Hef proces Ie Neurenberg
België in moeilijkheden
Met een enkel woord
Weerbericht
Let op uw saecE
84ste Jaargang
MAANDAG 25 FEBRUARI 1946
No. 257.13
LEIDSCH
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeveü
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Directie en Administratie: 25041 (2 lijnen)
Telef. Redactie: 21507 Gironummer: 67055
Te Neurenberg komt thans de verde
diging aan het woord. De verdediging
zal gaan in de volgorde van de beschul
diging. Het eerst is dus Goering aan de
beurt Deze wenscht, dat lord Halifax
als getuige gehoord zal worden om te
bewijzen dat hij, Goering, tot het laat
ste oogenbiik getracht heeft een oorlog
met Engeland te vermijden, zoo ver
neemt United Press. Voorts zal Goe
ring aandringen op de getuigenis van
sir George Oglivie Forbes, staatssecre
taris" van het Foreign Office, die bij het
uitbreken van den oorlog aan de Brit-
sche ambassade te Berlijn was verbon
den. Goering beweert dat Forbes kan
bewijzen dat Goering Engeland verzocht
heeft in Augustus 1939 namens Polen
de Poolsche kwestie met de Duitschers
te bespreken.
Door getuigenissen van maarschalk
Kesselring en generaal Student wil Goe
ring opnieuw trachten te bewijzen dar
alles gedaan is om de vliegtuigen, die
Rotterdam zouden bombardeeren, terug
te roepen. Het bevel werd verzonden,
maar bereikte de luchtmacht eerst toen
de eerste bommen reeds vielen. De bran
den, die ontstonden en niet de bommen
zelf, hebben de meeste schade te Rot
terdam aangericht, aldus Goering.
Als zeer belangrijke getuig© wordt
door Goering's verdediger, dr. Stahmer
beschouwd de Zweedsche ingenieur Da
lerus, die in -de jaren voor den oorlog
als particulier vredesapostel door Euro
pa reisde.
Goering deed zijn best geallieerde
„oorlogsmisdaden" aan de orde te stel
len om zijn daden te kunnen rechtvaar
digen. Zijn verdediger zeide dat de
rechtbank geen juist oordeel kon vellen
zonder te hebben vastgesteld dat „het
gedrag aan den anderen kant inder
daad correct en buiten verdenking was".
De Britsche aanklager sir David Max
well Fyfe ging hier scherp tegen in en
merkte op „dat het onpractisch en on
aanvaardbaar zou zijn als de rechtbank
zich zou bezighouden met de kwestie,
dat een ander zich niet aan de inter
nationale conventies hield". Rechter
Lawrence besliste dat het gerecht zich
later over het verzoek zal uitspreken.
Stahmer voerde nog aan dat het be
staan van geallieerde oorlogsmisdaden
een aanwijzing zou kunnen geven in de
richting van een wraakneming van de
zijde der verdachten. De vraag deed
zich voor of men Stahmer moest toe
staan als bewijsmateriaal het Duitsche
witboek en de publicaties over „de ge
heime documenten van den Franschen
generalen staf", die een schending van
de Haagsche conventie zouden beteeke-
nen, ter tafel te brengen. Ook wenschte
Stahmer met de veertien punten van
Wilson voor den dag te komen, met de
geschriften van Lloyd George, de rede
voeringen- van Smuts en een der boe
ken van Churchill, dat alles om aan te
toonen dat Duitschland de bepalingen
van Versailles niet had overtreden.
De verdediger van von Ribbentrop.
Martin Horn, heeft het gerechtshof
Door verkiezingsuitslag.
De provinciale verkiezingen in België
hebben in alle rust plaats gehad en zij
hebben het beeld der vorige verkiezin
gen nog versterkt. De C.V.P. is met de
winst gaan strijken! Opmerkelijk was
voorts, dat de communisten in stemmen
achteruit gingen vergeleken bij de Ka
mer-verkiezingen.
De volledige uitslag is:
1946 1936
Socialisten 231 221
C.V.P. 344 227
Liberalen 53 88
Cartel 10
Communisten 58 28
Rex 79
V.N.V. 50
Eupensche Volkspartij 3
Aan de hand van de niet-officieele
verkiezingsresultaten kan worden be
rekend, dat van de 44 „provinciale"
senaatszetels 21 ten deel zullen vallen
aan de Christelijke Volkspartij en 23
aan de linkerzijde, indien alle .linksche
partijen in alle provinciën een cartel
vormen.
