De Belgische crisis Tegen Mussert opnieuw de doodstraf geëischt De doodstraf Een ministerie van Nationale Unie? Goering over Nederland Tegen Seyss Inquart Een typische hoogverrader Weerbericht Sovjetnota over atoomspionnage in Canada Wijst alle schuld af Met een enkel woord Het „Indonesische werkcomité "wenscht een onderzoek door de Uno De nieuwe bonnen Wij hooren 84ste Jaargang DONDERDAG 21 FEBRUARI 1946 No. 25710 LEIDSCH DAGBLAD Waarnemend Directeur: A Poortman Hoofdred: Mr M B. van der Hoeven DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Directie en Administratie: S5041 (2 Uinen) Telet. Redactie: 21507 Gironummer: 67055 Dé officieele uitslag der verkiezingen In België luidt: partijen C.V.P. Lib. Soc. U.D.B. Comm. stemmen percent 1.006.293 42.6 (32.7) 211.143 8.9 (17.3) 746.738 31-50 (30.5) 51.095 300.09.9 Lib. soc. cart 37.844 Afzonder!. 22 12.7 (5,3) 16 zetels 92 (73) 16 (33) 66 (64) 1 23 (9) 4 (onder wie 3 soc. en 1 lib.) 05 (1.9) - (2) 2.365.638 (2.338.437) De cijfers tusschen haakjes geven het resultaat van de verkiezingen in 1939. Hex haalde toen 4.4 pet. der stemmen en 4 zetels. De „Nation Beige" verwacht een mi nisterie van hationale unie onder lei ding van minister van Acker. De plaats vervangend minister-president zou De Schrijver zijn, die tevens minister van justitie zou worden. Er zouden zeven katholieke ministers komen, vier socia listen, drie communisten en twee libe ralen. In dat geval zou Spaak de portefeuille van buitenlandsche zaken behouden en Paul Struye zou den huldigen minister van binnenlandsche zaken, van Glaib- beke, opvolgen. De liberalen krijgen het departement van onderwijs, met Catteau gelijk is voldoende graan te impor teeren. aan het hoofd en Mundeleer blijft mi nister van landsverdediging. De com munisten zouden hun departementen behouden. Ten slotte zou een ministerie van in- en uitvoer gecreëerd worden. Deze formatie zou gemotiveerd wor den door het feit, dat de politiek van 's lands herstel, zooals die door de re geering van Acker gevolgd werd, door geen enkele partij werd afgekeurd, ten minste niet- in haar hoofdlijnen. De toe komstige regeering zou slechts een be perkt en nauwkeurig omlijnd program ma hebben. Ten slótte verklaart de „Nation Beige" dat de koningskwestie nu al reeds geen hinderpaal meer zou zijn, en dat een accoord,,dat door alle partijen aanvaard is, de instemming zou hebben verkregen van de personen, die in het geheim der esprekken werden ingewijd. Een tweede stakingsgolf van nog ernstiger karakter dan die in de staal industrie en de motorenfabrieken dreigt zich over de Vereenigsde Staten uit. te storten. Men verwacht dat binnen tien dagen een spoorwegstaking zal uitbre ken. Ook de arbeiders en employé's in de telefoonbedrijven zouden het werk neerleggen. De hoop op een spoedige regeling van het conflict bij General Motors, waar nu al 92 dagen het werk stilligt, is gering. Ook in het conflict met 175.000 stakers in de electriciteits- bedrijven is nog geen overeenstemming bereikt. (U.P.) Portugal staat voor een ernstig gxaantekort en de regeering kondigde een drastische verlaging van de brood- rantsoeneering aan, daar het niet mo- Onregelmatigheden in be waringskamp te Dordrecht Sedert eenigen tijd bestond het ver moeden, dat een aantal leden van het kamppersoneel van het bewarings- en verblijfkamp Benthienkazerne to Dor drecht, zich aan onregelmatigheden schuldig maakte. Nadat een voorbereidend onderzoek was ingesteld, werd Dinsdag bij verras sing het kamp door de P.O.D.