LEIDSCH
DAGBLAD
Spanje in het Heden
WEERBERICHT
„Bouwplan 1946" kost 790 millioen gulden
Onze Indische troepenmacht wordt
80.000
ongeveer
Indisch nieuws
Met een enkel woord
man
De Russen in Perzië
Minister Vos sprak te Oegstgeest
V.
I In Spanje zelf wordt de confe-
rentie van Algeciras in 1906 als
een keerpunt beschouwd. Op die
conferentie werd de Marokko-
kwestie besproken. De Duitsche keizer
had zijn bezoek aan Tanger gebracht en
daar een van zijn beruchte redevoerin
gen gehouden. Er dreigde een crisis, een
der vele, welke tenslotte hebben geleid
tot den eersten Wereldoorlog. Het merk
waardige nu was, dat Engeland de
Spaansche wenschen te Algeciras onder
steunde daar werd de positie van
Spanje als „mogendheid der Middel-
landsohe Zee" erkend.
Streelde dit het gevoel van eigen
waarde der Spanjaarden, aan den ande
ren kant is er de binnenlandsche poli
tiek niet door verhelderd. De oorlog in
Marokko plaatste de regeering voor vele
moeilijkheden en de wisselende minis
teries weerspiegelden de steeds wisse
lende aspiraties der Spaansche partijen.
Aansluiting bij het West-Europeesc.be
blok of zelfstandigheidspolitiek bleef de
groote twistvraag, ook gedurende den
oorlog van 19141918.
Na den grooten wereldbrand is Spanje
een broeinest van revoluties en contra
revoluties gebleven. De monarchie
maakte plaats voor een verkapte dicta
tuur, die weer vervangen werd door een
republikeinsche regeering tot de enorme
ellende kwam van den Spaanschen bur
geroorlog, die leidde tot de regeering
van Franco met zijn Phalange.
In weinig woorden is hier een' zee van
wandaden, terreur, corruptie, leed ge
zegd. De economische toestand holde
achteruit, het verschil tusschen eenige
rrijken en millioenen arme stakkers werd
steeds grooter. Want dit is wel een der
merkwaardigste dingen; In Spanje ont
breekt vrijwel geheel een middenstand,
waartoe we dan ook kunnen rekenen een
ontwikkelden arbeidersstand. Enorme
rijkdom naast vale armoede, de uiter
sten.
Intusschen ligt dat Franco-Spanje
daar nog altijd als het Zuidelijke
bastion in West-Europa. En meer dan
ooit vraagt het de aandacht der wereld.
Geen wonder. Die wereld heeft ten
koste van enorme inspanningen en ver
lies van kostbare levens en 'goederen de
fascistische en nationaal-socialistlsche
dictators en hun aanhang in de diverse
landen verslagen en daar in Spanje
„regeert" of beter „heerscht" nog altijd
de man, door Hitler en Mussolini aan
de macht geholpen. Elk weldenkend
Europeaan voelt dit als een idioten toe
stand aan.
Dus opruimen! Dus krasse maatrege
len, zooals verbreking van diplomatieke
betrekkingen en dergelijke. Zoo eenvou
dig liggen de zaken echter niet.
Vast staat, daarover bestaat geen mis
verstand. dat Franco |in Europa door
eiken voorstander der democratie gehaat
wordt; dat men zijn terechtstellingen
der republikeinsche tegenstanders veraf
schuwt. Maar moet het niet tot naden
ken stemmen, dat mannen als Attlee
en Be vin, die men toch moeilijk tot de
vrienden van Franco kan rekenen, zoo
uiterst voorzichtig te werk gaan. Wij
noemen deze twee kopstukken uit de
moderne arbeidersbeweging in Engeland,
beschikkend over een zoodanige meer
derheid in het Lagerhuis, dat hun voor
stellen altijd worden aangenomen. Maar
zij komen niet met de voorstellen, die
in Frankrijk zooveel bijval vinden.
Nog eens, dat moet toch tot nadenken
stemmen.
Inderdaad is het motief der Engelsche
staatslieden, dat elk land zijn eigen bin
nenlandsche kwesties moet oplossen, in
principe het eenig juiste. Wil keuren
elk ingrijpen In binnenlandsche zaken
van een souvereinen staat af. Wij heb
ben ons verzet tegen het lonken der
N.S.B. naar onze Oosterburen en zullen
ons tegen elk dergelijk „aansluiting zoe
ken" blijven verzetten. Dat een partij,
bijvoorbeeld de vroegere SJD.A.P., hare
lessen leerde en moreelen steun van de
?roote socialistische partijen elders, heeft
nooit gemaakt, dat zij in ons staatsbestel
niet als Nederlandsche partij zou gegol
den hebben, die met Nederlandsche mid
delen naar verwezenlijking van haar
idealen ln Nederland streefde. Groote
bewegingen zijn internationaal. Maar
direct ingrijpen in de binnenlandsche
orde is gevaarlijk voor de mogelijke ge
volgen.
