LEIDSCH
DAGBLAD
De staatsuitgaven
DE VEILIGHEIDSRAAD BIJEEN
Hess' verdediging
Gratie voor Mussert
gevraagd
Groote verwoestingen te Bandoeng
Leiden's tijdelijke Gemeenteraad
De herdenking onzer
bevrijding
Met een enkel woord
STADSNIEUWS
WEERBERICHT
BESTELBILJET
Nederland vraagt een voorbeeld
van de Regeering.
I Reeds eerder werd op deze plaats
herinnerd aan den deplorabe-
len toestand der staatsfinan
ciën. Een ieder weet nu wel,
dat de schuldenlast enorm is gestegen
in de oorlogsjaren. Wie na den bevrij
dingsdatum ons land heeft bereisd en
de vele vernielingen heeft gezien, kan
zich eenigszins een idee vormen van
de aangerichte schade. Eenigszins. Want
zoo'n reiziger komt maar zelden in de
fabrieken, in de bedrijven. Dan zou hij
merken, dat het schadebedrag nog veel
en veel grooter is.
Zijn we het dus allen wel eens over
de grootte der schuldenlast, gelukkig
ziet het Nederlandsche volk in het al
gemeen ook in, dat het zoo niet mag
en kan blijven. Die schuld moet weg.
En Minister Lieftinck is de man, die
deze onaangename taak gedurende de
ambtsperiode van dit ministerie mag
voorbereiden. Lang geen benijdenswaar
dige opdracht, ondankbaar in hooge
mate.
Want die schuld is niet weg te wer
ken zonder dat groote offers gebracht
worden. En daar gaat het nu juist om:
Em arm land en arm volk, moét offers
brengen. Een kind kan begrijpen, hoe
moeilijk en hoe ondankbaar dit is. De
komende belastingen kunnen onmoge
lijk den ontwerper populair maken, al
thans op dit oogenblik.
Zoo ligt er op het oogenblik hetVoor-
loopig Verslag van de Tweede Kamer
over het Ontwerp Vermogensaanwas-
belasting.
Uit dit verslag blijkt, dat ook de
Volksvertegenwoordiging algemeen in
ziet, hoe noodzakelijk een grondige sa
neering is van 's Rijks financiën, wil
men komen tot een wederopbouw van
ons economisch leven. En terecht noemt
het verslag als voornaamste rechtvaar
digheidsgrond voor deze (en nog ko
mende) zware belastingen het rechts
bewustzijn van het Nederlandsche volk.
Het rechtsbewustzijn vordert strenge
maatregelen, want de meerderheid van
ons volk is gelukkig geestelijk gezond.
En een gezond volk ziet logisch in, dat
zoo'n schuldenlast fnuikend is. Waar
een maatregel kan steunen op het
rechtsbewustzijn van een volk is succes
van te voren verzekerd.
Maar dat rechtsbewustzijn van een
levend, gezond volk vraagt nog iets,
waar gelukkig ook door verscheidene
leden der Tweede Kamer de aandacht
op gevestigd is. Immers, noch in een
gezin, noch in een bedrijf, noch in een
staat komt men er mee, als men dok
tert aan de schuld en die schuld wordt
dagelijks grooter, omdat dagèbjks meer
wordt uitgegeven dan er inkomt. Dat
is in hooge mate ongezond.
Voor de saneering van de overheids
financiën is het niet voldoende, dat een
zeker bedrag aan oude schulden wordt
afgelost. Veel belangrijker nog is, dat
het normale overheidsbudget zoo spoe
dig mogelijk weer in evenwicht wordt
gebracht.
Dienaangaande bestond bij alle le
den der Kamer ernstige ongerustheid.
Verscheidene leden, die zich afvroe
gen of wel ernst wordt gemaakt met
de saneering der overheidsuitgaven, ga
ven den wensch te kennen hiervan con
crete bewijzen to verkrijgen. Van de
voornemens daartoe is tot dusver bit
ter weinig naar buiten gebleken. Nog
steeds worden auto's, veelal met chauf
feur gehouden om hoogere militairen
en ambtenaren van huis naar kantoor
te brengen en omgekeerd, nog steeds
worden talrijke uitgaven gedaan, waar
aan in den „rijken tijd" van vóór 1940
zelfs niet zou zijn gedacht. Door in
diening van de volledige begrooting
voor 1946 dient opening van zaken te
worden gedaan.
Inderdaad, zoo snel mogelijk naar
een normalen, gezonden toestand! Een
normale jaarbegrooti-g en beperking
der staatsuitgaven. Er zijn uilgaven,
waaraan niet getornd mag en kauwor
den. De sociale verzekering leniging
van den nood der oorlogsslachtoffers,
wederopbouw van vernielde steden,
bruggen, wegen enz. Maar des te meer
klemt het, overal waar versobering mo
gelijk is, dan ook sober te leven. Toe
standen, in het Kamerverslag gesigna
leerd en door ons reeds v/eken geleden
besproken, mogen niet blijven bestaan!