-reeherche afgezet, waarop functionarissen van het directoraat-generaal voor de bijzondere rechtspleging het kamppersoneel aan een verhoor onderwierp. Als gevolg van de afgelegde verklaringen werden acht leden van de kampleiding in hun func tie gestaakt. Drie van hen werden ge arresteerd, wegens overtreding van dis tributievoorschriften, terwijl de ge meentepolitie hen verdenkt van diefstal en verduistering. De opengevallen plaatsen konden on middellijk worden bezet door functiona rissen, die waren meegekomen en die elders reeds dergelijke functies naar be- hooren hadden vervuld. Onder de documenten te Neurenberg, door den Russisc-hen aanklager voorge legd, is ook het stenogram van een bij eenkomst van rijkscommissarissen op 6 Aug. 1942. Goering zei daar tegen Seyss Inquart: „Zware luchtaanvallen hebben de bevol king van het Ruhrgebied ernstig doen lijden. Voor de poorten van het Ruhr gebied ligt het weelderige Holland. Het zou veel meer groenten naar het getrof fen gebied kunnen sturen dan tot nu toe. Wat de Nederlanders ervan denken, is voor mij om het even. Het zou nog niet zoo'n kwaad idee zijn, als de weer standskracht van het Nederlandsche volk ernstig werd verzwakt, want van ons standpunt uit beschouwd zijn zij niets anders dan een natie van verraders. Op zichzelf kan ik hen dat niet kwalijk nemen ,want zelf zou ik in hun plaats niet anders doen. Maar het is niet onze taak een volk te voeden, dat ons vijan dig gezind is. Als dit volk zóó zwak is, dat het niet langer d£ hand tegen ons kan opheffen, dan is dat des te beter, ten minste voorzoover wij het niet noo- dig hebben voor arbeid. Als dit volk zoo verzwakt wordt, dan zal het niet togen ons kunnen opstaan, als wij in den rug worden bedreigd. De eenlge menschen, voor wie ik in het bezette gebied be zorgd ben, zijn zij, die werken voor be wapening en voeding. Zij moeten juist genoeg krijgen om te kunnen blijven werken. Het is mij om het even, of de Nederlanders Germanen zijn of niet; als zij het zijn, dan zijn zij er slechts des te meer stijfkoppen om en in het ver leden hebben grootere personen reeds gedemonstreerd hoe Germaansche stijf koppen moeten worden behandeld." Soortgelijke vriendelijkheden uitte Goering ook over de Belgen en de Fran- schen. Seyss maakte tijdens de bijeenkomst maar een enkele opmerking, doch het stenogram vermeldt niet, wat hij zeide, Vermoedelijk heeft hij opgemerkt, dat Nederland niet een millioen ton groen ten kon produceeren, die Goering eischte, want het antwoord van Goering was „stuur dan den heelen oogst en vervang het tekort door meer vetten te sturen". In dezelfde bijeenkomst liet Goering blijken, dat hij zelfs Nederlanders, die als vrijwilliger aan den Duitschen kant yochten, niet vertrouwde. De bijz. raad van cassatie, welke gisteren de zaak-Mussert te behandelen kreeg, bestond uit mr. H. Haga, presi dent, prof. Van Brakel, mr. dr, Feber en prof. mr. Kranenburg als juridische leden; mr. Tollenaar en mr. Van Driest als militaire leden, mr. H. van Oort, griffier, en den advocaat-fiscaal prof. mr. G. E. Langemeier. Mussert was keurig gekleed en ge schoren. Hij maakte een gezonden in druk en keek op de van hem zoo be kende arrogante wijze de volkomen be zette zaal in. Na de gebruikelijke formaliteiten, stelt mr. Haga Mussert de vraag of hij wist, dat de Dultschers Nederland in Mei 1940 zouden binnenvallen. „Weten deed ik het niet," aldus Mus sert, „maar na den inval in Noorwegen moet het iedereen duidelijk zijn ge weest, dat de Duitschers ook bij ons zouden binnenvallen. Ik had geen en kele relatie met Duitschland", zegt Mussert dan, doch de president leest hem een verslag voor van een onder houd met een afgezant van Göbbels, waaruit duidelijk de plannen der Duit schers bleken. Mussert zegt, dat hij de Nederlandsche regeering niet heeft ge waarschuwd omdat deze ongetwijfeld wel was ingelicht. De aanbieding van de NBB.