LEIDSCH DAGBLAD r Brieven uit Indië m Ziek Nederland Stalin gelooft aan. Verdediging van Hess begonnen Behalve voor brood geen verdere rantsoenverlaging Verklaring van minister Mansholt Geroofde visschersvaartuigen keeren terug Met een enkel woord WEERBERICHT STADSNIEUWS Elke ziekte sleept gevolgen met \%>W ziel1 mee- "Er zijn van die kwa len, die geheel genezen ver klaard worden en eenige Jaren daarna blykt een of ander orgaan totaal aangetast, verziekt. Het netvlies van onze oogen draagt de sporen van een doorstane crisis. De laatste oorlog is te vergelijken met een heel ernstige ziekte; we hebben als land en als volk gestaan voor wellicht de diepste inzinking van ons eeuwen lang bestaan. Maar de donkere nacht ging voorbij. Druk, terreur, moord, honger het is voorbij! De crisis is doorstaan. Nederland is zich zelf weer, vrij! De dwang en slavernij zijn uitge bannen; achterklap en verraad druk ken ons niet meer. De landverraders en collaborateurs zitten achter het prik keldraad en vrij Nederland maakt zich op, na de crisis zijn krachten te her stellen. En nu pas blijkt, hoe ernstig het ge vaar is geweest. Want wat terreur en honger bijna niet konden bereiken, het moreel van ons volk te breken, blijkt te worden een triomf met een bitteren -na smaak. Nederland is thans ziek. Neen, de ingevallen wangen, de doffe oogen zijn er niet meer. Hier en daar tintelt het al aardig van nieuw leven. Honger worcre er niet meer geleden in ons land, behoudens in enkele kampen. Men mag weer vergaderen, weer doen wat men wil. En toch is ons land ziek. Deze ziekte, deze moreele verslapping Is veel erger dan het lichamelijke lijden! Als een directeur van een kamp goe deren op zij gaat leggen voor een vrouw, opgesloten voor haar landverraderlijke houding, met wie hij. een „verhouding" heeft, getuigt dat van een mor eel en terugval, die onmogelijk geacht werd. En zeg nu niet, dat dit een op zich zelf staand geval is. De laatste weken gaat er een stroqm van berichten door de pers over fraudes, knoeierijen, om- kooperijen, bedrog en diefstal, die eiken ernstigen Nederlander tot diep nadenken moet stemmen. Hier kunnen we ons niet afmaken met den dooddoener; Elke oorlog brengt een moreelen kater mee. Hier moet het alarmsignaal geblazen worden en naar de grondoorzaken gezocht. Want dit is niet te verontschuldigen! Het Neder- landsche volkskarakter, de Nederland- sche geest, waar schrijvers als Huizinga, Romein, Van Duinkerken en anderen zulke treffende en schoone dingen van hebben geschreven, bederft. Wat baat het ons, of een minister redevoeringen houdt over vernieuwings idealen bij de opvoeding en de ambte naren dierzelfde regeer ing knoeien, knoeien! Want dit ls de grondfout: Van onze regeering gaat te weinig kracht uit. De regeering, het ministerie is vol goeden wil, niemand twijfelt er aan. Zij heeft duizenden medewerkers in dienst, grootendeels opgekomen uit de vroegere verzetswereld. Maar, hoe enorm groot hun verdienste is geweest gedu rende de oorlogs-, de verzetsjaren, hoe zeer die verdiensten erkend moéten worden, het zijn alen nog geen krach tige figuren, die op verantwoordelijke plaatsen thuis hooren. Dit dreigt de nieuwe nachtmerrie te worden: Een regeeringsapparaat, zoo enorm uitgezet, dat contróle practisoh onmogelijk wordt en pas bij de waar- lijke ernstige corruptie openbaar wordt. Twee wegen staan open: Een beroep op het moreel van ons volk, dat aan wezig is. aanwezig móét zijn, op straffe van zelfvernietiging en vooral een regee- nngspolitiek, die bewust streeft naar beperking der staatsuitgaven. Er is van „hoogerhand" met millioenen gesmeten; dat werkt besmettend. Als Militair Gezag auto's eenvoudig 6teelt, want het volksgeweten voelt het zoo aan, hoe men al dat gedoe tracht goed te praten, volgen de mindere goden van zelf. Laten we den moed hebben, duidelijk en eerlijk te zijn. Laat het mes er in gezet worden. Ziek Nederland moet wor den een gezond land, wil het een toe komst hebben. 