Leidsch Dagblad | 1946 | 16 maart 1946 | pagina 2

BINNENLAND

Grepen uit het
Kadi o-programma

DE BIOSCOPEN

De nieuwe spelling vastgesteld

Britsche huisvrouwen
in rep en roer

RECHTZAKEN

STADSNIEUWS

Innerlijke wederopbouw

JANTJE PUK: GAAT VAREN

MOEILIJKHEDEN VAN
DIENSTPLICHTIGEN.

Voor de radio zei minister Meynen
glsreren dat vooral de dienstplichtige on
derofficieren er over Klagen dat zij niet
alleen uit' hun werk worden gerukt en
van hun hulsgezin worden gescheiden,
maar dat zij ln vele gevallen ook finan
cieel worden gedupeerd. Spr. geeft dit toe
Deze grief dient daarom zoo spoedig mo
gelijk te worden weggenomen.

Evenals ln het verleden dient weer ge
handeld te worden op basis der zooge
naamde kostwinnersvergoeding. De mi
nister deelde verder mede dat de wette
lijke regeling ls bekrachtigd, waarbij een
werkgever verplicht wordt zijn employe's
en arbeiders, die ln werkeiyken dienst
zijn opgeroepen ol die zich als oorlogs
vrijwilliger meldden, na hun demobili
satie ln dienst terug te nemen ln dezelf
de of ln een gelijkwaardige positie.

MEI 1946 KUNSTMAAND.

Onder den slagzin „De kunst gaat door
het vrije land. Mei 1946" wil men de ko
mende Meimaand over het geheele land
maken tot een maand van de kunst en
de cultuur ln bevrijd Nederland.

De gedachte daartoe is uitgegaan van
de „Federatie van beroepsverenigingen
van kunstenaars", die een centraal bu
reau ln het leven geroepen heeft, dat de
leiding van de plannen ter hand geno
men heeft en dat ln volledige zelfstan
digheid zal werken.

De kunstmanifestaties omvatten alle
terreinen van de kunst. Ook het ama
teurisme zei daarbli ingeschakeld wor
den.

Het ligt in de bedoeling een tijdelijke
periodiek uit te geven. Deze zal ..feest
der Muzen" genaamd worden.

Naast tooneel. en muziekuitvoeringen
zullen er ln de provinciale centra ten
toonstellingen gehouden worden van
beeldende kunstenaars uit die centra, die
op hun beurt weer beeldende kunste
naars van elders als gasten zullen ont
vangen. Het amateur-tooneel zal spelen
,,De geuzenwaard" van mevr. Verkade
Cartler van Dissel, hetwelk de staking
van 1943 tot onderwerp heeft. Dit stuk
werd door Cees Laseur voor dat doel af
gestaan.

ROODE KRUIS PERSONEEL
NAAR INDIË.

Prinses Juliana heeft gistermiddag,
voor het eerst na Haar herstel, weder
een bezoek gebracht aan het hoofd
bestuur van het Nederlandsche Roode
Kruis te Den Haag. Zü nam persoon
lijk afscheid van de 15 man verplegend
personeel, die heden per skymaster naar
Nederlandsch-Indië vertrekken om daar
werkzaam te zijn op de schepen met
repatrieerenden.

SPECIALE TEXTIELPUNTEN WORDEN
ONGELDIG.

In verband met het ln gebruik nemen
van nieuwe textlelkaarten, waarop na
30 April meer artikelen dan tot dusverre
kunnen worden gekocht, zullen de door
de distributiediensten uitgereikte spe
ciale punten voor een aankoop van tei-
tlelgoederen per 1 Mei a.s. hun geldigheid
verliezen. Men wordt aangeraden de spe
ciale punten dus voor 1 Mei a.s. te/ be
steden, aangezien geen gelegenheid zal
bestaan tot omwisseling.

De punten van de thans ln gebruik
zijnde textlelkaart v.a. 510, alsmede de
sokken/kousenbon a blijven ook na 1
Mei a.s. geldig. In dit verband wordt er
nogmaals de aandacht op gevestigd dat
losse bonnen en punten van textlelkaar
ten niet geldig zijn.

COMMISSIE VAN POLL VERTROKKEN.

Hedenmorgen vertrokken van Schiphol
do heeren M. J. W. van Poll, H. A. Kort
hals, H. J. W. A. Meyer Ink, Chr. J. I. M.
Welter en mr. J. van Andel, deel uitma
kende van de commissie Van Poll, (de
laatstgenoemde als secretaris! die ln
Indlë gedurende vijf weken zich een In
druk zullen vormen van de situatie al
daar.

Prof. dr. B. C. de Savornln Lohman, die
als lid van de Eerste Kamer eveneens deel
uitmaakt van de commissie, maar door
ziekte verhinderd ls de reis mee te ma
ken, zal in den loop der volgende week
naar Batavia vertrekken.

UIT DE OMSTREDEN.

OEGSTGEEST.

Wat wil de Cli. Hist. Unie? Hierover
sprak dr. J. J. Schmal lid van de 2e Ka
mer der St. Gen. ln het Witte Huls
voor de afd. Oegstgeest, nadat deze was
Ingeleid door den heer L. de Neef.

Dr. Schmal behandelde ln korte trek
ken de landspolltlek, keerde zich tegen
wat hij noemt geldsmijterij en de onvaste
lijn bij de Indische politiek, waarna hij
kwam tot de onderlinge politieke ver
houdingen. Spr. besloot met de vraag of
de Chr. Hist. Unie nog een taak had, wat
spr. met ondubbelzinnig Ja bevestigde.
Het ls niet genoeg naar de historie te
zien men moet ook geschiedenis weten te
maken en daartoe is nu voor de Ch. Hist.
Unie de gelegenheid. Met dankgebed werd
dezen zeer matig bezochte vergadering
gesloten.

Ten nadeele van H. H. K. ls door
het openbreken van een schuur op zijn
tin een kruiwagen en diverse tuingereed
schappen ontvreemd.

Tegen F. F. J. van H. te Leiden ls
proces-verbaal opgemaakt terzake van het
verkoopen van zwarte brandstoffen tegen
zwarte prijzen, terwijl de kooper W. B.
alhier tevens tegen de lamp liep en de
brandstoffen ln beslag werden genomen.

