LEIDSCH
DAGBLAD
Hef Brifsthe imperium
op de helling
WEERBERICHT
EGYPTE IN HET BRITSCHE LAGERHUIS Soeltaneh bevestigt ontruiming
De stakingen in de Vereenigde Staten
Neder! andsche Industrieën
Het „laatste aanbod" van Van Moot
Met een enkel woord
Staat de gansche wereld voor proble
men, Engeland beeft daarnaast nog de
zijne I Bijkans nimmer In de geschiedenis
heeft Albion voor zulke belangrijke be
slissingen een oplossing moeten vinden
als momenteel het geval ls. Men kan wei
zeggen, dat het geheele Brltsche imperium
op de helling komt. Zal het er in slagen,
het zoo moeizaam opgebouwde sta ten -
huis ongeschonden door den allerwege
oplaaienden storm der zelfstandlghelds-
ldee heen te brengen?
Het verleden is daar, om te bewijzen,
dat Engeland op dit gebied heel wat ver
mag. Neem b.v. hetgeen zich heeft afge
speeld in Zuid-Afrika. Zeker hier te lande
is genoegzaam bekend, welk een strijd
Engeland heeft moeten voeren om de
Zuld-Afrikaansche republieken, ten onder
te brengen, waarbij niet bepaald de
zachtste maatregelen werden toegepast.
Niettemin slaagde het Engelsche bestuur
er glansrijk in. om Zuid-Afrika te maken
tot een der getrouwste onderdeelen van
het imperium. Zoowel ln den eersten als
in den tweeden wereldoorlog heeft Zuid-
Afrika meer dan zyn plicht gedaan ten
opzichte van het Engelsche wereldrijk.
Dit dankte Albion in de eerste plaats aan
zijn inzicht, dat slechts door toekenning
van een zoo ver mogelijk gaande vrijheid
de band duurzaam was te handhaven,
dat anders op den langen duur het ge-
wormene toch weer zou verloren gaan.
Engeland wist op zijn tijd te wijken, om
tenslotte toch het voordeel op te strijken
van zijn gedrag en juist dan, wanneer het
kneep
Ziedaar de reden, dat Australië en
Nleuw-Zeeland een zekere onafhankelijk
heid genieten, die tot verre strekking zou
kunnen lelden. Genoemde landen hadden
huiten den oorlog zelfs kunnen blijven,
ais zij daarop pertinent hadden gestaan,
zooals Ierland heeft aangedurfd. Eire is
zelfs niet eens zwaar onder druk gezet,
el berokkende zijn houding het Brltsche
rijk tijdens den oorlog niet af te meten
schade. Welk een gemak zouden de Ier-
sche havens niet voor de geallieerde zaak
hebben opgeleverd, zoowel wat den duik-
bootoorlog als wat de verscheping van
troepen en materiaal betreft.
Ook aan Canada is inmiddels dezelfde
zelfstandigheid toegekend, doch ook. daar
ls niet geaarzeld, om het moederland te
hulp te snellen, al ging het den Fran-
6Chen Canadeezen soms iets te ver.
Voor al deze gebieden bleek de losser-
maklng der banden eerder vaster bindend
dan het tegenovergestelde ooit zou heb
ben vermoogd te bereiken. Eén ding
houde men echter hierbij wel speciaal in
het oog: het betrof in. alle gevallen lan
den, die volledig rijp waren voor zelfbe
stuur, landen, die stuk voor stuk be
schikten over een regeering, die op eigen
beenen kon staan, landen, waar het
Europeesche element den boventoon
voerde.
Maar nu vragen Juist die landen de
aandacht, waar van dit laatste geen spra
ke is. Om te beginnen was daar Egypte,
dat in naam reeds lang zelfstandig ls,
doch ln werkelijkheid een Brltsche kolo
nie in modernen geest mocht heeten. Wij
hebben er reeds vroeger op gewezen, hoe
de toekenning van volledige zelfstandig
heid, trots de belangen, die daarbij op
Jiet spel stonden (het Suez-kanaal!) een
groote verrassing vormde, die ln eersten
termijn"de conservatieven aanleiding gaf
tot een feilen aanval, waarvan zij later
al eenlgszins spijt hadden, toen bleek,
dat de militaire raadgevers achter de
regeering stonden. Het deba't van giste
ren was ln dit opzicht reeds verhelderend!
De Labour-regeerihg durft ten aanzien
van Egypte hetzelfde risico aan. als vroe
gere regeeringen deden, toen z\j de an
dere deelen van het imperium schijnbaar
losser maakten van de kroon, een risico,
dat evenwel nog danig wordt vergroot
door een reeks van bijkomstige omstan
digheden, die het heel moeilijk is in
vollen omvang té overzien. Egypte moet
men toch rekenen tot de Arabische we
reld en alleen het noemen van den naam
Palestina spreekt in dit opzicht al boek-
deelen. Voor het oplossen van het Pa-
lestljnsche probleem schijnt geen kruit
te zijn gewassen: het drijft de Arabische
wereld tegen Engeland tesamen en dus
ook Egypte
En nu tracht Albion ook de Indische
affaire tot een oplossing te brengen, die
nog maar heel kort geleden onmogelijk,
leek. Weer worden risico's genomen, waar
van de draagwijdte niet ls te overzien.
