LEIDSCH
DAGBLAD
De democratische
staat
Drie-mogen tlhedenverklaring over Spanje
Het M. G. is verdwenen
Met een enkel woord
Leiden's tijdelijke
Gemeenteraad
Weerbericht
Zijn wezen.
De mensch leeft nu eenmaal in
een gemeenschap; het bestaan
als enkeling ligt niet in zijn na
tuur. Een gemeenschap veron
derstelt orde, om het even hoe groot de
gemeenschap van menschen is. En een
orde houdt in het begrip gezag, dat de
orde stelt of althans handhaaft
Het is juist de moeilijkheid van dit
gezagsbegrip en vooral van de vraag
naar de oorsprong van dit gezag, waar
door meerdere theorieën ontstonden.
Wij kennen een theocratie, ook wel
genoemd de leer van het goddelijk ge
zag. God is de bron van het souvereine
gezag. Lijnrecht hiertegenover staat de
z.g. verdragstheorie: de staat en het
daarin uitgeoefende gezag is een gevolg
van een contract tusschen de leden.
Hobbes, Locke en Rousseau zijn eenige
markante figuren van deze theorie. Dan
hebben we nog de gezagstheorie of de
leer der staatssouvereiniteit en de leer
der rechtssouvereiniteit. (Krabbe).
De Grieksche denker Polybius meende
reeds, dat er een vaste afwisseling der
staatsvormen geconstateerd kon worden,
maar deze fatalistische opvatting vindt
thans geen aanhangers meer. Vooraf
nog een belangrijke opmerking. Niet
alleen de theocratie gaat uit van God
Ook aanhangers van andere theorieën
erkennen dit, zonder tot een theocrati-
schen staatsvorm hun toevlucht te ne
men. Zoo zei mr. Loder als President
van het Permanente Hof voor Int.
Justitie in zijn openingsrede: „Het god
deloos sophisme, dat het recht ten slotte
niet anders zou zijn dan cle georgani
seerde en gereglementeerde macht, bru-
•taal en willekeurig in haar wezen, moet
in het vervolg worden afgewezen om
plaats te maken voor het goddelijk be
ginsel, dat elk bestaan in deze wereld
rusten moet op orde en harmonie, in
stelling van God en door Hem Zeiven
den menschen opgelegd en dat in één
woord het beginsel van het goede en
van rechtvaardigheid en werkelijk be
staan heeft. Rechtvaardigheid gekris
talliseerd in de instellingen der men
schen en het verkeer van individuen en
volken, dat is het Recht!"
Vragen we thans naar den stand van
het vraagstuk van het gezag, dan krijgen
we de vraag naar de verwerkelijking der
democratie. Immers de dictatuur is
uitgesloten. Wij hebben ir, de overwin
ning op de dictatuur de overwinning ge
zien van de democratie. Die democratie
■was er. Er behoeft niet iets geheel
nieuws geschapen te worden.
Maar en dat is de algemeene op
vatting aan die oude democratie
kleefden zulke ernstige fouten, dat wij
relatief gesproken, toch wel weer iets
nieuws gaan opzetten. De „nieuwe de
mocratie" zal bet heil moeten brengen.
Wat moeten we nu verstaan onder het
wezen van den democratischen staat
Naar zijn definitie en afleiding is dit
een staat, waar het geheele volk invloed
op de regeering uitoefent. Democratie is
samengesteld uit twee Grieksche woor
den demos volk en kratos kracht.
Is dat mogelijk?
Wij zagen reeds, dat Rousseau het
alleen voor een godenmaatschappij mo
gelijk achtte De moderne staten zijn te
groot, dat het geheele volk doorloopend
de regeering kan beïnvloeden, in den zin
van doorloopenden invloed op de regee-
ringsdaden. Een stelsel van volksverte
genwoordiging is noodzakelijk.
En zoo valt het heele probleem terug
te brengen tot deze vraag: Wat is ineen
democratischen staat de rol van de
volksvertegenwoordiging?
Hier nu loopt de scheidingslijn. De
voorstanders van de nieuwe democratie,
die in het stelsel van vóór 1940 alleen
fouten kunnen zien, streven naar een
democratie der volkssouvereiniteit. En zij
vergeten, dat wanneer de vertegenwoor
digers slechts mandatarissen zijn van
den volkswil en on grond van deze stel
ling het zwaartepunt bij het parlement
willen zoeken, men de oligarchie der af
gevaardigden krijgt, die dan verscholen
gaat onder den schoonen naam van
„dictatuur van het proletariaat".
Want deze democratie, die namens het
geheele volk wil en heet op te treden,
is volgens Lenin „een bijzondere machts
organisatie, een organisatie van geweld
tot neerbuiging van een bepaalde klasse,
nl. de uitbuitersklasse of bourgeoisie','.
De democratie een vorm tot onder
drukking!
