LEIDSCH
DAGBLAD
SAVOY
De onzichtbare
vijand
LEIDEN
GEORGE FRANK
Met een enkel woord
WEERBERICHT
STADSNIEUWS
In Huizinga's onuitgesproken
.JJ rede „Hoe bepaalt de geschie
denis het heden?" stelt hij plot
seling, op een zijpad, de door
hem genoemde „vier of vijf bronnen van
dwaling" in een helder zoeklicht. De rij
luidt als volgt:
le. Het nieuwe is altijd beter dan het
oude;
2e. verandering is altijd beter dan
behoud;
3e. organisatie is altijd beter dan per
soonlijke handeling;
4e. het algemeene is altijd gewichti
ger dan het bijzondere en
5e. de jongeren zijn altijd wijzer dan
de ouderen.
Hoe levendig herinnert dit aan den
tijd der bezettmg en de nationaal-socia-
listische Ruzen. De critiek op „het oude
•dat afgedaan" had", de „nieuwe orde",
de gelijkschakeling op politiek gebied,
de „jeugd voorop", het £ijn alle de
bronnen van dwaling.
De vijand is verslagen; straks vieren
we het bevrijdingsfeest. Maar de gees
tesgesteldheid van den overwonnene is
nog aanwezig De piepjonge politie
agent, de behandeling van politieke de
linquenten,,-slecht voorbereide, elkaar
snel opvolgënde wettelijke maatregelen,
de perszuivering, die ordening wil zijn,
een welvaartsplan vol geleide economie,
de verheerlijking der jeugd, overheids
bemoeiing op elk gebied, het is de geest
van den overwonrien vijand, die triom
feert. i)
Natuurlijk is veel van dit alles gevolg
der omstandigheden. Maar vooreerst is
dit niet met alles het geval. Het is niet
noodzakelijk den politieken delinquent
maandenlang in arrest te houden, zon
der hem te verhooren.' De overschat
ting van de jeugd voor dè samenleving
ls een verschijnsel, dat niets met nood
zaak te maken heeft. Bovendien kunnen
andere wel noodzakelijke kwesties op
de minst bezwarende wijze worden op
gelost, b.v. de ordening op ecoiomlsch
gebied. Het bestaan van noodzaak
wordt dikwijls zoo grif aangenomen,
omdat men aangetast is door den geest
van den bezetter.
Nu moeten wij trachten onze indivi
dualiteit te herwinnen. Wij moeten
weer ons zelf worden: Menschen, die
het nieuwe aanvaarden alleen als het
beter is; die niet streven naar verande
ring. louter uit voorkeur voor het dyna
mische; die de persoonlijke handeling
weten te waardeuren en verantwoorde
lijkheid durven en willen dragen; die
zich niet tevreden stellen met algemeen
heden, maar ook aan het bijzondere de
aandacht schenken, die het waard is;
die de plaats van de jeugd in de ge
meenschap weten te bepalen; kortom
menschen, die gewoon zijn alle dingen
te toetsen aan de normen, die hun ge
weten, hun ervaring en hun verstand
hun stellen.
De Duitsche legers izijn verslagen,
maar de nationaal-socialistische gees
tesgesteldheid is als een onzichtbare,
alom tegenwoordige Vijand in ons land
achtergebleven, Huizinga heeft ons een
nauwkeurig signalement gegeven. Het
komt er dus maar opaan, waakzaam te
zijn en ons te mobiliseeren, om den
strijd tegen hem aan te binden.
Samentreffen met dezen vijand heeft
al hier en daar plaats en niet zonder
succes. Niet macht maar recht moet de
verhouding overheid—volk beheersohen.
Er ontstaat een groeiend verzet tegen
te ver doorgevoerde organisatie, waar
tegen Colijn reeds waarschuwde,* toen
hij schreef: „Hoe grooter de bemoeienis
van den staat met het economische
leven wordt, hoe dichter men komt tot
den autoritairen staat, d.i'bij de begra-'
fends van de democratie". Er komt ver
zet tegen dictatoriale macht van de
overheid en het dooden van particulier
initiatief.
Dit alles is nog maar een begin. Er
zullen nog tal van jaren noodig zijn om
den vijand te verslaan en, daar hij on
zichtbaar is, en alleen maar kenbaar
aan zijn ui tingen, zal dat niet zoo een
voudig zijn. Hij heeft echter vele bond
genooten, zonder wier hulp hij niets kan
bereiken en tenslotte zelfs den strijd zal
moeten opgeven. Wij moeten eerst deze
bondgenooten verslaan. Het zijn bv.:
le. gebrek aan belangstelling in het
algemeen en in het bijzonder aan
hetgeen in den staat gebeurt;
2e. gebrek aan kennis van feiten en
toestanden, wat ons elke reactie
onmogelijk maakt;
3e. oppervlakkigheid, die ons onder
scheidingsvermogen verzwakt;
4e. gemis aan verantwoordelijkheids
gevoel.
Wij moeten beginnen*met deze stel
lingen te doorbreken en ons zoo voor
te bereiden op de groote slag. Laat
ieder zich met ernst afvragen of hij
bereid is en in staat mede te doen.