Ten nadeele van A. v. d, G. te Rijns -
burg is z(Jn rijwiel ontvreemd.

Tegen H. J. H. uit Sassenhelm ls
proces-verbaal opgemaakt wegens het on
verantwoord vervoeren van 6 kazen,

Ten nadeele van J; B. uit Leiden ls
een 3-tal jassen ontvreemd uit zijn auto
welke hij had verzuimd af te sluiten.

De heer C. J. M. Bakker alhier ls
benoemd Jot lid van de Grondkamer voor
Zuid-Holland.

VOOR ZONDAG 17 MAART.

Hilversum 1 (301 M.) NCRV: 8.30—
9.30 uur: Prot. studlodlenst, voorganger
ds. R. de Bruin te Veenendaal; KRO;
10.0011.15 uur: Mlsultzendlng uit de
kapel van de RK. muziekschool „St.
Caecilla" te Utrecht, pater dr. Caecillanus
Hulgens O.F.M.; 13.3013.50 uur: lichte
Nederlandsche muziek, aangeboden aan
de B.B.C.; 13.5014.10 uur: vraaggesprek
o.l.v. Leon Povel over de zorg voor Ne
derlandsche oorlogsgéwonden van Mei
1940; 16.0016.30 uur: ziekenlof uit
Sparrendaal te Vught; EKOR: 17.30
18.45 uur: prot. kerkdienst uit de Geref.
Kerk te Lelden, voorganger ds H. A.
Wlersinga. orgel Wim Bulthuis; NCRV:
18.4519.15 uur: Bach-concert; KRO:
20.1720.50 uur: Harteveld kwartet
6peelt Op 51 no. 2A Moll. Brahms: 21.20
21.45 uur: ,,De St. Jozef preek van
pastoor Kampenaars" door Ben Bunders:
21.4522.00 uur: Amusementsorkesten;
22.1522.35 uur: Sylvestre trio; 23.00—
23.30 uur: ensemble George Frank.

Hilversum II (415 M.) IKOR: 10.30—
12.00 uur: Prot. kerkdienst uit de Oost-
zydorkerk te Zaandam, voorganger ds. J.
Elkema te Zaandam: AVRO: 12.0012.30
uur Harpkwartet; 13.1513,50 uur: Mu-
sette-orkest o.l.v. Frans van Cappelle;
14.0514.30 uur: boekbespreking door dr.
P. H. Rltter Jr.; 14.30—16.30 uur: Con
certgebouworkest o.l.v. Ed. v. Beinum m.
m.v. J. Thibaud. viool: VARA: 18.15
18.50 uur: bravour en charme: 18.50
19.10 uur: discussie over evenredige ver
tegenwoordiging; 19.1019.30 uur: Jan
Vogel en z(Jn accordeonorkest: AVRO:
20.0520.35 uur: feestconcert van de
Amsterdamsche Postharmonle bij 40 Jarig
bestaan ln concertgebouw te Amst-erdam:
20.3521.10 uur: deel V hoorspel „Haal
Paul Vlaanderen er weer bij" door Fran-

Casino Wat ls het toch. dat wij
tegenover verscheidene Amerikaansche
films zoo geheel anders staan dan vóór
den oorlog? Heeft de harde realiteit van
de achter ons liggende jaren onze oogen
geopend voor het valsche pathos en de
overdreven sentimentaliteit, welke inhac-
rent ls aan zoovele producten der Ame
rikaansche filmindustrie, ol zijn wij door
ai het dramatisch gebeuren in de wereld
alleen maar ongevoelig geworden voor het
klein-menschelljke leed rondom ons
Merkwaardig: wij bewaren een voortref
felijke herinnering aan Elisabeth Bergner
ln „Der «Trliumende Mund": haar spel
in ,Ga nooit van me weg" doet er ln
menig opzicht aan denken en tóch: dit
genre films laat ons volkomen onberoerd,
dit soort romantiek Is niet meer van
dezen tijd. Achter de dramatische hoogte
punten zien wij ondanks de niet te ont
komen suggestiviteit der uitbeelding de
armelijkheid van den Inhoud en de re
gietrucs van den cameraman. Het weer
zien van deze onmiskenbaar groote ac
trice beteekende voor ons een teleurstel
ling, doch 't is misschien niet ln de eerste
plaats haar schuld!

Lido Sacha Gultry. bekend Fransch
acteur, ontpopt zich als een voortreffelijk
clnéast. schrijver van dialogen en regls-
setir^in de film: „De negen vrijgezellen".

Geestig is dit verhaal, waarin een aantal
oude heeren pro forma met een vrouw
trouwt, om haar de Fransche nationaliteit
te laten behouden, van het begin tot het
eind De karakter-uitbeelding ls daarbij
uitnemend getroffen, zoodat men met het
grootste welgevallen dit boelend ultge-
werwt, qriglnecele gegeven volgt. Sacha
Gultry op z(Jn best! Hij wist ook zijn me
dewerkers prachtig te kiezen

Luxor. Stalingrad' Symbool van

strijd, leed enRussische overwinning.

De stad, die niet mócht vallen en na 100
dagen bevrijd werd van de Duitsche storm
aanvallen. Twee kolossen stonden daar
aan de WolgSi tegenover elkaar: de totale
oorlog werd ln de straten der stad ont
ketend, het Duitsche offensief volkomen
gebroken. Van de gevechten van man
tegen man. van al het gruwzame, dat'zlch
daar afspeelde, krijgt men een natuurge
trouwen Indruk bij het zien der docu
mentaire film „.Stalingrad", met gevaar
voor eigen leven gemaakt door Russische
operateurs, terwijl episoden uit Duitsche
Journals zijn ingela^cht. Een film, die
slechts tot één kreet aanleiding
kan geven, n.l. „Nooit meer oorlog!"

