LEIDSCH
DAGBLAD
Wat kan ik mei de lexlielkaarldoen!
r
WEERBERICHT
Churchill's komende Eere-promotie
Etalage-opschriften mei „decoratie" en
verkocht" zijn verboden
door de'promo,or'prot
Gouden Medaille
voor Churchill
Regeeringsverklaring over Indië
Oneenigheid te Parijs
De kwaal van 1000 mannen
Met een enkel woord
Naar rust en orde in Indië.
HET OORDEEL VAN DEN UEEtt WELTER
Als laatste lid van de Nederlandsche
parlementaire commissie, die naar tndlë
kwam om inlichtingen ln te winnen en
zich een oordeel te vormen over de poli
tiek-- ontwikkeling ln die gewesten, ver
liet Zaterdag J.l. de heer Chr. Weiter
Batavia.
Tijdens zijn kort verblijf te Bangkok
had een verslaggever van het A.N.P. al
daar een onderhoud met hem.
„Overal waar Ik Hollandsche jongens
nan het werk heb gezien, zoo zelde hij,
daar werden orde, rust en veiligheid her
steld. De gevluchte bevolking keert naar
haar woonplaatsen terug en hervat den
arbeid en het normale leven neemt ge-
leideliik weer zijn ouden loop. Onze Hol
landers zijn daar Ijverig en opgewekt be
zig. zich blikbaar bewust van de mooie,
verheven taak, die zij te vervullen heb
ben. zy houden zich voortreffelijk. Hol
landers pas uit Nederland gekomen, zoo
wel als oud-krljgsgevangeneu. die het
vorig Jaar de Japansche krijgsgevangen
kampen. verlieten en thans weer zijn In
gezet bi| den paclflcatle-arbeld. Het zijn
kerels, die er echt plezier ln hebben"
De zaak Tappenbeck
Huis ter Duin.
GEEN TERMEN VOOR STRAF
AANWEZIG GEACHT.
De heer W Tappenbeck. beklaagde in
dc Huls-ter-Duln-affalre, heeft van den
zuiveringsraad der Horeca bericht ont
vangen. dat geen termen aanwezig wor
den geacht voor het opleggen van straf.
85ste Jaaïgang
DONDERDAG 2 MEI 1946
No. 25767
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred,: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel Directie en Administratie: 25041
TeL Redactie: 21507 - Giro no..: 57055
De Bilt verwacht tot Vrijdagavond:
Zwakke tot matlgo wind uit O.
N.O. Eenige regen.
In verband met do viering van den
natlonalen feestdag zal a.s. Zaterdag ln
het bakkersbedrijf niet worden gewerkt.
In den nacht van 2 op 3 Mei mag om 12
uur met den bakkersarbeld en om 10 uur
met den voorarbeld worden begonnen.
De reii van het Prinselijk Paar.
OP 20 MEI NAA i 17"RN.
Volgens het.Bemer blad ..Bund'"' al
dus verneemt de ..Msb." van haar Zwlt-
serschen correspondent zal het Prin
selijk Paar op 20 Mei per vliegtuig te
Colntrin (Genêve) aankomen en zich dan
per auto naar Bern begeven, waar Prinses 200 welwillend ons ln een" onderlioud de
Overzicht der plechtigheden.
Juliana en Prins Bernhard zullen logee
ren op het aan den Zwltserschen staat
behoorende landgoed „Lohn" te - ehrvatz
bij Bern Op 21 Mei wordt o.«n. een rond
rit door de Zwitsersche hoofdstad ge
maakt en op 22 Mei volgt een uitstapje
ln de omgeving. De Zwitsersche regeering
zal in Bepn een diner aanbieden. Op 23
Mei vertrekt het Prinselijk Paar naar
Genêve voor een bezoek aan het Intern.
Roode Kruis.
rr
Nu het publiek ln het bezit is van de
'nieuwe textlelkaart, ryst de vraag: „wat
kan ik met deze textlelkaart doen?"
Twintig punten zijn thans voor gebruik
aangewezen en wel de nummers 101 t,m.
120 van de textlelkaarten VA, VB, VC,
VD en VE. Van de textlelkaarten VF 605
zijn geldig de summers 101 t.iu. 200.
Laatstgenoemde punten zlJn voorzien van
de letter b.
Intusschen zijn de voorraden nog zeer
beperkt en zal men lang niet alles kun
nen krijgen wat men wenscht. Bovendien
moet men zuinig zijn want het Is niet
bekend wanneer er nieuwe punten zullen
worden aangewezen.
Het verdient zelfs aanbeveling om
thans reeds rekening te houden met de
textielgoederen, welke men voor het a.s.
najaars- en winterseizoen wil aanschaffen.
Tegenover de beperkte voorraden staat
echter een verruiming van de mogelijk
heden, die de nieuwe textlelkaart zal
bieden. Niet alleen zal deze kaart, even
als de texMel-lederkaart. gecombineerd
door alle leden van het gezin kunnen
worden gebruikt, doch bovendien kun
nen met ingang van gisteren tegen in
levering van het voorgeschreven aantal
geldige punten, dus zonder bijvoeging van
vergunningen, alle kleedlngstukken en
kleedlngstorfen (met uitzondering van
Manchester werkfcleedlng en overalls,
welke uitsluitend met speciale punten
van den distributledlenst zullen kunnen
worden betrokken), alsmede huishoud-
goederen. zooals hand-, thee- en andere
doeken, tafelgoed, lakens en sloopen voor
zoover reeds bij den winkelier voorradig,
worden gekocht.