-klok aan Göring motiveert Mussert met te zeg gen, dat hij de hoop had Göring uit te kunnen spelen tegen Himmler, welke opzet overigens geheel mislukt is. „De eenige steun, welke ik vond was bij Rijkscommissaris Schmidt", aldus Mussert. „Maar achter ons stond Hitier, die ons niets wilde ontnemen. In hem had ik vertrouwen. Hitier wilde in het Oosten zijn uitbreiding hebben, niet in het Westen". Inzake de hulp aan het Oostfront zegt Mussert, dat hij Europa beschouwde als één geheel tegenover Azië. Bovendien had Schmidt gezegd: „Wij kunnen niet ontkomen aan een gebaar ten op zichte van het Oostfront". Sn wat de Arbeidsinzet betreft, deze was Mussert steeds een doorn in het oog. Hij strookte niet met zijn idealen, maar Mussert kon den dienst niet verhinderen. Geld van de Duitschers heeft hij nooit aan genomen. Op een waag van den president zegt Mussert, dat de N.SB. de wreedheden der Duitschers ten opzichte van de Joden niet heeft goedgekeurd. Integen deel, zegt hij: „het was mijn plan in 1938 om alle Joden naar Guyana te De Bilt verwacht tot Vrijdag- strook wisselende bewolking met strook wisselende bewolking met enkele sneeuw-, hagel- of regen buien. Vrij koud. Later krimpende en weer toenemende wind. vervoeren. Was dat gebeurd, dan zou den zij nu nog allen leven." Dan brengt, echter de president een brief ter sprake van Mussert aan Seyss Inquart, waarin hij zegt naar aanlei ding van den moord op Duitsche sol daten in Januari 1943 te Haarlem: „het was een verstandige maatregel als re presaille Joodsche communisten dood te schieten. W.ij moeten consequent door gaan. Voor iederen nationaal-socialist die valt; tien Joodsche communisten". Mussert onthult dan, dat met hem over een atoombom is gesproken door de Duitschers, zoodat hij dus altijd is blfjven gelooven in een Duitsche over winning. Op een vraag van mr. Haga zegt Mus. sert: „De verhouding tusschen Seyss Inquart en mij was van beginne af aan een gewapende vrede". Mussert krijgt hierna een halfuur ge legenheid nog eens zijn standpunt uit een te zetten, waarbij hij verklaart den strijd tegen het communisme als een heiligen oorlog te hebben beschouwd. Tot 1940 was in de kranten en zelfs van den kansel tegen het communisme gewaarschuwd. Ik heb zoo besloot hij misschien fouten gemaakt. Mag men echter de fouten en laagheden van de incorrecte leden van de NBB, op de geheele partij verhalen? Wij hebben moeten blijven staan om erger te voor komen. Ik was in een positie, die mij was opgedrongen en heb trachten te bereiken wat te bereiken was, Nu is voor mij het einde gekomen. Ik geloof niet in een wereldvrede, ten minste niet op het oogenblik. Maak daarom de breuk: .niet grooter in ons volk," De verdediger, mr. Wyckerheld Bis dom, betoogt hierna dat ons recht niet tc-elaat iemand te veroordeelen om zijn gezindheid, doch op grond van de fei ten. Mussert's misdaad is niets anders dan een pogen: o.a. inzake het brengen van Nederland onder vreemde heer schappij, het vormen van een Germaan- schen Statenbond en de instelling van een regentschap. Alles is beperkt geble ven tot plannen maken, maar er is geen sprake geweest van een werkelijke uit voering er van. De tweede verdediger, mr. J. H. de Pont, zeide dat Mussert erkent den vijand hulp