84ste Jaargang - Dinsdag 1B November 194(f No. 25654
De Ned. Arbeidsdienst
kweekt flinke kerels!
„Denkt U aan de
speelgoed-inzameling
van den Jeugdstorm?"
BUITENLAND
Kerstpakketjes voor de
Waffen-S.S.
„Werp geen „scherp"
tusschen de
aardappelschillen."
BINNENLAND
LEIDSCH DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
i. I R is een kleurig en met
I r~ foto's verlücht boekje
J—J over den arbeidsdienst
verschenen, dat tot titer draagt:
„Wat is en wil de Neder-
landsche Arbeidsdienst?"
Die vraag stellen is haar
beantwoorden ook. Wij weten het
immers: het doel van den Ar
beidsdienst is het richten van de
18-jarige jongemannen, die aan
een innerlijken dadendrang on
derhevig zijn, naar „practisch so
cialisme op nationalen grondslag"
(wat de basis Van den NA..D. is),
het kweeken van een gezond
lichaam, het wekken van eerbied-
voor den arbeid, van liefde voor
het vaderland en van daadwerke
lijke kameraadschap, welke tot
volksgemeenschap leidt! Groote
opvoedkundige waarde wordt daar
bij terecht toegekend aan den
arbeid op het werkobject, waar de
te verrichten arbeid in gemeen
schap moet worden uitgevoerd,
zoodat de arbeidsmannen eikaars
waarde als practijkmensch en als
arbeidskameraad opmerken, zoo
wel wat hun prestaties als wat
hun karakter betreft. Zoo ont
staat immers een gezonde wed
ijver tusscheh de twaalf ploegen,
waaruit een NA.D.-afdeeling be
staat, gestimuleerd door uitge
loofde wimpels.
Het kader, dat streng, doch
uiterst rechtvaardig moet zijn, is
volkomen van den arbeid op het
werkobject op de hoogte en is
doordrongen van de opvoedkun
dige waarde er van. Zoolang een
kaderlid niet overtuigd is, dat de
arbeid het rijkste bezit is van
den mensch en zoolang hij geen
eerbied heeft voor eiken arbeid
hoe gering deze oogenschijnlijk
ook moge zijn zóólang is hij
niet in staat anderen de juiste
waardeering bij te brengen.
Voor een N.A.D.-werkobject
geldt tevens de eisch: nuttigheid
in overeenstemming met de be
hoeften des tijds. Vandaar dat bij
voorkeur gewerkt wordt aan heide
en boschontginning (stobben-
rooien), herontginning, ontwate
ring, dijkaanleg, ophooging van
bouwland, graven van verkave-
lingsslooten, aanleg van wegen
voor gebiedontsluiting en beek
normalisatie; dat alles ten be
hoeve van de Nederlandsche voed
selvoorziening.
De Nederlandsche Arbeidsdienst
heeft dit soort werkobjecten niet
onder handen genomen, - uitslui
tend op verzoek van overheids
lichamen (zooals de Heidemaat
schappij, de centrale cultuurtech
nische commissie, Staatsdomeinen
en diverse gemeenten)doch even
zeer op verzoek van particuliere
personen, firma's en bedrijven,
maar zulks geschiedde dan steeds
door tusschenkomst van dfen rijks
dienst voor de werkverruiming
met medewerking van het Natio
nale Plan, ten einde de urgentie
vast te stellen en concurrentie te
voorkomen.
De N.A.D. ontvangt de opdracht
slechts, indien er geen burger
werkkrachten voorhanden zijn en
krijgt eenzelfdenkostprijs, welke
dan echter in de rijksschatkist
vloeit. Want de arbeidsman
verdient niet, maar hij
dient! Natuurlijk kan van den
doorsnee-arbeidsman, wien het
bodemwerk en dikwijls het wer
ken met de handen in het alge
meen vreenjd is, niet worden
verwacht, dat hij dezelfde pres
taties verricht als een vakman.
Toch zijn er aan het einde van
een diensttijd in bijna elke af-
deeling uitblinkers, die de 100 pCt.
benaderen.
