LEIDSCH DAGBLAD Spanje in hel verleden Scherp antwoord van Stalin aan Churchill Verdediging van het communisme Hef proces fe Neurenberg De nieuive bonnen Met een enkel woord WEERBERICHT De besprekingen te Batavia .J RECHTZAKEN Spanje behoort tot de oudste staten van Europa. Reeds in de I oudheid was het een belangrijk land. al heeft het nooit de be- teekenis gehad van Hellas in het Oos ten en Rome In het midden van de oude Wereldzee. Toen Rome evenwel met Carthago den grooten strijd uit vocht om de hegemonie, kwam het ln de interessesfeer te liggen. Met den val van Rome deelde Spanje aanvankelijk in den algemeenen achter uitgang; verschillende Germaansche stammen trokken erdoor of vestigden er zich. Andalusië heet nog steeds naar de Vandalen. De komst van den Islam bracht het nauwelijks ontloken Christendom ern stige verliezen toe. Maar niet alle Chris tenen waren verdwenen. Vanuit de ber gen begon de eeuwenlange strijd, aan vankelijk in guerillavorm, van het Kruis tegen de Halve Maan. In dien strijd ontstonden vele staatjes, die in de tweede helft der 15e eeuw vereenigd werden tot één rijk, Spanje. In 1492 viel het laatste bolwerk der Mooren, Gra nada. Deze harde geloofsstrijd heeft het karakter der Spanjaarden sterk beïn vloed; van dien tijd dateert de groote invloed der Kerk in Spanje. Bovendien was een gehard soldatenvolk ontstaan. Door het huwelijk van een Spaansche prinses met onzen graaf Filips den Schoonen kwam Spanje met onze ge westen onder de Habsburgsche macht. Ook na de splitsing van de Habsbur- gers in een Oostenrijksche en Spaan sche tak in 1555 bleef Spanje een der grootmachten van Europa. Geen wonder; Spanje, de rijke 17 ge westen der Nederlanden, deelen van Italië en een uitgebreid koloniaal ge bied in Amerika verschaften den Span jaarden zooveel bronnen, dat het wel 5 mee moest tellen in de Europeesche politiek. Helaas kreeg het toen eenlge heerschers, die Spanje van zijn hoogen zetel deden tuimelen. De krachtige geloofsgeest werd een hinderlijke geloofsijver, waardoor Spanje de Joden en de Mooren, de nijverste deelen van zijn bevolking, verloor. Toen de Morisco's of Mooren practisch ver dreven waren, vervielen de prachtige landbouwprovincies tot armoede. De Spanjaard immers, hidalgo (of edel man) in zijn wezen wilde niet werken. De watermolens en de irrigatiewerken vervielen, de uitvoer verminderde, de armoede werd steeds grooter. Aanvankelijk had Spanje daar niet zoo'n last van. De pas ontdekte kolo niën, het zilverrijke Mexico en het goud rijke Peru (el dorado), leverden vol doende edel metaal. Maar dat bleek slechts weinig de algemeene verarming te kunnen tegenhouden. De Kerk werd rijk; enorme schenkingen werden haar gedaan. Eenige personen werden rijk; de kapitalen hoopten zich op. Maar eerst het volk, iets later de lagere adel verarmde steeds meer. Dit werd in de hand gewerkt door de politiek van Philips n, ook uit onze geschiedenis bekend. Bezield door een ideaal, dat welhaast niet van deze aarde was, heeft hij zijn energie en die van zijn land opgebruikt door een langdu- rigen oorlog tegen ons, waardoor hij deze rijke gewesten verloor, en door zijn hooggespannen Europeesche politiek, waardoor hij zich in de Engelsche en Fransche kwesties ging mengen. Aan het eind van zijn regeering stond Spanje voor een bankroet. En dit is min of meer de tragische positie van Spanje gebleven. Een groot land met heel veel natuurlijke bronnen, maar zonder beteekenis. Een bevolking, vol hoofsche zwier in haar optreden eenerzijds en bijna bizar vroom aan den anderen kant. Een volk, dat alleen maar echt een Don Quichotte kon voort brengen, maar ook een Loyola, de stich ter der Jezuïeten-orde. Een land, dat ligt te stoven onder de schroeiende zon, waar de hoogvlakte dor en droog is en de lieflijke laagvlakten in het Zuiden en Oosten lustwaranden kunnen zijn, waar klooster naast klooster staat naast de slanke minarets der verlaten mos keeën en waar duizenden niet genoeg kunnen krijgen van het kijken naar den toreador en de getergde stieren, ten doode gedoemd. Nog altijd hangt er de sfeer van de Christelijke Middeleeuwen, teert de Spanjaard op zijn roemrijk verleden, verdroomt hij zijn tijd op de palaza. De Basken en Catalanen kunnen nog wer ken; Bilbao en Barcelona zijn de groote. industriesteden. De koloniën heeft het verloren en ver vreemden hoe langer hoe meer van het oude moederland, al blijft de taal een belangrijk element van geestelijke saam- hoorlgheid. Spanje is na 1600 een derde- rangs-mogendheid gebleven. 