Behalve voor de aanschaffing van bo
vengenoemde textielgoederen zullen de
geldige punten van de textlelkaart ln het
vervolg ook moeten worden gebruikt voor
alle reparatie- en keerwerk aan kleedlng
stukken enz, indien geen materiaal door
het publiek wordt, bijgeleverd, teneinde
de reparatie-Inrichtingen ln de gelegen
heid te stellen de noodlge materialen aan
te schaffen. De berekening van het aan
tal verschuldigde punten gschledt ln ver
houding tot de gebruikte hoeveelheid
stof en garen, met een minimum van 1
punt. Het publiek zal dus thans zelf
moeten bepalen welke goederen voor het
gezin het eerst moeten worden aange
schaft met de beschikbare geldige punten.
De distributiediensten zullen in het al
gemeen geen aanvragen van particulieren
voor slijtage e.d. meer in behandeling
nemen.
Er wordt op gewezen, dat punten-
waardeenng der textielgoederen ls ver
eenvoudigd. Alle textielpunten zoowel
speciale punten als die van de textlel-le-
derkaart VA 510 blijven tot nader aan
kondiging geldig.
Wonlnglnrlchtlngstextlelgoederen, zoo
als meubelstoffen, gordijnstoffen, vloerbe
dekking. matrassen, kussens, geslikte de-
keus en dekens met 20 of meer wol,
blijven gebonden aan een speciale ver
gunning van de plaatselijke dlstrlbutle-
dlinsien en blijven gereserveerd voor be
paalde g-oepen der bevolking, zooals oor-
logsgetroflenen.
ilet aantal goederen, dat zonder Inle
vering van distributiebescheiden kan
worden gekocht (vrijgestelde textielpro
ducten) is uitgebreid. Hieronder vallen
o.a. dekens, minder dan 20 wol be
vattend. dweilen, band, lint, sokophou
ders. bretelles. Jarretelles en anaere
kleinvak-artlkelen, tweodehandsch goede
ren, enz.
Na overleg met (le vakorganisaties uit
tien textielhandel is bepaald, tlat, ge
zien het toenemend misbruik, alle
aanduidingen in etalages, e.d., waar
uit blijkt dat textielgoederen niet
direct voor den verkoop beschikbaar
zijn, zooals „verkocht" of „decoratie"
verboden zlJn.
Voorts zal liet niet zijn toegestaan,
textielgoederen, gecombineerd met
andere artikelen, ter verkoop aan te
bieden. Indien bedoelde textielgoede
ren niet eveneens afzonderlijk ver
krijgbaar worden gesteld.
De handel dient en de ieege winkel-
rekken getuigen, dat men ln. het alge
meen deze plicht heeft ve.staan de
ontvangen textielgoederen ten spoedigste
ln den verkoop te brengen, daar bij de
huidige behoefte de goederen zoo vlug
mogelijk ter beschikking van de bevol
king moeten komen.
Prof. mr. J. H. Kramers, aan wiens zor
gen de regeling vooi de ontvangst ln
onze stad van Winston Ohurchlll ter ge-
van Holland en die van den Jongen
Prins van Friesland.
De promotie-plechtigheid wordt Inge
leid door een korte rede van den rector
magnificus, prof. dr. Escber. waarna een
nav?gen« bijzonder,«,5 hieromtrent j c&,TeV": !fn°SM
mede te deelenzal «,Drevcn
Op den middag van den 10en Mei zal f.niPp«*!»hi»iri wnrrif na dnnr mld-
Ch urchlll tegen 3 uur hier ter stede per dfe vPan een c^Kg?tïïlge versla? u"ge -
auto. komende uit Amsterdam, arrivee- "*n versiag. ullSe
ren. vergezeld van zijn echtgenoote en, /onaen aoor ae raa10-
dochter, alsmede o.a van den minister
van Onderwijs, prof .di Van der Leeuw
en den president-curator der Leldsehe i
Universiteit, Baron dc Vos van SteenwUk. j
De Juiste route, waarlangs gereden
wordt, kon ons nog niet medegedeeld J
worden. De straten zullen evenwei afge-
zet zijn.
Na een officleele ontvangst in het
Academiegebouw, zal Ohurchlll zich ln
gezelschap van zl|n promotor, prof. dr.
Cleverlnga, de leden van den Academi- 'j
schen Senaat ln toga, alsmede o.a. ook
van den Nederlandschen gezant ln Enge-
land, Jhr. mr. Mlchlels van Verduynen en
diens echtgenoote en andere genoodlg-
den. te voet via de Kloksteeg naar de,
Pieterskerk begeven.
De Kloksteeg zal niet toegankelijk zUn
voor het publiek.
