Ap
Nog alle mogelijkheden in den slag in hei Oosten
ROEPING VAN HET NATI0NAAL-S0CIAUSHE
84ste Jaargang
Dinsdag 2 November 1943
No. 25642
Geen eenzijdig
Sovjet-initiatief.
i
500 zwaargewonde
Duitsche soldaten
vermoord.
BINNENLAND
De Rijkscommissaris
sprak te Arnhem.
,Werp geen „scherp'
tusschen de
aardappelschillen."
VERDUISTEREN:
GEMENGD NIEUWS
Werp geen „scherp"
tusschen de
aardappelschillen.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
-✓De groote herfstslag in het
^Oosten bergt, doordat zij nog
steeds met onverminderde hevig
heid voortduurt, nog alle mogelijk
heden in zich, verklaarde de mili
taire correspondent van het D.N.B.
Martin Hallensleben. De groote
slag in het Zuidelijke deel van het
Oostelijke front schijnt op zijn
hoogtepunt te zijn gekomen, in
ieder geval wat betreft de krachts
inspanningen der bolsjewisten.
Wat dat bètreft kan men zeggen,
dat de tweede phase van den slag,
die door een nog steeds ongewonen
offensieven wil der bolsjewisten
gekenmerkt was, achter den rug is.
Alles duidt er op, dat de slag in
de derde phase komt, waarvan de
ontwikkeling in zeer hooge mate
van de weersomstandigheden zal
afhangen. Nog is niet met zeker
heid te zeggen in wiens voordeel
deze slag beslist wordt. Doch reeds
thans schijnt zeker te zijn, dat de
eenzijdigheid der initiatieven voor
bij is, dat de Duitschers meer en
Alweer de elasticiteit van hun
reserves prijsgeven en hier en daar
zelfs in gebieden hun voelhorens
uitsteken, die totdusver onbestre
den gebieden der bolsejwisten
schenen. Het feit, dat de Duitsche
militairen juist op het huidige
oogenblik, waarop de toestand in
bepaalde gebieden van den slag
een verandering ten gunste van de
Duitschers te zien schijnt te geven,
bijzonder terughoudend zijn, moet
hierbij opvallend genoemd wor
den. De zwijgzaamheid van de
Duitsche generaliteit is een be
kend verschijnsel. Deze zwijg
zaamheid is op zichzelf geen
symptoom, dat een of andere
conclusie toelaat. Doch de wijze
waarop men zwijgt, geeft af en toe
toch aanwijzingen. Het schijnt in
dit geval het zwijgen te zijn van
iemand, die met een zelfbewuste
kalmte en koele superioriteit te
genover de gebeurtenissen staat.
Het huidige stadium van den slag
is nog zoo voortdurend aan ver
anderingen onderhevig, dat over
"iet uiteindelijke verloop van de
totale operaties nog niets kan
worden gezegd. De ontwikkeling
bergt nog alle mogelijkheden in
zich. Hieraan wordt ook niets ver
anderd door het feit, dat de ge
vechten in'het bijzonder op den
uitersten Zuidelijken vleugel nog
sterk heen en weer golven. De
bolsjewisten probeeren hier zich
zoo snel mogelijk van de Krim
meester te maken. Zij willen hier
toe met snelle formaties door de
Nogaische steppe naar den be
nedenloop van den Dnjepr opruk
ken. Aan onderdeelen van deze
formaties is het gelukt door te
breken, echter zonder een opera
tieve beslissing bereikt te hebben.
Het ziet er uit, alsof het Duit
sche front, dat deze deelen door
liet, onmiddellijk weer gesloten
kon worden en dat nu de doorge
broken vijandelijke formaties, ge
ïsoleerd door Duitsche flankaan-
vallen voor een'tamelijk kansloo-
zen strijd staan. In ieder geval
zijn juist de verliezen van deze
formaties exorbitant.
