De hongersnood in Bengalen
84ste Jaargang
Dinsdag 12 October 1943
No. 25624
VERDUISTEREN:
BINNENLAND
Aardappelschillen in de
groote steden.
Eerste Winterhulp
collecte groot succes.
Conferentie te Moskou.
De koeien loeien om
aardappelschillen.
GEMENGD NIEUWS
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Een verslag van den correspon
dent van de „The Irish Press",
afkomstig uit New Delhi, geeft
een ontzettend beeld van den
hongersnood in Bengalen.
„Ik ben, zoo schrijft de corres
pondent. juist van Calcutta, een
stad van twee millioen zielen en
de hoofdstad van de provincie
Bengalen met meer dan 50 mil
lioen menschen, naar New-Delhi
teruggekeerd. Duizenden men
schen in Calcutta en in andere
deelen van Bengalen zullen nog
voor den volgenden oogst sterven
en dan zal er voor de overleven
den nog niet genoeg voedsel zijn.
Ik zag de tooneelen van eenlang-
zamen dood in Calcutta en het
was veel erger dan in 1940 te
Sjanghai. Wanneer, men des
ochtends een wandeling maakt
door het Calcutta van thans,
vindt men dozijnen dooden op
de straat liggen. Minstens 150
menschen sterven dagelijks alleen
al in deze stad, ja, zij sterven in
zoo groote hoeveelheden, dat de
stedelijke autoriteiten- de lijken
niet snel genoeg kunnen ver
branden.
Indische dagbladcorresponden
ten vertelden mij, dat zij geen
volledige en nauwkeurige cijfers
en gegevens mogen publieeeren.
Ik zag gezin na gezin in 5 tot 6
meter diepe rijen staan langs
lange huizenblokken om een
bord dunne meelsoep te krijgen,
die irT de enkele aanwezige volles-
gaarkeukens wordt verstrekt. Ik
zag kinderen vuilnishoopen door
zoeken naar iets eetbaars. Ik zag
oude vrouwen, met wanhoop in
de oogen, die te zwak waren om
te bedelen. Om den hoek echter
klonken de tonen van een orkest,
dat een schlager speelde. In een
van de groote hotels te Calcutta
werd juist het diner geserveerd
en op het menu stonden 17 gan
gen. Waarom al deze ellende?
Deze vraag wordt door de Indi
sche pers op ondubbelzinnige
wijze beantwoord. Het antwoord
is é§n aanklacht tegen de Brit-
sche regeering, omdat zij geen
maatregelen heeft' genomen, niet
tegenstaande zij den hongersnood
sag aankomen, omdat zij het
aamsteren niet heeft tegen ge-
?aan, ja, omdat de Briteche re-
jeeringsbureaux zelf hamsteren,
tij heeft zonder rekening te hou-
len met de wanhopige voedsel
positie der bevolking de Engel-
>che troepen van de Birma-grens
Paar Bengalen laten terugstroo-
fnen en deed niets om de ver
roestende gevolgen van de cyclo-
ien en overstroomingen van het
ugeloopen jaar te verzachten.
Jok heeft zij niets gedaan om
iet ontoereikende distributie
apparaat aan de veranderde om
standigheden aan te passen
«De burgemeester van Calcutta
leeft een beroep gedaan op Roo
sevelt om schepei! met levens-
niddelen te zenden. Doch de
nnerikaansche consul-generaal te
--alcutta antwoordde namens
toosevelt: „Ik kan u mededee-
en, dat de Amerikaansche regee-
'ing op de hoogte is van den
-oestand. U dient echter te be
ieffen, dat graantransporten af-
lankelijk zijn van vele, door den
oriog gecompliceerde vraagstuk-
.en.
Intusschen ligt de Britsche gou-
'erneur van Bengalen in zijn
paleisachtig regeeringsgebouw ziek
ujn kabinet debatteert in het
mde weg, zonder resultaat. Hoop
jat de dingen beter zullen wor-
H1' bestaat er niet voor den
erstvolgenden rijstoogst einde
anuari. Doch ook dan zal er
fet genoeg zijn voor allen.
CDN.B.)