Vooral de schelding tusschen Hindoes en
Mohammedanen bergt onzekerheden ln
zich van niet te schatten strekking.
Deze risico's zijn daarom nog te ge
vaarlijker, daar bij mislukking van deze
proefneming de band met de totdusver
trouw gebleven gebledsdeelen eveneens
losser zal worden. Afgezien wellicht van
Zuid-Afrika, waar de zucht naar zelf
standigheid over de gansche linie er door
zou winnen, zouden alle andere deelen
als van zelf dichter naar Amerika worden
gedreven
Zoo is het Brltsche imperium als het
ware geheel op de helling. Zal Londen den
goeden koers hebben gekozen en weder
om de deelen vaster aan zich binden dan
wel zal de splijtzwam de deelen uit el
kaar rukken? Aan de toekomst het ant
woord!
illUÉililBIBWIllM
e H
De eerste Nieuwe
Aardappelen.
g Gisteren werden aan de Leidsche 1
g Groentenveiling de eerste nieuwe §g
H aardappelen aangevoerd. De prijs g§
p voor deze „nieuwelingen" varieerde
g van f. 1.05 tot f. 1.10 per kilo. j§
VOX SCHIRACH ERKENT
„ZWARTE VLEK".
Von Schlrach, die gisteren te Neuren
berg zijn verdediging voortzette, beschreef
een woordenwisseling met Hitier, tijdens
een ontmoeting op de Berghof. Hitier be
schuldigde hem van het voeren van een
oppositie en het voorbereiden van een
„geestelijk verzet tegen het Hltlerlsme".
Dit leidde tot een open breuk tusschen
hem en Hitler, aldus Schlrach. In 1943
werd Schlraoh, die toen gouwleider van
Weenen was, bij Hitler ontboden en ln
het bijzijn van Martin Bormann Hitlers
plaatsvervanger beschuldigd van het
opzetten van de Weensche en Oostenrijk-
sche cultureele wereld tegen Hitier. Hier
moest, zoo zeide Hitier, een eind aan
komen, daar anders de rijkssubsidies voor
Oostenrijk zouden ophouden.
Schlrach noemde het concentratiekamp
van Auschwitz „een onultwischbare zwar
te vlek ln de Duitsche geschiedenis."
Hitler draagt daarvoor de verantwoorde
lijkheid, zelde hij, „Mij treft blaam, voor-
zoover ik de Duitsche Jeugd heb opge
voed in het geloof aan den man, die
mlllloenen vermoord beeft."
Op een desbetreffende waag van den
Amerlkaanschen waamemenden aanklager
ontkende von Schlrach niet. dat hij het
als zijn voornaamste taak had beschouwd
de Duitsche Jeugd door navolging van
Hitier tot goede vaderlanders op te voeden.
Ook deed hij geen poging den aanklager
van repliek te dienen, toen deze een rede
voering van Hitler aanhaalde, waarin
Hitler openiyk van milltalristlsche neigin
gen ln de Jeugdbeweging gewag maakt.
Von Schlrach wilde ae Luftwaffe een
groote vergeldingsaanval laten doen op
een Engelsche cultureole stad uit wraak
voor den moord te Praag op het hoofd
van de Gestapo, .slager" Heydrlch, ln 1942.
Dit voornemen bleek uit een telegram van
von Sohlrach aan Bormann, waarin de
moord (in feite uitgevoerd door Tsjechi
sche patriotten) werd beschreven als het
werk van Brltsche agenten.
COMMUNISTISCHE VERGADERINGEN
IN BRAZILIË VERBODEN.
Do Braziliaansche regeering heeft een
bevel uitgevaardigd waarbij communisti
sche vergaderingen door het geheele land
verboden worden. Het besluit ls genomen
na ordeverstoringen, waarbij een persoon
werd gedood en dertig gewond.
85ste Jaargang
ZATERDAG 25 MEI 1946
No. 25786
Waarnemend DJrecteur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no„: 57055
De Bilt verwacht tot Zondagavond
In het N.W. van het land bewolkt
weer met matige N.O. wind. Overwe
gend droog. Zelfde temperatuur. In
het Z.W. van het land bewolkt weer.
vooral later op den dag. Zwakke wind
Kans op onweer. Zelfde temperatuur.
Aserbeidsjan
Scherpe critiek van Churchill.
Gisteren ls het debat in het Brltsche
Lagerhuis over de beslissing vam de re
geering tot terugtrekking der Brltsche
troepen uit Egypte door Eden Ingeleid.
Eden zeide. dat de oppositie het als haar
plicht beschouwde, de Buitenlandsche
politiek buiten de binnenlandsche poli
tiek en politieke tegenstellingen te hou
den. Hij beschouwde de suggestie, dat het
Anglo-EgyptLsche verdrag van 1936 een
vernedering voor Egypte zou beteekenen
als geheel en al ongerechtvaardigd. Ge
durende den oorlog had hij nimmer uit
latingen van die strekking gehoord.