Door coöptatie zullen worden aange-
TWINTIG FRANSCHE GENERAALS
TREKKEN ZICH TERUG.
Te Parijs wordt officieel medegedeeld,
dat 20 Jpransche generaals en vele an
dere hooge officieren zich terugtrekken.
Hoewel deze maatregel officieel toe
geschreven wordt aan de toepassing van
de nieuwe legerwet, welke het officiers
corps reduceert, is men algemeen van
meening, dat deze het elimineeren
van de Gaullistische elementen betee-
kent en het resultaat is van het vertrek
van generaal de Gaulle en van den
argwaan van de linksche partijen, dat
de generaal de bedoeling zou hebben
het leger te gebruiken om weer aan de
macht te komen.
De chef van den staf, generaal de
Lattre de Tassigny, behoort tot degenen,
die het meest om hun verkwisting wor
den gecritiseerd.
verzocht Churchill als getuige in het
proces to laten verschijnen. Volgens
Horn kan Churchill bevestigen dat hij
von Ribbentrop voor den oorlog gezegd
heeft Duitschland te zullen vernietigen,
als dit land te sterk zou worden.
De Amerikaansche commissie voor
oorlogsmisdaden is nu in het bezit van
den tekst van de officieele toespraak
van Goebbels, die hij op 14 September
1942 te Berlijn hield. Hieruit blijkt, dat
Goebbels opdracht gaf tot algeheele uit
roeiing van Joden, zigeuners en Polen,
die tot meer dan 3 jaar dwangarbeid
waren veroordeeld, evenals Tsjechen en
Duitschers die tot levenslange gevange
nisstraf waren gedoemd. Volgens Goeb
bels moest men de slachtoffers net zoo
lang laten werken tot zij bezweken.
Een modél van de nieuwe Electrische Locomotieven, die de Neder-
landsche Spoorwegen in Zwitserland hebben besteld.
wezen 11 senatoren van de C.VP. en 11
van de linksche partijen.
De C.VP. heeft dan in totaal 83 ze
tels in den Senaat tegen de linksche
partijen 84.
De crisis in de regeering is door een
en ander zeer bemoeilijkt. Een linksche
meerderheid zou van één stem afhan
gen! En zooals men weet, is de liberale
partij geen eenheid!
België is tengevolge van den totalen
verkiezingsuitslag deerlijk in de peri
kelen gekomen.
De onlusten te Bombay.
In Bombay is het tot nieuwe botsin
gen gekomen, maar door krachtdadig
ingrijpen door de Britsche troepen is
de orde hersteld. In totaal zijn er 210
dooden en meer dan 1200 gewonden ge
vallen.
In de fabriekswijk van Bombay wer
den het station, treinen en een textiel
fabriek .in brand gestoken. Volgens of
ficieele inlichtingen werden drie com
munistische leiders wegens opruiing tot
het sluiten van winkels en het beleggen
van samenkomsten gearresteerd. Latei-
werden elf personen gearresteerd we
gens het pogen tot organiseeren van
optochten en het steenigen van de
politie. 53 regeeringsgraanpakhuizen
gingen in vlammen op sinds het begin
der onlusten.
Door mahatma Ghandi wordt dit al
les veroordeeld, aangezien hij het in
strijd acht met het beginsel der geweld-
looze actie. Ook de voorzitter van de
Mohammedaansche liga, Jinnah, heeft
een beroep gedaan op de bevolking om
de moeilijkheden niet grooter te maken
Het stakingscomité te Bombay en
meer dan 500 stakers van de konink
lijke Indische marine te Calcutta heb
ben het volk voor zijn hulp bedankt en
de regeering gedreigd met tegenmaat
regelen, indien deze straffen zou toe
passen op personel van leger of marine.
Nehroe wordt in Bombay venvacht.
ONTSPANNING IN CHINA?
Het Fransche persbureau A.F.P.
deelt mede. dat er tusschen de Chinee-
sche regeering en de communisten een
overeenkomst gesloten zou zijn. Gene
raal Marshall trad op als adviseur. Niet
alleen de getalsterkte van de regee-
ringstroepen en die der communisten is
thans bepaald, maar ook zou men het
eens zijn geworden over de netelige
kwestie der vereeniging van de beide
legers.