Het doel, het verdrijven van de natio-
mal-socialistische geestesgesteldheid,
is alles w^ard. Wanneer het leger
groot en sterk is, volgt de overwin
ning van zelf. Eerst wanneer ook de
onzichtbare vijand verdwenen is, is
de oorlog gewonnen.
Hoe zij in Februari 1945
vernield werd.
In de afgeloopen week ls de spoorbrug
over de Nieuwe Vaart ln de UJn Lelden
Utrecht, welke na de Bevrijding ter repara
tie werd versleept naar het terrein der N.V.
Hollandsche Constructiewerkplaatsen aan
den Zoetcrwoudschen weg. op haar oude
plaats teruggebracht en op de vernieuwde
fundeering gemonteerd, waarna zij bij de
inwerking treding van de nieuwe dienst
regeling op 6 Mel as ln dienst zal worden
gesteld.
Dit feit herinnert ons aan de gebeur
tenissen, wélke zich in Februari 1945 bij
de vernieling van deze brug hebben afge
speeld. waaraan nooit eenlge ruchtbaar
heid ls gegeven en die toch waard zijn aan
de vergetelheid te worden ontrukt:
WIJ schrijven begin Februari 1945. De
spoorwegstaking duurde reeds verscheidene
maanden en maakte bet vervoer langs dé
ijzeren baan voor de Duitschers practisch
omnogelijk. Het transportprobleem kostte
onzen beschermers veel hoofdbrekens,
want ook het autoverkeer langs de groote
wegen 6tond onophoudelijk aan groote
risico's bloot. Er kon zich overdag geen
«auto op de groote verkeerswegen, Inzon
derheid op de Veluwe, vertoonen of de
R.A.F.-machlnes Sedert lang onbeperkt
heerschers ln de lucht schoten als ha
vikken op hun prooi en het duurde door
gaans maar enkele minuten of het voer
tuig lag brandend langs den kant van
den weg.
„Deutschland musz exportleren oder
sterben" bralde eens Hitler, voordat hij
den wereldoorlog deed losbranden en met
een kleinen variant daarop zou zijn leuze
ln de Februarl-dagen van dat Jaar, toen
het beslissende stadium van den krijg zich
meer en meer afteekende, hébben kunnen
lulden „Deutschland musz transportleren
oder sterben".
Onder deze omstandigheden trachtten
de Duitschers met alle hun nog restende
krachten en middelen de zaak in het Wes
ten ln letterlijken zin rollende te houden.
Overdag waagde zich geen trein op de
spoorbaan, maar 's nachts vonden meit
vry groote regelmaat militaire transporten
plaats, waarbij ln het bijzonder de aan
voer van V-projectielen ln onze kust
streek groote bezorgdheid wekte. Uit den
aard der zaak was zulks ook „aan den
overkant" niet onbekend en het onmid
dellijk gevolg van die wetenschap was een
serie bombardementen ln de omgeving
van Lelden. waarby vooral spoorbruggen
het doelwit der bommenwerpers vormden.
Zie het artikel van M. H. K. in
„Het Ncorderlich^'.
In de omgeving van Winterswijk beoefent
de zgn. „radmaker" nog zijn aloude hand
werk. Hij vervaardigt de raderen voor de
kruiwagens ln het boerenbedrijf. De krasse
baas aan zijn arbeid. 9
Hartgerlnk F.
NOORSCH SCHIP IN MIJNENVELD.
Op de Lofoten ls op len Paaschdag het
aan de kade liggende s.s. Ramoe uit Oslo
plotseling geëxplodeerd. Het bleek ln een
mijnenveld te hebben gelegen. Er zijn 14
♦dooden en 5 erhstlg gewonden.
85ste Jaargang
DINSDAG 23 APRIL 1946
No. 25759
Waarnemend Directeur: a. Poortman
ELoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
TeL Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no„: 57055
De spoorbrug over de Nieuwe Vaart
Van 5.306.30 uur
speciaal verzorgd
Bitteruus
Van lMei af optreden
van den bekenden
radio-solist
(Ing. Med.)
Kabinetscrisis in Japan.
De regeering Sjidehara in Japan is
afgetreden. De keizer heeft het ontslag
aanvaard. Sjidehara zal besprekingen
voeren met de leiders der voornaamste
politieke partijen: de liberale, de pro
gressieve en de sociaaldemocratische.
De bedoeling is waarschijnlijk een coa-
litieregeering te vormen op grond van
den uitslag der verkiezingen.
De minister van buitenlandsche zaken
Yosjida heeft een bezoek gebracht aan
generaal Mac Arthur, den opperbevel
hebber der geallieerde strijdkrachten
in Japan.
Indische delegatie heeft haast.
UITERLIJK DONDERDAG NAAR INDIE
TERUG.
Naar het AN.P. van betrouwbare zijde
verneemt, zal de Indische delegatie waar
schijnlijk uiterlijk Donderdag aanstaande,
dus 25 April, weer uit Nederland vertrek
ken. De loopende zaken ln Indlë ver-
elschen de aanwezigheid aldaar van de
leden der delegatie. Nóar uit -dezelfde
bron verluidt, is in verband met een en
ander de terugkeer van dr.* Van Mook uit
Engeland vervroegd. HU zou reeds van
daag op het Jachtslot Sint Hubertus ver
wacht worden.
DE RANTSOENEN IN BATAVIA.