85ste Jaargang ZATERDAG 23 MAART 1946 No. 25735 Waarnemend Directeur: A.nPoortman Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Tel. Directie en Administratie: 25041 Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055 Nadat Rudenko Goerlngs laatste uur op den getulgenstoel tot zulk een pijnlijke ervaring voor dezen getuigenden beklaag de had gemaakt, dat deze van nervosi teit struikelde toen hy naar de beklaag denbank werd teruggeleid, ging de ge- lieele ochtendzitting in Neurenberg ver loren met een urenlang debat over de verdere voortzetting van de verdediging. Voorspeld werd dat het proces nog min stens tot Augustus zal duren. Dr. Stahmer begon met- voorlezing van de documentenlawine, die Goering ter verdediging aanvoert. Kort voor het einde der zitting begon dr. Seidl, de verdediger van Hess. Terwijl Hess zelf ln den beklaagdenbank als het ware zijn best deed om Seldls woorden door gebaren kracht bij te zetten, ver klaarde de verdediger, dat Hess de com petentie van het gerecht ln twijfel trekt voor zoover niet zuivere oorlogsmisdaden berecht worden. Ofsohoon hij de volle ver antwoording op zioh neemt voor alles wat hl) als plaatsvervanger van Hitler en als Reichsmln lster heeft onderteekend, wenscht hij zich niet te verdedigen op punten van de aanklacht, die de bln- nenlandsche aangelegenheden van Duitsch- land betreffen, zooals bijvoorbeeld de verhouding tussohen kerk en staat. De verdediging van Hess zal daarom beperkt blijven tof „datgene waarin andere sta ten een gerechtvaardigde belangstelling kunnen hebben", zooals de actie van de buitenlandsohe organisatie van de party en de dingen die Hess „om wille der hl- 6torisohe waarheid-" opgehelderd wenscht te zien. Onder de laatste rangschikt Hess ook de beweegredenen voor zyn vlucht naar En geland waaromtrent de verdediger de ge. tulgenls van zyn secretaresse voorlas. Deze getuigde, dat ln den brief, die Hess voor Hitler aohterllet. ln hoofdzaak voor stellen waren vervat, die hy ln Engeland wilde doen om tot vrede te komen. DaaT- bl) was evenwel niet gesproken van den wensoh van Duitschland om met Enge land vrede te sluiten ten einde de han den vrij te krygen voor den aanval op de Sovjetunie. Hesp verdediger zal Maandag voortgaan met de behandeling van de drie door hem opgestelde documenten- boeken. TRAGISCH ONGEVAL IN IJMUIDEN. In IJmuiden ls een 3-Jarlg knaapje, dat op straat had gespeeld, ln een kelder van een afgebroken woning gevallen. Het kind werd Donderdag vermist en den geheelen dag had de politie met behulp van een speurhond gezocht, echter zonder succes. Vrijdagmorgen ontdekte een voorbyganger by toeval het kind ln een diepen kelder. Het bleek reeds overleden te zijn. Vermoe delijk werd het door den val gedood. SCHEEPSBERICHTEN. IJmuiden. Binnengekomen 22 Maart: Ned. ss. Katwyk van Onton met yzererts; Zweedsche ss. Bonn van Sklen met cel lulose: Noorsche ss. Dixie van Caen met yzererts; Engelsche ms. Drake van Lon den met stukgoed Vertrokken 21 Maart: Quentln naar Leith: ss. Orestes naar Dublin: Ned. ss. Iris naar Gibraltar; Amerlkaansche s.s. Henry Melggs naar New York. Rotterdamsche Lloyd: Limburg 19 Maart van New York; Japara 21 Maart Kaap Bon gepas©.; Kota Inten 20 Maart van Port Said. Ook Engeland zal zich Maandag ver zetten tegen uitstel van behandeling der Perzische kwestie. Dit berust op de over weging dat het voor het oog van de wereld slecht voor de Vereenlgde Naties zou zijn, slecht voor het sovjet-Perzisch geschil zelf en slecht voor de kleine landen, die ontmoedigd zouden worden indien hun klachten niet dadelijk wer den aangehoord. Volgens mededeellng van het Amerl kaansche departement van bultenland- sche zaken, zal Byrnes Maandag per soonlijk de zienswijze van de V. S. over de Perzische kwestie op de byeenkomst van den Velllgeldsraad naar voren bren gen. Voor het overige zal de vertegen woordiging van Amerika worden overge laten aan Stettlnlus. den vasten verte genwoordiger der V. S. Of Gromyko, de sovjet-ambassadeur zelf aanwezig zal zijn, is nog onzeker. Hy bracht een kort bezoek aan Truman, doch dit was slechts een beleefdheids- visite na zlln terugkeer uit Moskou. Volgens radio-Moskou heeft Stalln een Amerikaanschen corespondent gezegd, dat hy veel waarde hecht aan de orga nisatie der Vereenlgde Naties als belang rijk Instrument ter bescherming van den vrede en