LEIDSCH DAGBLAD r LEIDEN TER STEMBUS Een ongewenschle toestand De Sovjet-spionnage in Canada Perzië heeft protest ingediend De Belgische Regeeringsverklaring WEERBERICHT Ds. Kersten verlaat de politiek Ontlergrontlsche spoorlijn in Den Haag Met een enkel woord Er zullen <lit jaar ruim 10.000 stemmen meer worden uitgebracht Delegaties, een woord dat een niet-militair niets zegt, maar dat vele militaren en hun ge zinnen slapelooze nachten heeft bezorgd.. De tijd, dat de Nederlandsche soldaat op Zaterdagmorgen voor den sergeant majoor administrateur ver scheen en daar zijn f. 1.10 in ontvangst nam is voorbij. Niet alleen zijn de uit te betalen bedragen sterk verhoogd maar bovendien zijn vele Nederlandsche sol daten thans ver van huis en haard. Het grootste deel van de bedragen, die zij ontvangen is niet voor hen bestemd, maar moet terecht komen in de gezinnen die zij achterlieten. Het zou natuurlijk veel te omslachtig worden, wanneer elke militair, die buiten het vaderland dienst doet, zelf voor opzending van het voor zijn gezin bestemde 'geld moest, zorgen. Vandaar de door het Departement van Oorlog ingestelde mogelijkheid om een gedeelte van de soldij te delegeeren aan de achtergeblevenen. Het is dus thans zoo. dat de militair aan zijn compagnies- administrateur opgeeft welk bedrag hij zelf wenscht te ontvangen en wat aan zijn vrouw moet worden gestuurd. De compagnies-administrateur geeft de be dragen door aan het Departement en Den Haag zorgt, dat het gezin van den in den vreemde vertoevenden militair elke maand het hem toekomende ontvangt. Een mooie regeling zult U zeggen. In derdaad. dat is het ook, doch helaas in vele gevallen slechts in theorie. De prac- tijk wijst namelijk uit, dat talrijke ge zinnen of in het geheel niets, of wel verkeerde bedragen of zeer onregelmatig geld ontvangen. Nu is er wel weer een noodregeling getroffen, waarbij de ge zinnen. die niets ontvangen een voor schot kunnen krijgen bij de gemeente hunner inwoning, doch vele burge meesters blijken deze regeling niet te kennen of weigeren uit te betalen, om dat ze geen bericht hebben ontvangen, dat de betreffende militair niet meer in Nederland is! Het gevolg van dit alles is dus, dat talrijke gezinnen zonder in komsten zitten en dat de militair, die ver van huis zijn dienst doet, minder prettige brieven uit Holland ontvangt. Het. is begrijpelijk, dat dit de stemming in de troep niet ten goede komt. Dit ls natuurlijk vervelend, doch veel erger is, dat wouwen en kinderen van militairen, die zich spontaan voor den dienst ge meld hebben, armoede moeten lijden, omdat er op het Departement iets niet dopt. U zult dit armoede lijden misschien overdreven vinden, maar ons zijn geval len bekend, dat vrouwen in Holland huisraad en sieraden moesben verkoonen om te kunnen leven. Dat de uitbetalin gen zoo onregelmatig of in het geheel niet nlaats .vinden is niet iets van de laatste- weken. Het is nog nooit vlot gegaan en daarom wordt het nu eindelijk eens tijd, dat de knoop wordt doorge hakt. dat er radicaal een eind wordt ge maakt aan al deze fouten, opdat er een einde komt aan dezen emstigen mis stand. Een misstand, die zijn ontstaan uitsluitend te danken heeft aan de pa pierlawine, die tegenwoordig overal noodzakelijk bij schijnt, te behooren en die in vele gevallen zulke vormen aan neemt. dat niemand er meer uit wijs kan. Reeds verschillende malen is door den minister van Oorlog toegezegd, dat maatregelen genomen zouden worden cm te komen tot een vlotte uitbetaling van de delegaties, doch tot nu toe is het bij de belofte gebleven. Wij wagen thans' geen nieuwe belofte, doch slechts een vlotte uitbetaling van de bedragen, waarop de militair, die ook niet beloofde dienst te nemen, doch dienst nam, recht heeft. I 85ste Jaargang WOENSDAG 20 MAART 1946 No. 25732 Jackson protesteert tegen Goering's arrogantie. Neurenberg was gisteren het tooneel van een rijk gevarieerd programma. Goe- rlngs aanmatigende houding, zijn voort- durenden crltiek op den huldigen gang van zaken in Dultschland, zijn propagandisti sche redevoeringen, die in plaats