De voedselrantoenen te Batavia zijn als
volgt vastgesteld: voor degenen, die brood
eten, honderd gram brood, voor degenen,
die rijst eten. zestig gram rijst. Zil. die
zwaren .arbeid verrichten, krijgen twee
honderd' gram rijst.
Helaas waren deze bombardementen niet
altijd even effectief ln dien zin, dat ln
de directe omgeving der doelen vrij veel
slachtoffers en schade werden veroorzaakt,
terwijl ln het algemeen de schade aan de
eigenlljice objecten niet van dien aard
was, dat daardoor het treinverkeer ln be
langrijke mate of voor langen duur werd
gestagneerd.
Hier bleek een taak weggelegd voor ..de
ondergrondsche", zooals de volksmond
alles wat Illegaal was, placht te noemen.
De leiding der B.S. besloot, teneinde bet
aantal slachtoffers onder de burgerbevol
king tot een minimum te reduceeren,
onzen bondgenooten een handje te helpen.
Met twee bruggen lukte dat prachtig.
Nadat de aanslag had plaats gevonden,
waren de bruggen Inderdaad voor langen
tijd onbruikbaar, maar bij een derde brug
die over de Nieuwe Vaart ln de UJn Lel
denUtrecht, liep de zaak minder vlot
van stapel. Dat-zat zóó: Drie B.S.'ers, ver
momd als argelooze hengelaars, hadden
zich in den morgen van den 5den Februari
ln een roeibootje genesteld ln de nabijheid
van deze spoorbrug, waarop een Duitsche
schildwacht met dreunende stappen ge
durig heen en weer liep om aldus de koude
uit zijn Germaansche botten te verdrijven.
In het bootje lag, zorgvuldig verborgen
onder een quasl-achteloos neergeworpen
Jutezak, een geheimzinnig pakket, inhou
dende een hoogst explosieve springlading
van niet minder dan 5 k.g. Blijkbaar wilde
het met de vlschvangst niet erg vlotten.
Ondanks de verleidelijkste hapjes, welke
aan den haak werden geslagen, bleven de
vlsschen weigerachtig zich vast te bijten
fcn het verwekte bij den af-en-toe geïnte
resseerd toekijkenden schildwacht dan ook
niet de minste achterdocht, dat de hen
gelaars hun operatieterrein geleidelijk! ver
plaatsten. natuurlijk ln de richting van
de brug, vanwaar zij .nog maar enkele
meters verwijderd waren. Al eenlge uren
duurde de vischpartij en nog steeds had
zy niet het minste resultaat opgeleverd.
Op dat moment het was Inmiddels
halfelf geworden naderde een wande
laar. wiens onschuldig uiterlijk zoo moge
lijk dat van zijn vrienden-hengelaars nog
overtrof, de brug en knoopte een praatje
aan met den zlch-stom-vervelendcn
schildwacht.
Van dat oogenblik maakten de pseudo-
vlsschers gebruik om de laatste meters,
welke hen nog van de brug scheidden, af
te leggen en ligplaats te nemen onder de
brug ter hoogte waar zich tfe assen der
draal-lnrlchtlng bevonden.
Juist' wilden zij de springlading en lont
aanbrengen, toen uit de verte net aan
zwellend geluld van vliegtuigmotoren
hoorbaar werd. Het geronk kwam snel
naderbij en voordat onze hengelaars goed
en wel beseften wat hun boven het hoofd
hing, was het er reeds voorby en ploften
de bommen rond hen ln het water. Lichte
Engelsche bommenwerpers waren bezig
hun bommenlast uit te gooien.
Zonder dat eenlg onderling overleg noo
dig was, lieten de Inzittenden hals over
kop roeiboot, vlschtuig en springlading in
den steek en sprongen pardoes ln het Ijs
koude water. En terwijl groote stukken
steen en Ijzer om hun hoofden vlogen,
zwommen zij den wedstrijd van hun
leven, alleen bedacht op lijfsbehoud. Want
niet de rond hen neersulzonde bommen
vormden het grootste gevaar, maar wel
de onmiddellijke nabijheid van een zoo
groote hoeveelheid springstof, welke ieder
oogenblik kon worden getroffen. En dan
dat beseften allen overduidelijk was
hun leven geen cent meer waard. Secon
den verstreken, waarin zij als razenden
vochten om zich zoo ver mogelijk uit de
.gevaarlijke zone te verwijderen, seconden,
waarin iedere spier tot het uiterste ge
spannen was, vol angstige spanning, met
geen andere gedachte dan „wèg van hier".
De seconden rijden zich tot een volle
minuut; toen. even plotseling als zy wa
ren gekomen, verdwenen de vliegtuigen
weer en werd het stil om hen heen. Een
vreemde, onwezenlijke stilte waarin het
zoojuist gebeurde hun toescheen als een
bange, benauwde droom. Maar de bescha
digde brug liet geen twijfel over omtrent
de werkelijkheid. En toen het drietal met
wonderiyk-loomp beenen op den vasten
wal was geklauterd, ontdekten zij aan den
overkant tusschen het riet de roeiboot.