Rex Wie van een geheimzinnige
thriller met spoken en schietpartijen houdt
brenge deze week een bezoek aan dit
theater, waar Lloyd Hughes en June Col-
lyer ln ..Het scook achter de coulissen"
de aandacht tot aan de laatste meter film
gespannen weten te houden. In het blj-

programma een komische film, welke ons
in tal van aardige veelal wat gezochte
momenten den strijd tusschen twee dag-
bladdlrectles en -redacties doet zien, om
toch maar vooral het eerst met het nieuws
uit te komen en de bladen aan den man
te brengen. Bij het zien van de vele gooi
en smijtscènes en het veelvuldig gebruik
van het pistool prezen -wij ons gelukkig,
dat deze methoden in de Nederlandsche
Journalistiek nog geen burgerrecht heb
ben verkregen.

Trianon „Het. Chineesclie Landhuis"
gaf eens Albert van Dalsum gelegenheid
tot het scheppen van een zijner meest
befaamde tooneelcreatles. Op de film
wordt de figuur van Sing uitgebeeld door
Paul Lukas en temidden van de praal en
de pracht van het Chineesch palels, dat
de regie ons voor odgen toovert, weet ook
hij die romantische en soms adembene
mende sfeer te scheppen, welke wij ons
van het tooneel nog zoo goed herinneren.
Kay Walsh en Jane Baxter zijn de vrou
wen, die het slachtoffer dreigen te worden
van de Chlneesche bloed wraak en haar
spel paste ten volle ln het raam van dit
wat sombere, onheilspellende verhaal. Pe
ensceneerlng ls smaakvol, maar vrij van
alle overdrijving en daardoor ten volle
aanvaardbaar. Het mooie, maar geheim
zinnige „Chlneesche Landhuis" zal deze
week tallooze bezoekers trekken en men
zal ongetwijfeld zijn moeite met eenlge
uren van prettige ontspanning beloond
vinden!

Nadat door de nederlandschBelgische spel ling-commissie de nieuwe Neder
landsche schrijfwijze in gezamenlijke besprekingen was vastgesteld, is deze in
België reeds bekrachtigd. In ons land Kan binnen afzienbaren tijd een wets
ontwerp dienaangaande worden tegemoet gezien.

De officieele schrijfwijze van de Ne
derlandsche taal is de schrijfwijze vol
gens De Vries en Te Winkel, met in
achtneming van het onderstaande:

1. De „e" wordt in open lettergrepen
niet verdubbeld. De „e" blijft echter aan
het einde van een woord alsmede in
samenstellingen en afdeelingen van
woorden op ..ee" als weemoed, Zierik-
zeeschë, onderzeeër, zeeschip, tweede.
Ook geldt dit voor woorden als Goeree-
sclie en overzeesche.

Als samenstelling met woorden op „ee"
worden ook beschouwd samenstellingen
waarvan het eerste lid, op ,.ee" uit
gaande. niet of niet meer als afzonder
lijk woord voorkomt, zooals deemoed,
eega. Leewater en dergelijke.

2. De ,,oM wordt in open lettergrepen
niet verdubbeld. De ..o" blijft echter in
goochelen, goochem, loochenen, alsmede
ln hun samenstellingen en afleidingen.
Verkleinwoorden van woorden op „o"
worden behandeld als de overeenkomsti
ge woorden op „a" en „u": strootje,
evenals slaatje, vlaatje en dergelijke.

3. „Sch" wordt alleen daar geschreven,
waar de „ch" uitgesproken wordt. De
„ch" blijft echter in achtervoegsel „isch".

4. De uitgangen „-e" en ,,-en" van het
lidwoord ,.een", van „geen" en van de
biivoegeliike bezittelijke voornaamwoor
den „mijn", „uw", „zijn", „hun" en
„haai-" mogen, behalve in staande uit
drukkingen als „Hare Majesteit", „te zij
nen huize" e.d. worden weggelaten.

5. De naamvaluitgang ,,-n" bij lid
woorden. voornaamwoorden, bijvoeglijke
naamwoorden of daarmede gelijkstaan
de woorden mag, behalve in staande
uitdrukkingen als onder 4 bedoeld, wor
den weggelaten.

Overgangsbepalingen.

1. al Op de schrijfwijze van dê Ne
derlandsche aardrijkskundige namen
zijn de regels 1—5 'niet van toepassing
totdat een officieele spelling van deze
namen zal zijn vastgesteld.

b) In woorden, die van aardrijks
kundige namen zijn afgeleid en niet
van zoodanige namen deel uitmaken,
volgt het achtervoegsel de regels 1 tot
3. Het grondwoord of het gedeelte
daarvan, dat in de afleiding voorkomt,
behoudt den vorm, dien het volgens
het onder a) bepaalde heeft, evenwel
met dien Verstande, dat de regels 1—2
worden toegepast op den klinker van
de lettergreep, die onmiddellijk aan het
achtervoegsel voorafgaat.

Voorbeelden: Utrechtse theerandjes.
Leidse kaas, Tiense suiker. Brugse
kr.nt, Sneker zeilwedstrijd, Schier-
monnlkoger.

In afleidingen van aardrijkskundige
namen, die volgens a) „sch" aan het
einde hebben, blijft „s(sch)" bewaard.

VoorbeeldenOudenbossche kwekers,
Bossche koek.

c) Namen van straten, pleinen, la
nen e.d. worden niet als aardrijkskun
dige namen behandeld en volgen mits
dien de spelregels met inachtneming
van het onder b) bepaalde.

Voorbeelden: Hoogeveense, Naamse
vest, grote markt. Roosendaalse.

d) Namen van landen, zeeën, rivie
ren, steden enz. buiten Nederland en
België, waarvoor het Nederlandsch een
eigen vorm heeft, alsmede hun samen

stellingen en afleidingen, volgen de
regels 13.

Voorbeelden: Wenen, Duitsland, Pa-
rij se mode.

2. Ten aanzien van het voornaam
woordelijk gebruik en het gebruik van
tweede-naamvalsvormen als „der",

J „dezer", „zijner" enz. zullen aanwijzin
gen worden gegeven in een samen te
stellen volledige woordenlijst.. Totdat
deze van kracht wordt, richte men zich
naar de woordenlijst van De Vries en
Te Winkel.

