De Belgische crisis
Tegen Mussert opnieuw
de doodstraf geëischt
De doodstraf
Een ministerie van Nationale Unie?
Goering over Nederland
Tegen Seyss Inquart
Een typische
hoogverrader
Weerbericht
Sovjetnota over atoomspionnage
in Canada
Wijst alle schuld af
Met een enkel woord
Het „Indonesische werkcomité "wenscht
een onderzoek door de Uno
De nieuwe bonnen
Wij hooren
84ste Jaargang
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1946
No. 25710
LEIDSCH
DAGBLAD
Waarnemend Directeur: A Poortman
Hoofdred: Mr M B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Directie en Administratie: S5041 (2 Uinen)
Telet. Redactie: 21507 Gironummer: 67055
Dé officieele uitslag der verkiezingen
In België luidt:
partijen
C.V.P.
Lib.
Soc.
U.D.B.
Comm.
stemmen percent
1.006.293 42.6 (32.7)
211.143 8.9 (17.3)
746.738 31-50 (30.5)
51.095
300.09.9
Lib. soc. cart 37.844
Afzonder!.
22
12.7 (5,3)
16
zetels
92 (73)
16 (33)
66 (64)
1
23 (9)
4
(onder wie 3
soc. en 1 lib.)
05 (1.9) - (2)
2.365.638 (2.338.437)
De cijfers tusschen haakjes geven het
resultaat van de verkiezingen in 1939.
Hex haalde toen 4.4 pet. der stemmen
en 4 zetels.
De „Nation Beige" verwacht een mi
nisterie van hationale unie onder lei
ding van minister van Acker. De plaats
vervangend minister-president zou De
Schrijver zijn, die tevens minister van
justitie zou worden. Er zouden zeven
katholieke ministers komen, vier socia
listen, drie communisten en twee libe
ralen.
In dat geval zou Spaak de portefeuille
van buitenlandsche zaken behouden en
Paul Struye zou den huldigen minister
van binnenlandsche zaken, van Glaib-
beke, opvolgen. De liberalen krijgen het
departement van onderwijs, met Catteau
gelijk is voldoende graan te impor
teeren.
aan het hoofd en Mundeleer blijft mi
nister van landsverdediging. De com
munisten zouden hun departementen
behouden. Ten slotte zou een ministerie
van in- en uitvoer gecreëerd worden.
Deze formatie zou gemotiveerd wor
den door het feit, dat de politiek van
's lands herstel, zooals die door de re
geering van Acker gevolgd werd, door
geen enkele partij werd afgekeurd, ten
minste niet- in haar hoofdlijnen. De toe
komstige regeering zou slechts een be
perkt en nauwkeurig omlijnd program
ma hebben.
Ten slótte verklaart de „Nation Beige"
dat de koningskwestie nu al reeds geen
hinderpaal meer zou zijn, en dat een
accoord,,dat door alle partijen aanvaard
is, de instemming zou hebben verkregen
van de personen, die in het geheim der
esprekken werden ingewijd.
Een tweede stakingsgolf van nog
ernstiger karakter dan die in de staal
industrie en de motorenfabrieken dreigt
zich over de Vereenigsde Staten uit. te
storten. Men verwacht dat binnen tien
dagen een spoorwegstaking zal uitbre
ken. Ook de arbeiders en employé's in
de telefoonbedrijven zouden het werk
neerleggen. De hoop op een spoedige
regeling van het conflict bij General
Motors, waar nu al 92 dagen het werk
stilligt, is gering. Ook in het conflict
met 175.000 stakers in de electriciteits-
bedrijven is nog geen overeenstemming
bereikt. (U.P.)
Portugal staat voor een ernstig
gxaantekort en de regeering kondigde
een drastische verlaging van de brood-
rantsoeneering aan, daar het niet mo-
Onregelmatigheden in
be waringskamp
te Dordrecht
Sedert eenigen tijd bestond het ver
moeden, dat een aantal leden van het
kamppersoneel van het bewarings- en
verblijfkamp Benthienkazerne to Dor
drecht, zich aan onregelmatigheden
schuldig maakte.