Een andere vraag is de openlijke af
keuring. Onze regeering spreke haar af
schuw uit over de door Franco getole
reerde misdaden, die in het Nederland
sche volk in zijn geheel zooveel afkeer
hebben bewerkt. Onzen moreelen steun
kunnen, wij den verdrukten in Spanje
schenken. En afbreking der handelsbe
trekkingen zou mogelijk, indien alge
meen in Europa en Amerika aanvaard,
tot catastrophale hongertoestanden kun
nen leiden, waardoor in de eerste plaats
de Spaansche arbeiders het kind van de
rekening zouden zijn.
Het Franco-probleem is niet zoo een
voudig. Moge Spanje den weg vinden, om
dit laatste broeinest van fascisme te
reinigen, waarna het zich enorm zou
moeten inspannen, politiek en econo
misch weer óp peil te komen. Zou een
algemeene sanctie dit kunnen ver
haasten?
85ste Jaargang
VRIJDAG 15 MAART 1946
No. 25728
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
De Bilt
avond:
verwacht tot Zaterdag-
Aangenamer weer. Voor het Noor
den en het Oosten van het land
afnemende bewolking met aanvan
kelijk nog hier en daar lichte
sneeuw. Later droog weer. In den
nacht lichte vorst; morgen overdag
stijging in temperatuur. Afnemen
de wind tusschen Oost en Zuid.
Er zullen dit jaar tienduizend
woningen worden gebouwd.
Het college van algemeene commis
sarissen voor den wederopbouw is
thans overgegaan tot publicatie van het
,3ouwplan 1946". In een begeleidend
woord leiding en beheerschlng der
overheid, door de omstandigheden ge
noopt, diep moet ingrijpen in de bouw-'
bedrijvigheid.
Meer dan ooit is th&ns een verant
woorde leiding en beheerschlng der
bouwbedrijvigheid noodzakelijk. Wij
staan immers aan het begin van de uit
voering van een ontzaglijk groot, vele
jaren omspannend, bouwprogram, dat
voorzien wil in het ontstellende woning
tekort; een program, dat vernieuwen en
herstellen moet, wat in den oorlog ver
nietigd en gehavend werd; een pro
gram, dat ons de uitvoering en vol
tooiing moet brengen van vele groote
werken. En deze taak moet volbracht
worden met een minimum aan materia
len, met efficiënt gebruik van de be
schikbare arbeidskrachten en met zoo
weinig mogelijk verspillen van kapitaal.
Dit bouwprogram zal zich moeten uit
strekken over een periode van minstens
10 jaren en de bouwbedrijvigheid zal in
die jaren grooter moeten zijn dan zij
ooit geweest is.
Voor het jaar 1946 is het bouwplan
thans gereed. Het zal moeite kosten de
materialen ter beschikking te krijgen,
welke wij noodig hebben, zoowel als vol
doende deviezen om die materialen in
het buitenland te koopen, maar de mi
nister vertrouwt niettemin dat het plan
zal slagen, daarbij een beroep doende
op de volle medewerking van de arbei
ders. De gemeenschap vraagt van hen
een offer, maar de minister wil trachten
al het mogelijke te doen om hen het ver
blijf „in den Vreemde" zoo dragelijk mo
gelijk te maken.
DE GRONDBEGINSELEN
VAN HET PLAN.
Het bouwplan gaat uit van de vol
gende grondbeginselen:
1. Inschakeling van alle beschikbare
bouwvakarbeiders,
2. In eenige der zwaarst getroffen ge
bieden worden arbeiders uit de overige
minder getroffen gebieden te werk ge
steld. Voor zoover deze arbeiders in de
plaats van tewerkstelling worden ge
huisvest is hun aantal op circa 25 pCt.
gesteld van het aantal arbeiders in de
gebieden, vanwaar zij komen. Evenzoo
is er rekening mede gehouden, dat een
zelfde aantal arbeiders buiten het ge
bied van het bouwbureau, waarin zij
wonen, te werk gesteld worden, v/elke
arbeiders dagelijks tusschen huis en
werk heen en weer reizen. Tot elk der
beide categorieën behooren 14.000 ar
beiders.
3. De op deze wijze in elk bouwbureau
beschikbaar komende of blijvende arbei
ders verrichten in de eerste plaats het
daa-r nog resteerende herstel der lichte
schade (huidige lierstelkosten begroot
op minder dan f.>3000 per woning). Ver
volgens het herstel van zware schade
tot ten hoogste 50 pCt. van het aantal
gevallen en in de 3de plaats den her
bouw c.q. den noodzakelijken nieuwbouw,
4. Het totaal bedrag van den op
die basis berekenden herbouw c.q.
nieuwbouw wordt in groote lijn als
volgt verdeeld:
25 pCt. woningbouw; 55 pCt. in
dustriebouw, boerderijen en overige
bedrijfsgebouwen; 20 pCt. overige
gebouwen.