Doch hoe belangrijk dit gebied
en deze gevechten op zichzelf ook
mogen zijn, wat strategisch belang
betreft worden zij overtroffen door
tie gebeurtenissen in de Dnjepr-
bocht. Het moet op zijn minst ge
nomen opvallend genoemd worden,
dat hier de pogingen der bolsje
wisten om verder naar het Westen
terrein te winnen, op het oogenblik
stagneeren, ja, dat zij hier en daar
zelfs bepaalden tegenslag heb
ben. In hoeverre dit verschijnsel
van tijdelijken aard is, moet wor
den afgewacht.
Vergeleken met de operaties in
bet Zuiden geraken de gevechts
handelingen in den centralen en
Noordelijken sector van- het Oos
telijk front steeds meer op den
achtergrond, hoewel de bolsjewis-
- ten juist in den centralen sector
4,n°g steeds aan de oude zwaarte
punten woelig zijn. De levendige
e
t.
it
wederzijdsche activiteit van stoot
troepen in den Noordelijken sector
zou den opmerkzamen waarnemer
gemakkelijk tot de veronderstel
ling kunnen verleiden, dat in de
naaste toekomst ook hier een meer
actieve ocfclogvoering te verwach
ten is. Dit vermoeden wordt echter
door Duitsche militairen op het
oogenblik niet gedeeld. Men ge
looft hier nauwelijks, dat tusschen
het Ilmenmeer en Leningrad in
de naaste toekomst grootere ope
raties te verwachten zijn, alhoewel
men zich natuurlijk niet verheelt,
dat tenslotte alles in het bereik
der mogelijkheden ligt zooals deze
tweede wereldoorlog reeds vol
doende heeft bewezen. Van Duit
sche zijde echter is men op een
harden winteroorlog in alle front
sectoren ingesteld en hiervoor
gewapend.
DOOR DE BOLSJEWISTEN..
In het Zuidelijke deel van het
Oostelijke front zijn, naar het
D.NB. verneemt, dezer dagen te
Pjatisjatki 500 zwaargewonde
Duitsehe soldaten door de bolsje
wisten vermoord. Zij waren den
bolsjewisten in handen gevallen
doordat de geheel bezette hospi
ta al trein tengevolge van een ver
rassende doorbraak van bolsje
wistische tanks niet meer kon
vertrekken. Enkele uren later
baanden zich de Duitsche troe
pen in een tegenaanval al strij
dende een weg naar het station
om de zwaargewonden in veilig
heid te brengen; zij slaagden er
in den hospitaaltrein te laten
vertrekken, ofschoon de bolsje
wistische pantserwagens den trein
in weerwil van het feit, dat hij
van Roode Kruis-teekens was
voorzien hevig beschoten. Toen
de trein uit de gevaren-zone was
en de pantsergrenadiers hun ka
meraden wilden opzoeken, stelden
zij vast, dat alle zwaargewonden
door de bolsjewisten reeds tijdens
het oponthoud van den hospitaal-
trein op het station Pjatisjatki
voor het meerendeel door schoten
van zeer dichtbij vermoord waren
De Duitsche beroepswedkamp -
In tegenwoordigheid van den
Reichsorganisationsleiter dr. Ley,
den Reichsjugendführer Arthur
Axmann, den Reichsgesundheits-
führer dr. Conti en talrijke andere
vooraanstaande, vertegenwoordig
gers van staat, party en weer
macht, is in de Kroll-opera te
Berlijn ter gelegenheid van den
oorlogsberoepswedkamp der Duit
sche jeugd een groote demonstra
tie gehouden. Axmann en dr.
Ley spraken over de geestelijke
en zakelijke grondslagen van den
wedkamp.
De Amerikaansche mijnwerkers
staking "President Roosevelt
heeft naar de Britsche berichten
dienst uit Washington meldt, be
slag gelegd op de Amerikaansche I
kolenmijnen.
Naar de Britsche berichtendienst j
verder meldt heeft Roosevelt de 1
mijnwerkers aangemaand morgen- I
ochtend op hun werk te zijn. Hij
heeft den gevolmachtigde voor de
brandstofvoorziening, Ickes, ge
machtigd tot een collectieve over
eenkomst met de mijnwerkers te
komen en voor den duur van het
regeeringsbeheer met toestemming
van het oorlogsarbeidsbureau een
contract te sluiten.