Stel daar tegenover: „Wat te voren
door weinigen voor het algemeen werd
verricht, houdt nu het algemeen zelf
bezig. Niemand werkt of regeert meer
alleen; werking wekt op elk gebied van
menschelijk bedrijf medewerking; re
geering mederegeering Ei* is eenheid,
niet door het gebod van éénen persoon
lijken wil, niet door dwang van boven
of door een uitwendige oorzaak, maar
dewijl velen hetzelfde willen."
Dit is de democratie, die de gelijk
waardigheid der gemeenschapsleden
stelt. Dat is het ware grondbegrip dei-
democratie; dat is haar wezen. Endaar-
om is dit beginsel zoo hoog te schatten,
omdat het volgens Kranenburg „tevens
het grondbeginsel van liet recht is".
Tot welke conclusies dit moet leiden
ten opzichte van de uitgebreide be
stuurstaak op'de verschillende levensge
bieden zullen we achtereenvolgens be
handelen.
85ste Jaargang
DINSDAG 5 MAART 1946
No. 25719
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofclred.: Mr. M. B. van der Hoevén
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie er: Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Door het Britsche ministerie van bui- I men Duitsche documenten, die betrek-
tenlandsche zaken is publicatie gedaan king hebben op Franco. Hieruit blijkt
van de volgende gemeenschappelijke o.m. dat Franco in Juni 1940 Hitier en
verklaring van de regeeringen van de
Vereenigde Staten Engeland en Frank
rijk over Spanje:
„De regeeringen van Frankrijk, het
Vereenigde Koninkrijk en de Vereenigde
Staten hebben van gedaenten gewisseld
met betrekking tot de huidige Spaan-
sche regeering en haar betrekkingen met
dat regiem. Men is het er over eens, dat
zoolang generaal Franco de controle over
Spanje blijft behouden, het Spaansche
volk geen volledig en hartelijk samen
gaan kan verwachten met die naties
van de wereld, die met gezamenlijke
krachtsinspanning de nederlaag hebben
toegebracht aan het Duitsche nationaal-
soclalisme en het Italiaansche fascisme,
welke het huidige Spaansche regiem
hulp hebben geboden bij het in handen
nemen van de macht, en naar welker
voorbeeld dit regiem is opgezet.
Er bestaat geen plan om in de bin-
nenlandsche aangelegenheden van
Spanje tusschen beide te komen. Het
Spaansche volk behoort zelf op den duur
zijn eigen bestemming te kiezen. On
danks het feit ,dat het huidige regiem
repressieve maatregelen neemt tegen de
ordelijke pogingen van het Spaansche
volk om zijn politieke aspiraties tot
uiting te brengen en zich volgens deze
te organiseeren, vertrouwen de drie re
geeringen, dat het Spaansche volk niet
opnieuw de verschrikkingen en de kwel
ling van een burgerstrijd zal moeten
ondergaan.
Integendeel, men hoopt, dat de lei
dende patriottische en ruimdenkende
Spanjaarden spoedig de middelen zullen
vinden om een vreedzame verwijdering
van Franco, de afschaffing van de Pha
lanx en de instelling van een overgangs-
of waarnemende regeering te bewerk
stelligen, onder welker bestuur het
Spaansche "volk wellicht de gelegenheid
zal krijgen om in vrijheid te beslissen
over den regeeringsvorm, welken het
wenscht, en zijn leiders te kiezen.
Politieke amnestie, terugkeer van de
verbannen Spanjaarden, vrijheid van
vergaderingen, politieke vereeniging en
voorzieningen voor vrije openbare ver
kiezingen zijn essentieele vereischten.
Een overgangs-regeering, welke deze
vereischten voor oogen zou willen hou
den, zou de erkenning en de ondersteu
ning van alle vrijheids)levende volkeren
verkrijgen.
Een dergelijke erkenning zou volle
dige diplomatieke betrekkingen insluiten
en het nemen van die practische hulp
maatregelen bij de oplossing van Span-
je's economische problemen, welke in de
geldende omstandigheden uitvoerbaar
zouden zijn Dergelijke maatregelen zijn
op dit oogenblik niet mogelijk. De kwes
tie van de handhaving of de verbreking
der diplomatieke betrkkïngen door de
regeeringen van Frankrijk, het Veree-
nigd Koninkrijk en de Vereenigde Sta
ten met het huidige Spaansche regiem
zal beslist moeten worden Ln het licht
van de gebeurtenissen en rekening hou
dend met de inspanning van het Spaan
sche volk om zijn eigen vrijheid te ver
krijgen.
O
BESCHULDIGENDE DOCUMENTEN
OVER SPANJE IN OORLOGSTIJD.
