s Jaargang
Vrijdag 30 Juli 1943
No. 25561'
BUITENLAND
toestand in Italië.
De stem der S.S.
BINNENLAND
Bon 32 aangewezen.
Toewijzing 3x/2 pet.
Ned. staatsleening 1943
Leveringen aan de
Duitsche weermacht.
Bekendmaking.
VERDUISTEREN:
GEMENGD NIEUWS
Moord in Den Haag
opgehelderd.
.EIDSCHS6 DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
agentschap Stefan: meldt:
is de vergadering van den
erraad op 27 Juli is ook
erbod bekrachtigd om tij
den duur van den oorlog
ike partijen op te richten.
derhalve verboden tijdens
oorlog partij-insignes of
;n te dragen resp. uit te
i, die betrekking hebben op
ike partijen. Het eenige tee-
paaronder de Italianen zich
mogen aaneensluiten en
lederen is de Italiaansche
eur. Op dezelfde vergade-
van den ministerraad werd
;en tot het, sluiten van de
wetgevende periode en tot
itbinding van de Kamer der
tische corporaties. Binnen
maanden na het einde van
lorlogstoestand zal een nieu-
amer van Afgevaardigden
:n gekozen en met een
re wetgevende periode wor-
tegonnen.
rendien besloot de minister-
om alle wetten, die den
luwden beperkingen opleg-
:f te schaffen. Deze maat-
>n zijn onmiddellijk door den
hg bekrachtigd.
nieuwe minister van bui-
ndsche zaken, Guariglia, is
Vliegtuig uit Istanboel te
aangekomen.
vrijlaten van politieke ar-
nten heeft, naar Stefani
t, reeds een aanvang geno-
Met het oog op het aan-
fcke aantal gevallen, die de
fiteiten te behandelen héb-
zijn maatregelen genomen
den persoonlijken toestand
iederen arrestant binnen zeer
en tijd op te helderen.
„voorzorgmaatregel in het
bg van de openbare orde"
Italrijke personen in verband
Ihet feit. dat zij tot de na-
hal-fascistische partij behoo-
I gearresteerd.
pl van nieuwe prefecten zijn
emd. De pers uit zich una-
in dezen geest:
is slechts deconstructieve
op zijn plaats alles voor de
[ing van het vaderland en de
diging van de vrijheid in te
[en. De vijand staat aan de
npel van het schiereiland, al
andere moet aan dit feit
pgeschikt. worden gemaakt.
oorlogsplannen van het
stelijke halfrond. Das Reich
flt zich bezig met de propa-
distische bewering van den
nd, dat die strijdt voor een
fcre toekomst voor Europa en
■geheele wereld. Het blad toont
dat alle oorlogsplannen van
Westelijke halfrond, met of
der moreele garneering, één
gemeen hebben: de verniet) -
der politieke en economische
heid van het continent,
pop echter ook de sovjet-unie
Tspraak maakt. De vrees, dat
bolsjewisten „in geval van
overwinning" een Engelsch-
lenkaansche controle over
fopa niet zouden erkennen, is
net kamp der „bondgenooten"
minder, maar wel grooter
porden, zonder dat men het
pr waagt toe te geven, dat de
Beisch—Amerikaanschê con-
Me over Europa juist onder-
Pt, dat de bolsjewisten uit
fopa worden verdreven.
Jas Reich wijst er op, dat de
gelschen „het met stof over
ig requisiet van een vorige
Pw de gedachte van het
chtsevenwicht, graag -weer in
I® zouden herstellen, en
„Voor Europa luidt de
flissmg; Duitschland of de
fJet-unie; Engeland en de Ver-
PSfle Staten hebben Europa
F'pnpqend, toen zij zich aan
bolsjewisten bonden. Wat zij
tegen Duitschland en Europa
en, doen zij voor de sovjet-
bf" hun plannen, met hoe-
l^1 zelfbewustheid ze ook ver
legd worden, zijn afhankelijk
den goeden wil der bolsje
wisten, welke zelfs niet op papier
gewaarborgd is, en hun „betere
wereld" heeft het gelaat van het
bolsjewisme. Of denkt men te
Londen en Washington, dat de
Duitschers Europa voor den
stormloop uit het Oosten zullen
redden om het daarna aan de
Engelschen en Amerikanen te
schenken?
Zoo is er geen verschil tus-
schen Engelsch-Amerikaansche
en bolsjewistische doeleinden. Zij
beteekenen alle verderf, onder
drukking, vernietiging. De ruïnen
der steden, die het slachtoffer
zijn geworden van de Engelsch-
Amerikaansche bommen, spreken
een duidelijker taal dan de wel
vaartsgeluiden der Engelsch
Amerikaansche propaganda. Te
sterker gevoelen wij dé verplich
ting welke Duitschland jegens
Europa heeft. Het lot van het
continent is in onze handen ge
legd. Op koele vastberadenheid
van onze soldaten zullen alle
vijandelijke plannen stranden".
