LEIDSCH
DAGBLAD
Brieven uit Indië
Nieuwe Fransche
grondwet
Debat over Perzië en Spanje voortgezet
Met een enkel woord
WEERBERICHT
DRIE STUDIE-PRIJZEN VOOR LEIDEN
I De nieuwe Fransche constitutie is door
9e Assembleé constituante met 309—249
stemmen aangenomen.
De nieuwe Fransche grondwet is ge-
baseerd cp een parlement, dat uit één
Kamer bestaat. De meeste rechten, die
in Groot-Brittannië of de Vereenigde
Staten in handen zijn van de Kroon of
den president, zullen in Frankrijk door
het parlement zelf worden uitgeoefend.
De president der republiek zal door de
assemblee worden gekozen en Kan de
assemblee niet ontbinden. Indien de
regeering aftreedt, draagt de president
de namen van de candidaten voor het
premierschap voor, -maar de assemblee
II heeft het laatste woord bij de verkiezing
van den premier.
De assemblee zal in het vervolg wor-
den terzijde gestaan door twee raad-
gevende lichamen: een nationalen eco-
nomischen raad en een raad van de
Fransche unie (een rijksparlement zon-
der wetgevende bevoegdheden).
Terstond nadat de uitslag in de as-
I semblee bekend was gemaakt, begonnen
f de socialisten en communisten met het
f zingen van de Marseillaise.
Scherpe debatten waren aan de stem-
p ming voorafgegaan tusschen de M.R.P.
en communisten en socialisten.
De regeeringscoalitie der drie partijen
zal echter niet verbroken worden.
Op 5 Mei zal het Fransche volk nu
per referendum over deze nieuwe
Si grondwet moeten beslissen. Het belooft
H een zeer felle verkiezingscampagne te
B worden.
85ste Jaargang
ZATERDAG 20 APRIL 1946
No. 25758
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055
FRANK VOELT SCHULD.
De beruchte tyran van Polen, Hans
Frank, die te Neurenberg in den getulgen-
stoel kwam, heeft bekend dat hy „na in
zicht te hebben gekregen ln alles wat aan
vreeseiyke gruwelen gebeurd ls" diepe
schuld in zich voelt. Tegelijkertijd heeft hij
evenwel zijn voorgangers gevolgd in hun
pogingen om het gerecht te overtuigen,
dat Hitler, Hlmmler en Bormann de eigen
lijke schuldigen zijn. Frank eischte voor
zich den titel op van strijder voor een
rechtsstaat. Voor de onafhankelijkheid
ln de rechtspraak had hij een steeds
zwaarderen strijd tegen deze drie gestre
den en toen deze strijd verloren was. zag
hij ln dat zijn werk kansloos geworden
was. Hij mocht evenwel niet aftreden. Ook
Frank trachtte de voorstelling te wekken,
alsöf hu practlsch in zijn gebied niets
te vertellen had, daar alles, ln het bijzon
der Himmlcr's politie-apparaat. buiten
hem om van Berlijn uit werd geleld.
Frank's bekentenis werd nog vollediger,
toen hij aan een scherp verhoor door den
Russlschen aanklager Smlrnov werd onder
worpen. Hij zelde zijn beruchte dagboek
van 42 deelen vrijwillig aan de aanklagers
tc hebben afgestaan, omdat hij na Hitier'e
dood het besluit had genomen alles te
doen om de laatste jaren van de Dultsche
De commissie van deskundigen 'die
ty door den Veiligheidsraad was aangewe-
m zen om te adviseeren over het vraagstuk
B van de schrapping van de Perzische
kwestie van de agenda van den raad,
m heeft den Veiligheidsraad medegedeeld,
B dat zij niet tot een beslissing is kunnen
komen. Men is het in beginsel echter
f wel eens worden over het feit, dat-de
*5? zaak niet automatisch kap. woden ge-*
schrapt zonder een beslissing van den
I raad dienaangaande zooals was voorge-
B steld door den 6ecretaris-generaal.
Frankrijk, Polen en sovjet-Rusland
v vormen een minderheid. De meerderheid
B is van meening, dat, zelfs nadat de be-
$1 langhebbende partijen overeenstemming
B hebben bereikt, de raad van meening
kan zijn, dat er omstandigheden blijven
K bestaan, die nog steeds ruimte laten
voor vrees ten aanzien van het handha-
B ven Van den vrede, de minderheid zegt,
B £at, indien alle partijen van een geschil
B overeenstemming hebben bereikt, een
B bedreiging van den vrede door het
4 voortduren van het geschil hierdoor op-
1 houdt.