Tegelijk met de driemogendheden-
verklaring inzake Spanje publiceert het
departement van buitenlandsche zaken
te Washington een aantal in beslaggeno-
Mussolini beloofde aan hun zijde den
oorlog in te gaan op de voorwaarden,
dat' Gibraltar. Fransch Marokko en het
Spaansch georiënteerde deel van Algerije
aan Spanje zouden komen, en dat de
noodige militaire en algemeen economi
sche en materieele hulp zou worden
verleend. Steeds weer werden onderhan
delingen gevoerd, die ten slotte vast
liepen omdat Franco „zijn eigen vernie
tiging ingeval van een overwinning van
de Angelsaxen" vreesde. In Febr. 1943
teekende Spanje 'een geheime overeen
komst met Duitschland, waarin uiting
werd gegeven aan de Spaansche vastbe
slotenheid om zich tegen lederen Anglo-
Amerikaanschen inval op Spaansch ge
bied te verzetten. Een memorandum aan
een Duitschen ambtenaar van buiten
landsche zaken vermeldt inmiddels, dat
een bevel van de Spaansche marine
voorziet in het zenden van tankschepen
voor het bevoorraden van Duitsche
destroyers in afgelegen baaien aan de
Spaansche kust, terwijl openlijk wordt
verklaard, dat de Spaansche regeering
haar bereidheid te kennen heeft gegeven
inschikkelijkheid te betoonen t.a.v. het
bevoorraden van onderzeebooten.
Zoo wijzen deze documenten duidelijk
uit, hoe de geest was van het Franco-
Span je gedurende den oorlog. Toch kan
reeds voorspeld worden, dai de Spaan
sche verdediging tegen deze beschuldi
gende publicatie^ vrij sterk zal staan
Het voorbereiden van aanvalsplannen
immers behoort tot het gewone werk van
iederen generalen staf, zoo is het oordeel
van diplomatieke waarnemers in Wa
shington, terwijl de kwestie van de be
voorrading van Duitsche duikbooten in
feite als onneutrale daad beschouwd
kan worden.
Het schandaal bij deUnilever-Verkoopcentralc
In een gisteren te Rotterdam gehouden persconferentie ïs meegedeeld
dat onlangs 6 ambtenaren van het Centr. Distributiekantoor zijn gearres
teerd naar aanleiding van de verduistering by'dï Unilever-Verkoop-Centrale.
Na een diepgaand onderzoek is echter van eenig verband daarmede niets ge
bleken, weshalve de ambtenaren weer op vrjje voeten zijn gesteld, al zullen
zij zich elders hebben te verantwoorden voor gemaakte fouten.
De zaak is deze:
Op een gegeven oogenblik heeft de
Unilever Verkoop Centrale aan het
distributiekantoor te Rotterdam een
partij van 106 millioen rantsoenen mar
garine, boter en vet ter controle aange
boden. Dit was zoo'n ontzaggelijke hoe
veelheid, dat in normale omstandighe
den controle al uiterst moeilijk zou zijn
geweest, maar men zat aan de betrok
ken distributie-afdeeling met een tekort
aan personeel, terwijl het kantoor juist
voor een verhuizing stond. Men heeft
toen te Rotterdam het C.D.K. in Den
Haag in den arm genomen en gevraagd,
wat er gedaan moest worden. Daar werd
het advies gegeven: neem eenige goede
steekproeven. Dit schijnt echter achter
wege te zijn gelaten. Ook de aldeeling
na-controle en vernietiging te Hattum
heeft geen controle uitgeoefend. Zoo
kon het gebeuren, dat de geheele fraude
bij de U.V.C, die in dit aantal van 10b
millioen begrepen was. als het ware kon
worden weggemoffeld. Had men wel
gecontroleerd, dan was de fraude reeds
in Januaii van dit jaar ontdekt. In hoe
verre de U.V.C. er op gespeculeerd
heeft, dat door 'de verhuizing en het
gebrek aan personeel van de Rotter-
damsche distributie-afdeeling een con
trole onmogelijk maakte, zal nog wor
den nagegaan.
Wat de Unilever-Verkoop-Centrale
zelf betreft wordt nog het volgende ge
meld:
Na 21 Febr. werden nog aangehouden
ds 44-jarige G. van de P., chef van het
verkoopkantoor van de U.V.C. te Maas
tricht, wegens malversaties met van
het kantoor Rotterdam afkomstige toe
wijzingen, voorts A. P, K., 34 jaar, te
Rotterdam. Deze beheerde de bonnen
administratie van de Van den Bergh en
Jurgens' fabrieken aan de Nassaukade
te Rotterdam en verrichtte manipulaties
met toewijzigingen, waardoor de be
ruchte bonnenpot telkens weer kon
worden aangevuld. K. zorgde goed voor
zichzelf. Bij hem werden in beslag ge
nomen een schrijfbureau, een encyclo
paedic, drie schilderijen, een pickup met
Bijzondere staat van beleg
opgeheven.
Met ingang van gisteren is de bijzon
dere staat van beleg in geheel Neder
land opgeheven.
Het besluit inzake den bijz. staat van
beleg, dat op 4 September 1944 in wer
king trad, zou behoudens tusschentijd-
sche verlenging slechts voor zes maan
den werken De oorlogsomstandigheden
hebben echter medegebracht, dat de
werkingsduur tot tweemaal toe met zes
maanden moest worden verlengd.