Het nader onderzoek wees uit, dat een
groot stuk ijzer of steen dwars door den
bodem was geslagen, waardoor het schuitje
al half vol water stond. Maar onder den
Jutezak lag, als door eenjronder gespaard,
de klomp splngstof vim 5 k.g., welke
eenlgen tijd geleden een bezienswaardig
heid vormde op een ln Amsterdam Inge
richte tentoonstelling der Illegaliteit.
Perzië en Aserbeidsjan
De Perzische premier heeft een ver
klaring gepubliceerd, waarin het vol
gende wordt vastgesteld:
1. De officleele taal in geheel Perzië
blijft het Perzisch. 2. In Aserbeidsjan
kunnen sommige autoriteiten zich van
twee talen bedienen en het onderwijs in
de eerste vijf klassen der gewone school
zal ln het Aserbeidzjaansch plaats heb
ben. 3 De chefs van het staatsbestuurs-
apparatt zullen op voorstel van de pro
vinciale raden worden benoemd. Gou
verneurs worden door de regeering aan
gewezen in overleg met den provincialen
raad. 4. Het aantal Aserbeidzjaansche
afgevaardigden in het nieuwe parlement
zal zoo spoedig mogelijk ln overeen
stemming worden gebracht met het zie
lental der Aserbeidzjaansche bevolking.
Ook de bevelhebbers van leger en
politie in Aserbeldzjan worden door de
centrale rggeering benoemd. Er worden
plannen in studie genomen, welke tot
economische en cultureele verbetèringen
in Aserbeidzjan moeten leiden. De de
mocratische organisaties in Aserbeldzjan
zulle* even vrij zijn als elders in Iran
en zy kunnen hun meening vrijelijk
uiten. t
Er worden geen maatregelen genomen
tegen hen, die in het verleden de demo
cratische beweging in Aserbeidzjan ge
steund hebben.
In Teheran verkeert men in het on
zekere over de omstandigheden, of de
verklaring van Soeltaneh den grondslag
moet vormen voor onderhandelingen
met Pisjewara (hoofd van het lichaam,
dat zich heeft opgeworpen als nationale
regeering van Aserbeidzjan) of dat zij
Juist het resultaat van onderhandelin
gen is. Men vermoedt over het algemeen
het eerste.
Nog voortdurend komen er berichten
over opstand in andere deelen van Pa
rijs, doch officieel is daarvan niets be
kend, zoodat deze berichten met het be
kende korreltje zout genomen moeten
worden.
PROF. DR. BAAS BECKING
IN NEDERLAND.
Maar hy keert spoedig naar Indlë terug.
Met het Indlë-vllegtulg van de K.L.M.,
dat Zaterdagmiddag met een vertraging
van drie uur om 18.15 uur op Schiphol
landde, keerde na een verblijf van ruim
zeven maanden op Java kol. prof. dr. E.
J. G. Baas Becking, de vroegere hoogleeraar
in de botanie aan de Leldsche universiteit
en een der baanbrekers van-het verzet der
docenten aan de academie tijdens de be
zetting. ln ons land terug.
Prof. Baas Becking, die tijdens den oor.
log twee mislukte pogingen heeft gedaan
om naar Engeland te ontvluchten, heeft
zich sedert zijn aankomst op Java in Sep
tember van verleden Jaar als officier by
den generalen staf van het K.N.Ii, bezig
gehouden met de sociale zorg voor de ln-
heemsehe bevolking.
Onder zyn leiding zijn reeds vele poll
klinieken en hospitalen op Java ingericht,
waarin tallooze Javanen thans worden ver
pleegd
Zijn verbiyf in Nederland zal van korten
duur zyn HIJ heeft Java slechts verlaten,
omdat hy met verschillende Instanties, ais
het central^ roode kruis, de Welfare-
organisaties, de Rockefeller Foundation en
de coördinatie-commissie besprekingen
van natuurwetenschappeUjken aard moet
voeren over den wederopbouw van de
laboratoria op Java en de rehabilitatie van
de laboratorium werkers. Voorts wenscht
hij een mogeiykheid te scheppen om de op
leiding van deze laatsten ln Nederland te
voltooien. Na enkele weken hoopt hy naar
Java terug te keeren.
VRIEND SCHAPSFEEST VAN
A. J. C. en J. v. O.
Geslaagde bijeenkomst te Amsterdam.
Aan het centrale vrlendschapsfeest
van de A. J. C. en den Jeugdbond voor
Onthouding, gedurende de Paasohdagen
te Amsterdam gehouden, hebben meer
dan 10.000 jongeren en 6000 ouderen
deelgenomen onder leiding van den
AJ.C.-voorzitter W. van Halm.
Er was een officieele ontvangst door
het gemeentebestuur van Amsterdam,
er waren vele dansen en begroetings-
bijeenkomsten, wandelingen en verga
deringen op tallooze plaatsen in de' stad,
met als hoogtepunten op den Eersten
Paaschdag een j'eugdgetulgenis in de
Apollohal en een fakkeloptocht door de
stad naar den Dam, waar een Paasch-
vuur voor het paleis den dag besloot.
Den Tweeden Paaschdag begon met een
boottocht door de grachten en eindigde
met een centrale slotbijeenkomst op de
sintelbaan.