(D.N.B.).
Nieuwe aanvallen der sovjets
verwacht Aan het Oostelijke
front moet er op gerekend wor
den, dat de sovjets na het aan
voeren van nieuwe troepenreser
ves ook aan het Koeban brugge-
hoofd, aan den Mioes en ten
Zuiden van het Ladogameer hun
Luistert op Zondag 1 Augustus
van 11.30 tot 11.45 uur over den
zender Hilversum 1 op golflengte
415 meter naar „De stem der SS"
over het onderwerp „Vrijwilligers
voor de Waffen SS worden ge
keurd".
massale aanvallen zullen hervat
ten, zoo verneemt het D.NJB. in
aanvulling op het weermachtbe-
richt. De beproefde Duitsche
strategie der elastische verdedi
ging in de sector van Orel ont
neemt den sovjets elke mogelijk
heid om operatief voordeel te be
halen uit enkele plaatselijke ter
reinwinst die zij onder uiterst
zware verliezen behaald hebben.
Het heen en weer golven in be
paalde terreinsectoren, als b.v. bij
Bolchof, werkt op den strijdlust
der sovjets even vernietigend als
de dagenlangs stormloop op de
Duitsche stellingen. Altijd nog
draagt de slag in het gebied van
Orel het karakteristieke kenmerk
van den afmattingsslag, waarbij
het vanzelf spreekt, dat de in
massa's aanstormende sovjets
onvergetelijk hoogere verliezen
lijden dan de Duitsche formaties
die kunnen steunen op goed voor
bereide stellingen. Niet voor niets
heet de bocht van Orel het
„massagraf der sovjets".
Voor de week v -? 31 Juli t/m
7 Augustus zijn pe gebruikelijke
rantsoenen brood, beschuit en
aardappelen verkrijgbaar op de
bonnen nummer 32.
Voorts is weder een kilogram
aardappelen extra beschikbaar
gesteld op bon 622 algemeen.
Zeep.
Tot en met 31 Augustus a.s.
geeft bon „algemeen 623" van de
bonkaart voor voedingsmiddelen
en bon „x eenheidszeep" van de
aan kinderen beneden den leef
tijd van acht jaar "uitgereikte
kaarten recht op het koopen
van een stukje luchtgevulde een
heidstoiletzeep 40 of 57 pet. of
op het koopen van een stukje
eenheidstoiletzeep 14, 15 of 21
pet. of op het doen wasschen
van vijf kilogram droge vuile
wasch.
Voorts geeft bon „algemeen
624" van de bonkaart voor voe
dingsmiddelen en bon „x wasch-
poeder" van de aan kinderen
beneden den leeftijd van achr
jaar uitgereikte kaarten tot en
met 31 Augustus a.s. recht op
koopen van 250 gram waschpoe-
der of zeeppoeder, of op het
doen wasschen van negen kilo
gram droge vuile wasch.
Ten slotte geeft bon .,x toilet
zeep" van de aan kinderen be
neden den leeftijd van twee jaar
uitgereikte kaarten tot en met
meergenoemden datum recht op
het koopen van een stukje van
50 of voor zoover voorradig
75 gram toiletzeep (oude samen
stelling)
De paarse rantsoenbonnen voor
aardappelen.
Met ingang van 1 Augustus
a.s. zal een rantsoen aardappe
len 1 kg., bedragen. In verband
hiermede'* zullen van dezen da
tum af de voor het koopen van
aardappelen aangewezen bonnen
recht geven op het koopen van
een bepaald aantal rantsoenen
van 1 kg. in plaats van, zooals
tot dusverre het geval was, op
een bepaald aantal kilogrammen
per bon. De hoeveelheid aardap
pelen waarover men per week
beschikken kan. ondergaat hier
door uit den aard der zaak geen
wijziging.
De paarse bonnen, gemerkt
„een rantsoen aardappelen" blij
ven nog tot en met 28 Augustus
as. recht geven op het koopen
van 3 kg. aardappelen. Na ge
noemden datum kan men op
deze bonnen geen aardappelen
meer koopen.
De wnd. secretaris-generaal
van het departement van finan
ciën maakt bekend, dat de toe
wijzing op de 3% pet. Ned. Staats
leening 1943, waarop dq inschrij
ving openstond op 27 Juli 1943,
zal geschieden als volgt:
a. De ingeschreven bedragen,
waarvoor voorkeur is verzocht,
worden ten volle toegewezen,
b. Op de gewone inschrijvingen
wordt een korting toegepast van
26 2/3 pet. van het ingeschreven
bedrag met dien verstande, dat
de toegewezen bedragen op hon
derd gulden worden afgerond.