Het besluit legde belangrijke bevoegd
heden in handen van de militaire auto
riteiten, door de Kroon aangewezen om
het Militair Gezag uit te oefenen, welke
autoriteiten eveneens hebben opgehou
den te functioneeren
De door hen uitgevaardigde verorde
ningen zullen voortaan niet meer gel
den. De bevoegdheid tot het uitoefenen
van briefcensuur is komen te vervallen.
Over door het M. G. tijdelijk gevorderde
goederen kan de eigenaar weer vrijelijk
beschikken.
By vordering in eigendom hetgeen
dus slechts ten aanzien van roerende
goederen kon geschieden Is de eigen
dom der goederen op den Staat over
gegaan. Een zoodanige vordering wordt
derhalve door het buitenwerkingtreden
van het besluit op den bijzonderen staat
van beleg niet ongedaan gemaakt.
Verzoeken inzake schadeloosstelling
voor door het M.G. gedane vorderingen
moeten binnen 6 maanden zijn inge
diend bij den minister van oorlog.
Ten aanzien van politieke delin
quenten kan worden opgemerkt, dat
alle vrijheidsbeperkende maatregelen
als huisarrest, gedwongen verblijf
plaats, beperkte bewegingsvrijheid en
meldingsplicht voortaan niet meer
kunnen worden opgelegd. Voor zoo
ver ze opgelegd zijn, komen zij nu
automatisch te vervallen.
Eventueele beperkende bepalingen, op
gelegd door den procureur-fiscaal op
grond van het „Besluit Politieke Delin
quenten" blijven natuurlijk van kracht.
Door het M.G. getroffen maatregelen
betreffende de ambtelijke zuivering ko
men niet te vervallen.
Deze maatregelen immers vinden niet
hun grondslag in het buitenwerking
tredende besluit. Zij zijn dan ook niet straat 26.
platen, 15 boekwerken, twee Perzische
kleedjes, een bar en een bontmantel van
f4400.Hij verkocht de door hem
ontvreemde vettoewijzingen aan den
importeur van vetten M. S. van W, te
Rotterdam, die er een voordeelig han
deltje aan had, waaraan hij naar schat
ting een paar ton verdiende. Bij Van
W. werd een vrachtauto, gekocht van
het verdiende geld, in beslag genomen.
Er werd voorts nog een achttal aan
houdingen verricht.
De Perzische kwestie.
In officieele Perzische kringen te
Londen wordt vernomen, dat de Perzi
sche min.-president Sultaneh bij de
sovjet-regeering te Moskou een officieel
protest heeft ingediend toen hij gehoord
had van de bedoelingen der sovjet-unie
om in een deel van Perzië haar troepen
te handhaven.
Dit voor zijn terugkeer naar Teheran
na een afscheidsbezoek aan Stalin en
Molotof.
Zoowel in Engeland als in Amerika
blijft men gespannen omtrent den ver
deren gang van zaken. Het sovjet-op
treden wekt algemeen verslagenheid.
ATTLEE IN HET LAGERHUIS.
De Britsche premier Attlee zeide bij
de opening der debatten over Ëngelands
verdediging, dat de Britsche troepen in
Duitschland niet beneden een zeer be
paalde grens konden worden vermin
derd. Het ligt in het voornemen de troe
pen tegen het eind van het jaar te ver
minderen tot 1.100.000 mannen en vrou
wen. Er zouden dan 650.000 personen 'oij
het leger, 275,000 bij de luchtmacht en
175.000 by de vloot zijn.
Onze verplichtingen zyn nog zeer
zwaar. Wij moeten ze nakomen, wil het
geen in den oorlog gewonnen is niet
verloren gaan.
MAARSCHALK MANNERHEIM
AFGETREDEN.
Maarschalk Gustaaf Mannerhelm,
president van de Flnsche republiek, ls
afgetreden. Dit werd medegedeeld in
een communiqué, dat na een buitenge
wone kabinetszitting van de regeering
werd uitgegeven. Verwacht wordt, dat
de tegenwoordige minister-president,
Paasikivi, hem zal opvolgen.
De voormalige Noorsche tankboot „Pegasus", thans herdoopt in .Willem
Barentsz", is in de Amsterdamsche haven aangekomen. Het schip "zal bh
de Amsterdamsche Dokmaatschappij worden verbouwd tot drijvende traan -
kokerij voor de Ned. Walvischvaart Mij.
Alg, Holl. Fotopersb.
tot den duur van den bijzonderen staat
van beleg beperkt. Siechts kunnen
nieuwe stakingen en schorsingen, nu het
M. G. zal zijn verdwenen, alleen nog door
de naast het M, G. tot het treffen van
deze maatregelen bevoegd verklaarde
burgerlijke autoriteiten worden getrof
fen.
De zuivering van het hooger onder
wijs is in de eerste instantie door het
M. G. zelf geregeld. Deze is echter reeds
gerulmen tijd overgenomen door de be
voegde burgerlijke autoriteiten en de
meesten der door het M G. op dit gebied
getroffen maatregelen zijn derhalve
reeds bekrachtigd of door andere ver
vangen.
