LEIDSCH
DAGBLAD
met
niewweai burgemeester
De nieuwe burgemeester
WEERBERICHT
„Gemeentewerken"
herdenkt zijn oorlogshelden
Met een enkel woord
arabische conferentie.
In een door koning Faroek van Egypte
afgelegde verklaring staat, dat de twee-
daagsche geheime conferentie der Arabi
sche regeeringshoofden als een demonstra
tie van Arabische eenheid eindigde. De
•amenkomst was in de eerste plaats be
doeld als kennismaking en om aan.
wereld duidelijk te maken, dat er geen ge
schillen in de Arabisohe wereld, van welke
aoort dan ook, bestaan. De Palestynsche
kwestie gaat niet alleen de Palestynen
doch alle Arabieren aan. De koning hoopt,
dat de twee groote democraten, Engeland
en de V.S. niets zullen doen, dat door
behandeling van het Palestijnsche vraag
stuk onrust en gevaar voor den wereld
vrede zou veroorzaken.
85ste Jaargang
ZATERDAG 1 JUNI 1946
No. 25791
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van. der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055
Onze eerste indruk: een charmant mensch
met breede interessen.
(Van een onzer redacteuren)
Zoodra de nog allerminst ideale ver
bindingen zulks mogelijk maken, zitten
we in de gezellige woning van Alkmaar's
burgervader, Jhr. mr. F. H. van Kin
schot, wiens benoeming tot burgemeester
van Leiden wij gisteren, tegelijk met zijn
foto en voornaamste facta uit zijn leven
en ambtelijke loopbaan, nog konden mei.
den.
Wij treffen het niet. wisten dit trou
wens reeds na de telefonische aankondi
ging van ons bezoek: de burgemeester is
niet thuis. Hij is in Amsterdam, waar
hij zitting heefift van de een of andere
zuiveringscommissie. Maat natuurlijk
mogen we in de huiskamer zijn terug
keer afwachten en inmiddels beginnen
wo een geanimeerd gesprek met den Jong.
6ten zoon des huizes, die natuurlijk op
de hoogte is van Vaders benoeming.
Als lk eerlijk heb verteld ..wat ik
eigenlijk kom doen", zijn we direct goede
maatjes. Hij vertrouwt me toe, dat hij
in de zesde klSsse van de lagere sohool
zit en dat zijn schoolelftal ln een voet
balcompetitie, gelijk dat heet. met zes-nul
,.de vellen heeft gehad", welk voor hem
diep teleurstellend resultaat hij prompt
wijt aan den onderwijzer, „die ook nooit een
dagje vrij gaf om te oefenen" (Steek ln
Je zak, Meester!). Met felle verontwaar
diging wijst hij mijn voorzichtig-uitge
sproken veronderstelling van de hand als
zou hy onvoldoendes op zijn rapport heb
ben en trotsch deelt hij mede met Sep
tember naar het Gymnasium te gaan. Dat
wordt nu natuurlijk het Leldsche Gym
nasium en hij wil direct weten hoe dat
eruit ziet; of Leiden een „leuke" stad
is en dergelijkè zaken, welke voor een 12.
Jarigen knaap van het allerhoogste be
lang z(Jn.
Juist wanneer we de illusie hebben zijn
nieuwsgierigheid althans ten deeleteheb.
ben bevredigd, klinkt bulten 'n autotoeter
en even later treedt Leiden's toekomstige
burgemeester ons met uitgestoken hand
tegemoet.
Een forsche, stevige gestalte met een
ècht-Hollandsch, open gezicht en oogen,
die tintelen van levenslust. Hij maakt
direct een vlotten, levendlgen indruk.
Iemand, die zich gemakkelijk beweegt en
met menschen weet om te gaan.
't Spijt me dat ik U heb laten wach
ten. zegt hij. hetgeen me overdreven be
leefd toeschijnt, waar hij onmogelijk ken
nis kon dragen van m'n komst..
Was Uw benoeming een verrassing
voor U? luidt m'n eerste vraag.
Was het dat voor U? repliceert hij.
Nee, lachen we allebei en het ys is
meteen gebroken.
En daarna herhaalt zich hetzelfde vra-
genspelletje. dat ik eerst met Van Kin
schot Junior heb gespeeld:
Hoeveel inwoners Leiden momenteel
heeft, hoeveel raadsleden er zijn en hoe
de raad is samengesteld, hoe de Leldsche
Industrie den oorlog heeft doorstaan en
ln welken omvang ze de werkzaamheden
heeft hervat, hoe het staat met het over.
wegvraagstuk, of er groote woningnood
bestaat en tientallen andere vragen meer,
waarop we naar beste weten antwoorden
Totdat ik tenslotte schuchter opmerk,
dat ik niet gekomen ben om vragen te
beantwoorden, maar om ze te stellen.
O ja, lacht de heer Van Kinschot.
Nou, vraagt U dan maar.
Maar het wordt geen normaal inter
view. waarbij lk vragen formuleer en onze
gastheer de antwoorden geeft, want tel
kens gooit hij er zelf vragen tusschen
door. waaruit lk concludeer, dat vooral
de zaken betreffende de volkshuisvesting
en den arbeiderswoningbouw en de Leld
sche industrie hem na aan het hart
liggen
Kent U Lelden? breng ik ln het
midden.