te hebben verleend, maar hij zegt door de feiten daartoe te zijn gedwongen. En volgens art. 40 van het wetboek van strafrecht is dat niet straf baar. Tenslotte betoogt spr. dat Mus sert heeft gehandeld volgens idealisti sche motieven, zoodat de vraag mag worden gesteld of het rechtvaardig is dezen man de doodstraf op te leggen. De advocaat-fiscaal, prof. mr. Lange- meyer, zegt dat Mussert wel niet uit lage, maar toch uit bedenkelijke motie' ven heeft gehandeld. Hij heeft alles ge poogd om Hitler te bewegen Nederland onder vreemde heerschappij te brengen. Hij heeft verder een regentschap wil len doen instellen op een wijze, welke in strijd is met de grondwet. Sprekende over het laatste punt der verdediging zeide prof. Langemeyer: Inderdaad vallen er punten aan te voe ren ten gunste van Mussert. Hij is niet een typische landverrader, maar hij is wel een typische hoogverrader, die on derwijl niet teruggedeinsd is- voor het Radio-Moskou heeft gisteravond een verklaring van de Sovjetregeering uit gezonden, waarin gezegd wordt, dat Sovjet-agenten in Canada technische inlichtingen hebben verkregen, waar uit echter bleek, dat de Sovjettech niek op dit gebied verder is gevor derd. Deze agenten waren niet ge machtigd tot deze actie en zij zijn teruggeroepen. Na verwezen te hebben naar de ont hulling van Mackenzie King op 15 Fe bruari jl. zegt de verklaring, dat de Sovjetregeering het, na een voorafgaand onderzoek, noodzakelijk acht het vol gende mede te deelen: „De Sovjetre geering is op de hoogte gesteld van het feit, dat tijdens het laatste gedeelte van den oorlog individueele medewerkers van den militairen Sovjetattaché inCa- Luitenant-admiraal Helfrich is per vliegtuig uit Indië in Nederland terug gekeerd. Na zijn aankomst op Schiphol sprak de gewezen opperbevelhebber der Nederlandsche strijdkrachten in Indië in het stationsgebouw over de radio tot het Nederlandsche Volk. Anefo/Vrind P. nada van Canadeesche burgerkennissen eenige inlichtingen van vertrouwelljken aard hebben verkregen, welke voorSov- jetinstellingen geen belang hadden. Deze inlichtingen betroffen .bepaalde techni sche gegevens, welke niet door de Sov jetregeering met het oog op hoogere technische prestaties in de Sovjetunie werden verlangd en welke in publica ties betreffende plaatsbepaling door mid del van radio enz. en ook in het be- knde Amerikaansche uamflet over de atoomenergie kunnen worden gevonden. De mededeeling zegt verder, dat de Sov jetambassadeur en andere medewerkers van de ambassade in Canada in het ge heel niet bij deze zaak zijn betrokken. De Sovjetregeering acht het tevens nood zakelijk de aandacht te vestigen op de ongebreidelde anti-sovjet-campagne, welke in de Canadeesche pers en over de radio tegelijk met de publicatie van de Canadeesche regeering werd geopend. Deze campagne wordt door vele Cana deesche organen gesteund, aldus de verklaring, en de houding van de Ca nadeesche regeering, direct, er op bere kend deze anti-sovjetactie aan te moe digen, is onvereenigbaar met de nor male betrekkingen tusschen de beide landen. De Sovjetregeering wijst er op, dat de publicatie van Mackenzie King geschiedde na afloop van de vergade ring der Uno, waar de Sovjetafgevaar digden de principes der democratie en en onafhankelijkheid der kleine volken verdedigde. Klaarblijkelijk is de verkla ring van King en de anti-sovjetcampag ne in Canada een soort wraak voor den last, die de Sovjetafgevaardigden Kings vrienden tijdens de zitting van de ver gadering der Uno hebben bezorgd. Later heeft radio-Moskou nog be