5. Het openbare-werkenprogram (be
stratingen, havens, grondwerken e.d.)
wordt nog slechts in ruwe trekken be
paald, Dit program is door de belang
rijke rol, welke de grondwerken e.d.
daarin spelen, tamelijk elastisch. Een
verdeeling van het beschikbare bedrag
over den rijkswaterstaat, den provin
cialen waterstaat, waterschappen, ge
meenten, openbare nutsbedrijven en
spoorwegen geschiedt aan de hand van
de door deze diensten vroeger verwerkte
bedragen.
6. Op grond van het bovenstaande
worden de materiaalbehoeften bepaald.
Daarbij is reeds uitgegaan van de ver
vanging van een aanzienlijke hoeveel
heid hout door ander materiaal.
Komt een der benoodigde primaire
materialen «niet in voldoende mate be
schikbaar dan z-al het totale bouwpro
gram een evenredige verkleining onder
gaan. In beperkte mate zal dan de mo
gelijkheid bestaan over te gaan tot uit
voering van werkzaamheden, waarbij
het schaarsche materiaal minder noo
dig is.
BESCHIKBARE ARBEIDERS.
Het aantal beschikbare bouwvak
arbeiders wordt voor dit jaar ge
schat op 130.500 (tegen 163.000 in
1939).
Daarbij moet rekening worden gehou
den met verminderde arbeidsproducti
viteit door een onregelmatigen voort
gang van het werk als gevolg van het
uitblijven van materialen, met gebrek
aan kleeding en schoeisel, verminderde
scholing en verminderde werklust.
Wat de gebieden betreft waar arbei
ders van elders moeten worden gehuis
vest noemen wij: West Zeeuwsch-
Vlaanderen 2600 arbeiders, Venray 1340,
Gennep 1000, Walcheren 2550, Deventer
640, Nijmegen 1030, Veluwezoom Oost
1030, Land van Maas en Waal 690,
Venlo 525, Land van Heusden en Altena
260, Veluwezoom West 185, Zeeland
Noord 430, Roermond 620, Meyel 250,
N.-O. Brabant 620, Goeree en Overflak-
kee 155, Weert 70.
Het openbare-werkenplan wordt in
groote lijnen bepaald door het aantal
beschikbare grondwerkers. In 1946 zijn
naai' schatting in totaal beschikbaar
grondwerkers. In 1946 zijn naar schatting
in totaal beschikbaar 21.900 grondwer
kers, waarvan er ,na aftrek van de
'grondwerkers voor het gebouwenplan,
voor de uitvoering van openbare werken
circa 20.000 overblijven.
Benoodigd zijn verder c.a, 7500 sme
den, electriciens, loodgieters e.d. en een
groot aantal ongeoefenden.
DE WONINGBOUW.
Dit jaar zal met den bouw van 12.500
woningen worden aangevangen, verdeeld
als volgt.:
Groningen 400, Friesland 250, Drenthe
250, Overijssel 700 (w.o. 100 voor den
N.O.-polder), Gelderland 1000. Utrecht
150, Noord-Holland 1750 (w.o. 500 voor
Amsterdam), Zuid-Holland 4550 (w.o.
1000 voor Den Haag en 2500 voor Rot
terdam), Zeeland 600, Noord-Brabant
1500 (w.o. 600 voor Eindhoven), Limburg
1350.
Verondersteld wordt dat er van de
12.500 woningen eind 1946 tienduizend
voltooid zullen zijn.
TOTALE KOSTEN.
De kosten van het totale bouwplan
1946 worden geraamd op rond
f790.000.000 (geldswaarde 1946)
De deviezenbehoefte vooor 1946 wordt
voor het bouwplan voorloopig globaal
bepaald op rond f. 234.000.000.
Li verband met het uitvoeren van de
plannen voor volgende jaren moet de
opleiding van vaklieden, speciaal tim
merlieden, metselaars, stucadoors en
betonijzei-vlechters op groote schaal ter
hand genomen worden.
Dienstplichtigen na een jaar
weer huiswaarts
(Van onzen parlementairen redacteur)
Hier en daar schijnt men nog niet
precies te begrijpen, hoe het zit met
het straks gaan dienen in Nederlandsch-
Indië, alsmede met de oproepen van re
serve-officieren en reserve-onderoffi
cieren.