Wilt U 'n sigaret? vraagt m'n gast-
heer.
Waarop we allebei „ja* zeggen en wéér
lachen.
Ja, natuurlijk ken ik Lelden! Ik
studeerde er Immers! Ik kwam als stu
dent aan ln 1917 en deed in 1922 m'n
doctoraal. M'n leermeesters? Blok, Oppen
helm, Krabbe en Meyers. Alleen de laatste
nog in leven. Ik hoop hem spoedig weer
te ontmoeten. Ik woonde ln m'n studen
tentijd op Rapenburg 100, vlak tegenover
de Vlietbrug. M'n eerste ambtelijke werk.
kring had ik onder de rook van Leiden,
ter secretarie van Sassenheim onder bur
gemeester Gouverneur. Was 3ls lid van
den Universiteitsraad van het Leidsch
Unlversiteltsfonds aanwezig bij de plech
tige heropening van de Leldsche Acade
mie en nam op 8 Februari trouw deel
aan de Diësvierlng ln Alkmaar. Nu stu
deert m'n oudste zoon ln Leiden en doet
dezer dagen z'n candidaats-rechten. Tja,
daaraan merk Je dan eigenlek pas dat
Je oud wordt! Onderhield ook overigens
nauwe relaties met Lelden vanwege de
hechte vriendschapsbanden tusschen de
Leldsohe 3 October- en de Alkmaarsche
8 Octobervereenlging. Was voor het
laatst op het Leldsche feest in 1938. toen
lk ln „Amlcitia" het woord voerde.
A propos, hoe gaat het met m'ngoelen
vriend Van der Laan? En hoe met den
heer Van de Sande Bakhuyzen, dien ik
ook heel goed ken?
En andérmaai worden de rollen omge
keerd en wordt de interviewer geïnter
viewd.
Ik forceer de noodzakelijke wending.
Burgemeester, wat is Uw politieke
richting?
De heer Van Kinschot kijkt me even
onderzoekend aan alsof hij zeggen wil:
„Nu moet lk op m'n tellen passen, want
dit is eigenlijk de belangrijkste vraag."
Ik word me daardoor eigenlijk nu pas
het gewicht van die vraag bewust en trek
een gezicht alsof het antwoord me maar
matig interesseert. De list lukt. Wanneer
de heer Van Kinschot op m'n gezicht niet
die gespannen aandacht kan aflezen,
welke hij er blijkbaar als-behoorende-bij-
dle-vraag had verwacht te vinden, kijkt
ook hij weer opgelucht en antwoordt:
Ik ben chrlsteiyk-hlstorlsch georiën-
teerad, doch was nimmer officieel aan-
jaar later, op 8 Mei 1945, deed ik m\Jn
„Joyeuse rentrée".
Anderzijds ga lk met vreugde en
enthousiasme naar Lelden, waar ik even.
eens vele goede vrienden heb. Weet U
misschien een geschikt huis voor mij?"
Een vraag, welke dezerzijds helaas ont
kennend moest worden beantwoord, doch
die we gaarne hierbij ln breederen kring
stellen. Je kunt nooit weten hoe een
burgemeester 'n huis vanzt
Wanneer vindt Uwe installatie
plaats?
M'n benoeming gaat ln op Zondag
16 Juni, dus dat zal dan vermoedelijk
Maandag 17 Juni worden.
Bent U van plan reeds binnenkort
naar Leiden te komen?
Er glijdt een sombere schaduw over het
zonnige gelaat van mijn gastheer.
ja natuurlijk. Morgen ben ik helaas
verhinderd, want dan moet ik mijn Moe
der naar haar laatste rustplaats brengen,
maar a.s. Maandag of Dinsdag hoop lk
naar Lelden te gaan teneinde met den
loco-burgemeester, de wethouders en den
gemeente-secretaris kennis te maken en
mij eenigszins op mijn toekomstige taak
te oriënteeren,
Wi
is oi__
der houd en na een wederzij dsche dankbe.
fcuiging, een stevlgen handdruk en een
„tot spoedig ziens ln Lelden" nemen we
afscheid.
Wil voelen, dat het oogenblik gekomen
om een einde te maken aan het on-
De gisteren gepubliceerde foto van. Lei
den's nieuwen burgemeester, Jhr. mr. F.
H, van Kinschot, was helaas niet van
recenten datum; wij geven hierboven zijn
jongste portret, dat hij ons gisteren tij
dens ons bezoek ter hand stelde, zoomede
een reproductie van zijn handteekenlng,
zooals deze straks onder de gemeentelijk©
stukken zal prijken.
gesloten bij eenlge politieke groepeering.
De tweellngvraag
En Uw kerkelijke richting?
Ik ben lid van de Waalsche Ge.
meente. Is er in Lelden een Waalsche
kerk? ja? Mooi zoo. dan kan Ik me laten
overschrijven.
Valt het U moeilijk Uw tegenwoor
dige gemeente te verlaten?