Ten aanzien van de zuivering van
kunstenaars heeft het M.G. volstaan
met het instellen der zgn. eereraden.
Daar bij het instellen dezer eereraden
niet van eenigerlei specifieke thans ver
vallen bevoegdheid is gebruik gemaakt
en ook aan deze raden geen bevoegd
heden zijn verleend, kan de opheffing
van den staat van beleg niet geacht
worden te dezer zake eenige consequen
ties met zich mede te brengen.
Over het algemeen kan worden ge
zegd, dat alle dooi het M. G. gege
ven bevelen en aanwijzingen, zoowel
aan organen van het burgerlijk ge
zag als aan particulieren hun rechts
kracht verliezen.
Aangezien loopende zaker. dienen te
worden afgewikkeld en eventueel nog
bestaande verplichtingen moeten worden
nagekomen, is bij beschikking van den
minister van oorlog ingesteld een „Af
wikkelingsbureau Militair Gezag", dat
gevestigd is te 's-Gravenhage, Park-
BINNENLAND.
Tot adjudant van Prins Bernhard,
bij den grooten staf, ls benoemd de als
zoodanig tijdelijk fungeerende reserve
ritmeester C. C. Geertsema, van het
wapen der cavallerle.
Tot de landen, die gevraagd hebben
te mogen deelnemen aan het internatio
nale tennistournool om den Davlsbeker,
behoort ookJapan I Van Amerlkaan-
sche en Australische zijde ls echter reeds
meegedeeld dat men op het spelen van
wedstrijden tegen Japan niet gesteld ls.
Opgericht ls de „Unie van Neder
landsche Ambtenaren", die zich ten doel
stelt alle voorkomende wantoestanden ln
het ambtenarencorps te bestrijden. Het
secretariaat ls gevestigd Vondelstraat 205.
Den Haag.
Van officieele zijde verneemt het
A.N.P., dat de door de Nederlandsche
Bank genoteerde koers van den Indlschen
gulden op pari gesteld ls.
De zware mist was de oorzaak dat
de DC 3, welke de eerste vlucht van den
gisteren geopendsn K.L.M.-dlenst Am
sterdamLonden, zou maken, niet van
Schiphol kon opstijgen
Het A.N.P. deelt mede, dat het pro
bleem van de herziening der militaire
pensioenen bij de regeerlng ln behande
ling ls en dat daarover interdepartemen
taal overleg wordt gepleegd.
Door den minister van onderwijs is een
commissie van overleg en van a,dvies voor
vraagstukken betreffende het filmwezen
ingesteld. Voorzitter van deze commissie
is mr. J. le Poole.
Wegens fraude met distributiebe
scheiden zijn te Apeldoorn vier distribu
tieambtenaren en een winkelier gear
resteerd. Het betrof hier o.a. melk-,
vlee-sch-, tabakskaarten en inlegvellen,
alsmede brandstoffenbonnen.
Het tribunaal te Nijmegen heeft J,
A. Wlttekamp, leider van de N.SJ3. te
Nijmegen, veroordeeld tot zes jaar lnter-
neerlng, verbeurdverklaring van zijn mo
torrijwiel en ontzegging uit het kiesrecht.
Depreventieve hechtenis wordt afgetrok
ken.
De Bossche veehallen zijn door de
Engelsche legerautorlteiten ontruimd en
zullen morgen door burgemeester Loeff
officieel heropend worden.
Naar het A.N P. verneemt, zal a.s.
Zaterdag van Schiphol een speciaal
toestel van den regeerlngsvliegdlenst met
een roode kruis team naar Bangkok ver
trekken. Het team wordt gevormd door
vertegenwoordigers van den dienst voor
den wederopbouw, de Prinses Irene-bri
gade, den regeerlngsvoorllchtingsdienst en
het A N.P., alsmede een prot. en een R.K.
geestelijke.
Voortsreizen vier dames mee, die op
sociaal gebied reeds op veel ervaring
mogen bogen. Het gezelschap staat onder
leiding van dr. H. Brugmans.
Het rijksarbeidsbureau heeft een
speciale arbeidsbemiddeling voor oud-
illegale werkers en principleele onder
duikers ingesteld.
Op 1 Maart ls te Batavia een oplei
dingscentrum voor luchtlandingstroepen
gevormd onder leiding van luitenant C.
Slsselaar.
De mogelijkheid ls geopend van een
tegemoetkoming in de kosten voor het
lager nijverheidsonderwijs. Men dient
zich te wenden tot het Dep. van O.K.W.,
Alexanderstraat 20, Den Haag.