Nadat een voorbereidend onderzoek
was ingesteld, werd Dinsdag bij verras
sing het kamp door de P.O.D.-reeherche
afgezet, waarop functionarissen van het
directoraat-generaal voor de bijzondere
rechtspleging het kamppersoneel aan
een verhoor onderwierp. Als gevolg van
de afgelegde verklaringen werden acht
leden van de kampleiding in hun func
tie gestaakt. Drie van hen werden ge
arresteerd, wegens overtreding van dis
tributievoorschriften, terwijl de ge
meentepolitie hen verdenkt van diefstal
en verduistering.
De opengevallen plaatsen konden on
middellijk worden bezet door functiona
rissen, die waren meegekomen en die
elders reeds dergelijke functies naar be-
hooren hadden vervuld.
Onder de documenten te Neurenberg,
door den Russisc-hen aanklager voorge
legd, is ook het stenogram van een bij
eenkomst van rijkscommissarissen op 6
Aug. 1942.
Goering zei daar tegen Seyss Inquart:
„Zware luchtaanvallen hebben de bevol
king van het Ruhrgebied ernstig doen
lijden. Voor de poorten van het Ruhr
gebied ligt het weelderige Holland. Het
zou veel meer groenten naar het getrof
fen gebied kunnen sturen dan tot nu
toe. Wat de Nederlanders ervan denken,
is voor mij om het even. Het zou nog
niet zoo'n kwaad idee zijn, als de weer
standskracht van het Nederlandsche volk
ernstig werd verzwakt, want van ons
standpunt uit beschouwd zijn zij niets
anders dan een natie van verraders. Op
zichzelf kan ik hen dat niet kwalijk
nemen ,want zelf zou ik in hun plaats
niet anders doen. Maar het is niet onze
taak een volk te voeden, dat ons vijan
dig gezind is. Als dit volk zóó zwak is,
dat het niet langer d£ hand tegen ons
kan opheffen, dan is dat des te beter,
ten minste voorzoover wij het niet noo-
dig hebben voor arbeid. Als dit volk zoo
verzwakt wordt, dan zal het niet togen
ons kunnen opstaan, als wij in den rug
worden bedreigd. De eenlge menschen,
voor wie ik in het bezette gebied be
zorgd ben, zijn zij, die werken voor be
wapening en voeding. Zij moeten juist
genoeg krijgen om te kunnen blijven
werken. Het is mij om het even, of de
Nederlanders Germanen zijn of niet; als
zij het zijn, dan zijn zij er slechts des
te meer stijfkoppen om en in het ver
leden hebben grootere personen reeds
gedemonstreerd hoe Germaansche stijf
koppen moeten worden behandeld."
Soortgelijke vriendelijkheden uitte
Goering ook over de Belgen en de Fran-
schen.
Seyss maakte tijdens de bijeenkomst
maar een enkele opmerking, doch het
stenogram vermeldt niet, wat hij zeide,
Vermoedelijk heeft hij opgemerkt, dat
Nederland niet een millioen ton groen
ten kon produceeren, die Goering
eischte, want het antwoord van Goering
was „stuur dan den heelen oogst en
vervang het tekort door meer vetten te
sturen".
In dezelfde bijeenkomst liet Goering
blijken, dat hij zelfs Nederlanders, die
als vrijwilliger aan den Duitschen kant
yochten, niet vertrouwde.
De bijz. raad van cassatie, welke
gisteren de zaak-Mussert te behandelen
kreeg, bestond uit mr. H. Haga, presi
dent, prof. Van Brakel, mr. dr, Feber
en prof. mr. Kranenburg als juridische
leden; mr. Tollenaar en mr. Van Driest
als militaire leden, mr. H. van Oort,
griffier, en den advocaat-fiscaal prof.
mr. G. E. Langemeier.
Mussert was keurig gekleed en ge
schoren. Hij maakte een gezonden in
druk en keek op de van hem zoo be
kende arrogante wijze de volkomen be
zette zaal in.
Na de gebruikelijke formaliteiten,
stelt mr. Haga Mussert de vraag of
hij wist, dat de Dultschers Nederland
in Mei 1940 zouden binnenvallen.
