste klassers
een gelijk spel wist te bevechten. De uit
slagen waren; v
le afd.: SamosFluks 33; KZHKV
4—0; Samos—HKV 1—1; Fluks KZ 0—2;
HKV—Fluks 1—1; KZ—Samos 2—1. le
prils KZ, 2e prijs Samos.
2e afdeeling: ALOVO in 30; Animo
Ready—Fluks II 0—1; VO III—Fluks II
11. Animo ReadyALO 02; VO III
Animo Ready 12; Fluks nALO 03.
le prijs: ALO (kwam definitief in het
bezit van de wisselbeker; 2e prijs Fluks n.
3e afdeeling: LeonldasFluks III 30;
Haarlem—KZ IV 3—0; KZ IV—Leonldas
31; HaarlemFluks III 40; Fluks in
KZ IV 03; LeonldasHaarlem 07.
le prijs Haarlem; 2e prijs KZ I T.
Veteranenafd.: Fluks AALO 20;
SamosFluks B 03; ALOFluks B 16,
SamosFluks A 13; ALOSamos 11;
Fluks AFluks B 31. le prijs Fluks A.
De viering van den verjaardag
van Prins Bernhard.
Oranje-avond in de Stadsgehoorzaal.
Alhoewel de verjaardag van Prins
Bernhard, welke behalve in het teeken
van Oranje, ditmaal ook stond in dat
van de anjer, ln onze stad zonder veel
uiterlijk vertoon is verloopen of het
moeten dan de drukbevlagde straten
zijn geweest is de feestsamenkomst,
welke de Leidsche Christelijke Oranje
vereniging Zaterdagavond in de geheel
bezette Stadsgehoorzaal had belegd,
uitgegroeid tot een geestdriftige oranje-
manifestatie, waarbij groot en klein in
lied en woord hebben willen getuigen
van hun aanhankelijkheid aan het Huis
van Oranje. Daartoe heeft in de aller
eerste plaats bijgedragen de Oranjefilm,
welke tal van unieke gebeurtenissen uit
het leven van ons Koningshuis te zien
gaf, in aansluiting waarop de bevrij
dingsfilm ons weer tal van blijde en
historische momenten van onze her
nieuwde onafhankelijkheid in de herin
nering terugriep. Daarnaast was er
vroolijke muziek en opgewekte zang, ter
wijl in niet geringe mate vooral het be
zielend woord, dat burgemeester F. H.
van Kinschot spontaan bereid was te
spreken, de aanwezigen heeft goed ge
daan. Als wij dan nog vertellen, dat de
zaal „royaal" met vlaggedoek en oranje
was aangekleed, en dat het laaiend
enthousiasme der aanwezigen vele ma
len ovationeele proporties aannam, zal
leder kunnen begrijpen,* dat het een
avond is geworden van warme vader
landsliefde en onwankelbare trouw aan
het uit ballingschap teruggekeerde Huls
van Oranje.
Als iets ons dezen avond cok gefrap
peerd heeft, dan is het de begroeting,
welke aan burgemeester Van Kinschot,
die door zijn echtgenoote vergezeld was,
ten deel viel. Een langdurig applaus,
waaraan schier geen einde scheen te
komen en waarop deze met een breeden
armzwaai dankte, bewees wel in welk
een korten tijd hij reeds populair is ge
worden.
De voorzitter, mr. dr. N. G. Geelker
ken, deelde in zijn openingwoord mede,
dat de vereeniging namens alle leden
een gelukwensch aan Prins Bernhard
had gezonden. Vervolgens wees spr. er
op, dat Prins Bernhard in den loop dei-
Jaren een plaats in ons aller hart i$
gaan innemen. HU is één onzer gewor
den. Hij is ook de man geweest, die door
zUn optreden en houding bewezen heeft,
dat de Duitsche theorie van bloed en
bodem een totale onjuistheid is. De ware
geest der Oranje's wordt ook bij hem
nietg emist. Met een driewerf hoera op
den Prins, dat door de heele zaal werd
overgenomen, beeindigde spr. zUn toe
spraak.
Toespraak van den burgemeester.
De burgemeester, die onder langdu
rige toejuichingen op het podium ver
scheen, zeide het op prijs te stellen om
op dezen avond voor het eerst na zijn
officieele installatie, in het openbaar
kennis te maken met een deel der Leid
sche bevolking. In een kernachtige toe
spraak heeft spr. er verder op gewezen,
dat ons volk trotsch kan zijn op Prins
Bernhard, die in de achterliggende be
zettingsjaren duidelijk heeft getoond
wat hU voor ons volk over heeft. Zoo
heeft hU in de Meidagen van 1940 piet
de Hollandsche militairen dapper mede
gevochten tegen den overweldiger. Hij
heeft zich in dien tijd en ook later een
flink officier betoond,' die alles gedaan
heeft voor de bevryding van ons vader
land. Daarnaast heeft hij, terwijl zUn
gezin in Canada was, onze Koningin in
Haar moeilijke bestuursperiode te Lon
den trouw terzijde gestaan. De burge
meester eindigde zUn toespraak met den
wensch uit te spreken, dat God hem
nog lange jaren voor zUn gezin en ons
land mocht sparen.