van antwoorden op hem gestelde vragen les sen over de nazi-ideologie bevatten, leid den gisteren tot een scherp protest van den chiefproseoutor Jackson. Onmiddel lijk na dit protest verdaagde president Lawrence de zitting. Opmerkelijke ver klaringen van Goerlng vonden niet plaats. Het grootste deel van de zitting wercl in beslag genomen door net verhoor van den Zweedschen staalmagnaat Birger Dahlerus die in de dagen voor den over val op Polen als bemiddelaar tusschen Goering en de Britsche regeering optrad. Hij was door Goerlngs verdediger als kroongetuige gedagvaard, doc-h zooals hij zelf reeds bij voorbaat 'gezegd had, viel zijn getuigenis nle* bepaald in Goerlngs voordeel uit. De meest opzienbare bekentenis, tot nog toe door de Dultsohe oorlogsmisdadi gers gedaan, werd 15 Maart afgelegd door 'Hoess, den 46-jarlger vroegeren comman dant van het kamp Ausohwltz. Hil be kende op order van Hlmmler in het tlid- vak Juni 1941 tot eind 1943 2.000 000 rnenschen naar de gaskamers te hebben gestuurd. Hoess was sedert- de capitulatie verdwenen, doöh werd op 8 Maart gear resteerd bij Flensburg, waar hij onder anderen naam als landarbeider werkte. De Canadeesche premier. Mackenzie King, heeft aan het Huls van Afgevaar digden medegedeeld, dat de sovjetrus- slsche kantoorbediende bij de sovjetam bassade te Ottawa Igor Goezenko aan offlcieele regeerlngspersonen heeft gezegd, dat zijn land Canada als basis voor splonnagehandellngen tegen Groot-Brit- tannië en de Vereenigde Staten gebruikte en dat men bezig was een vijfde colonne In Canada in het leven te roepen. Mackenzie King beschreef het atoom- spionnagegeval als „een zoo ernstige situatie als nooit ln Canada ls voorgeko- mne". Goezenko gaf de Canadeesche re geering documenten ln handen, welke hij uit de bergplaatsen van de sovjet-ambas sade had gehaald. Het eerste voorloopig "verslag van de koninklijke commissie toont aan, dat er een netwerk van ondergrondsche agenten was georganiseerd door leden van de sov jetambassade volgens de directe instruc ties van Moskou, teneinde geheime in lichtingen te verkrijgen van employé's van de Canadeesche regeering. Hij ont hulde, dat een vooraanstaand geleerde, die .misschien evenveel inlichtingen als wie dan ook" had over het vrijmaken van de atoomenergie, op het punt had ge staan uit Canada naar Groot-Brittannië te vertrekken, waar hij in contact zou zijn getreden met een vertegenwoordiger van de sovjet-unie. De premier verklaar de: „sommigen vinden misschien, dat wij de betrekkingen met de sovjet-unie moe ten verbreken en de sovjetambassade moet-en vragen zich uit Canada te ver wijderen. Ik hoop. dat dit standpunt niet door personen in een verantwoordelijke positie zal worden Ingenomen". Hij zelde er zeker van te zijn, dat Stalin de ondergrondsche activiteit, wel ke door de sovjetambassade was geleld, niet zou vergoelijken. KALININ VERVANGEN. Kalinin heeft volgens radio Moskou verzocht om gezondheidsredenen onthe ven te worden van zijn functie van presi dent van de Sovjet-Unie. Besloten werd Kallnln tot lid van den hoogsten raa der Sovjet-Unie te benoe men, zoodat men van zijn ervaring en kennis kan blijven gebruik maken. Vervolge.ns werd Nikolai Sjverniek tot opvolger van Kallnln gekozen. Waarnemend Directeür: A. Poortman Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Tel. Directie en Administratie: 25041 Tel. Redactie: 21507 - Giro 110.: 57055 De Perzische ambassade te Washington heeft officieel medegedeeld, dat bij het secretariaat van de Vereenigde Volkeren' een protest van Perzlë betref fende de Sovjet-Russische activiteit in Perzië ls ingediend. In deze protest-nota wordt o.m. gezegd: ..Iran vestigt de aandacht van den Veiligheidsraad op het geschil tusschen Iran en de vereenigde staten van Sovjet- Rusland waarvan de voortzetting waar schijnlijk het handhaven van den wereld vrede en -veiligheid zal bedreigen. Sovjet- Rusland handhaaft in strijd met de uit drukkelijke voorschriften van artikel vijf van het driemogendheden-verdrag van 29 Januari 1942, na 2 Maart sovjet-Russische troe-pen in het gebied van