toestand aan het Oostelijk front ie Jaargang Woensdag 15 December 1943 No. 25G79 •de strijd ten Z.W van Krementsjqeg en bij NeweL NA TWAALF JAREN VERDUISTEREN: Reds van Eden. EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN militaire correspondent van D.N.B., Martin Hallensleben, kteriseert den toestand aan Oostelijk front door een ver verschuiving der gevechten Zuidwesten van Krementsjoeg Joor een hervatting van de ewistische doorbraakpogingen iet gebied van Newel. Hij ütt: :rwijl de tegenaanval der divi- van generaalveldmaarschalk Manstein ten Westen van thans tot den Teteref is voor- ischoven en de pogingen der ewisten ten Westen van Go- in den zoogenaamden natten ïoek tusschen Dnjepr en Prip- nin of meer zijn blijven ste- concentreeren de bolsjewisten inspanningen nu op de Duit stellingen ten Zuidwesten Krementsjoeg. Het moet der als een tactische tegenzet de Duitsche leiding worden ïouwd, wanneer deze, ondanks uccesvolle handhaven van de ;che posities in en om kassy gedurende de zware :hten der laatste weken, juist het bevel tot ontruiming deze stad heeft gegeven. Want in de Zuidelijke flank van egen Kief opereerende leger Manstein, bevond zich het ;che front in een tactisch on- tige positie door een dunne piping van het front. Dat de 'trekking daarvan naar een tiger stelling eerst thans ge- :dde, dwingt tot de gevolg- dng, dat men de bolsjewisten zoo lang bezig wilde houden ie slagen ten Noorden en ten en van dit gebied de beoogde sche steunpuntketen resp. een sch gunstigere uitgangslinie en hebben bereikt. Dit tijd is blijkbaar thans aange- n. idelijker zijn de gevechten Kirowgrad zoo dicht gena- dat het gerechtvaardigd is reken van het begin van den om deze plaats. Dit beteekent anders dan een voortzetting de gevechten in het gebied Zuidwesten van Krementsjoeg, sedert langen tijd ononderbro- voortgaan. Met een dergelijke vikkeling moest men aan Duit zijde rekening houden en heeft dat ook gedaan. De ewisten lijden hier buitenge- i bloedige verliezen aan hun 's weken op deze plaats voort- ad in den strijd geworpen rves, die gedeeltelijk bijeenge- >t zijn uit alle lichtingen en rijls ook steeds weer worden gevuld door burgerlijke ele- iten van dichtbij het front. hier moest de massa bereiken, de kwaliteit ontzegd bleef en massa bereikte in feite nog der. Nieuwe harde, buitenge- n verbitterde gevechten zijn taande. Want de leiding der jewisten zal het zich op den r niet kunnen veroorloven haar it in dezen geheelen sector met n stap voorwaarts door een 'tdurend toenemend gevaar be- gd te zien, dat verder naar Zuiden op de loer ligt. Want Noorden van Kriwoi Rog ngt het Duitsche front nog lelijk ver naar het Oosten naar Dnjepr naar voren. Om die m zal men ook in den in het den aansluitenden sector spoe- mtensiever gevechten moeten 'achten. 'e Duitsche operaties ten Wes- van Kief hebben den Teteref eikt, een rivier, die de bolsje- ten krachtig hebben versterkt ,r stellingen. De vraag is nu hoe ■nstein verder zal opereeren, of op frontale wijze zal aanvallen de stellingen der bolsjewisten den Teteref van de flanken za' oprollen. In elk geval ziet ®r niet naar uit, dat de Duit- e maarschalk zijn divisies den V**1 laten markeeren. Zijn tot roe bereikte successen kenmer kt beste het sedert Sjitomir en Korosten naar het Oosten ge richte Duitsche initiatief. Nieuw is de hervatting van de bolsjewistische doorbraakpogingen in het gebied ten Zuiden van Newel. In hoeverre de aderlating van Maandag den bolsjewisten zal hebben geleerd, dat de Duitsche afweer ondanks alle elasticiteit over het algemeen ook hier in gesteld is op de mogelijkheden der toekomst, zal moeten worden afge wacht. In elk geval heeft de po ging van Maandag der bolsjewis ten geen resultaat gehad. De ge vechten duren nog voort. Aan beide zijden schijnt het pantser wapen weer op den voorgrond te komen, tenminste op dit gevechts terrein. Van hier naar boven tot Lenin grad valt opnieuw een grootere activiteit van bolsjewistische ver kenningstroepen waar te nemen. Deze schijnt in verband te staan met het plan der bolsjewisten Sezen tot nu toe verstarden sector van het front tijdens de komende vorstperiode weder tot het leven te brengen. Daarop duiden ook de aanvallen van Maandag door de bolsjewisten aan het Wolchoffront ondernomen, ditmaal ter .sterkte van een regiment. Intusschen is daar echter de dooi weder inge vallen, zoodat de vijand zijn plan op het oogenblik nauwelijks tot uitvoering zal kunnen brengen. De A.N.P.