3. De schrijfwijze van de bastaard
woorden, alsmede die van de z.g. tus-
schenklanken in samenstellingen zal
nader worden geregeld in de onder 2
(overgangsbepalingen) bedoelde woor
denlijst.

Totdat deze van kracht wordt, geldt
de schrijfwijze van de woordenlijst van
De Vries en Te Winkel.

In België zal de uitvoering van de
door de gezamenlijke commissie vast
gestelde conclusies en regels voltooid
moeten zijn uiterlijk over drie jaar,
d.w.z. dat de nieuwe schrijfwijze dan
moet zijn doorgevoerd bij het onder
wijs van het Nederlandsch. bij de ad
ministratieve briefwisseling, bij den
Nederlandsclien tekst der wetten en
besluiten en, in het algemeen, bij alle
openbare act-en uitgaande van de wet
tig aangestelde overheid.

De krantenberichten hebben het
ons in geuren en kleuren verteld.
Hoe in geheel Engeland de huis
vrouwen ontevreden zijn, om
dat de levensmiddelenrantsoenen
minder zouden worden.
De Nederlandsche huisvrouwen
hebben echter nog grootere zor
gen gekend en zij hebben het ook
nu nog niet gemakkelijk. Zelfs
de Gruyter kan nog steeds niet
alles leveren. Toch is het een
genot, dat er alweer meer te
koop is. Ziet de huisvrouw de
aantrekkelijke etalages van de
Gruyter, dan denkt ze: „Wat een
vooruitgang, vergeleken bij ver
leden jaar". Haar inkoopen doet
ze dan ook in die goed verzorgde
winkels, waar ze niet alleen
betere waar, maar bovendien
10 korting krijgt. Voor tien
gulden aan cassabons, één gulden
contant terug Zóó verlicht de
Gruyter de zorg van de Neder
landsche huisvrouwen en helpt
h^ar sparen.

1176 (lug- Med.)

BIJZ. GERECHTSHOF.

Predikant veroordeeld.

Het bijzonder gerechtshof te Amsterdam
heeft uitspraak gedaan in de zaak tégen
ds. H. Oldeman uit Santpoort, die ge
durende de bezetting jongens, die sabo-
tageplanuen beraamden, aangegeven had
bij den S.D. Voor dit feit werd hij ver
oordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf.

Voorts maakte de predikant er een ge
woonte van persoonsbewijzen voor vijfen
zeventig gulden op te koopen, en deze
voor prijzen varleerend tusschen 750 en
1250 gulden aan ondergedoken Joden te
verkoopen. Waar de predikant verklaarde
dat lilj deze winst aanwendde voor het
onderhoud van bij hemzelf ondergedoken
joden veroordeelde hot hof hem voor dit
feit tot een gevangenisstraf van slechts
2 Jaar.

De gemeente-ambtenaar P. Visser uit
Haarlem, die met een zeer geringe winst
de persoonsbewijzen aan. den predikant
verkocht, maar in de meening verkeerde

cis Durbrldge: 21.1021.35 uur: recital
door PioTre Bernac en Francis Poulenc,
plano: 21.3522.15 uur: orkest Malando:
22 15—22.30 uur: vraaggesprek met dr.
R. v. d. Waard over 40 Jarig bestaan Ned.
Relsvereeniging: 22.3023.00 uur: Metro
poleorkest o.l.v. D. v. d. Linden, m.m.v,
Tonny v. Hulst, zang: 23.1524.00 uur:
kris kras door discoland.

VOOR MAANDAG 18 MAART.

Hilversum I (301 M.) NCRV: 17.35—
18.30 uur. Celesta; 184519.00 uur:
sportpraatj? door D. Simons: 20.0521.30
uur: NCRV: koor en orke* o.l.v. P. v.
d. Hurk: 21.3021.45 uur: declamatie
door Nelly Zalme Roelofswaard; 22.15
22.30 uur: actueele geluiden; 22.3022.50
uur: moeilijke teksten uit het Nieuwe
Testament, door prof. dr. Bavlnck te
Utrecht: 22.5023 00 uur: aria's van
HSndel: 23.0023.40 uur- trio Op. 11 in
ex gr. t. van Schubert: 23 4023.50 uur:
gramofoonmuzlek.

Hilversum II (415 M.) AVRO: 18.18
—19.00 uur: Vaude ille-orkest o.l.v. Cor
v. d. Linden, m.m.v. H. Dor el. zang; 19.45
20.00 uur: lichamelijke opvoeding, door
G J. Scheurleer; RNIO: 20.0520.20 uur:
Ir J. Sevenster over vergoeding van oor
logsschade ln den landbouw: 20.2021.00
uur: avond mei odlë; 21.0021.15 uur:
prof. dr. H R. Hoetlnk over ..Het Neder
landsche Gemeenebest"; 21.1521.45
uur: zonnige zangplaten uit ttallë: 21.45
—22.10 en 22.3523.00 uur; Padlo phil-
harmonisch orkest o.l.v. Alten v Raal-te:
22.1023 35 uur: Voordracht van gedich
ten van de C- ite-himgroep door Wllly
Haak: 23 1524 00 uur: Amerikaanse!)
programma samengesteld door Klaas van
Lsicok en Jan de Winter.

daarmee een goeden daad te verrichten,
werd vrijgesproken.

Tegen den Noord wij kschen ambtenaar A.
A. Went, die verraden heeft dat er wapens
in de v. d. Berghstlchting verborgen lagen,
is gisteren gelijk gemeld de doodstraf
geëlscht door het Bïjz. Gerechtshof. Daar
na stond terecht Johan Krug, schoen
maker te Vries, die aan Went had ver
teld dat er wapens waren verborgen. Ook
tegen Krug werd de doodstraf geëisoht.

Tegen A> P. van der Kwaak, fabrieks
arbeider te Lelden, die in 1943 vrijwillig
tot de N.SK.K. was toegetreden, werd een
jaar gevangenisstraf geëlscht, door te
brengen ln een rijkswerkinrichting. Ver
dachte was eenlge malen gedeserteerd,
maar was verraden en had bij elkaar tien
maanden ln een concentratiekamp gevan
gen gezeten.