„Weten deed ik het niet," aldus Mus
sert, „maar na den inval in Noorwegen
moet het iedereen duidelijk zijn ge
weest, dat de Duitschers ook bij ons
zouden binnenvallen. Ik had geen en
kele relatie met Duitschland", zegt
Mussert dan, doch de president leest
hem een verslag voor van een onder
houd met een afgezant van Göbbels,
waaruit duidelijk de plannen der Duit
schers bleken. Mussert zegt, dat hij de
Nederlandsche regeering niet heeft ge
waarschuwd omdat deze ongetwijfeld
wel was ingelicht.
De aanbieding van de NBB.-klok aan
Göring motiveert Mussert met te zeg
gen, dat hij de hoop had Göring uit te
kunnen spelen tegen Himmler, welke
opzet overigens geheel mislukt is.
„De eenige steun, welke ik vond was
bij Rijkscommissaris Schmidt", aldus
Mussert. „Maar achter ons stond Hitier,
die ons niets wilde ontnemen. In hem
had ik vertrouwen. Hitier wilde in het
Oosten zijn uitbreiding hebben, niet in
het Westen".
Inzake de hulp aan het Oostfront zegt
Mussert, dat hij Europa beschouwde als
één geheel tegenover Azië. Bovendien
had Schmidt gezegd: „Wij kunnen niet
ontkomen aan een gebaar ten op
zichte van het Oostfront". Sn wat de
Arbeidsinzet betreft, deze was Mussert
steeds een doorn in het oog. Hij strookte
niet met zijn idealen, maar Mussert
kon den dienst niet verhinderen. Geld
van de Duitschers heeft hij nooit aan
genomen.
Op een waag van den president zegt
Mussert, dat de N.SB. de wreedheden
der Duitschers ten opzichte van de
Joden niet heeft goedgekeurd. Integen
deel, zegt hij: „het was mijn plan in
1938 om alle Joden naar Guyana te
De Bilt verwacht tot Vrijdag-
strook wisselende bewolking met
strook wisselende bewolking met
enkele sneeuw-, hagel- of regen
buien. Vrij koud. Later krimpende
en weer toenemende wind.
vervoeren. Was dat gebeurd, dan zou
den zij nu nog allen leven."
Dan brengt, echter de president een
brief ter sprake van Mussert aan Seyss
Inquart, waarin hij zegt naar aanlei
ding van den moord op Duitsche sol
daten in Januari 1943 te Haarlem: „het
was een verstandige maatregel als re
presaille Joodsche communisten dood te
schieten. W.ij moeten consequent door
gaan. Voor iederen nationaal-socialist
die valt; tien Joodsche communisten".
Mussert onthult dan, dat met hem
over een atoombom is gesproken door
de Duitschers, zoodat hij dus altijd is
blfjven gelooven in een Duitsche over
winning.
Op een vraag van mr. Haga zegt Mus.
sert: „De verhouding tusschen Seyss
Inquart en mij was van beginne af aan
een gewapende vrede".
Mussert krijgt hierna een halfuur ge
legenheid nog eens zijn standpunt uit
een te zetten, waarbij hij verklaart den
strijd tegen het communisme als een
heiligen oorlog te hebben beschouwd.
Tot 1940 was in de kranten en zelfs
van den kansel tegen het communisme
gewaarschuwd. Ik heb zoo besloot
hij misschien fouten gemaakt. Mag
men echter de fouten en laagheden van
de incorrecte leden van de NBB, op
de geheele partij verhalen? Wij hebben
moeten blijven staan om erger te voor
komen. Ik was in een positie, die mij
was opgedrongen en heb trachten te
bereiken wat te bereiken was, Nu is
voor mij het einde gekomen. Ik geloof
niet in een wereldvrede, ten minste niet
op het oogenblik. Maak daarom de
breuk: .niet grooter in ons volk,"
De verdediger, mr. Wyckerheld Bis
dom, betoogt hierna dat ons recht niet
tc-elaat iemand te veroordeelen om zijn
gezindheid, doch op grond van de fei
ten. Mussert's misdaad is niets anders
dan een pogen: o.a. inzake het brengen
van Nederland onder vreemde heer
schappij, het vormen van een Germaan-
schen Statenbond en de instelling van
een regentschap. Alles is beperkt geble
ven tot plannen maken, maar er is geen
sprake geweest van een werkelijke uit
voering er van.