1 85ste Jaargang DONDERDAG 14 MAART 1946 I No. 25727 Waarnemend Directeur: A. Poortman Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Tel. Directie en Administratie: Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 25041 57055 Spanje kon vegeteeren zonder de andere, de nieuwe grootmachten in den weg te staan, gaf dit alles niets. Maar er is nu eenmaal een steeds verder gaande con- Radio Moskou deelt mede, dat maar schalk Stalin tegenover een correspon dent van de „Pravda" heeft verklaard, dat de door Churchill te Fulton gehou den rede „gevaarlijk" was en „er op be rekend tweedracht te zaaien en de samenwerking tusschen Groot-Brittan- nië en de sovjet-unie te verhinderen" Op een vraag, of men aan kan nemen, dat de rede van Churchill de zaak van den vrede en veiligheid heeft benadeeld, antwoordde Stalin bevestigend. „Chur chill heeft nu de houding van een oor logsophitser aangenomen". Hij vergeleek Churchill vervolgens met Hitler, die het oorlogsophitsen was begonnen met het proclameeren van een rassentheorie. Hitier verklaarde, dat alleen Duitsch- sprekende volken een waarachtig volk waren. Churchill is ook zijn oorlogsop- hitserij begonnen met een rassentheorie, welke beweert, dat de Engelsch-spre- kende volken de eenige volken van wer kelijke waarde zijn en over de overige volkeren van de wereld moeten heer- schen. Om duidelijk te zijn: „Churchill en zijn vrienden stellen allen niet-En- gelsch-spreken den volken zooiets als een ultimatum". Stalin zeide, dat er geen twijfel over kan bestaan, dat Churchllls koers er een ,is, welke gericht is op een oproep tot oorlog tegen de sovjet-unie. „Het is ook duidelijk, dat deze koers, welke door Churchill wordt aangege ven, onvereenigbaar is met het be staande verdrag tusschen Groot-Brlt- tannië en de USSR". In verband hier mede zeide Stalin, dat het onmogelijk is om de valsche verklaringen van Churchills vrienden in Engeland in zake verlenging van het verdrag tot 50 jaar ernstig op te vatten. „De verlen ging is zinloos, indien een der partijen het verdrag schendt en het tot een waardeloos vodje papier maakt." Ten aanzien van Churchllls opmer kingen over „de matelooze neiging tot expansie van de sovjet-unie", welke in Warschau, Eerlijn, Praag, Weenen, Boe dapest, Belgrado, Boekarest en Sofia tot uiting zou komen, daar deze steden niet alleen in de sovjetsfeer zouden lig gen en ook niet slechts onder sovjet invloed zouden staan, doch hoe langer hoe meer onder bestuur van Moskou zouden komen, zeide Stalin, dat men er niet veel moeit-e voor hoeft te doen om aan te toonen, dat Churchill ruw en niets ontziend zoowel Moskou als de bovengenoemde buren van de sovjet unie belastert. Stalin ging uitvoerig in op de gewel dige verliezen, welke de sovjet-unie heeft geleden door de Dultsche invasie via deze nabuurlanden en zeide vervol gens: „Is het te verwonderen, dat de sovjet-unie in haar verlangen om zich in de toekomst te beschermen pogingen doet om in deze landen regeeringen te vestigen, welke loyaal zijn tegenover de sovjet-unie? Slechts een dolleman kan deze stappen en aspiraties van de sovjet unie doodverven als expansie-neigingen van onzen staat". Stalin beschuldigt Churchill er van tweedracht te willen zaaien tusschen Polen en de Sovjet-unie. „Churchill Is ontevreden, dat Polen haar politiek heeft gericht op vriendschap en een bondgenootschap met de sovjet-unie. Er was een tijd, dat conflicten en tegen stellingen domineerden in de Sovjet- Poolsche betrekkingen. Deze omstandig heid gaf staatslieden als Churchill de kans van deze geschillen gebruik te ma ken om meer macht over Polen te heb ben onder het voorwendsel van bescher ming tegen de Sovjet-unie. Maar dit behoort allemaal tot het verleden daar tusschen Polen en de USSR vriendschap in de plaats van de vroegere vijandschap is ontstaan en Polen, het huidige demo cratische Polen, niet langer een speelbal wenscht te zijn in de handen van vreem delingen. Het schijnt mij toe, dat het juist dit is, dat Churchill zoo irriteert en hem tot ruwe, tactlooze uitbarstingen jegens Polen drijft. Betreffende Churchills bewering, dat