Internationale veiligheid. Hy zeide te gelooven, dat de volkeren geen nieuwen oorlog maar vrede wenschen en dat het huidige spreken over oorlog door eenige politici, die het zaad van oneenlg- held en onzekerheid zaaien, wordt ver oorzaakt. Om den vrede te bewaren, al dus Stalln, moet aan oorlogsophitsers niet de gelegenheid worden gegeven van hun vrijheid van spreken misbruik te maken. Intusschen heeft radio-Moskou giste ren weer een scherpen aanval gedaan op de Westersche democratieën! Vernon Bartlett zal Attlee Maandag ln het Britsche Lagerhuis vragen, of hy het raadzaam acht naar Moökou te gaan teneinde een openhartig onderhoud te hebben met Stalln. Ook de labourafge- vaardigde Grey zal dien dag Attlee vra- Het vertrek der Russische troepen van het Deensche eiland Bornholm, dat in Mei 1945 bezet werd. was een heugeiyke ge beurtenis voor de bevolking. De kranten, die het feit bekend maakten, werden gretig „verslonden". Alg. Holl. Fotob. P. gen. of hij. ln verband met de sovjet- russlsche beleedlglngen aan het adres van Groot-Brlttannlë. de aandacht van de sovjet-russlsche regeering wil vestigen op het feit. dat een dergelijke houding on- vereenigbaar ls met het vriendschaps verdrag tusschen belde landen. Saradjogloe. de eerste minister van Turkije, heeft verklaard te gelooven ln een vreedzame regeling van het Russlsch- Turksche geschil, „maar Indien wil wer den aangevallen, zouden wy vechten tot aan den laatsten man". Jp antwoord op een vraag over mogeiyke internationali satie van de Dardanellen verzekerde de Turksche premier, dat aHeen een inter nationale conferentie, die alle belang hebbende landen vereemgt. het door de Internationale te Montreux. vastgestelde beheer over de Dardanellen kan wllzlgen. Een basis voor welke mogendheid ook. is uitgesloten. De Spaansche kwestie. DERDE FRANSCHE NOTA. De Fr arische ministerraad heeft beslo ten zich niet by de weigering van Enge land en Amerika, de Spaansche kwestie voor den Veiligheidsraad te brengen, neer te leggen en er opnieuw by deze landen op aan te dringen hun stand punt te herpien. Frankrijk zal dus een nieuwe nota aan Engeland en de V. S. voorleggen. Daar de sovjetrusslsche re geering haar Instemming heeft betuigd met het Fransche plan. zal de Fransche regeering deze op de hoogte houden van den loop der onderhandelingen met En geland en Amerika. Opnieuw ls de Fransche regeering dus bezweken voor den communlstlschen druk! In vele offlcleele kringen ls men van meening dat Bldault zich in een onnoo- dlge Impasse heeft gebracht door zich overhaast tot het besluit te hebben laten brengen de FranschSpaansche grens te sluiten. Verschillende Spaansche republlkeln- sche leiders ln Parijs zlln ook van mee- nlng. dat overhaast handelen onwen- scheiyk ls en dat het sluiten van de grens tot nog toe Franco's binnenland- sche positie alleen maar versterkt heeft. In zyn radiopraatje „Op de brug" be vestigde minister Mansholt gisteravond het bericht inzake de verlaging van het broodrantsoen van 2800 t 2400 gram per week. Zooals wy hebben gemeld biy- ven de rantsoenen voor kinderen en voor hen, die zwaren arbeid verrichten, on aangetast. De regeering verheelt zich niet, dat deze verlaging ernstig ls. maar gelooft toch niet, dat van eert drastlschen terug gang gesproken kan worden. Het huidige broodrantsoen ls ruim, zoo ruim. dat een deel van de bonnen," ongeveer tien pro- oent, niet wordt opgenomen. Een verlaging van het rantsoen voor enkele categorieën was om deze reden al ln overweging. Met klem wilde spr. er op aandringen zoo zuinig mogelijk met- het voedsel om te gaan en tegen verspilling te waken. Het mag niet voorkomen, dat kostbaar brood ln de vuilnisbak terechtkomt. Zelfs van bewaarde, korsten Is nog Iets smake- ïyks te bereiden. Het ls ook hier: de vele kleintjes maken een groote. Indien b.v. Iedere Nederlander per week één broodkorst wegwerpt gaat een hoe veelheid van rond 10.000 ton graan per Jaar verloren. Het ls gebleken, dat de schlllenopha- lers aanzienlijke hoeveelheden oud brood ophaalden; ln Amsterdam, om een voor beeld te geven, per week ongeveer 20.000 K.G. Dit brood is nu nog wel niet verlo ren, daar het als