Na ingewonnen inlichtingen bleek mij,
dat het plan bestaat om de 20 a 30
duizend man, die met 1 Mei onder de
wapenen komen (lichting 1945) te gaan
oefenen met het oog op uitzending naar
Indië, wat vervolgens in het najaar
eveneens zal geschieden met de evenveel
manschappen, die dan onder de wape
nen zullen komen en die behooren tot
de lichting 1946.
Wanneer de eerstvermelde groep mi
litairen dusdanig opgeleid zullen zijn,
dat deze min of meer bruikbaar te
achten vallen om in Nederlandsch-Indië
te gaan dienen, hetgeen vermoedelijk
omstreeks October misschien iets
later het geval zal wezen, zullen zij
daarheen vertrekken. Daarna kan de
training van de in October opkomenden
een aanvang nemen, waarop deze waar
schijnlijk tegen Mei 1947 naar den Oost
zullen vertrekken. Met de troepen, die
Mohamadi Parikesit luitenant-kolonel
K.N.I.L,
Bij een decreet van den luitenant-ge
neraal is Mohamadi Parikesit, sultan
van Koetei (Oost-Borneo) benoemd tot
luitenant-kolonel infanterie k la suite
van het K.N.I.L. en geplaatst bij den
generalen staf.
Nieuwe benoemingen bU het K.N.I.L.
De Ned.-Indische voorlichtingsdienst
deelt mede: kolonel S. de Waal, die
eenigen tyd geleden met het commando
over de troepen in het gebied ten Zui
den van Batavia van gen.-majoor W.
Schilling had overgenomen, heeft thans
het bevel gekregen over alle troepen, die
in het gebied van Batavia onder com
mando van zijn voorganger hebbèn ge
staan.
Luit.-kolonel Statius Muller is in
plaats van luit.-kolonel Fokkema, die
naar Nederland vertrekt, benoemd tot
territoriaal bevelhebber. Kolonel C. van
de Hoogenband is als chef-staf van het
troepencommando vervangen door ma
joor J. M. J. Wegner. Majoor Wegner
zal den nieuwen post van directeur van
het archief voor oorlogsgeschiedenis be-
kleeden.
BINNENLAND.
Aan. alle commandanten van mili
taire onderdeelen is opdracht gegeven tot
het houden van avondcursussen voor be
stuurders van motorvoertuigen. Verwacht
mag worden, dat deze maatregel in de
nabije toekomst tot het gevenschte re-
sultaav zal lelden en zal bijdragen tot
een dadng ln het verkeersongevallen-
cijfer.
Er zijn thans per schip ongeveer
22.000 menschen uit Indië gerepatrieerd,
dat is bijna de helft van het te verwach
ten totaal.. Ook op Schiphol komen re
gelmatig gerepatrleerden aan'en wel vier
k vijf vliegtuigen per week met gemid
deld 28 passagiers per vliegtuig (in de
toekomst zelfs zeven per week met 40
per vliegtuig). Van alle repatrleeTenden
blijft 15 k 20 pet. ln Amsterdam achter
óf omdat zij er werk hebben of omdat zij
niet op het platteland willen wonen.
De te Utrecht bij den grossier H. ln
een magazijn aan de Oudegracht ln beslag
genomen partij serviesgoed bllikt. volgens
de „Msb." een vooroorlogsche waarde van
3 ton te hebben. H. Is vier Jaar lid ge
weest van de N.S.B.maar al eenigen tijd
•weer op vrije voeten.
De 12 vermiste leden van het ge
strande Noorsche schip .Betty" zijn te
Antwerpen aangekomen.
Onze landgenoot ir W. J. van der
Oord, ingenieur bij den rijkswaterstaat,
is benoemd tot adviseur van de Chinee-
sche regeering in dienst van de U.NR.R.A.
en zal 18 Maart naar China ertrekken.
Minister Ringers heeft vanmorgen
een vlucht van enkele uren boven West-
Du-'csck1 and gemaakt.
Opnieuw zijn een aantal landgenoo-
ten uit Polen ln Zweden aangekomen,
De maximumprijzen voor snijbloe
men. potplanten, bloemstukken en bloem
werken zUn Ingetrokken
Gistermiddag is te Vllsslngen een
maritieme tentoonstelling geopend.
Naar aanleiding van diverse berich
ten en geruchten omtrent knoeierijen bij
de H.A-R.K. te Amsterdam meldt de
„Msb.", dat wel is waar tallooze men
schen zijn verhoord maar dat er slechts
één arrestatie heeft plaats gehad. De
aangehoudene heeft zich wederrechtelijk
uit Amerika gezonden goederen toege-
elgend
Zoo lang dr. Smlts'kamp van de
medische afdeellng van de
Rapwl, die thans op weg naar
het moederland is, om ten be-
ho.ve \an geëvacueerde kinde
ren serum tegen mazelen te
verkrijgen, nog niet naar Ba
tavia ls teruggekeerd, zal het
aan kinderen, die nog geen
mazelen hebben gehad, niet
geoorloofd zijn, uit Neder
landsch-Indië naar Holland te
vertrekken.