Iran. Verder mengt de Sovjet-Unie zich door middel van Sovjet-Russische agenten, beambten en gewapende troepen in de interne kwes ties van Iran. Deze daden vormen een schending van het voornoemde verdrag en ook een schending van de verklaring van Teheran en het handvest der vereenigde naties. Een onmiddellijke en rechtvaar dige oplossing van dit geschil door den veiligheidsraad is van het grootste belang voor het in stand houden van de goede betrekkingen met Sovjet-Rusland, die Iran wenscht te handhaven en voor het behoud van de doelstellingen en grondbeginselen, die de leden van de vereenigde naties plechtig op zich hebben genomen te eer biedigen". De Perzische gezant heeft daarbij een verklaring afgelegd, waarin gezegd wordt: „Namens mil" regcering wil ik er den nadruk op leggen, dat het feit, dat de eene partij een dusdanig geschil voor den Veiligheidsraad brengt, door de andere partij niet als een daad van onvriende lijkheid moet worden uitgelegd. De regeering van Iran voelt zich ge dwongen dezen weg te bewandelen, wegens haar verantwoordelijkheid tegenover het volk en de haar door de constitutie van Iran opgelegde verplichtingen. Geen traan- MUSSERTS CASSATIE BEROEP VERWORPEN. De Bijzondere Raad van Cassatie te Den Haag heeft lieden liet cassatieberoep van ir. A. A. Mnssert. die ter dood is verootdeeld wegens hulp- verleening aan den vijand, terworpen. Mnssert is niet voornerhens gratie aan te vragen. sche regeering zou een anderen weg kun nen inslaan. We hebben alle hoop, dat de Veiligheidsraad dit geschil met zóóveel vaardigheid en rechtvaardigheid zal oplos sen, dat er geen plaats zal over blijven voor misverstand". Welingelichte kringen te Londen ver wachten. dat de Sovjetregeering naar voren zal brengen, dat er geen aanleiding bestaat voor den raad de zaak te behandelen aangezien de nieuwe Russische ambassa deur te Teheran de afgebroken draad van de Moskousche onderhandelingen weer op zal vatten. HET SOVJET-RUSSISCHE VIJFJARENPLAN. Radio Moskou heeft bekend gemaakt, dat ln het kader van het nieuwe vijf jarenplan van de Sovjetunie, dat dcor den oppersten sovjet werd goedgekeurd, de wederopbouw van tijdens den oorlog ver woeste ondernemingen en steden het eerst ter hand zal worden genomen. De voor naamste punten van het plan zyn: een geweldige ontwikkeling van de industrie op den rechteroever van do Dnjepr, een nieuw krachtstation voor den grooten stuwdam van Dnjepropetrofsk, welke bij den terugtocht in 1941 werd vernield, maar nu weer gedeeltelijk hersteld ls, en een opvoering van het tempo der steenkoolwinning in het Donetzbekken. Het plan voorziet tevens in de ontwikke ling van den mijnbouw voor Ijzer, ko pererts en minerale kunstmeststoffen ln het. centraal-Aziatlsch gebied en de elec trifies tie van de spoorwegen, vooral in Siberië, waarbij 4800 K.M. rails zullen worden aangelegd. In het kader van het plan zal het gebied van Moskou zich voornamelijk toeleggen op de productie van automobielen, machinerieën en elec- trisohe apparaten. Uit Indië. BESPREKINGEN UITGESTELD. De bespreking, die hedenmiddag tus schen de Nederlandsche en Indonesische delegatie zou worden gehouden, ls om nog onbekende redenen uitgesteld. ONDERLINGE HULPVERLEENING BRANDWEREN. Voortaan moeten de gemeentelijke brandweren bij het bestrijden van brand binnen een afstand van 15 K.M. gere kend van de grens van het verzorgings gebied, onderlinge hulp verleenen. De door den minister aangewezen gemeenten zijn verplicht de gemeentelijke brandweer ook buiten een afstand van 15 K.M. bij stand te doen verleenen. Indien de hulp van de plaatselijke brandweer ingeval van een brand van grooten omvang onvol doende geacht moet worden. In zijn regeeringsverklaring zelde mi nister Spaak o.a. dat de nieuwe regee ring een mlnderlieldsregeerlng en tevens een noodregeering is. „Voor veel Belgen werd de konings kwestie definitief geregeld bij de wet van 19 Juli 1945 Het ware dwaas echter te miskennen, dat tal van Belgen steeds de meening toegedaan zijn, dat bedoelde kwestie nog hangende ls. De 'Christelijke Volkspartij, de sterkste