Het rechtsbewustzijn vordert snelle
en afdoende bezuiniging. Niet volgend
jaar, niet morgen, nu!
EERSTE OPENBARE ZITTING VAN
HET LEIDSCHE TRIBUNAAL.
Omstreeks lialf April.
Naar wij vernemen, zal <lo eerste
openbare zitting van het Tribunaal
te dezer stede omstreeks half April
worden gehouden. De zittingen, welke
in het Kantongerecht worden ge
houden staan onder leiding van mr.
Ph. J. de Ruyter de Wlldt
KONING LEOPOLD DENKT NIET AAN
AFTREDEN.
Professor Pirenne, de politieke advi
seur van koning Leopold van België,
heeft na een coriferentie, welke hij met
den koning in het Berner Oberland had,
gezegd, dat de koning „niet de geringste
bedoeling" heeft afstand te doen van
den troon. Prof. Pirenne voegde hieraan
toe „de koning heeft er zelfs nooit over
gedacht afstand te doen". Het witboek,
dat het eerste volledige antwoord van
den koning op de beschuldigingen aan
gaande ziïn gedrag tijdens de Dultsche
bezetting, bevat. Is nu gereed, maar zal
„te zijner tijd" worden gepubliceerd.
85ste Jaargang
DINSDAG 26 MAART 1946
No. 25737
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Tel. Directie en Administratie: 25041
Perzische kwestie al opgelost?
Gistermiddag is de Veiligheidsraad te
New York bijeengekomen
De kleine gymnastiekzaal van het
„Hunter college" was vol verte
genwoordigers van de 51 vereenlgde na
ties, de wereldpers, de radio en 50 men-
schen van het publiek, die van den vroe
gen morgen af in de rij hadden gestaan
om zich een plaats te bemachtigen op
de kleine publieke galerij.
De Chinees dr. Kvvo tal tsjé presideert.
De veiligheidsraad Is zijn werk met
hernieuwd vertrouwen begonnen. Dit
sprak uit het gedrag van de afgevaardig
den en werd uitgedrukt In de welkomst
redevoeringen van Byrnes, Thomas Dewey
den gouverneur van den staat New York
en brigade-generaal O'Dwyer, den burge
meester van de stad New York. die te
vens de gastheer van de vergadering was.
Byrnes las eerst een welkomst-bood
schap van president Truman voor en
hield daarna een rede, waarin hij den
vasten wil van het Amerlkaansche volk
tot uitdrukking bracht om de organisatie
der Vereenlgde Naties te maken tot een
vredesinstrument en tevens het geloof
te slagen, alle moeilijkheden ten spijt. Er
was geen applaus, maar plechtige stilte,
De zitting werd daarna 52 minuten
duurde zij verdaagd tot hedennamld-
dag. De Perzische kwestie was zelfs niet
genoemd I
In een telegram aan een Amerikaansch
persbureau, dat gisteravond door het
Sovjet-Russisch persbureau werd aange
haald, heeft Stalin verklaard, dat de
kwestie van het terugtrekken der Sovjet-
Russische troepen uit Perzlë reeds ls op
gelost door een overeenkomst tusschen
de Sovjet-Russische en de Perzische re
geering.
Deze verklaring van Stalln vormde het
antwoord op een telegram van het pers
bureau. waarin de aandacht van den
maarschalk werd gevestigd op de verkla
ring van Winston Churchill betreffende
de noodzaak van een snelle actie van
de zijde van den veiligheidsraad Inzake
de Perzische kwestie. In het telegram
werd voorgesteld, dat Stalln een verkla
ring over de internationale situatie zou
afleggen.
Een speciale verslaggever van het ANP.
seint uit Neurenberg:
De voetsporen drukkend van zijn voor
ganger heeft ook Hess getracht zijn ver
dediging tot een antl-sovjet-demonstra-
tle te maken. Zijn verdediger, dr. Seldl
die nauwelijks boven den katheder
uitsteekt en zloh moet rekken wanneer
hij met harde, onaangename stem ln de
microfoon schreeuwt begon te spreken
over een geheim Duitsch-Russlsch ver
drag Inzake de Baltlsche landen. Zoowel
Britsche als Russische aanklagers maak
ten bezwaren tegen dit niet op normale
wijze aangekondigde bewijsstuk, waarna
Seldl pathetisch uitriep: „dan verzoek lk
Molotof als getuige te dagvaarden, om
het bestaan van dit verdrag te beves
tigen."