Aan den eenen kant wel. Ik was
hier gedurende bijna 12y2 Jaar burge
meester. in welke periode het zielental
met meer dan 25% vermeerderde. Alk
maar als uitgesproken landbouwcentrum,
heeft natuurlijk een heel ander karakter
dan Lelden, dat een typische mengeling
is van industrie, en. academiestad. Maar
ik heb hier altijd prettig samengewerkt
met de wethouders en aen gemeenteraad
en laat hier een werkkring, die mij lief
geworden is en vele goede vrienden
achter. Nadat ik in Februari 1942 door
den bezetter uit mijn ambt was ontsla
gen. was ik in Mei van dat Jaar genood
zaakt onder te duiken, aangezien men
mij als gijzelaar wenschte. Precies drie
Wat de Nazi's met ons van
plan waren.
massa-deportaties waren
in voorbereiding.
Dat Nederland er, by een overwinning
van Dultschland, niet met een Germaan-
schen Statenbond, waarvan ons land. on
der leiding van Mussert, deel zou mogen
uitmaken,, onder opperleldlng van Hitler,
alleen af geweest zou zijn, maar dat de
Nazi's met het recalcitrant© Ned. volk nog
heei wat anders voor hadden, biykt nu
weer uit een geheim dossier, dat ln Neu
renberg ter tafel is gekomen. Hieruit is
komen vast te staan, dat Hitler reeds jn
1941 het plan had het geheele Ned. volk
naar Polen te deporteeren, waarbij be-
tonnen zou worden met de bewoners van
luid-Nederland en Vlaanderen.
In aansluiting hieraan verneemt de
„Zw. Crt.", dat men, tot kort voor de be
vrijding, in Den Haag van SD-zljde bezig
was, met medewerking van NSB-officlals.
met plannen van de deportatie van 4J/&
millloen Nederlanders naar de Oekraïne
en de Baltische staten. Hier zouden de
Nederlanders geheel tot landbouwers wor
den omgeschakeld
In de eerste plaats hadden de nazi's
hierbij het oog op die groepen der be
volking, die als onverbeterlijk anti-Duitsch
bekend stonden. Deze mlllloenen zouden
hier eenvoudig worden weggevoerd en
vervangen worden door Dultsche volks-
genooten, om Nenerland langzaam maar
zeker te nazlflceeren. Nederland moest
©en Westduitsche gouw worden en daar
om moesten alle elementen, die dit plan
tegen zouden kunnen werken, ln het
groot worden verwijderd.
Dank zy de t(Jdige geallieerde over
winning is ons volk dus voor onnoeme
lijk veel meer leed gespaard gebleven.
druiven f. 36 per kilo!
(Van onzen correspondent)
Wel later dan andere Jaren, omdat
thans niet ln de kassen mocht
worden gestookt, maar toch nog
vroeger dan kon worden verwacht,
heeft het .Westland gisteren de
primeur van de eerste druiven van
het nieuwe seizoen gehad.
Het waren de kweekers C. A. Jan
sen en A. G. Damen. die hun re
putatie voor eerste druiven hand
haafden. door die ter velling Hon-
selersdijk aan te voeren. zy werden
verkocht voor.f. 36 per kilo!
V-y
Ons land krijgt 20 Duitsche
schepen.
Het intergeallleerd agentschap voor de
herstelbetalingen heeft het gedeelte van
de Dultsche handelsvloot, dat bestemd is
voor herstel-betalingen (ongeveer twee
derde van de geheele vloot) toegewezen.
Nederland krijgt 6.59 procent van de to
tale toewyzing; dit beteekent twintig
schepen met een totaal tonnage van
51916 ton. Aanvankeiyk was slechts
49.400 ton toegewezen, doch de Vereenlgde
Staten hebben vrywillig het aandeel,
waarop zy recht hadden, verminderd om
het deel van andere landen te verhoogen.
Het totaal aantal toegewezen Duitsche
scheper, aan alle landen, die recht heb
ben op herstelbetalingen, bedraagt 249
met éen. gezamenlijk© tonnage van 689.286
ton. Hlerby zyn 30 olie-tankschepen, on
geveer 200 vrachtschepen en twee dry-
vende walvlschtraanfabrieken.
een duur lapje stof.
De tuchtrechter voor de pryzen
te
's-Hertogenbosch heeft een firma ln bont
en stoffen aldaar een boete opgelegd van
f 50.000 terwyi de zaak voor drie maan
den gesloten moet worden. De eigenaresse
had aan een dame een lap stof verkocht
van f. 30.per meter. Het betoog van
den verdediger, dat het hier een nou
veauté betrof uit Par^s waarvan de nor
male prijs was bedongen, verwierp de
tuchtrechter te meer daar de stof, „voor-
ooTlogsch" was. Volgens deskundigen
mocht de prys niet hooier zyn dan f. 4.50
per M. voor de stof van 1940 en f. 7.
per M. voor dezelfde stof van f. 1946.
tijdelijk regen.
De Bilt verwacht tot Zondagavond:
Meest zwaar bewolkt met tlldelUk
regen. Meest krachtige wind tusschen
Zuid en Zuid-West. Weinig verande
ring in temperatuur.