«In strijd met het Volkenrecht
aar het DJST3. verneemt, is den
ien October een hoofdverband-
laats der Duitsche troepen aan
et Zuid-Italiaansche front door
ritsch—Amerikaansche vliegers
iet bommen bestookt. Deze in
•tild met het volkenrecht zijnde
anval veroorzaakte onder de ge-
onde soldaten en het verplegend
■"•soneel aanzienlijke verliezen,
verbandplaats was als zoodanig
duidelijk gekenmerkt door witte
doeken met rood kruis.
Bij den aanval van een formatie
Amerikaansche bommenwerpers
op Gotenhafen in den middag van
9 October is, naar het D.NJ3. ver
neemt, het Duitsche hospitaal
schip Stuttgart, dat in de haven
voor anker lag, door bommen in
brand geraakt en zwaar bescha
digd.
In overeenstemming met de
Haagsche conventie was het schip
duidelijk als hospitaalschip geken
merkt, zoowel op den scheepswand
als op het dek was het roode kruis
aangebracht, ook van groote hoog
te zichtbaar. Niettemin vielen de
Amerikaansche bommenwerpers
het hospitaalschip aan en plaat
sten een aantal bomtrëffers waar
door het schip in brand geraakte.
Er v/aren verliezen onder de ge
wonden, het verplegende personeel
en de bemanning van het schip.
De Duitsche luchtafweer De
verhoogde activiteit van de Duit
sche luchtafweer wordt op grond
van de jongste resultaten door de
Duitsche bladen in het licht ge
steld, waarbij in het bijzonder de
nadruk wordt gelegd op het groote
aantal neergeschoten toestellen in
de laatste drie dagen, n.l. 208 mee-
rendeels viermotorige geallieerde
bommenwerpers. Naar schatting,
zoo schrijft de „D. Allg. Ztg", be
vonden zich minstens 2000 man
aan boord, hetgeen te belangrijker
is, daar de opleiding van dit per
soneel twee jaar duurt, zoodat een
vervanging in ieder geval moeilij
ker is dan bij andere troepensoor
ten.
Verleden Vrijdag, toen volgens de
gegevens van den Amerikaanschen
eneraal Baker 4000 man in den
strijd waren gebracht, zijn door de
Duitsche luchtafweer ongeveer een
vierde deel, n.l. 107 machines met
rond 1000 man neergeschoten.
Daarbij komt meestal nog een
aantal verloren toestellen boven
land en zee, waarvan in het Duit
sche weermachtbericht geen mel
ding is gemaakt. Een feit is, aldus
het blad, dat de stijging van de
verliezen door optreden van de
Duitsche nachtjagers en de nieuwe
concentratie van alle afweermid
delen den geallieerden in toene
mende mate te doen geeft. Ook de
hardheid en het vertrouwen en de
moreele weerstandskracht van het
Duitsche volk nemen toe. De vij
and vergist zich, aldus het blad,
wanneer hij er op speculeert, dat
terreur ons kan doen buigen. In
tegendeel, wij worden er harder
door. CD.N.B.).
Het Bulgaarsche binnenlandsche
front De Bulgaarsche minister
van binnenlandsche zaken, Chris-
toff, zeide het volgende over den
binnenlandschen politieken toe
stand:
Voor Bulgarije is op dit oogen-
blik de binnenlandsche rust en or
de van de grootste beteekenis.
Rust en orde zijn noodig, omdat de
vijand van de as aan de fronten
geen overwinning heeft kunnen
behalen en hu hoopt te kunnen
zegevieren door een versplintering
van het binnenlandsche front. Ons
allen zijn de pogingen van de En-
gelschen en Amerikanen bekend,
het binnenlandsche front van de
as niet alleen in Bulgarije, doch
ook in alle andere landen te knak
ken. Ik kan evenwel verzekeren,
dat deze pogingen geen succes zul
len hebben. Ondanks het streven,
het volk aan te wakkeren tot ille
gale handelingen en ondanks de
bestaande illegale groepen, worden
de noodige maatregelen genomen
om al deze pogingen tot misluk
king te brengen. De Bulgaar is
geen volksverrader. Hij houdt van
zijn vaderland en is bereid, voor-
zijn vaderland alle offers te bren
gen. (D.N.B.).
van hedenavond 18 uur
tot morgenochtend 6.45 urn-
De maan ging heden onder te
5.04 uur en komt op te 17.58 uur;
het is vandaag Volle Maan.