kend gemaakt, dat Alexander Losofsky, de afgevaardigde van den commissaris voor buitenlandsche zaken, den tekst van de verklaring van de Sovjetregee ring aan den Canadeeschen zaakgelas tigde te Moskou heeft overhandigd. Er wordt nog gemeld, dat de Cana deesche bereden politie den leider van het spionn age-systeem heeft gevat, al dus de „Ottawa Journal". Het blad voegt er aan toe, dat hij had gewerkt onder den valschen naam „Arthur Adams". - De opvoering van het stadionspel op Koninginnedag 1945 te Amsterdam in het kader van „Nederland herdenkt 1940'45" heeft f. 100.000 opgebracht, welk bedrag is overgedragen aan de Stichting 1940—'45. Nederlandsche bloembollen worden weer over bijna de geheele wereld ver zonden, zelfs naar Zuid-Amerika, Australië en Zuid-Afrika. In 1945 werd nog voor 29 millioen gulden geëxporteerd Thans treft de Bond van Bloembollen handelaren voorbereidingen voor export naar Rusland. De prijs van schilderijen is den laatsten tijd zeer sterk gedaald tot nauwelijks een vijfde van voor de geld- saneerlng. Hij is zelfs lager dan men eigenlijk normaal mag noemen. In een landhuis aan de Wilhel- minalaan te Baarn is gisteren het Zen dingscentrum der Geref. Kerken van Nederland geoopend. Directeur is ds. B. Richters, terwijl prof. dr. J. H. Bavinck is belast met de opleiding van hen, die uitgezonden zullen worden naar het Zendingsfront. Op 27 Februari zal het vier jaren geleden zijn, dat de Koninklijke marine de slag in de Javazee leverde. Deze gebeurtenis zal op vele plaatsen in den lande herdacht worden. Overwoogen wordt de Zeevaart school, die tijdens den oorlog van Vlis- singen naar Nijmegen werd overge plaatst, in September weer over te brengen naar VHssingen. Tot directeur van den socialen dienst te Eindhoven is benoemd de heer A. H. van Baal, te Hillegom. De purperen kardinaalshoed, welke bij de plechtigheden op 28 dezer in de kathedraal te Utrecht door mgr. Giobbe aan den nieuwen kardinaal De Jong zal worden overhandigd, zal per vliegtuig van Rome naar Amsterdam worden ge bracht. Gistermiddag is luitenant-admi raal C. E, L. Helfrich op Sóhiphol ge arriveerd, Minister Schermerhorn was ter begroeting aanwezig. Het A.NP. deelt mede, dat de di recteur der N.V. Ned.Fordfabrieken te Amsterdam, de heer C. G. F. Stenger, alsmede de heeren B. H. C. Huntelaar (onder-directeur), G. Grootenboer (chef de bureau) en J. de Vriendt (bedrijfs leider), die indertijd van collaboratie waren beschuldigd, onvoorwaardelijk buiten vervolging zjjn gesteld. Aangezien het meerendeel der Ka merleden, die thans deel uitmaken van de Partij van den Arbeid (sociaal-demo craten, vrijzinnig-democraten, christen- demoeraten.plus het trio van de ver zetsbeweging) hun mandaat danken aan een' uitspraak der kiezers, willen zij niet tusschen tij ds, d,w.z. niet vóór de a.s. verkiezingen, de situatie in de Kamer veranderen. En dqs zullen zij niet als één, nieuwe, fractie optreden, maar tot dien hun oude formaties handhaven. Bij de behandeling van het ont werp inzake de zuivering der kunste naars heeft de Tweede Kamer een amendement-Goethart aangenomen, dat luidt: Geen maatregelen worden genomen, indien de kunstenaar uit noodzaak heeft gehandeld of met het oogmerk en in de redelijke veronderstelling daardoor uit eindelijk het Nederlandsche belang te dienen. Driberg, afgevaardigde van Labour in het Engelsche parlement, die kort geleden een bezoek aan het Oosten heeft gebracht, heeft in het Lagerhuis ver klaard, dat hij van officieren bijzonder heden vernomen heeft, die volkomen duidelijk hebben