„Bloembollencultuur" naar
Hillegom?"
beslissing waarschijnlijk
op 21 juni.
De afdeeling Hillegom van de Algemeene
Vereenlging voor bloembollencultuur heeft
een voorstel bij de algemeene vergadering
ingediend om het Beursgebouw, dat thans
ln het Krelagehuls te Haarlem is gevestigd,
over te plaatsen naar Hillegom. waartoe
het gemeentebestuur te Hillegom het ter
rein „Treslong" (8500 M2) ter beschikking
heeft gesteld en f. 100.000 heeft aangebo
den. Bovendien heeft de Hlllegomsche
zakenwereld een obllgatieleening byeen-
gebracht van f. 350.000 tegen 2 welk©
aan Bloembollencultuur" zal worden aan
geboden wanneer het beursgebouw aldaar
zal worden gevestigd. Vernomen wordt, dat
het hoofdbestuur van Bloembollencultuur
het voorstel van Hillegom zal steunen. Het
gemeentebestuur van Haarlem overweegt
anderzyds stappen om Bloembollencultuur
te bewegen, niet tot verandering van ves
tigingsplaats over te gaan.
Op 24 Juni zal ln een vergadering van
Bloembollencultuur over deze aangelegen
heid een beslissing worden genomen.
Binnenkort 10.000 auto's
beschikbaar.
uit het autopark deelen'.
De Hollandsche Instanties schynen van
plan te zyn de zaken op Deelen, ln het
ex-Canadeesche autopark, snel en gron
dig af te wikkelen. Volgende week zullen
tusschen de 300 en 600 chauffeurs en
monteurs uit Rotterdam het huidige bur
gerpersoneel komen versterken, terwyi er
tevens nog enkele honderden militairen
verwacht worden ter versterking van de
bewakingstroepen.
Van de hier aanwezige 28.000 motor
voertuigen zal het Nederlandsche leger er
circa 18.000 overnemen, terwyi de 10.000
overigen binnenkort voor civiele behoef
ten beschikbaar zouden komen, aldus de
„Arnh. Crt.". De geheele liquidatie zal
omstreeks September beëindigd zyn.
Liftende naar Zwitserland.
weddenschap van vier acteurs.
Vier leden van het Resldentietooneei
zullen een orlgineele vacantlerels naar
Zwitserland gaan maken.
Het zyn Hans Kaart, Ton Lutz, Plet
van der Meulen en Wlm Hart. Gestart zal
worden Maandagmorgen 3 Juni om 5.30
uur van de Hoornbrug te s-Gravenhage.
De acteurs willen deze reis te voet en
als het kan liftende afleggen, zy nemen
een aantal muziekinstrumenten mede, om
aan de kost te komen. Het doel van d©
reis is Davos. waar zy ln het herstel
lingsoord der „Stichting 19401945" zul
len optreden, aldus de „Amersf. Crt.".
Daar hun vacantie 3 Juli afloopt moe
ten zy uiteriyk dien datum terug zyn.
ZIJ worden dan op Het Loc terugver-
wacht, waar zy eveneens in het herstel-
lngsoord der „Stichting 19401945" zul
len optreden en verslag uitbrengen van
hun belevenissen. Het saldo van hun op
treden, is eveneens bestemd voor ge
noemde stichting. De reis is het gevolg
van een weddenschap
het nederlandsch
jongelingenverbond.
De oudst© en grootste protestantsch
Chrlsteiyke Jeugdorganisatie, het Neder
lands ch Jongcllngenverbond, heeft Woens-
dang en Donderdag ln Utrecht haar 93st©
Jaarvergadering gehouden. Woensdag was
gewyd aan het hulshoudeiyk gedeelte,
terwyi op dien dag tevens telegrammen,
van verknochtheid werden gezonden aan
HM. de Koningin en HK.H. Prinses
Juliana en Prins Bernhard. By het NJ.V.
zyn thans 861 Ohrlsteiyke Jongemannen-
vereenl gingen aangesloten en 748 Jonge-
Llngsvereeniglngen met resp. 22255 en
23093 leden. Woensdagavond werd ln het
N.V. huls door do C.JM.V. uit Breukelen
het spel „onder Dultsche bezetting" ge
schreven door C. P. Klap opgevoerd. He
melvaartsdag werden in de Buurkerk en
ln de Beatrixhal byeenkomsten gehou
den. die door 4000 belangstellenden wer
den bezocht. In de Buurkerk hield de
bondsvoorzitter, dr. G. P. van Itterson.
een rede en ln de Beatrixhal sprak de
zendlngconsul mr. M. de Niet over d©
zending ln Nederland en Indonesië.
In deze byeenkomst werd een oollecte
gehouden ten behoeve van den wereld
bond van Chrlstelitke Jongemannen, wel
ke een opbrengst van f. 1700.had. Als
besluit werd een massale byeenkomst in
het Jaarbeursgebouw gehouden.
Onze algemeene indruk? Het kan uiter
aard slechts een oppervlakkige zijn. dooh
op grond van onze persoonlijke ervaring
zyn we ervan overtuigd, dat onze nieuwe
burgemeester een charmant mensch en
innemende persoonlijkheid is, die een le
vendige belangstelling koestert voor de
stad. waarvan hij spoedig „de eerste Ibur.