Zco lang in de nabuurlanden van de Sovjet-unie, behalve Tsjecho-Slowakije, geen demo cratie zou bestaan en de invloed van de communisten ver boven hun getal sterkte zou gaan, zeide Stalin, dat, het centrati'e "van machten gekomen en in 1 communisme in de eenmaal door het spel van internationale krachten Duitschland bezette landen sterk is toe kan geen land meer louter toeschouwer genomen. Zoowel in Oost-Europa als in blijven Bovendien Is de ligging van dit de andere Europeesche landen, welke massieve land van steeds grooter be- onder fascistische overheersching of lang geworden. Over de beteekenis van Spanje in de Jongste geschiedenis zullen we in een slotartikel spreken. Duitsche bezetting hebben gestaan, ls het communisme gegroeid. In Engeland regeert.de labour-party en aan de op positiepartijen is het recht tot deelne men in de regeering ontzegd. Dit noemt Churchill ware democratie. In Polen, Roemenië, Joego-Slavië en Hongarije staan blokken van 4 tot 6 partijen aan het roer en indien de oppositie min of meer loyaal ls, is haar recht om aan de regeering deel te nemen verzekerd. Dit noemt Churchill totalitair, tyrannie en een politiestaat. Waarom en op welke gronden? Ik verwacht geen ant woord van Churchill", aldus Stalin. Tenslotte ging Stalin verder in op den groei van het communisme in Europa. Hij zeide, dat dit een historische groei was, welke niet kan worden tegenge houden. Bij het verzet tegen het fas cisme in Europa bewezen de communis ten betrouwbare en moedige partLsanen te zjjn in den strijd voor de vrijheid der volken. Churchill herinnert in zijn toe spraak aan de eenvoudige menschen ln kleine huizen en zegt hun vriend te zijn. Deze menschen zijn niet zoo eenvoudig als zij op het eerste gezicht lijken; zij hebben hun eigen inzichten, hun eigen politiek en zij weten voor zich zelf op te komen. Millioenen hunner hebben Churchill en zijn partij laten vallen en hun stemmen aan Labour gegeven. Millioenen van deze eenvoudigen, die de reactionnairen en aanhangers van het fascisme loslieten, gaven hun voorkeur aan de linksche democratische partijen. Millioenen der eenvoudigen hebben, nadat het communisme de beproeving in het vuur van een strijd en het verzet tegen het fascisme doorstaan had, be sloten, dat de communisten het gansche vertrouwen van het volk verdienen. Zoo groeide de invloed van het communisme in Europa. Churchill houdt kennelijk niet van dezen gang van zaken en hij heeft alarm geslagen en een beroep ge daan op geweld. Stalin bracht in herinnering, dat Churchill na den eersten wereldoorlog een militaire campagne van 14 landen tegen Rusland had geleid en dat deze campagne mislukt was, omdat de rade ren van de geschiedenis niet tegen te houden zijn. Ik weet niet, of Churchill en zijn vrienden zullen slagen een tweede militaire campagne tegen Oost- Europa op te zetten, doch indien zij daarin slagen, hetgeen vrijwel onmoge lijk is, omdat millioenen eenvoudigen op de bres staan voor vrede, kan men met zekerheid zeggen, dat zij verslagen zullen worden, zooals zij in het verleden, 26 jaar geleden, werden verslagen. CHURCHILL ANTWOORDT NIET. Winston Churchill heeft, nadat hij het verslag van Reuter over het inter view met maarschalk Stalin had bestu deerd. gezegd, dat hij geen commentaar zou leveren. De Britsche pers noemt Stalin's ant woord sensationeel. Men hoort aandrin gen op een nieuwe bijeenkomst van de big three. Ook in het Lagerhuis ls daarop gezinspeeld. Attlee zeide daarop „ik ben bereid elk middel te aanvaar den dat in staat kan zijn om de be trekkingen tusschen de groote mogend heden te verbeteren, maar op het oogen- blik kan ik mij niet verder hierover uit spreken". De liberale Manchester Guardian neemt het antwoord de „allerbelang rijkste uiteenzetting van de sovjet-poli tiek sedert den oorlog", maar betwist dat Engeland bezig is een campagne tegen de sovjets te voeren. Eerder het tegendeel is het geval. Het blad dringt aan op wijziging van houding, om een ramp te voorkomen. Zeer scherp is de „Daily Mail". Het blad zegt o.a Stalin's persoonlijke be- leediging aan hel adres van Churchill zal betreurd worden. Dit is geen taal van een staatsman; dergelijke woorden kunnen slechts terugvallen op dengeen, die ze gebruikt. Het blad trekt een parallel tusschen de situatie in verband met Tsjecho-Slo