De tweede verdediger, mr. J. H. de
Pont, zeide dat Mussert erkent den
vijand hulp te hebben verleend, maar
hij zegt door de feiten daartoe te zijn
gedwongen. En volgens art. 40 van het
wetboek van strafrecht is dat niet straf
baar. Tenslotte betoogt spr. dat Mus
sert heeft gehandeld volgens idealisti
sche motieven, zoodat de vraag mag
worden gesteld of het rechtvaardig is
dezen man de doodstraf op te leggen.
De advocaat-fiscaal, prof. mr. Lange-
meyer, zegt dat Mussert wel niet uit
lage, maar toch uit bedenkelijke motie'
ven heeft gehandeld. Hij heeft alles ge
poogd om Hitler te bewegen Nederland
onder vreemde heerschappij te brengen.
Hij heeft verder een regentschap wil
len doen instellen op een wijze, welke
in strijd is met de grondwet.
Sprekende over het laatste punt der
verdediging zeide prof. Langemeyer:
Inderdaad vallen er punten aan te voe
ren ten gunste van Mussert. Hij is niet
een typische landverrader, maar hij is
wel een typische hoogverrader, die on
derwijl niet teruggedeinsd is- voor het
Radio-Moskou heeft gisteravond een
verklaring van de Sovjetregeering uit
gezonden, waarin gezegd wordt, dat
Sovjet-agenten in Canada technische
inlichtingen hebben verkregen, waar
uit echter bleek, dat de Sovjettech
niek op dit gebied verder is gevor
derd. Deze agenten waren niet ge
machtigd tot deze actie en zij zijn
teruggeroepen.
Na verwezen te hebben naar de ont
hulling van Mackenzie King op 15 Fe
bruari jl. zegt de verklaring, dat de
Sovjetregeering het, na een voorafgaand
onderzoek, noodzakelijk acht het vol
gende mede te deelen: „De Sovjetre
geering is op de hoogte gesteld van het
feit, dat tijdens het laatste gedeelte van
den oorlog individueele medewerkers
van den militairen Sovjetattaché inCa-
Luitenant-admiraal Helfrich is per
vliegtuig uit Indië in Nederland terug
gekeerd. Na zijn aankomst op Schiphol
sprak de gewezen opperbevelhebber der
Nederlandsche strijdkrachten in Indië in
het stationsgebouw over de radio tot
het Nederlandsche Volk.
Anefo/Vrind P.
nada van Canadeesche burgerkennissen
eenige inlichtingen van vertrouwelljken
aard hebben verkregen, welke voorSov-
jetinstellingen geen belang hadden. Deze
inlichtingen betroffen .bepaalde techni
sche gegevens, welke niet door de Sov
jetregeering met het oog op hoogere
technische prestaties in de Sovjetunie
werden verlangd en welke in publica
ties betreffende plaatsbepaling door mid
del van radio enz. en ook in het be-
knde Amerikaansche uamflet over de
atoomenergie kunnen worden gevonden.
De mededeeling zegt verder, dat de Sov
jetambassadeur en andere medewerkers
van de ambassade in Canada in het ge
heel niet bij deze zaak zijn betrokken.
De Sovjetregeering acht het tevens nood
zakelijk de aandacht te vestigen op
de ongebreidelde anti-sovjet-campagne,
welke in de Canadeesche pers en over
de radio tegelijk met de publicatie van
de Canadeesche regeering werd geopend.
Deze campagne wordt door vele Cana
deesche organen gesteund, aldus de
verklaring, en de houding van de Ca
nadeesche regeering, direct, er op bere
kend deze anti-sovjetactie aan te moe
digen, is onvereenigbaar met de nor
male betrekkingen tusschen de beide
landen. De Sovjetregeering wijst er op,
dat de publicatie van Mackenzie King
geschiedde na afloop van de vergade
ring der Uno, waar de Sovjetafgevaar
digden de principes der democratie en
en onafhankelijkheid der kleine volken
verdedigde. Klaarblijkelijk is de verkla
ring van King en de anti-sovjetcampag
ne in Canada een soort wraak voor den
last, die de Sovjetafgevaardigden Kings
vrienden tijdens de zitting van de ver
gadering der Uno hebben bezorgd.