Voor de officieele onderteekening moet
de overeenkomst echter nog goedge
keurd worden door Tsjang Kai Sjek.
De uitvoering der besluiten zal ver
scheidene maanden in beslag nemen In
dien tijd zullen de regeeringsstrijd-
krachten en die der communisten een
„wapenstilstand" in acht nemen.
DE ZUIVERING IN DUITSCHLAND.
Een zuiveringswet, een nieuwe Duit
sche wet inzake politieke zuivering van
nat.-socialisme en militarisme, geldig
voor het gebied van de Amerikaansche
zone, is te Muenchen onderteekend door
drie minister-presidenten van Zuidduit-
sche landen en een vertegenwoordiger
van het militair bestuur. Met het in
werking treden dezer wet wordt de zui
vering in deze zone in handen van
de Duitschers overgegeven, al blijft het
militaire bestuur controle uitoefenen. De
nieuwe wet stelt als hoofdbeginselen
vast: individueele behandeling van af
zonderlijke gevallen en verdraagzaam
heid tegenover „meeloopers". Vooral
tegenover de jeugd zal een mild oordeel
in acht genomen worden, in dier voege,
dat alleen tegen uitgesproken actieve
Nazi's maatregelen genomen zullen wor
den. In de Amerikaansche zone wer
den 229 duizend actieve Nazi's en mili
taristen uit het civiele bestuur en in-
dustrieele leven verwijderd, waarvan 72
duizend uit leidende posten in industrie.
In de Britsche zone waren tot eind
Januari 81 duizend Nazi's uit hun ambt
verwijderd.
In Indië voorloopig
geen beslissing
HET KAN NOG MAANDEN DUREN.
U.P. meldt uit Batavia:
In" Hollandsche kringen te Batavia
meent men dat men waarschijnlijk nog
maanden van een oplossing van het
Indische probleem verwijderd is en men
geeft toe dat met Van Mook's voor
stellen nog weinig voortgang is bereikt
ondanks de conferenties van Clark Ken-
met Sjahrir. Er zijn eenige aanwijzingen
voorhanden dat Sjahrirs populariteit
afneemt en dat hij misschien gedwon
gen zal zijn af te treden voor geval op
de bijeenkomsten die het Nationale
Comité deze week in Djokjakarta en
Soerakarta zal houden, geweigerd zou
worden Sjahrir voor, de onderhande
lingen met de Hollanders volledige vol
machten te verleenen.
Ik heb langdurig met Sjahrir, Van
Mook en anderen gesproken, zoo be
sluit de UP.-correspondent, doch ner
gens heb ik onmiddellijke hoopvolle
teekenen opgemerkt.
Pensioenregeling in het
bloembollenbedrijf.
Tusschen de werknemers- en werkge
vers-organisaties in het bloembollenbe
drijf is overeenstemming bereikt over
een wijziging in de pensioenregeling. De
premie, welke door den werkgever maan
delijks aan het pensioenfonds zal moe
ten worden afgedragen, zal door den
werkgever voor 50 pCt. op de arbelds-
loonen mogen worden verhaald en
wordt dus voor de helft door den werk
gever, voor de helft door den arbeider
gedragen. De door den werkgever, zoo
wel als door den verzekerden arbeider
wekelijks verschuldigde premiehelft be
draagt f. 1 voor de mannelijke losse en
vaste arbeiders tusschen 18 en 21 jaar
en f2 voor de mannelijke losse en, vaste
arbeiders van 21 jaar en ouder.
Het maximum ouderdomspensioen op
65-jarigen leeftijd zal f. 15 per week be
dragen en zal tot aan den 70-jarigen
leeftijd gedurende 8 maanden, daarna
tot den 75-jarigen leeftijd gedurende 10
maanden en boven den 75-jarigen leef
tijd gedurende 12 maanden per jaar
worden verstrekt. De nieuwe regeling
kent vervolgens een klimmend invalidi
teitspensioen gedurende 52 weken per
jaar, afhankelijk van de betaalde pre
mie na 25-jarigen leeftijd.