Mevr. M. Tallen-Strabblng te Hoo-
gezand heeft haar lOOsten verjaardag ge
vierd,
B en W. van Amsterdam stellen den
raad voor prof. dr. D. van Emden op
nieuw te benoemen als gewoon hoog'ee
raar ln ae 6laathuIsi.tucU.uude en :1e
statistiek en wel Ingaande 7 Mei a.s. Zij
baseeren dit voorst-ei op het „Besluit
Rechtsherstel",
Te Deventer zijn verscheidene in
braken gepleegd ln opslagplaatsan, waar
meubilair was geborgen afkomstig van
de bij de bombardementen verwoeste hul
zen. Daardoor ls voor tienduizenden gul
dens aan goederen van getroffenen ver
dwenen. De politie heeft de daders, de
drie gebroeders R. en een zekeren M„
allen uit Deventer, gearresteerd. Nog
steeds komen gestolen kostbaarheden
voor den dag. De daders verkochten het
gestolene, dat als tweedehandsch goed
werd aangeboden.
Minister Vos ls heienmorgen per
boot ln ons land teruggekeerd.
Tusschen Noorwegen en Nederland,
zal naar het Noorsche telegrambureau
meedeelt, spoedig een handelsovereen-
kjmst worden gesloten
Ir de omgeving van Groesbeek be
vinden zich nog steeds landmijnen. Eind
vorige week ls een Dultsch krijgsgevan
gene. ere bezig was een sportveld om te
ploegen met ploeg en al in de lucht ge
vlogen.
De Nederlandsche schilderijenten
toonstelling re Brussel heeft zooveel suc
ces. daf de directie van het Paleis der
Schoone Kunsten zich genoodzaakt heeft
gezien Zondag de loketten twee keer tc
sluiten, daar er op'sommige oogenblikaen
meer dan 3.000 bezoekers in de zalen
waren.
BUITENLAND
Van gezaghebbende zijde wordt te
Cairo verklaard, dat de autoriteiten te
Alexandrië de Engelsche militaire ver
zoeken om toestemming de Engelsche
militaire gebouwen te mogen "-ewaken,
hebben afgewezen, omdat de Egyptenaren
beweren, dat dit tot hun taak behoort.
Te Alexandrië zijn botsingen voor-,
gevallen, waarbij 14 menschen den dood
hebben gevonden, onder wie twee En
gelsche soldaten. Drie Engelsche soldaten
werden ernstig gewond. Het totn-1 aan
tal gewonden zoxx 300 bedragen.
De geallieerde bestuursraad voor
Duitschland ls het volgens de „News
Chronicle" eens geworden over de voed
selvoorziening en de staalproductle in
Duitschland. De Sovjet-Unie heeft on
middellijk voedsel beschikbaar. Het staat
echter nog niet vast, dat dit over alle
zones verdeeld wordt.
In Frankrijk is een nieuwe partij
opgericht, die zich „bloc des gauches
republicalns" heeft genoemd. In een
manifest beschrijft zij haar doelstellingen
aldus: „het bestrijden van dictatoriale
partijen, die aan de macht zijn en het
verzot en de tegenaanval tegen de
reactionaire machten om een eind te
maken aan de administratieve, economi
sche en financleele verwarring en het
veiligstellen van de openbare vrijheden".
Er heerscht momenteel ln Engeland
een ernstig tekort aan muziekinstrumen
ten, vooral aan die, welke gebruikt wor
den door dansorkesten.
Volgens de „News Chronicle" zijn
politie en detectives naar de Britsche
haven gezonden, daar men een sabotage-
complot op het spoor meent te zijn, dat
tot doel heeft Britsche schepen te vernie
tigen. De branden aan boord van twaalf
Brltöche schepen gedurende de laatste
weken ziet men als het werk van een
wijdvertakte organisatie. Haar activiteit
zou zich ook uitstrekken over door En
geland bezette Duitsche havens.
Men vermoedt, dat dweepzuchtige na-
tlonaal-soclallsten dit alles op touw heb
ben gezet.
De Fransche en Britsche militaire
delegaties te Parijs hebben een program
ma opgesteld betreffende het gelijktijdig
terugtrekken der Fransche en Britsche
troepen uit Syrië, dat 11 Maart a.s. zal
beginnen en 30 April beëindigd zal zijn.
De delegaties bestudeeren thans een pro
gramma betreffende de ontruiming van
den Libanon.
In de gistermiddag onder voorzitter
schap van den loco-burgemeester, wet
houder Riedel, aangevangen zitting van
Leiden's tydelijken Gemeenteraad werd
ontslag verleend aan mevr. C, Vlieland-
Terburgh als commissaris der Gemeent.
Volkscredietbank. Als commissaris
hiervan werden gekozen de heeren mr.
F. J. J, Trapman, A. O, Frohwein, J.
J. P. Tesselaar en mevr.C, P. Braggaar-
De Does.
Tot hoofd der school voor buitenge
woon L.O, werd benoemd de heer M. G.
H, den Haar, uit Gorinchem; tot onder
wijzer aan de Medusastr. (B), Zuidsin
gel (A) en Schuttersveld resp. de hee
ren H, J. Teunissen uit Oosterbeek, H.
J. van Veen, te Enschedé en D. Wij-
bengen, te Katwijk Zee.