Het ophalen van aardappelschil
len' in de grootere steden is zoo
danig georganiseerd, dat het
slechts van de huisvrouw afhangt
of elk schilletje in de koeien-
maag terecht komt.
Als de goedgevulde schillen-
emmer op tijd klaar staat, zorgt
de ophaler voor de rest. In Am
sterdam alléén al komen 330 van
gemeentewege aangestelde opha
lers driemaal per week aanbellen
bij de bewoners van de wijk, waar
voor zij een inzamelvergunning
hebben. Het totaal van hun op
brengst is 900 ton afval per week.
Rotterdam met 185 ophalers
brengt het tot 600 ton. In Den
Haag wordt door 180 ophalers 400
ton bij elkaar gebracht. Utrecht
met 40 ophalers bereikt 135 ton
per week.
Onze vier grootste steden bij
elkaar zorgen er op die wijze
voor, dat met ruim 2000 ton afval
een 10.000 stuks melkvee per week
wordt gevoed.
Zorgt er voor huismoeders, dat
die schillen van uw huisgezin -
als ge de aardappelen niet in de
schil eet - er steeds bij zijn!
In de vorige wintermaanden
hebben onze minder bedeelde
volksgenooten van hen, die over
meer middelen beschikten een be
drag ontvangen van 10 millioen
gulden. Deze som is, via Winter
hulp, bijeengekomen door giften
en offers van enkele centen tot
bedragen van tienduizenden gul
dens.
Ook dit jaar doen deze volksge
nooten weer een beroep op aller
offervaardigheid. De eerste groote
straatcollecte belooft veel goeds
voor het komende seizoen. De
eerste cijfers, die zijn binnenge
komen. wijzen in vergelijking met
die van het vorige jaar op een
stijging over het geheele land. Er
zijn zelfs plaatsen, waar 100%
meer in de bekende roode bussen
ontvangen is.
Met man en macht wordt
thans gewerkt aan de voorberei
dingen voor de eerste lijst-col-
lecte, die in den loop van deze
week beginnen zal.
In de maand September is aan
giften een bedrag ontvangen van
bijna 50 mill,, nl. f. 49.238.98.
De bestrijding van mond- en
klauwzeer Sedert het begin van
Juli van dit jaar is het aantal ge
vallen van mond- en klauwzeer in
Nederland in niet onbelangrijke
mate toegenomen. In het bijzon
der in de provincies Friesland,
Noord- en Zuidholland en Utrecht
kwam een groot aantal gevallen
voor; ook in Groningen en Drente
breidde de ziekte zich in vrij ern
stige mate uit. In de provincies
Zeeland en Limburg komt de
ziekte tot op heden slechts spora
disch voor.
Gelukkig is het lijden der dieren
niet van kwaadaardigen aard en
het aantal sterfgevallen zoowel
direct tengevolge van de ziekte als
door het optreden van secundaire
aandoeningen gering, zoodat geen
vrees behoefte te worden gekoes
terd, dat door het heerschen van
het mond- en klauwzeer de voor
ziening van zuivel en zuivelpro
ducten ernstig in gevaar zal wor
den gebracht.