Later heeft radio-Moskou nog be
kend gemaakt, dat Alexander Losofsky,
de afgevaardigde van den commissaris
voor buitenlandsche zaken, den tekst
van de verklaring van de Sovjetregee
ring aan den Canadeeschen zaakgelas
tigde te Moskou heeft overhandigd.
Er wordt nog gemeld, dat de Cana
deesche bereden politie den leider van
het spionn age-systeem heeft gevat, al
dus de „Ottawa Journal". Het blad voegt
er aan toe, dat hij had gewerkt onder
den valschen naam „Arthur Adams".
- De opvoering van het stadionspel
op Koninginnedag 1945 te Amsterdam
in het kader van „Nederland herdenkt
1940'45" heeft f. 100.000 opgebracht,
welk bedrag is overgedragen aan de
Stichting 1940—'45.
Nederlandsche bloembollen worden
weer over bijna de geheele wereld ver
zonden, zelfs naar Zuid-Amerika,
Australië en Zuid-Afrika. In 1945 werd
nog voor 29 millioen gulden geëxporteerd
Thans treft de Bond van Bloembollen
handelaren voorbereidingen voor export
naar Rusland.
De prijs van schilderijen is den
laatsten tijd zeer sterk gedaald tot
nauwelijks een vijfde van voor de geld-
saneerlng. Hij is zelfs lager dan men
eigenlijk normaal mag noemen.
In een landhuis aan de Wilhel-
minalaan te Baarn is gisteren het Zen
dingscentrum der Geref. Kerken van
Nederland geoopend. Directeur is ds. B.
Richters, terwijl prof. dr. J. H. Bavinck
is belast met de opleiding van hen, die
uitgezonden zullen worden naar het
Zendingsfront.
Op 27 Februari zal het vier jaren
geleden zijn, dat de Koninklijke marine
de slag in de Javazee leverde. Deze
gebeurtenis zal op vele plaatsen in den
lande herdacht worden.
Overwoogen wordt de Zeevaart
school, die tijdens den oorlog van Vlis-
singen naar Nijmegen werd overge
plaatst, in September weer over te
brengen naar VHssingen.
Tot directeur van den socialen
dienst te Eindhoven is benoemd de heer
A. H. van Baal, te Hillegom.
De purperen kardinaalshoed, welke
bij de plechtigheden op 28 dezer in de
kathedraal te Utrecht door mgr. Giobbe
aan den nieuwen kardinaal De Jong zal
worden overhandigd, zal per vliegtuig
van Rome naar Amsterdam worden ge
bracht.
Gistermiddag is luitenant-admi
raal C. E, L. Helfrich op Sóhiphol ge
arriveerd, Minister Schermerhorn was
ter begroeting aanwezig.
Het A.NP. deelt mede, dat de di
recteur der N.V. Ned.Fordfabrieken te
Amsterdam, de heer C. G. F. Stenger,
alsmede de heeren B. H. C. Huntelaar
(onder-directeur), G. Grootenboer (chef
de bureau) en J. de Vriendt (bedrijfs
leider), die indertijd van collaboratie
waren beschuldigd, onvoorwaardelijk
buiten vervolging zjjn gesteld.
Aangezien het meerendeel der Ka
merleden, die thans deel uitmaken van
de Partij van den Arbeid (sociaal-demo
craten, vrijzinnig-democraten, christen-
demoeraten.plus het trio van de ver
zetsbeweging) hun mandaat danken aan
een' uitspraak der kiezers, willen zij niet
tusschen tij ds, d,w.z. niet vóór de a.s.
verkiezingen, de situatie in de Kamer
veranderen. En dqs zullen zij niet als
één, nieuwe, fractie optreden, maar tot
dien hun oude formaties handhaven.
Bij de behandeling van het ont
werp inzake de zuivering der kunste
naars heeft de Tweede Kamer een
amendement-Goethart aangenomen, dat
luidt:
Geen maatregelen worden genomen,
indien de kunstenaar uit noodzaak heeft
gehandeld of met het oogmerk en in de
redelijke veronderstelling daardoor uit
eindelijk het Nederlandsche belang te
dienen.
Driberg, afgevaardigde van Labour
in het Engelsche parlement, die kort
geleden een bezoek aan het Oosten heeft
gebracht, heeft in het Lagerhuis ver
klaard, dat hij van officieren bijzonder
heden vernomen heeft, die volkomen
duidelijk hebben gemaakt, dat brigade
generaal Mallaby, Britsch bevelhebber
te Soerabaja, niet vermoord is, maar op
eervolle wijze tijdens een actie is gedood.