In een bekendmaking, die ge
lijktijdig als uitvoeringsbepaling
voor de inbezitneming der mijnen
is uitgegeven, verklaart Roosevelt:
„eenigen tijd lang produceeren wij
niet meer de kolen, die wij noodig
hebben voor de oorlogvoering. Als
president van de Vereenigde Sta
ten en als opperbevel van de
strijdkrachten maan ik eiken
mijnwerker aan zonder een dag
"uitstel naar de mijnen terug te
keeren. Er wordt verwacht, dat
iedere mijnwerker bereid is op zijn
post voor zijn regeering te wer
ken".
Het „directiebureau" van den
Amerikaanschen mijnwerkersbond
heeft de beslissing in de stakings
kwestie uitgesteld, aldus de Brit
sche berichtendienst. Het nieuwe
bureau heeft besloten de kwestie
voor te leggen aan den subcom
missie, welker rapport Dinsdag
wordt verwacht.
Het aantal stakers was tot
530.000 gestegen (D.N.B.)
Nieuwe regeling voor kraam-
gelduitkeering De regeling der
ziektewet inzake uitkeering van
f55 bij bevalling is kortelings
aan een ingrijpende herziening
onderworpen. Op grond van de
herziene regeling, waaraan terug
werkende kracht is verleend tot
1 November 1942, kunnen thans
de volgende personen voor een
kraamgeld dit is voortaan de
officieele benaming voor de uit
keering bij bevalling in aan
merking komen:
1. De verplicht verzekerde
vrouw
2. de echtgenoote van een ver
plicht verzekerde;
3. de dochters, stief- en pleeg
dochters van een verplicht ver
zekerden man, onderscheidenlijk
van een verplicht verzekerde
vrouw; -
4. de vrouw, wier bevalling plaats
vindt binnen 10 weken na het
einde van haar verplichte ver
zekering;
5. de echtgenoote, wier beval
ling plaats vindt binnen een
maand. c.p. binnen 8 dagen na
het einde van de v erplichte ver
zekering van haar man;
6. de dochters, stief- en pleeg
dochters, wier bevalling plaats
vindt bmnen een maand, c.q. bin
nen 8 dagen na het einde van de
verplichte verzekering van .haar
vader, stief- of pleegvader er van
haar moeder stief- of pleegmoe-
moeder;
7. de weduwe, wier bevalling
plaats vindt binnen een maand
na het overlijden van haar ver
plicht verzekerden echtgenoot;
8. de dochters, stief- en pleeg
dochters, wier bevalling plaats
vindt binnen een maand na het
overlijden van haar verplicht
verzekerden vader, stief- of pleeg
vader of van haar verplicht ver
zekerde moeder, stief- of pleeg
moeder;
9. .de vrijwillig verzekerde vrouw,
die bij het einde van haar ver
plichte verzekering zwanger was.
„De jeugdherberg van morgen"
geopend Gisteren is in het Ste
delijk Museum te Amsterdam on
der groote belangstelling de ten
toonstelling „De jeugdherberg
van morgen" geopend. Het was de
gemachtigde voor het jeugdher-
bergwezen, de heer G. A. van
o'
Toen drie jaar geleden het poli
tieke leiderscorps in Utrecht bij
eenkwam ter oprichting van het
Arbeitsbereich der N.S.D.A.P. in
Nederland, werd door den Rijks
commissaris, Rijksminister Seyss-
Inquart, het parool gegeven een
levend voorbeeld van de nationaal-
.socialistische gemeenschap te zijn
in het Nederlandsche gebied. Dit
parool werd opnieuw gegeven tij
dens de groote betooging in Arn
hem, welke op den derden ver
jaardag der oprichting van het
Arbeitsbereich de leiders der af-
deelingen en organisaties, bene
vens talrijke functionarissen der
partij Zondag in Arnhem byeen
heeft gebracht.