Het behoeft wel geen nader be
toog, dat de veeartsenijkundige
dienst zich van den beginne af
aan en bij voortduring met volle
toewijding aan zijn taak heeft ge
geven en zijn uiterste krachten
heeft ingespannen om uitbreiding
tegen te gaan. Het is echter in
alle landen gebleken, dat een af
doende bestrijding van het mond
en klauwzeer uitsluitend met
politioneele maatregelen niet
mogelijk is en daarom is naar an
dere bestrijdingsmiddelen omge
zien. Hierbij is, in analogie met de
bestrijding van andere besmette
lijke ziekten, in de eerste plaats
gedacht aan voorbehoedende en
ting. Geconstateerd mag worden,
dat zich hierbij hoopvolle perspec
tieven hebben geopend. Deze en-
"|V TADAT het den geallieerden
I I I enkele malen mislukt was
JL N Stalin te bewegen aan
hun besprekingen deel te nemen,
is het dan eindelijk zoover dat bin
nenkort te Moskou een Driemo-
gendhedenconferentie gehouden
zal wórden. Het is interessant dat
deze conferentie juist te Moskou
zal plaatsvinden, omdat dit erop
wijst dat de geallieerden, om te
bereiken dat Stalin aan deze con
ferentie zal deelnemen, zijn voor
waarde om naar Moskou te komen,
hebben moeten accepteeren. Hoe
zeer de Anglo-Amerikanen dit ver
lies aan prestige betreuren en hoe
gaarne zij den schijn, dat zij
door Stalin als volwaardige bond-
genooten beschouwd worden, wen-
schen op te houden, volgt uit de
berichten in de Amerikaansche
bladen, waarin vermeld wordt dat
het lang niet zeker is dat de Ame
rikaansche minister van buiten-
landsche zaken Huil naar Moskou
zal komen. Het kan zijn dat de
geallieerden zich verbeelden hier
mede druk op Moskou te kunnen
uitoefenen, waarschijnlijk is ech
ter dat Stalin blijft bij zijn eisch,
dat zijn deelnemen aan de confe
rentie slechts zal volgen, indien de
besprekingen te Moskou gehouden
zullen worden.
Het spreekt vanzelf dat de pers
in Engeland en Amerika in het
teeken van de a.s. conferentie
staat. Wat op de conferentie be
sproken zal worden, daarover is
niets officieel bekend gemaakt.
Men kan echter veilig aannemen
dat het de bedoeling is de belan
gensferen af te bakenen en dat de
wederzijdsche verplichtingen nog
eens duchtig onder de loupe ge
nomen zullen worden.
Engelsche bladen berichten dat
een punt van bespreking zal zijn,
de straf die men Duitschland zal
opleggen, na den oorlog. Andere
bladen zijn van meening dat men
Europa alvast zal verdeelen, ter
wijl de „Times", het blad dat al
gemeen beschouwd wordt als de
officieuze spreekbuis van de En
gelsche regeering, reeds doende is
plannen te ontwikkelen voor een
nieuw soort Volkenbond.
Er zijn echter ook bladen die de
vrees uitspreken dat, indien de
geallieerden niet tegemoet zullen
komen aan de eischen van de sov
jets, het bondgenootschap gevaar
loopt en men dus beter doet zich
erop voor te bereiden dat belang
rijke gedeelten van ons continent
in handen van Stalin zullen val
len. Deze laatste bladen zijn het
die de bange voorgevoelens waar
mede Churchill en Roosevelt ter
conferentie zullen tijgen, het best
vertolken.
Inderdaad zullen de geallieerden
het te Moskou niet gemakkelijk
hebben. Zij zullen tegenover Stalin
rekening en verantwoording moe
ten afleggen en natuurlijk zal hun
gevraagd worden waarom zij het
zomeroffensief van de sovjets niet
met de oprichting van een tweede
front in het Westen ondersteun
den. Juist omdat Stalin met dit
offensief zijn doel, het Duitsche
front in het Oosten te doorbreken,
niet bereikt heeft, maar in de
plaats daarvan enorme verliezen
aan menschen en materiaal leed,
zullen de geallieerden heftige ver
wijten te incasseeren krijgen en
gedwongen worden, onder bedrei
ging dat de sovjets anders het
bondgenootschap zullen opzeggen,
vergaande concessies te doen.
Dat men in Anglo-Am'erikaan-
sche kringen een breuk met de
sovjets niet geheel onwaarschijn
lijk acht en er zich in ieder geval
van bewust is, dat alles in het
werk gesteld moet worden om
Stalin tot vriend te houden, be
wijst de vrees die in sommige
kringen heerscht dat, ondanks alle
dementi's, de geruchten over on
derhandelingen tusschen Berlijn
en Moskou, wel eens niet geheel
van grond ontbloot kunnen zijn.