Gezondheid, kracht en doorzet
tingsvermogen, dat krijgen alle
arbeidsmannen op hun werkobject
volop en hun voldoening van den
eigen arbeid neemt overhand tóe,
indien de gemaakte vorderingen
met het werk duidelijk zichtbaar
zijn. Sinds den aanvang van 1943
telt de N.A.D. voldoende, ook in
dit opzicht geschoolde, kaderleden
om de uitvoering der werken ge
heel zelfstandig te leiden en te
controleeren.
De prestatie-curve stijgt daarbij
steil omhoog!
3 Maart 1941: 8 kampen; 31
December 1941: 30 kampen; 1
Juni 1942: 50 kampen; 1 Januari
1943: 60 kampen.
In 1941 werden 25 hectaren
woeste grond ontgonnen en opge
leverd, in 1942 49 hectaren, in de
eerste helft van 1943 echter niet
minder dan 80 hectaren. In 1941
werd 2200 meter sloot gegraven,
in de eerste helft van 1943 waren
het evenwel 15.000 meter.
Cijfers, welke den huidigen stand
van zaken aangeven, verschillen
niet veel van die, betreffende den
eersten diensttijd van 1943. Want
toen de arbeidsmannen van thans
ternauwernood aan den arbeid op
het werkobject waren toe geko
men, zetten zij zich in voor de
hulp by het binnenhalen van den
aardappeloogst. In iets minder
dan twee en een halve maand
de met den Gemachtigde voor
den oogst overeengekomen tijd
rooiden zij toen de htm opge
dragen uitgestrektheden, waarbij
zij rond 72.000.000 K.G, aardappe
len te voorschijn brachten. Dit
schijnbaar zoo hooge getal beduidt
echter slechts twee weken aard
appelen voor ons geheele volk, zoo
dat de arbeidsmannen na de thans
opgedane ervaring terecht eerbied
zullen hebben voor den enormen
arbeid der boeren en landarbei
ders, die jaar in jaar uit ons ge
heele volk niet slechts van aard
appelen, maar tevens van de an
dere akkergewassen voorzien.
Om ieder misverstand bij voor
baat te voorkomen, zij hier her
haald, dat de NA..D. den arbeid
op de werkobjecten (dagelyks ge
durende den morgen) in de eerste
plaats vanuit een opvoedkundig,
een vormend standpunt beziet en
dat hij eerst daarna en in over
eenstemming met de opvoedkun
dige waarde de prestaties tracht
op te voeren.
Dank zy den algemeenen ar
beidsdienstplicht, die op 26 Mei.
1941 bij verordening werd afge
kondigd, en welke sinds den aan
vang van 1943 in de praktijk wordt
gebracht, doorloopt onze geheele
mannelijke jeugd dit instituut,
waarin flinke en gezonde, natio
naal yoelende kerels worden ge
vormd, die den arbeid terdege
hebben leeren kennen, de handen
uit de mouwen kunnen steken en
die van vasthouden en doorzetten
weten.
Aldus heeft de Nederlandsche
staat in dfn N.A.D. een instel
ling, waaraan ons volk ten deele
bewust, ten deele onbewust
maar toch in zijn geheel een
groote behoefte heeft gehad.
De strijd aan het Oostelijk
front De A.N.P.-correspondent
meldt uit Berlijn:
De berichten van het Oostelijke
front maken melding van her
nieuwde aanvallen op eenige pun
ten, waar de activiteit de laatste
dagen was verflauwd. De voor-
^■naamste sector is echter nog
steeds die van Kiew, waar de
Duitschers thans hun stellingen
tot voorby Sjitomir hebben terug
getrokken. Hoewel de sovjet-Rus
sische opmarsch in Westelijke en
Zuid-westelyke richting verschil
lende steden bedreigt, heeft het
roode leger een betrekkelijk groot
risico op zich genomen, daar het
oprukt in een betrekkelijk smalle
bres in de Duitsche linies. Ten
einde deze bres te verbreeden, zijn
zij thans in de bocht van den
Dnjepr, waar zij blykbaar eenigen
tijd noodig hebben gehad om een
nieuwe actie voor te bereiden, na,
eenige dagen van betrekkelijke
rust tot nieuwe aanvallen overge
gaan. Zy trachten thans met een
sterke overmacht verder naar het
Zuiden op te rukken en Wel ten
Noorden van Kriwoi Rog en ten
Zuidwesten van Dnjepropetrowsk.