De plechtigheid in de Pieterskerk zal,
gelijk wij gisteren reeds meldden, bijge
woond worden door Prinses Juliana en
Prins Bernhard, voorts door den mjnlster-
Kresident prof. lr Schermerhorn en wel-
aast alle ministers met hun echtge-
nooten, de curatoren der Leldsehe Uni
versiteit, de leden van den Universiteits
raad. het bestuur van den wetenschap^-
pelljkcn staf van de Universiteit, de ge
zanten van Engeland en Canda, alsmede
de chargé d'affaires van Australië, de
Commissaris der Koningin ln Zuld-Hol-
land. het Gemeentebestuur van Leiden,'"
de besturen van Rijnland, Kamer van
Koophandel. 3 Octobervereenlging, socië
teit „Minerva" enz., vertegenwoordigers
van alle Leldsehe studentencorpora. het
ministerie van predikanten der Ned.
Herv. Kerk. alsmede talrUke andere auto
riteiten.
De genoodlgden dienen uiterlijk te
kwart voor drie in de kerk aanwezig te
zijn en kunnen deze bereiken via de
Pleterskerkkoorsteeg en de Nieuwsteeg.
De plechtigheid'ln de Pieterskerk wordt
van 3 uur tot half 4 voorafgegaan door
een orgelconcert., te geven door den heer
Leo Mens, die composities van sweellnck-
en diens Engelsohe tydgenooten ten ge-
hoore zal brengen.
BU het binnentreden der kerk zullen
gespeeld worden twee oud-Nederlandsche
marschen, t.w. de marsch van de Staten
VAN DE GEMEENTE AMSTERDAM.
Naar wij vernemen zal aan Winston
Churchill, voordat by uaar de Sleu
telstad komt, de Gouden Medaille
der stad Amsterdam worden aange
boden. Dit ls het hoogste eerbewijs,
dat dc gemeente Amsterdam een
gast kan aanbieden. Een „eerc-bur-
gerschap", gelijk andere steden zulks
wel plegen te verieencn'. bestaat te
Amsterdam niet.
Generaal Elsenhower ls deze hooge
onderscheiding Indertijd eveneens
ten deel gevallen.
Een aanbod, gedaan door den burge
meester van Aalsmeer, mr. Peereboom
Voller, om dc kerk geheel met bloemen
uit die gemeente te versleren, la dank
baar aanvaard.
Niet minder dan 40 bultenlandsche
Journalisten en vertegenwoordigers van
internationale persagentsohappen zullen
van deze plechtigheid door de gansche
wereld verslag uitbrengen.
Na het zingen van het Engelsche en
Nederlandsche volkslied gaat men we
derom lu optocht naar het Academiege
bouw eveneens vla de Kloksteeg. waar ln
het Groot-Auditorium een receptie voor
;enoodlgden plaats vindt, wellicht nog
;e volg cl door een samenzijn met Churchill
in sociëteit „Minerva".
„Pro Patrla" zaï een eerewacht formee-
ren op het voorplein van de Universiteit.
Des avonds vindt ten besluite der
plechtigheden een diner plaats in het
gebouw der Engelsche Ambassade te Den
Haag.
Hét belooft dus voor den „grand old
man" een drukbezette dag te worden!..
Minister Logemann heeft Sn de Tweede
Kamer een verklaring afgelegd inzake In
dië. Hieraan ontleenen w(J het volgende:
Tegenover de regeeringsverklaring van
10 Februari J.l. hebben oe nationalisten
aanvankelijk het standpunt ingenomen,
dat een erkenning van de Republiek In
donesië als souverelne staat als ult-
ultgangspunt behoorde te worden be
schouwd. hoezeer ook op den grondslag
van dit standpunt een staatkundige band
en nauwe samenwerking met Nederland
van harte welkom zouden worden ge
vonden. De Nederlandsche regeering heeft
zich uiteraard op h?t standpunt gesteld,
dat een dergelijke constructie niet ln
overeenstemming moet. worden geacht
met de verantwoordelijkheid, die aan het
Koninkrijk der Nederlanden moet wor
den toegekend ten aanzien van de toe
komst van Indië en not-D in overeen
stemming met de verantwoordelijkheid ten
aanzien van Indlë's positie ln de Inter
nationale gemeenschap is.
Uit de impasse, waarin de pogingen
om tot vreedzame oplossing te komen,
dreigden te geraken, scheen zich een
uitweg voor te doen toen bleek, dat ln
Indië waardeering bestond voor de wijze
waarin ln Indo-Chlna een analoge moei
lijkheid tusschen Vletman en Frankrijk
tot oplossing was gebracht.
De „longen van Amsterdam". Hard ls er
gewerkt, om de Amsterdamsche parken,
die lang voor het publiek gesloten zlln
geweest en waarvan sómmige gedurende
het laatste oorlogsjaar, tot vuilnisbelt
waren herschapen, weer In orde te bren
gen. De werkzaamheden ln het Sarphatl-
park. dat wel zeer verwaarloosd was.
A.H.F. P.
De 1 Mei-dag.
De 1 Mei-dag ls in alle democratlsohe
landen gevierd. Zelfs te Berlijn, waar tus
schen de ruines arbcldersoptochten
plaats vonden met roode en geallieerde
vlaggen.
Te Moskou nam Stalin een parade af.
De reporter, die een verslag gaf, zelde
om., dat Stalln den geleerden van de
sovjet-unie had opgedragen al hun ener-
WA
Een kijkje op de bijna gereed zljr.de IJsselbrug te Zwolle, die heden. 2 Mei offi
cieel ln gebruik is genomen. Anefo/Breyer.