gemaakt, dat brigade generaal Mallaby, Britsch bevelhebber te Soerabaja, niet vermoord is, maar op eervolle wijze tijdens een actie is gedood. Van Nederlandsche zijde wordt ge tracht in den komenden zomer de nachtluchtpostverbindingen in West- Europa te herstellen. Naar men weet was voor den oorlogKeulen het cen trum voor dit postverkeer. Men stelt van Nederlandsche zijde pogingen in het werk dit centrum naar Amsterdam te verleggen. In de vergadering te Utrecht van het Verbond van Prot. Chr. Werkgevers zijn tot nieuwe bestuursleden gekozen de heeren S, J. Wouda, te Utrecht en W. Dekker, te Zaandam, De leden van het „Indonesische werkcomité" hebben in een te Ba tavia gehouden vergadering den wensch te kennen gegeven, dat door de Uno een onderzoek zal worden ingesteld naar den toestand in Ne- derlandsch -Indië. Dit werkcomité is een klein advisee- rend lichaam, gekozen uit de leden van het Centrale Nationale Comité en de houding van dit lichaam in de huidige politieke ontwikkeling is wellicht een veelzeggende aanwijzing voor de reactie feit, ook landverraad te plegen. Een rnatelooze zelfoverschatting en hooge moreele lichtvaardigheid hebben hem tot zijn daden gebracht. Zijn daden zijn zeker niet gespeend geweest van een zekere mate van idealisme, doch dit rechtvaardigt niet het hem onthouden van de zwaarste straf. Ik verzoek der halve verwerping van het beroep en dus bevestiging van de doodstraf. De president bepaalde de uitspraak van den raad van cassatie op gisteren over vier weken of eerder. van het veel grootere lichaam, dat min of meer de functie van volksvertegen woordiging vervult. In de resolutie wordt een beroep ge daan op de „regeering" om er bij de Vereenigde Volken op aan te dringen, een commissie naar Indië te zenden om zich er van te vergewissen, dat alleen de „Indonesische republiek" de feitelijke souvereiniteit over Indië bezit en om een volksstemming te laten houden ten einde vast te stellen, dat de verantwoor delijkheid, welke door de Nederlanders ten aanzien van de Indiërs wordt ge voeld, zonder basis is, daar de Indiërs de „republikeinsche regeering" daar mede hebben belast. Sjahrir veert te Djocjacarta bespre' kingen met Soekarno. Vermoedelijk loopen deze over veranderingen in het Indische „Kabinet". Het centrale nationale comité zal, naar men verwacht, zeer binnenkort bijeenkomen teneinde de Nederlandsche voorstellen in studie te nemen. Voor de eerste helft van de 3e periode (17 Febr. tsn. 2 Maart) Elk der volgende bonnen geeft recht op het koopen van: BONKAARTEN KA. KB, KC 603 051 algemeen 250 gr, jam, stroop, enz. 052 algemeen 100 gram cacao 053 algemeen 100 gram koffie 054 algemeen pl.m. 112 gr. huïsh.zeep 055 algemeen 2 doosjes lucifers B15 reserve 1 kg. aardappelen BONKAARTEN LA, LB, LC 602 A 08 melk iy2 liter melk B 08, C 08 melk 3 liter melk 018 aardappelen 2 kg. aardappelen BONKAARTEN KD, KE 603 551 algemeen 250 gr. jam, stroop, enz, 552 algemeen 100 gram cacao 553 algemeen pl.m. 112 gr. huïsh.zeep 554 algemeen 2 doosjes lucifers BONKAARTEN LD, LE 602 D 08, E 08 melk 5 liter melk 518 aardappelen 1 kg. aardappelen TABAKSKAARTEN enz. T 14 2 rants, tabaksartikelen (geen import-sigaretten) V14 100 gram chocolade of suikerwerken X14 100 gram chocolade of suikerwerken Bovengenoemde bonnen kunnen reeds morgen worden gebruikt, met uitzonde ring van de bonnen voor melk en aard appelen, waarop eerst met ingang van Maandag 25 Februari mag worden af geleverd. De lucifers op bon 055 en 554 alge meen zullen In verband met de bevoor rading van den handel eerst