Weliswaar slaagden zij erin de
Duitsche linies binnen te dringen,
doch hun aanvallen hebben zich
tot dusver niet verder kunnen
ontwikkelen. De gevechten, die
met groote verbittering worden
gevoerd, duren evenwel nog voort.
Van de aanvallen, die de sovjet-
Russen op andere punten hebben
ondernomen, moeten die ten Zuid
westen van Gomel en ten Westen
van Smolensk genoemd worden.
Hier hebben de bolsjewisten met
het volle gewicht van hun kracht
opnieuw getracht door het Duit
sche front te breken; doch verder
dan tot plaatselijke bressen in het
Duitsche front hebben zij het niet
gebracht. By Smolensk zijn de
sovjet-Russische aanvallen ten
Noordwesten der stad in hevig
heid afgenomen, waartegenover
zij thans trachten, over den auto
weg naar het Westen op te rukken
in de richting van Ore ja.
Luchtaanval op Sofia De
middagbladen van Sofia publicee-
ren op prominente plaats berich
ten over een luchtaanval op Sofia.
De Bulgaarsche ministerraad is
f bijeengekomen in een korte zit
ting, waarin de maatregelen be
sproken werden, welke na den
Anglo-Amerikaanschen aanval op
Sofia zijn genomen. Het regee-
ringsblad „Dnes" meldt, dat de
aanval is uitgevoerd door onge
veer 130 Anglo-Amerikaansche
vliegtuigen, die ongeveer 200 bom
men hebben neergeworpen. Het is
kenmerkend, dat de bommen
steeds niet-militaire doelen heb
ben getroffen en dat alleen de
burgerbevolking in de stad werd
getroffen. (D.N.B.).
De sovjet-Unie en Polen
Naar de „New York Times" uit
Mexico-City meldt, heeft de sov
jetambassadeur, Oemansky. in een
rede voor leden der Mexicaansche
regeering en vooraanstaande per
sonen uit Mexicaansche militaire
en financieele kringen laten door
schemeren, dat Moskou vastbeslo
ten is, het deel van Polen, dat in
September 1939 door de sovjet-
Unie bezet werd, voor altyd te be
houden. De correspondent der
*»„New York Times" schrijft, dat
Oemansky het volgende zeide:
„Volgens de berekeningen van
zekere commentatoren zijn de sov
jettroepen tot voorbij Kief opge
rukt en ongeveer 145 kilometer
van de oude westgrens der sovjet-
Unie verwijderd. Ik wenschte dat
het zoo was, maar helaas moet ik
u mededeelen, dat wij nog onge
veer 450 kilometer in dezelfde
richting moeten afleggen om onze
grens met Polen te bereiken".
Volgens een door de „Dagens
Nyheter" gepubliceerd bericht van
United Press heeft de verklaring
van Oemansky veel opzien ge
baard in Washington. Het is, aldus
de New Yorksche correspondent
van „Stockholms Tidningen", aan
geen twyfel onderhevig, dat
Oemansky zijn verklaring, zoo
kort na de conferentie te Moskou,
heeft afgelegd op aanwijzing van
het Kremlin. Toen men Oemansky
Slechts mogelijk'tot 30 November
Het S.S.-Ersatzkommando Ne
derland deelt ons mede:
Tot en met 30 November 1943
moeten alle Kerstpakketjes voor
vrijwilligers in de Waffen-S.S.,
die zich aan het front of in gar
nizoen bevinden, bij het S.S.-Er
satzkommando Nederland,Den
Haag, Korte Vijverberg 5, afge
leverd zijn. In de maand October
hebben alle vrijwilligers inmid
dels van hun troepenonderdeelen
de z.g. „Zulassungsmarken" ont
vangen, die voor de verzending
der pakketten noodzakelijk zijn.