veevoeder wordt ge bruikt, doch het ls beter dat het aan zyn elgeniykc bestemming ten goede komt. Daarom: weest zuinig op voedsel, aldus de minister, want de wereldgraanpositie ls slecht en Nederland zal hulp moeten verleenen ln den Internationalen nood. In het bijzonder ls een beroep op ons ge daan om 50.000 ton tarwe af te staan ten behoeve van Frankryk en maatregelen zijn ten onzent daar om noodlg. Dat onze aanvankeiyke verwachtingen niet ln vervuiling zijn gegaan, is teleur stellend, maar mede dank zy een zuinig beheer van de voorraden, dreigen ons Reeds 60 pet. is gered. (Van onzen correspondent te IJmuiden). Het Bureau Teruggave Visschersvaartui gen te IJmuiden, dat nu sinds vele maan den met vier sleepers bezig ls de door de Dultschers geroofde Nederlandsche vls- schersvaartuigen uit Duitschland terug te halen, heeft den Dultschers al heel veel van hun bult ontroofd. Tot nu toe kwamen ©r van de 314 gestolen visschersvaartuigen 187 of 60 procent ln het land terug. Scheve- ningen kreeg 69 Katwyk 58, Maar- dingen 50 en IJmuiden 47 terug. De vloot der motorloggers moest het grootste offer brengen; niet minder dan 199 van deze schepen werden een prooi der Dultsche dievenbende, maar daarvan zyn er nu al weer 120 terug, zoodat er nog 79 ontbreken. Van de etoomloggers verdwenen er 42. 31 er van zyn terug. Onder de motorkotters waren de ver 11e- Nederland krijgt een crediet van 200 millioen. Minister Lieftlnck zeidC te Washing ton dat de Export- en Import-Bank bereid ls een tuschsentUds crediet van 200 miUloen gulden aan Nederland te verleenen. De voorwaarden dienaan gaande zullen spoedig bekend worden gemaakt. zen wel heel gering;; 33 verdwenen er, maar daar zijn er al weer 28 van terug. Minder gunstig staat het met de stoom trawlers: 34 werden er geroofd en daarvan, zijn er nog maar 15 terug, zoodat er nog 19 van deze schepen, waar we het meest om verlegen zitten, zoek zijn. Van de zes motortrawlers zijn er drie terug. Het spreekt vanzelf, dat van de 187 teruggekeerde schepen nog maar een ge deelte aan het visschersbedrijf teruggege ven kon worden. Het verbouwen vergt veel tijd en veel materiaal. Maar geleldeiyk komen de schepen toch weer voor de vls- schery beschikbaar. Onderzeeboot-mysterie een „vergissing". Het geheimzinnige verhaal over de on derzeebooten ls nu een „vergissing" ge bleken Toen op het geven van nadere bijzonder heden aangedrongen word, heeft dezelfde bron, welke het bericht had gelanceerd, de volgende verklaring zonder meer afge legd ,Kr ls niets meer bekend over de aan wezigheid van Russische onderzeebooten onder de kust van Java. Van officieel© zijd© wordt bekend gemaakt, dat het be richt waarschijnlijk een ongegrond ge rucht ls". Mlddelerwyi stelt het geallieerd hoofd kwartier in. Batavia een offlceel onder zoek ln naar deze canard. geen ernstige rantsoenverlagingen. Na September zal de binnenlandsche oogst weer van groote beteekenis kunnen zyn voor onze voedselvoorziening en onze broodgraanvoorraad ls. dank zij de tydlge aankoopen. gunstig. De minister zeide goede hoop te hebben dat het by deze rantsoenverlaging zal blijven. Voor de zoo belangryke vctvoorzie- nlng kunnen wy ons, nu het goede seizoen ln aantocht ls, ln de naaste toekomst voor een belangrijk deel uit eigen productie bedruipen. Door ver traging ln de verscheping van suiker heeft nog een verlaging van het sui kerrantsoen gedreigd, doch de regee ring Is er In geslaagd op het laatste moment het gevaar af te wenden. 4 Ook voor andere producten worden geen rantsocnverlaglngen verwacht. Wel zal men zich eens tevreden moeten stellen met minder ge wenscht© artikelen die nog niet minderwaardig mogen hee- ten, Onze eigen vleeschproductle ls nog steed6 onvoldoende om het rantsoen van 150 gram per week ln versch vleesch te geven, zoodat aanvulling van vleesch ln blik noodzakeiyk ls. Het mag verder tot tevredenheid stem men, dat de moeiiyklieden met de groen- INTERACADEMIAAL TOURNOOI TE AMSTERDAM. De Interacad. wedstryden wor den dit Jaar te Amsterdam ge houden op 4 en 5 April. Geiyk reeds eerder gemeld wor den de wedstryden voor meisjes studenten op 1. 