wakije voor den laatsten wereldoorlog en Perzië op dit oogenblik, en zegt, dat het optreden van sovjet-Rusland in sommige opzichten zelfs blufferiger is dan van het Duitschland van voor den oorlog. „Ook Hitier verontschuldigde zijn gewelddaden op gronden van vei ligheid, op de noodzaak zich te verwe ren tegen een beweerde „insluiting" van Duitschland". Kesselring zeide tijdens zijn verhoor voor het tribunaal te Neurenberg, dat de Invasie van Engeland werd afgelast uitsluitend omdat Duitschland niet de beschikking had over voldoende zee waardige vaartuigen. In antwoord op een vraag van den Britschen aanklager Maxwell Fyfe, ont kende Kesselring, dat het doel van het bombardement van Rotterdam was een strategisch voordeel te behalen door terroriseering van het Nederlandsche volk. „Deze eene aanval bracht onmid dellijk den vrede voor Nederland", zoo zeide hij. Terwijl hij toegaf, dat War schau en andere Poolsche steden zonder voorafgaande verkenning gebombar deerd werden, voegde hij eraan toe: „Wij beschikten ruimschoots over be richten van geheime agenten". Kessel ring zeide, dat hij nooit een annuleering van den aanval op Rotterdam heeft ontvangen. De Duitsche troepen scho ten twee roode lichtkogels af, maar zij waren als waarschuwing onvoldoende. Hij verklaarde voorts niet te weten, dat generaal Student zijn verontschuldi gingen jegens de Nederlandsche autori teiten vcor het bombardement van Rot terdam had aangeboden. Goering heeft gisteren in eigen zaak als getuige gesproken. Hij gaf een uit voerige levensbeschrijving en een plei dooi voor eigen daden, zonder daarbij zijn arrogante houding, die hem steeds kenmerkt, af te leggen. Hitler's geliefde geopoliticus Carl Haushofer heeft op 76-jarigen leeftijd in zijn woning in Beieren tezamen met zijn echtgenoote door vergif een einde aan zijn leven gemaakt. Haushofer zou optreden als getuige a décharge voor Rudolf Hess. Seidell, de advocaat van Hess, was diep geschokt toen hij deze zelfmoord vernam en betwijfelde, of de vragenlijst, die hem juist ten behoeve van het proces te Neurenberg was toe gezonden, en die een belangTijk docu ment zou hebben gevormd, hem tijdig genoeg bereikt heeft om thans al door hem ingevuld te zijn. Het cijfer van den schoenenbon. Zooals bekend is, zal te beginnen met 1 April 1946 het laatste cijfer van het stamkaartnummer bepalen, wie in de desbetreffende maand een schoenenbon ontvangt. Dit geldt niet voor diegenen, die na 1 Ja nuari 1945 reeds een bon ontvangen hebben. Van offlcieele zijde wordt medegedeeld, dat dit cijfer vastge steld wordt op den vijfentwintig- sten van de voorafgaande maand. Dit cijfer zal op dezen zelfden dag worden bekend gemaakt. Dit betee- kent, dat op 25 Maart as. gepubli ceerd zal worden welk cijfer voor de maand April aangewezen is. Alle andersluidende geruchten en be richten zijn dus van allen grond ontbloot. Geldig voor de eerste helft van de 4de periode 1946 (17 t/m. 30 Maart). Elk der volgende bonnen geeft recht op het koopen van: BONKAARTEN KA, KB, KC 604 119 t/m. 125 algemeen 800 gram brood 126 algemeen 200 gram bloem 127 algemeen 400 gram suiker 128 algemeen 125 gram boter 129 algemeen 250 gram margarine 130 algemeen 125 gram margarine 131 algemeen 100 gram kaas A 31 reserve 1 ei B 31 reserve 800 gram brood B 32 reserve 2 kg. aardappelen BONKAARTEN LA, LB, LC 604 091, 092, 093 vleesch 100 gram vleesch 087 aardappelen 2 kg. aardappelen A19 melk 1% liter melk B19, C 19 melk 3 liter melk BONKAARTEN KD, KE 604 619, 620 800 gram brood 200 gram bloem 500 gram suiker 250 gram boter 125 gram margarine 100 gram kaas algemeen 621 algemeen 622 algemeen 623 algemeen 624 algemeen 625 algemeen D 31, D 32 reserve E 31 reserve 400 gram brood 500 gr. rijst of kinder-meel BONKAARTEN LD, LE 604 591, 592, 593 vleesch 100 gram vleesch 587 aardappelen 1 kg. aardappelen D 19, E 19 melk 6 liter melk T19 2 rantsoenen tabaksartikelen (geen import-sigaretten) V19 100 gram chocolade of sui kerwerken X19 2 rantsoenen tabaksartikelen (geen import-sigaretten) De bonnen voor melk en aardappelen zijn geldig tot eoi met Zaterdag 23 Maart a s. Bon B32 is geldig t/m. Za terdag 30 Maart a.s. In de week van 24 t/m.30 Maart zal geen bon voor deze groep afzonderlijk worden aangewezen. Voor de week van 24 tot en met 30 Maart zullen nog bonnen worden aan gewezen voor melk. aardappelen, jam, thee, tabak, versnaperingen en lucifers. Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op Vrijdag 15 Maart a.s, worden ge bruikt met uitzondering van de bonnen voor vleesch, melk en aardappelen, waarop eerst met ingang van Maandag 18 Maart mag worden afgeleverd. Op de bonnen voor kaas zal voor de helft magere of 20 4- kaas en voor de helft volvette of 40 kaas (waaronder begrepen buitenlandsche kaas) worden geleverd. De Russen in Perzië. Sultaneh, de eerste minister van Per zië, heeft in een persconferentie ver klaard, dat hij tijdens zjjn bezoek aan Moskou ongelukkigerwijze geen over eenstemming heeft bereikt en dat de onderhandelingen met de hoogstge- plaatste leiders der sovjet-unie geen resultaat hebben geboekt. Van nieuwe Russische troepenbewe gingen wist Sultaneh niet af. Engelsche en Amerikaansche berichten blijven echter daarvan gewagen, hoewel Reu- ter's militaire correspondent zegt, dat deze berichten met de uiterste voorzich tigheid moeten worden beschouwd, tot dat nadere plaatsbepalingen zijn ont vangen. De tot nog toe gememoreerde steden liggen alle binnen de huidige sovjet-Russische bezettlngszdne. Vooral de berichten over troepenbewegingen naar het Westen geven aanleiding tot scepticisme, daar de wegen vanuit Tebris naar de Turksche en Iraksche grenzen in zeer slechten toestand ver- keeren en op het oogenblik door sneeuw totaal onbegaanbaar zijn. Verder leiden deze wegen slechts naar zeer woeste bergstreken zonder strategische betee kenis. Kimche oppert de mogelijkheid, dat er slechts sprake zou zijn van vervan ging van troepen in verband met de wisseling van het seizoen. Omtrent de suggestie, dat de troepenbewegingen tegen Turkije gericht zouden kunnen zijn, merkt Kimche op, dat geen enkel punt van de Turksch-Perzische grens zich voor concentratie van troepen, of voor gebruik als uitgangspunt, leent. BINNENLAND Het Noorsche schip „Betty" ls op on geveer 15 mijl ten Z.W. van Zazrctvoort op een mijn geloopen. Het ruim 2500 ton metende stoomschip ls zwaar beschadigd. Een deel van de bemanning ls aan land gebracht. Echter worden nog 12 opvaren den vermist. Voor het „Fnlesoh scheepvaart museum" te Sneek is dank zij een breed gebaar van twee oud-Sneeker inge zetenen de besohlkklng gekregen over een nieuw gebouw ln het pand Klelnzand no. 12. Het zal waarschijnlijk op 1 Juli worden heropend. Er wordt de aandacht op gevestigd dat geen buitenlanders, dus ook geen Nederlanders, ln het Amerikaansche leger dienst kunnen nemen. Volgens Ingekomen berichten schij nen de aanvallen op het Britsche convooi bij Soekaboemd te zijn geëindigd. Op het einde waren drie bataljons Brltsch-Indl- Het nekkramp-gevaar op de K.M.A. te Breda ls geweken en hi verband daar mee z\)n de quarantaine-maatregelen op geheven. Bij de bestrijding van de nek kramp ls het nieuwe geneesmiddel penicil line een reddend middel gebleken. De gemeenteraad van Amsterdam nam gisteren een voordracht van B. en W, aan om aan de verschillende kunstinstel lingen subsidies te verleenen. ln totaal tot een maximum van f. 246.750.dit ls circa één gulden per Amsterdamsch gezin. MEER TABAK OP ÉÉN BON. Met ingang van 15 April zal het rantsoen tabak per bon van 40 gram tot 50 gram worden verhoogd. De handel in chemische prolucten als melkzuur, industriezo ut, mangaan verbin dingen (uitgezonderd kallumpermanga- naat) en zuurstof ls thans vrij. Gisteravond arriveerde de „O 23" van de Koninklijke Marine te Rotterdam aan «e Waalton waaruit onderzeeër TiAfr AAarAl t aaIH lion/1 n nri tr,Aflrf "1r>V, +-or, sche troepen, den strijd gemengd. Volgens de meening nog onvoltooid vandaan moest vluchten iirindo-nesfsche kringen" zijn de aanval- uK/Veiïïïïi ion <-»n loKti van RtahHr rroctsaVt I lb Slam had de „O 23 die onder bevel len op last van SJahrir gestaakt. De „rijksluchtvaartschool" in Neder- staat van luitenant ter zee eerste klasse A. J. Schouwenaar, 23 krijgsgevangen land zal spoedig weer hard aan het werk I marine mannen uit Japansche kampen zijn. Eind Maart zal de school ln Gllze Rijen haar poorten weer openen en met tachtig leerlingen, die wenschen opgeleid te worden voor de burgerluchtvaart be ginnen. Directeur ls de heer J. A. Bach. Minister Lieftlnck ls naar Washington vertrokken, waar hij een week zal blijven. Vervolgens