Slechts de voortgezette aanwezigheid van
Brltsche troepen in de groote steden van
Egypte na den oorlog zou aanleiding tot
het nemen van aanstoot kunnen zjjn. Een
tijdig terugtrekking van de troepen uit
de groote steden zou, aldus meende Eden.
de buitensporige eischen, welke thans
worden gesteld, hebben kunnen voorko
men. Eden betoogde, dat de veiligheid
van de zone om het Suez-kanaal zoowel
een belang voor Egypte was als voor het
Brltsche gemeenebest. Daarom kon hij de
bewering, dat de aanwezigheid van Brlt
sche troepen of luchtstrijdkrachten ln ge
bieden bulten de groote bevolkingscentra
afbreuk zou doen aan de Egyptische sou-
verelnlteit, niet aanvaarden. Hij trok te
ellen aanzien een parallel met bet voort
gezette gebruik door de Amerikanen vam
bases ln Brltsch West-Indië, en van bases
ln Finland door de Sovjet-Unie.
HU verklaarde tenslotte, dat hU, wan
neer hU ln Bevln's plaats was, de regee
ring zou advlseeren, de terugtrekking
der troepen vanuit de groote steden
naar de Kanaal-zone zoo spoedig mo
gelijk te voltooien. Daardoor zou de
„temperatuur" omlaag gebracht wor
den. Vervolgens zou hU het de Egypti
sche regeering duidelijk maken, dat, in
het belang van belde landen, een even-
tueele herziening van het verdrag van
1936 door alle .partUen ln Egypte on-
dex*teekend diende te worden, en dat
een nieuwe overeenkomst zou moeten
voorzien in voortzetting van de Anglo-
Egyptische alliantie. De geheele kwestie
moest tot haar juiste proporties worden
teruggebracht, verklaarde hU; het ls
geen kwestie voor een str(Jd tusschen
het Brltsche imperium en Egypte, noch
voor een strUd tusschen rivale nationale
belangen, want de een heeft den ander
noodlg.
Nadat nog eenige sprekers het woord
hadden gevoerd labour voor, conser
vatieven tegen de regeering zelde
Churchill, de leider der oppositie, dat
Indien de regeering haar huidige poli
tiek zou blijven volgen, zy de Brltsche
belangen in het midden-Oosten, de ver
bindingswegen ln de Indische en Stille
Oceaan en de levenslUn van het Brlt
sche Imperium zou vernietigen. Alter
natieve bases ln Palestina of Cyrcnaica
zouden ..rampspoedig" zUn. Deze zou
den in tyd van nood niet doelmatig
zyn ter verdediging van het Suez-
kanaal en het zou oumogeiyk zyn het
kanaal open te houden, tenzy er per
manent Brltsche troepen ln de Kanaal
zone zouden zyn, aldus Churchill.
Hij verweet de regeering. dat zij de
Brltsche troepen niet aan het eind van
den oorlog uit Cairo en Alexandrlë had
teruggetrokken en zeide dan: „wy moe
ten gedurende de volgende vijf of zes Jaar
het verdrag - van 1936 handhaven ln de
hoop. dat de Vereenlgde Naties op zullen
groeien en een organisatie zullen worden,
Tengevolge van een fel duel tusschen
den minister van bultenlandsohc zaken,
Bevin, die vervolgens voor de regeering
sprak, en Churchill, ontstond er ln het
Lagerhuis een groot tumult. Op een ge
geven moment klonk er ln het volle huls
geschreeuw van belde partijen, dat ont
stond toen Churchill, onder het geroep
der regeeringspartij van: „hy is de ruwste
man ln het huls." herhaaldeiyk trachtte
Bevin te lnterrumpeeren, die op krach
tige wijze de regeerlngspolitlek der terug
trekking uit Egypte herhaalde. Bevin
zelde: „Ik ben tot deze beslissing geko
men met open bogen en met overleg cn
lk houd er aan vast".
Bevin hield vast aan de meeuing, dat
het thans „uit de mode" ls om troepen
op den bodem van een ander volk te
houden cn dat „vriendschap en niet ge
weld de eenlgc manier is om de Brlt
sche banden met de Arabische landen
te behouden. Bewerend, dat het Brlt
sche prestige lil de Mohammedaanschc
wereld nu grooter ls dan gedurende
vele jaren tevoren, zelde Bevin: „lk ben
eerder bereid vertrouwen te schenken
dan te schleteiu" Ook geloof lk niet, dat
een imperialistische mentaliteit heden
ten dage nog past".
Radio Teheran heeft ln haar uitzen
ding van gisteren een brief van den Per-
zischen premier Ghavam Soeltaneh voor.
gelezen, waarin deze verklaart, dat de
ontruiming van Azersbeldsjan door de
sovjet-Russische troepen thans vast
staat.
De inhoud van den brief luidt als volgt
„Ten gevolge van onderzoekingen ls
komen vast te staan, dat geheel Aser
beidsjan door de sovjet-Russische troepen
op 9 Mei is ontruimd. De Perzische am
bassadeur te Washington ls op de hoogte
gesteld van de algeheele ontruiming van
Perzlë cn heeft opdracht gekregen aan
den Veiligheidsraad rapport uit te bren
gen. Ik heb ook een officieeien brief van
de sovjet-Russlsohe ambassade ontvangen.
DREIGENDE GAS- EN ELECTRICITEITS-
STAKING IN BELGIË.
Het personeel der electrlsche centrales
en der gasfabrieken van geheel België
heeft aan de betrokken directies medegc.
deeld, dat Maandag a.s. de algemeene sta
king zal uitbreken.