2 en 3 Mei te Lel den gehouden. De gebroeders Wille uit Den Haag zyn met een zeilboot, welke van een hulpmotor ls voorzien, uit Schevenlngen vertrokken voor een reis naar Indlë. Meyer P. afgeloopen winter was deze voorziening, zoo niet onvoldoende, dan toch eenzijdig. De voorJaaTsgroenten komen door het koude weer en het ontbreken van brand stof voor de kassen eerst laat beschik baar, maar dat neemt niet weg. dat ln de naaste toekomst op voldoende aanvoer van versche groenten mag worden gere kend. Voortgaande zeide de minister dat het de vraag ls of de vryheld, welke onzen landbouwers reeds was gegeven, gehand haafd kan biyven. Wy zullen b.v. moeten voorkomen dat gTanen, die voor mensche- UJke consumptie noodlg zyn, een bestem ming als veevoeder vinden. En ln ver band met het clandestiene slachten moe- ten maatregelen Inzake de var kens houd e- tevoorzienlng ten einde loopen. In den ry worden genomen. Indrukken van de reis. Amice, Je weet, hoe ik verlangd heb, naar Indië te gaan en hoe vele moeiiyklieden overwonnen moesten worden. Wat is het toch jammer, dat het echte enthou siasme zooveel tegenwerking ondervond. Ik hoop, dat de later komenden niet zoo'n langen lijdensweg - behoeven te gaan. Maar laten we niet biyven staan by dat alles; de reis is nu vrywel ten einde. Gelukkigmaar, want het leven op een groot troepentransportschip als de- Nieuw-Amsterdam is lm de warme tro pische wateren verre van aangenaam. Meen nu niet, dat we mopperen. Een enkele echt-Hollandsche kankerpit daar gelaten, is de geest in den troep uit stekend. Je moet echter de noodige gemoeds rust en vooral een stuk gezonde humor bewaren. Het eten is goed al is het wat eentonig, maar alles moet te haastig; we lossen elkaar in de eetzalen regel matig af. Een sappige Amsterdamsche opmerking zorgt dan voor de stemming in de rij der wachtenden. Ja, nu ik dat zoo schryf, denk ik aan onze dansavonden. Er is ook een klein getal verpleegsters en Marva's aan boord. Geen verhouding tot het aantal danslustige heeren. De Militaire Politie komt erby te pas, om de mannen, die een rondje gedanst hebben van den dansvloer te verwyderen; aansluiten in de rij. En de meisjes dansen zoowat den godganschen avond. Bepaald onprettig ls alleen het slapen gaan. Tien mensohen in een hut; 600 man in het bioscoopzaaltje, 't Is precies een byenkorf, elkaar duwende en dwars zittende jongens, als allen tegelijk zioh aan het ontkleeden zyn en de kooien „bestegen" worden. De bovenlul Rebben niet minder dan 5 slaapies onder zich. Geen wonder, dat velen op de overdekte dekken slapen, al is hout nog altijd geen Auping-matras. Deze kleine ongemakken werden ruim schoots goed gemaakt door een pracht- reis. Wy, die voor het eerst naar het Oosten voeren, kwamen oogen te kort. Tegen etenstyd voeren we bv. de prach tige baai van Trincomali aan de Oost kust van Ceylon binnen, maar geen der honderden jongens was in de eetzaal. Daar lag het Oosten, vreemd, geheim zinnig, lokkend. Daar droomden we van Holland en verlangden naar ons eigen Oosten, ons Java, door zoo vele banden aan Holland gebonden en zoover van ons af door de jammeriyke gebeurte nissen na de Japansche capitulatie. Op eens voelen we ons zoo ver van het oude land. De vroege morgenzon brandt al aardig; sohuimkoppen slaan tegen de pieren, palmen staan op den achtergrond. Zal Java ook zoo zyn? Zullen we het straks zien ln hetzelfde milde licht? Of zal de groeiende tegen stelling tot haat aanwakkeren? Vragen, waarover we niet te lang willen pieke ren. We zijn gegaan, wy hebben ons vrij- willig gemeld, omdat Nederland en In dië ons dierbaar zyn. wy zullen onze plicht doen In den warmen middag stoomen we de prachtige baai weer uit. En spoedig valt de vroege tropennacht. De sohroe- ven ploegen door het water, de machi nes doen het schip licht trillen. Vooruit, eiken dag vooruit. Eindeiyk, na weken en weken uitstel naar het doel. De mensohen in Nederland zouden precies moeten weten, wat ons Jonge mannen bezielt, wy weten, dat veler ge dachten ons volgen naar hier; biyf met jullie gedachten by ons. In onzen troep is die fyne geest uit de bezettingsjaren over. We hebben een Legerpredikant, die in de illegaliteit zyn sporen verdiend heeft, een