vertrekt hij naar New York. De Nederlandsche kaarsenindustrle kan thans weer ln de volledige behoefte opgehaald, die naar het marine-repatrl- eeringskamp te Doorn zijn verder vervoerd Voor den oorlog bezat ons land 66 Jeugdherbergèn; thans zijn er slechts een tiental ln gebruik. Er wordt hard gewerkt om dit aantal udt te breiden. Op de groote begraafplaats der Cana- deezen op den Holterberg. z(jn reeds de stoffelijke resten van meer dan 800 in ons land gesneuvelde Canadeesche solda van de lndustrleele verbruikers voorzien, i ten ter ruste gelegd Daar de begraaf- De distributie van kaarsen zal binnenkort plaats voor circa 3000 gesneuvelde Cana- worden opgeheven. Ook de productie van deezen zal moeten dienen verwacht men altaar- en devotiekaarsen ls hervat, hoewel ook de stoffelijke resten van gevallenen de samenstelling is gewijzigd by gebrek uit Duitschland. Zoodra deze zullen zijn aan bijenwas. De oud-Illegale werker Jesse, uit Amsterdam, bekend als Peter Voss, die een bijeenkomst van onderduikers ln Limburg aan de S.D. verried, waar door 7 menschen werden weggesleept, is ontslagen van rechtsvervolging. Hij wordt wel schuldig bevonden aan het verraad, maar het B(|z. Gerechtshof te Den Bosch, is van meening dat Voss onder zoodanlgen dwang heeft gelian- deeld, dat h(J over z()n vrije wil niet de beschikking had, die verondersteld moet worden, wil men hem zijn daad kunnen toerekenen. De bekende Nederlandsche sohryfstcr Diet Kramer vertoeft momenteel, nadat zij uit Java geëvacueerd werd, in het Nederlandsche kamp te Kandy op het eiland Ceylon, zy schryft kampschetsen en houdt lezingen. begraafplaats verrijzen. BUITENLAND De waarnemend chef van politie te Berlijn, Heinzkionka is afgezet, nadat was gebleken, dat hy officier bij de S.S. Is geweest. Het Amerikaansche ministerie van buitenlandsche zaken heeft medegedeeld, dat de hervatting van een beperkt post verkeer tusschen Amerika en Duiltsohland 1 April zal beginnen. Van offlcieele zijde wordt vernomen, dat generaal Anders, bevelhebber der Poolsche troepen in Italië ln Londen is aangekomen, fe zal binnenkort een Britsch-Poolsch communiqué over de toe komst van de Poolsche troepen in Italië, Engeland en elders, worden uitgegeven. De algemeene staking te Triest ls beëindigd, Einde dezer maand zal een Neder landsche militaire missie onder leiding van Jhr. mr. M. P. M van Karnebeek oud burgemeester van Zwolle, die den' rang van generaal-majoor kxygt. naar Oosten rijk gaan om daar geaccrediteerd te wor den bij de Allied Council Force. Haar taak ls ongeveer dezelfde als van de commissie- aangekomen, zal een gedenkteeken op de Doorman in Duitschland. 20 k 25.000 arbeiders ln de automo biel- en machine-Industrieën te Coventry hebben het werk neergelegd. De 12.000 ar beiders van de Fordfabrieken te Dagen- ham tTaden als gewooniyk weer de fabrie ken binnen, maar hielden zich verder bezig met kaartspelen, redekavelen en zingen. Gruber, de Oostenrijksche minister van buitenlandsche zaken, heeft tydens een vergadering van de Oostenrijksche volkspartij verklaard, dat de Oosten rijksche regeering zloh momenteel met het opstellen van een roodboek bezLg houdt. Dit boek moet getuigen van den strijd van Oostenryk voor zijn vrijheid. „De wereld moet beslissen of wy een overwon nen of bevrijd land zijn. zy loopt groot gevaar, indien zy ons deze kans weigert", aldus besloot Gruber. In de bergachtige streken van Beleren houden zich volgens den Amerlkaanschen contra-splonnagedlenst vele Nazi's schuil. Er bestaan ook ondergrondscbe Jeugdor- fanisatles onder legendarische leiders, die n werkeiykheld meestal niet meer ln leven zijn. De minister van financiën der V. St. Vinson, heeft medegedeeld, dat de com missie voor de vestiging Washington heeft aanbevolen als permanenten zetel van de „wereldbank" en het „wereldfonds", te stichten volgens de overeenkomst van Bretton Woods. In Perzië hebben aardschokken plaats gehad, die schade hebben aange richt ln het gebied van SJiraz tot de Per zische golf. Het aantal slachtoffers ls nog niet bekend. De bekende voorman op radlogebled Gaston Perier, ls, 70 Jaar oud, Dinsdag namiddag te Brussel aan de gevolgen van een operatie overleden. BIJ groothertogeiyk besluit worden alle Luxemburgers van de lichting 1927 onder de wapens geroepen krachtens het besluit