in den loop der week verkrijgbaar zijn. Prinses Juliana aan de beterende band De toestand van HKJH. Prinses Juliana is goed vooruitgaande. De patiënte heeft reeds eenigen tijd het bed mogen verlaten. De brand in het oudheidkundig mu seum te Brussel, waarvan wij gisteren in een deel onzer oplaag nog ge wag maakten, is. meegevallen. De ramp kon beperkt worden tot de onmiddel lijke omgeving van de groote zaal. waar in de verzamelingen Egyptische en Grieksch-Romeinsche schatten be waard bleven. De bibliotheek kon wor den gered en de manuscripten hebben enkel wat waterschade geleden. In een stormachtig onderhuod te Lissabon tusschen den Spaanschen am bassadeur en den Spaanschen kroon pretendent don Juan zou verklaard zijn dat Franco niet zou willen wijken en de monarchie thans niet willen erkennen, daar Juan Spanje de politieke vrijheden zou hergeven. De Fransche en de Chineesche re geeringen hebben een overeenkomst ge sloten met betrekking tot het ontruimen door Chineesche troepen van Noord- Indo-China. Gisteren heeft de Paus den nieu wen kardinalen den kardinaalshoed onder de gebruikelijke ceremonieën overhandigd. Met ingang van 1 Maart ontvangen alle Berlijnsche huisvrouwen met twee of meer kinderen onder de 14 jaar hoo gere levensmiddelen rantsoenen, het geen neerkomt op een verhooging van 1234 tot 1581 calorieën per dag. De vroegere Japansche Koerillen- eilanden en Zuid-Sachalin zijn thans in de sovjet-unie opgenomen. Een der grootste goederen is te MT leven in een rechtsstaat. In Jy zoodanigen staat heerscht een rechtsorde, dat wil zeggen er bestaat een samenstel van rechtsregels, waarvan men weet, dat overtreding of schending sanctie in den vorm van straf meebrengt. De straf is een wezenlijk bestanddeel van elke rechtsorde, waar bij menschen betrokken zijn. Bij het opstellen van een contract regelt men de gevolgen, Indien een der partijen zijn verplichtingen niet na komt. Want onder welke verhoudingen menook leeft op een bepaald oogen blik, veranderd inzicht of veranderde omstandigheden kunnen een verhouding grondig wijzigen. Maar een dergelijke wijziging kan nooit grond zijn, om ver plichtingen eenzijdig niet na te komen. Wat hier voor eenige cohtracteerende partijen is gezegd, geldt voor elke rechtsorde; deze veronderstelt bepaalde gedragingen en veroordeelt andere. Dit veroordeelen ligt in het wezen van het samenleven. Polak promoveerde indertijd op een proefschrift „De zin der vergelding" en toonde daarin met talrijke voorbeelden uit verschillende talen aan, dat de gewone, normale mensch uitdrukkingen te over heeft in de levende taal, welke die gevoelens weer spiegelen. Loontje komt om zjjn boontje, zijn „verdiende" loon hebben enz., enz. Men „verdient" een ongunstig „loon", een straffende vergelding. De Thomistische opvatting, scherp en consequent door Duynstee voorgedra gen, ziet de straf eveneens als verdiend kwaad. De persoon, die de rechtsorde schendt, plaatst zich buiten die orde, trekt de straf zelf naar zich toe. Hij bewijst, dat naar de leer van St. Thomas de rechtsgenooten den overtreder mo gen straffen. Al is hiermede niet alles gezegd, dat de schending der rechtsorde vergelding vraagt kan men gronden op het Na tuurrecht, terwijl het Christendom deze vergeldingsgedachte, de talio, boven dien uit den geopenbaarden wil van God afleidt. Het wezen der straf Is dus vergelding, al heeft en naar mijn meening terecht ons Nederlandsche strafstel sel een belangrijke plaats ingeruimd aan de opvoedende gedachte in de straf. Voorwaardelijke niet-vervolging en