De arbeiders eischen, dat de aanpassing
van hun loon een onmlddeliyk feit zal
worden, overeenkomstig een besluit dor
nationale arbeldsconferentle, volgens welke
de eisohen der werklieden, die voor 1
April waren Ingediend, bekrachtigd kun
nen worden.
Nijpende toestanden.
Op bezoek
bij de Veiligheidssloten.
„Er ls practisch geen 6lot in Ierland ln
gebruik of het ls een Llps-slot." „Ja, Scan
dinavië was een goed afzetgebied." „In
Spanje moet alles blinken; we kunnen
zelfs de sloten en de sleutels verzilveren."
Het zijn zoo maar enkele losse zinnen
uit een onderhoud met den heer Vincent
Eras, directeur der Lips Brandkasten, en
Slotenfabriek te Dordrecht. Ik zit in de
eenvoudige directiekamer, vlak naast de
haast puriteinsch eenvoudige administra
tie. En ik realiseer me, dat hier een Ne-
derlandsch bedryf is, dat onzen naam
ver over onze grenzen een goeden klank
heeft gegeven. Tegenover mij zit de oudste
directeur, 69 Jaar, vol energie en boorde
vol plannen.
„Wat ls uw bitterste ervaring uit den
oorlogstyd?", vraag lk, als hij m het alge
meen van de enorme sohade vertelt die
het bedrijf heeft geleden. Zijn glimlach
verdwynt; even kijkt hy somber en stil
naar buiten. „De Dultschers hebben ons
arm gestolen, alle onvervangbare machi
nes. alle voorraden, weg. we{? Voor mll
lloenen gestolen. En toch! Dat Radlo-
Oranje onzen naam te grabbel gooide
Ik 'begrijp. Daar ls een man, door zyn
arbeiders op de handen gedragen. Een
strijdbaar en talentvol Nederlander. Die
dagelijks saboteerde: ln wiens fabriek, on
danks dreigementen, geweldpleging, inti
midatie en gevangenzetting, geen stukje
munitie ls gemaakt. Die in een bewaakte
fabriek eenige machines zonder meer ln
den grond stopte, toen «ij zag aankomen,
dat de fabriek leeggehaald zou worden.
Die een order kreeg van de Nederlandsche
politie en op eigen initiatief traineerde,
chicaneerde en slechts 1% afleverde.
En als Je dan door de radio hoort, In
den hardsten tijd van het verzet, dat Je
collaboreertIk begryp. De rook sliert
langzaam naar boven. Het Is still
Dan. tipt myn gastheer de asch van zyn
sigaar; hy kykt me aan en zegt: „Eiken
dag gaat het beter. We komen er weer
heelemaal ln. Ik hoop nog te .beleven dat
we weer op volle toeren draalen. Wilt U
de fabriek even zien?"
En dan wandelen we eenige uren langs
die vele van deze strategische gevaren aan I de vele. vele machines. De lezers kunnen
de vergetelheid zal prijsgeven niet verlangen, dat ik ze alle beschrijf.
Dat zou lk trouwens niet kunnen. Maar
onze gastheer heeft geen maohlne, groot
of klein, of hij kan ze zelf bedienen.
Zoo volgden we op den voet de fabri
cage van een Llps-slot. Van ruw mate
riaal, uit modder en zand weer opgedol
ven en uit materiaal, door Engeland ge
leverd. En voor mijn verbaasde oogen
ontstaat uit dat onooglijke materiaal, dat
eerst nog ontroest moest worden, een
compleet slot. Elke arbeider laat even
zie», wat zyn taak is. En uit de samen
werking van al die menschen ontstaat het
bekende slot met het platte sleuteltje,
vreemd getand, compleet met schroefjes;
en 's nachts weten we ons veilig achter
de gesloten deur.
Van geheel anderen aard ls de brand-
kastenfabricage. Daar stonden de knapen,
geschonden geroest, opengebrand. Sleohts
enkele zyn onherstelbaar; de rest wordt
gerepareerd. Zoo juist werd er een open
gemaakt; een ambtenaar stond gereed. om
den Inhoud te notuleeren. Alle uit de ge
teisterde streken.
Het jacht „Piet Hein", het huwelijksgeschenk van het Nederlandsche volk aan
het Prlnseiyk Paar, dat door de Dultschers werd geroofd en naar Duitschland was
gebraoht. ligt thans weer in de SIx-haven te Amsterdtm. waar het schip grondig
onderhanden wordt genomen om, zoo mo geiyk nog dezen zomer gereed gemaakt te
worden voor de ontvangst der Prlnseiyke Familie.
President Truman heeft met leden van
zyn kabinet vergaderd ten einde tot maat
regelen te komen om de transport-crisis
te overwinnen. De president heeft ook
generaal Elsenhower, die met vacantie was,
naar Washington teruggeroepen. De demo
cratische senator Byrd uit Virginia heeft
meegedeeld, dat president Truman uit het
Congres eventueel de macht zou kunnen
krygen om .diegenen te straffen, die In
breuk op de wetten hebben gemaakt om
stakingen te voorkomen". Inderdaad heeft
de president het Congres tegen heden by.
eengeroepen en zal dan een boodschap
voorgelezen. Voorts heeft hij zich per
radio tot het Amerikaansche volk gewend,
De president beschuldigde de vakver-
eenlglngslelders Johnston en Whitney,
leiders van resp. „De broederschap van
treinpersoneel" en de „Broederschap van
machinisten" het compromisvoorstel van
een loonsverhooglng van 18V& dollarcent
per uur. dat werd aanvaard door achttien
vakvereenlglngen en door de maatschap-
pyen, te hebben afgewezen. Volgens Tru
man geven Johnston en Whitney zich
geen rekenschap van de vreeseiyke gevol
gen van hun stap om de staking te pro-
clameeren.