Ter gelegenheid van het 25-Jarig bestaan van het zwembad „De Regentes" werden
ln Den Haag Internationale zwemwedstrijden gehouden, waaraan o.m. werd deel
genomen door het zwemfenomeen Alex Jany. V.r.n.l. Jany. Wil Haverlag, Jan
Stender, Thea Snoeks, Nel van Vliet en Mary Lavan, tijdens het bezichtigen van
den bloemenschat, die de winnaars wachtte. A/HLF. P.
Een orkest, samengesteld uit musici
van talrijke afdeelingen, speelde onder
leiding van Wim van Veen; een cen
traal zangkoor, op gelijke wijze samen
gesteld, trad op onder leiding van mej.
Carla Kohnstamm. Tenslotte werd op
gevoerd een groot symbolisch spel „Be
vrijde vogels", samengesteld door David
de Jong. Met groote aandacht volgden
ae velen dit spel van eenige honderden
meisjes en jongens met zijn fraaie requi-
.sieten, bloemen en groen en vlaggen.
Opmerkelijk was de discipline, die het
geheele vriendschapsfeest kenmerkte en
deze eerste massale jeugddemonstratie
zoo uitmuntend deed slagen.
KON. BOND CHR. ZANG- EN
ORATORIUM VEREENIGINGEN.
De herdenking van het 60 Jarig bestaan
van bovengenoemden Bond, ls geopend
met een wljdingsuur ln de Kloosterkerk
te Den Haag, waarna het hoofdbestuur een
drukbezochte receptie hield. Een brief van
H.M. de Koningin met een gelukwensch
voor den Jubilerenden Bond werd voor
gelezen. De bondsvoorzitter, de 70-Jarlge
neer J. Pieterson Moens ls gehuldigd, on
der aanbieding van eenlge geschenken.
Ten besluite vond ln de Bethlehemske»k
een concert plaats, waar een eerste uitvoe
ring werd gegeven van een cyclus ver
zetsliederen, die door Leo Mens waren ge
toonzet voor koor, klein orkest, orgel en
bassolo.
BARON VAN BOETZELAER
TOT OOSTERHOUT.
Mr. C. G. W. H. baron van Boetzelaer
tot Oosterhout. bultehgewoon gevolmach
tigd ambassadeur, tot voor kort werk
zaam al6 gezant by H.M.'s ambassade te
Washington, ls werkzaam gesteld aan het
departement van buitenlandsche zaken,
waar hy zal optreden als chef der di
rectie politieke zaken.
TOOGDAG VAN „DE JONGE KERK"
TE AMSTERDAM.
Op den Tweeden Paaschdag woonden
4000 Ned. Hervormde jongeren, die voor
een toogdag naar Amsterdam waren ge
trokken, diensten bij in de Westerkerk,
waar ds. M. Groenenberg voorging, en
in de Oude kerk, waar de dienst geleid
werd door ds. Zijdner. In optocht mar
cheerden zij daarna naar den Darq,
waar zü voor het paleis onder de be
geleiding van de fraaie kapel van Vlaar-
dingen „de Pijpers", een kapel van het
Leger des. Heils en een van de stads
reiniging te Amsterdam gezamenlijk lie
deren zongen. Des middags spraken ds.
M. Visser en ds. Saris de jonge men
schen dn de Apollohal toe. Met decla
maties en samenzang werd de middag
besloten.
BINNENLAND.
Gistermiddag om 10 minuten voor
twee liep een tramwagen van de N.Z.H.
T M te Heemstede uit de rails tegen een
winkelpul. Een 8-Jarlg meisje dat zich
Juist daar bevond, werd gedood.
De Nederlandsche marine heeft
250 000 bloembollen aan de marinekazerne
te Devonport (Eng.) ten geschenke ge
geven als dank voor de hulp, die gedu
rende-den oorlog daar gegeven werd De
civil lord van de admiraliteit. W. J Ed
wards. zal de gave volgende week ln
oogensohouw nemen.
Van Uentallen autobezitters en mo-
torrydeis, die Zaterdag de draverijen te
Hilversum bywoonden. is de ryvergunnlng
ingetrokken.
Te Utrecht ls overleden. 69 Jaar oud,
prof. dr. J F. A. M. Buffart. bijz. hoog
leeraar in het burgoriyk- en handelsrecht.
In Indlë heeft hy Indertijd vele vooraan
staande functies vervuld, o.m. was hli 2
Jaar lid van den Volksraad.
45 Llberty-schepen uit Amerika zul
len worden gebruikt voor de evacuatie in
Mei van 160.000 Japanners uit Borneo.
Soemba, Celebes, de Molukken en Nieuw-
Gulnea
In Hilversum en Den Haag zijn elf
kisten met radio-materiaal opgespoord,
dat voor de bevrUding ln gebruik was bij
de Rundfunk Betreuungsstelle te Hilver
sum. Een aantal Nederlanders heeft mee
gewerkt om de apparaten, welke men te
gelegenertyd naar Dultschland wilde ver
voeren, te verbergen, vyf personen zyn
gearresteerd.
Te Hilversum heeft een door de re
geering benoemde zuiveringsraad de hoe
ren W. Vogt en P. Speet, resp directeur
van de Avro en economisch directeur van
de KR.O. ln verhoor genomen. Onlangs ls
reeds de Mak behandeld tegen lr. A du
Bols. directeur der Nozema. Naar aanlei
ding van het rapport van den raad zal de
regeering uitspraak doen.