Op verzoek werd eervol ontslag ver
leend. aan den heer M. Bij post, als hoofd
der jongensschool voor U.L.O. en aan
den heer J. H. Dommerholt als onder
wijzer aan de opleidingsschool UJL.O.
aan de Driftstraat. Als opvolger van
den laatste werd oenoemd de heer L.
Hack, te Heinkensza^d.
De heer A. v Dijk vroeg tevoren of
het toeval is, dat bij deze benooemingen
niemand uit Leiden is voorgedragen of
een systeem.
Wethouder v. Schaik zeide, dat bij de
sollicitanten uit Leiden niemand was
met ervaring, zooals toch geëischt
wordt voor hoofd der school voor bui
tengewoon L.O., want daarover gaat het
toch zeker, hetgeen de heer v. Dijk be
aamt.
De heer Van Weizen had graag ge
zien, dat de benoeming van commissa
rissen der Gem. Volkscredietbank was
uitgesteld tot na de verkiezing.
De onderwijzer A. M. Vermaat werd
overgeplaatst van Schuttersveldschool
naar Haverstraatschool
Bij een voorstel om medewerking te
verleenen aan de Ver. tot stichting en
instandhouding van Scholen met den
Bijbel te Oegstgéest een localiteit te ver
schaffen voor lichamelijke oefening acht
de heer Vos een uitgave van f.250 voor
dit geval'in deze omstandigheden niet
verantwoord.
Wethouder v. Schaik zet uiteen, dat
een andere oplossing niet mogelijk was
er ls geen andere localiteit.
De heer. Vos vraagt of de wet dan er
toe verplicht de huur zelf te betalen.
Antwoord: Ja.
De heer v. Weizen vestigt bij het voor
stel inzake een gemeentelijke cursus
voor textielarbeiders de aandacht op een
categorie personen, die vroeger in de
textiel werkzaam waren. Wethouder v.
Schaik zegt, dat deze categorie ook op
genomen kan worden.
Z.h.st. worden aangenomen formeele
voorstellen betreffende het ongedaan
maken van besluiten van 1944 Inzake
schoolgeldheffing, terwijl het vermenig-
vuldigingscijfer voor het tarief van het
schoolgeld op 2 werd bepaald.
Na enkele bezwaren, door wethouder
Menken weerlegd wordt de subsidie voor
de Ver. Zwakzinnigenzorg verhoogd van
f. 1150 tot f. 1775
De subsidie voor het verschaffen van
een werkgelegenheid voor blinden wordt
verhoogd van f. 10.000 tot f. 13.500.
Bij het voorstel f. 13.000 beschikbaar
te stellen voor bewapening der politie
(revolvers met munitie) dringt de heer den Arbeid waren overgegaan."
De Bilt verwacht tot Woensdag
avond
Langs de Waddenkust tijdelijk
kraohtige, overigens matige wind
tusschen Oost en Noord-Oost. Zwaar
bewolkt. Plaatselijk eenige sneeuw
of regen. Temperatuur overdag
iets boven het vriespunt.
De spionnage in Canada.
In een verklaring van de Canadee-
sche regeering over de verstrekking van
vertrouwelijke en geheime inlichtingen
aan vertegenwoordigers van ;de sovjet
unie dooreen viertal Canadeesche amb
tenaren wordt gezegd, dat de nasporin
gen hebben uitgewezen, dat de spion-
nagehandelingen „door zekere leden
van den staf van de sovjet-ambassade
te Ottawa waren uitgevoerd, volgens
directe instructies uit „Moskou".
In de verklaring werd o.a. genoemd
capt. Gordon Lunann, lid van den Ca-
nadeeschen inlichtingendienst, als
„hoofd van een groep agenten, die on
der persoonlijke leiding van een sovjet-
russisch assistent-militair-attaché te
Ottawa, werkten".
Een andere der in de verklaring bij
name genoemde ambtenaren, mevr.
Emma Weikin, heeft bekend, i
FRANKRIJK STELT VIERMOGEND»
HEDENCONFERENTIE VOOR.
De Fransche regeering heeft aan de
regeeringen te Washington, Londen en
Moskou het houden eener viermogend-
hedenconferentie voorgesteld ter bestu-
deering van alle problemen die Duitsch
land betreffen.
Jongeleen aan, om niet 15, maar alle 30
stenguns terug te geven, als zijnde z.i.
onnoodig, want vrees voor oproer be
staat hier toch niet en zou het daartoe
komen, dan dient z.i. daarvoor het nieu
we leger. De heer Frohwein steunt dit.
Overigens stelt hij voor afvoering van
dit punt om eerst na te gaan of de
regeering niet wil bijspringen, terwijl
de heer v. Stralen de som van f. 13.000
rijkelijk hoog oordeelt.
In tegenstelling bepleit de heer Van
Dijk inwilliging ter beveiliging van orde
en veiligheid.
De voorzitter erkent, dat het gevraag
de crediet hoog is, maar het lijkt hem
noodzakelijk.
Het voorstel wordt z.hst. aangenomen.