Voorts zal het reeds lang gewenschte
weduwenpensioen, alsmede een weezen-
uitkeering worden ingevoerd. Een we
duwenpensioen, bestaande uit een vaste
uitkeering van f5 per week; met daar
boven 1/5 van het pensioen, dat de
echtgenoot zou hebben genoten als hij
tot aan zijn 65sten verjaardag onafge
broken had gewerkt. De weezenuitkee-
ring zal bedragen 1/8 deel van het we
duwenpensioen voor elk kind beneden
16 jaar, tot een maximum van 8 kinde
ren. Voor alle op 1 Maart reeds gepen -
sionneerde arbeiders zal een speciale
regeling worden getroffen.,
Algemeenwordtverwacht.dat het pen
sioenfonds met ingang van 1 Maart a.s.
bindend zal worden opgelegd voor het
geheele bedrijf in Noord- en Zuid-Hol
land, ook derhalve voor de tot heden
niet deelnemende bedrijven.
Foto v. Vliet.
Zaterdagmiddag heeft de commissaris voor het district Rijnland der
NPV., prof. dr. P. A. H. de Boer aan een aantal padvinders en Ka
tholieke verkenners, die zich in den bezettingstijd verdienstelijk hebben
gemaakt, het insigne „Nationale Dienst" uitgereik.t Onze foto brengt
dit moment in beeld.
DE WERELDGRAANPOSITIE
Het Amerikaansche departement voor
landbouw deelt mede, dat de groote
graanexporteerende landen der wereld
dit jaar met de kleinste voorraden sinds
1940 zijn ingegaan. Zij hebben 25%
minder tarwe dan het vorige jaar en
15% minder graan in het algemeen. De
totale tarwevoorraad in de Vereenigde
Staten, Canada, Argentinië en Australië
is 1392 millioen schepels. In het begin
van 1945 was deze 1868 millioen. Het
uit te voeren surplus wordt geschat op
475 a 500 millioen schepels, hetgeen
veel minder is dan de geschatte benoo-
digde import. De roggevoorraad in dit
jaar is in de vier groote produceerende
landen 15 millioen schepels minder dan
in het vorig jaar. Het rapport zegt, dat
men verwacht, dat er eenig surplus uit
Argentinië beschikbaar is voor den
export, maar weinig of in het geheel
geen uit de andere landen.
De voorraad gerst wordt geschat op
352 millioen tegen 394 millioen schepels
begin vorig jaar Alleen de havervoor-
raad is grooter; hiervan is echter
slechts een beperkte hoeveelheid voor
den export beschikbaar.
ATOOMBOM PROEVEN.
Teneinde de physieke en biologische
uitwerking van de atoombommen op
levende wezens na te gaan, zullen er
aan boord van de schepen, waarop in
begin Mei in de Marshall-eilanden
atoombommen zullen worden geworpen,
een klein aantal geiten, schapen en var
kens worden gebracht. Het besluit hier
toe werd genomen, nadat was gebleken
dat alle beschikbare middelen om deze
uitwerking langs mechanischen weg te
meten, ondoeltreffend waren.
Ook leger-kleeding, amunitie, uit
rustingstukken en materialen zullen aan
proeven worden onderworpen. Op de
dekken van de schepen zullen bijvoor
beeld tanks-pantserwagens, trucks, al
lerlei militaire wapens, radio-installaties
brandbluschmiddelen, radar, kleeren,
levensmiddelen enz. worden opgesteld.
BINNENLAND.
Op het IJssglmeer is een schip van
163 ton gestrand bij het „Roede Klif".
De reddingboot „Hilda" uit Lemmer
heeft den schipper, diens vrouw en
twee kinderen met moeite gered.
Naar uit betrouwbare cijfers blijkt,
bevinden zich in Nederlandsch Indië
nog steeds meer dan 200.000 man aan
Japansche strijdkrachten. Op Java zijn
er nog 70000, op Sumatra 80.000 en
in andere gebieden ruim 50.000-
In de Evang. Luthersche kerk te
Amsterdam werd gisteravond een in
drukwekkende herdenking gehouden
van den geboortedag van Lord Robert
Baden Powell. Alle groepen uit het
district Amsterdam van „De Nederland-
sche Padvinders" en „Het Nederland -
sche Padvindstersgilde" waren vertegen
woordigd.