Gascomfooren en saskooktoestellen
kunnen voortaan zonder vergunning
worden gekocht.
Ds electrlflcatle van de lijn Amers
foortAmsterdam maakt zulke vorderin
gen dat vermoedelijk omstreeks 1 Juli
de electrisehe trein zal gaan rijden,
De eerlang ln te voeren nieuwe Ne
derlandsche spelling zal ook voor België
gelden.
Aneta meldt uit Batavia dat alle
verloven van het z.g. republikeinsche
leger zijn ingetrokken.
De geallieerde aanvoercolonne die
op Java bij Soekaboeml was aangevallen,
is te Bandoeng aangekomen.
BUITENLAND.
Tegen de echtgenoote van den Noor-
schen schrijver Knut Hamson zal een
aanklacht wegens collaboratie worden in
gediend.
De Tsjechische regeering heeft be
sloten maarschalk Tl to de sier van de
orde van den Witten Leeuw „voor de
overwinning" en het Ts.lecho-Slriwaaksche
oorlogskruls 1939 te verleenen.
In de Japansche haven Osakl is aan
boord Yan twee Japansche schepen een
partij van zeven en een halve ton opium
in beslag genomen, welke voor versche
ping naar China bestemd was.
De Tsjecho-Slowaaksche premier,
Flerllnger, heeft in de nationale vergade
ring betoogd, dat het grootste deel van
het Tsjecho-Slowaaksche leger gratis met
materiaal van de sovjet-unie zal worden
uitgerust.
Bij ongeregeldheden te Palermo,
Andxia en Publla. op Sicilië, welke drie
dagen duurden, werden zeven burgers en
vier politiebeambten gedood, zestig per
sonen werden gewond. De ongeregeldhe
den ontstonden tengevolge van werkloos
heid en hooge kosten voor levensonder
houd.
Er is officieel bekend gemaakt, dat
het Engelssche koningspaar en de prin
sessen Elizabeth en Margaret in het be
gin van het volgend JaaT, een bezoek aan
Zuld-Afrlka zullen brengen.
President Truman heeft aan 125
vooraanstaande Amerlkaansche burgers
verzocht deel uit te maken van zijn na
tionaal hulpcomité en de leiding te ne
men ln h,un organisaties en gemeenschap
om aan het publiek de noodzakelijkheid
duidelijk te maken van voedselbesparlng
om Amerika ln staat te stellen grootere
hoeveelheden voedsel naar het buiten
land te zenden.
Oud-president Herbert Hoover, eere
voorzitter van het hulpcomité zal op 17
Maart naar Europa vertrekken om den
voedseltoestand op te nemen.
Het Arabisch bureau ln Palestina
heeft tegenover een correspondent van
Reuter verklaard, dat het memorandum,
waarin het Arabische standpunt uiteenge
zet wordt, aan 500.000 Joden, die mo
menteel op wettelijke wijze in Palestina
verblijven, het volledig burgerschap ln
een voorgestelden democratlsch-Arabi-
schen staat Palestina aanbiedt.
De regeering van Libanon heeft ge
weigerd zich te vereenigen met het Pran-
sche voorstel, waarbij de Fransche troe
pen pas over een Jaar het land zouden
hebben verlaten.
thans reeds in Malakka en elders zijn
opgeleid en die tot plus minus 40.000
man gebracht zullen worden, zal men
dan in totaal over 4 divisies voor Indië
beschikken, zijnde 80.000 man. Mocht
intusschen de toestand in Indië zulks
toelaten, dan zouden de nu op 1 Mei
onder de wapenen komende dienstplich
tigen, jvier vertrek naar Indië in het
najaar te verwachten valt, in Mei 1947
huiswaarts kunnen keeren en kunnen
afzwaaien.
Wat voorts de oproepen van reserve-
officieren en onderofficieren betreft,
deze krachten heeft men noodig opdat
zij de onontbeerlijke heropleiding krij
gen, ten einde daarna als kader het
nieuw op te bohwen leger te kunnen
oefenen. Zooals bekend, laat de Grond
wet het zenden van dienstplichtigen van
de landmacht naar Indië niet toe. Met
behulp van staatsnoodrecht is echter bij
een Londensch besluitwet van 22 Juni
1944 (E. 45) de bevoegdheid hiertoe in
het leven geroepen. De Regeering neemt
het standpunt in, dat dit besluit nog
steeds rechtskracht- heeft en dat het
als zijnde een (nood)wet onaantastbaar
is, aangezien immers volgens de Grond
wet bij ons wetten niet wegens strijd
met de Grondwet vernietigd kunnen
worden. Intusschen is de kans vrij groot,
dat zoodra daartoe de gelegenheid be
staat. de bedoelde belemmerende bepa
ling uit de Grondwet verwijderd zal
worden, nl. bij herziening onzer con
stitutie.