Na vier uur onderhandelen tusschen
vertegenwoordigers van het spoorwegper
soneel, spoorwegelgenaren en de regeering
achtte de advlseur-in-arbeldszaken van
president Truman den toestand „somber".
Ook de onderhandelingen met betrek
king tot de staking in de vet-kolenmynen,
waarby 400.000 mynwerkers betrokken zyn,
hebben een dood punt bereikt.
Vele eigenaren van fabrieken sluiten tot
de moeilijkheden een oplossing hebben
gevonden.
United Press meldt nader:
Een zegsman uit de brulnkolenlndustrie
eelde, dat de brulnkolenmynen tengevolge
van de staking binnen de 24 uur zouden
moeten sluiten.
In kringen van den graanhandel wordt
gezegd dat de staking het vervoer vanaf
de graanelevatoren lamlegt, „hetgeen be-
teekent. dat mlllloenen menschen in. het
buitenland zullen sterven". In de groote
steden hebben de autoriteiten talrijke
vrachtauto's gevorderd voor het voedselver-
vcer teneinde te traohten ernstige tekorten
te vermyden, die volgens de voorspellingen
binnen twee of drie dagen na het begin
van de staking ln de groote steden zullen
ontstaan. Intusschen Is voor alle vervoer,
dat door dc regeering ln handen ls ge
nomen. onmiddeliyk het prioriteltssysteem
voor essentleole ladingen van kracht ge
worden. Verder hebben de Amerikaansche
marine en luchtmacht reeds stappen ge
nomen om militaire vliegtuigen en vaar
tuigen met Inbegrip van de vaartuigen, die
op nonactivltelt gesteld zyn, ln het ver
voer ln te schakelen. De hotels zyn meer
dan vol en reizigers die het plan hadden
om te vertrekken, weigerden, toen. de sta
king bekend werd, hun kamers op to
geven. Goede zaken maken de taxi's. In
Boston vragen de taxlmaatschappyen vijf
entwintig dollar per persoon om gestrande
menschen naar New York te brengen. De
vyf personen, die ln elke taxi geduwd
worden, rekenen zich uiterst gelukkig. De
autohandelaren verwachten dat de vraag
naar auto's enorm zal toenemen, indien
de staking biyft voortduren.
Intusschen maakte de Association of
American Railroads bekend dat de staking
byna algemeen was. Slechts twee groote
lynen zyn nog ln bedryf. Het aantal trei
nen. dat door hooger personeel en ln som
mige gevallen door leden van niet sta
kende bonden wordt gereden, vormt
slechts een klein deel van de 17.SOO passa
giers- en 24.000 goederentreinen die da
gelijks op het Amerikaansche net ln be
dryf zyn.
Volgens de laatste berlohten zyn ten
gevolge van de staking alle hoogovens
van Jones and Laughlln Corporation te
Pittsburg een van do grootste staal
fabrieken gedoofd. In Chicago wordt
vandaag de reusachtige Plllsbury meel
fabriek stilgelegd.
Thans door Soekamo
bestudeerd.
Een fraai voorbeeld van een mlddel-
eeuwsoh slot met sleutel.
Naast dezen reparatie-arbeid wordt ook
ai weer aan nieuwe producten gewerkt.
En vol trots gerechtvaardigde trots
overigens! wordt my een meesterstuk
van techniek getoond, de kluisdeur voor
den nieuwbouw van de Rotterdamsche
Bank te Rotterdam. De scharnier alleen
weegt 7000 kg.! Het ls een enorm stuk
werk, zwaar en forsoh en toen zoo uiter
mate precies. Ik meen. dat de combinatie
der sloten een kans van 1 op 10.000.000
In een persconferentie zelde Sjah.
rlr. dat hy de Jongste voorstellen van
dr. Van Mook ln een plenaire kabinets
zitting met Soekamo en Hatta ter tafel
had gebracht. Thans worden deze voorstel
len bestudeerd en Sjqhrir nam aan, dat
bij by zyn terugkeer uit DJogJafcarta ln
j het bezit zou zyn van het definitieve
antwoord. HU zal n.l. as. Maandag of
Dinsdag daarheen vertrekken.
SJahrir bracht als zyn meening naar
voren, dat de gcdachtenwlssellng te DJog.
Jakarta zeer nuttig was geweest, daar ge
bleken was, dat cr eenlg meenlngsverschll
bestond tusschen de leden van het ka
binet te Batavia en die te DJogJakarta.
Waarschljniyk zullen meerdere ministers
afftreden. SJahrlr verklaarde, dat de „na
tionale concentratie", welke de meerder
heid van het vroeger© volksfront en thans
ook de socialisten en communisten be
vatte, bereid was met de republlkeinsohe
regeering samen te werken en er was nu,
zoo zelde hij, „aanzienlijk minder oppo
sitie tegen de regeering".