Engeland heeft zich verklaard tegen
3 het verbreken der betrekkingen met
Spanje. Cadogan zeide: „Ik kan niet
•f toegeven, dat tot dusver is bewezen, dat
i? de Spaansche regeering een bedreigihg
van den vrede vormt, noch dat zij zich
aan het verbreken van den vrede of
een daad van agressie heeft schuldig
gemaakt en ik ben derhalve niet van
meening, dat het juist zou zijn om nu
I te vragen om een collectief verbreken
I van de diplomatieke betrekkingen. Er
worden door onze diplomatieke missies
I thans maatregelen genomen om den
I Duitschen invloed in Spanje uit te scha-
8 kelen. Wanneer deze missies terugge
trokken zouden worden, zouden de Duit-
schers in Spanje vrij spel hebben en wij
zouden geen contróle op hen hebben".
Gromyko herhaalde nog eens: „Het
bewind van Franco is een fascistisch
regiem. De voortzetting daarvan zou een
bedreiging beteekenen voor het hand
haven van den internationalen vrede en
de veiligheid".
Brazilië sloot zich bij Engeland aan,
China behield zich zijn meening voor.
De Australische gedelegeerde stelde
vervolgens voor een commissie van vijf
personen te benoemen, die het Spaan
sche vraagstuk zou moeten bestudeeren.
De commissie moet allereerst beslissen
of de Spaansche kwestie binnen de ju
risdictie van den Veiligheidsraad valt,
vervolgen^ of de toestand in Spanje
aanleiding zou kunnen-geven tot intar-
natonale wrijving of disputen, en ten
slotte wanneer de tweede vraag beves
tigend wordt beantwoord of die toe
stand den internationalen vrede in ge
vaar zal kunnen brengen.
De voorzitter verdaagde hierop de
vergadering tot Dinsdag.
O
Spanje heeft in Londen en Washing
ton een memorandum overhandigd,
waarin de aandacht wordt gevestigd op
de waarschijnlijkheid van een commu
nist ischen coup tegen Spanje vanuit
Zuid-Frankrijk.
DE VOLKENBOND ONTBONDEN.
De president van den Volkenbond, dr.
Carl Hambro. heeft aangekondigd, dat een
resolutie tot het ontbinden van den Vol
kenbond unaniem door de vierendertig
statenleden is aangenomen.
Ook het Permanente Hof van Interna
tionale Justitie ls ont,bonden verklaard.
De bloembollen velden toonen thans weer hun onvergelijkelijke
kleurenpracht. (De Haas P.).
VOORSTELLEN VAN HOOVER.
Herbert Hoover, de voormalige pre
sident der V. St. heeft in een radiorede
tot het Amerikaansche volk een hart
stochtelijk pleidooi gehouden voor het
verleenen van hulp aan de door hon
gersnood bedreigde gebieden der we
reld. Hij verklaarde, dat er 11 millioen
ton graan en veten noödig zijn: zes
millioen ton kan via de normale han
delstransacties verkregen worden, doch
het gat van vijf millioen ton moet ge
dekt worden. Hij deed een, zestal voor
stellen. 1. de Amerikaansche regeering
moet per maand 1.100.000 ton voedsel
exporteeren na^r de noodgebieden; 2.
Alle Europeesche landen, die thans een
broodrantsoen hebben dat boven 300
gram per dag ligt, moeten dit tot dit
bedrag terugbrengen. „Ik weet dat dit
een moeilijkheid zou beteekenen voor
landen als Engeland, Nederland, De
nemarken en Joegoslavië"; 3. Engeland
moet 500 ton broodgraan van zijn voor
raad afstaan aan de noodgebieden; 4.
Amerika, Canada en Argentinië moeten
him export naar Chili, Cuba. Mexico
enz. met 40 pCt. verminderen.; 5. De
Russische bijdrage in de levensmidde
len-pool moet tot 300.000 ton per maand
verhoogd worden; 6. Prioritiet moet ten
aanzien van de voedselvoorziening ver
leend worden aan kleinere bevrijde
landen, die het meest hebben geleden
BEROEP VAN PRESIDENT TRUMAN
OP HET AMERIKAANSCHE VOLK.
President Truman heeft via de radio
een beroep gedaan op het Amerikaan-
eche volk om de hongerende landen in
hun nood bij te staan. Hij herhadlde
hierbij zijn beroep, dat hij tijdens een
persconferentie een paar dagen geleden
had gedaan, n.l. om twee. dagen in de
week het voedselverbruik' tot dat van
den gemiddelden mensch in de honge
rende landen terug te brengen en om
brood, oliën en vetten te besparen.
Hij zeide verder, dat de Vereenigde*
Staten ingrijpende maatregelen nemen
om gedurende yde eerste helft van dit
jaar een millioen ton tarwe per maand
naar de hongerende volkeren in Azië
en Europa te exporteeren.
RUSLAND VERMINDERT BEZETTINGS
LEGER VAN HONGARIJE.