Tenslote werd de zaak tegen Th. Bloem
zaad. expeditieknecht te Lelden, door het
hof behandeld. Ook deze verdhad vtIJ-
wlllig dienst genomen by het N.S.K.K.

Verd. was afkomstig uit een N.S.B. gezin.
De adv. fiscaal hield rekening met dit
laatste en met den Jeugdigen leeftijd van
den verd. en elschte één jaar voorwaar
delijk gevangenisstraf met drie Jaar proef
tijd onder toezicht van de stichting poli
tieke delinquenten.

Uitspraak in al deze zaken over 14 dagen.
De bulp-iandwachter.

A. C. Zaal te Alphen «was ln zijn vrijen
tijd hulp-landwachter, al zou hij geen
„kwade" zijn geweest volgens zijn getui
genis.

Dat erkende de adv.-flscaal ook wel,
doch gezien de omstandigheden lludde de
pisoh tien Jaar gevangenisstraf met ont
zetting uit het kiesrecht. Het hof heeft
tot drie Jaar gevangenisstraf veroordeeld.

By de N.S.K.K.

De baggeraar J. v. Hameren uit Noord-
wijk was als monteur by de N S.K.K.
werkzaam geweest, en hy was ook lid der
N.S.B.

De adv.-flscaal vorderde een Jaar gevan
genisstraf; het hof heeft een Jaar ryks-
werkinrlchtlng opgelegd.

Niet zoo kwaad. Enkele inwoners
van Alphon hebben voor den machinist
H. do Laar vrlendelilke briefjes geschre
ven. Verdachte was lid der .N.S.B., was
bij de W.A., colporteerde etc.

Tegen hem luidde de clsch acht laar
gevangenisstraf, waarvan zes door te
brengen in een Rijkswerkinrichting.

Het Hof heeft ln deze zaak een psy
chiatrisch onderzoek gelast.

Bij den vijand De machinebankwer
ker A. Kuyper uit Alphen was bij de
N.S.K.K. ln dienst getreden nadat hll ln
1940 lid van de N.S.B. was geworden. De
adv fiscaal vorderde tegen hem acht Jaar
.waarvan zes laar door te brengen ln een
Rijkswerkinrichting. Het Hof heeft vilf
jaar gevangenisstraf opgelegd, waarvan
drie Jaar door te brengen in genoemde
Inrichting.

HET GOEDERENVERVOER LANGS
DEN WEG.

Spoorwegpolitiek der regeering aan
scherpe crltiek onderworpen.

In een zeer druk bezochte vergadering
van den kring Lelden van de vakgroep
Goederenvervoer langs den weg, welke
gisteravond ln de kleine Stadszaal werd
gehouden, heeft men uitvoerig van ge
dachten gewisseld over de spoorwegpoli
tiek van de overheid en wel ln het bij
zonder over de concurrentie, welke men
van de A.T.O. steeds ondervindt.

De voorzitter, de heer J. F. van der
Meer, heeft er ln zyn openingsrede op
gewezen, dat het zeer gewënscht ls, dat
men eèn krachtige actie voert voor ver
betering van den onhoudbaren toestand.
Het heeft er veel van weg, dat wy geen
vryo organisatie zijn, maar dat wij wor
den geregeerd door de ambtenary. In
derdaad wordt door de regeermgslnstan-
tles v/el naar onze meening gevraagd, maar
deze is alleen adviseerend en niet be
slissend. \vy zullén, aldus spr., stryden
tegen de spoorwegpolitiek der regeering
en het voortrekken der A.T.O., een seml-
overheldsinstelllng.

Spr. deed ln den loop van den avond
nog mededeeling van een besluit van het
hoofdbestmir om ln Mei te Amsterdam
en Rotterdam een. groote demonstratie-te
houden, waaraan honderden beroep?1
voerders met hun wagens zullen dee.
men. Tijdens de vergadering gaven alch
vele vervoerders op om aan deze demon
stratie hun medewerking te verleenen.

De vergadering was algemeen tegen het
streven van het hoofdbestuur om te ko
men tot een verdeeling van het vervoers
wezen ln secties. Men zou hierdoor kun
nen krijgen, dat voor iedere goederensoort
een aparte vervoerder wordt aangewezen.
Dit zou een chaotische toestand schep
pen. Ook zouden dan de controlemaat
regelen tot het oneindige worden uitge
breid. Het moet zoo worden, dat een be
roepsvervoerder alle goederen mag ver
voeren met voor bepaalde categorieën
speciaal geschikt materiaal en vakkennis.
Men verzocht het bestuur dit nog eens
extra onder de aandacht van het H.B.
te brengen.

ACADEMISCHE EXAMENS.

Geslaagd voor het doctoraalexamen II
Geneeskunde, de heeren A. C. Kruyt
(Lelden), F. J. Mastenbroek (Lelden) en
H. J. W. Dieben. (Wassenaar).

Candldaatsexamen rechten de heeren:
B. J. M. van. Sevenbergen (Den Haag), L.
van Heynlngen (Den Haag, G. J. Vermeu
len (Den Haag) en mej. C. Hoogenboom
(Leiden)

Candidaatsexamen Indisch Recht: mej.
J. Spier (Voorschoten), en de heer J, v.
d. Vliet (Den Hagg); doctoraalexamen In
dologie: de heer F. P. R. Kemmerllngh.
(Lelden)

Seml-arts examen: mej. A. M. Kerkhof.
(Lelden) en de heeren F. Kalsbeek
(Oegstgeest) en D. M. Plate (Hengelo).

Bevorderd tot arts de heer C. Boot
(Leidel-dorp)

R.K. VER. VAN KLEINH. IN
AARDAPPELEN, GROENTE EN FRUIT

De afd. Leiden van^bovengenoemde
ver. hield een belangrijke ledenverga
dering in het Parochiehuis „St. Fran-
ciscus".

Nadat de voorz., de heer G. Sassen
de vergadering had geopend met een
korte inleiding, werden enkele veiling
moeilijkheden behandeld.