In de Markthallen te Amsterdam
zijn Zaterdag bijna 30.000 menschen
uit Amsterdam, Haarlem, het Gooi en
de Zaanstreek aanwezig geweest bij een
door de Comm. Partij Holland georga
niseerde herdenking van de Februari
staking 1941. In groote stoeten was
men «vooraf met muziekcorpsen door de
stad getrokken.
Minister Vos is Zaterdag te New-
York aangekomen na een vlucht van
24 u. en 20 minuten.
De Bilt verwacht tot Dinsdag
avond: Voor het N.O. van het land:
in den nacht lichte, plaatselijk ma
tige vorst, overdag weer stijging van
temperatuur tot boven het vries
punt; wisselend bewolkt met zonnige
perioden-, droog weer; zwakke, ver
anderlijke wind.
Voor het Z.W van het land: in
den nacht, met uitzondering van de
kuststrook lichte vorst, overdag weer
stijging van temperatuur tot boven
het vriespunt; meest half tot zwaar
bewolkt: overwegend droog; zwakke
veranderlijke wind.
Het Engelsche stoomschip „Wel-
landoc", dat een defect aan de stuur
inrichting had, zond Zaterdag bij Hoek
van Holland S-O-S.-signalen uit. Het is
later door de sleepboot „Ebro" van
Smit en Co. behouden den Nieuwen
Waterweg binnen gebracht.
Na een afwezigheid van bijna zes
jaar keert de verkeersvlieger, die een
grooter aantal vlieguren op zijn naam
heeft staan dan welken piloot ter we
reld, de heer I. W. Smirnoff, heden uit
Engeland in ons land terug. Tijdens den
oorlog is hij de luchtvaart trouw geble
ven. Tot het uitbreken van den oorlog
in den Pacific vloog hij op de route
Egypte-Batavia, later trad hij in dienst
van het Nederlandsche Transportcom
mando, waarvoor hij 2Vz jaar lang de
verbinding tusschen Australië en de
eilanden in de Stille Zuidzee onderhield.
In September 1944 arriveerde hij via
Amerika in Engeland en vloog tot Juni
1945 op de route Engeland-Lissabon-
Gibraltar.
In den Sittardschen gemeenteraad
is door den burgemester te kennen ge
geven dat hij op grond van veiligheids
overwegingen het dragen van maskers
tijdens de carnavalsvieringen zou ver
bieden en dat alleen zou toestaan tij
dens den carnavalsoptocht.
Dezer dagen kan het grootste ge
deelte van de fabrieksinstallatie van de
machinefabriek Rademakers te Rotter
dam uit Duitschland worden terugver
wacht. Deze fabriek zal dan weer in
staat zijn tandwielen te produceeren
voor de spoorwegen en voor de mijnen,
die beide daaraan uiteraard groote be
hoefte hebben.
De ongeveer 150 arbeiders, werk
zaam in de pakhuizen van de bij de
vakgroep groothandel in visch te IJmui-
den aangesloten vischhandelaren zijn
een actie begonnen ter verkrijging van
een arbeidsregeling voor de vaste en
van een wachtgeldregeling voor de losse
visc-hknechten. Er wordt gedreigd met
staking.
In sommige bladen heeft het bericht
gestaan, dat met ingang van 1 Maart
de benzineprijs tot 18 cent zou worden
verlaagd. Van bevoegde zijde wordt
thans medegedeeld, da' omtrent een
dergelijke prijsverlaging nog nie+c met
zekerheid kan worden gezegd.
Een Engelsch officier maakte in
Juli 1942 met rijn bommenwerper een
noodlanding in ons land. Zijn polshor
loge gaf hij aan een onbekenden jongen
in bewaring. De jongen vroeg direct zijn
adres om het horloge terug te zenden
en heeft thans naar uit Londen wordt
gemeld aan zijn belofte voldaan.
Doordat zijn ouderlijk huls door een
bom was getroffen was het adres van
den officier verloren gegaan en slechts
met veel moeite was hij er achter ge
komen waar de Engelschman woonde.
Het kunstmestdistributiebureau
heeft met ingang van heden den stik
stofbon, voorzien van opdruk No. 3 gel
dig verklaard.