Van Nederlandsche zijde wordt ge
tracht in den komenden zomer de
nachtluchtpostverbindingen in West-
Europa te herstellen. Naar men weet
was voor den oorlogKeulen het cen
trum voor dit postverkeer. Men stelt
van Nederlandsche zijde pogingen in
het werk dit centrum naar Amsterdam
te verleggen.
In de vergadering te Utrecht van het
Verbond van Prot. Chr. Werkgevers zijn
tot nieuwe bestuursleden gekozen de
heeren S, J. Wouda, te Utrecht en W.
Dekker, te Zaandam,
De leden van het „Indonesische
werkcomité" hebben in een te Ba
tavia gehouden vergadering den
wensch te kennen gegeven, dat door
de Uno een onderzoek zal worden
ingesteld naar den toestand in Ne-
derlandsch -Indië.
Dit werkcomité is een klein advisee-
rend lichaam, gekozen uit de leden van
het Centrale Nationale Comité en de
houding van dit lichaam in de huidige
politieke ontwikkeling is wellicht een
veelzeggende aanwijzing voor de reactie
feit, ook landverraad te plegen. Een
rnatelooze zelfoverschatting en hooge
moreele lichtvaardigheid hebben hem
tot zijn daden gebracht. Zijn daden zijn
zeker niet gespeend geweest van een
zekere mate van idealisme, doch dit
rechtvaardigt niet het hem onthouden
van de zwaarste straf. Ik verzoek der
halve verwerping van het beroep en dus
bevestiging van de doodstraf.
De president bepaalde de uitspraak
van den raad van cassatie op gisteren
over vier weken of eerder.
van het veel grootere lichaam, dat min
of meer de functie van volksvertegen
woordiging vervult.
In de resolutie wordt een beroep ge
daan op de „regeering" om er bij de
Vereenigde Volken op aan te dringen,
een commissie naar Indië te zenden om
zich er van te vergewissen, dat alleen
de „Indonesische republiek" de feitelijke
souvereiniteit over Indië bezit en om
een volksstemming te laten houden ten
einde vast te stellen, dat de verantwoor
delijkheid, welke door de Nederlanders
ten aanzien van de Indiërs wordt ge
voeld, zonder basis is, daar de Indiërs
de „republikeinsche regeering" daar
mede hebben belast.
Sjahrir veert te Djocjacarta bespre'
kingen met Soekarno. Vermoedelijk
loopen deze over veranderingen in het
Indische „Kabinet".
Het centrale nationale comité zal,
naar men verwacht, zeer binnenkort
bijeenkomen teneinde de Nederlandsche
voorstellen in studie te nemen.
Voor de eerste helft van de 3e periode
(17 Febr. tsn. 2 Maart)
Elk der volgende bonnen geeft recht op
het koopen van:
BONKAARTEN KA. KB, KC 603
051 algemeen 250 gr, jam, stroop, enz.
052 algemeen 100 gram cacao
053 algemeen 100 gram koffie
054 algemeen pl.m. 112 gr. huïsh.zeep
055 algemeen 2 doosjes lucifers
B15 reserve 1 kg. aardappelen
BONKAARTEN LA, LB, LC 602
A 08 melk iy2 liter melk
B 08, C 08 melk 3 liter melk
018 aardappelen 2 kg. aardappelen
BONKAARTEN KD, KE 603
551 algemeen 250 gr. jam, stroop, enz,
552 algemeen 100 gram cacao
553 algemeen pl.m. 112 gr. huïsh.zeep
554 algemeen 2 doosjes lucifers
BONKAARTEN LD, LE 602
D 08, E 08 melk 5 liter melk
518 aardappelen 1 kg. aardappelen
TABAKSKAARTEN enz.
T 14 2 rants, tabaksartikelen
(geen import-sigaretten)
V14 100 gram chocolade
of suikerwerken
X14 100 gram chocolade
of suikerwerken
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
morgen worden gebruikt, met uitzonde
ring van de bonnen voor melk en aard
appelen, waarop eerst met ingang van
Maandag 25 Februari mag worden af
geleverd.