Met de inwijding van de nieuwe
hakenkruisvlaggen, welke voltrok
ken werd door Dienstleiter Ritter-
busch in den aanvang der betoo
ging, bleek naar buiten de uitbrei
ding van de partijorganisatie, die
van jaar totjaar voortdurende
vorderingen maakt. Dat dit werk
wordt voortgezet in den geest van
de dooden, die gestaan hebben in
de gelederen van het Arbeitsbe
reich, bracht de Dienstleiter naar
voren tijdens de herdenking der
dooden, waarbij hij 'in het bijzon
der lovende woorden sprak over
den gestorven leider van het Ar
beitsbereich. die in het Neder
landsche gebied den hoogsten zin
en de schoonste voltooiing van zyn
leven heeft gevonden.
REDE RIJKSCOMMISSARIS.
Dat de Duitsche missie geen
machtspolitieke plannen tot we
reldverovering nastreeft, zooais het
Amerikanisme en bolsjewisme, die
uitgaan naar onderdrukking der
volken, maat- in de verwezenlijking
van een nieuwe op het beginsel
der sociale gerechtigheid opge
bouwde orde haar taak ziet, dit
was de zin van de fundamenteele
uiteenzettingen, waarmede de
Rijkscommissaris in Arnhem zich
richtte tot het politieke Jeiders-
corps.
Wereldkapitalisipe en bolsjewis
me móeten noodzakelijkerwijs lei
den tot een smeltpot der rassen,
hetgeen de dood der Europeesche
volken zou beteekenen. Daartegen
over stelde spr. de menigvuldig
heid der Europeesche volken, die
gevoegd in een organische ge-'
meenschap hun beste waarden
vrijelijk kunnen ontplooien. Na
drukkelijk keerde hij zich daarbij
tegen het in zekere lagen van het
Nederlandsche volk verspreide ge
loof; dat een overwinning van het
Westen geen gevaar zou beteeke
nen voor de volksche krachten van
dit land. Een fundamenteele her
vorming der levensvormen in de
richting van een iüvelleering zou
het onvermijdelijke gevolg van een
overwinning der Westelijke mo
gendheden zijn.
Tegenover de ontbindingsver
schijnselen in Europeesche landen
stelde de Rijkscommissaris als taak
van het nationaal-socialisme dui
delijk in het licht, dat geestelijke
penetraties uit Oost en West
moesten worden afgeweerd en dat
het Duitsche volk geleid moest
worden naar het volksche socia
lisme.
Zijn waardeering uitsprekende
voor den tot dusver gepresteerden
arbeid, welks belang de Rijks
commissaris in het bijzonder on
derstreepte, wees spr. op het ver-
groote complex van taken. Met
den wensch, dat de partijgenooten
van het Arbeitsbereich in de
nauwste gemeenschap met de
kameraden der N.SJ3. te zamen
den verderen weg zullen gaan,
werd opnieuw het bondgenoot
schap bevestigd, dat sedert drie
jaren de Duitsche en Nederland
sche nationaal-socfalisten in dit
gebied vereenigt. De duidelijke
i lijn, die van den aanvang af het
politieke leiderscorps in Nederland
is aangegeven, stelde de Rijks
commissaris in het' licht door er
op te wijzen, dat de nieuwe leider
i van het Arbeitsbereich de nalaten
schap van den overleden partij-
I genoot Schmidt ten uitvoer zal
leggen. Het samengaan van alle
nationaal-socialisten is, naar spr.
j verklaarde, een der essentieele
I politieke taken in dit gebied.
De Rijkscommissaris besloot zijn
fundamenteele uiteenzettingen met
j een blik op den militairen toe-
stand, dien hij aan alle fronten
I ongeschokt noemde. Duitschland's
vertrouwen is gebaseerd op den
I Führer en de Duitsche soldaten.
I Daaruit put het Duitsche volk de
onwrikbare zekerheid, dat geen
j macht ter wereld in staat is,
Duitschland op de knieën te krij
gen. Zijn gelofte, alle krachten in
den strijd te brengen voor de
overwinning, vond in de geestdrif
tige instemming van de politieke
leiders van het Arbeitsbereich
sterken weerklank.