Diverse vraagstukken zooals het be
kend maken vm personen, die geen
plaats aan de veiling kunnen krijgen,
het combineeren van inkoop en in
ontvangst nemen der verschillende pro
ducten, werden door den secretaris
naar voren gebracht. Er werd o.a. op
gewezen dat, de nieuwe regelingen of
fers zullen vragen van den geheelen
kleinhandel, welke hoofdzakelyk be
staan in het elkander behulpzaam zijn
bij het inkoopen en ontvangen der ge
veilde artikelen.

Daarna werden de voorstellen be
handeld voor den a.s. Bondsdag, welke
27 Maart in 's-Hertogenbosch zal wor
den gehouden. Deze bespreking stond
onder leiding van kapelaan W. Bende.

Als afgevaardigden werden gekozen
uit het bestuur de heeren G. Sassen en
G C. Mank en uit de leden de heeren
L. Meijer uit Voorschoten en J. P.
Mank uit Leiden.

MINISTER VOS TE OEGSTGEEST.

Waar het slot van het verslag van de
rede door minister Vos te Oegstgeest ge
houden, door elkaar is geraakt, laten wij
dit slot hier nog eens volgen:

Spr. zette voorts uiteen de te voeren
planeconomie en de politiek ten aanzien
van de bedryfsschappen. Het Ingediende
voorontwerp van wet ondervindt veel
critlek, doch hiertegenover kan worden
geconstateerd, dat hiermede niet socia
lisatie van de ondernemingen, doch van
den geest wordt beoogd. „Is die eenmaal
voltrokken, dan zijn wij ook niet bang
meer voor socialisatie van de onderne
mingen", aldus besloot spreker. Dit, en
dit alleen, is de weg naar grooter wel
vaart voor ons volk in een oprecht demo
cratische samenleving.

HARK-GOED KREN.

In verband met het groote aantal aan
vragen inzake Hark-goederen door perso
nen die tot do kleine kerken behooren,
deelt- men ons mede, dat deze aanvragen
niot schriftelijk kunnen worden inge
diend, aangezien deze niet in behandeling
zullen worden genomen.

Gisteravond heeft op het kruispunt
WasstraatThorbeckestraat een aanrijding
plaats gehad tusschen een vrachtauto en
een motorrijwiel. De 38-jarige M. S., be
stuurder van het motorrijwiel, kreeg hier
bij een hersenschudding. Hy ls door den
E.H.D. naar het Acad. Ziekenhuis vervoerd.

De heer A. H .J. de Jong alhier ls
bij beschikking van den minister van
Handel en Nyverheld benoemd tot lid
van den Zuiveringsraad voor het hotel-,
café-, restaurant-, penslonbedrijf en aan
verwante bedrijven.

Ds. H. C. Touw, Herv. predikant te
dezer stede, lieéft bedankt als voorzitter
van den Herv. Jeugdraad. Het ligt ln de
bedoeling om aan ds. Geursen, die de
volgende week Zondag als predikant der
N.H. Gemeente zal worden bevestigd, te
verzoeken- zich met dit voorzitterschap te
belastenv

De Generale Synode der N.H. Kerl:
heeft de NJI. Gemeente alhier aangewe
zen om steun tc verleenen aan c'.e ge1"
teisterde kerkelijke gemeente te Vllssin-
gen. De Leidsche diaconie en Genieente-
commlste hebben reeds een aanzleniyk

bedrag voor dit doel toegezegd.

HEDEN:

De geneeskundige dienst te Lelden
wordt van hedenavond 8 uur tot Maan
dagmorgen 8 uur waargenomen door de
doktoren de Jager. Kortmann, Simons
en Verbrugge.

Te Oegstgeest door dr. Hugenholtz.
tel. 20390.

ZONDAG.

Federatiehuis (Gerecht 10)Wijdings-
bljeenkomst. n,m. 7.15 uur.

MAANDAG:

Volkshuis: Leidsche Volksuniversiteit.
Spr, dr. Perdeck over de nieuwe Amerik
roman, 8 uur nam.

I Leidsche Schouwburg: „Rond een half
n-.illioen". 8 uur nam.

De Bioscopen.

Lido: dag. 2%y 7 en 9 uur; 's Zondags
2 l/z4J, '27 en 9 uur „De negen vrijgezel
len" t

Casino: dag. 2, 41/4, 7 en 91/4 uur
„Ga nooit van me weg" t

Trianon: dag. 2y2. 7 en 9 uur; Zater
dag en Zondag 2Vn. 4%7 en 9 uur,
„Het Chlneesche landhuis" t

Luxor: dag. 2Vz. 7 en 9 1/4 uur; Zondags
2 1/4. 4V2, 7 en 9 1/4 uur ..Stalingrad"
Rex: dag. 21/4. 71/4 en 9 1/4 uur;
Zaterdag en Zondag 2 1/4, 4 1/4. 71/4 en
9 1/4 uur. ..Het spook achter de coulis
sen"

t toegang 18 Jaar, toegang 14 Jaar,
0 toegang alle leeftyden.

De avond-, nacht- en, Zondagsdienst
der apotheken te LeidenAvordt van Za
terdag 16 Maart 13 uur tot Zaterdag 23
Maart 8 uur waargenomen door:

de Apotheek Kok. Rapenburg 9, Telef.
24807, de Apotheek „Tot Hulp der
Menschheid". Hooigracht 48, Tel. 21060.

Te Oegstgeest door: de Oegstgeester
Apotheek, Raadhuispark 8. Tel. 26274.

VER. TOT CHR. YVIJKVERPL.

„PREBE".

Jaarverslag over 1945.

•De Ver. tot Chr. Wijkverpleging
„Phebe" (Oude Vest- 91) zond ons haar
Jaarverslag over 1945, waaraan het Vol
gende is ontleend;

De vereeniging leed een droevig ver
lies door het overhjden van mevr. S. A.
C. van Nes—van der Pol, die tientallen
jaren als bestuurslid en als perming-
meesteresse met veel toewijding voor
„Phebe" zorgde Haar dochter nam de
plaats harer moeder in. De voorzitter,
prof. H. M. van Nes, die reeds meer
malen kennis gaf van zyn aanstaand
aftreden ten gevolge van zyn lichame
lijke gesteldheid, werd op zijn wensch
.vervangen door dr. J. Riemens, em,
pred. van Leiden; hij werd op de jaar
vergadering als zoodanig geïnstalleerd,
evenals zijn echtgenoote mevr. A. L. Rie
mens— Ccolsma. als bestuurslid. Aan
prof. van Nes werd hartelijk dank be
tuigd voor het vele, dat ook hy voor
Phebe heeft gedaan.