in den lande, heeft gedurende haar gan- sche verkiezingscampagne de gedachte verdedigd, dat daags na de verkiezingen van 17 Februari, een volksraadpleging omtrent deze kwestie diende te worden gehouden. De regeering zou hei logisch vinden, dat een wetsvoorstel betreffende deze aangelegenheid zou worden ingediend. Wordt de wet niet goedgekeurd, dan zou dienen te worden vastgesteld dat deze oplossing van de koningskwestie niet mo gelijk ls. Het ware alsdan ten zeerste wenschelijk, dat de politieke partyen overleg plegen om er een andere te vin den." Krachtdadig zal de regeering trachten de taalkwestie verder op te lossen, wil kiesreohtherzlening doorvoeren en stabi lisatie van den franc. De kolenproductle moet nog verder worden verhoogd. De economie zal planmatig zijn, doch han del en nijverheid zullen niet worden ge nationaliseerd, ten einde vrijheid te laten aan het persoonlijk initiatief. Landbouw zoowel als Industrie zullen gemoderni seerd moeten worden. Op buitenl. terrein zal België handha ving van de vriendschap zonder eenlge blok-vormlng in nauwe samenwerking met- de Uno voorstaan Met de naaste buren, voorai metNe derland, wil België de handelsbetrekkin gen zoo nauw mogeiyk aanhalen. Cauwelaert werd tot Kamer-voorzitter gekozen. De liberalen zullen zich van stemming onthouden over de regeerings verklaring. de Chr. Volksparty schynt alles te willen doen om Spaak zoo snel mogelijk te doen vallen. NEDERLAND LEENDE REEDS 800 MILLIOEN. Ernstige positie van ons land nog te weinig begrep'en. Minister Lleftinck heeft te New York verklaard, dat de Nederlandsche regee ring zich reeds verzekerd heeft van lee ningen tot een bedrag van 800 mlllloen gulden van de 2.000 mlllloen, waartoe zy de Nederlandsche vertegenwoordigers ge machtigd had. De minister zei nog: „Wanneer wij geen of slechts onvoldoende leeningen kunnen krijgen, ls onze eenlge toevlucht pen liquidatie van particuliere tegoeden". Spr. verklaarde, dat consternatie op de Amsterdamsche Beurs over 't nieuws der liquidatie zeer begrljpeiyk ls, maar dat men klaarbiykeiyk de ernstige flnaneleele positie van Nederland nog niet geheel onderkent en hij zelde tenslotte, dat wan neer er drastische maatregelen noodzake- ïyk waren, de Vereenigde Staten eerder bereid zouden zyn credleten te verleenen. wanneer die maatregelen Inderdaad ook genomen werden. Foto v. Vliet. Lolden. Het gemeentebestuur, vertegenwoordigd in de persoon van loco-burgemeester, wethjuder J. A. Riedel en schooljeugd werken eendrachtig samen bi.i het herstel van Leiden's gedurende de oorlogsjaren verwoeste stadsbeplantlng. Het Rapenburg wordt „beboomd". De Bilt verwacht tot Donderdag avond In het binnenland koude nachl. Overdag aanvankelijk weinig bewol king met snel stijgende temperatuur. Later toenemende bewolking met in het Westen van het land kans op eenigen regen. Wind tusschen Zuid en Zuid-West, langs de kust tijdeiyk krachtig, ln het overige deel van het land matig. Ds. Zandt leider der Staatk. Geref. Partij. In de ln den Stadsschouwburg te Utrecht gehouden vergadering van de Staatk. Geref. Partij, welke zeer druk was bezocht, werd de candldateniyst voor de komende Kamerverkiezingen als volgt vastgesteld: 1. Ds. G. H. Kersten te Rot terdam, 2. ds. P. Zandt te Delft. 3. Ir. C. N. v. Dis te Ermelo, 4. J. v. Bochove te Zeist, 5. D. Kodde te Zoutelande, 6. Ds. J. v. Dyk te Monster, 7. P. v. d. MeuleU te Genemuiden, 8. ds. C. Smits te Drie bergen, 9. dr. J. de Lind te Epe, 10. J. H. Koppelaar te Mlddelharnis, 11, ds. P. J. Dorsman te Schellulnen, 12. S. v. d. Weerd te Zwollerkerspel, 13. A. J. Schot te Middelburg, 14. F. W. C. Brinkman te Bilthoven, 15. D. v. Leeuwen te Loenen a. d. Vecht, 16. A Vlasblom te Velp, 17, A. J. Kei-sten te Rotterdam, 18. T. de Jong te Leerbroek, 19. F. de Bruin te Glesscndam en 20. J. J. Hamstra te Veen- wouden. Het geheele hoofdbestuur had zyn man daat ter beschikking gesteld. De vergade ring herkoos bil acclamatie de heeren ds. Kersten, ds. Zandt, Ir. v. Dis, Brinkman, Kodde, de Kok en v. d. Meulen als hoofd bestuurder, Als nieuwe leden werden ge