Volgens welingelichte kringen te Boeda-
past zal het Russisch© bezettingsleger in
Hongarije dat bijna een millioen telde, tot
honderdduizend man worden terugge
bracht.
geschiedenis op te helderen. „Thans ben
ik zelf diep geschokt door de monsterlijke
woorden, die lk heb neergeschreven. Ik
kan het alleen verklaren, omdat het ge
beurde in stormachtige tijden van harts
tocht en In strijd op leven en dood". Zijn
schuld inzake de Jodenslaohting bekende
Frank met de volgende woorden: „lk heb
hier getuige Hoess gehoord: als zulke
kleine Hltlerdwazen schuldig zijn dan be
ken ik mil niet minder schuldig. Wij allen
hebben een antl-Joodsche actie gevoerd,
die deze misdaden heeft voortgebracht".
DE PRIJSBEHEERSCHING IN
AMERIKA.
Het Amerikaansche Huis van Afge
vaardigden hééft zijn toestemming ver
leend tot voortzetting van de prijsbe-
heersching gedurende de komende ne
gen maanden, doch het heeft dezen
maatregel dusdanig geamendeerd, dat
de mogelijkheid openstaat, voor prijsver-
hooging van bijna alle gebruiksvoorwer
pen: gegarandeerd wordt rui „redelijke
winsten" voor alle fabrikanten en han
delaren en afgeschaft worden de sub
sidies op levensmiddelen, het program
ma voor goedkoope kleeding en de
prijscontró op auto's en radiotoestel
len en dergelijke artikelen.
Te Washington gaan geruchten dat
zoowel de minister als de directeur der
prijsbeheersching af zullen treden
wanneer de amendementen van het
Huis Wet zouden worden.
Uitstel van de
vredesconferentie.
Het Amerikaansche departement van
bultenlandsche zaken heeft bericht ont
vangen van de Fransche regeering, dat
deze het verzenden der uitnood iglngen
voor de vredesconferentie, die per 1 Mei
te Parijs zou. plaatsvinden, heeft ver
traagd, aangezien de beslissing over de
begindatum door den raad van ministers
van bultenlandsche zaken hangende ls.
De ministers van bultenlandsche zaken
van de groote vier zullen op 25 April te
Parijs bijeenkomen om te trachten de ont
werpen voor de vredesverdragen gereed
te maken.
WEER TABAK UIT INDIK.
Maar de zendingen zijn klein.
De geruchten, die langen tijd de ronde
hebben, gedaan, dat in Nederlandsch-Indië
nog voorraden tabak aanwezig zouden
zijn. welke voor export naar het moeder
land in aanmerking komen, zijn dezer
dagen, van officleele zijde bevestigd.
In de havenplaatsen werden kleine
kwantiteiten tabak gevonden en een eer
ste pending van 58 ton ls van Soerabaja
onderweg naar het moederland.
Hlerby bevinden zich 86 balen Delitabak,
320 balen Krossok en ca. 20 ton tabak
van een kwaliteit, welke vroeger niet naar
het moederland verscheept zou zyn, doch
die onder de huidige omstandigheden hier
ongetwijfeld welkom zal zijn. Omtrent de
voorraden ln het binnenland zijn nog geen
gegevens bekend en hierover loopen de
meeningen sterk uiteen.
Overeenkomst tusschen
Nederland, België en
Luxemburg.
Douane-veglem nog dit jaar van
toepassing.
Op uitnood lglng van de Nederlandsche
regeering heeft op 17 en 18 April te
's-Gravenhage een conferentie plaats ge
had tusschen de ministers van België.
Luxemburg en Nederland ten einde de
vraagstukken te onderzoeken, welke
voortvloeien uit de op 5 September 1944
te Londen gesloten douane-overeenkomst.
Besloten is, op korten termtfn het
gemeenschappelijk tarief, geldende
ten aanzien van andere landen, vol
ledig te maken, ten einde voor het
einde van het Jaar het overeengeko
men douane-regime te kunnen toe-
bepalingen uit te werken, welke noo-
dlg zijn om voor het einde van 1947
te geraken tot de definitieve afschaf
fing van invoerrechten aan de ge
meenschappelijke grens tusschen Ne
derland en de Beigisch-Luxemburg-
sche economische unie.
De vraagstukken, welke verbonden zijn
aan een voortschrijdende aanpassing van
de economische structuur der betrokken
landen, zullen ter onderzoek worden op
gedragen aan een raad der economische
unie van de drie landen. Deze rand zal ln
het bijzonder voorstellen, moeten doen
omtrent alle maatregelen, strekkende tot
het doen vervallen van andere belemme
ringen dan douanerechten ln het econo
misch verkeer tusschen de betrokken lan
den en zal den overgang voorbereiden van
het in 1944 vastgestelde douane-regime
naar een economische unie.
VOORUITZICHTEN TEXTIEL-
VOORZIENING IETS VERBETERD.
Textielpunten blijven geldig.
Eenlge weken geleden werd medege
deeld, dat de door de distributiediensten
uitgereikte punten voor den aankoop van
textlelgoederen per 30 April as. ongeldig
zouden worden verklaard.