Dieren, die dit hoogtepunt van
het jeugdherbergwerk inleidde
met een kort overzicht van de
bedoelingen der tentoonstelling,
die een aanzienlijk grooteien om
vang had aangenomen dan oor
spronkelijk de bedoeling was.
Aanvankelijk had men willen vol
staan met het exposeeren van de
inzendingen op de prijs vraag,
uitgeschreven voor den uouw van
een nieuwe jeugdherberg met 300
bedden, de «grootste van Neder
land, aangeboden door het Duit
sche jeugdherbergwezen aan de
Nederlandsche jeugd als symbool
van de volksverbondenheid. Maar
deze tentoonstelling is aanmer
kelijk meer geworden dan een
expositie van ontwerpen. Zij im
mers geeft thans ook weer geest,
en bedoeling van het jeugdher
bergwerk: het brengen van de op
groeiende jeugd naar buit r. liet
leeren kennen van stad en loud,
het kweeken van kameraadschap,
dat alles vindt men gesymboli
seerd op deze fraaie tentoonstel
ling, die met zooveel smaak is
ingericht door architect Wijdeveld
De verplichte openstelling van
winkels van 1 "November af
Van de zijde van het departement
van handel, nijverheid en scheep
vaart wordt de aandacht er op
gevestigd, dat met ingang van 1
November j.l. inzake de verplichte
openstelling van winkels de rege
ling van het winter-halfjaar
geldt.
Deze regeling houdt in, dat alle
bakkers-, kruideniers-, melk
groenten- en fruit- en slagers
winkels op 11 e werkdagen van
10 tot 18 uur voor het publiek
geopend moeten z ij n. Voor
al\e overige winkels, met uitzon
dering van de slijteryen en de
kantoórmachinewinkels, geldt de
verplichting tot openstelling op
Maandag van 13 tot 17 uur, op
Zaterdag van 10 tot 18 uur en op
de overige werkdagen van 10 tot
17 uur.
Deze regeling blijft tot 1 Maart
a.s. van kracht.
Winkels, ten aanzien, waarvan
toepassing is gegeven aan artikel
9. vierde lid, onder b van het
winkelsluitingsbesluit 1941 of aan
artikel 6 der winkelsluitingswet
1930 in dien' zin dat zij weke'iiks
gedurende een anderen halven
dag dan den Maandagmorgen niet
voor het publiek gesloten behoe
ven te zijn, onderscheidenlijk voor
het publiek gesloten moeten z'in,
dienen van 1 November af ook
od Maandagmorgen geopend "e
zijn.
van hedenavond 17.15 uur
tot morgenochtend 7.30 uur
De maan kwam heden op te
12.13 uur en gaat onder te 20.37
uur.
Slachtoffers van roofoverval
overleden Beide slachtoffers
van den roofoverval te Wester
beek of Twist onder de gemeente
Oploo c.a. zijn in het ziekenhuis
te Boxmeer aan de bekomen ver
wondingen overleden.
De aardappelschillen, die de
huisvrouwen zorgvuldig dienen te
bewaren en voor den ophaler
klaar zetten, worden door de
koeien met graagte gegeten. Niet
..gdleen, dat die schillen het melk
vee goed voeden, maar ze werken
bovendien sterk melkdrijvend.
Men moet echter wel bedenken,
dat onachtzaam in den afval
emmer geworpen .scherp" niet
alleen geen voedsel is, maar dat
het ook veel schade kan berok
kenen aan het vee.
Wat is „scherp"? „Scherp" is
alles wat een koeienmaag niet
kan verteren, zooals oude scheer
mesjes, naalden, stukjes glas en
aardewerk.
Vooral gebroken naalden kun
nen gemakkelijk in den ser.illen-
emmer verdwalen. Wie onbekend
is met vee, weet niet hoeveel lij
den door een gebroken naald afiji
een koe veroorzaakt kan worden.
Dus: geen „scherp" in de schillen.