§er" hoopt te zijn. Vanzelfsprekend heb-
en we bij ons bezoek aan de Kaasstad
hier en daar het Journalistieke oor te
luisteren gelegd en daarbij vernomen,
dat de burgemeester zich boven alle par
tijen stelt, een open oog en oor heeft
voor ieders wenschen en nooden en zich
volkomen toegankeiyk stelt voor alle
lagen en schakeeringen der burgerij, Al-
temaal factoren, welke de verwachting
rechtvaardigen, dat Jhr. Van Kinschot
een goed burgemeester en waardig op
volger van den heer Van de Sande Bak
huyzen zal zyn, wiens intrede ln de
Sleutelstad de burgery met vreugde en
vertrouwen tegemoet ziet!
Een eenvoudige doch treffende
plechtigheid ten Stadhuize.
In een eenvoudige en daardoor juist
zoo treffende plechtigheid heeft gister
middag het voltallige personeel van den
Dienst van Gemeentewerken de nagedach
tenis van twee van zijn employe's wijlen
de heeren C. Kiljan en J. de Vries, die
hun leven voor de zaak der vrijheid heb_
ben gegeven, geëerd met de onthulling
van een bronzen plaquette, welke is aan-
febracht in de vestibule van de derde
tage van het Stadhuis.
Nadat aan de familieleden en enkele
genoodigden, o.w de oud-directeur van
Gemeentewerken, lr. G L. Drlessen de
oud-wethouder, de heer Jac. Wilbrink en
de wethouder van Sociale Zaken, de heer
A. J. Jongeleen thee was aangeboden ln
de directeurskamer, kwamen allen met
het personeel van Gemeentewerken by-
een in de aanbestedingszaal.
Hier heeft de directeur van Gemeente
werken, Ir. D. Boogerd, een toespraak ge
houden. waarin hij de belde gevallenen
herdacht. Cornells Kiljan trad op 1 Sep
tember 1927 ln dienst van Gemeente
werken, als hoofdopzichter, chef afdee
ling bestrating en rloleering Hy was een
opgewekt en bekwaam man. Hy was ook
een goed Nederlander, die hulp ver
schafte aan Joden en onderduikers. Door
verraad kwam zijn menschlievendheld
aan het licht, nameiyk, dat hi! onderdak
verleende aan Joden Op 2 Mei 1944 werd
hij gevangen genomen en naar Vught ge
voerd. Dolle Dinsdag werd hem noodlot
tig, omdat hy daarna naar he1, concen
tratiekamp bij Neuengaanme ls getrans
porteerd, waar hij op 27 Januari 1945 aan
t.b.c is overigden
Johannes de Vries trad op 3 Juli 1936
Jn dienst bij de afdeeling boekhouding.
Hij was een flinke Jongeman met onder
nemingsgeest. Een bijzondere liefhebberij
van hem was de radio-techniek, welke
hem goed te pas kwam toen hy zich in
Februari 1944 aan het ondergron dsche
werk ging wyden. Hy ic op 5 October
1944 In het verzet tegen den vijand ge
vallen.
Uit een citaat, dat spr. voorlas uit
het Electronummer van Mei 1946,
bleek, dat hij en zijn kameraden ln
de bosschen van Rijsbergen vanuit
een eenvoudige boschwachterswoning
de Nederl. regeering ln Londen eh
de geallieerde legers van berichten
voorzag. De vijand had echter dit cen
trum van verzet ontdekt en op den
grauwen morgen van 4 October 1944
werd het boschwachtershuis in alle
stilte door 200 Duitschers omsingeld.
De post werd ln brand geschoten.
Twee uren duurde de ongelijke strijd.
Het gelukte den dapperen niet door
het cordon van overvallers heen te
breken. Acht werden waaronder ook
Johannes de Vries, nadat zi! hun
laatste patronen hadden verschoten,
door de Dultschers overmeesterd. Op
5 October 1944 knalden acht schoten
voor de kogelvangers, even voorbij de
wielerbaan op de Ginnekensche helde.
Acht helden hadden het offer van
hun leven voor onze vrijheid ge
bracht.
zy beiden, aldus spr.. zijn gevallen
voor de beginselen van vryheld, barm
hartigheid en gerechtigheid. Laat hun
offer niet vergeefs geweest zyn en ieder
onzer zich bewust zyn, dat het onz© op
dracht is te werken aan den materieelen
en geesteiyken opbouw van ons volk. Spr.
eindigde met woorden van troost tot de
getroffen families t© spreken.
In de vestibule werd vervolgens de pla
quette onthuld door mevr. J. de Vrles-
Bousema, de moeder van Johannes de
Vries en door mevr. H van Heuven-
Kiljan. zuster van Cornells Kiljan. De
plaquette vermeldt de namen, de Jaar
tallen van den oorlog en herinnert aan:
„Zy vielen door 'svljands hand". Twee
opwlekende vogels, boven het wapen van
de stad Lelden, symboliseeren de vrij
making van de ziel uit het stof.