In tegenstelling tot dit bericht kan
thans worden bekend gemaakt, dat de
vooruitzichten voor de textlelvooralenlng,
althans op Iets langeren termijn, gunsti
ger zijn geworden, en dat op grond van
deze omstandigheid besloten ls. de ln
omloop zijnde speciale punten oofc na 30
April a.s. geldig te doen zyn.
Tevens wordt medegedeeld.dat de nog
niet gebruikte punten van de textiel- en
lederkaart eveneens na 30 April geldig
zullen zyn.
NATIONAAL COMITÉ VOOR SUMATRA
OPGERICHT.
Volgens een vertraagd bericht uit' Fort
do Koek op Sumatra's Westkust is aldaar
een nationaal comité voor Sumatra opge
richt tijdens een bijeenkomst, welke door
Sjarlfoedln en een honderdtal Indonesi
sche afgevaardigden uit geheel Sumatra
werd bijgewoond.
Sjarlfoedln gaf aanwijzingen om het
„republikelnsche" bestuur van Sumatra op
denzelfden grondslag te organiseeren als
dat in Java ls geschied.
Na de"oprichting van het nationale
comité werd een raad van vyf leden ge
kozen om den gouverneur van Sumatra
van advies te dienen.
(Van onzen reda cteur ln Batevla)
Het bericht dat de wederrechtelijk door
de republikeinen vastgehouden Neder
landers elndeiyk zul en worden vry gela
ten ls hier te lande met zeer gemengde
gevoelens ontvangen. Natuuriyk ver
heugt men zich algemeen dat het eind
van het ïyden onzer landgenooten thans
elndeiyk ln 't zicht ls, als Sjarlfoedln ten
minste zyn beloften nakomt en voldoen
de gezag biykt te hebben om de gesloten
overeenkomst te doen uitvoeren. Maar
het heeft ln Nederlandsche kringen een
pyniyken Indruk gemaakt dat een zoo es
sentieel deel van de teak der geallieerde
6trydkraohten als de bevrijding der geïn
terneerden en de ontwapening derJapan-
sche troepen op Java toch ontegenzegge
lijk is, niet door de geallieerden zelf ls
votloold, maar dat men deze taak aan
de republikeinen (lees: aan opstandelin
gen tegen het wettige Nederlandsche ge
zag) heeft overgedragen.
Dat men er voorts in heeft toegestemd
dat het toezicht op de uitvoering van de
aan de T.R.L opgedragen taak uitslui
tend door Brltsche officieren zal geschie
den en ultdrukkeiyk heeft gestipuleerd
dat geen Nederlandsche troepen aan deze
operaties zullen deelnemen, heeft het
vertrouwen ln de oprechtheid der bedoe
lingen der Republikelnsche leiders, die
telkens beweren dat zij zoo graag met
ons willen samenwerken, niet bepaald
versterkt. Zoowel om practlsche redenen
(betere kennis van plaatselijke omstan
digheden, veróaUding van misverstanden
die zoo lioht ontstaan als men elkaar's
taal niet spreekt, e.d.) als uit prlnci-
pieele overwegingen zou het inschakelen
van Nederlandsche officieren by de be-
vrydlng der geïnterneerden in het bin
nenland en de ontwapening en overbre—
ging der Japanners naar de kust de aan
gewezen oplossing zyn geweest.
Van geheel anderen aard. maar even
druk besproken in Nederlandsche krin
gen hier te lande, is de stroom van be-
goederen die deze week byna dageiyks
werden gepubliceerd. Het was allang een
publiek geheim dat er hier op werkelijk
ontzettende schaal werd en wordt gesto
len. maar tot dusver waren, althans of
ficieel, alleen de „pelopors", de „pemoe-
das", of doodgewone rampokkers van deze
wandaden beticht, al wist elk kind te
vertellen dat de bewakers van de goe-
dangs ook niet altijd even brandschoon
waren. Treffende staaltjes van goed
georganiseerde leegplunderlngen van pak-,
hulzen door met de bewaking belaste ge
allieerde soldaten deden reeds gerulmen
tyd de ronde, al werden deze gevallen
om verschillende begrijpelijke redenen tot
dusver ln de' pers met den mantel der
Heide bedekt.
Er zUn staaltjes te noemen die vele
lezers in Nederland, al zijn die toch ook
al heel wat gewend, eenvoudig zullen
weigeren te gelooven. Wat zegt U bij
voorbeeld - van het spoorloos verdwijnen
van een complete fabriek (de „Dorlne"
verffabrlek van de Borsumy aan den Ja-
catraweg te Batavia), die nog geheel In
tact was, inclusief machines en voorra
den. toen Brltsch-Indische troepen de be
waking van deze. fabriek In October van
de Japanners overnamen, maar waar nu
geen steen meer van terug te vinden ls?