De heer Frohwein wil geacht worden
tegen te hebben gestemd.
Mevr. Braggaar—de Does licht een
motie toe, om, gezien de stijging van
kosten voor levensonderhoud voor hen,
die door den dienst van Gemeenscliaps-
zorg worden gesteund, over te gaan tot
verhooging van de steunnormen. n.l.
tot f18 voor man en vrouw, f13.50 voor
alleenwonenden, f. 11.25 voor kostgan
gers en f. 2.50 voor ieder kind. En zulks
met spoed. Uitvoerig zet zij de motie
ven daartoe uiteen aan .de hand van
prijzen etc.
Ook de heer Van Weizen houdt een
uitvoerig pleidooi voor betrokken per
sonen.
De heer van Oyen wijst op de alge
meene verarming, waar men niet aan
wil. Vele werkers verkeeren in dezeüde
positie. Toch voelt hij ook wel voor ver-
hoogen, maar hij twijfelt of Ged. Staten
toestemming zouden geven. Is deze
kwestie niet commissoriaal te regelen?
Er komt immers een commissie voor ge-
meenschapszorg. Hij doet een voorstel
daartoe.
Namens zijn fractie steunt de heer
Plena de motie Braggaar. Hij stelt per
amendement voor de 2/3 aftrek van ge
zinsinkomsten te schrappen.
De heer Huurman oordeelt nader on
derzoek in deze aangelegenheid noodig
en vraagt een spoedig praeadvies van B.
en W. en wel voor de eerstvolgende zit
ting. Wat kost dit voorstel b.v.?
De heer Jongeleen bestrijdt uitstel,
waar de nood diwingt. Dit geldt zoowei
de idee Hum-man als de idee van Oyen.
De heer Key steunt het voorstel van
mevr. Braggaar, al vraagt hij eenige
nadere inlichtingen, doch bestrijdt dat
het voorstel Piena een amendement is;
hij verwerpt dit.
De voorzitter zegt dat B. en W. het
laatste steunen. Het voorstel Piena kan
heden niet behandeld worden, daar het
te laat is ingediend.
Wethouder Menken wijst er op, hoe
een. reeds vroeger voorgestelde enthans
door Ged. Staten aanvaarde kleine ver
hooging ad f.70000 p. jaar zal kosten,
zoodat het voorstel van mevr. Braggaar
tegen die 2 ton zal beloopen. Zal dat
worden goedgekeurd? Schoeisel, klee
ding enz. zou hij buiten beschouwing
willen laten, daar de regeering deze
materie reeds bestudeert en b.v. denkt
aan herstel van de commissie voor bij
zondere nooden.
Een commissie voor gemeenschaps-
zorg zal in volgende zitting worden ge
kozen; deze in te schakelen zal voor
het voorstel Piena zeker noodig zijn.
Het voorstel Braggaar zou ons terecht
doen komen op het plafond van de
overbruggingsgelden der bona fide-ar-
beiders. Voor goedkeuring zou dan ln
ieder geval moeten worden vastgelegd
dat het overbruggingsgeld niet mag
worden overschreden.
Hij ontraadt het voorstel Braggaar
thans aan te nemen. Maak het com
missoriaal. Laat men eerst tevreden zijn
met het bereikte.
Mevr. Braggaar aanvaardt de restric
tie van den wethouder, maai' blijft haar
voorstel verdedigen, ieder uitstel ont
radend.
Het voorstel van Oyen wordt verwor
pen met 23—9 stemmen.
Het voorstel Huurman wordt verwor
pen met 2111 stemmen.
Het voorstel Braggaar wordt aange
nomen met 23—9 stemmen.
Bij de rondvraag vestigt, mevr, Brag
gaar de aandacht op den slechten toe
stand aan de Rijn en Schlekade.
De heer Kortmann vraagt het hout
der gerooide boomen voor ouden van
dagen en zieken beschikbaar te stellen
en wijst ook op enkele slechte plekken
in wegen.
De heer Gobé vraagt of het mogelijk
is dat B. en W. woningruimte vorderen
voor uit Indië terugkeerenden.
De heer Frohwein dringt aan op ver
scherpt politietoezicht, daar colporteurs
der Wachthoorn Kajotters afgeranseld
hebben.
Rest ons nog te vermelden, dat direct
na aanvang der zitting de heer Jonge
leen namens de S..A.DP. raadsleden
meedeelde, dat de geheele fractie ls
overgegaan naar de Party van den Ar
beid. Mevr. van Traa zeide hetzelfde
voor haar zelf en de heeren Plena, v.
Stralen en Tesselaar. De fractie (illega
liteit) blijft zooals ze ls. Namens de
N.V.B. zeide de heer Goslings, dat alle
voor deze beweging zittende leden (be
halve de heer Lelcner, die lid ls van de
Kath. Volksparty) persooniyk tot de
Party v/d. Arbeid toetraden.
De heer Riedel verklaarde tenslotte
dat hij en dr. Key de beide vryz.-
dem. eveneens naar de Party van