Hess' verdediging is zeer poover geweest
en beschuldigde zelf heeft er niet als
getuige aan deelgenomen. Seldl las een
aantal documenten voor uit drie docu-
mentenboeken ,die hij heeft samengesteld
dooh ondervond daarbij veel strubbelin
gen met de aanklagers, die geen verta
lingen hadden gehad. De belde getuigen,
die Seldl liet komen, zullen Hess' zaak
weinig goed doen. daar zij in een kruis
verhoor met de aanklagers op onbarm
hartige wijze als zeer onbetrouwbaar
werden gebrandmerkt. De heltt ran den
dag werd voorts door een der getuigen,
de nazi-burgemeester van Stuttgart, Karl
Stroelin, gebruikt om niet Hess, doch
Von Neurath te ontlasten, hetgeen nog
geen resultaat opleverde bovendien.
De l'erzlsehe premier heeft in een on
derhoud met een vertegenwoordiger van
het Fransclie persbureau Y.F.P. bevestigd,
dat de Russische troepen de steden
KeredJ en Kasvlne ontruimd hebben en
hij gaf uitdrukking aan de hoop, dat de
volledige evacuatie van Russische troe
pen een beroep op de Vereenlgde Naties
onnoodlg zal maken.
Engeland zoowel als Amerika hebben
hun gezanten t,e Teheran opdracht gege
ven. zich ijlings geheel op de hoogte te
stellen van den gang Yan zaken. Ook ln
verband met geruchten, dat de Perzische
regeering had Ingestemd met de erken
ning. van de regionale autonomie van
Perzisch Azerbeidsjan en met de verwij
dering van een aantal „reactionnalren"
uit hun functie. Voorts verluidt, dat de
Perzische regeering ha-ar politiek inzake
olleconcessies aan buitenlandsche mo
gendheden zou herzien.
Bevestiging hiervan is echter niet ver
kregen.
Twee Engelsche parlementsleden (één
labour en één conservatief) zullen een
bezoek aan Perzlë brengen voor een on
afhankelijk onderzoek naar de situatie.
Verzoek door familieleden
ingediend.
Naar de radio-persdienst gister
avond meldde hebben eenige familie
leden van Ir. Mussert ,die ter dood ls
veroordeeld, een verzoek om gratie
voor hem Ingediend.
Zooals men weet heeft Mussert onlangs
kenbaar gemaakt dat hij niet van zins ls
gratie aan te vragen. De tijd om een der
gelijk verzoek te doen loopt gedurende
acht dagen, volgende op het arrest van
den Bijz. Raad van Cassatie, dat Woens
dag j.i. is uitgesproken. Verloopt een der.
gelijke termijn zonder dat de veroor
deelde een verzoek om gratie aanhangig
heeft gemaakt, dan volgt de executie
uiterlijk binnen tweemaal 24 uur.
Thans zal echter eerst de beslissing op
het gratieverzoek moeten worden afge
wacht, ook al ls dit niet door den betrok
kene zelf Ingediend.
De stad zonder tegenstand
bezet-
Gistermiddag is het geheele gebouwde
gebied van Bandoeng door de geallieer
den bezet, zonder dat zij eenigen tegen
stand hebben ontmoet Het tempo der
bezetting is versneld toen bekend werd,
dat de pemoeda's bezig waren spring
stofladingen aan te brengen om nog
grootere vernielingen tot stand te bren
gen.
Deze versnelde operatie was een com
pleet succes, zooals generaal Hawthorn
trouwens zelf kon zien. toen hij gister
middag door de verwoeste straten van
Zuld-Bandoeng reed. De Chineesche bur
gers kwamen te voorschijn en vroegen
den geallieerden om bescherming ten
einde verdere plundering te doen op
houden. Sterke patrouilles zijn in actie
om plundering te voorkomen en te ver
hinderen, dat extremisten het stadsge
deelte binnendringen. Men verwacht, dat
nog meer hulzen ln vlammen zullen op
gaan, daar een aanzienlijk aantal tijd
bommen zijn gevonden. Sappeurs zijn
zonder ophouden ln actie, dooh de ex
tremisten blijken hun werk grondig ge
daan te hebben.
De straten van Znid-Bandoeng bie
den den nu over de geheele wereld
bekenden aanblik van bewoners, die
nlt bun vernielde hulzen nog trach
ten te redden, wat er te redden ls.
In de hoofdstraat zUn alle belangrijke
zaken geplunderd door de pemoeda's
en dgor leden van de onafhankelijke
legers. z(| hebben zelfs de Groenten-
markt plat gebrand. Het postkantoor
ls nauwelijks meer dan een leeg kar
kas Hoewel alle vensters en muren
zwaar beschadigd zijn, kan het ge
bouw nog hersteld worden. De Clil-
neezen hebben het ergst geleden.