Onbekende rampokkers hebben, althans
volgens de Britsch-Indlërs, deze fabriek
eerst leeggesleept en vervolgens afgebro
ken, maar op zfln zachtst gezegd moet de
bewaking toch wel Iets te wenschen heb
ben overgelatenZelfs 10 tons IJzeren
steunbalken, voor het vervoer waarvan
de zwaarste soort vrachtauto's met op
legger moeten zijn gebruikt, zijn spoor
loos verdwenen 1
Toen op de zwarte markt de prys van
baksteenen tot 75 Japansche centen per
stuk steeg, waren zelfs huizen niet lan
ger veilig voor de vlndlngfyke Britsch-
Indlërs. Er zyn gevallen bekend waarin
min of meer bouwvallige, maar nog steeds
richten over ontdekkingen van gestolen bewoonde Chlneesche hulzen (bij voor-
BINNENLAND.
Dit voorjaar zal van overheidswege
in beperkte mate aan kleuters en zuige
lingen gratis vltamine-C worden verstrekt.
Aan de burgemeesters ls verzocht hun
medewerking by de uitreiking te verlee
nen, Met de verzending naar de gemeenten
is inmiddels een aanvang gemaakt.
Naar het Canadeesche hoofdkwartier
te Ottawa heeft medegedeeld, wordt bri
gade generaal J. F. Lester, de stafchef van
de Canadeesche strydkrachten ln Neder
land, door de Canadeesche militaire auto
riteiten vastgehouden, als gevolg van een
beslissing voortgesproten uit een recent
onderzoek naar de administratie van het
Canadeesche leger ln Noord-West Europa.
De woordvoerder van het ministerie wei
gerde de reden van dezen maatregel be
kend te maken.
Controleerende ambtenaren hielden
gisteren bij Hoevelaken een auto aan.
bestuurd door een hondenkoopman, die
niet minder dan 35 blaffende en janken
de honden vervoerde. HM bleek echter
tevens in den dubbelen auto-bodem 1500
„zwarte" Paascheieren te vervoeren.
Prompt -vertelde hH bij wien hij ze ge
kocht had. n.l. by zekeren G, W. te Lun-
teren. B(j huiszoeking werden, daar nog
8300 eieren ln beslag genomen.
Het Nederlandsch-Indlsohe rubber-
fonds (Nlrub) deelt mede, dat de rubber-
productie, die voornamelijk van Borneo
afkomstig ls, over Maart 1.100 ton bedroeg
en over April 2.800 ton De mededeeling
voegt er nog aan toé, dat men weer een
aanvang heeft gemaakt met den rubber-
uitvoer.
Het geallieerde hoofdkwartier te Ba
tavia heeft thans alle voorbereidingen ge
troffen voor de evacuatie van geïnterneer
den en Japanneezen. Twee Brltsche lan
dingsschepen zijn thans op weg van 61n-
gapore naar Batavia, vanwaar zy zoo
spoedig mogelijk zullen vertrekken naar
de inschepingshavens Tegal en Probollngo.
Tjjdens een door den heer Spaan
derman gedirigeerd concert heeft zich te
Arnhem onder het tooneel een hevige
explolsie voorgedaan, gevolgd door een
rookgordijn dat het orkest aan het ge-
zioht ontrok. Dit ls al de derde maal dat
men tracht eenconcert van den heer
Spaanderman ifi de war»te -sturen. Het
conoert werd na eenlgen tijd voortgezet.
Gistermiddag ls-het Zweedsche s.s.
Lastelholm met 97 repatrieerenden
Polen te Rotterdam aangekomen.
De afdeeling melkvoorzlening van
het bedryfschap voor zuivel deelt mede.
dat de melkbezorging ln het Westeiyke
consumptie -melkgebied op Tweeden
Paaschdag op de normale wUze zal ge
schieden.
Twee Prinsesjes zyn momenteel ziek. g
Zoowel Prinses Beatrix als Prinses
g Irene heeft waterpokken.
BUITENLAND.
President Truman noemde thans de
wereld-voedselcrlsis ernstiger dan afge
schilderd was. HU heelt Hoover uit
Europa teruggeroepen, om met hem dl-,
recte maatregelen te bespreken ter be
strijding.
Joegoslavische arbeiders, wier arbeids
prestaties den vastgestelden norm over
schrijdt. zullen speciale toewyzlngen van
voedsel en kleeding en speciale privileges
in trams, treinen en autobussen krygen.
De chef van het Internationale Roode
Kruis in de Brltsche zóne heeft op het
probleem gewezen, waarvoor de geallieerde
autoriteiten staan bij de opvoeding van de
longe menschen tusschen de 15 en 20
Jaar ln Dultschland. Men moet hun nog
leeren lezen en sohryven. de leerlingen
die toelatingsexamen voor de universiteit
doen, maken meer taalfouten dan kinde
ren van 12 Jaar voor de komst van het
Nazisme. Ook heeft men veel moelte met
de gedemobiliseerde vrouwelijke Jeugd.