voorwaardelijke straf dragen sterk het karakter van opvoedingsmaatregel en missen de vergeldings-idee. Nog sterker spreekt dit bij de rechtspraak over jeugdige personen, waar, al staat de schuld vast, teruggave aan de ouders mogelijk is zonder oplegging van straf. Hoofdzaak blijft echter, dat de straf een aequlvalente portie leed toekent aan den overtreder als door zijn in breuk op de rechtsorde Is veroorzaakt. Het welzijn van een individu, en dus het welzijn van de groep, waartoe dat individu behoort, is geschonden. Is dat welzijn nu dermate geschonden, dat de aequlvalente straf geacht moet worden te bestaan in de blijvende uit sluiting van den overtreder, dan moet deze blijvende uitsluiting volgen, hard en consequent. Tot zoover zal wel weinig tegen spraak komen. Er is echter verschil van meening, of deze blijvende uitslui ting gezocht moet worden in een levens lange gevangenisstraf of in de dood straf. De doodstraf Is vaak bestreden om haar onherroepelijkheid bij een gerech telijke dwaling. Ook de rechter, on danks alle waarborgen, kan een fout maken, hetzij in zijn beoordeeling, hetzij doordat met de bewijsmiddelen een fout gemaakt is. En inderdaad, er zijn voorbeelden van. Daarom is de toe passing van de doodstraf in alle landen, waar zij bestaat, door extra-waarborgen omringd, niet het minst door het fiat executie van een bepaalde instantie. In ons Indië bijvoorbeeld van den Gou verneur-Generaal. Daarom alleen al zal de toepassing tot enkele gevallen be perkt blijven in vredestijd. Anderen bestrijden de doodstraf, om dat onze hooge cultureele ontwikkeling zich verzet tegen de toepassing van zoo'n ruw en uiterst middel. Dit laatste gaat niet op. Over de werkelijke cultu reele hoogte van een volk valt moeilijk tp spreken. Men verwart er vaak de materieel© vooruitgang mee. Hoe hoog de cultuur evenwel op een bepaald oogenblik mag staan, er blijft een algemeen welzijn en een, daarmee correspondeerend algemeen rechtsgevoel. Het natuurrecht laat zich niet door plaats of tijd afscheiden; de natuur lijke orde is overal en altijd aan eeuwige' natuurwetten onderworpen. En als deze natuurlijke orde, ook in een hoogstaand cultuurvolk, bepaalde overtredingen als evident ernstige in breuken acht op zijn bestaan, kan slechts de zwaarste straf als aequlvalente ver gelding in aanmerking komen. Juist omdat het hier om politieke de linquenten gaat als vreeselijk oorlogs verschijnsel is de preventieve werking van de toepassing der doodstraf bulten beschouwing gelaten, hoewel ons na geslacht, indien het voor een soortge lijke catastrophe zou komen te staan, terecht naar ons voorbeeld en onze be straffing zal kijken. Het rechtsgevoel van het Nederland sche volk als geheel genomen is der mate gekwetst en leed aangedaan, wel licht juist omdat onze cultuur zoo'n hoogte had bereikt, dat de zin der ver gelding voor de ergste misdadigers slechts te vinden is in en door de zwaarste straf: de doodstraf. Bü het verongelukken van een R.Ai.-bommenwerper van het Llncoln- type, in de buurt van Leicester, zijn zeven personen om het leven gekomen. De Brltsche bezettingsautoriteiten in Duitschland hebben een overeenkomst met de Poolsche regeering gesloten in zake het terugvoeren van 1% millioen Duitschers uit Polen, naar de Brltsche zone. In het overstroomde Ruhrgebied viel gisteren ook sneeuw, gepaard met een geweldig onweer. De Tsjechoslowaaksche radio heeft aangekondigd, dat op 16 Maart a.s. het proces tegen den Duitschen oorlogsmis dadiger Frank zal beginnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1