-correspondent meldt nog uit Berlijn: Aan verschillende punten van het Oostelijke front zijn de Sov jet-Russen wederom tot den aan val overgegaan. Vooral bij Tsjer kassy, dat door de Duitschers ontruimd is en bij Newel wordt hevig gevochten. Aan beide pun ten brachten de bolsjewisten versche troepen in den strijd een blik op de kaart toont de be langrijkheid van het slagveld bij Newel, alwaar de Sovjet-Russen voor de zooveelste malen trachten door de Duitsche linies te breken en zoodoende het Duitsche front in twee deelen te snijden. Over den afloop der gevechten, welke nog steeds in vollen gang zijn, kan van Buitsche militaire zijde nog steeds niets gezegd worden. Omtrent de ontruiming van Tsjerkassy verluidt, dat deze eerst geschiedde na verbitterden strijd en toen het gevaar van omsin geling bestond. De ontruiming werd stelselmatig ten uitvoer ge bracht, zoodat practisch geen verliezen aan troepen en mate riaal ontstonden. In Duitsche militaire kringen verklaart men nog niet over aanduidingen te beschikken, die erop zouden kun nen wijzen, dat de bolsjewisten reeds hun winterlegers in den strijd hebben gebracht. De di visies, die bij Tsjerkassy en bij Newel aanvallën vormen hiervan ten minste geen onderdeel. Vcorts is alhier medegedeeld, dat de weersomstandigheden aan het Oostelijke front voor den tijd van het jaar opmerkelijk gunstig zijn. De Russische winter is nog niet ingetreden, een om standigheid, waarvan zoowel de aanvallers als de verdedigers pro fiteered Wat de Duitsche tegenaanval len in het gebied van Sjitomir en Kief betreft kan gezegd wor den, dat de Duitschers thans de heuvelruggen aanvallen, die Kief van hun opmarschwegen afsnij den. Deze aanvallen worden re gelmatig voortgezet. Italiaansche kinderen naar de Sovjetunie De Zuid-Italiaan- sche kinderen tusschen 4 en 15 jaar, wier ouders door de Anglo- Amerikaansche autoriteiten voor den arbeidsdienst zijn opgeroepen en naar Engeland, Canada, de Ver. Statên of Alaska zijn getrans porteerd, zullen volgens een voor stel van den Sovjetvertegenwoor diger in de commissie voor Italië naar de Sovjetunie worden gezon den. Met dit plan herhalen de bolsjewieken, naar de zender van Rome in dit verband opmerkt, hun reeds tijdens den Spaanschen burgeroorlog toegepaste methode doch alleen in veel grooteren om vang. (D.N.B.). -i» ATERDAG herdachten t Nederlandsehe en Duit- i—I sche nationaal-socialisten den dag waarop, twaalf jaren ge leden, door Mussert de Nationaal Socialistische Beweging werd op gericht. Intusschen zijn twaalf jaren verstreken en is door Mus sert en zijn volgelingen een felle strijd geleverd. Niets is dezen voorvechters voor de nationaal- socialistische' idee in Nederland, bespaard gebleven. Nadat de democraten inzagen, dat zij met hun pogingen de N.S.B. belachelijk te maken, geen resultaat bereikten, verzaakten zij hun eigen beginselen en trachtten zij door ambtenaar- en uniformverbod, door het ple gen van broodroof en terreur, de nationaal-socialisten weg te vagen. Maar Mussert en zijn mannen gaven leen kamp. Zij verdedigden zich met den rug tegen den muur, bereid alles te offeren voor hun ideaal, indien dit noodig zou blijken. En het bleek noodig te zijn, dat bewezen de Meidagen van 1940. Toen liet een corrupte regeering het Ne derlandsehe volk lafhartig in den steek, toen werd ons leger verslagen en ons land bezet. Wat er echter gebeurd was, de Ne derlandsehe nationaal-socialisten sprongen direct voor hun land en volk op de bres en het was Mus sert, dfe in 1940 persoonlijk bij den Führer voor ons volk een lans brak. Verstandig zou het geweest zijn indien de Nederlanders toeneer- lijk hadden toegegeven dat zij zich, wat betreft Mussert en zijn kameraden, vergist hadden. Maar ons volk was niet verstandig, gaf er de voorkeur aan te luisteren naar hen die bewezen hadden, inplaats van onze vrienden, onze vijanden te zijn. Vandaar dat na de Meidagen van 1940 de strijd feller dan ooit oplaaide. Na alle offers, die