Nadat nog twee coupletten van het
Wilhelmus waren gezongen, traden ach
tereenvolgens het dubbel-mannenkwar-
tet „Sempre Avanti" en het Chr. Kin
derkoor „Lenteklokjes" o. 1. v. mej. Riek
Meijering op. Zoowel „Sempre Avanti"
als „Lenteklokjes" hebben zich dezen
avond van hun beste zijde doen kennen.
Wat al aardige liedjes klonken uit den
mond der kinderen. Na de pauze wer
den, zooals gezegd, eenige films ver
toond.
OPBRENGST ANJERDAG.
Een prachtig resultaat.
De opbrengst van de Zaterdag alhier,
onder auspiciën der Ver. „Koninginne
dag", gehouden collecte ten bate van het
Prins Bernhard fonds bedraagt f 2759.
terwyi ln de winkels 800 anjers werden
verkocht met een opbrengst van f. 2000.
De overgebleven anjers zijn over de
ziekenhuizen verdeelde
BONKAARTEN HALEN.
Morgen zijn aan de beurt voor nieuwe
bonkaarten de letters u en V. (tot en
met VHetstra); voor een nieuwen schoe
nenbon (laatste stamkaartcljfer 1) de let
ters B (te beginnen by Blzot) en C.
VRIJ WARM.
De Bilt verwacht tot Dinsdagavond:
In het Zuiden van het land mee«t
zwakke wind uit ZuidelUke richting.
VrlJ warm, zonnig weer. In het Noor
den van het land zwakke tot matig©
wind tusschen Zuid en Zuidwest.
Aanvankelilk bewolkte lucht, doch
geen regen van beteekenls. Later
zonneschUn.
Afscheid van Mej. M. A. Lutz.
Als directrice van de R.K. Vakschool
voor meisjes.
In tegenwoordigheid van bestuur, leer
krachten, eenige leerlingen en genoo-
digden heeft mej. M. A Lutz in ver
band met haar a5. huwelyk, Zaterdag
ochtend afscheid genomen als directrice
van de R.K. Vakschool voor Meisjes.
Zeer velen hebben deze gelegenheid
aangegrepen om mej. Lutz, die ruim tien
jaar haar uitnemende krachten van
hoofd en hart aan deze school heeft
mogen geven, daarvoor te danken. Bij
afwezigheid van den voorzitter van het
bestuur, pastoor R. Smits oijn., heeft
de heer F. A. M. Grüneman als eerste
spreker de vele verdiensten van de thans
scheidende directrice in het licht ge
steld en haar bedankt voor het vele
werk, dat zU in het belang van de school
en het internaat heeft verricht. Vervol
gens voerde de adj. directrice, mej. M.
A. Busee, het woord, die eveneens aan
het voortreffelijke werk van mej. Lutz
herinnerde, waarbij spr. vooral den
moeiiyken tijd der bezetting, toen het
gebouw gevorderd werd en er steeds om
gezien moest worden naar andere loka
len, releveerde. Namens het bestuur, den
geheelen staf van personeel en de oud
leerlingen bood spr. een salonlamp aan.
Een welkom riep spr. vervolgens toe aan
de nieuwe directrice mej. M. A. A. H.
Schreurs, die voorheen in geiyke functie
te Maastricht werkzaam was. Haar
werden bloemen aangeboden.
In een geestig speechje vertelde hier
op rector C. C. StandemeUer het een en
ander over „het leven in de school",
om er daarna op te wijzen, dat het
vooral de dienende liefde van mej. Lutz
is geweest, waardoor ziJ*leerkrachten en
leerlingen aan haar en de school heeft
weten te binden. Mej. C Peters, die als
administratieve kracht dagelijks met
mej. Lutz samenwerkte, sprak vervol
gens een woord van afscheid, waarna
mej. L. v. d. Broek dit deed namens de
opleidingsleerlingen. Hierna volgde een
alleraardigste samenspraak door de
leerlingen van de lagere klassen, van de
school, die daarbij „een doos vol dank
baarheid" overhandigden, waarin een
album met teekeningen door de kinde
ren zelf vervaardigd en samengesteld
door de teekenleerares. Vervolgens ver
tolkte mej. R. v. d. Zanden de dank
baarheid der oud-leerlingen, waarna
mej. Busee mej. Lutz een crayonteeke-
ning aanbood, welke door de teeken
leerares. mej. Filippo, was vervaardigd.
Tenslotte heeft mej Lutz een uitvoerig
dank- en afscheidswoord gesproken aan
het eind waarvan zij de nieuwe direc
trice hartelijk welkom heette. In de
middaguren vond een druk bezochte
afscheidsreceptie plaats.
Feike Asma gaat dirigeeren.
a'damsch philiiarmontscii orkest
in oprichting.