pracht vent. Hy bezielt ons allen met zyn idealen. Jammer is het, dat sommigen onzer weten, dat hun vrouwen of verloofden niet tegen de scheiding bestand zyn. Laten zy de mannen toch trouw biyven, één met ons, zooals we in den bezet- tingstyd een waren. Jullie ln Nederland en wij straks in Indië willen toch het zelfde ideaal! Amice, de brief mag niet te lang wor den. Den volgenden schryf ik je ergehs aan land. Waar? Niemand weet het. Maar eiken dag naderen we Java, ons doel! Tot een volgenden keer. J. P. BINNENLAND. In een adres aan de regeering klaagt de Bond van kleermakerspatroons over de geringe toewijzing van stoffen en voerlngs, welke ln wanverhouding staat tot hetgeen aan de confectle-lndustrie en den detail handel wordt toegewezen. Doordat de telefoonkabels vermoede lijk door het vocht (als gevolg van het hooge water) zyn aangetast ls ln den nacht van Donderdag op Vrijdag het tele foonverkeer ApeldoornDeventer verbro ken. Apeldoorn en omgeving waren vol komen geïsoleerd, aangezien het lnterlocale verkeer met Apeldoorn over Deventer loopt. Ook het telexverkeer stond stdl. By den winkelier A. ter B. aan den Roomweg te Enschedé, die zajn klanten nooit kon helpen, ls een groote partij vooroorlogsche textlelgoederen ln beslag genomen. Behalve luiers, werkbroeken, werkjassen, overhemden, corsetten, direc toires en knotten wol kwam er bijna 700 meter stof te voorschyn. Onder ielding van mr. S. T.-J. Tep- pema ls een Nederlandsche delegatie voor het voeren van handelsbesprekingen naar Denemarken vertrokken. Aan dr. G. Knuttel Wzn., directeur van den dienst voor schoone kunsten der gemeente Den Haag ls ter gelegenheid van diens 25-Jarlg Jubileum door de Ver. van Haagsche museumvrienden een fraaie roomkleurige Sung-vaas aangeboden, ter plaatsing ln het gemeente-museum. De minister van onderwijs, enz. heeft een commissie Ingesteld om hem van ad vies te dienen ln zake het treffen van maatregëien betreffende de opleiding van praktlzeerende psychologen en de be scherming van hun titel. Aan een maaltijd ln „De la Pa/lx" te Den Haag ls het 40-jarig bestaan der Ned. Relsvereeniging herdacht. Met Ingang van 15 Maart ls aan dr. J. G. Ortwynn Botjes eervol ontslag verleend als voorzitter van den Nederlandschen algemeenen keuringsdienst voor landbouw- zaden en aardappelpootgoed. In den ouderdom van bijna 84 Jaar ls te Bussum, na een kortstondig zlékbed, overleden de heer J H. van Oosbree, lei der van de Hersteld Apostolische Zending Gemeente ln Nederland. Het eerste kievitsei. Naar wy vernemen, is het eerste kievitsei, gevonden door J. Roozeboom te Epe (Gld.). aan HM. de Koningin aangeboden. Te Den Haag ls een drieling geboren, drie meisjes, kinderen van J. A. Faber, ambtenaar b(j het bedrijfschap voor zu-lvel, en mevr. A S. Faber-Weekhout. Naarder- straat 141. Besloten is tot ,eon fusie van den Alg. Ned. Chr. Ambtenaarsbond. den Chr. Bond van Belastingambtenaren, den Ned. Chr. Bond van Personeel ln Publ. Dienst en den Prot. Chr. Bond van P.T.T.-perso- neel „Door Plicht tot Recht". In Juni of Juli zal de nieuwe „Ned. Chr Bond van Personeel ln Publleken Dienst'worden op gericht. Te Noordbergum (Fr.) ls een staking uitgebroken onder het personeel van de Nea. Thermochemische fabrlek> De destuc- tle van aanzienlijke hoeveelheden afge keurd vleesch ls hierdoor stopgezet. Alle bestaande organisaties van detail handelaren, waaronder de algemeene-, de RK.-, en de chrlsteiyke bond, hebben zich ln een te Utrecht gehouden vergadering van de landelijke melkeiyters-organisatle tot een algemeene federatie vereenigd. 