Over het geheele land vieren de r.k.
verkenners heden St. Jorisdag.
De heer lr. G. Frledhoff, hoofdinge
nieur bij het bedrijf voor Openbare Wer
ken te Haarlem, ls benoemd tot Rijks-
meester.
Canadeesche kringen te Amsterdam
noemen het bericht omtrent de arrestatie
van brigade-generaal Lister voorbarig en
zelfs onjuist.
Van de ongeveer 7500 woningen ln
het eertllds geïnundeerde gebied van Wal
cheren zijn er thans ruim 3000 weer ge
schikt gemaakt voor bewoning.
Een Australisch officier werd sedert
eenlge dagen ln Indlë vermist. Thans ls.
naar uit Batavia wordt gemeld, zijn ïyk
gevonden. De republlkeinsche ..regee
ring" heeft haar leedwezen uitgesproken
over den door extremisten gepleegden
moord.
BUITENLAND.
Vanaf de Groesbeeksche heuvelen, bij
Nymegen. heeft men sedert eenlge dagen
groote branden ln het Duitsche Reichs-
wald waargenomen. De verschillende
brandhaarden, die een uitgestrektheid van
enkele kilometer^ hebben, bevinden zich
voornameiyfc ln het gedeelte van Kleef
en Hasselt. Door den regen gisternacht ls
het vuur eenlgszlns verminderd. Volgens
Inlichtingen zlln enkele hectaren van het
bosch afgebrand en de schade aan hout
zou zeer groot zyn.
Voor de tweede maal binnen zeven
Jaar ls ln het Louvre Ingebroken. De die
ven verbraken de afsluiting van een gla
zen kabinet en maakten zich meester van
een zeer kostbare collectie Juweelen uit
het tweede keizerrijk. Men vermoedt, dat
de daders zich hebben laten Insluiten.
Canada heeft de hoeveelheid tarWe
voor de blnnenlandsche bloembereldlng
met 10 verminderd; de hoeveelheid
tarwe voor distillatie beschikbaar gesteld
ls met 50 verminderd.
De eerste minister van Beleren, dr.
Wilhelm Hoegner. heeft ln een Interview,
toegestaan aan den correspondent van de
Britsche „Observer", bijzonderheden ver
strekt over de Duitsche ondergrondsche
Nazl-bewglng. De organisatie noemt zich
„Edelweiss" en tot haar middelen behoort
de politieke moord. t
In overeenstemming met het nieuwe
vyfjarenplan der Sovjet-Unie zal vijftien
honderd mlllioen roebel besteed worden
aan den opbouw van den gezondheids
dienst en wat daarmee samenhangt.
De bekende Britsche econoom lord
Keynes ls op twee-en-zestlg-jarlgen leef
tijd ln zyn huls te Sussex plotseling
overleden.
Australië*s eerste minister heeft te
Londen verklaard, dat Australië een be
volking van 20.000.000 kan opnemen Het
plan bestaat om ln een Jaar tyd 70.000
Britsche Immigranten naar Australië te
halen.
Prinses Elisabeth, de Engelsche
kroonprinses, vierde Zondag haar 20en
verjaardag.
De meeste Poolsche soldaten, deel
uitmakend van het legercorps van gene
raal Anders ln Italië, hebben biykbaar
besloten niet naar hun vaderland terug
te keeren. Zy verklaren ronduit, dat. Polen
thans gesovjetiseerd wordt en niet meer
het land ls waarvoor zy gevochten heb
ben.
De Amerlkaansche minister van bui
tenlandsche zaken, Byrnes, heeft na een
bespreking mét president Truman, ver
klaard. dat men besloten heeft de slui
ting der kampen voor verplaatste per
sonen in de Amerikaanse he bezettings
zone. die ln Augustus van dit Jaar zou
geschledeSl, uit te stellen.
De Britsche regeering heeft afstand
gedaan van 200.000 #ton graan van de
voorraden en op weg zijnde transporten
ten béhoeve van de noodiydende landen.
Canada en de V. St. zullen ln Augustus
Engeland dezen voorraad teruggeven.
In de gevangenis te Milaan is een
groot oproer uitgebroken. Gevangenen,
gewapend met vuurwapens en handgra
naten overvielen de bewakers en politie
en maakte zich meester van het g^ouw.
Aanrukkende polltletróepen sloten het
gebouw ln. Tydens deze belegering werd
hard gevochten, waarby eenlge dooden en
een groot aantal gewonden vielen.
Tachtig vroegere Duitsche officieren
zyn, verdacht van samenzwering tegen
het leven van den Belerschen minister
president dr. Hoegner, gearresteerd.
De Amerlkaansche regeering stelt
voor een mlllioen dollar «fvaarde aan meel
en Ingeblikt voedsel uit overtollige leger-
voorraden in Alaska ter beschikking van
noodlijdende landen. Men overweegt de
mogelijkheid van verderen aanvoer uit
voorraden op Hawaii en Porto Rlco.
De Canadeesche provincies Nieuw
Schotland en New Brunswick zijn door
noodweer, vooral sneeuwstormen, ge
teisterd en daardoor vrijwel van de rest
van Canada afgesneden.