Ingezonden Mededeeling
die dagelijks door weer en wind moeten:
Rheumatische aandoeningen. Neem er
U tijdig voor in acht. Met de dagelijksche
dosis Kruschen versterkt ge de bloed
zuiverende organen en verdwijnen de
pijnverwekkende zuren langs natuur
lijken weg. Bij Apoth. en Drog. Fabr.
(Engeland).
Het treinverkeer
LeidenAlphen.
Met ingang van a.s. Maandag dagelijks
elf treinen in belde richtingen.
Met ingang van Maandag 6 Mei zal de
trein ln de richting AlphenLelden weer
gaan rijden. Ons wordt medegedeeld, dat
voorloopig elf treinen ln belde richtin
gen zullen rijden, hetgeen dus weer een
aanmerkelijke verbetering van de verbin
ding AlphënLeiden beteekent.
SPORT.
SCHAKEN.
Om den Zilveren Koning van het
Leldscli Dagblad De vierde ronde werd
gisteravond gespeeld ln het Gebouw voor
Chr. Belangen aan den O. Shigel.
Van den BergKanbier speelden een
Spaansche party met de verdediging van
Steinltz. BIJ het afbreken stond zwart
beter, hij dreigde een pion te winnen
en den beteren stand te behouden.
Van GelderKoevoet - Dit was een
geweigerd Damegambiet, met afruil op
d5. Wit won een pion, doch stond deze
later ongemotiveerd weer af. In den af
gebroken stand dreigt zelfs plonverlies
voor hem.
Barkcma en Demmendal speelden een
gesloten d4-party. Ai spoedig stond Bar
kcma iets beter en bezorgde Demmendal
een slechten plonnenstand. Deze verloor
een pion en toen ook nog de kwaliteit
verloren ging, gaf laatstgenoemde de
partij op.
Orbaan verdedigde zich met den Caro-
Cann-varlant e4c6 d4d5i Er volgde
afruil op d5. Wel ontstond nog een lrige-
wlkkelde stelling, doch na afruil van een
aantal officieren, bleef een torenelndspel
over, dat remise was
De stand luidt nu: Demmendal 2 x.
Kanbier 0 xxx, Barkema 2V2. v. Gelder
1 xx, v. d. Nat 1 x, Orbaan 3. Koevoet
J bxx en v. d. Eerg xxx, allen uit 4 par
tijen. zoodat Orbaan er nu het beste
voorstaat, ,gevolgd door Barkema en Dem
mendal
A.s. Woensdag worclt de 5e ronde gespeeld.
VOORSTEL OVER PALESTINA.
Een En jelscli-Amerlkaansche commis
sie beveelt de 'toelating aan van 100.000
Joden in dit Jaar, wil het mandaat be
houden en laten overgaan in een voogdij
schap van de V.N., wil den verkoop, de
verpachting en het gebruik van Jann
weer vrijlaten. Palestina moet een staat
worden, waarin de belangen van Moham
medanen. Joden en Christenen gelijkelijk
beschermd worden.
De Arabische hooge commissie heeft
voor morgen een algemeene staking ln
het geheele land geproclameerd, als pro
test tegen het-rapport. De Arabische na-
buurstaten zijn aangezocht op denzelfden
dag een sympathiestaking te doen plaats
hebben.
Ook de Joodsche verzetsbeweging is
niet tevreden en zal den strijd voor vrije
massa-lmmlgratle voortzetten.
Het voornaamste punt van bespreking
vormde gisteren tijdens de bijeenkomst
der ministers van bultenlandsche zaken
te Parijs de kwestie van het benoemen
van een ageallleerde controlecommissie,
welke moet toezien op het uitvoeren van
o— - de vredesvoorwaarden door Italië. Byrnes
„ie aarl te wenden "om de bultenlandsche i stelde een commissie der vier mogend-
geleerden ln te" halen. daar ln de toe- heden voor, welke zou toezien op het
komst veel afhing van een succesvol
volbrengen, van hun tark.
Te Tokio werd door een half mlllloen
Japanners voor het ke«zerlljk palels de
Internationale gezongen.
SCIL\CHT VOOR ZIJN RECHTERS.
Hét verhoor van Schacht te Neuren
berg werd gisteren voortgezet. Schacht
vertelde, dat hij tot het kabinet van
Hitler was toegetreden uitsluitend met
de bedoeling om „dit regime van dwang
te remmen Voorzoover het eigen ge
mak en geestesvrede betrof, zou net zeer
gemakkelijk zijn geweest om af te treden,
doch hij had zichzelf voorgehouden, wat
hij voor Duitschland zou kunnen doen
Indien hij aftrad.
Schacht zelde, dat Hitier er een be
paalde manier op nahield om menschen,
die Iets op hun geweten hadden te ge
bruiken Vele nazllelders moesten, om hun
geweten tot rust te brengen, zich op de
een of andere manier atreageeren- dit
kwam, volgens Schacht ook tot uiting ln
het groote aantal zelfmoorden toen 4e
ineenstorting kwam.
,.Ik heb Hitler nooit echt gekend."
zelde Schacht, „lk heb in kleinen kring
tweemaal met hem geluncht doch het
peil van de conversatie en de nederig
heid. die men Hitier betoonde, deden my
besluiten het nooit meer te doen. En lk
deed het niet meer'
Schacht beschreef een ontmoeting met
Hitler aan het station te Berlijn, toen
deze terugkwam uit Parijs na de Ineen,
storting van Frankrijk. „Wij stonden ln
ryen en toen Hitler mij zag. glimlachte
hij triomfantelijk en stak zijn nand uit.