Hoe dan ook, de geallieerde pers
wordt niet moe de a.s. Driemo-
gendhedenconferentie af te schil
deren als een gebeurtenis, waar
mede men Duitschland schaak
mat zal zetten en men hoopt zoo-
doenda te bereiken, dat de En-
gelschen en Amerikanen vergeten
zullen zich af te vragen waarom
deze besprekingen juist in Mos
kou gehouden moeten worden en
waarom er nu weer een confe
rentie noodig is, nadat er toch op
de vorige conferenties besluiten
werden genomen, waarvan be
weerd werd, dat zij een geallieerde
overwinning zeker stelden.
Het is meer dan waarschijnlijk,
dat dergelijke vragen wel opkwa
men in de breinen van de in
Londen verblijf houdende regee
ringen en dat daarom aldaar de
vorige week een geheime zitting
van alle ministers van buitenland-
sche zaken plaats vond. Eden had
de leiding en deelde den ministers
mede, welke thema's er in Mos
kou zullen worden behandeld.
Waarschijnlijk hebben deze mi
nisters van buitenlandsche zaken
van de gelegenheid gebruik ge
maakt op hun beurt Eden een
verlanglijst te overhanddigen met
het verzoek ook deze lijst ter tafel
te brengen. Wij betwijfelen echter
of de geallieerden bereid zullen
zijn door het overhandigen van
de wenschen, geuit door de Lon-
densche emigranten, het aantal
moeilijkheden dat zij te Moskou
zullen hebben te overwinnen, nog
te vergrooten. Er zijn reeds moei
lijkheden ^genoeg en de tegenstel
lingen tusschen de drie bondge-
nooten zijn zóó groot, dat een
zeer gereserveerde houding ten
opzichte van de resultaten van de
a.s. Conferentie van Drie volko
men gerechtvaardigd is
Uit rijdende tram gesprongen -
Op het tramstation van de
N.Z.H.T.M. te Volendam is een
ongeluk gebeurd', waarbij de 9-
jarige Kees Veerman het leven liet.
De jongen, die op het laatste mo
ment bemerkte geen geld voor
de reis bij zich te hebben, sprong
uit de reeds rijdende tram en
en kwam onder den bijwagen
terecht. Kort na de overbrenging
naar zijn woning overleed de jon
gen aan de opgeloopen verwon
dingen.
Orkaan over Mexico Een
orkaan in de buurt van de Mexi-
caansche haven aan den Stillen
Oceaan, Mazatlan, heeft daar
zware verwoestingen aangericht.
Een verkeersvliegtuig van de
Amerikaansche luchtvaartmaat
schappij Panagra stortte neer,
waardoor 7 personen gedood en
25 gewond werden. De storm
raasde met een snelheid van 160
kilometer per uur.
ting is op zeer kleine schaal, bij
wijze van proef ln Nederland reeds
met succes toegepast. Binnenkort
zal een instituut worden geopend,
waar bedoelde entstof op groote
schaal zal kunnen worden bereid.
De licht-, telefoon- en tele-
graafleidingen wei-den vernield,
terwijl het in de nabijheid van
de haven liggende zakenkwartier
overstroomde. Verscheidene spoor
bruggen werden zóó zwaar be
schadigd. dat voorloopig het
spoorwegverkeer verbroken is.
Ook is de maïsoogst verscheidene"
kilometers in de omgeving van
Mazatlan vernield. De zwaar ge
troffen stad biedt een ongewoon
beeld. In kerken, scholen en
schouwburgen kampeeren onge
veer duizend gezinnen, wier wo
ning fs vernield. De militaire
commandant, generaal Macia,
heeft practisch den staat van
beleg ingevoerd. Troepen pa
trouilleeren door de straten,
zware straffen zijn afgekondigd
ter verhindering van plundering
der Ingestorte gebouwen door
lichtschuw gespuis.
Brutale diefstal in Parijs
Drie onbekende personen, die
zich uitgaven voor agent van
politie, hebben te Parijs in de
woning van een alleenstaande
schilderes sieraden en kunstvoor
werpen, benevens bontmantels ge
stolen. De waarde van den dief
stal zou 9 millioen francs be
dragen.