HU beschreef de algemeene reactie ln
het binnenland op de Nederlandsche voor
stellen als „een teleurgestelde stemming"
en legde ér den nadruk op, dat de laatste
voorstellen niet zoo ver gingen als het
geen met dr. Van Mook was besproken,
toen Clark Kerr ln Batavia was. ln het
byzonder ten opzichte van Sumatra. SJah-
bleden als men ..probeeren" wil. Dat ligt
ils
dunkt me,
daar straks wel veilig ln die kluis,
Tenslotte brengen we nog een vluchtig
bezoek aan de afdeellng „stalen kantoor
meubelen", bureaux, ladenkasten, enz.
NatuUTiyk alles van eigen sloten voorzien.
De oven, waarin na het spulten do meu
belen verdwynen, had Juist een Paar
ferme stukken opgeslokt voor eenige
uren; glanzend stonden de nieuwe meu
belen ln ryen opgesteld.
We keerden terug naar ihet kantoor. Ik
voelde het in myn beenen. mijn gastheer
liep wat heen en weer. Of ik nog meer
wilde weten. Ja, gaat de slotenteohnlek
ver terug?
Ha. daar had ik den heer Eras op zijn
praatstoel. Hy toonde my zijn hoek uit
1941 „Sloten en sleutels door de ecuwen
heen" en het in de Heemsohut-serie ver
schenen deeltje ln eenvoudiger vorm.
Vooral het eerste ls eer. prachtwerk, ge
tuigend van historische eruditie en wijze
verzamelkunst. De collectle-Lips ls een
der fraaiste ter wereld.
Ja. van het bewaken door krokodillen
en het begraven ln den grond af. tot het
modernste slot loopt één ontwikkelings
gang. De techniek moet de ,Jcunst" der
heeren inbrekers een slag voorbiyven.
Wat hadden onze voorouders toch veel
meer tyd voor het fraaie handwerk dan
wy. Zie die prachtLce Gothlschc en re-
na issance-sleutels. Natuurlijk, onze za-
keiyke tijd verlangt alles anders, maar
Jammer biyft het.
„zyn de kansen voor Uw bedriif gun
stig?" was onze volgende vraag. Er werd
r~
SchoenenBon op nummer 6.
In den loop van de maand Juni
komen voor een schoenenbon in
aanmerking zy, wier stamkaart
nummer op een 6 (zes) eindigt,
voor zoover aan hen sedert 1 Ja
nuari 1945 nog geen bon voor
sohoenen werd uitgereikt. De plaat
selijke distributiediensten zullen na
1 Juni a.s. bekend maken, op welke
dagen men de bonnen kan afhalen.
V.
rlr voegde er echter aan toe: „De (huidige
voorstellen bieden ongetwyfelcl meer dan
de voorafgaande besprekingen en gezlchts.
punten van de Nederlandsche regeering".
Naar men verklaart, heeft dr. Van
Mook, door de laatste voorstellen „een
laatste aanbod" te noemen, niet de
bedoeling gehad hiermede ccn ulti
matum té stellen.
niet aan getwijfeld. Een reis door Amerika
staat voor de deur; alleen één ding baart
zorg. „Waar zitten de Jongelui tegenwoor
dig toch?" De materiaalpositie is niet
prettig, maar wordt bijna dagelijks beter.
Maar de Jonge arbeidskrachten, waar Ne
derland straks op moet dry ven, ze komen
niet. Een geheele afdeellng. eens door
meisjes bezet, moet nu door mannen ver.
zorgd worden. Dat wordt een der ern
stigste problemen van den wederopbouw.
We werkten met 1200 man; nu komen
er nog 450!!
Myn gastheer bracht mij ln den zoelen
Meidag tot het hek. „Dat lk nu straks te
oud ben. En er ls nog zooveel te doen."
wy kyken elkaar ln de oogen. „Te oud?"
vraag lk. ,.Nu heeft ons land werkers noo
dlg. En als de Jongeren niet komen, dan
zullen wij ouderen werken, tot ons de
werktuigen uit de handen vallen. Neder
land zal leven."
Een handdruk. De auto brengt me naar
Zwljndrecht. En mUn vriend, dien lk hier
gewonnen heb, fietst naar huls.
BINNENLAND.
Mevrouw mr, B. Bakker—Nort. oud
lid van de Tweede Kamer voor den Vrilz.
Dem. Bond. is 72 Jaar oud te Utrecht
overleden.
De „Maasb." meldt, dat de politie
te Voorburg Hugo van den Broeck. den
voortvluchtigen hoofdredacteur van de
vroegere „Limburger Koerier" heeft ge
arresteerd.
Het meubilair van gedetineerden zal
in het algemeen biyven, waar het zich
bevindt ook als de N.SB.'ers weer ln vrij
heid worden gesteld. (Dit ter verbetering
van een bericht van gisteren, waarin een
woord was weggevallen).
De stichting politieke delinquenten zal
het meubilair, dat nog in de opslagplaat
sen van het Behecrlnstituut aanwezig ls.
onder de ex-gedetlneerdcn verdeelen.
Dezer dagen is een honderdtal nood
woningen aan de haven van Vllsslngen
ln gebruik genomen. Met het Zwltser6ch
barakkenkamp ls hier dus een heel dorp
ontstaan, dat zich vermoedeiyk nog wel
zal uitbreiden.