kozen de heeren ds. J. v. Dijk, Ned. Herv. predikant te Monster, ds. P. J. Dorsman, ld. te Schellulnen en ds. C. Smits, Chr. Geref. predikant te Driebergen. Aangeno men werd een voorstel-Zeeland om een adres aan den ministerraad te zenden waarin geprotesteerd werd tegen de uit sluiting van ds. Kersten als kamerlid, zonder eenige motiveering van de gron den waarom dit geschiedde. De actie voor de komende verkiezingen werd voorts be sproken terwyi Dordrecht ©n Wagenlngen de kwestie van samenwerking met andere partijen by de Raadsverkiezingen en het verbinden van candldatenlijsten ter spra ke brachten. T. a. v. het eerste maande het H.B. tot groote voorzichtigheid en wat het tweede betreft werd er op gewe zen dat de Kieswet dit niet meer toelaat. Aan het einde van de vergadering deel de ds. Kersten mede dat hU, dankend voor het ln hem gestelde vertrouwen zich om gezondheidsredenen niet meer be schikbaar kan stellen noch voor een Ka merzetel noch voor het leiderschap der partij. Ds. Zandt nam daarop als nieu we partijleider het woord om ds. Kersten voor al zlln arbeid te danken. Op zyn voorstel werd ds. Kersten tot eere-voor- zltter benoemd. De vergadering zong ds. Kersten staande de zegenbede toe uit Ps. 121, Een collecte voor de party bracht ruim tweeduizend gulden op. Groot, nieuw station bij het Haagsche Bosch. Architect Dudok, die de plannen uit werkt voor den wederopbouw van Den Haag, zette voor de leden van den ge meenteraad uiteen, dat het Bezuldenhout onrnogeiyk geheel het oude karakter kan terugkrijgen. Wel zullén de beide hoofdwegen, de Juliana van Stolberglaan en de Theresia- straat ln hoofdzaak blijven bestaan. Zij zullen uitkomen op een ruim plein, waar gelegenheid zal zijn kantoorgebou wen te plaatsen, waaraan Den Haag, meer dan welke andere groote stad ook. behoefte heeft. Ook wordt gedacht aan een oplos sing van het spoorweg- en Stations- probleem. liet S,S. station snijdt als liet ware het Bezuldenhout van het overige stadsdeel. Tusschen de spoor wegautoriteiten en spreker is er in in groote Rjiien overeenstemming in zake de spoorwegplannen, ook ten aanzien va» de kwestie, dat de spoor wegen diep ln het hart. van de stad moeten kunnen doordringen en wel ondergrondscli, langs de Koningin negracht, ombuigend bl) de Witte Brug, via Sportlaan nuar Kijkduin. Het nieuwe S.S. station, met een capaciteit van viermaal die van het tegenwoordige H.S.SVI.-statloii zal te midden van een ruime, open groene en fraaie omgeving komen, waarvoor thans alle voorwaarden bij liet Haag sche boscli worden aangetroffen. Aan het Spul komt het regeerlngscen- trum met een groot plein met rondom een winkelarcade. GELDIGHEIDSDUUR BRANDSTOFFEN- BONNEN. De aandacht 'wordt er nog eens op ge vestigd, dat de onlangs aangewezen bon 50 van de brandstoffenkaarten T 509 en T 505 na 23 Maart as. niet meer door de brandstoffenhandelaren zal worden aan genomen. Op dezen datum eindigt even eens de geldigheidsduur van de bonnen 46. 47 en 48. BINNENLAND De jachtopzieners Hegeman. Wolters en Bekkernens te Rljssen hebben kans gezien om van de bevrydlng van Ryssen af (April 1945) tot heden ln. den Holter-, Haarler- en Noétselerberg niet minder dan 31 vossen te vangen De N.V. Tilburgsche Katoenspinnerij ontving een partij van honderden balen Peru-katoen, terwijl te Rotterdam nog een zeer groote partij voor vervoer ge reed ligt. Deze katoen ls speciaal bestemd voor dè vervaardiging van vooroorlogsohe Interlook-garens, waaruit het bekende ln- terlock-ondergoed wordt gefabriceerd. Indien het nypende gebrek aan vrou welijk personeel kat) worden opgelost, zal Interlock-ondergoed binnenkort weer in vrij groote mate worden gemaakt. PATROON UIT VLIEGTUIGKANON IN DE KACHEL. Dezer da-gen gooide men by de fam. Scholten te De Krlm bij Gramsber- gen (Ov.) een flinke schep op de kachel. Men zou zich juist even behaaglijk in de warmte koesteren, toen de kachel met een daverenden knal uit elkaar spatte. Een pan, die op de kachel stond, was totaal verdwenen, en ln de woonkamer werd een enorme ravage aangericht Men neemt aan dat een patroon van