Terwijl van officieele Amerlkaansche
zijde wordt volgehouden, dat er in
Perzië troepenbewegingen door Russi
sche troepen worden uitgevoerd, geeft
radio-Moskou volgende verklaring:
„In de Amerikaansche bladen is een
bericht van het Amerikaansche ministe
rie van buitenlandsche zaken gepubli
ceerd, dat er in Perzië bewegingen van
sovjet-militaire eenheden door Tebris
naar Teheran in de richting van de
Westelijke grens van Perzië plaats heb
ben. Tass is gemachtigd mede te deelen,
dat bovengenoemd bericht niet met de
feiten overeenkomt".
Betreft het dus inderdaad alleen ver
sterking der Russische garnizoenen?
In het Britsche Lagerhuis heeft Bevln
volgende verklaring afgelegd:
„Ik heb vragen ontvangen, of het de
bedoeling van de Britsche regeering is
de Britsche troepen in Perzië te ver
vangen. De regeering heeft dienaan
gaande geen besluit genomen en even
min heeft zij stappen gedaan om onder
handelingen te openen met de Perzische
regeering voor den terugkeer van de
Britsche troepen."
Bevin vervolgd?: „Wij hebben de
meest categorische verzekeringen van
maarschalk Stalln en de sovjetregeering
ontvangen, dat de onschendbaarheid
van Perzië zou worden gerespecteerd, en
dat het niet in de bedoeling lag eenige
agressieve actie tegen dit land te onder
nemen. Molotof heeft duidelijk gezegd,
dat er geen meeningsverschil heeft be
staan, wat betreft den datum waarop de
geallieerde troepen krachtens het ver
drag zouden worden teruggetrokken. Die
datum was bepaald op 2 Maart 1946,
zes maanden na het onderteekenen van
de Japansche capitulatie.
Bevin zeide, dat de Britsche regeering
elke oplossing van de kwestie zou be
treuren, die van de Perzische regeering,
zoolang zich nog sovjettroepen in een
deel van het land bevonden, zou worden
afgedwongen.
„Het is moeilijk voor de Br. regeering
de tegenwoordige politiek van de sovjet
unie in deze aangelegenheid te begrij
pen en nog moeilijker ls het voor ons
te gelooven, dat alle door de sovjet
autoriteiten gedane verzekeringen t.a.v.
de verplichte ontruiming van het Per
zische gebied, niet zouden worden na
gekomen. Thans wachten wij het ant
woord van de sovjetregeering af op de
vragen, die wij haar hebben gesteld."
President Truman heeft tijdens zijn
wekelijksche persconferentie verklaard
door den huldigen internationalen toe
stand niet verontrust te zijn. Hij zeide
letterlijk: „Ik geloof niet, dat de toe
stand zoo vol gevaren is als een groot
aantal menschen wel denken". Hij zeide
geen plannen te hebben voor nieuwe
bijeenkomsten van de „big three". Over
het geheel vermeed de president vragen
over de huidige verhouding tusschen de
Vereenigde Staten en de sovjet-unie en
sprak ten stelligste de berichten, als
zouden er tusschen Byrnes en hem zelf
ernstige tegenstellingen bestaan, tegen.
Van Amerikaansche zijde schijnt men
de Perzische kwestie 25 Maart voor den
Veiligheidsraad te willen brengen als
Perzië het niet zou doen.
Alleen shag op den tabaksbon.
Naar wij vernemen zal er ingaande
volgende week (22 Maart) gedu
rende eenige weken alleen shag op
den tabaksbon mogen worden ver
kocht (dus geen sigaren of siga
retten), Er moet daarbij rekening
werden gehouden, dat er bij
de winkeliers veel meer donkere
dan lichte shag voorradig is.
MOORDAANSLAGEN OPGEHELDERD.
De daders zijn gegrepen.
Na een uitgebreid onderzoek hebben
eenige leden van de recherche van den
Apeldoornsche POD de hand gelegd op
de daders van de moordaanslagen, die
tijdens de Duitsche bezetting op de hee-
ren L. Dobbelmarm, te Wlessel (gem.
Apeldoorn) en mi'. A. R. P. Mees. te
Vaassen, zijn gepleegd, aldus de Prov.