100.000 textielpunten, 500 a-bonnen, een aantal vergunningen, IQ dozyn dames kousen, alsmede eenige stuks dames en heeren onderkleeding vielen ln handen van Inbrekers, die den toegang forceerden tot een klecdingmagazyn ln de Van Swinden- straat te Amsterdam. Te RIJssen ls een nieuwe tak van nyverheld gesticht, de productie van ta bakspijpen, waaraan groote behoefte wordt gevoeld. De pypen zullen worden vervaardigd van acaciahout. Ongeveer 50 personen zullen in do nieuwe industrie werk vinden. BUITENLAND. Van de zy de der rechtsche Grlekscho partyen ls 6eml-offloieel medegedeeld, dat zy van plan zijn het nieuwe parlement te verzoeken een motie aan te nemen, waarin gevraagd wordt om handhaving van de Britsche troepen ln Griekenland „totdat ln den Balkan daadwerkelijk aan de noodzakelijke voorwaarden voor een vredestoestand voldaan zal zyn". in de Brltsch-Indische provincie Delhi zijn ongeveer 2000 politiemannen ln staking gegaan evenals ongeveer 125.000 arbeiders uit de lndustrleelc voorsteden Van Calcutta uit protest tegen de vermin dering van rantsoenen ln geheel Britsch- Indlë De Metro Goldwyn Mayer en de Hal Wallis Productions zyn overeengekomen samen een film over de atoombom te vervaardigen. Te Bergen ln Noorwegen ls het eerste schip sinds 1941 van stapel geloo- pen, namefyk een 5200 ton metend vaar tuig, dat'destydf op order van de Dult schers op stapel wa© gezet. Te Sjanghai zyn een 300-tai leeraren en employés van de Chlneesche middel bare scholen ln staking gegaan: zy elschen salarisverhooglng De atoombomproeven by de Marshall eilanden zullen zes weken worden uitge steld en gehouden worden ca. 1 Juli. Mexico zal het initiatief nemen tot het houden van een plechtige herden king van den dood van wyien president Roosevelt ln geheel Amerika op 13 April aanstaande. Frank, „beul van Bohemen" heeft gisteren bU den aanvang van zyn proces te Praag verklaard, dat hy als oorlogsmis dadiger alleen te Neurenberg kan berecht worden, De Italiaansche socialistische party ls officieel ultgenoodlgd deel te nemen aan het sociallstisohe wereldcongres te Londen. De democratische unie ln Argentinië, by de verkiezingen als tegenstander van Peron gevormd, wordt ontbonden. Uit Atlantic City wordt gemeld, dat de Unrra de behandeling van het Neder-, landschBelgische voorstel om voorkeur te geven aan havens van de Vereenlgde Naties boven die van vroegere vyandeiyke havens, heeft uitgesteld. Gisteravond ls ln een Parysch zie kenhuis op 76-Jarigen leeftyd aan de ge volgen van een nieroperatie overleden de vroegere Spaansohe républlkelnschc min.- presldent Largo Caballero. Voor zUn veiligheid zegt China 150 divisies noodlg te hebben. In Joego-Slavlë zyn drie Engelsche weekbladen verboden wegeos het publl- eeeren van leugens en laster aan het adres van Joego-Slavlë". In de Italiaansche stad Messina zyn by voedselonlusten magazijnen geplunderd en regeerlngsbureaux bestormd. Twee menschen werden gedood en velen gewond. Het volksgerechtshof ln Boedapest heeft dr. Sztojay. mln.-presldent van de Hbngaarsche pro-nazi-regeering in 1940. ter dood- veroordeeld. Te Klei ls besloten tot fusie van de rechtsche party en ln de Britsche zöne Do nieuwe party de Dultsche conser vatieve party" zal ter goedkeuring wor den voorgedragen. De Bilt verwacht tot Zondagavond Heldere nacht. Overdag toenemend# bewolking met later weer eenige regen, vooral ln het Zuiden van het land. Matige wind tusschen Zuid- en Zuid oost. Iets zachter. Galavoorstelling Trianon-theater. Ten bate van geteisterd Walcheren. Geteisterd Walcheren: do zee overspoelt het eiland, rtadat het noodzakeiyk wa6 gebleken de dyken te vernietigen, om Antwerpen vry te maken. Rampspoedige ellende, maar na de bevrydlng ontembare wil om ook den grond weer vry to maken. En den.het glgantlscho werk van den wederopbouw, machtig en geweldig I De gaten m de dyken worden gestopt lnhet bijzonder de dlohtlng van het Nóllengat bij Vllsslngen beteekende een reuzen arbeid. Van dit alle6 kreeg men een treffenden Indruk tydens do film „Walcheren", gezien door de oogen van de clnéasten Mannus Franken en Jo de Haas. Dit Interessante overzicht werd ver toond tydens de galavoorstelling ln het Trlanontheater, georganiseerd door het comité „Hulpverleening aan Zeeland" (Hulpactie Scheldemonde). Het was de heer J. P. Paulusse, tweede voorzitter van dit Comité, die ln gevoelvolle woor den het onbeschrllfeiyke leed. dat den Zeeuwen trof, schilderde en hun strijd tegen den erfvyand, de zee besprak. Te vens wekte hy op tot steun' aan hen, die zooveel verloren. Waarlijk, wy als Lelde- naars, mogen ons gelukkig pryzen, betrek- keiyk zóó goed door den oorlog te zyn heengekomen. als wy zóóveel ellende zien. Dat men medeleefde met hetgeen gehoord en gezien werd