Canada heeft aangeboden evenals do
Vereenigde Staten de toewyzlngen van
meel aan bakkerijen met 25 pet. te ver
minderen, Indien de Vereenigde Staten
onmlddeliyk maatregelen treffen haar
export naar nlet-behoeftige landen te hal
veer cn.
De Jaarvergadering van de Brltsche
nationale unie van Journalisten heeft met
overweldigende meerderheid een resolutie
aangenomen, waarin by de regeering
wordtaangedrongen een commissie voor
de pers té benoemen, ter onderzoek naar
den eigendom, het beheer en de financie
ring van nationale cn provinciale bladen,
persbureaux en periodieken.
Naar een woordvoerder van het Ame
rikaansche ministerie van bultenlandsche
zaken heeft medegedeeld, heeft Byrnes
Rusland ultgenoodigd onderhandelingen te
openen met de Vereenigde Staten over
„een aantal economische aangelegenheden,
die een groot gebied omvatten".
In Griekenland ls een kabinet Tsal-
daris gevormd, geheel bestaande uit po-
pullsten (monarchisten).
Op 17 April werden te Bueuos-Alres
tusschen de Argentynsche republiek en
België een monetair en een handelverdrag
gesloten,
In Ierland ls kapitein ter zee Horst
Gustaf Friedrlch von Pfluck Hartung ge
arresteerd. HU zou de leider der Wehrwolf-
organlsatle zijn.
Het hoofdbestuur van de Belgische
algemeen© centrale van het personeel ln
overheidsdienst heeft een motie aangeno
men, waarin het voorstel van den eersten-
minister slechts een milliard te besteden
aan de herziening der loonschalen, ver
worpen wordt. Verder werd uiting gegeven
aan de vastberadenheid der centmie om
actie te voeren tefaelnde het opmaken der
nieuwe loonschalen te verkrijgen voor 1
Mei 1946, desnoods met beperkte staking.
De eerste Dultsche fabrlekslnstalla-
tles, die als herstelbetaling aan Sovjet-
Rusland moeten worden geleverd, worden
thans In Bremen geladen.
De verkiezingen staan voor de deur. Op
de verklezingsbureaux heerscht groote
drukte. De stembussen worden gereed-
gemaakt. (A. H. H. P.).
FRISCH WEER MET PASCHEN.
De Bilt verwacht tot Zondagavond
Vannacht en morgenochtend zwaar be
wolkt of geheel bedekt met eenlgen
lichten regen. Morgenmiddag weer bre
kende bewolking, kouder dan vandaag
Matige wind tusschen Zuid-West en
Noord-West. Vooruitzichten voor den
2en Paaschdag: wisselend bewolkt,
frlsch weer.
VOOR PCTTEN'S JEUÖD.
De oproep ^an minister Schermerhorn,
die dezer dagen een radiotoespraak hield
voor de stichting „Putten's Jeugd" heeft
tot resultaat gehad dat er een bedrag van
f. 136.000 aan gtfen bil de stichting zUn
binnengekomen.
EEN WERELDHULPTAAL
NOODZAKELIJK.
Minister Drees pleit voor Esperanto.
Minister Drees, als eere-voorzltter van
het 3-daagsche congres te Alkmaar van
de Fed. van Arbeiders-Esperantisten, wijst
ln het orgaan „Laborlsta Esperantisto" op
den noodzaak van het Invoeren van een
wereldhuiptaal, als hoedanig hy Esperanto
aangewezen aoht.
De vraag of na den oorlog de Engelsche
taai als zoodanig een kans zou *iaken, ls
al lang ontkennend beantwoord. Als vroe
ger de Scandinavische landen en Neder
land eenerzUds met anderzijds landen al»
Polen, Tsjecho Slowakye, Hongarye en do
Balkanlanden op een congres bijeen waren,
sprak men Duitsch. Dat wil men nu niet,
maar terwyi aan de eene zyde het Engelsch
zich meer verbreidt, zal ln de meer Oos-
teiyk gelegen landen, vooral by de Slavi
sche volken. Russisch vaarschyniyk de
verbindingstaai worden. De schelding
tusschen Oost en West dreigt* daardoor nog
meer te verscherpen en de minister noemt
het een dringenden elsch dat daarom de
Europeesche staten ln onderling overleg
ten spoedigste besluiten Esperato als leer
vak op de scholen op te nomen!
Uit het „Bataafsche
Studie-fonds".
Thans kunnen enkele nadere byzonder-
heden worden medegedeeld betreffende
dat gedeelte der recente schenkingen van
de B.P.M. hetwelk in 't bijzonder de Ne
derlandsche studentenwereld zal interes
seeren.
Het karakter dat de schenkster aan de
jaarlijks toe te kennen studieprijzen ad
f, 2000,heeft gegeven, is van dien aard,
dat met recht van een novum ln ons
hooger .onderwijs gesproken mag worden.