„Wel mijnheer Schacht." zelde Hitler,
„wat heot u nu te zeggen?" HIJ ver
wachtte, dat lk zou toegeven, dat mjjn
profetie over den oorlog verkeerd was
geweest. Ik antwoordde: „Ik kan slechts
„God behoede u" zeggen."
De Dultsohe herbewapening zelde hij
noodzakelijk geoordeeld te nebben, daar
de anderen niet ontwapenden.
Op een vraag of hl) verantwoordelijk
was voor het feit. dat de Duitsche schuld
tijdens zijn presidentschap van de Relchs-
bank tot het drievoudige steeg, antwoord
de Schacht onder gelach: „zeker niet. U
zoudt mij even goed -verantwoordelijk
kunnen stéllen voor het feit, dat het I
Duitsche geboortecijfer tijdens mijn pre
sidentschap van de Reichsbank tot het Mlnlsteu Byrnes ls voornemens op de
drievoudige steeg". conferentie een voorstel ln te dienen tot
naleven der voorwaarden in het algemeen
en niet alleen van de militaire clausules
zooals de ministers te Londen reeds had
den overwogen. Dit voorstel vond bij Mo-
lotof verzet." Toen Byrnes tot het oor
spronkelijke standpunt, zooals te Londen
ingenomen, terugkeerde, bleef Molotof by
zlln afwijkende houding.
De houding van de sovjet-unie, welke
in het begin merkwaardig verzoenend
was. biykt aan het eind van de eerste
weck van dc conferentie minder toe
schietelijk te zlJn geworden. Over alle be
langrijke kwesties blijkt overeenstemming
even ver in het verschiet té liggen als
ooit tevoren en evenals tijdens de bijeen
komst der. ministers te Londen, zijn de
plaatsvervangers der ministers en de des
kundigen eëh voorraadschuur- van onop
geloste problemen geworden.
De mislukking om tot overeenstemming
te geraken ten aanzien van een geallieer
de controlecommissie voor Italië wordt
als een weinig belovende ouverture voor
de aanstaande besprekingen over de
vredesverdragen met de Balkanlanden be
schouwd. Dc oppositie van Molotof te
gen een geallieerde controlecommissie
voor den Balkan zal zeker grootcr zijn.
daar deze landen binnen de Invloedsfeer
van de sovjet-unie liggen.
Een aspect van de balkankwestie, waar
over de deskundigen overeenstemming
hebben bereikt, ls het bepalen van dc
aantallen van de gewapende machten,
die de Balkanlanden zullen mogen be
houden. De geallieerden wenschen deze
tot bescheiden afmetingen, zooals zij ln
vredestijd bestaan, te beperken. Men
meent te weten, dat overeenstemming ls
bereikt over de ronde getallen.
Men meent tevens te weten, dat Bevln.
gesteund door Byrnes, aan Molotof heeft
medegedeeld, dat zl( beiden het terug
trekken van troepen uit Europa zoo spoe
dig mogelijk willen doen geschieden.
Byrnes zelde. dat de Vereenlgde Staten
ln het bijzonder het aantal troepen in
Oostenrijk verminderd willen zien en
drong er bij Molotof op aan het onmid
dellijk met hem hierover eens te worden.
Molotof kon dit echter niet doen,en ant
woordde, dat deze kwestie weer ter sprake
zou worden gebracht, wanneer de Oos-
tenrljksche kwestie ln het algemeen wordt
behandeld.
vorming van Internationale trusts ter ex
ploitatie van de kolenmijnen en staalfa
brieken ln liet Ruhrgcbled en het Rijn
land zoo meldt Wallstreet Journal. Vol
gens dit plan zou zoowel voor de steen
kolen als voor de staal een maatschappij
worden opgericht ln welks college van
commissarissen ook Nederland. België.
Luxemburg en Frankrijk en mogelijk ook
Zuld-Slavië zitting zouden hebben. Fa
brieken en mllnen zouden ln handen van
de tegenwoordige eigenaars biyven. tenzij
deze o<friogsmlsdadlgers zouden ziin, doch
het stemrecht en de controle op het be
leid zouden berusten bil de belde super-
mnatsdhappyen. Het algemeene toezicht
zou kunnen worden toevertrouwd aan
een regionaal bureau van den economl-
schen en socialen raad van de Vereenlg
de Naties vla de commissie voor handel
en Industrie. Dit plan zou niet op de
conferentie ter sprake worden gebracht,
tenzij de sovjet-unie er ln zou toestem
men de kwestie van het Ruhrgebied en
het Rijnland te bespreken.
BINNENLAND.
Een op 30 November 1945 te Amster
dam gepleegde roofoverval op een juwe
lierszaak ln de Haarlemmerstraat, is thans
opgehelderd. Twee rechercheurs ontdek
ten gisteren een spoor en hebben kort
daarna de daders aangehouden
Te Arnhem ls eergisteren de Stads
schouwburg weer in gebruik genomen.