Aangezien de vrijwillige leening
is volteekend, zal tot de uitgifte
van dc in uitzicht gestelde ge
dwongen leening niet worden
overgegaan, zoodat de zich aan
de recepissen bevindende stor
tingsbewijzen waardeloos zijn.
Bij overtreding van de voor le
vering aan de Duitsche weer
macht gegeven voorschriften stelt
men zich aan gevoelige straffen
bloot. Zoo zijn dezer dagen op de
zitting van den tuchtrechter te
Assen tien landbouwers tot geld
boeten veroordeeld wegens het af
geven van aardappelen aan leden
van de Duitsche weermacht, zon
der dat daarbij de geldende dis
tributiebepalingen in acht werden
genomen.
Deze en andere gevallen
geven aanleiding er nogmaals op
te wijzen, dat leveringen aan
leden van de Duitsche weermacht
slechts mogen geschieden tegen
inlevering van bonnen, vergun
ningen of toewijzingen. Men kan
er zich niet op beroepen, dat de
goederen zouden zijn gevorderd,
indien niet geleverd zou zijn.
f. 28 millioen boete in 214 jaar
Aan een verslaggever van het
A.N.P. heeft mr. Schokker, de ge
machtigde voor de prijzen, ver
teld, dat in den loop van 2% jaar
in totaal voor ongeveer f.28 mil
lioen aan boeten is opgelegd voor
overtredingen van de prijsvoor-
schriften. In 1270 gevallen werd
de uitoefening van het beroep
verboden.
Eervol ontslag van den kerke-
lijken archivaris. De alg. sy
node der N. H. Kerk heeft den
kerkelijken archivaris, dr. L. W.
A. M. Lasonder, na 25 dienstja
ren, tegen 1 April 1944 op diens
verzoek eervol ontslag verleend,
met dankbetuiging voor de bewe
zen diénsten.
De Dienststelle van den
Wehrmachtsbefehlshaber in
Nederland maakt bekend:
Een aantal Nederlandsche
onderdanen is wegens be
gunstiging van den vijand
en spionnage door een
krijgsraad ter dood veroor
deeld moeten worden. Het
vonnis is na onderzoek van
de gratiekwestie met den
kogel aan de volgende
personen voltrokken:
Johan van Hattem. inge
nieur, geboren 7.5.1914 te
Soerabaja: Johannes Wil
lem van Pienbroek, stud.-
ingenieur, geboren 4.8.1917
te Middelburg: Cornelis
„Cees" Wegerif, geboren 20.
12.1919 te Dordrecht: WiL-
lem van Hattem, ingenieur,
geboren 6.8.1916 te Soera
baja; Robert Blaauw, stu
dent in de rechten, geboren
6.2.1917 te Rotterdam: Kars
Lucas Kamp, ingenieur, ge
boren 15.12.1912 te Valpa
raiso; Werner Heinrich van
Doorninck, ingenieur, gebo
ren 27.11.1914 te Kruinin-
gen; Gerard Abraham Tuyl
controleur geboren 27.5.1908
te Alkmaar; Willem Hen
drik Emil van den Borch
tot Verwolde. geboren 17.5.
1910 te Gorssel; Friedrich
Alexander van Oven, doc
tor in de economie, geboren
3.1.1914 te Den Haag; Jan
Stenger, inspecteur spoor
wegverkeer, geboren 10.1.1911
te Amsterdam; Adolf Snij
ders, geboren 14.1.1920 te
Amsterdam; Willem Koi-
mans, volontair, geboren
2.3.1923 te De Steeg: Jacob
Strobos, geboren 26.1.1920 te
Amsterdam; Franciscus Ja
cobus Brejart, luitenant be
roepsmilitair geboren 1J2.
1917 te Breda; Cornelis
Willem Sturm, blikslager,
geboren 16.10.1909 te West-
kapelle; Jacob Brasser, tim
merman, geboren 11.3.1915
te Middelburg; Gerard de
Paghter, timmerman, gebo
ren 11.3.1015 te Middelburg;
Bartholomeus Marinus
Christoph Braat luit. ter
zee 2e klasse, geboren 25.6.
1912 te Samarinda; Johan
Jacob Diederik ten Bosch,
luitenant beroepsmilitair, ge
boren 8.10.1914 te Den Haag.
schenkomst van het Nederland
sche Arbeidsfront kan dit dus in
den vervolge op dezelfde wijze
blijven geschieden.
Het ligt in het voornemen van
het Nederlandsche Arbeidsfront
om op den steun, welke ingevolge
de rijkssteunregeling aan de
werkloozen wordt verstrekt, aan
zijn leden een bijslag te geven.
Deze bijslag behoeft, blijkens de
circulaire, niet in mindering te
worden gebracht op den van rijks
wege te verleenen .steun.