De reeds vroeger geldig verklaarde
kunstmestbonnen nl. stikstof (n) 1 en 2,
fosforzuur (2 05) 1. 2 en 3 en kali (k20),
1, 2 en 3 behouden hun geldigheid tot
nader order.
Door den A.N.W B. zal op 1 April
een wegenwacht worden ingesteld. De
mannen, op motorrijwielen met zijspan,
zullen gekleed zijn in blauwe battle-
dress of khaki uniform, en voorzien van
het Wegenwacht-embleem. Momenteel
wordt begonnen met het uitzenden van
de Wegenwacht op de voornaamste
verbindingen tusschen Den Haag, Am
sterdam, Rotterdam, Haarlem en Gouda
(c.q. Utrecht). De Wegenwacht voert
mede de noodige gereedschappen en
eenig reparatiemateriaal.
Dezer dagen weigerden zoo
wordt uit Zierikzee gemeld de ge
ïnterneerden in het interneeringskamp
voor politieke gevangenen te Haamstede
te gehoorzamen, toen bevolen werd het
zingen van nationaal-socialistische lie
deren te staken. Toen het lossen van
waarschuwingsschoten niet hielp, wilde
de dienstdoende bewaker dwars door de
barak schieten. De kogel ketste af tegen
prikkeldraad en veranderde van rich
ting, waardoor de geïnterneerde A. J.
Leijdekkers, die in zijn bed lag, gedood
werd.
Evenals in Schoonebeek en omstre
ken zullen er binnenkort waarschijn
lijk ook in de gemeente Gramsbergen
boortorens voor aardoliewinning ver
rijzen. Vernacht wordt, dat een gedeelte
van de buurtschappen De Krim en
Holthone voor ontginning in aanmer
king zullen komen.
Op den Meppelerweg te Zwolle
Zwolle hebben C.C.D.-ambtenaren 12.000
eieren in beslag genomen, die men
clandestien trachtte te vervoeren. Zij
zullen thans op normale wijze in distri
butie worden gebracht.
BUITENLAND.
95 passagiers zijn Zondag verdron
ken tengevolge van het zinken van een
rivierstoomboot in de Elbe tegenover
Bruensbuttel.
20.000 Italiaansche mijnwerkers
zuilen ingevolge een tusschen de vak
verbonden van beide landen aangegane
overeenkomst in Frankrijk gaan werken.
In verband met het groote tekort
aan graan in Duitschland heeft het
Britsche militaire gezag de sluiting van
alle brouwerijen, behalve van enkele,
welke de Britsche bezettingstroepen be
dienen, bevolen.
Het uitvoerend comité van het
wereldverbond van vakvereenigingen,
heeft de centrale comité's van vakver
eenigingen van alle landen uitgenoodigd
bij hun regeeringen stappen te onder
nemen ter verkrijging van het afbreken
der diplomatieke betrekkingen met de
regeering te Madrid-
Volgens den correspondent van de
Daily Express zouden de Sovjet-Russi
sche autoriteiten den Duitschen sociaal
democraten te verstaan gegeven hebben,
dat het roode leger veel eerder dan vol
gens het oorspronkelijk plan uit
Duitschland zou worden teruggetrokken,
wanneer zij met de communisten in de
Sovjetzone een arbeiderspartij zouden
gaan vormen.
Volgens de Pools che radio is Karl
Koerpanik. een van de gewezen c^I-
van het kamp te Ausch
witz, door een bijzonder tribunaal te
Kattowitz ter dood veroordeeld.
In Engeland is het eerste van een
serie witboeken verschenen over de de
mobilisatie van de weermacht, dat in
het Lagerhuis zal worden behandeld. De
premier zal het debat openen.
Volgens een officieel communiqué
heeft de Luxemburgsche regeering be
sloten de oorlogsschade uit- de schatkist
te betalen.
In de slotzitting van de conferentie
van den wereldraad der kerken is be
sloten ter opvolging van den overleden
president mgr. William Temple, een uit
vijf personen bestaand voorloopig pre-
sideerend comité aan te wijzen. Met
algemeene stemmen is de Nederlander
Visser 't Hooft herkozen alssecretaris
generaal van den wereldraad.