De scheepv'aartvereenlging ..Noord"
te Amsterdam bericht, jat de ..Samen
werkende havenbedrijven" oen stakenden
arbeiders heeft bericht aat 7JJ tot Maan
dagmorgen de gelégenneld hebben om
zich te melden Degenen aie dan den
arbeid nog niet hebben hervat, zullen
dus niet ln het havenbedrijf worden
teruggenomen.
Vrijdag zal te Vught een herdenking
worden gehouden var de gevallenen ln
de Jaren 19401945.
Van officleele zijde wordt ons mede
gedeeld. dat H.M. de Koningin voorne
mens is deze plechtigheid bij te wonen.
Bil Kon. besluit is bij bevordering
benoemd tot grootkruis in de orde van
Oranje Nassau mr. L. J. A. Trip, oud
president van de Nederlandsche Bank. De
minister van financiën heeft gisteren aan
mr. TTIp een diner aangeboden te Am
sterdam. Hierbij werd ook aangezeten
door het Prinselijk Paar.
Wegens gebrek aan belangstelling
gaan de extra-treinen naar het spel der
bevrijding ln het-stadion te Amsterdam
op 4 Mei a.s. niet door.
De gekochte kaarten cn toegangsbewij
zen kunnen weer aan dc sta^ons worden
Ingeleverd.
De spoorbrug by Zwolle ls heden'op
feestelijke wyze ln gebruik genomen.
Gisteren ls de hoogere krijgsschool
welke thans ln het buitengoed Clingen-
daal te Wassenaar gevestigd ls. officieel
heropend.
Tegen H. C. van Maasdijk, tijdens den
oorlog plaatsvervangend burgemeester van
Den Haag. ls glsteijen de doodstraf ge-
elscht.
Op een verzoek van de K.N.A.C. het
verkeersonderwijs op de lagere scholen
verplichtend te doen stellen heeft cle
minister van Onderwijs beslist, dat het
verkeersonderwijs niet als een afzonderlijk
leervak in het leerplan der lagere scho
len zal worden opgenomen, maar dat zal
worden voorgesteld de Lager Onderwy*-
wet 1920 ln dien zin te wijzigen, dat het
theoretische en practlsche verkeersondgr-
wijs by het leervak aardrykskunde zal
worden gegeven
BUITENLAND.
Een Japansche arbeidersdelegatie
heeft aan Shldehara medegedeeld, dat
Indien deze den keizer een liberalen mi
nisterpresident aanbeveelt. zU stakingen
zullen ontketenen.
Volgens Amerlkaansche couranten
heeft het achtjarig zoontje van generaal
MacArthur zich als een wonderkind op
muziekgebied doen kennen, zoo zou hij
een tweeral symphonleën hebben gecom
poneerd. welke door muziekrecensenten
als voortreffelijk zyn beoordeeld.
Generaal MacNarney. de bevelheb
ber van de Amerikaansche bezettings-
zóne ln Duitschland. heeft medegedeeld,
dat de Amerlkaansche militaire v~-^oe
nen in Europa van 5 Mei a.s. af met 300
calorieën zullen worden verminderd
Volgens welingelichte kringen zou
het Duitsche passagiersschip Europa aan
Frankrijk toegewezen worden.
De „Georgetown Victory", een Ame-
rlkaansch troepenschip, dat uit het Verre
Oosten op weg was na at Glasgow, en ten
Z. van Belfast lek geslagen ls. vervoerde
1.400 man Britsche soldaten en marine
personeel. Volgens een communiqué van
de Britsche admiraliteit is de helft van de
bemanning tegen 6 uur vanmorgen aan
land gebracht. Men hoopt de rest. zonder
verlies aan menschenlevens. aan wal te
zetten.
Spaak, de Belgische minister van
bui-clc.. che - ken ral het eeredocto
raat ln cie rechten van de universiteit
van Sheffield ontvangen.
Slechts de helft van de laarzen en
schoenen die men ln Engeland laat her
stellen. wordt met leer gerepareerd.
De subcommissie voor Spanje van
den Veiligheidsraad heeft een oproep
gericht tot alle leden van de Vereenlgde
Naties om materiaal, betrekking hebbende
op de Spaansche kwestie ,dat zU ln bezit
hebben, aan de commissie te verstrekken,
en zij maakte voorts bekend, dat ook In
lichtingen uit Iedere andere bron welkom
éullen zijn.
Bldault. de Fransche minister van
bultenlandsche zaken, heeft Byrnes, den
AmeiTkaanschen minister van buitenl.
zaken, een bezoek gebracht te Parijs. Tij
dens het onderhoud, dat drie uur dutir-
de. hield Byrnes ln aanwezigheid van
Bldault een transatlantisch telefoonge
sprek met president Truman Het onder
werp van gesprek vormde een Amerlkaan-
De Britsche minister van financiën. I sche leening aan Frankrijk Amerikaan-
Hugh Dalton, zal lord Kcynes opvolgen scho tarwe-verschepingon voor Frankrijk
als gouverneur van het Internationale j en vraagstukken betreffende den wereld-
monetaire fonds en van cle Internationale vrede Ook Bldault sprak Truman eenige
Bank voor Herstel en wederopbouw. minuten.
Grepen uit het
Kadio-programma
VOOR VRIJDAG 3 MEI.
nilversuni I cn Hilversum II (301 cn
415 M): Nationaal programma ter her
denking van de gevallenen ln den oor
log: 19.3019.35 uur: Inleiding tot het
nationaal herdenkingsprogramma door cis.