Een nieuwe bloeitijd mag voor Phebe
verwacht worden. Overigens bleef de
gang van zaken als vorige jaren.

De financiën gaven geen reden tot
klagen; een byzondere gave van f. 200.-
werd ontvangen ter nagedachtenis aan
mevr. van Nes. Dat het batig saldo zoo
groot is, komt ook hieruit voort, dat de
uitdeeling van melk en eieren ook dit
jaar stopgezet moest worden.

Ook ditmaal werd de Kerstfeestviering
opgeluisterd door het koor van Bijzon
dere Kerkelyke Gezinszorg. Dr. Riemens
had de leiding.

Ten slotte mogen hier de cijfers vol
gen, waaruit blijkt, dat Phebe niet nut
teloos haar plaats inneemt. In het
wijkgebouw werd 2138 maal hulp ver
leend aan 327 patiënten. Aan huis wer
den, voornamelijk door Zuster Jasperse,
89 zieken bezocht, en wel 2992 maal.
Daar komen nog 45 bezoeken aan zie
ken en armen bij Het aantal uitge
leende verplegingsartikelen bedroeg 53,
waarvan 47 terug ontvangen werden.
De nieuwe hoogtezon kon tengevolge
van gebrek aan elect-riciteit nog maar
weinigen ter hulpe zijn; slechts 116 be
stralingen vonden plaats.

Teneinde de oecumenische gedachte
te bevorderen heeft de kerkeraad der
N H. Gemeente te dezer stede in afwijkuig
van een tot dusverre gevolgde gewoonte
besloten om bij de intrede en bevestiging
van nieuwe predikanten alle bij de LK.O.
aangesloten kerkform&tles uit te noodi-
gen.

Kerkelijk leven

PREDIKBEURTEN
VOOR ZONDAG 17 MAART.

Leiden Doopsgez, Gem.: 10.30 uur.
ds. HP. Tulner van Deventer, Egllse
Wallonue: dix hemes et demie. mr. E.
Mahieu, pasteur Delft. Evang. Luth.
Gem.; 10.30 uur ds. J. H. Smit Duyzent-
kunst. Remonstr. Gem.: 1050 uur ds. P.

I M. Luca. Ver. van Vrljz. Herv. (Volks
huls) 10.30 u. dr. K. H. Boersema, Geref,
Gem.: 10 uur en 5 uur ds. L. Rljksen.
Chr. Geref. Gem.: 10 uur en 5 uur ds.
Joh. Jansen. Vrije Kath. Gem. (Vreewyk-
straat 19): 10.30 uur gezongen H. Mis.
Oud Kath. Kerk: 10 uur H. Dienst.

Oegstgeest - Ned. Herv. Gem., Gebouw
Hooge Morschweg: 9 uur de heer Joh. de
Groot uit Leiden. Groene Kerkje: 10.15
uur ds. A. P. v. d Haas. Pauluskerk: 10
uur, ds. D. J. Karres van Voorburg, 5 u.
ds. A. P. v .d, Haas. Klnderkerk „Irene":
10 uur de heer G. Koerselman. Geref
Kerk. Maurltslaan: 10 uur ds. Jac.
Eringa (Bidstond voor 't gewas), 5 uur
ds. Jac. Eringa. Gebouw Hooge Morsch
weg: 10.30 uur en 5 uur ds. M. J. Arnt-
zen, Ger. Kerk (art. 31). Willem de Zwlj-
gerkerk: 3 uur ds. A. Veldman. Vrljz.
Herv. Gemeente, Willem de Zwilgerkerk:
10.30 uur, ds. A. van Biemen van Haar
lem.

Ned. Herv. Kérk: Beroepen te Amster
dam (buurtgem. Noord) dr. W. Volger te
Harllngen; te Glessendam-Neder-Hardlnx-
veld J. Goedhart, cand. te Utrecht. Aan
genomen naar Delft (stud, pred.) J.
Wiersma te Hallum. Bedankt voor Tholen
(vac. J. Batelaan) J. Zwold-t te Goedereede.

Bedankt voor Surhulsterveen A. J.
Engels te Grootegast-Doczum.

Geref. kerken: Tweetal te Harderwijk
(vac. H. J. Riphagen) M. Hamming te
Oude-Pekela en J. Ribberink te Groote-
gast. Beroepen te Hallum H. Rozenberg te

MEDITATIE.

blijft in Hem (1 Joh.

2:28).

Wat toch is het aiakter van die
enkele dramatische dichterlijke wer
ken, die in de wereldliteratuur de
eeuwep door de menschen hebben aan
getrokken en zullen blijven aantrek
ken? Neem het levende drama van het
Jobslijden; neem de grootsche vlucht
van Dante's goddelijke comedie, zijn
drieluik over hel, louteringsberg en
hemel; neem Goethe's menschelljke
schepping van den Faustfiguur. Zou
het anders verklaard kunnen worden
dan door den stillen huiver, dat we,
hetzij beamend, hetzij weerstrevend,
ons zelf gesteld zien tegenover de diep
ste roerselen in ons hart?

Zouden wij dat Jobsgeduld hebben
gehad of vermoeden we vaag,, dat deze
heroïeke gestalte op de mestvaalt ons
te hoog gegrepen is? Is de dwaaltocht
van den Italiaanschen dichter door de
diepste schachten van het inferno niet
een doorloopende herinnering aan onze
duistere verlangens en geheime wan
daden' En lokt niet het hemelsche
licht, waar Beatrice den Florentijn-
sche zanger wenkt, ons allen aan?
Droom en ook wü niet onze daedroomen
van klare liefde in ongerepten licht
glans?