In Mexico is de aanwezigheid van
uitgebreide uranium-ertslagen vastge
steld: de regeering is voornemens de
terreinen, waar de lagen zich bevinden,
te nationaliseeren, ten einde verkoop
aan een vreemde mogendheid te voor
komen.
De nationale vergadering van Mon
tenegro heeft besloten, dat dit gebied
den naam van volksrepubliek Montene
gro zal dragen.
Waarschijnlijk zal Ierland vragen
toegelaten te worden tot de U.N.O.,
waar het de kwestie der verdeeling aan
hangig zou willen maken.
Een koninklijke Canadeesche com
missie van onderzoek naar de spionna-
ge-affaire in Canada heeft bekend ge
maakt, dat 11 mannen en 2 vrouwen
voor nader onderzoek in hechtenis zijn
genomen. De commissie was reeds 6
October 1945 ingesteld.
De Britsche troepen zullen op 2
Maart Perzië ontruimen. De opperbe
velhebber heeft reeds afscheidsbezoeken
aan den sjah en den minister van oor
log gebracht.
De Engelsche regeering heeft een
protest ingediend bij koning Faroek
tegen de anti-Britsche onlusten in
Egypte. De nieuwe premier Sidky pasja
heeft via de radio aangekondigd, dat
„demonstraties, van welken aard ook,
niet zullen worden geduld en dat samen
scholingen van meer dan acht personen
uit elkander gejaagd zullen worden"
Tevens deed Sidky pasja een beroep
op pers en leiders van de nationalisten,
om, met het oog op „de critieke positie-
van het land in dit stadium, waarin
kalmte en beheersching vereischt wor
den", hun propaganda stop te zetten.
Gisternacht is men er in geslaagd
nog acht man van de 425 ingesloten
mijnwerkers der Monopole-mijn bij
Dortmund te redden. Ruim tachtig uur
hebben deze mannen opgesloten gezeten.
Verschrikkelijk rijn de gevolgen
jg van den oorlog en jaren lang,
ja een menschenleeftijd of
meer, zullen we noodig hebben,
om eenigszins draaglijke verhoudingen
te verkrijgen, die op de vooroorlogsche
gelijken. Daarmede is niet gezegd, dat
deze vooroorlogsche toestanden terug
gewenscht worden; slechts vergelijken -
der wijs werden ze genoemd.
Er zal een enorme krachtsinspanning
vereischt worden om de vernielde ste
den op te bouwen, den achterstand op
alle gebied in te halen. Het woningpro
bleem in ons land en in Engeland
b.v., om van Duitschland maar te zwij
gen is angstwekkend van grauwen
ernst. De fabrieken met him geroofde
machines, de kolenvoorziening, het rijn
alle vraagstukken, waarbij alle energie
noodig is, om het totaalbeeld van Ne
derland te doen veranderen en draag
lijk te maken. Want zoolang deze zaken
niet eenigszins behoorlijk tot een oplos
sing gebracht zijn blijft de begeleidende
kwaal van den zwarthandel bestaan.
Het is geen fraai toekomstbeeld, maar
met struisvogelpolitiek komen we er
heelemaal niet. Pas herkenning en er
kenning van moeilijkheden kan ons doen
beseffen, wat overwonnen moet worden.
En toch is dit het ergste niet.
De oorlog, die zooveel leed gebracht
heeft, zooveel offers geëischt heeft en
zooveel zinlooze vernietiging, was een
strijd der geesten, al bracht het mate-
rieele overwicht ten slotte de overwin
ning aan de Geallieerden. Daarom
spanden zich vrijwel alle volken in tot
het uiterste, omdat het ging om het
hoogste goed: de geestelijke vrijheid!
Nu is tot heden een oorlog met zoo'n
hooge geestelijke inzet nooit anders ge
ëindigd dan met een eigenaardige com
promis-instelling. De idee, waarvoor de
overwinnaar streed, komt nooit onge
schonden uit den strijd; de idee van
den verliezer gaat nooit met hem ten
grave. Gold dat vroeger reeds, hoeveel
te meer moet men nu uiterst voorzich
tig zijn na een dergelijke duivelsche en
geniale propaganda als de Duitschers
voerden.