Men ziet nauwelijks Indonesiërs ln de
straten, doch, naar men verwacht,
zullen zij ln de komende dagen wel
terugkecren.
Een Britsche woordvoerder verklaarde,
dat naar schatting honderdvljftig groote
gebouwen een prooi der vlammen zijn ge
worden, waaronder het spoorwegstation
en het telefoongcbouw.
Op de scheepswerf N.V. .Holland" te
Hendrik Ido Ambacht ls de grootste bok
van Europa, de „Ajax", met een hefver
mogen van ruim 300 ton, gereed gekomen.
In dezen kolos bevindt zich 6 K.M. staal
draad. De „Ajax" zal dienst doen bij den
wederopbouw van bruggen enz. ln ons
land. v. d. Werff P.
De Wethoudersbenoeming
Gistermiddag kwam de tijdelijke Ge
meenteraad weer bijeen.
Begonnen wordt met de verkiezing van
een wethouder als opvolger van den heer
Verwey.
De heer Gobé stelt namens den Partij
van den Arbeid de candldatuur van den
heer Jongeleen.
De heer v. Dijk (RX) betreurt, dat de
Bij den wederopbouw van boerderijen ln ons land wordt een nieuwe Nederland
sche vinding, welke ook ln 20 andere landen gepatenteerd ls, toegepast. Het ls
de ongebakken Dewllith-steen, die op chemische wijze verhardt en weer- en
windvast ls. Deze toepassing geeft een enorme brandstofbesparing, terwijl de
steen reeds twee weken na den aanmaak geschikt ls om verwerkt te worden. In
de Betuwe zijn reeds eenige boerderijen van deze nieuwe steenen opgetrokken.
Henneke P.
Partij van den Arbeid geen onderlinge
bespreking noodig heeft geoordeeld. Dit
ls niet bevorderlijk voor een goede sa
menwerking en ook niet democratisch.
Voorts betreurt hij, dat het orthodox-
protestantsche bevolkingsgedeelte niet
vertegenwoordigd zal zijn.
De heer Hendriks wijst er op, hoe de
Partij van den Arbeid wel ln dezen raad
beschikt over 2/3 der stemmen, doch dit
Is niet het geval onder de bevolking. Juist
is ook, dait er een R.K. ln het college zit,
maar volgens goede democratische ge
woonte hoort er z.i. ook eeri vertegen
woordiger in van het orthodox-pro-
testantsche gedeelte der bevolking.
De heer Vos sluit zich bij vorige spre
kers aan. BIJ voorbespreking waren zi.
deze bittere woorden niet noodig geweest.
(Tegen den persoon van den heer Jonge-
leen zeggen alle sprekers niets te hebben)
De heer v. Weizen meent, dat thans
weliswaar van de parlementaire demo
cratie is afgeweken, maar daarvan hebben
communisten steeds te lijden gehad, vroe
ger en nu. Waar de klagers vroeger het
zelfde deden, missen zij nu het recht van
beklag.
Naar het A.NP. verneemt, heeft
de regeering t sloten de plech
tige herdenking van de totale
bevrijding van Nederland te doen
plaats hebben op Vrijdagavond 3
Mei. Op Zaterdag 4 Mei, wan
neer het bevrijdingsfeest gevierd
wordt, zal des ochtends te 11 uur
een minuut stilte in acht geno
men worden. Gedurende dien
tijd zal dus overal het werk en
het verkeer stilgelegd zijn.
BINNENLAND.
Ten behoeve van de spoorwegen zijn
te Rotterdam met het stoomschip „Rolf"
uit Southampton aangekomen ongeveer
500 ton onderdeelen voor den bruggen
bouw. De onderdeelen zijn pasklaar ge
maakt De geheele lading doet denken
aan een reusachtige mecanodoos, waar
van de onderdeelen vlug ln elkaar gezet
kunnen worden.
Zondag is een tweede schip met
sinaasappelen te Rotterdam aangekomen.
De arbeiders zijn zonder eenig protest
met het lossen begonnen.
Een algeheel© herziening van de
vestigingswet kleinbedrijf 1937 ten depar-
temente van handel en nllverheld ls ln
voorbereiding, bil totstandkoming waar
van het besluit algemeen vestigingsver
bod klelnbedrllf 1941 zal verdwijnen.
De tarieven van het stukgoederen-
vervoer langs den weg zijn thans vastge
steld. Tot dusver waren de bode- en lijn
diensten voor het goederenverkeer ge
bonden aan den prljsstop van Mei 1940,
zoodat er ten aanzien van vele onder
nemingen onzekerheid bestond over de
juistheid van de door haar berekende
tarieven Oe tarieven zl1n per gewicht en
afstand vastgesteld en mogen met een
afhaal- en bestelloon worden verhoogd,
dat voor een aantal groote steden Iets
hooger ligt dan voor de overige gemeen
ten.