Door middel van deze zegels Is
het mogelijk om Kerstpakketjes
aan de vrywilligers te zenden van
1 kilo of 2 kilo. Voor 1 kilo moet
men 1 „Zulassungsmarke" en een
postzegel van 15 cent en voor 2
kilo 2 „Zulassungsmarken" met
een postzegel van 30 ct. opplak
ken. Daar de „Zulassungsmarken"
aan de soldaten uitgereikt worden
en door hen aan hun familieleden
gezonden, zijn deze dus nergens
anders verkrijgbaar.
Familieleden, bekenden, werk
gevers enz., die een pakje aan een
vrijwilliger sturen willen, dienen
zich met de naaste familieleden
in verbinding te stellen.
Om een goede en tijdige afwik
keling van het geheele Kerstpak-
ketverkeer mogelijk te maken, is
een inkrimping van het postver
keer noodzakelijk. De briefpost
ondervindt echter in dezen tijd
geen onderbreking. Daarentegen
kunnen van 10 tot 30 November
alleen Feldpostzendingen tot en
met 100 gram aan soldaten met
een Feldpostnummer aangenomen
worden. Aan vrijwilligers, die een
adres hebben, dus geen veldpost
nummer, kunnen pakjes tót 1 kilo
zonder „Zulassungsmarke" tot 30
November verstuurd worden.
Van 30 November 1943 tot 25
December .1943 kunnen in geen
geval veldpostpakketten en pak
jes aangenomen worden. De
pakjes moeten als volgt worden
geadresseerd:
An das
S.S.-Ersatzkommando
Niederlande,
Den Haag, Korte Vijverberg 5.
Zur Weiterleitung an: rang....,
naam veldpostnr.
of adres
later vroeg, zijn woorden toe te
lichten, zeide hij: „De Sovjet-
Unie heeft slechts één grens met
Polen, zoodat mijn woorden vol
komen duidelijk moeten zijn".
(D.N.B.).
Het conflict in Libanon Het
conflict in Libanon stuurt steeds
duidelijker aan op een uitschake
ling der Gaullisten in Syrië en
Libanon. De onder Londenscl^n
invloed staande berichten geven te
kennen, dat de Gaulle op het punt
staat de „grootste fout van de
wereldgeschiedenis", die hij ge
maakt heeft, in te zien. In dezelf
de berichten wordt verklaard, dat
Catroux in Libanon weliswaar
scherpe maatregelen zal nemen,
doch dat hij verstandig is en „het
Arabische karakter goed kent".
Dientengevolge mag men hopen,
dat hij deze kwestie zal oplossen.
Daarentegen wordt getracht den
Gaullistisehen gedelegeerde Helleu
als den eenig verantwoordelyken
man in deze kwestie voor te stel
len. De Arabieren zijn in een
positie gekomen, waarin zij alleen
niet meer kunnen standhouden
tegenover de Gaullistische razer
nij. Uit de protestnota's van meer
dere Arabische landen wordt het
verzoek om Anglo-Amerikaansche
interventie, zijnde een uit de
bondgenootschapsverdragen voort
spruitende verplichting, gehoord.
Zoo zou de grondslag voor een
aanvaarden van de Gaullistische
erfenis, door de Britten gelegd zyn.
(Interinf)./
LevensmiddelenafVallen en de
melkvoorziening In 60 van de
belangrijkste^- gemeenten in ons
land, die te zamen 4.5 millioen
inwoners tellen, worden per week
5000 ton levensmiddelenafvallen
ingezameld. Dus wordt per hoofd
der bevolking ongeveer één kg per
week ingezameld. Eén ophaler ver
zamelt per week gemiddeld 2% ton
levensmiddelenafvallen. Het mee-
rendeel hiervan bestaat uit aard
appelschillen, die naar de koeien,
magen verhuizen. Dat leger van
nijvere ophalers doet uitstekend
werk, want met de aardappelschil
len, die zij verzamelen, worden de
koeien gevoed, die gehouden wor
den in de nabijheid van de groote
steden juist waar dit het meest
noodig is.
De ophalers zelfs zijn er ook
mee geholpen, want zij zijn voor
De zenders van het Nabye Oos
ten melden, dat de toestand in
Beiroet slechter is geworden. Emile
Edde probeert sinds drie dagen
tevergeefs een regeering te vor
men, daar de leidende politici
weigeren er aan deel te nemen.