een vllegtuigkanon tusschen de brandstof was geraakt. De be woners kwamen met den schrik vry In verband met het feit dat arbei ders te Rotterdam hebben geweigerd een schip met sinaasappelen te lossen, zeide burgemeester Oud h sen oersconferentie genegld te zijn zich af te vragen welk be lang er mee gediend wordt deze sinaas appelen, die, voor, het weerstandsvermo gen van kindei en zeer nuttig zyn. te laten bederven Spr. heeft daarom vrij willigers opgeroepen die met het lossen begonnen zijn Te 's-Gravenhage ls ongericht bet Indo-Comité ,.VrlJ Indonesië" Op uitnoodlgmg van de Royai So ciety Medicine zullen 20 Nederlandsche medici een bezoek aan Engeland brengen waar zil ln de gelezenheid zullen zyn zich op de hoogte te stellen van de ontwik keling der medische wetenschap gedu rende de oorlogsjaren. Dr. C. P. A Kappelmeler. van Sik ken's Lakfabrieken te Sassenheim, heeft zitting ln een door den minister van Handel en Ny verheid geïnstalleerde com missie, die tot taak heeft advies te geven over de voor Nederland gewenschte verdere industrialisatie op kunststoffen gebied (met uitzondering van kunstve zels). Met Ingang van as. Maandag zal op de inschrijvingskantoren hier te lande een aanvang worden gemaakt met de uit reiking van de spaarcertiflcaten van f. 100—. Een te Den Haag aangehouden auto bleek een dubbelen bodem te hebben. Crisisambtenaren vonden 100 K.G. Bel gische shag. Te Praag ls gisteren het 25ste Ne derlandsche autotransport aangekomen De chef van den P.O.D. te Drachten wordt ervan beschuldigd een party sie raden ter waarde van f. 50.000 te hebben verduisterd, ten nadeele van een Joodsch ingezetene van Zandvoort, die hem deze sieraden ter bewaring had gegeven. De P.O.D.-man S., bekende tenslotte de sie raden te hebben verkocht en de opbrengst met Canadeezen te hebben verbrast, al dus het Hbld. In verband met de critleke kolen- positie heeft men In den Haarlemmer meer weer gaslooze uren moeten Invoeren. Leden van de kampleiding van het kamp voor politieke 'geïnterneerden te Roosendaal hebben goederen van geïnter neerden ten eigen bate aangewend. Aangehouden zijn twee inwoners van Roosendaal en een vroegere commandant van het fort Spykerboor bil Amsterdam. Prof.'dr. ir. D F. Slothouwer heeft ontslag gevraagd als hoogleeraar aan de technische hoogeschool te Delft. BUITENLAND Twee Fransche militaire vliegtuigen, die op oefenvlucht over het Zuiden van Luxemburg vlogen, zijn met elkaar ln botsing gekomen en gevallen. Belde pi loten werden gedood. De bemanning van twee Noorsche visschersbooten. die vergeefs getracht had op de Lofoten-ellanden koopers te vinden voor een partij van achttienhon derd kilo verscbe kabeljauw, zag zlcb ten slotte genoodzaakt de heele party we derom ln zee te werpen. Zwitserland zal thans betrekkingen met de sovjets aanknoopen. Voor het eerst na den va! van het tsarisme! Gemeld dat It.generaal sir Richard Moon'1 erv Montgomery zal op volgen als opperbevelhebber van het Brit sche Rijnleger. Het opstellen van de bepalingen voor de vredesverdragen gaat te Londen zoo langzaam, dat de vooruitzichten voor een vredesconferentie te Parijs ln begin Mei zeer slecht zyn. Aan maaschalk Alexander ls gisteren het eereburgerschap van Londen verleend. De B.B.C. heeft besloten te beginnen met uitzendingen in de Russische taal Algemeen wordt zulks een gevolg ge acht van de verdraaiing van het Britsche nieuws en fl-e antl-Britsche campagne ln de Sovjetpers en radio. Reuter meldt nader, dat de Fransche ministerraad heeft besloten het referen dum over <le nieuwe grondwet, welke thans door de assenble's wordt opgesteld, op zijn laatst op 5 Mei te doen plaats vinden, terwyi de algemeene verkiezingen op of voor 2 Juni gehouden zullen wor den. Op basis van hun huidige troepen sterkte ls er een nieuwe regeling ge troffen voor de verdeeling van de geal lieerde bezettingslegers in Japan. De geallieerde bestuursraad m Oos tenrijk neeft de Oostenrljksche regee ring van zyn besluit In kennis gesteld, dat Oostenrijk politieke vertegenwoordi gers met alle landen, behalve Dultsch land en Japan, jnag