De lucifers op bon 055 en 554 alge
meen zullen In verband met de bevoor
rading van den handel eerst in den loop
der week verkrijgbaar zijn.
Prinses Juliana aan
de beterende band
De toestand van HKJH. Prinses
Juliana is goed vooruitgaande. De
patiënte heeft reeds eenigen tijd
het bed mogen verlaten.
De brand in het oudheidkundig mu
seum te Brussel, waarvan wij gisteren
in een deel onzer oplaag nog ge
wag maakten, is. meegevallen. De ramp
kon beperkt worden tot de onmiddel
lijke omgeving van de groote zaal. waar
in de verzamelingen Egyptische en
Grieksch-Romeinsche schatten be
waard bleven. De bibliotheek kon wor
den gered en de manuscripten hebben
enkel wat waterschade geleden.
In een stormachtig onderhuod te
Lissabon tusschen den Spaanschen am
bassadeur en den Spaanschen kroon
pretendent don Juan zou verklaard zijn
dat Franco niet zou willen wijken en de
monarchie thans niet willen erkennen,
daar Juan Spanje de politieke vrijheden
zou hergeven.
De Fransche en de Chineesche re
geeringen hebben een overeenkomst ge
sloten met betrekking tot het ontruimen
door Chineesche troepen van Noord-
Indo-China.
Gisteren heeft de Paus den nieu
wen kardinalen den kardinaalshoed
onder de gebruikelijke ceremonieën
overhandigd.
Met ingang van 1 Maart ontvangen
alle Berlijnsche huisvrouwen met twee
of meer kinderen onder de 14 jaar hoo
gere levensmiddelen rantsoenen, het
geen neerkomt op een verhooging van
1234 tot 1581 calorieën per dag.
De vroegere Japansche Koerillen-
eilanden en Zuid-Sachalin zijn thans in
de sovjet-unie opgenomen.
Een der grootste goederen is te
MT leven in een rechtsstaat. In
Jy zoodanigen staat heerscht een
rechtsorde, dat wil zeggen er
bestaat een samenstel van rechtsregels,
waarvan men weet, dat overtreding of
schending sanctie in den vorm van straf
meebrengt. De straf is een wezenlijk
bestanddeel van elke rechtsorde, waar
bij menschen betrokken zijn.
Bij het opstellen van een contract
regelt men de gevolgen, Indien een der
partijen zijn verplichtingen niet na
komt. Want onder welke verhoudingen
menook leeft op een bepaald oogen
blik, veranderd inzicht of veranderde
omstandigheden kunnen een verhouding
grondig wijzigen. Maar een dergelijke
wijziging kan nooit grond zijn, om ver
plichtingen eenzijdig niet na te komen.
Wat hier voor eenige cohtracteerende
partijen is gezegd, geldt voor elke
rechtsorde; deze veronderstelt bepaalde
gedragingen en veroordeelt andere.
Dit veroordeelen ligt in het wezen
van het samenleven. Polak promoveerde
indertijd op een proefschrift „De zin
der vergelding" en toonde daarin met
talrijke voorbeelden uit verschillende
talen aan, dat de gewone, normale
mensch uitdrukkingen te over heeft in
de levende taal, welke die gevoelens weer
spiegelen. Loontje komt om zjjn boontje,
zijn „verdiende" loon hebben enz., enz.
Men „verdient" een ongunstig „loon",
een straffende vergelding.
De Thomistische opvatting, scherp en
consequent door Duynstee voorgedra
gen, ziet de straf eveneens als verdiend
kwaad. De persoon, die de rechtsorde
schendt, plaatst zich buiten die orde,
trekt de straf zelf naar zich toe. Hij
bewijst, dat naar de leer van St. Thomas
de rechtsgenooten den overtreder mo
gen straffen.
Al is hiermede niet alles gezegd, dat
de schending der rechtsorde vergelding
vraagt kan men gronden op het Na
tuurrecht, terwijl het Christendom deze
vergeldingsgedachte, de talio, boven
dien uit den geopenbaarden wil van
God afleidt.
Het wezen der straf Is dus vergelding,
al heeft en naar mijn meening
terecht ons Nederlandsche strafstel
sel een belangrijke plaats ingeruimd
aan de opvoedende gedachte in de straf.