Aan Vice-admlraalDoorman ls op
zijn verzoek eervol ontslag verleend per 1
Juni als hoofd van de Nederlandsohe mi
litaire missie te Berlijn. In zfln plaats ls
dr. W. Hünder. buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister benoemd.
Dr. Van Mook voert titans te Sin
gapore belangryke besprekingen met lord
Klllearn. die na het vertrek van Mount-
batten een groot deel van diens taak zal
overnemen.
Gisteren ls door een Nederlandsche.
delegatie te Londen een plaquette aan
geboden aan de B.B.C.
Omstreeks 16 Juni wordt ln de hoofd
stad verwacht het s-s. „Johan de Witt" met
1140 evacué's.
v Naar wy vernemen, is dr. A. C. Tobl.
ln leven resident ter beschikking van den
gouverneur van West-Java, gisterochtend
overleden ln den ouderdom van 51 jaar.
BUITENLAND.
Uit dankbaarheid, dat Zwitserland
voor den oorlog is gespaard gebleven, heeft
de schrynwerker Johann Schneggenbur-
ger te Altstetten, maarschalk Montgom-
mery een compleet poppenhuis aangebo
den ter plaatsing ln een Engelsche In
richting voor oorlogswezen.
Het Oostenryksche ministerie van
voedselvoorziening maakt bekend, dat. op
basis van de huidige voedselvoorraden en
verwachte aanvullingen, de rantsoenen
voor Juni slechts 700 calorieën per dag
zullen bedragen.
Opgericht ls het ambtenarencentrum.
dat zich ten doei stelt de behartiging der
ldeëele en materieele belangen der amb
tenaren (oök arbeidscontractanten) ln
engeren zin, in dienst bU het ryk, de pro.
vincies, de gemeenten waterschappen en
de semi-publlekreohteiyke lichamen.
Het centrum telt reeds 18.000 leden.
Voorzitter is de heer P. A. Ravel 11, oud
administrateur van het ministerie van
oorlog, secretaris ls de heer mr. E. H.
Nuver, dir. seer, van den Ned Bond van
Gemeente-ambtenaren.
De heer Van der Hoek, horticultural
director van het Rockefeller centre in N.
York, die met de eerste KL.M.-retour-
vlucht New-YorkAmsterdam ln ons land
Is aangekomen, is gisterochtend op het
palels te Soestdyk ontvangen en heeft
orchideeën uit den botanlschen tuin van
New-York, die hij had meegebracht, aan
H. M. de Koningin persoonlijk overhan
digd.
Onder het motto „Zwitserland helpt
1.000.000 hongerende kinderen" zullen bin
nenkort treinladingen voedsel van Zwitser
land naar Duitschland. Oostenrijk en
Hongarye worden gebracht,
Volgens een Duitsch nieuwsbureau
hebben vertegenwoordigers van de demo
cratische vryheldsparty uit alle bezet
tingszones in Duitschland tijdens een con
gres eenstemmig de vorming van die par
ty voor geheel Duitschland geëlscht.
Het Grieksche parlement heeft met
209 tegen 113 stemmen en 22 onthoudin
gen een motie van vertrouwen in de re
geering aangenomen. Het daaraan voor
afgaande debat 'roeg een zeer verbitterd
karakter.
Naar namens de Internationale
Luchttransport-organisatie aan het slot
van de tweede Europeesche vervoerscon-
ferentle wordt medegedeeld, zal met In
gang van 1 Juli de prijs van retours ln
het Europeesche luchtvaartverkeer met
20 pet. worden verlaagd. De conferentie
heeft tevens besloten dat het aantal
nachtpostvluchten en het goederenver
voer uitgebreid zal worden. Met ingang
van Juli zal een netwerk van nachtpost-
ïynen de hoofdsteden van Europa ver
binden. Veertien Europeesche en Ameri
kaansche luchtvaaztmaatscheppyen, die
alle op de conferentie waren vertegen
woordigd, werken thans gecoördineerde
dienstregelingen uit.
Onder groote belangstelling herdacht
de heer N. Arkema. te Den Haag, directeur
van de Vereenlglng van Nederlandsche
Gemeenten, het feit, dat hy 95 jaar gele
den ln dienst van deze vereenlglng trad.
Naar bekend wordt ls generaal
Zorya, de sovjetrussische waarnemende
aanklager ln het proces tegen de oorlogs
misdadigers te Neurenberg, gisteravond
ten gevolge van een kogelschot gedood.
Hy v/as bezig zyn revolver schoon te ma
ken en deed dit onvoorzichtig. Met ge
noemd gevolg.
Vier Canadeesche soldaten hebben
81.000 sigaretten van het Canadeesche
Roode Kruis te Londen gestolen en aan
Nederlandsche soldaten verkocht.
Een congres der Spaansche socia
listen te Toulouse, hééft besloten noch
direct, noch indirect met de communisti
sche party samen te werken. Met de re-
publlkeinsche partijen en, met eenlg voor
behoud. den syndicallstlschen natlonalen
bond van vakvereenlglngen. zullen echter
harteiyke betrekkingen worden onderhou
den.
Voor de bijeenkomst van Arabische
vorsten en staatshoofden zal te Cairo een
belangrijke bespreking tusschen diploma
tieke vertegenwoordiger? in Egypte van
alle landen ln het midden-Oosten, onder
voorzitterschap van koning Faroèk, ge
houden worden.