De fusie tusschen socialisten en
communisten ln het door de Sovjets be
zette deel van Dultschland ls Zondag be
klonken
Ih een kamp voor SS'ers te Neuren
berg ls een groot verglftlglngscomplot
(arsenicum) ontdekt. Ruim 2000 gevan
genen vertoonden vergiftlglngsverschyn-
selen, maar slachtoffers zyn er niet.
Vier gemaskerde en gewapende lie
den hebben uit het slót Hever ln Kent,
waar kolonel Astor, voorzitter van de ult-
geversmaatschappy van de Times, woont,
zeer kostbare Juweelen en kunstwerken
van historische waarde gestolen. Deze
diefstal van kunstvoorwerpen ls misschien
een der grootste sinds vele jaren. Men
meent te weten, dat meer dan 1000 Ju
weelen en kunstvoorwerpen ontvreemd
z(jn.
Prof. Laskl, voorzitter van de Brit
sche Lab<Air-party, heeft verklaard, dat
Amerika ln het bezit ls van een nieuwe
atoombom, waarvan 5 het halve gebied,
van de V. St. zouden kunnen verwoesten.
Radio Warschau maakte bekend, dat
Duitschers zullen worden gebruikt om de
stad Warschau weer op te bouwen.
In een Engelsche uitzending deelde
radio Moskou mede, dat de rantsoeneering
ln het algemeen ln 1947 ln de Sovjet-Unie
zal zyn opgeheven, terwyi brood en graan
producten dit Jaar ai bulten de distribu
tie vallen.
De centrale Chlneesche regeering
erkent thans den val van Mandsjoerye's
hoofdstad Tsjangtsjoen, aldus de Wash
ing tonsche correspondent van de „Times"
Volgens een verklaring van de commu
nisten zal ook Charbin spoedig door hen
bezet zyn. De regeeringsstrydkrachten
zuilen! niet pogen het te verdedigen.
Volgens een Boedapester dagblad,
aldus h$t Sovjet-Russische Nieuwsbureau,
heeft de Hongaarsche politieke politie een
fascistische terreurorganisatie van stu
denten te Boedapest aan het licht ge
bracht en alle leiders gearresteerd Aan-
zleniyke hoeveelheden wapens en munitie
werden ln beslag genomen.
De Amerlkaansche minister van bln
nenlandsche zaken, Grug, heeft verklaard
dat, als gevolg van de mynwerkersstaklng,
het productieverlies aan kolen van 2 tot
18 April op 31 mlllioen ton geschat wordt,
tegen het totaal verlies van 29 mlllioen
in 1945.
ENKELE BUIEN.
De Bilt verwacht tot Woenedt^
avond:
Hedenavond en nacht een koud-
frontpassage met plaatseiyk eenlgen
regen. Morgen: wisselende bewolking
met hier en daar enkele buien. Ma
tige. in het Noorden des lands tyde-
lUk krachtige wind tusschen West en
Noord-West. Frlsch weer.
BIJ VREDENSTEIN WRODT WEER
GEWERKT.
Naar wy vernemen vzyn hedenmorgen
ajle arbeiders van de N V.Jtubberfabrie
ken Vredesteln te Looedulnen weer aan
het werk gegaan
6.000 PAAR KOUSEN VERDWENEN.
By de kousonfabrlek De Jong en van
Dam te Hengelo vervoegden zich twee
vertegenwoordigers van de firma Gerzon
te Amsterdam voor het afhalen van 6.000
paar Kousen. Kort nadat ds heeren met
de party ln hun auto weggereden
waren, vervoegden er zich nogmaals
twee vertegenwoordigers van Gerzon,
maar dit waren de echte. Do politie
speurt yverig naar de 6000 paar kousen.
Ds. D. KUILMAN.
Opgenomen ln het Diacones se nhuls.
Ds. D. Kuilman, Ned. Herv. predikant
te dezer stede, die reeds geruimen- tyd
voor een keelaandoening onder dokters
behandeling was, is ln den laten Zater
dagavond ter verpleging in het Diaco-
nessenhuis opgenomen.
By het zich ter ruste begeven op Za
terdagavond voelde ds. Kullmkn zich
plotseling onwel worden en was zyn toe
stand van dien aard, dat een inmiddels
ontboden geneesheer overbrenging naar
het ziekenhuis noodzakelijk achtte.
Aangezien zich direct daarop in het
ziekteproces een ongunstige wending
voltrok werden oogenblikkelyk de naaste
familieleden gewaarschuwd en bracht
ook zijn echtgenoote den naóht in het
ziekenhuis door. In den loop van den
Zondag werd het consult van een hart
specialist ingeroepen, die echter geen
afwijkingen kon constateeren. Alhoewel
de -toestand zich nog wel ernstig' laat
aanzien trad gisteren een gunstige wen
ding in. By infbrmatie aan het zieken
huis kon men ons hedenochtend de ge
ruststellende mededeeling doen, dat $e
patient een rustige nacht had gehad
dat men over zyh toestand niet onte
vreden is.
In de plaats van ds. Kuilman, die op
Eersten Paaschdag in den dienst des
woords moest voorgaan is prof. dr. J.
de Zwaan opgetreden.
OPL. SCHOOL VOOR U.L.O.
LANGEBRUG A.
„De vernieuwing van liet onderwijs".