uitwisselen, Prinses Elizabeth heeft te Belfast op de scheepswerf Harland and Wolff het vliegdekschip „Eagle" te water gelaten. Byzonderheden over het nieuwe schLp worden streng geheim gehouden. Het is het grootste vliegdekschip van de Brit sche vloot en zal, wanneer het voltooid ls, een der machtigste eenheden van de wereld vloten zijn. President Truman heeft Bernard Baruoh, den bekenden financier en pre- sldents-advlseur uitgekozen tot verte genwoordiger van de Vereenigde Staten in de Uno-commlssle voor de atoom energie. Generaal Isaias Medina Angarita. voormalig president van Venezuela, moet aan de nationale schatkist meer dan 14 mlllloen bolivars betalen welke hy tij dens zijn presidentschap zich „onreoht" matig toegeëigend" heeft De voormalige tfenezolaansche minister van openbare werken. Sllvelra. moet om dezelfde reden 600.600 bolivars betalen De socialistische partij heeft in ver band met bet toenemende alcoholgevaar de nationalisatie van de geheele drank- Industrie ln de Fransche constltueerende vergadering voorgesteld. Onderhoud met den heer G. P. E. Weijer. Over twee maanden, nadat de verkie zingscampagne aller aandacht zal hebben gevraagd, gaat Lelden voor het eerst na 1939 weer ter stembus. Op 17 Mei voor de Tweede Kamer, op 29 Mei voor de Pro vinciale Staten en dan tenslotte op 26 Juli voor den gemeenteraad. Met begrypeiyke belangstelling gaat men allerwego deze ver kiezingsdata tegen. Maar voor en aleer de kiezers hun stembiljet in de bus stoppen en daarmede aan hun stemplicht ds vol daan, hebben de ambteiyke molens heel wat moeten verwerken. Teneinde ons daarvan op de hoogte te stellen zijn wy eens een praatje gaan maken met den heer G. P. E. Weyer, chef afd, Alg. Zaken, onder wiens leiding en in nauwe samenwerking met den heer J. W. J. Diebeis, chef van de afd. Bevolking, do verkiezing technisch wordt voorbereid. Momenteel, zoo werd ons verteld, ls men in het Stadhuis druk doende om de kle- zersiyst vast te stellen. In vyf Jaar was daaraan practlsch niets gedaan, zoodat de organisatie bijna van den grond af opge bouwd moest worden. In totaal heeft men plrn. 83.000 kaarten (het aantal ingeze tenen van Leiden) moeten doorwerken, waarbij alle kaarten van hen, die op 31 December 1945 drie en twintig jaar waren want zy hebben den kiesgerechtigden leeftijd bereikt apart werden gehouiden. Op 5 April a-s., den datum waarop de kiezerslijst moet worden vastgesteld, moet men met dit omvangrijke werk klaar zijn. Naar de heer Weyer ons mededeelde, zal dit ook Inderdaad 'liet geval zijn. Het aantal kiezers, dat voor den oorlog ruim 37.000 bedroeg zal nu vermoedelijk niet veel onder de 47.000 blijven. Wellicht dat het hier nog iets boven uitgaat. Deze stijging Is een gevolg van de vermeerdering van het aantal lmvoners en bovenal van het feit, dat de leeftydsgrens voor kiezers Is verlaagd van 25 tot 23 Jaar. Het ligt in de bedoeling om elk stem- dlstrlct afzonderlijk op kaart te zetten en Iedere kaart van een nummer te voorzien. Dit nummer zal correspondeeren met het nummer, waarvan straks de oproeplngs- kaart zal zijn voorzien. Zoodra Iemand ln H.M. DF. KONINGIN BEZOCHT DE VERZETSTENTOONSTELLING. De expositie zal later naar Rotterdam verhuizen. Alg. HoJl. Fotopersb. P. Gistermorgen heeft H M. de Koningin een bezoek gebracht aan de verzetsten- toonstelling ln de Nieuwe Kerk te Am sterdam. zy were rondgeleid o.a door Jhr. W. J. H B. Sandberg, namens de tentoonstellingscommissie en di. J. Bru te! de la Riviere voorzitter van de groote adviescommissie der illegaliteit. Wij vernemen nog. dat de expositie twee maanden geopenu zal fiyven en dan naar Rotterdam, Londen en andere steden ln het binnen- gn buitenland zal verhulzen. Over een eventueel bhjvenden vorm van de schilderijen ls nog geen be slissing genomen. Wel heeft H.M. de Ko ningin de wenschelijkheld daarvan uit gesproken het stembureau verschynt om aan zyn/ haar stemplicht te voldoen wordt zijn/haar kaart aan de hand van het nummer opge- zooht en afzonderlijk gezet. Door deze methode, welke bij de as. verkiezingen voor het eerst zal worden