Op de algemeene begraafplaats te
Bussnm 1s gisteren het stoffelijk over
schot van oen heer J. H van Öostbree
leidei »an de Herst. Apost. Zending-Ge
meente ln ons land, ter aarde besteld.
Meer dan 10.000 personen uit het ge
heele land waren aanwezig. De spoorwe
gen hadden zes extra-treinen laten loo-
pen uit Twente, Zwolle, Den Haag,
Utrecht en Rotterdam. Voorts waren
duizenden aangevoerd met vrachtauto's,
autobussen en personen-auto's uit Gro
ningen. Friesland, Drente en Limburg.
De plechtigheid werd opgeluisterd door
een zangkoor van ongeveer 500 zangers
en zangeressen.
De aflevering van kuikens aan pluim
veehouders is begonnen.
Zondagmorgen betrad Mussert de
kapel in de gevangenis te Schevenlngen,
aldus de N.Crt. HIJ bleek nog niets van
zijn „leiders"-mentallteLt te hebben in
geboet. integendeel hij keek met den hem
eigen verwaanden blik rond en knikte
zijn medekerkgangers minzaam toe. ter
wijl een superieur lachje hem om den
mond speelde. Eenige fanatici onder zijn
oud-volgelingen stonden op en verwel
komden hem met houzee-geroep.
De staking van het destructiebedrijf
te Bergum is opgeheven. Op 2 April zul
len onderhandelingen over de loonen be
ginnen.
BUITENLAND.
Mountbatten. opperbevelhebber van
de troepen in Z.O. Azië, die thans een
bezoek aan Australië brengt, heeft te
Canberra verklaard, dat geheel Z.O. Azlé
door hongersnood wordt bedreigd, en fat
atoombommen in de toekomst zeker r.et
door vliegtuigen zullen worden uitie.
worpen. De mogelijkheid van bestur.nl
door radio moet ln oogenschouw wordtj
genomen.
Volgens mededeellng van Amerl
kaansche senatoren ls een methode ge
vonden om plutonium te „denatureeren"
op een zelfde wijze als alcohol wordt
gedenatureerd, zoodat de atoomenergie,
welke het kan voortbrengen, wel ge
bruikt kan worden voor industrieele
doeleinden doch niet voor bommen.
Een menigte van vijfhonderd men-
schen heeft te Hamburg een steenkool-
trein geplunderd; de politie verrichtte
twaalf arrestaties.
In de Londensche haven is een
wilde staking uitgebroken onder de be
manningen van de havensleepbooten.
Deze staking dreigt de scheepvaart in de
haven en op de Theems ernstig te stag-
neeren .De stakers elschen loonsverhoo-
ging en verlaging van den arbeidsduur.
In het palels van koning Haakon
te Oslo is brand uitgebroken, doordat
een electrlsohe verwarmingsplaat ln een
bediendenkamer op een karpet viel. De
brandweer was het vuur spoedig meester.
De Fransclie minister van finan
ciën. Philip, heeft verklaard dat het doel
van de regeering om tot eiken prijs in
flatie te voorkomen, bereikt ls.
De Britsche onderminister van bui
tenlandsche zaken, McNeil, heeft mede
gedeeld, dat de Britsche regeering heeft
besloten de voorlooplge Poolsche regee
ring gratis een hoeveelheid spoorbrug-
materiaal ter waarde van 535.000 pd. st-
*:er beschikking te stellen als een ver-
'ere bijdrage tot het herstel van Polen.
President Truman heeft een „per
soonlijke commissie" ter bestudeering
van de resultaten der komende proeven
met atoombommen benoemd, welke com-
mlsle ls samengesteld uit vijf geleerden
en vier congresleden.
De nieuwste en grootste luchtha
ven van Londen, Heathrow, werd door
den Brltschen minister van luchtvaart,
lord Winster, geopend en ontving den
naam „London Airport". Ze ligt onge
veer een uur rijden van Londens cen
trum. Wanneer ze dezen zomer voltooid
zal zijn. bezit ze drie geweldige hoófd-
startbanen, waarop voor de zwaarste
vliegtuigen ter wereld plaats is.
De Portugeesche regeering heeft den
Spaanschen troonpretendent, don Juan,
een permanente verblijfsvergunning ver
leend; don Juan is van plan zijn huls ln
Zwitserland te sluiten.
Vatlcaansche autoriteiten hebben, de
berichten over een „katholiek complot"
in Tsjecho-Slowakije ontkend.
Opnieuw ls brand uitgebroken op
een passagiersschip, thans aan boord van
het achtduizend ton metende schip van
de Blue Star Line „Fresno Star", liggen
de in het Victoria dok te Londen. De
brand ontstond nadat een tank ln de
machinekamer was ontploft.