van 30 November 1944, waarby de verplichte militaire dienst werd Inge voerd. HERZIENING VAN HET TIJDELIJK PERSBESLUIT. Twee onbeteekenende wijzigingen zijn Aangebracht. De commissie voor de perszuivering krijgt de bevoegdheid te verbieden, dat bladen onder hun ouden naam verschijnen. En er is een sanctie teld op de aanwUziging van den mi nister, die een uitgever kan verplich ten, een ander dag- of nieuwsblad dan het eigen te doen zetten en drukken. Wij vernemen voorts, dat het in de bedoeling ligt ook persbureaux en foto- persbureaux onder het tijdelijk persbe sluit te brengen. TOESLAG AARDAPPELEN VOOR TWEE WEKEN. In den vervolge zal voor personen, ge boren in een der jaren van 1925 tot en met 1930 per twee weken één toeslagbon voor twee kg aardappelen worden aan gewezen ln plaats van, zooals tot dus verre één toeslagbon voor 1 kg. per week. Deze bonnen zullen gedurende 2 weken geldig zijn. UITSTEL DIENSTPLICHT VOOR MELKKNECHTS EN BOERENZOONS MELKERS. Gelet op het tekort aan geoefende ar beidskrachten in de veehouderij, welk tekort een ernstige bedreiging van de melkproductie gaat vormen, overweegt de regeering uitstel van vervulling van dienstplicht te verleenen aan vaste melkknechts en boerenzoons van de lich ting 1945, die dagelijks ten minste vijf koeien melken. Verzoeken daartoe dienen met den meesten spoed door tussohenkomst van de plaatselijke bureauhouders te worden ingediend. OVEREENSTEMMING BIJ GENERAL MOTORS BEREIKT, De staking by General Motors te Detroit, welke 113 dagen heeft geduurd en waarbij 175.000 arbeiders waren be trokken, is opgeheven; een loonsver- hooging van 18% Am. ets. per uur is aan de arbeiders toegestaan. De Chlneesohe regeering sohynt de rechtspleging enz. te zullen hervormen naar Angelsakslsoh model, terwijl Japan sche, Fransche en Duitsche Invloeden zoo veelmogeiyk uitgeschakeld zouden wor den. De Bulgaarsche regeering heeft be sloten het broodrantsoen te verlagen. Gabolde,de vroegere minister van Justitie tijdens de regeering Pétaln, is by verstek ter dood veroordeeld. Aangezien plundering van goederen en kolenwagens den laatsten tijd vooral ln Hamburg sterk ls toegenomen, zullen binnenkort de rangeer- en goederen stations van Hamburg tot verboden ge bied worden verklaard. Het toezicht op het stationsemplacement wordt uitgebreid. Overtreders zullen snel worden berecht. De Fransch-Spaansche grens zal dezer dagen eenige uren worden opengesteld, teneinde den in eikaars landen door de sluiting verraste Franscben en Spanjaar den ln de gelegenheid te stellen huiswaarts te keeren. Veldmaarschalk Werner van Blom berg, die minister van oorlog in het kabi net van Hitler was, ls in het militaire hospitaal te Neurenberg na een hartaanval overleden. - By Masamba op Celebes zijn Neder landsche troepen van een hinderlaag uit aangevallen door rebellen, die met lichte machinegeweren en handgranaten gewa pend waren. De Nederlanders telden vyf dooden en negen gewonden. (U.P.). - Naar het Zwltsersche sportblad „Tip" meldt, heeft Leslie Irvln, een specialist op het gebied van parachutes, berekend, dat ongeveer 30.000 geallieerde vliegers zich tydens den oorlog het leven redden met een parachute. De Bilt verwacht tot Vrijdag avond Voor het midden en Zuiden dee lands zwaar bewolkt, slechts hier en daar tydelijk brekende bewol king. Geen neerslag van beteekenis. In den nacht temperatuur om het vriespunt, overdag weinig verande ring van temperatuur. Meest ma tige Oostelijke wind. Te Batavia is een gemeenschappelijk communiqué uitgegeven, waarin over de besprekingen van gistermiddag het vol gende gezegd wordt: „Formeele onderhandelingen tusschen de Nederlandsche delegatie, gepresi deerd door dr. Van Mook, en de Indo nesische delegatie, gepresideerd door Sjahrir, zijn gistermiddag onder voor zitterschap van sir Archibald Clark Kerr begonnen. De besprekingen, die zijn ingeleid door een nuttige uitwisseling van standpunten, zullen in den loop van de eerstvolgende dagen worden voortgezet. Een correspondent van A.N.P.