En zoo herkennen we in den Faust
ook den mensch van r"^n dag: De
zoeker en vorscher, bijna mismoedig en
wanhopig, die den gifbeker mengt en
heft en die zich stort in het nieuwe,
jonge ideaal, is hy ons niet verwant?
Of de bijfiguren? Leven ze niet rond
ons en zijn we hetzelf niet, de droo-
mers over den goeden, ouden tijd?
Hoevelen onzer hebben met Wanner
gezegd; Wat hebben we het toch heer
lijk ver gebracht!

inderdaad, de Faust is menschelijk,
levenswaar, levenswann naar onze
toestand is. Goethe nu schildert in dit
menschelljke meesterwerk echter nog
iets anders. Hij kent ook de geestelijke
débacle. De leegheid en voosheid lig
gen open voor hem en hoe vaak, als
wij eerlijk zijn, voor ons. En het
klinkt ons vertrouwd in de ooren:
Weh! Weh!

Du hasst sie zerstört
Die schone Welt.

Ja, wie hebben deze wereld tot een
puinhoop gemaakt? En we staan klaar
met ons antwoord, blij dat we de schuld
zoo overduidelijk op anderen kunnen
schuiven.

Ha, die nationaal-sociallsten, die
daar waarachtig in Neurenberg nog
gelegenheid krijgen,, om te zeggen.dat
.Rotterdam een vergissing" was; die
nu komen verklaren, dat de groote,
onfeilbare Führer al in 1943 n,iet nor
maal meer,was, maar die desondanks
millioenen den dood hebben ingejaagd,
al of niet omkranst met eikenloof, om
dat ze het eigen lijf niet wilden en
durfden wagen om dien dollen hond
neer te schieten. Ha. die landverraders
en collaborateurs, die we nu achter
prikkeldraad hebben. Zij hebben de
wereld arm en ziek gemaakt.

Mogelijk hebben zü de zwaarste,
maar stellig niet de eenige schuld. Een
dergelijke catastrophe had, indien wij
vóór 1940 gefeest waren wat we nu
zoo graag zijn, niet plaats kunnen
den. En daarom laat Goethe
die wijze uit Weimar kende den klei
nen menschelijken geest aller tyden
als geen ander op de aanklacht van
het Weh! Weh! volgen: „Aus demem
Inneren baue Sie wieder auf".

Dat houdt in. dat de schuld aan

.uiterlijke" ruïnes altijd een „inner
lijke schuld" is en tevens, dat geen
nieuwe, betere wereld kan worden op
gebouwd indien de grondslagen rüet
eelegd worden „van binnen uit De
herbouw vt - het innerlyke is voor
waarde. Niet voor een nieuwe stad, een
nieuwen polder, maar voor sen nieu
wen geest in die stad en in de boeren
hoeven.

D .t innerlijke leven nu behoeft voed
sel dat kan bij brood alleen niet le
ven. Het behoeft dus een schenker van
geestelijke spyze. Die stem te verstaan,
welke deze spijze aanbiedt, is hoogste
geschenk in deze wereld. De eeuwen
door heeft men naar die bron van
innerlijke kracht gezocht; stelsels zyn
opgebouwd om die bron te vinden.

Zouden wij het niet kunnen vinden
bij Hem, die naar Zijn wcord, de ware
vrede geven kan! Bij Hem, die de weg,
de waarheid en het leven is? Dan vin
den we de rust en de kracht tot ver
der gaan.

Die mijns harten vrede zyt
en de eenig ware ruste,
reine bron van klare lusten,
zuivre zon.fvan Zaligheid
laat mij willen en niet willen,
Wat Gij wilt en niet en wilt,
blijde gaande door het stille
leven in Uw vreê verstild.

Zwagerveen; te Rotteraam-Hdllegersberg
(2e pred.pl.) P. D. Kuiper te Sassenhelm;
te Zaandam (4e pred.pl.) D. W. v. d.
Laan te s Gravenzande. Bedankt voor
Leeuwarden J. Vrolijk te Zeist.

Ned. Prot. Bond Aangenomen naar
's'-Gravenhage J. G. Fischer. Ned. Herv.
pred. te Winschoten.

Ned. Herv. kerk —'Beroepen te Drie
bergen (vac. J. de Groot) (toez.) R. Bos
te Aalsum. Te Rhenoy N. K. v. d. Akker,
cand. te Weesp. Te Usquert R. B. Reln-
ders te Nleuwolda (Old.).

Geref-kerken Aangenomen naar Ter
Aar H. Munnik te Kuinre.

Geref. kerken naar art .31 K.O.
Tweetal te Hoek (Z.) Th. O. F. v. Kamp
cand. te Lelden en I. v. Til te Kampen.

Bedankt voor Buitenpost J. v. d. Zwaag
te Ambt-Vollenhove-Cadoelen.

Clir. Gerf. kerk Beroepen te 's-Gra-
vendeel J. Kampman te Opperdoes.

Geref. kerken Gemeenten Beroepen
te Amersfoort W. C. Lamaln te Rüssen,
die bedankte voor Dordrecht. Te Gene-
mulden R. Kok te Veenendaal.

Tekeningen van Rein Stuurman

69. Het is de Kiekendief, de schrik van
alle- weidevogels. Om zich heen ziet
Jantje een drietal jonge kiekendiefjes.
even groet als hijzelf, die er ook drei
gend genoeg uitzien met hun kromme
snavels en brutale, donkere ogen. Maar
ze zijn nog te jong en te onbeholpen
om hem kwaad te kunnen doen. De
Kiekendief bekijkt Jantje eens. „Wat
ben jij voor 'n beest? Ik dacht, dat ik
'n rat pakte» en nu heb ik jou'V

70. „Maar aflijn", zegt de Kiekendief,
„mijn kinderen zullen jou ook wel lus
ten. denk ik". Eij die woorden begint de
arme Jantje te bibberen van angst. Hij
ziet de witte, pluizige jongen, die met
open snavels om hem heen zitten en
hongerig piepen. Hij wil weg en kijkt

rondDaar ziet hij 'n opening om te

ontsnappen. In 'n wip staat hij over
eind. hij neemt 'n sprongNaast

hem, vlakbij, ploft de grote, gele klauw
van de Kiekendief.