gevolgd, ver wacht men dat een en ander vlugger ln zyn werk zal gaan men heeft vlugger een bepaald nummer dan een naam ge vonden terwyi men bij het sluiten van het stembureau direct kan controleercn welke nummers lees personen niet aan hun stemplicht hebben voldaan. AANTAL STEMBUREAUX WORDT UITGEBREID. Doordat het aantal kiezers gestegen is, moet ook het aantal stembureaux worden vergroot. Er waren er 42, maar nu zal dit aantal zeker tot ruim 50 worden uitge breid. Aangezien het tot heden steeds do gewoonte ls geweest, dat voor elk stem bureau drie leden en drie plaatsvervan gende leden worden aangewezen aan welk aantal men voor de as. verkiezingen eveneens de hand wenscht te houden zal men hiervoor ongeveer 300 tot 330 personen noodlg hebben. EEN NIEUWE WIJZE VAN DEN PERSOONLIJKEN OPROEP. Alhoewel men bij de a.s. verkiezingen vast heeft willen houden aan den per- sooniyken oproep, zal dit toch eenlgszins anders in zijn werk gaan dan by voor gaande verkiezingen. Was het tot dusverre de gewoonte, dat alle stemgerechtigden enkele dagen voor de verkiezingen een op naam gestelden oproep met candldaten- lljst thuis kregen, thans zal met met oog op den korten tijd van voorbereiding en den datum der candldaatstelllng, 9 April a.s., eerst om en nabij 1 Mei beschikt men over de offlcieele ïyst eerst de persooniyke oproep worden verzonden en pas later, door gebruik te maken van een huls-aan-hulsversprelding, de candldaten iyst worden bezorgd. Aan den minister zal toestemming wor den gevraagd om op deze wyze de oproe ping en de bekendmaking der candl- daten te doen geschieden. In verband met de kort op elkaar vol gende verkiezingen, zullen de oproeplngs- kaarten reeds direct de eerste maal ln triplo worden uitgeschreven, zy zullen echter wel voor Iedere verkiezing afzon derlijk worden verzonden. Tot zoover de mcdedeellngen van den Weijer. Men moet inderdaad waardeering koesteren voor het veelomvattende en nauwkeurige werk. dat door zyn ambte naren ln zulk een korten tyd ls verzet. Voor de samenstelling van de klezersiyst beschikte men zooais gezegd over een lijst van vijf Jaar her. Deze moest ver geleken worden met het gereconstrueerde bevolkingsregister, dat wij weten het allen door den oorlog niet bepaald „bU" was gebleven. Kaart voor kaart ruim 80.000 stuks moest bekeken worden, want het ging niet alleen om den ouder dom, maar ook om andere bijzonderheden. In speciale gevallen zyn ingezetenen van het stemrecht uitgesloten. En toch ls het gelukt. Over twee maanden gaat Lelden stemmen en zal de uitslag bepalen ln welke richting de komende Jaren het sohlp van staat zich zal bewegen. TENTOONSTELLING: LEZEN EN REIZEN. Ter gelegenheid van het veertig Jardg Jubileum van de Ned. Relsvereenlglng worden momenteel overal in het land in. samenwerking met de Openbare Leeszalen tentoonstellingen gehouden over „Lezen en reizen". De afd. Lelden van de N.R.V. •heeft gemeend ook hier niet te moeten achter blijven en ln het gebouw van de Leeszaal Reuvens ln de Breestraat een dergeiyke expositie georganiseerd. Aan de hand van vele geïllustreerde boeken, welke zoowel de schoonheid ln eigen land als ver daarbuiten onder het oog van den bezoeker brengen, vertoeft men ln den geest op allerlei schoone plekjes op de geheele wereld. Alles wat het leven der volken betreft, hun kunst en geschiedenis, hun literatuur, hun zeden en gewoonten zijn tevens op deze tentoonstelling onder gebracht. Het ls alleen Jammer, dat men bij het verlaten van deze tentoonstelling, welke zeer zeker do lust tot reizen vooral ln het buitenland opwekt, geen gevolg kan geven aan zijn neiging om zloh maar direct bij de N.R.V. voor een der bultenlandsche reizen op te geven. Er ls nog een kleine mogelijkheid voor Engeland en Zwitserland, maar verder zal men zich. althans voorloopig ln zijn keus moeten beperken tot de meer dan honderd groeps reizen ln eigen land. Hetgeen overigens ook vele aantrekkeiykheden biedt! BIJ K. B. Is rar. H. R. Goudsmit al hier tydelljk benoemd tot secretaris van den Voogdyraad.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1