Woensdagavond hield de 'hoer J. Schok»
kernaan, hoofd eener school te Bergen (N.
H voor personeel en ouders van boven
genoemde school een Inleiding over: „Ver
nieuwing van het Onderwas op de L.S.".
Spreker begon zijn voordracht met er op te
wyzen, dat volgens de meening van een
groot deel van ons volk, de tegenwoordige
L.S. niet meer voldoet aan de elschen. die
de moderne tyd stelt; te weinig wordt er
rekening gehouden met de practlJk.
By de vernieuwing moeten vyr dingen,
duldeiyk ln het oog worden gehouden n.l.
de leerling, de leerkracht, de leerstof, de
leermiddelen en het schoolgebouw.
De leerling moet ln de nieuwe school
voor een groot deel de plaats innemen van
de leerstof. De leerling moet meer naar vo
ren worden gehaald en de nadruk moet
worden gelegd op de opvoeding.
Een goede vernieuwing moet niet be
staan uit het overnemen van een bepaald
stelsel, zooals dat van Kees Boeke, Mon-
tessori of Dalton, ze hanet geheel af van
den man of de vrouw; die voor de klas
6taat. Als deze ln bovengenoemde syste
men iets tegen komt, dat hem goed lykt te
kunnen gebruiken, moet hy dit overne
men. In de le en 2e klas van'de l.s. be
vindt het kind zich nog ln de .kleuter
periode", vandaar dat het onderwys, vooral
ln de 1ste klas zich by het kleuteronder -
wys moet aanpassen. Spelenderwys moet
de belangstelling van de kinderen aange
kweekt worden. Het rekenonderwys kan ln
de le klas byna geheel vervallen. Gewerkt
moet worden met concrete voorwerpen.
Een practlsche methode ls het winkeltje
spelen waardoor de kinderen al spelende
leeren optellen en aftrekken. Het geheele
onderwys ln belde klassen moet gericht
zyn op de belangstelling van het kind ln.
bepaalde onderwerpen.
De 3de en 4de klas zyn bij uitstek ge
schikt voor het leeren. In deze periode
krygt het kind een echte leerwoede en
het leert gemakkeiyk.
In de 5de en 6de klas heeft het kind
zich reeds losgemakt van de concrete
voorwerpen: hier komt nu de meer „ab
stracte" denksfeer. De leerkracht moet
nu onderzoeken hoe de leerling reageert
op de verschillende vakken, welke lief
hebberijen hij heeft, enz.
Veel werk moet ln alle klassen ge
maakt worden van het mondeling en
schrlfteiyk uitdrukken der gedachten, dus
regelmatig voordragen, tooneelspelen enz.
Het rekenonderwijs moet drastisch be
snoeid worden en ai het gegoochel met
breuken enz. ls uit den booze. Voor do
zg. aesthetische Vakken moet een ruime
plaats Ingeruimd worden en de te zin
gen liederen moeten wat melodie en ln_
houd betreft eenvoudig ziln. Spreker wees
op de liedjes van dr. Pollmanu, Jan
Boer. Plet TIggers e d., die aan de ge
stelde elscheh voldoen.
Ook het onderwys ln teekenen,-handen
arbeid. aardrijkskunde en geschiedenis
moet aan de practyk aangepast worden.
Aan het slot dankte de voorzitter, do
heer Bosm», den spreker voor zyn uitste.
kende verhandeling.
Vervolgens werd overgegaan tot verkie
zing van een nieuw lid der oudercom
missie. De heer J. de Qeus, die 18 Jaar
zyn beste krachten aan de Langebrug
school had gegeven, moest aftreden. Hem
werd door de oudercommissie een boek
werk aangeboden. Als nieuw lid werd ge
kozen de heer P. N. Wareman.
Na afloop was er voor de ouders gele
genheid zich ln de diverse klassen van
het werk hunner kinderen op de hoogte
te stellen en zich met het personeel te
onderhouden, waarvan een druk gebruik
werd gemaakt.
VER. „HET DIACONESSEN HUIS".
In het verslag over het veelbewogen
jaar 1945 wordt uitvoerig melding ge
maakt van de mutaties in het bestuur,
van de opvolging van Zuster Louise v.
d. Brink als besturende Zuster door Zus
ter Jacoba Elema en van de verhuizing
uit de Zendingsschool naar het oude ge
bouw aan den Witte Singel. Een'dépen
dance van het Huis werd geopend op
Witte Singel no. 6, bestemd voor huls
vesting van zusters, voor herstellende
'patiënten en voor woongelegenheid van
een oud-verpleegster. Het voorbereidend
werk van den architect B. J. K. Kramer
te Rotterdam voor het nieuw te bouwen
ziekenhuis vordert met spoed.
Het aantal patiënten bedroeg ln 1945:
1707 (v. j. 1439). met 37.816 verpleegda-
gen (35096). Het aantal operaties beliep
1329 (1364). Er is een zoodanig tekort
aan gediplomeerde zusters, dat^zelfs is
overwogen het Huis gedeeltelijk te
sluiten.
RONDLEIDING „DE LAKENHAL".
As. Woensdagmiddag om 3 uur zal ia
het Museum De Lakenhal een rondlei
ding worden gehouden op de tentoon
stelling van 15de en 16de eeuwsche ge-s
bruiksvoorwerpen.