F. R. A. Henkels, 19.3519.45 uur: or
gelimprovisatie op Valerlus-liederen door
Hendrik Andriessen; 19.4520.30 uur:
reportage plechtigheid ln de Waalsdorper
duinen; 20.3020.40 uur: orgclimplovlsa-
tle door Hendrik Andriessen; 20.4021.00
uur: Radio Phllharmonisch Orkest en
Omroepkoor spelen Plac memoriae pro
patrla mortuorunv. 21.0021.15 uur: toe
spraak door den minister-president prof.
Jr. W. Schermerhorn; 21.1521.30 uur:
slotkoor uit de „Matth&us-Passlon".
De luitenant gouverneur-generaal nam
daarop het lnitatlef tot benadering van
het vraagstuk langs deze lynen, waarby
hy echter ultdrukkeiyk op den voorgrond
stelde dat hy niet gemachtigd was do
grenzen van de verklaring van 10 Februari
te overschrijden cn dat dit alleen als mid
del moest worden gezien om de gevaren
van het afbreken der besprekingen to
ontloopen.
Het resultaat van deze besprekingen
was een ontwerp-prellmlnalre overeen
komst die voldoende waardevol geacht
werd, om daarvoor de aandacht van do
regeering te vragen. Opnieuw heeft dr.
Van Mook hierby doen uitkomen, dat hy
tegen den Inhoud van deze overeen
komst nog verschillende ernstige bezwa
ren koesterde.
De hoofdgedaohte van de tusschen
Frankryk en Vietnam getroffen regeling
ls, dat Vietnam als êtat libre deci zal
uitmaken van de Fédération Indo-Ghl-
nolse en daarmede van cie Union Fran-
Saisc.
Deze gedachte toegepast op Indië
zou cr toe kunnen lelden dat de repu
bliek erkenning zou kunnen vinden
als onderdeel van een federatief ge-
meenebest Indonesië, dat zelf als
deelgenoot zou optreden naast Neder
land, Suriname en Curasao ln het
Konlnkryk der Nederlanden.
Voor de Indonesische nationalisten ligt
de aantrekkeiykheld daarvan ln het voort
bestaan van de republiek ln beperkte be-
teekenls.
(Worat vervolgd).
ZEESCHIP BINNEN LEIDEN.
Llnea recta uit Londen.
Een zeeschip, dat rechtstreeks uit Lon
den kwam, ls de Leldsehe veste binnen-
gestoomd! Zaterdagmiddag uit do Engel
sche hoofdstad vertrokken, arriveerde net
Zondagmiddag ln Rotterdam vertrok
Maandag vandaar en de kapitein, de heer
Van Bruggen, koos Dinsdagavond lig
plaats aan de Havenkade, om er 290 ton
cement af te leveren voor de N.V. Kalk-
fabrlek v/h. Van Dyk en Co. Het ls de
300 br. reg. ton metende „Inspecteur Mei
lenia", met de vlaggen ln top, welke deze
lading cement ten behoeve van den we
deropbouw aanvoerde.
Zonder noemenswaardige mocliykheden
bereikte het schip zyn doel ondanks
bruggen of andere obstakels. Voorheen
vond overlading der goederen, ln binnen
schepen te Rotterdam plaats, doch thans
ging het llnea reota aan één stuk door.
Een opmerkeiyke gebeurtenis I
HET BEVRIJDINGSFEEST IN
„DE PROFESSORENWIJK".
Boomplanting - Kinderoptocht -
Kampvuur.
Het Bestuur van „De Professorenwyk"
heeft voor a.s. Zaterdag een programma
ln elkaar gezet, dat naast een waardige
Inzet vele aantrekkelijke ondcrdeelen be
vat en die het geheel doen ultloopen op
een passende viering van den bevrydlngs-
dag.
Nadat den kinderen ln den ochtend
een filmvoorstelling 1S aangeboden wordt
het programma 's middags om twee uur
geopend met een plechtige herdenking
der gevallenen op het Van der Waals-
pleln/Zeemanlaan. Medewerking hieraan
verleenen een Jongenskoor en het dub-
belmannenkwartet „Inter Nos". In aan
sluiting op deze herdenking zal een be
vrijdingsboom dc eerste ln onze stad
worden geplant.
In de middaguren zal ln deze wyk een
groote gecostumecrde kinderoptocht wor
den gehouden, waaraan ruim 600 kinde
ren zullen medewerken. Verder ls er een
poppenkastvoorstelling op De Sittcrlaan
en vindt om half zes op het N.B.L.O.-tcr-
reln een voetbnlwedstryd plaats tusschen
een Studenten- en een Professorenelftal.
Nadat om zeven uur een concert op
het Van der Waalsplein, aangeboden door
het werkcomité „Kunst en Ontspanning"
van Ned. Volksherstel, heeft plaatsgevon
den. volgt, eveneens op dit plein, een
groote naclvlndersdemonstratle met kamp
vuur. Het bestuur heeft ln overleg met
de padvlndery besloten om de opbrengst
van een en ander geheel af te staan aan
db actie „Putten's Jeugd". Ongetwyfeld
een sympathieke gedachte!