-Aneta verneemt uit zeer betrouwbare bron, dat de bijeenkomst ln hoofdzaak aan pro tocol-aangelegenheden was gewijd. Tij dens deze bijeenkomst, welke ternau wernood een half uur duurde, werden in geen enkel opzicht saillante onder werpen te berde gebracht. Gratieverzoek Max Blokzijl afgewezen. De minister van Justitie maakt be kend, dat door H. M. de Koningin het gratieverzoek van Max Blokzijl ls afge wezen. DE BELGISCHE HULPVERLEENING AAN ONS LAND. Een nieuw gebaar van solidariteit. Blijkens een mededeeling van het Belgische Roode Kruis is de steun, die België aan Nederland verleent en die thans vooral tot uiting komt in de gast vrijheid, verleend aan Nederlandsche kinderen in Belgische hulsgezinnen, door een nieuwe daad van solidariteit nog eens geaccentueerd. Het nationaal comité voor hulp aan Ne derland heeft namelijk een groote zen ding beddegoed toegezonden aan het herstellingsoord, dat gevestigd is in het Koninklijk paleis Het Loo, dat door de Koningin ter beschikking werd gesteld van personen, die zich onderscheiden hebben in de verzetsbeweging, alsmede van de gerepatrieerden uit Neder- landsch-Indië Het Prinselijk paar naar Denemarken Het Deensche persbureau meldt: Verwacht wordt, dat Prinses Ju liana en Prins Bernhard qp 5 April te Kopenhagen zullen aankomen. Een offlcieele ontvangst wordt hun bereid, waarby de leden van het Deensche Koninklijk Huls aanwe zig zullen zijn. Het Prinseiyk Paar zal logeeren in het kasteel Ama- lienborg. 6 April wordt te hunner eere een galadiner gehouden, 7 April zal het Nederlandsch Con certgebouw-orkest een uitvoering geven. 8 April vertrekken de Prins en de Prinses uit Kopenhagen voor een bezoek aan Stockholm. HAAGSCHE RECHTBANK. Heling De winkelier J. S. te Lelden had een plaat zoolleer gekocht die van diefstal afkomstig was. Verdachte zei te hebben gedacht dat het leer van de Dultschers afkomstig was. De elsch luid de wegens heling acht maanden gevan genisstraf; de rechtbank heeft zes maan den gevangenisstraf opgelegd. Inbraak in winkels. Tweemaal nam de schilder W. Z. te Lelden deel aan In braken ln winkels aan de Haarlemmer straat. En werden kleedlngstukken en een harmonica gestolen. De Officier vorderde een Jaar en negen maanden gevangenisstraf; d,e rechtbank heeft tien maanden met aftrek van pre ventief opgelegd. HAAGSCHE POLITIERECHTER. In het zwart. I. v. d. B. uit Lelden had biykbaar e©11 reputatie ln den zwarten handel, want de Officier vond alle reden hem eens aan het werk te zetten en hy vorderde zeven dagen gevangenisstraf en zes maanden rykswerklnrlchtlng. Verdachte was met 3000 sigaretten op het 6tatlon te Lelden aangetroffen: hy had dl© gekocht en zou gaan rullen. Het vonnis werd vier maanden gevan genisstraf met aftrek van de twee maan den preventief. Om clandestien te slachten R. W. van E. te Hillegom stond zijn schuur af om clandestien te slachten Daar was voor v. E. iets aan te verdienen, zoo vertelde hij thans, en voor die verleiding was hfj bezweken. Omdat juist daardoor het zwarte bedryf mogelijk wordt ge maakt, vorderde de Officier twee maan den gevangenisstraf. Mr. v. d. Poel weef. erop, dat Van E. door den oorlog heel wat moeliykheden heeft gehad; daarop legde de politie rechter vier weken gevangenisstraf op. Kerkelijk leven Ned. Herv. Kerk: Benoemd tot jeugd - pred. in algem. dienst P. Fagel to En schedé. Aangenomen naar Ridderkerk (3e pred pl.) J. Ewoldt te Goedereedenaar Westerbork (toez.) C. v. 't Riet te Bour- tange. Geref. Kerken; Beroepen te Water graafsmeer (3e pred.pl.) Joh. Blauw te Ede. Aangenomen naar Sappemeer (2e precl.pl.) P. Klapwyk te Dronryp. die be dankte voor Ulrum en voor Wlnsum- Obergum (2e pred.pl.); naar Sneek G. J. de Leeuw te Zwartebroek; naar Vries H. H. Blnnema, cand. te Emmen„ die be dankte voor Beesterzwaag, Een, Nlezyi, Selllngen en voor Vollenhove; naar Zeven hulzen (Z.H.) A. P. Helner te Glessen- Rljswljk (N. Br.), die bedankte voor Vrees wijk; naar Nleuw-Loosdrecht H. Bouma te Treebeek. Bedankt voor Amsterdam-Noord G. F. Hajer te Ede. Geref. kerken naar art. 31 K.O.: Twee tal te Utrecht (vac. C. Veenhof) p. K. Kei zer te Groningen en L. Selles te Steen- wijk. Beroepen te WoTmerveer-Koog Zaan- dyk J. v. d. Zwaag te Ambt-Vollenhove- Cadoelen. Chr. Geref. kerk: Tweetal te Leeuwar den (vac. W. Kremer) W. Heerma te Rot- terdam-C en S. v. d. Molen te Arnhem. Aangenomen naar Hilversum L. de Bruyne te D&venter. Doopsgez. Broederschap: Beroepen te Makkum-Wltmarsum-Plngjum mej da S E. Duyver te Warga. Vrye Evang. Gem.: Bedankt voor N1J- verdal Jac. Verboom te Utreoht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1