De brandweerlieden moesten zich door
den dikken rook van de brandende olie 'n
weg banen om de opgesloten leden van
de bemanning te hulp te komen. Van
deze laatste liepen vijftien ernstige
brandwonden op. ZIJ moesten naar het
ziekenhuis worden overgebracht. Binnen
een uur was de brand gebluscht (UP.)
Dr. Hllde Wernicke en de hoofdver
pleegster Helene Wlecsorek, werkzaam in
het zwakzinnigeninstituut van Oberwal-
de in Dultschland, zijn door het hof te
Moabit wegens moord met voorbedachten
rade ter dood veroordeeld, aldus meldt
de Amerlkaansche nieuwsdienst in
Dultschland.
Prof. Pompe over de doodstraf
GEEN DWINGENDE BEWIJSVOERING
WEL KRACHTIGE ARGUMENTEN.
In het Academiegebouw sprak gister
avond prol. mr. W. P. J. Pompe, hoog
leeraar te Utrecht, ln een door den Chris
ten-Studentenraad belegde bijeenkomst
over het voor en tegen van de doodstraf.
Spreker, zelf tot op zekere hoogte voor
stander van deze zwaarste straf, wees op
de merkwaardige paradox, dat voorstan
ders in dezen tijd meer te vinden zijn
onder de kerkelijk georiënteerde groepen
als Katholieken en Gereformeerden, ter
wijl de tegenstanders, meerendeels buiten
die groepen staande, hun argumenten
aan het Christendom ontleeneu. BIJ de
beoordeeling van de doodstraf moeten
wij echter drie primaire verschijnselen,
welke niet te herleiden zijn, ln aanmer
king nemen, n.l. ten eerste de mensche-
lljke wraaknelging (niet te verwarren met
de niet algemeenmenschelljke, daarom
ziekelijke wraakzucht)ten tweede de
sociale instelling van den menscfr, die
naastenliefde en vaderlandsliefde voort
bracht, en ten derde de zedelijke instel
ling van den mensch, die hem alles doet
lndeelen ln de rubrieken behoorlijk en
onbehoorlijk, goed en kwaad.
Persoonlijk zag spreker geen dwingen
de bewijsvoering aanwezig, welke het
recht en de noodzaak van de doodstraf
onafwendbaar aantoont. Zulke dwingende
argumenten zijn onmogelijk, waar gewe
ten en intuïtie in deze materie zulk een
belangrijke rol spelen. Drie argumenten
mogen wij echter vóór het prlncipleele
recht van de doodstraf aanvoeren: 1.
Stïaf is vergelding, want het mag niet
een middel zijn om een bepaald voordeel
of nut bereiken. Voor de zwaarste
schuld ls als vergelding ook do zwaarste
straf, de ontneming van het belangrijkste
goed, het leven, gerechtvaardigd. 2. Er
zijn misdaden, welke het bestaan van de
gemeenschap op het spel zetten. In die
gevallen dienen de daders ook niet meer
ln de samenleving te blijven, dus ook niet
als gevangene, aan wlen de samenleving
onderdak en onderhoud verschaft. 3. Er
zijn misdaden, welke zoozeer geïndentifl-
ceerd zijn met den dader zelf, dat zijn
voortbestaan een uitdaging aan de maat
schappij beteekent.
Wanneer wij de doodstraf met het
Christendom confronteeren, moeten wij
allereerst constateeren dat dit probleem
niet specifiek Christelijk ls. Ook andere
samenlevingen dan de Christelijke ken
nen voor- en afkeer van deze straf. Dood
straf ls een politiek vraagstuk, niet
godsdienstig. Zoo 'zien wij ook dat onder
de sterk Christelijk Ingestelde kringen
minder tegenkanting tegen de doodstraf
bestaat, vooral doordat voor hen. die het
leven achten uit te gaan boven het aard-
sche bestaan, de doodstraf minder zwaar
geldt en omdat de Christen grooten eer
bied heeft voor de zedelijke orde, ook
dus sterker afkeer van overtreding daar
van. Is eenmaal aangetoond dat de dood
straf past ln de zedelijke orde, dan zal
verwacht tot Woensdag-
De Bilt
avond:
In het Zuiden vrij zwakke wind mai
plaatselijk kans op ochtendmist. Ove
rigens meest matige wind uit Wes
telijke richting. Overdag gedeeltelijk
bewolkte lucht. Nog geen regen van
beteekenls. Vrij zacht weer.
DE VERHUUR VAN AUTO'S EN
MOTOREN.
Een nieuwe regeling.
Voor de verhuur van personenauto's en
motorrijwielen met of zonder zijspan ls
thans een prijsregeling ontworpen, die
dezer dagen in werking treedt. De huur
prijs ls bepaald op grond van den cata
logusprijs en het bouwjaar en wordt be
rekend per tijdseenheid en per kilometer.