Na afloop van deze demonstratie vindt
een openlucht-filmvoorstelling plaats,
waarna tenslotte, om kwart voor twaalf,
de feestelijkheden zullen worden beslo
ten met een toespraak van den voorzitter
van „De Professorenwyk", den heer D. v.
d. Kwaak.
Van de zlide van de Federatie van
Buurtvereenigingen» deelt men ons mede,
dat nog een zeer beperkt aantal kaarten
voor dc bioscoopvoorstelling voor kinde
ren van 616 Jaar op a.s. Zaterdag ver-
krygbaar is by den heer J. Pollmann.
Hoogstraat 4. tegen ^pn prjjs van f.0.30.
Geslaagd voor het Apothekers-assis-
tents-examen de dames: A. E. Jansen te
Schiedam. G. Kok te 's-Gravcnhage. E.
van Woerden te Delft. J. A. Hartgorlnk
te Oeg8tgeest, M. MatthlJse to Rotterdam.
C. F. Westerman te Rotterdam, C. Bcs-
selaar te Rotterdam. J. E. M. Balet te
Alkmaar.
Autonomie voor de Universiteit
Een Leidsch en een Groningscb
plan.
Gisteren is de commissie tot reorga
nisatie van het hooger onderwijs door
minister v. d. Leeuw geïnstalleerd. Hij
weer er daarbij op dat de bedoeling van
de commissie niet enkel herstel, maar
ook vernieuwing moet zijn. Het geheele
onderwijs zal in al zijn aspecten moe
ten worden bezien, o.m. met betrekking
tot het wetenschappelijk onderzoek, dat
zoo prachtig is gesteund door het vor
stelijk gebaar van de B.P.M. Belangrijk
is ook de reorganisatie van het onder
wijs zelf. Zoo zal de „zelfwerkzaamheid"
van den student een grootere plaats
moeteen innemen en de oefening door
eigen elementair onderzoek het zuiver
receptieve collegeloopen (de uitdrukking
is veelbeteekenend) moeten vervangen.
Ook hier geldt immers, dat alleen hJJ
iets weet en begrypt, die er mede wer
ken kan.
Deze overweging leidt onmiddellijk
tot een volgende: de practijk van èxa-
mina en de studie daarvoor, zal moeten
worden bezien. Wij zijn er in Neder
land trotsch op, da£ wij geen schcolsche
universiteiten hebben, maar vrijheid van
studie. Eenerzyds echter laat die vrij
heid soms veel te wensohen, anderzijds
komt de efficiency te kort. Het leerplan
zal vaak grooter differentiatie toelaten
dan het huidige academisch statuut
kent. Aan den anderen kant zal de aan
sluiting tusschen onderwijs en examina
nauwer kunnen zijn dan thans veelal
het geval is en het is zelfs niet ondenk
baar, dat een stuk van de examentaak
in oefeningen tijdens colleges wordt ge
absorbeerd. Mogelijk kan op die wyze
ook het instituut der repetitoren op
zichzelf een blijk, dat er in ons hooger
onderwijs iets niet deugt worden ge
liquideerd of in andere banen worden
geleid. De positie wetenschappeiyk en
economisch van den z.g. staf: con
servatoren. Hoofdassistenten, assisten
ten, behoeft in dit verband een gron
dige herziening.
Voortgaande zeide spr. dat ons hooger
onderwys te weinig vormend is. De uni
versiteit is afgezakt tot een vakschool!
Een belangryke opdracht voor de com
missie is de universiteit weer te maken
tot een levend lichaam, met eigen aard
en structuur.
Er is in dit opzicht zoowel een Gro-
ningsch als een Leidsch plan cn beide
worden zy aan de commissie voor
gelegd.
Dat beide plannen vruchten der be
zetting zyn, is niet toevallig. De stryd
om de universiteit deed alle burgers der
academische samenleving sterk gevoe
len, dat zy leerlingen, resp. ambtenaren
van een overheidsinstelling waren en
dat de universiteit als zedeiyk lichaam
aan alle kanten gebonden was. Eigen
verantwoordelykheld liet zich even
moeiiyk realiseeren als eigen mogelijk
heid tot besluiten. Er was, met een toen
gebrulkeiyke uitdrukking, by vele do
centen \an openbare universiteiten, een
groot verlangen om min of meer „bij
zonder" te worden, eigen verantwoorde
lykheld, eigen leven te verwerven. Men
noemt dit streven ook wel de drang
naar „autonomie". Te Leiden verstaat
men daaronder niet precies hetzelfde
als elders, maar er is reden om aan te
nemen, dat een verbreeding van hori
zon in staat zal stellen om te zien,
eenerzijds, dat de autonomie geen Leld
sehe uitvinding, althans niet enkel een
Leidsche uitvinding is, anderzijds, dat
het streven naar autonomie beantwoordt
aan een besef, dat aan alle universitei
ten en hoogescholen leeft.
Het eene plan gaat uit van de afzon-
derlyke universiteit en wel den organi-
schen samenhang met de andere univer
siteiten en hoogescholen alleen als cor
rectief aanvaarden, het andere plan
gaat uit van de gezamenlijke universi
teiten en hoogescholen als een geheel,
waarin, elke school haar eigen plaats
vindt. Beider gedachten gemeen is de
autonomie zelve.