Naar wil vernemen zal de bekende or
ganist Felke Asma, wonende te Oogst-
geest, eertijds organist der Hooglandschc
Kerk en thans als zoodanig werkzaam
aan de Luthersche kerk te Den Haag, de
wereld der organisten vaarwel zeggen en
de dlrlgeerstaf ter hand nemen.
In Amsterdam ls n.l. In oprichting het
Amsterdamsch Philharmonlsch orkest,
dat uit ongeveer 90 vakmuslcl zal zUn
samengesteld. Tot eerste dirigent van dit
orkest ls benoemd Karei Mengelberg, tot
tweede dirigent Felke Asma. die zich
reeds sinds 1939 in de kunst van het
dlrleeeren bil Eduard Pi Ipso te Rotter
dam bekwaamd heeft. Het Amsterdamsch
Philharmonlsch orkest zal, naast het Con
certgebouworkest, dat veelvuldig bulten-
landsche tournée's maakt, ln bet ko
mende seizoen, te beginnen met Sep
tember regelmatig ln het Concertge
bouw optreden en zoowel klassieke als
moderne werken ten gehoore brengen.
Wil wonschen Felke Asma succes met
zUn plannen toe, doch hopen, dat hil de
tallooze liefhebbers zllner orgelconcerten
toch nog eens bij tijd en wijle van zijn
spel zal laten genieten!
meisje overreden en gedood.
Hedenmorgen is op de Koepoortsbrug
(Heerenstraat) het vierjarige meisje M.
van D., wonende op de Pieterskerkgracht,
door een vrachtauto met aanhangwagen
aangereden. Het kind, dat onder den
aanhangwagen terecht kwam, was vrilwel
op slag dood. De politie heeft de zaak ln
onderzoek. De autp ls ln beslag geno
men.
STED. GYMNASIUM.
Van de 5de Groep A zUn geslaagd voor
het eindexamen:
N. P. C. Elembaas, J. H. Smit, J. C.
IJssel de Schepper. Herexamen 2. afge
wezen 1.
chr. n.B.S.
Geslaagd van de eerste drie groepen
voor het eindexamen afd. B:
K. P. Bakkers, P. G. J. de Boer, Hannie
M. x. d. Bosch, K. van Dam, J. Elgeman,
D. Goldberg, D W. de Haan, H. W. van
Loon, MeLske Mulder, Arja J. v. Reyen-
dam, Aimemarle Vcldhuyzen van Zanten,
E. J. W. Vogelzang, W. F. H. Somer.
L Boom, C, L. v. Dam, P. van Dllk, C. G.
van Es, W. J. de Groot, C. J. F, Klaassen,
B, Knook, TJ. Landmeter, W. Molenaar,
Fr. Montagne, P. Mulder, Th. C. Ouwer-
sloot. Afgewezen 5.
JUBILEUM F. TH. A. W. DE HAAS.
De heer F. Th. A. W. de Haas, die het
feit mocht herdenken, dat hy voor vyf en
twintig Jaar in dienst trad bij de N.V.
Meelfabriek „De Sleutels", by welke firma
hy thans de functie van chef van het
archief waarneemt, is Zaterdagochtend ln
byzyn van het geheele personeel van ver-
sohllende zijden harteiyk gehuldigd. Nadat
de Jubilaris met zyn gezin per a'uto van
zyn woning was afgehaald, is hij aller
eerst op het privé-kantoor door den
directeur, den heer A. de Koster, toege
sproken waarbij hem een enveloppe met
Inhoud werd overhandigd. Hierna vond
een huldiging plaats in de recreatiezaal,
waar achtereenvolgens het woord is ge
voerd door een der directeuren, den heer
H. J de Koster, cLlc het diploma van de
Ned. MIJ voor Nijverheid en Hahdel voor
langdurlgen trouwen dienst aanbood, den
heer P. v. d. Voort, procuratiehouder na
mens het kantoor- en laboratorlumperso-
neel en de vertegenwoordigers, den heer
A. v. <1 Kreeke, namens het molen- en
magazljnpersoneel en tenslotte den heer
A. Verboog namens de personeelsvereenl-
glng. Een en ander ging met het aanbieden
van geschenken gepaard. Hierna heeft de
Jubilaris met een enkel woord gedankt
voor de vriendelijke woorden en de
cadeaux. In den loop van den dag zyn
nog velen hem thuis komen geluk-
wenschen.
150 LEIDSCHE MEISJES EN JONGENS
NAAR OXFORD.
ZU vertrekken eind Juli.
Op initiatief van de World Friendship
Association zullen ongeveer 150 meisjes
en jongens uit Lelden een twee-week-
sche vacantie gaan doorbrengen in de
omgeving van Oxford, zy vertrekken
eind Juli.
DadelUk daarna zal eenzelfde groep
Engelsche jongelieden naar Leiden ko
men en het ligt in het voornemen hen
op het stadhuis officieel te ontvangen.