Francis Campbell Ross Douglas, La-
bour-parlementslld. is benoemd tot gou
verneur en opperbevelhebDer op Malta.
Te Londen sprong voor het oog van
talrllke toeschouwers een man uit een
auto op de treeplank van een transport
auto, die geld van de eene naar d© an
dere bank overbracht, en roofde vier
zakkenmet zilverstukken. De auto
Wist met de bult te ontkomen.
Radio New Delhi maakt bekend, dat
het dageiyksohë bestuur van de congres-
party in BrltSch-Indië zt)n besluit in
zake de voorstellen van do Brltsche kabi
netsmissie veertien dagen heeft opge
schort.
President Truman heeft aan Stettl-
nlus, Amerlkaansch lid van den Veilig
heidsraad, medegedeeld, dat de Ameri
kaansche regeering: hem krachtig zal
steunen bit zyn pogingen om de beslis
sing van de algemeene vergadering tot
vestiging van het ttldeiyke hoofdkwar
tier der V. N. In New York voor den duur
van drie Jaar, ten uitvoer te brengen.
Als gevolg van een tusschen de
dagbladen getroffen regeling, ter
verzekering van ccn billyke papier.
verdeeling, verschynt ons Blad uit §j
hoofde van zyn formaat heden ln 5
een omvang van 4 pagina's.
KAPITAALSHEFFING IN DENEMARKEN.
D,e Dcensohe minister van financiën
Krlstensen. heeft bij het
parlement een wetsontwerp ingediend
ESSLT"* "Wl 1»t wn kapl-
waf rd®°r men twee milliard
do circulatie hoopt te kuimen
voorziet ln een progres
sieve belasting op vermogens boven 17.500
g d. en een gedwongen staatslcening voor
DCrsonen met vermogens boven 30.000
gld Naar men verwacht zullen de nieuwe
g?d? op^verenongcveer een milliard
DREIGEND KOLEN-TEKORT.
ismen op de Internationale
f e de volgende conclusie
^STr5r ct zeer hard wordt aan
gepakt. zal Europa ln het Jaar na Juni
Iff™6®h £olentekort 46 mlllloen,
;°n„^aan- hetgeen groote werkloosheid
vertTaglng van het na-
oorlogsch herspel zou kunnen veroorzaken
,Ve heeft besloten een beroep'
te doen op alle betrokken regeeringen.
In het WestlanJ worcfen Se
druiven gekrent.
EEN GOEDE OOGST STAAT .VOOR
DE DEUR.
(Van onzen correspondent),
in het Westland worden de druiven ge-
dat betoekent het hoogseizoen ln
de*V Tuin van Europa, zooals deze streek
eertijds met reoht kon worden genoemd,
en wil trachten in de toekomst weer tc
worden.
Het beteekent ook. dat voor do Wect-
landsche gezinnen die rllk met klnde-
ren zijn gezegend, een gouden tijd ls aan-
febrolten, want. vanouds was de „krent-
tyü de periode, waar menige extra uit
gave voor het gezin naar too werd ver
schoven. vanwege de byzondere inkom
sten.
Het ls tc bcgTUpen dat in dezen tlld
ook hier abnormale loonen worden ge
noteerd .die varleercn van f. 8 tot zelfs
f.25 per dag voor handige meisjes.
Want, het krenten, d.w.z. het uitdun
nen van de Jonge druiventrossen tot
het gewenschte aantal korrels, ls een
handig en vakkundig werkje, dat by
zonder aan de Wcstlandsche handen ls
toevertrouwd. En waar het alles ln een
tUdsduur van plm. zes weken moet ge
schieden, vooral nu er vrUwel geen
scheiding meer ls tusschen de stook-
en koude kassen, wordt een groote
krachtinspanning verelscht.
De vele duizenden drulvenkassen ln
het Westland moeten dus ln korten tUd
de zoo noodzakelijke cultuur-bewerking
ondergaan, wil ln de toekomst een goede
en fraaie druiventros geleverd worden.
En, naar het zich laat aanzien, kan
een behoorlijke oogst tegemoet worden
gezien, daar de boomen er momenteel
goed voor staan.
BANANEN VOOR DE ZIEKENHUIZEN.
Dezer dagen ls het s.s. „Duala" met een
lading bananen uit mldden-Amorika in
de haven van Roterdam aangekomen. Hier
mede is een eerst© schrede gezet op den
weg naar het herstel van het transito-
verkeer van bananen voor West-Europa
over Rotterdam, waar vóór den oorlog deze
doorvoer hoofdzakeiyk was geconcentreerd.
Het ls mogelijk gebleken een klein ge
deelte van de lading, die bestemd ls voor
Zwitserland, ter beschikking te stellen van
onze ziekenhuizen en sanatoria. Tevens
zullen op enkele voorinleveringsbonnen
voor sinaasappelen en citroenen, waarop
nog geen zuidvruchten konden worden af
geleverd. bananen worden verstrekt. Dit
is hoofdzakeiyk het geval ln de Noordelllke
provincies.
VOLGENDE WEEK EEN BON VOOR
EEN EL
Op 29 Mei zal een bon worden aange
wezen, waarop voor personen geboren ln
1932 of later een el per verbruiker ver-
krygbaar zal zyn.