de nationaal-socialis ten reeds brachten, viel op 7 Sep tember 1940, Feter Ton. Anderen volgden, eerst als slachtoffers bij politieke botsingen en later door de hand van ^sluipmoordenaars in dienst van Moskou. Echter de Nederlandsehe nationaal-socialis ten gaven den strijd niet op. Zij bleven trouw aan hun Leider en aan him ideaal en zoo kon de Rijkscommissaris, dr. Seyss In- quart, kort geleden den Führer de verzekering geven, dat hij op de Nederlandsehe nationaal-so cialisten kan rekenen, zoo goed als Mussert in zijn telegram aan Adolf Hitler kon seinen: „Volkomen doordrongen van „de zedelijke plichten, welke „voor het behoud van Ewropa „op elk volk van dit continent „rusten, zij het mij vergund U „de verzekering te geven, dat de „Nationaal-Socialistische Bewe ging der Nederlanden bij het „begin van het 13de jaar van „haar strijd sterker dan ooit „bereid en genegen is haar taak „te vervullen, n.l. het Neder landsehe volk voor te gaan op „den weg der Europeesche en „Germaansche solidariteit met „het behoud van het eigen „volksche leven, zooals gij tot „heil van allen wenscht." Na 12 jaren luisterden tiendui zenden nationaal-socialisten, waaronder duizenden strijders die op dien dag de onderscheiding voor 10« jaren onafgebroken lid maatschap ontvingen, naar de uiteenzettingen van den Leider, die daarom zoo belangrijk waren, omdat hij juist dezer dagen op nieuw een onderhoud met den Führer bad. Dat onderhoud inderdaad van het 'grootste be lang was voor de toekomst van ons volk en land bleek uit de mededeeling van Mussert waarin hij bekend 'maakte, dat Adolf Hitler hem zeide: „Zoo kan niet het voornemen .ybestaan, de Nederlanders te „denationaliseeren, maar het „komt erop aan met de overige „Germaansche volkeren te vol brengen. wat gemeenschappe lijk gedaan moet worden. Wij „mogen den volkeren niet alle „mogelijkevrijheid ontnemen, „integendeel, wij moeten hun „zooveel mogelijk vrijheid la ten". Deze verklaring van den Führer is niet alleen belangrijk voor de nationaal-socialisten, omdat zii het bewijs is dat hun strijd niet voor niets is geweest, maar iederen landgenoot moet het groote voldoening schenken te weten, dat het niet de bedoeling van Adolf Hitler is ons land bij Duitschlahd in te lijven, maar dat ook wij een kans krijgen als een vrij volk onze taak in de' komende gemeenschap van Ger maansche volkeren te vervullen. De opdracht van de Nationaal- Socialistische Beweging is ons volk voor te gaan op den weg die naar deze gemeenschap van Germaansche volkeren leidt en dat deze opdracht moeilijk is, moet worden geweten aan het feit dat velen weigeren gehoor te schenken aan den man, die toch in de afgeloopen 12 jaren bewezen heeft het goede voor ons volk te willen en die bereikt heeft dat de Führer ons volk zijn kans zal geven. Na 12 jaren van strijd hebben de Nederlandsehe nationaal-so cialisten er recht op, dat hun be roep op onze landgenboten niet zonder meer van de hand wordt gewezen, maar dat men ten miMte erkent, dat zij onze toe komst zeker stelden, waaruit volgt, dat zij mogen verlangen, dat men hun zijn medewerking niet zal onthouden. Ten slotte gaat het om ons aller toekomst. Hiervoor moet alles wijken en zeker bezwaren en overwegingen, die doorgaans slechts persoonlijk zijn en alleen daarom reeds, juist in dezen tijd, achtergesteld dienen te worden bij belangen, die ons geheele volk raken van hedenmiddag 16.30 uur tot morgenochtend 8.30 uur De maan ging heden onder te 11.21 uur en komt op te 20.12 uur. De oorlog ter zee Uit Wa shington wordt gemeld, dat alleen in de afgeloopen week volgens officieele opgave vijf schepen door duikbooten in de Caraibische Zee in den grond geboord zijn. (D.N3.). Smuts over den duur van den oorlog Naar de Engelsche nieuwsdienst uit Pretoria meldt, heeft de Zuid-Afrikaansche pre mier Smuts Dinsdag aan journa listen verklaard: „Eenige des kundigen zijn van meening, dat de oorlog aan het begin van het volgend jaar zal afloopen. Ik ben daarentegen geneigd, ietwat voor zichtiger aankondigingen te doen. De Duitsche gewapende strijd krachten vechten nog altijd goed en in Duitschland heeft zich geen revolutionaire partij gevormd, zooais b.v. in het jaar 1918. Al vorens Japan klein te krijgen, hetgeen