Gemeld wordt, dat Fransche
troepen het vuur hebben geopend
op demonstreerende menigten en
dat het tot nieuwe relletjes is ge
komen. Een aantal vrouwen en
kinderen is om het leven gekomen.
(D.N.B.).
Hertog van Gloucester G.G. van
Australië Naar de Engelsche
nieuwsdienst uit Canberra meldt,
heeft ministerpresident Curtin
medegedeeld, dat de Hertog van
Gloucester is benoemd tot gouver
neur-generaal van Australië.
(D.NB.).
een groot deel gekozen uit vroe
gere werkloozen. Een deelman hen
kan door invaliditeit geen ander
werk verrichten.
Als de huisvrouw indien zy
de aardappelen niet in de schil
kookt dus zorgvuldig de schillen
bewaart, ze gescheiden houdt van
de groente-afvallen en er voor
zorgt, dat er geen scherpe voor
werpen tusschen belanden, doet ze
in alle opzichten goed werk. Zij
helpt er aan mee, dat de melk
voorziening van de groote steden
verzekerd blijft en zij geeft werk
aan een groot aantal ophalers.
Dus zorg voor den ophaler en
gij zorgt voor de melkvoorziening!
NederlandsAie Kultuurraad
Met ingang van 11 November j.l.
werd de heer H. J. Lindt door den
president van den Nederlandschen
Kultuurraad tot lid van dien raad
benoemd.
Telefoneer alléén in noodzake
lijke gevallen Het telefoonnet
is overbelast. De autoriteiten heb
ben dit feit geconstateerd en te
vens opgemerkt, dat daardoor ge
sprekken, welke zoowel direct als
indirect voor de oorlogvoering van
belang zijn, vertraging ondervin
den. Vooral in de spitsuren ohder-
vindt men vaak den last der on-
noodige gesprekken. Deze uren
loopen van half negen tot twaalf
en van twee tot vijf uur. Speciaal
het geautomatiseerde locale en in-
terlocale telefoonverkeer is ge
durende deze-spitsuren bijzonder
toegenomen.
Van Duitsche zijde zal men niet
schromen een- groot aantal abon-
né's van het telefoonverkeer uit
te sluiten, indien door medewer
king van de aangeslotenen zelf, de
verkeersbelemmering niet ver-
dwynt.
Men telefoneere dus niet gedu
rende de boi^genoemde spits
uren, tenzij dit absoluut noodza
kelijk is en het onderwerp, waar
over men spreken „wil, geen uit-
of afstel gedoogt. Als het even
kan, wachte men tot na twaalf
of na vijf uur, terwijl men onnoo-
dige gesprekken beter geheel ach
terwege kan laten. Controle hierop
is voor de bevoegde instanties uit
den a'ard der zaak eenvoudig ge
noeg. Wil men in het bezit van
zijn telefoonaansluiting blijven,
dan neme men den hoorn in on-
noodige gevallen niet van den haak
Doctoraal examen In de ethno.
logie - De secretaris-generaal van
het departement van opvoeding,
wetenschap en kuituurbescher
ming deelt in de Staatscourant
mede, dat de faculteit der let
teren en wijsbegeerte aan de ge
meentelijke universiteit van Am
sterdam besloten heeft een docto
raal examen in de ethnologie in
te stellen op den grondslag van
een candidaatsexamen:
a. in de vereenigde faculteiten
van de wis- en natuurkunde en
de letteren en wijsbegeerte, in de
sociale aardrijkskunde;
b. in de faculteit der letteren
erf wijsbegeerte;
c. in de faculteit der godge
leerdheid;
d. in de faculteit der economi
sche wetenschappen of aan een
der economische hoogescholen te
Rotterdam en Tilburg;
e. in de juridische faculteit.
Het doctoraal examen omvat als
hoofdvak de algemeene vergely-
kende volkenkunde, als verplicht
bijvak de volkenkunde van eenig
zelfstandig beschavingsgebied bui
ten Europa en verder een 2da
by vak ter keuze van den candi-
daat, onder «goedkeuring Tan dt
faculteit.