Het betreft hier namelyk geen simpele
studiebeurs, immers de toekenning van
de z.g. studlepryzen bedoelt ln de eerste
plaats te zyn een onderscheiding voor die
studenten, die getoond hebben die eigen
schappen van vitaliteit, karakter en In
telligentie te bezitten, welke waarborgen,
dat voor hen een veelbelovende toekomst
ln de practlsche toepassing der weten
schappen ls weggelegd.
Eerst ln de tweede plaats dient de prys
als een geldelijke bydrage voor zoover
de prijswinnaar deze ook werkelijk - meent
noodlg te hebben Het staat den houder
van een studleprys dan ook vry in eenlg
Jaar de toelage geheel of gedeelteiyk ter
beschikkmg te laten, ten einde opnieuw
te kunnen worden toegekend.
Door het geven van deze studieprijzen
wordt.den verhooging beoogd van het peil
der meest-belovenden onder de afstudee-
renden door hun zoowel een stimulans te
geven als tlteldrager van een Bataafsche-
studleprljs als hun de mogeiykheld te
bieden ruimer te ontwikkelen door
verlichting der financieel© lasten.
De toekenning van een studleprys ge
schiedt op voordracht van de desbetref
fende faculteit resp. afdeeling van de T.
H., waarbij alleen zU ln aanmerking ko
men, die ten minste het eerste universi
taire examen met goed gevolg hebben
afgelegd. Ook zij. die weliswaar al httn
examens met goed gevolg hebben afge
legd, doch nog niet zyn gepromoveerd,
komen ln aanmerking. De prys zal voor
ten hoogste vier Jaren worden toegekend.
Voor den prU6wlnnaar evenmin als voor
de B.P.M. zal eenlgerlel verplichting be
staan tot het aangaan van een later
dienstverband.
Voor 1946 zyn de volgende studlepryzen
beschikbaar gesteld:
Amsterdam: een voor de chemie, een,
voor de geologie.
Delft: vier voor de mijnbouwkunde,
twee voor do chemische technologie en,
vier voor toekomstige natuurkundige in
genieurs.
Groningen: een voor de physlca (of de
chemie).
Lelden: een voor de physics, een voor
de chemie en twee voor de geologie.
Utrecht: een voor de physlca en een
voor de geologie.
Nadere Inlichtingen verstrekken de
desbetreffende hoogescholon.
De brandweer van Voorhout
weer thuis.
AUTO WAS TE DETMOLD ONTDEKT.
Dezer dagen reed onder Nederlandsche
vlag en met loeiende sirene een knal.
rood gelakte brandweerauto van Detmold
naar ons land, verbaasd nagestaard door
de Dultschers.
Het was een autospuit van de ge-
meent Voorhout, die als eerste vertegen-
meente Voorhout, die als eerste vertegen-
geroofde brandweermaterlaai naar ons
land terugkeerde. Repatrleerende landge.
nooten hadden onderweg den auto, die
ln December 1944 door do Dultschers ge
vorderd was, in Detmold ontdekt en vla
de ryksinspectle luchtbescherming en
brandweèrwezen en het commissariaat
voor de behartiging van de Nederland
sche economische belangen in Dultschland
werd de wagen vry gegeven en kon de
reis naar het vaderland aanvaard worden.
De spuit was ln gebruik b(J de
brandweer te Detmold en verkeerde
derhalve ln prima staat. Zelfs hadden
de Dultschers er den vorlgen avond
nog een brand mede geblusclit.
Zoo arriveerde de roode Ford ln de
residentie, waar hy hartelijk ontvangen
werd. De hoofd Inspecteur van de lucnt-
beschermlng en het brandweerwezen P.
•L. van Boven feliciteerde den comman
dant van de Voorhoutsche brandweer, den
heer F. H. Stikkelbroek, met de behouden
thuiskomst van de spuit.
Gedurende den bezettingstijd worden
door de Dultschers verscheidene spulten
uit den Brandweerkring Lelden wegge,
roofd, o.a. die van Katwijk. Noordwyk,
Hlllegom, Roelof aren ds veen. Voorhout en
Alphen, waarvan dit de eerste ls, welke
keur hoekhuizen) „by ongeluk" door een
zware truck werden aangereden, waarna
prompt een aantal Britsch-Indlërs met
vrachtauto's op het tooneel verschenen
en het puin ln een ommezien weghaalden.
Maar dit waren slechts kleinigheden
vergeleken met de stunts welke eenlge
malen zyn uitgehaald met geldtranspor
ten, de eerste maal met een zending
kisten met Japansch bankpapier die per
vliegtuig van Bandoeng naar Batavia
werd vervoerd en waarvan by aankomst
een aantal kisten ontbrak, en de tweede
maal toen/ iets dergeiyks gebeurde met
een party kisten, met Nlca-bankpapier
waaruit, toen ze van de vrachtauto by
de Javasch© Bank werden afgeladen en
nageteld, eveneens een paar kisten „zoo
maar" zoek bleken te z|1n. De Brltsche
autoriteiten hebben speciaal dit laatste
geval (waar de goede naam van een be
roemd Britsch regiment mee gemoeid
was) zoo hoog opgenomen dat zij een
uitgebreid onderzoek hebben ingesteld,
waarvoor zelfs een aantal inspecteurs van
Scotland Yard naar Batavia zyn gekomen.