Men stelle dit vooral niet te licht
voor. Na een zoodanigen kamp als wij
pas beleefd hebben is een groote oor
logsmoeheid te verwachten. Elke oor
logsmoeheid is echter negativisme en
ontkenning van deze waarheden, dat
de strijd der geesten eeuwig is en dat
elke ideologie, die verloren heeft, de
stille neiging heeft toch naar verwerke
lijking te streven. Deze twee dingen
maken, dat wij waakzaam moeten blij
ven!
Zou Franco en zijn Phalanx anders
den moed gehad hebben een tiental
republikeinen terecht te stellen? Zou
den anders in Polen nazistische benden
openlijk durven optreden? Zouden an
ders in Nederland personen, waarvan
de collaboratie bekend is, gehandhaafd
kunnen worden? Zouden anders in
menig optreden van nieuwbakken over
heidsinstanties zooveel resten van fas
cistische methoden geduld worden?
Er zijn offers gebracht, er zijn in
duizenden gezinnen leege plaatsen
Nederland, let op uw saeck, dat dit alles
niet vergeefs is geweest. Al treedt het
verschijnsel niet zoo bruut op als elders
en zelfs in geheel andere vormen, dat
gene waarvoor de strijd gevoerd is: Een
rechtsstaat met de waarlijke persoon
lijke vrijheid als voornaamste goed
glijdt van ons weg.
Het is heden vijf jaar geleden, dat
men in een deel van ons land plotse
ling het intuïtieve besef kreeg, te moe
ten getuigen. De Jodenvervolgingen
namen een aanvang. En Amsterdam
staakte. In de rij van oorlogsgebeurte
nissen niet zoo'n wereldschokkend feit,
zelfs zonder direct aanwijsbare gevol
gen. Maar de Groene Amsterdammer
schrijft zoo treffend juist: „De Februari
staking heeft de tegenstellingen tus
schen de Nederlanders en hun onder
drukkers scherp belicht en ertoe bijge
dragen, die tegenstellingen onverzoen
lijk te maken. De korte heldhaftige actie
van Februari 1941 is het begin geweest
van het breede verzet in de donkere
jaren, die zouden volgen. Zij is een
groote les geweest in neen-zeggen. En
die les is goed geleerd."
Of die les echter blijvend geleerd is?
Nederland let op uw saeck en blijf
neen-zeggen tegen elk streven, dat naar
dictatuur of machtsmisbruik riekt. Want
ook in ons land leven nog de honderden,
die de methoden der dictatuur tot de
hunne willen maken. Onze individueele
vrijheid staat op het spel.
De krijgsraad van Hasselt in Bel
gië heeft uitspraak gedaan iri een
Gestapo-proces. 17 van de 24 beschul
digden werden ter dood veroordeeld.
Van de overigen kregen twee levens
lang gevangenisstraf, drie 20 jaar, een 5
en een 10 jaar geavngenisstraf.
De Fransche wetgevende vergade
ring heeft met algemeene stemmen,
doch met de onthouding der rechtsche
republikeinsche vrijheidspartij, een re
solutie aangenomen, waarbij de executie
van Christino Garcia en negen andere
Spaansche republikeinen door Franco's
regime in Spanje veroordeeld wordt.
De leider van de sociaaldemocraten
in West-Duitschland. Kurt Schumacher,
heeft een ultimatum gezonden aan de
Berlijnsche partijleiders om de samen
smelting met de communisten op te
geven of een onmiddellijke splijting in
de partij tegemoet te zien (U. P.)
De 75-jarige Deensche koning
Christiaan heeft een lichte longontste
king. Hij is met peniciline behandeld.
In het Britsche opleidingscentrum
Aldershot is het tot rebellie gekomen,
die echter met behulp der brandweer
is onderdrukt. Het z.g. „glashuis" is
echter door brand geheel vernield,
Het nationale bestuur van de La-
bour-partij onder voorzitterschap van
Laski heeft onder de leden en daarbui
ten sensatie verwekt door een circulaire
uit te geven waarin er op wordt aan
gedrongen geen resoluties buitenland-
sche aangelegenheden betreffende op de
agenda te plaatsen van de jaarlijksche
partij conferentie die den tienden Juni
zal plaatsvinden. De reden die voordat
verzoek wordt gegeven is, dat de bui-
tenlandsche aangelegenheden zich mo
menteel in zulk een staat bevinden, dat
resoluties schadelijk zouden kunnen
zyn.