Pieter de Wijn overleden Op
88-jarigen leeftijd is in het nood
ziekenhuis te Lochem overleden
de bekende menschenredder Pie
ter de Wijn, die gedurende vele
jaren te IJmuiden heeft gewoond
en aldaar bij talrijke schipbreu
ken met gevaar voor eigen leven
zijn krachten heeft ingezet.
In totaal heeft hij 187 men-
schen voor den verdrinkingsdood
wïten te behoeden. Voor zijn
daden werd hij met talrijke on
derscheidingen beloond. Hij was
ridder in de orde van Oranje-
Nassau.
van hedenavond 21.45 uur
tot morgenochtend 5.45 uur
De maan kwam heden op te 4.21
uur en gaat onder te 20.32 uur.
Prijsvoorschrift 1943 groepsprij-
zen. De Nederlandsche Staats
courant van heden bevat het
Prijsvoorschrift 1943 voor groeps
prijzen".
Volgens dit voorschrift kan de
gemachtigde voor de prijzen voor
de door hem aan te wijzen pro
ducten groepsprijzen vaststellen
en de ondernemingen, die deze
producten vervaardigen, in de
vastgestelde prijsgroepen onder
brengen.
De steunverleening aan werk
loozen. In verband met de op
heffing van de werkloozenkas van
het Nederlandsche Arbeidsfront
heeft de secretaris-generaal van
het departement van sociale za
ken aan de burgemeesters een
schrijven gericht, waarin hij on
der de aandacht brengt, dat met
ingang van 1 Augustus as. de
mogelijkheid, dat werklooze ar
beiders volgens het reglement van
de werkloozenkas van het Neder
landsche Arbeidsfront uitkeering
ontvangen, een einde neemt. Van
dien datum af kunnen arbeiders,
steun ontvangen krachtens de
rijkssteunregeling.
Het verschil tusschen verzeker
den (georganiseerden) en niet
verzekerden (ongeorganiseerden)
houdt met ingang van genoemden
datum op. De uitkeering van een
gulden extra voor verzekerden
komt derhalve dan te vervallen.
Het Nederlandsche Arbeids
front zal evenwel zijn plaatselijke
diensten, welke tot nu toe met de
verstrekking der steunuitkeerin-
gen waren belast, ook in de toe
komst deze taak doen verrichten.
In gemeenten, waar tot dusver
steun werd uitgekeerd door tus-
DE BUIT WAS TE LEIDEN
VERKOCHT.
Op 22 dezer is, zooals werd
medegedeeld, de 51-jarige inland-
sche mevr. C. in haar woning
aan de Hazelaarstraat te Den
Haag vermoord gevonden. Het
bleek al dadelijk, dat men met
een roofmoord te doen had, aan
gezien -eenige gouden sieraden
vermist werden.
Aanvankelijk tastte men in het
duister omtrent den dader, doch
thans kan worden medegedeeld,
dat deze misdaad volledig is op
gehelderd. Het bleek n.l., dat een
inwoner van Haarlem van een
man in Leiden eenaantal gou
den voorwerpen had gekocht voor
omstreeks f. 3.000.Deze Haar
lemmer was geheel te goeder
trouw en kwam, hetgeen ge
schied was, zelf aan de recherche
aldaar vertellen, nadat hij in de
courant van den moord gelezen
had. Bij onderzoek bleek, dat de
betreffende voorwerpen hadden
toebehoord aan de vermoorde
dame. De verkooper kon in Lei
den worden opgespoord. Hij bleek
de 67-jarige koopman W. van S.
te zijn, die een en ander weer ge
kocht had van den 23-jarigen
meubelmaker C. de W„ die ver
gezeld was geweest van een In
lander, den 47-jarigen A. Eerst
genoemde De V. was geen onbe
kende van de politie. Er werd op
hem geloerd in de omgeving van
de Trompstraat te 's-Gravenhage,
in welke straat hij een adres had,
waar hij vaak vertoefde.
Inderdaad zagen rechercheurs
hem een dezer avonden in die
straat loopen. Hij werd gearres
teerd en naar het hoofdbureau
van politie overgebracht. De in
lander A. woonde ook in die
straat en kon thuis gearresteerd
worden. Beiden waren goed be
kend met de situatie ten huize
van mevr. C., omdat zij wel eens
zaken met haar deden.
Nadat beide individuen hard
nekkig ontkend hadden, zijn zij
door de mand gevallen. Zij heb
ben in de gang van de woning
met mevr. C. staan praten over
verkoop van de sieraden, waar
voor mevr. C. echter weinig
voelde. De V. heeft haar toen met
een ijzeren staaf de hersens inge
slagen, waarop beide onver
laten zich van de sieraden bene
vens van f500 meester maakten.
Ook de Leidsche koopman is ia
verzekerde bewaring gesMtt>