Ov. en Zw. Crt. Hierdoor zijn ook opge
helderd de moordaanslagen op dr. Boes,
Wagenlngen, Bromet, Arnhem, en Blck-
nese, Breda. Ned. leden van de Germaan-
sche S.S., allen Oostfrontstrijders, die
behoorden tot het Sondercomma-ndo Sil-
bertanne-actlon, dat vergeldingsmaatre
gelen moestr uitvoeren, hebben deze
moorden gepleegd. Dit commando stond
onder bevel van Feldmeyer. De S.D. stel
de voor deze aanslagen auto's beschik
baar en zijn beambten vergezelden de
moordenaars om hen bij eventueele aan
houding te beschermen.
De heer Dobbelmann werd vermoord
wegens een aanslag op een N.S.B.-politie
agent en mr. Mees wegens een aanslag
op den N.S.B. directeur van het gewes-
1 telijke arbeidsbureau aldaar.
Dr. A. BREDIUS t
Te Monaco is overleden dr, A. Bredius.
Abraham Bredius werd 18 April 1855
te Amsterdam geboren. Hij werd aan
vankelijk voor muziek opgeleid, maar
door het contact met verschillende
kunstgeleeerden, dat hij in Italië had,
begon zijn belangstelling vooral uit te
gaan naar de beeldende kunst en liet
hij zijn muziekstudie varen. Zijn uitge
breid archiefonderzoek en diepgaande
studiën leidden tot ontelbare publica
ties.
Van 1880-1889 was dr. Bredius onder
directeur van het Nederlandsch Museum
voor geschiedenis en kunst. In laatstge
noemd jaar werd hij directeur van het
Mauritshuis te 's-Gravenhage, waaraan
hij tot 1909 verbonden ls geweest.
Hij was tevens een fijngevoelig en
scherpzinnig kunstbeoordeelaar, in wien
men zeer groot vertrouwde stelde. Zijn
speurzin en vrijgevigheid hebben bijna
elk belangrijk museum in ons land zeld
zame aanwinsten bezorgd. Door zijn
zeldzame combinatie van artistieke en
wetenschappelijke eigenschappen was
Bredius, die eeredoctor was van de uni
versiteiten van Giessen, Amsterdam en
Krakau, voor ons Nederlandsche kunst
en museumwezen een figuur van groot
formaat.
Als Rembrandt-kenner was hij ver
maard. Hij was drager van vele bin
nen- en buitenlandsche orden,
EEN BON VOOR SERVIESGOED.
Met Ingang van heden zijn de bonnen
B 33, C 33, D33 en E33 reserve van de
bonkaart voor voedingsmiddelen voor
personen geboren in 1925 of later aan
gewezen voor serviesgoed. Deze bonnen
hebben een waarde van één punt. Zij
blijven voorloopig geldig.
De volgende bon zal binnenkort wor
den bekend gemaakt.
De burgemeester van Ilford en diens echtgenoote gaven een partijtje
voor 28 Nederlandsche kinderen, die een vacantie van 8 weken door
brengen in Engeland. De jeugdige gasten, die ontvangen werden in het
raadhuis van Ilford, amuseerden zich best. - Amsterdam P.
Doodstraf tegen Noordwijker
geëischt.
De advocaat-fiscaal by het Byzonder
Gerechtshof te Den Haag, mr. Braup,
heeft vanmorgen de doodstraf geëischt
tegen den ambtenaar A. A. Wensveen
uit Noordwijk, die aan de Dultschers in
April 1943 had meegedeeld, dat in de
Dr. v. d. Berghstichting te Noordwijk
wapens verborgen waren, die achter een
muur waren ingemetseld. Het gevolg
van dit verraad was, dat in concen
tratiekampen de directeur dr. Juch en
de timmerman Molengraaf zijn over
leden, terwijl nog een derde persoon, die
bij deze zaak betrokken was, eveneens
in een concentratiekamp overleed. Ver
schillende andere personen ondergingen
gevangenisstraffen.
Verdachte bekende, de mededeellng,
die hij in een café van een anderen
N.S.B.'er had ontvangen, aan den Orts-
commandant te hebben doorgegeven.
De Advocaat-Fiscaal noemde dit een
lafhartige daad, waarvoor slechts de
doodstraf past.
Verklaring over vleesch- en
schoenendistributie.
In de eerste openbare vergadering
van de Partij van den Arbeid te Oegst
geest, gisteravond in het Witte Huis
onder voorzitterschap van den heer
Blomsma gehouden, sprak ir. H. Vos,
Te Bordeaux, Toulouse eu Montpel-
ller zijn twaalf Spaansche agenten ge
arresteerd, die voor het militair tribu
naal te Bordeaux zullen verschijnen. Zij
zouden tijdens verhooren bekend hebben,
dat zij aan de Francoregeerlng Fransche
troepenbewegingen ln de Pyreneeën en
handelingen van Spaansche republikeinen
moesten melden.
NOORSCHE ATOOMBOMMEN.