Een auto van het Jaar 1938 bijvoor
beeld, die 3000 gulden kostte, kan men
dan voor één maand voor f. 230.buren,
waarbij voor eiken in die maand afge-
legden kilometer 8% cent ln rekening
mag worden gebracht. Alle kosten, be
halve die van smeerolie on brandstof,
zijn daarbij inbegrepen, Wanneer de
huurder alle kosten, behalve die voor
vernieuwing van banden voor zijn reke
ning neemt, kost dezelfde wagen hem
f. 120.per maand plus 2 cent per kilo
meter. Verhuurinrlchtingen mogen op
deze prijzen een toeslag van ten hoogste
20 pet. berekenen.
DE „NIEUW AMSTERDAM" NAAR
ROTTERDAM.
De „Nieuw-Amsterdam" met 3598 re-
patrleerenden aan boord zal naar Rotter
dam doorvaren, waar het schip op 8 April
wordt verwacht.
BAANVAK LEIDEN—.ALPHEN
IN MEI GEREED.
Naar wi) vernemen zijn de werk
zaamheden aan de spoorbrug over
de Nieuwe Vaart, gelegen in liet
baanvak LeldenAlphen. thans zoo
ver gevorderd, dat de treinverbinding
in leder geval in den loop van Mei
hersteld kan worden. Er bestaat
goede kans, dat zulks tegelijk met de
Invoering van de nieuwe dienstrege
ling op 6 Mei as. het geval zal zijn,
doch volstrekte zekerheid kon dc dl.
rectle der Ned. Spoorwegen ons dien
aangaande niet verschaffen.
Dat dit herstel meer tyd heeft ge
vorderd dan men aanvankelijk dacht,
vindt zUn oorzaak ln het feit, dat
zoowel de fundeering als dc brug als
gevolg van de bombardementen zeer
ernstig was beschadigd, waardoor
reparatie van de brug ter plaatse niet
mogelijk was
hij ook eerder met toepassing daarvan
accoord gaan. Vooral echter wijst het
specifiek Christelijke begrip der barm
hartigheid op het rechtvaardige van de
doodstraf. Dit beroep op barmhartigheid,
zoo dikwijls aangevoerd tegen de dood
straf, kenschetst het recht van de dood
straf. Men kan immers den werkgever
niet barmhartig noemen, als hij den ar
beider een gerechtvaardigd loon geeft,
maar eerst als hij vrijgeviger blijkt. Dus
barmhartigheid erkent het rechtvaardigde
van de doodstraf. Ook met het Christelijk
begrip van den ootmoed ls dit het geval.
Na deze Inleiding volgde een levendig
debat, dat vele vragen oploste en de
verschillende opvattingen duidelijk naar
voren bracht geheel tot elkander komen
van spreker en sommige personen uit het
gehoor bleek niet mogelijk.
Bü zitten en opstaan verklaarden on
geveer 40 der aanwezigen zich tegen
en 60 zich vóór toepassing van de
doodstraf.
De heer Jongeleen zegt, alleen het
standpunt van zijn partij verdedigend,
dat als één gxoepeerlng eertijds neiging
had tot dictatoriaal optreden, dat zeker
de R.K. was, zie de behandeling zijner
partijgenooten. B.v. ln Prov. Staten, ln
het parlement en zelfs hier ln den raad.
Als er hier overigens een fout zou zijn
gemaakt, ligt de oorzaak daarvan z.l.
verder weg, n.l. bij de verkiezlngswljze
van het college van B. en W. na de be
vrijding. Uitvoerig releveert spr. deze
historie. Toen is gehandeld tegen de
oude S.D.A.P. fractie ln.
Wat hier thans gebeurt, is overigens
geheel volgens de lijn: er komt iemand
ln de plaats van den heengegane van de
zelfde richting. Dit ls niet dictatoriaal en
de Partij v. d. Arbeid gaat ook niet ln
die richting.
De heer Goslings zegt dat hier niet
achter gezocht moet worden wat er niet
ls. Hij releveert het vroegere standpunt
van de N.V.B.: de beste man moet op de
Juiste plaats en dat wordt eenvoudig ge
handhaafd.
Na re- en dupliek, waarbij de „politiek"
hoogtij viert en nadat de heer Huur
man als tegencandldaat is gesteld, wordt
gekozen de heer J. A. Jongeleen met 17
stemmen tegen 11 op den heer Huurman
en 3 blanco.
Hamerpunten.
Z.hst, worden aangenomen het voor
stel tot wijziging van den naam van den
Dienst voor Gemeenschapszorg in Dienst
voor sociale zaken en desbetreffende ver
ordening benevens de verordening op het
Stedelijk Museum de Lakenhal en de wij
zigingen ln de verordening betreffende
de voorwaarden voor het bezoek aan dit
museum.