Na afloop van deze sobere plechtigheid
hebben de familieleden ln de directeurs
kamer dank gezegd voor deze treffende
hulde.
binnenland.
Het congres van de her-opgerichte
Oude SJ5A..P. is uitgesteld tot 15 Juni.
Te Amsterdam ls weer een zending
van 21 tramwagens uit Dultschland te
ruggekeerd. Ze zien er verschrikkelijk uit.
Een drietal wagens, dat voor Den Haag
bestemd is, trekt vooral de aandacht. Deze
wagens hadden de Dultschers oorspron
kelijk bestemd voor Weenen, maar zc
kwamen niet verder dan Hannover er
dragen het opschrift „Strassenbalm Han
nover". Van binnen zien ze er zoo ge
havend uit. dat men zich de vraag stelt
of deze wagens wel ooit zoo hersteld
kunnen worden, dat zij weer voor passa
giersvervoer te gebruiken zyn.
Andere wagens, welke nog de Amster-
damsche nummers dragen, kwamen uit
Bremen.
Als gevolg van een tusschen de
dagbladen getroffen regeling, ter j|
verzekering van een bHUJke papier-
verdeeling, verschijnt ons Blad uit
hoofde van z\Jn formaat heden ln jE
een omvang van 4 pagina's.
Naar wil vernemen, zal het m.s.
„Oranje" op 4 Juni a.s. met c.a. 500 pas
sagiers aan boord naar Indië vertrekken.
Het zijn echtgenooten en kinderen van
civiele ambtenaren, van leden van het
K.N.IXi. en van BP.M. personeel.
In Utrecht overleed lix den ouder
dom van 71 Jaren prof. dr. Franciscus
Hubertus QuLx. oud-hoogleeraar ln de
keel-, neus- en oorheelkunde aan de
rijksuniversiteit aldaar.
De Vereenlging tot bescherming van
Dieren telt thans 30.000 leden over 82
afdeelingen.
buitenland.
De nieuw© Londensche luchthaven
Heathrow is voor het internationale ver
keer geopend.
De Brltsche opperbevelhebber to
Voor-Indië, generaal sir Claude Auchln-
leck. is bevorderd tot veldmaarschalk.
De Canadeesche graanverscheptogen
naar Europa worden vertraagd door de
stakingen van Canadeesche bemanningen
der schepen op de groote meeren.
De Britsche vertegenwoordiger bij
den economlschen en socialen raad, Philip
Noel Baker, heeft tydens de byeenkomst
van dien raad voorgesteld om ln de vre
desverdragen met Dultschland. Japan en
Itailë een „internationale wet óp de rech
ten van den mensch" op te nemen. Naar
zijn meening zou het de mogendheden
helpen indien in de vredesverdragen de
verplichting zou worden opgenomen om
de rundamenteele rechten van den mensch
te eerbiedigen.
Naar de Amerlkaansche nieuwsdienst
uit Dultschland meldt, heeft generaal
Draper, leider van de economische sectie
van het Amerlkaansche militaire gezag
In Dultschland de volledige verantwoor
delijkheid voor het economische herstel
overgedragen aan de Duitsche autoritei
ten.
Morgen gaan Frankrijk en Italië
ter stembus. Frankryk om een nieuwe
constituante te kiezen. Italië om te be
slissen over de vraag: monarchie of repu
bliek. Er heerschen groote spanningen.
George Wansborough ls, als opvol
ger van wijlen lord Keynes, tot directeur
van de „Bank of England" benoemd.
Marie Quisling, de weduwe van den
Noorschen verrader, is te Oslo gearres
teerd.
In het stadje Varto in Oost-Turkije
zijn gisteren 47 personen gedood en 22
gewond ten gevolge van het instorten
van huizen tydens een aardbeving.
Engelsch oordeel over Spanje.
Sir Alexander Cadogan de Britsohe
onder-minister van buitenl. zaken, heeft
een beschouwing gegeven over het Franco-
regime, Spanje ls z.l. als militaire staat
niet mee te tellen. Hy gaat dan voort:
„Het regime van Franco en de represaille
maatregelen tegen politieke tegenstanders
hebben langzamerhand e©n verslechtering
in de verhouding tusschen Engeland en
Spanje teweeg gebracht". Deze verhouding
ls op het oogenblik zoodanig, dat de En-
gelsche regeering duldeiyk als haar mee
ning te kennen geeft, dat, wanneer een
zoodanig regime ln Spanje biyft bestaan,
er geen kyk ls op een verbetering der
Engelsch-Spaansche betrekkingen en de
Engelsohe regeering de candldatuur van
Spanje als lid van de V N. niet zal kun
nen ondersteunen. Toch kan de Engelsche
regeering het regime van Franco niet als
een oorzaak van wryvingen en als een ge
vaar voor den internationalen vrede en
veiligheid beschouwen. Het meerendeel der
tegen Franco gerichte beschuldigingen, die
de Poolsche delegatie voor den Veiligheids
raad heeft geuit, wordt door Cadogan
weerlegd: er ls geen enkele fabriek voor
atoomonderzoek, minder dan 100 Dultsche
geleerden bevinden zich op het oogenblik
in Spanje, terwijl er geen enkel filiaal van
d© Kruppfabrleken ls. Wel worden onder
leiding van Krupp wapenen in SpanJ© ge
maakt. maar „deze zyn zeker niet van het
nieuwste model". Slechts twaalf Dultsche
technici werken in de Spaansche vlieg
tuigfabrieken en gevallen van Inlijving
van Dultsche Gestapomannen by de
Spaansche veiligheidspolitie kwamen
slechts sporadisch voor. De Engelsche re
geering verklaart, dat er geen.enkel bewijs
voorhanden is, dat de Dultschers ln Spanje
contact onderhouden met organisaties
van Nazi's of fascisten ln het buitenland
of dat de Dultschers ln Spanje weten-
schappeiyke onderzoekingen verrichten
Inzake nieuwe oorlogsmethoden. Acht
vliegtuigfabrieken werden in Spanje on
der Duitsche leiding, maar slechts een
zeer klein aantal vliegtuigen wordt af
geleverd.