Naar uit Oslo wordt bericht
zou' Noorwegen ln staat zijn
atoombommen te maken ln de
laboratoria van de „Norsk
Hydro". De productie-methode
zou eenvoudiger zijn dan die
welke in de Vereenigde Staten
wordt toegepast, De Dultschers
hebben tijdens den oorlog ver
geefs geprobeerd zich van deze
methode meester te maken.
De status ven de r ansche bezittin
gen Martinique, Guadeloupe, Réunton en
Fransch Guyana zal wettelijk per 1 Jan.
1947 gelijk zijn aan die der departemen
ten ln het moederland.
Terwijl het nachtpersoneel van het
A.N.P. ln Londen op de zesde verdieping
van een gebouw ln Fleetstreet aan het
werk bleef, bestreden brandweerlieden,
met gasmaskers voor, een brand, die twee
étages, hooger was uitgebroken. Het vuur
kwam niet verder dan magazijnen op de
bovenste verdieping en men was het
binnen het uur meester.
minister van Handel en Nijverheid over
de economische problemen van ons
land.
Hg verklaarde daarbij dat het hui
dige gebrek aan groenten snel zal af
nemen en dat binnen enkele maanden
de markt zoodanig zal zijn voorzien dat
Nederland moet exporteeren om loo-
nende bedrijfsuitkomsten te handha
ven. Wat het vle°~ch betreft zal aan
het einde van dit jaar een ruimere
distributie mogelijk zijn, doch men
vergete niet, dat b.v. de, tot 25% van
het normale ingekrompen, varkenssta
pel eenige jaren noodig heeft voor
volledig herstel.
De pluimveestapel was. tot 18% ver
minderd, doch eind 1946 zal 50 tot 60%
van den oorspronkelijken omvang weer
zijn bereikt, en na de daarop volgende
broedperiode waarschijnlijk tot 100%.
De eierendistributie zal hiermede na
tuurlijk ongeveer gelijken tred houden.
De kolenproductie is maatgevend voor
het herstel van onze geheele industrie
en daarmede van onze welvaart, en
wij moeten alleen op eigen productie
rekenen.
Vorige week was de gemiddelde dag
productie .van onze mijnen 26.000 ton,
wanneer hier nog enkele duizenden
tonnen bijkomen in de naaste toe
komst, dan zou dit een zeer goede stap
in de richting van algemeen herstel
beteekenen.
Wat de schoenen betreft heeft thans
naar schatting reeds 25% der bevolking
sinds de bevrijding een nieuw paar
schoenen kunnen betrekken. Alle be
richten dat reeds bepaald zou zijn wel
ke nummer van de stamkaart het eerst
voor schoenen in aanmerking komt,
berust op fantasie: dit cijfer moet nog
worden bepaald en evenmin zullen van
te voren cijfers voor volgende maanden
worden vastgesteld!
De mogelijkheid bestaat, dat in den
loop van 't volgend jaar de schoenen
distributie kan worden opgeheven.
De textielproductie staat voor groote
moeilijkheden, zoodat aan inhalen van
den achterstand niet gedacht kan wor
den. Wanneer wij gedeeltelijk de nor
male productie halen, zou dit reeds een
zeer mooi resultaat zijn. Wat betreft
wollen stoffen en handbreigarens pro-
duceeren wij thans 80% van het nor
male peil, willen dekens 133%, katoe
nengarens 58%, linnengarens 80%, wol
len tapijten en trijp beiden 25%. De
kwestie der katoenengarens blijft moei
lijk, want een groot deel hiervan is
noodig voor b.v. schoenenbekleeding,
bandencanvas en drijfriemen, zoodat
dit niet voor kleeding gebruikt kan
worden. Wat van dezp productie wordt
uitgevoerd (van alles minder dan 10%)
is noodzakelijk om onze positie op de
buitenlandsche markten voor de toe-
Fietsbuitenbanden zullen er hopelijk
komst te vestigen.
eind 1946 ongeveer 6.000.000 zijn gepro
duceerd, en dit beteekent bij het ge
schatte aantal van 3.000.000 fietsen,
dat we er eind 1946 grootendeels boven
op zijn.
Spr. zette voorts uiteen de te voeren
planeconomie en de politiek ten aan
zien van de bedrfjfsschappen. Het in
gediende voorontwerp van wet onder
vindt veel critiek, doch hiertegenover
kan worden geconstateerd, dat hier-
beoogd. „Is die eenmaal voltrokken,
nemingen doch van den geest wordt
mede niet socialisatie van de onder -
dan zijn wij ook niet bang meer voor
socialisatie van de ondernemingen",
aldus besloot spreker. Dit, en dit al
leen, is de weg naar grooter welvaart
voor ons volk in een oprecht democra
tische samenleving.