naar mijn meening niet uitsluitend tot stand kan worden gebracht door de tactiek van het eilandhpeelen, is het vanzelf sprekend het plan van de geal lieerden, eerst den oorlog in Europa te doen eindigen". Smuts sprak ook over, het on derwerp „tweede front" en be weerde, dat het tweede front zal komen. (D.N.B.). Ruim 42 millioen voor Kriegs- winterhilfswerk De op 20 en 21 November gehouden derde straat collecte in het Duitsche rijk voor het Kriegswinterhilfswerk 1943/44 heeft als voorloopig resultaat een bedrag van ruim 42 millioen RM opgeleverd. Dezelfde collecte bracht verleden jaar ruim 30.5 millioen op, zoodat thans ruim 37 procent meer werd ontvangen. (D.N3.). Iraansch minister-president af getreden De minister-president van Iran, Soeheily, is, naar Radio Teheran meldt, door den Sjah ontvangen en heeft na een lang durig onderhoud zijn ontslag ge vraagd. (D.NB.). De Britsche minister van bui- tenlandsche zaken heeft bij de opening der debatten over den oorlog in het Engelsche Lager huis een rede gehouden, waarin hij, naar de Britsche berichten dienst meldt, ook gesproken heeft over de jongste conferentie der geallieerden. Eden verklaarde, dat de eerste der beide conferenties te Cairo, alsmede de conferentie van Te heran geheel en al in het teeken stonden van de militaire aange legenheden. Eden beweerde, dat het op deze conferenties gelukt is de militaire aangelegenheden der geallieerden in een compleet en omvattend „voorbereidings stadium" onder te brengen, zoo als tot dusver in dezen oorlog door de geallieerden nog niet was bereikt. Met betrekking tot de kwesties over den strijd der geallieerden tegen Japan en die op de eerste conferentie te Cairo behandeld zijn, zeide Eden: „Wij moeten Japan bestrijden tot het bittere einde, ongeacht de kosten enden tijd, die hiervoor noodig zijn. Eden verklaarde verder, dat hij uitdrukking gaf aan zijn hoop, dat deze besprekingen den grond slag zduden vormen voor een toekomstige samenwerking tus schen Groot-Brittannië, de Sov jet-Unie, de Ver. Staten en Tur kije. Hij noemde het onderhoud met den Turkschen president „zeer bemoedigend". Met betreking tot deü toestand in „Joegoslavië" bevestigde Eden in hoofdzaak, dat Groot-Brittan nië Tito met alle kracht steunt en hiervoor de toestemming der Sovjets en der Ver. Staten heeft. Een Britsche missie onder lei ding van het parlementslid lui tenant Fitzroy Maclean zal met de Sovjet-missie bij Tito sa menwerken. Overigens stelt Gr.- Brittannië pogingen in het werk om alle Joegoslavische kringen, die tegen den gemeenschappelij- ken vijand willen strijden, te vereenigen. Vervolgens gaf Eden toe. dat Engeland ook in Grie kenland naar eenzelfde doel streeft. Resumeerend zeide Eden, dat de drie conferenties Groot-Brit tannië en, naar hü geloofde, ook zijn geallieerden wel zeer hebben aangemoedigd, maar dat er toch geen reden voor een lichtvaardig optimisme bestaat. Het gekozen plan zal in de komende maan den van alle verbonden naties geweldige^ inspanningen vergen. Groot-Brittannië ziet zich ge plaatst voor een zware taak Eden heeft in het verder ver loop van zijn rede ten aanzien van de gevechten in Italië ver klaard, dat toegegeven moet wor den, dat de opmarsch der geal lieerde legers in de derde en vierde maand van den veldtocht „niet heelemaal zoo opzienba rende afstanden heeft afgelegd" als in beide eerste maanden der gevechten. Eden verklaarde dit met er op te wijzen, dat thans de nauwste plaats van het Ita- liaanscha schiereiland was be reikt. waar de Appenijnen zich bijna uitstrekken van kust tot kust. Waar geen bergen zijn, ko men overstroomingen in hun plaats en de Duitschers buiten deze voordeelen buitengewoon goed uit. Eden heeft voorts de Britsche en Amerikaansche verliezen bij de gevechten in Italië opgegeven. Volgens deze verklaring hebben de Britten van den dag der lan ding af tot en met 23 November 3212 dooden, 9709 gewonden en 3153 veimisten, in totaal 16.074 man verloren. De verliezen der Amerikanen in Italië van den dag der landing af tot en met 23 No vember bedragen, naar Eden be weerde, 1603 dooden, 6361 gewon, den en 2685 vermisten, in totaal 10649 man. (DN3.).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1943 | | pagina 1