Sir Alexander verklaart tevens, dat het
effectieve Spaansche leger uit niet meer
dan 450.000 man bestaat', er zijn hiervan
minder dan 150.000 man in het grens
gebied van de Pyreneeën gestatlonneerd.
In Catalonië zyn ongeveer 60.000 en. niet
200.000 man, zooals werd beweerd door dr.
Lange, den Poolschen afgevaardigde by
den Veiligheidsraad.
mededeelingen van truman.
Op een persconferentie heeft president
Truman verklaard, dat hij Stalin tweemaal
heeft ultgenoodlgd hem te Washington te
bezoeken doch dat de sovjet-leider belde
keeren om gezondheidsredenen heeft ge
weigerd.
In geen der belde ultnoodiglngen heeft
Truman het bespreken van speciale onder
werpen voorgesteld, doch slechts gesprek
ken ln .vertrouwelijk bezoek".
Sprekende over de dreigend© staking
der zeelleden zei Truman, dat de voor
uitzichten op dit punt „zeer somber"
waren. Er zou een beroep worden gedaan
op leger en vloot om de scheepvaart gaan
de te houden voor het geval de staking
op 15 Juni zou uitbreken. De voorgestelde
tljdeiyke noodwetgeving zou het bestrijden
van de staking zeer vergemakkeiyken.
De Senaat heeft na een zitting, die tot
na middernacht duurde, president Tru
man's noodwet op den arbeid met 61
tegen 20 stemmen aangenomen.
De wet is een sterk gewyzigde versie
van het wetsontwerp, dat door het Huls
van Afgevaardigden werd aanvaard. Eenlge
pogingen om de bepalingen inzake de ver
volging van stakers en vakvereenlglngs-
lelders te schrappen hadden geen resul
taat. Wel heeft de Senaat reeds eerder de
bepaling omtrent het mobillseeren van
stakers, die weigeren onder leiding van do
regeering in de bedryven door te werken,
verworpen en uit het wetsontwerp verwy-
derd. De noodwet zal nu ln een confe
rentie tusschen belde huizen worden be
handeld.
wijzigingen op komst in de
perzische regeering.
Naar uit betrouwbare bron wordt ver
nomen verwacht men wyzigingen ln de
samenstelling van de Perzische regeering
tengevolge van het feit, dat Psjevarl, de
„premier" van de regeering ln Aserbeld-
sjan, niet bereid ls de onderhandelingen
met het huidige kabinet voort te zetten.
Naar verluidt heeft Soeltaneh het ont
slag van lederen minister van zyn kabinet
gevraagd en de toezegging daartoe
verkregen. Men verwacht, dat hy zyn eigen
verzoek tot aftreden aan den Sjah zal
overhandigen en dan een geheel nieuwe
regeering zal vormen.
het proces te neurenberg.
Sauckel, de man, die to Dultschland
den arbeidsdienst organiseerde, waardoor
honderdduizenden bultenlandsche arbei
ders naar Dultschland werden gehaald om
daar gedwongen arbeid te verrichten, ls
thans te Neurenberg aan de beurt. Ook hy
legde er den nadruk oP. dat hy van exces
sen niets wist en slechts het beste met
de vreemdelingen voor had. zyn eenig
doel was, zoo zegt hy „de medewerking
van bultenlandsche arbeidskrachten te
verwerven". „En" zoo voegde hy er aan
toe „dat was niet gemakkeiyk".
Intusschen is de gang van zaken weer
zoo getraineerd dat Seyss Inquart wel niet
meer voor Pinksteren zal voorkomen.
Verklaringen van Smuts.
In een radiorede heeft generaal Smuts,
de premier van Zuld-Afrika verklaard dat
de toestand ln Dultschland een herziening
der geallieerde politiek verelscht teneinde
het hoofd te bieden aan de verschrlkkeiyk©
6ltuatle die daar in een niet ver verwij
derde toekomst dreigt. Vernietig met alle
middelen het Dultschland van Bismarck
en Hitler, zoo zelde Smuts, maar traoht
niet een groot historisch volk van zyn
bestaansmiddelen te bcrooven.