Voorwaardelijke niet-vervolging en
voorwaardelijke straf dragen sterk het
karakter van opvoedingsmaatregel en
missen de vergeldings-idee. Nog sterker
spreekt dit bij de rechtspraak over
jeugdige personen, waar, al staat de
schuld vast, teruggave aan de ouders
mogelijk is zonder oplegging van straf.
Hoofdzaak blijft echter, dat de straf
een aequlvalente portie leed toekent
aan den overtreder als door zijn in
breuk op de rechtsorde Is veroorzaakt.
Het welzijn van een individu, en dus
het welzijn van de groep, waartoe dat
individu behoort, is geschonden. Is
dat welzijn nu dermate geschonden,
dat de aequlvalente straf geacht moet
worden te bestaan in de blijvende uit
sluiting van den overtreder, dan moet
deze blijvende uitsluiting volgen, hard
en consequent.
Tot zoover zal wel weinig tegen
spraak komen. Er is echter verschil
van meening, of deze blijvende uitslui
ting gezocht moet worden in een levens
lange gevangenisstraf of in de dood
straf.
De doodstraf Is vaak bestreden om
haar onherroepelijkheid bij een gerech
telijke dwaling. Ook de rechter, on
danks alle waarborgen, kan een fout
maken, hetzij in zijn beoordeeling, hetzij
doordat met de bewijsmiddelen een
fout gemaakt is. En inderdaad, er zijn
voorbeelden van. Daarom is de toe
passing van de doodstraf in alle landen,
waar zij bestaat, door extra-waarborgen
omringd, niet het minst door het fiat
executie van een bepaalde instantie. In
ons Indië bijvoorbeeld van den Gou
verneur-Generaal. Daarom alleen al zal
de toepassing tot enkele gevallen be
perkt blijven in vredestijd.
Anderen bestrijden de doodstraf, om
dat onze hooge cultureele ontwikkeling
zich verzet tegen de toepassing van
zoo'n ruw en uiterst middel. Dit laatste
gaat niet op. Over de werkelijke cultu
reele hoogte van een volk valt moeilijk
tp spreken. Men verwart er vaak
de materieel© vooruitgang mee.
Hoe hoog de cultuur evenwel op een
bepaald oogenblik mag staan, er blijft
een algemeen welzijn en een, daarmee
correspondeerend algemeen rechtsgevoel.
Het natuurrecht laat zich niet door
plaats of tijd afscheiden; de natuur
lijke orde is overal en altijd aan
eeuwige' natuurwetten onderworpen.
En als deze natuurlijke orde, ook in
een hoogstaand cultuurvolk, bepaalde
overtredingen als evident ernstige in
breuken acht op zijn bestaan, kan slechts
de zwaarste straf als aequlvalente ver
gelding in aanmerking komen.
Juist omdat het hier om politieke de
linquenten gaat als vreeselijk oorlogs
verschijnsel is de preventieve werking
van de toepassing der doodstraf bulten
beschouwing gelaten, hoewel ons na
geslacht, indien het voor een soortge
lijke catastrophe zou komen te staan,
terecht naar ons voorbeeld en onze be
straffing zal kijken.
Het rechtsgevoel van het Nederland
sche volk als geheel genomen is der
mate gekwetst en leed aangedaan, wel
licht juist omdat onze cultuur zoo'n
hoogte had bereikt, dat de zin der ver
gelding voor de ergste misdadigers
slechts te vinden is in en door de
zwaarste straf: de doodstraf.
Bü het verongelukken van een
R.Ai.-bommenwerper van het Llncoln-
type, in de buurt van Leicester, zijn
zeven personen om het leven gekomen.
De Brltsche bezettingsautoriteiten
in Duitschland hebben een overeenkomst
met de Poolsche regeering gesloten in
zake het terugvoeren van 1% millioen
Duitschers uit Polen, naar de Brltsche
zone.
In het overstroomde Ruhrgebied
viel gisteren ook sneeuw, gepaard met
een geweldig onweer.
De Tsjechoslowaaksche radio heeft
aangekondigd, dat op 16 Maart a.s. het
proces tegen den Duitschen oorlogsmis
dadiger Frank zal beginnen.