de regisseurs maakten een realistisch en boelend overzichtI bewees de opbrengst der collecte, die f. 322.07 bedroeg. Een verkoop van puzzle's braohtbracht f.162.73 op. Een suggestief filmpje. „Voik ln ver zet", bedoeld als aankondiging voor de tentoonstelling „Weerbare democratie", ging aan dit prachtige overzicht van Wal- oheren's herrijzenis Vooraf, na de pauze volgde Noel Coward's veelbesproken film „Ik zie. Ik zie, wat jy niet zlcfc" waar voor wy naar elders verwyze®. De avond werd bygewoond door talryke autoriteiten en heeft ongetwyfeld aan zyn verheven doel; medeleven met de zwaar getroffen Zeeuwen te wekken, vol komen beantwoord. De zaal was 6tampvol! Naar ons nog werd medegedeeld, zal de ver. ..Werkman's Wilskracht" op 13 April het gemeentebestuur van Vllsslngen een concert aanbieden, ter gelegenheid van do terugkomst op dien dag van de Vlls- slngsohe kinderen uit Lelden. 17e LUSTRUM DER LEIDSCHE J.V. „PREDIKER". Men beraamt vele plannen. 10 Juni as. hoopt de oudste Leldsche Chr. Jongemannen Vcreenlglng haar 85- Jarlg bestaan te vieren. Al moet men de grootschc plannen, welke by vorige lustra geopperd werden, door de beperkte midde len aanmerkelijk Inkrimpen, toch zuilen het bestuur en de LustrumcoimmJssle, de lustrumweek zooveel mogelijk luister bij zetten. Geheel ln overeenstemming met het beginsel en de doelstellingen zal de lustrumweek geopend worden met een dank- en wijdlngsdienst ln de Marekerk. waarvoor als sprekers zullen worden ult genoodlgd ds. D. Kuilman, herv. predikant en ds. K Dronkert. geref. predikant. Daar de elgeniyke feestdag op Tweeden Pink sterdag valt, heeft het bestuur gemeend den feestdag te moeten verleggen naar den Hen Juni. 11 Juni zal op traditioneel© wyze geopend worden met een offlcleele Lustrumvergadering, waarin de verslagen worden voorgelezen en diverse sprekers net woord zullen voeren. De mldaagmaaltyd zal bulten de stad genuttigd worden. De avond-vergadering vormt echter het hoogtepunt van oen dag. Hiervoor zal een aantrekkelijk programma worden samen gesteld. Ambtsaanvaarding p ïöf. dr. H. van de Waal. INAUGURATIE OVER „TRADITIE EN BEZIELING". Prof. dr. H. van de WaaL Gistermiddag heeft prof. dr. H van de Waal ln het groot-auditorium der Leldsche universiteit het ambt van buitengewoon hoogleeraar ln de kunstgeschiedenis aan vaard met het uitspreken van een rede, getiteld „Traditie cn Bezieling". Prof. Van de Waal directeur van het Prentenkabinet der universiteit, is de opvolger van zijn leermeester prof. dr. W. Martin. Hh werd ln 1910 geboren en pro moveerde ln 1940 t© Lelden cum laud© tot doctor ln de letteren en wysbegeerte op een proefschrift, getiteld „Zeventlende- ceuwsche uitbeeldingen van den Bataaf - schen opstand. Prof. Van d© Waal, dl© gistermiddag m zyn rede een uitvoerige beschouwing le verde over de universitaire beoefening der kunstgeschiedenis ln Nederland, kwam daarbij tot de conclusie .dat naast de biografische geschied vorsoh ing en het styfkrltlsche kennerschap ook voor de Ne derlandsche kunstgeschiedenis een studie, richting dient opgebouwd te worden, dl© oog heeft voor dt invloeden, welke ln- haerent zijn aan het uitgebeelde onder werp of de beoogde functie Het Inzicht ln den aard der spanningen tussdhen den kunstenaar en zijn onderwerp, tusschen de bezieling en de traditie ls de winst, welke men van elk© Iconologische studl© mag verwachten en geen onderzoek zal volledig zyn, wanneer zich niet als resul taat een beeld van die spanningen aftee kent. Op die wilzo beoefend, biedt de Ico nologie niet alleen de mogeiykheld eener synthese, welke ook voor de cultuur historische vakken thans meer dan ooit gewensoht ls, maar j stelt ons ln staat, de twee belangryke elementen van elk kunstwerk te onderschelden: doordat zy onzen geest nauwkeurig Inlicht, omtrent den aard der traditie opent zy onze oogen en ons gemoed voor eer» zuiverder waardeering der bezieling Aan het eind van zijn réde hield prof. Van de Waal de gebruikelijke toespraken Na afloop van deze plechtigheid was er gelegen heid prof. Van de Waai gelukte wen schen, waarvan zeer velen gebruik maakten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1