De oprichting van de Vereenlgde Natiea
en haar veillgheldsstelsel geeft een krach
tige straal van hoop voor de toekomst,
maar het zou onvesrtandlg zijn om uit
sluitend op die hoop onze toekomst to
bouwen. Laat ons het Brltsche gemeene-
best bewaren als een krachtig bolwerk van
vrede en een waarborg van onz© begin
selen en idealen.
De Ver. Staten en de Sovjetunie beheer-
schen het Oosten en Westen van onze
aardbol. Daartusschon ligt over de zeeën
verspreid de Brltsche groep, die wellicht
tusschen belde machtspolen de factor van
stabiliteit zal biyken te zyn. Laten noch
Amerikanen noch Russen haar als een go-
vaar of als een bedreiging van hun groot
heid beschouwen. Laten zy haar integen
deel zien als een Integreerend deel van
de wereldvelllgheld.
Dultschland mag nooit meer een mili
taire bedreiging vormen, en zal dit waar-
schyniyk ook wel niet worden. Maar
Dultschland kan gemakkelijk een niet
minder gevaariyke bedreiging worden van
een andere soort. Het kan. een haard van
Infectie worden, di© een groot deel van
het contingent kan besmetten! Daarom
eischt de toestand een herziening van do
bezetttogspolltlek.
churchill over de
voedselvoorziening.
Churchill heeft ln het Brltsche Lager
huis een reeks bezwaren doen hooren
met betrekking tot de door de Brltsche
regeering gevoerde politiek inzake de
voedselvoorziening. Hy begon met te zeg
gen, dat hy nooit zou hebben ingestemd)
met de beslissing, dat d© NeLsse de Weste-
ïyke grens tusschen Polen en Dultschland
zou vormen. Churchill beschuldigde do
regeering vooral van gebrek aan inzicht;
de voedselpositie in de Brltsche zon© van
het bezette Dultschland. ware volgens
hem te voorzien geweest. Dat het met de
voedselvoorziening spaak liep, was naar
zyn meening niet het gevolg van een
gr aan tekort to ecnlg land, maar van een
foutieve distributie. Doordat de Polen en
de Russen tot de Nelsse konden optrek
ken, werden, zoo ging Churchill verder,
duizenden naar de Brltsche zone gedre
ven, hetgeen schadeiyk was voor de voed
selvoorziening.
de stakingen in amerika.
75.000 arbeiders van de anthraclet-
mijnen in do V.S. zijn gisteren niet aan
het werk gegaan. Tijdens een conferentie,
welke tusschen mijneigenaars en verte
genwoordigers van do vakvereenlgtog ls
gehouden, ls men er niet ln geslaagd tot
een overeenstemming te geraken betref
fende het nieuwe contract, dat in de
plaats zou komen van het oude, dat te
middernacht verliep.
De eigenaars van de mijnen, waar 100
millloen ton kolen gedurende de pas ge
ëindigde staking verloren gegaan zijn,
hebben een protest Ingediend bij den
Amerlkaanschen minister van blnnen-
landsche zaken, Julius Krug, tegen hot
contract, dat tusschen hem en John Le
wis geteekend ls. Zij beweren dab het
„oneerlijk en rampspoedig" ls.
Tengevolge van een staking onder het
spoorwegpersoneel ls het treinverkeer
tusschen New York en het Noordeiyk
deel van New Jersey stil komen te liggen.
Small het hoofd van de Amerlkaansche
diensten van de vredesproductle, heeft
verklaard, dat de mynwerkersstakingen
ongeveer 2 milliard dollar koeten aan
verloren productie.
siameesche klacht niet voor
veiligheidsraad.
Trygve Lie heeft aan de regeering van
Slam geantwoord, dat hl! de Slaaneesche
klacht Inzake het geschil met Indochina
niet aan den Veiligheidsraad kan voor
leggen, tenzij andere landen, leden van
de VN. daartoe overeenkomstig het hand
vest een verzoek doen.
De min. president van Siam had n.l.
geen beroep gedaan op het handvest der
VN. en den sec.-generaal niet speciaal
verzocht de zaak voor den Veiligheidsraad,
te brengen.
Hij had Lie slechts verzocht om sym
pathie, hulp en medewerking.
Lie heeft daarom besloten te wachten
tot een lid van den Veiligheidsraad do
zaak evt. te berde brengt.
Slam heeft lntusohen gevraagd om als
lid van de N.V. te worden toegelaten.
gevangenen in spanje.
Naar aanleiding van een gestelde vraag
heeft Hector Mc Nell, de Brltsche onder
minister van bultenlandsche zaken, to het
Lagerhuis meegedeeld, dat. naar gegevens
van den Brltschen ambassadeur ln Spanje,
op het oogenblik nog 10.811 personen to
Spanje gevangen gehouden worden voor
tijdens den burgeroorlog begane feiten;
7200 van hen zyn wegens gewone mlsdry-
vcn veroordeeld en zullen dus niet deelen
ln de politieke amnestie van October
laatstleden. Nog negenduizend personen
worden gevangen gehouden voor feiten,
sedert het eind© van den burgeroorlog
begaan; 3206 van hen moeten nog berecht
worden. Voor personen van de laatst©
categorie ls nog geon amnestie afgekon
digd.