De heeren W. J. J. C. Bljleveld, A.
Kranz en A. J. M. van Dijk worden ont
slagen als lid der commissie van de
Lakenhal de heeren Bljleveld, prof. mr. W.
van Iterson en prof. dr. J de Vries als
leden der commissie voor het Oud-
Archief.
Eervol ontslag wordt verleend aan mej.
H. de Wilde als onderwijzeres en vastge
steld worden de voorschotten aan bijz.
scholen voor gewoon-, voortgezet gewoon
en uitgebreid L.O. over 1946.
Benoemingen.
Gekozen worden ln de Commissie voor
de Lakenhal prof. dr. J. A. J. Barge, mr.
J. Slag ter, Ir. H. A. van Oer le, prof. dr.
H. van de Waal, mej. drs. J. van Hoorn,
J. J. H. van der Ree, B. J Huurman, mr.
M. B. Vos en D. J van Dijk.
Gekozen worden ln de Commissie voor
het Oud-Archief prof. dr. J. N. Bakhuy-
zen van den Brink, D. J. van Dijk, mr.
H. BurgersdUk en M. P. F. Meyer.
OOK H.T.M. GAAT OP ZONDAG
RIJDEN.
Naar wij vernemen zal de H.T.M.
met Ingang van 15 April a.s. ook op
Zondag gaan rilden, l-e eerste tram
vertrekt om 7.55 uur uit Den Haag
en om 8.10 uur uit Lelden en ver
volgens om het half uur. De laatste
tram ln de richting Den Haag ver
trekt om 22.15 uur van de Haar
lemmerstraat en de laatste naar
Lelden om 21.55 uur uit Den Haag.
Gekozen worden ln de Commissie voor
sociale zaken mevr. C. P. Braggaarde
Does, J. A. M. van Ooyen, P. Stokman, lr.
J. J. G. van Hoek, H. Zunderman, mr.
dr. P. G. Knibbe, dr. J. H. F. Lahr, mej.
F. W. C. Rlphagen, H. Lombert en G. F.
E. Kiers.
Na een onbelangrijke rondvraag wordt
de zitting gesloten.
Een rechtzetting.
Bi) den aanvang had de voorzitter, de
heer Riedel, nog volgende verklaring af
gelegd:
In de vergadering van 19 Februari JL,
bijeengeroepen ln verband met het over
lijden van Wethouder M. G. VerweiJ, heb
lk o.a. gewaagd van een conflict tusschen
Wethouder VerweiJ en Burgemeester de
Ruyter van Steveninck.
Gezegd het lk daarbij, dat de Burge
meester aan den heer VerweiJ den eisch
had gesteld hem adressen te overhandi
gen, waar zich ondergedokenen bevonden
en dat de heer Verwey had geweigerd aan
dien eisch te voldoen.
Mijn aandacht ls er op gevestigd, dat deze
voorstelling van zaken niet overeenkom
stig de werkelijkheid ls. Bü nader onder
zoek is mü gebleken dat slechts het vol
gende zich heeft afgespeeld.
Nadat de heer VerweiJ ln 1943 tot Eva
cuatie-Commissaris was benoemd, be
sprak de toenmalige Burgemeester evacu
atiezaken met het Hoofd van den Evacu-
atledlenst bulten den Wethouder om.
De heer Verweü heeft daarop den Bur
gemeester opmerkzaam gemaakt, en ge
zegd dat dLt zoo niet kon blijven gaan,
dat er geen twee kapiteins op één 6Chip
konden staan. Mr. de Ruyter van Ste
veninck heeft Wethouder VerweiJ daarin,
gelük gegeven en verontschuldiging aan
geboden. Het was voor den Wethouder
een gToote opluchting, dat do Burge
meester hem verder ook niet over cvacua-
tieaangelegenheden lastig heeft gevallen.
.wonende
Ondergeteekende,
note
verzoekt per 1 April a.s. in te schrijven als:
Weekabonné 26 cent per week.
Kwartaalabonné f.3.30 per kwartaal.
Over het kwartaal-abonnementsgeld kan per kwitantie bij vooruit
betaling worden beschikt.
Het kwartaal-abonnementsgeld wordt bij vooruitbetaling op giro
rekening 57055 van de N.V. Leidsch Dagblad gestort of over
geschreven.
Abonné wenscht het kwartaal-abonnementsgeld automatisch van
zijn girorekening Noin het begin van ieder kalender
kwartaal te laten overschrijven en verzoekt dg daartoe ver-
eischte machtiging ter onderteekening toe te zenden.
1946
(Onderteekening
Doorhalen wat niet gewenscht wordt.