Voor zoover ons bekend heeft dit onder
zoek echter geen resultaat opgeleverd.
Het door „Het Dagblad" onlangs ont
hulde schandaal van een aanhaling van
gestolen militaire voorraden ter waarde
van twee millioen gulden, ln verband
waarmede een Britsch kapitein van de
Militaire Politie zou zijn gearresteerd
(welke laatste byzonderheld den volgen
den dag door de redactie onder aanbie
ding van excuses moest worden herroe
pen) heeft voor den Hoofdredacteur van
dit blad. de bekende veteraan uit de In
dische Journalistiek W. Belonjc, een zeer
onaangename nasleep gehad. Hoewel, zijn
verontschuldigingen voor het betrekken
van den naam der Militaire Politie ln be
doeld bericht door de Brltsche autoritei
ten volkomen aanvaard zijn, en het In
cident. wat de Britten betreft, hiermede
gesloten was, heeft de lui tenant-gouver
neur-generaal ln het gebeurde aanleiding
gevonden het aftreden van den heer Be-
lonje te elschen, iets waar hy de macht
voor heeft omdat het bedoelde blad door
de regeerlng wordt gefinancierd.
Vele Insiders zyn van meening dat de
heer van Mook een stok heeft gezocht om
eer hond te slaan, en dat de ware reden
waarom de heer Belonje moet heengaan
is dat hy het niet voldoende met het re-
geerlngsbeleld eens ls, oftewel zooals het
tegenwoordig wordt genoemd „De Nieuwe
Geest niet voldoende begrypt".
Wie had het ook weer over de „Vryheld
van de pers" en andere idealen waar deze
oorlog voor zou zUn gevoerd?
in ons land terugkeert. Gisteren reed de
spuit met vlaggen getooid en onder een
feesteiyk slrenegeloel het dorp binnen,
waar zy met begrljpeiyk enthousiasme
werd begroet. De spuit verkeerde ln uit
nemende conditie.
Voor de gemeentekas van Voorhout be-
teekent deze terugkeer een dubbel voor
deel, want B. en w. hadden Juist de vol
gende week den gemeenteraad «een voor
stel willen voorleggen tot het voteeren.
van de noodlge geiden voor de aanschaf
fing van een nieuwe (motorspuit.
Mgr. H. J. M. Ta.tkin
overleden.
In den hoogen ouderdom van 81 jaar
overleed te Heemstede, mgr. Henricus
Josephus Maria Taskln, oud-president van
het groot-seminarie te Warmond, proto-
notarius apostollcu.s kanunnlk-theologaal
van het Haarleniscli kapittel en huispre-
laat van den Paus.
Mgr. H. J. M. Taskln.
Mgr. Taskln werd op 4 Februari 1865
te Haarlem geboren en priester gewild op
18 Augustus 1888. Gedurende zes Jaar
was hll werkzaam als kapelaan te Over-
veen, waarna hy op 25 Augustus 1894
benoemd werd tot leeraar aan het semi
narie „Hageveld" toenmaals te Voorhout
gevestigd. Twee Jaar later werd hU aan
gesteld tot sub-regent, welke functie hU
gedurende 10 Jaar vervulde.
Op l Mei 1906 benoemde de bisschop
hem tot president van het groot semina
rie te Warmond. Sedert 17 Februari 1908
was hll kanunnlk-theologaal van het ka
thedraal kapittel en op 17 September
1929 werd h|1 daarin tot proost benoemd.
Tweemaal trad hU op als vlcaris-capitu-
laris van het bisdom Haarlem, n.l., na
het overiyden van mgr. Calller en mgr.
Aengenent.
In tusschen was hll reeds ln 1913 ge-
helm kamerheer van den Paus geworden
en ter gelegenheid van zyn 40-Jarig pries
terfeest ln 1928 benoemde Plus KI hem
tot protonotarlus apostollcus. In 1939
moest mgr. Taskln wegens gevorderden
leef tyd het presidium van Warmond
neerleggen.
Buitengewoon groot ls het aantal
priesters dat aan hem hun opleiding te
danken heeft en ln wlen zy een uitne
mend leeraar vonden, een geboren pae-
dagoog. wlen het b|1 zlln aftreden als
president niet aan waardeerlng voor zUn
Jarenlangen verantwoordelijken arbeid
ontbroken heeft.
Ook de regeering erkende de vele ver
diensten van mgr. Taskln, die officier ln
de Orde van Oranje-Nassau en ridder ln
de Orde van den Nederlandschen Leeuw
