83ste Jaargang
Dinsdag 19 Januari 1943
No. 25401
BUITENLAND.
VERDUISTEREN:
BINNENLAND
Twee jaren inzet bij
het N.S.K.K.
Wees zuinig met gas en electriciteit:
Uw spijzen in een hooikist dus bereid.
GEMENGD NIEUWS
Het ruimen van sneeuw
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
De afweerslag aan het Ooste
lijke front. - De A.N.P.-corres-
pondent te Berlijn meldt:
Het geheele front in het Oos
ten is op het oogenblik in een
grooten afweerslag gewikkeld.
Voor een deel, bijvoorbeeld in het
Zuiden, is deze slag uitgegroeid
tot een zoogenaamde bewegelijke
afweermanoeuvre. Reeds twee
maanden achtereen staan Duit-
sche en de met de Duitsehers
verbonden Hongaarsche, Italiaan
sche en Roemeensche troepen
hier bloot aan de onophoudelijke
massale aanvallen der bolsjewis
ten. De strijd speelt zich nu in
hoofdzaak af tusschen de steun
punten, eilanden en egelstellin
gen der Duitsche troepen, die
van hieruit herhaaldelijk tegen
aanvallen ondernemen en de vij
andelijke colonnes overvallen.
Dikwijls liggen deze steunpunten
ver voor het eigenlijke front. Dit
is bijvoorbeeld het geval met
Stalingrad, waar de Duitsche
troepen zich naar alle zijden ver
dedigen moeten tegen de storm-
loopen der bolsjewisten. De stad
staat bovendien bloot aan het
vijandelijke artillerievur en aan
de luchtaanvallen. Daar Stalin-
••^^grad een groote ruïne is en de
dekkingsmogelijkheden voor de
bezettingstroepen zeer gering zijn
hebben de Duitsche troepen het
hier zeer hard te verantwoorden.
Bovendien wordt van Duitsche
zijde verklaard, dat de ravitail-
leeringsmogelijkheden niet gun
stiger zijn geworden, mede door
de hevige koude. De eenige front
sector, waar een betrekkelijke
rust heerscht, ligt benoorden
Woronesj, waar de Russen
slechts plaatselijke aanvallen on
dernemen.
Men wijst er te Berlijn op, dat
de afweerslag thans reeds twee
maanden duurt. Vergelijkt men
de bolsjewistische verliezen en
de geringe terreinwinst met deze
tijdspanne, dan komt men tot
een voor de roode troepen zeer
ongunstige slotsom. Meer en
meer blijkt, dat de Duitsche
troepen in dezen winter beter op
i»»^ae bolsjewistische tegenoperaties
geprepareerd zijn dan in denvo-
rigen winter.
De luchtaanvallen op Berlijn.
De Berlijnsche A.N.P.-correspon
dent meldt:
Berlijn beleefde in den nacht
van Zaterdag op Zondag en in
den daarop volgenden nacht
twee luchtaanvallen, waarmede
een lange periode van nachte
lijke rust in de Duitsche hoofd
stad ten einde ging. Zoo uit de
officieele mededeelingen blijkt en
zooals men ook met eigen oogen
kan constateeren, hebben de En-
gelsche vliegtuigen hoofdzakelijk
de woonwijken van de millioenen
stad aangevallen, waardoor ver
schillende branden ontstonden en
eenige openbare gebouwen waar
onder de Deutschlandhalle, waar
in een circus gevestigd is, en het
Urban-ziekenhuis, door brand
en brisantbommen getroffen
werden.
Van officieele, zijde wordt voorts
nog meegedeeld, dat de aanval
len der Engelsche luchtmacht
heviger waren dan de aanvallen,
die Berlijn in 1940 en 1941 be
leefd heeft. De luchtdoelartillerie
legde evenwel een dicht spervuur
waardoor slechts een deel van de
vijandelijke vliegtuigen het cen
trum van de stad kon bereiken.
Volgens Duitsche schattingen zijn
de aanvallen van Zaterdag en
Zondag met ongeveer gelijke
krachten ondernomen. Het feit,
dat Zaterdagnacht slechts twee
en Zondagnacht twintig viermo
torige machines werden neerge
schoten, is voor een groot deel
te verklaren door de weersge
steldheid. Zondagnacht werd
ongeveer twintig procent der aan
vallende vliegtuigen naar bene
den gehaald.
Volgens het D.N.B. bedraagt
het aantal dooden 82, w.o. 50
krijgsgevangenen.
Eerste verjaardag van nieuwe
protectoraatsregeering. - Ter ge
legenheid van den eersten ver
jaardag der ambtsaanvaarding
van de tegenwoordige regeering
van het protectoraat, heeft de
minister voor volksvoorlichting
Moravec, aan journalisten een
uitvoerig overzicht gegeven van
hetgeen de regeering heeft ver
richt.
De minister wees er op, dat de
maatregelen, die door de nieuwe
protectoraatsregeering volgens
den wil van den vermoorden
plaatsvervangenden rijksprotec
tor Heydrich genomen zijn, een
grootsch werk geweest zijn, dat
het Tsjechische volk veelbelo
vende mogelijkheden gebracht
heeft. Heydrich, zoo zeide de mi
nister o.a., heeft het Tsjechi
sche volk door krachtig ingrijpen
van de gevaarlijkste volksverra
ders bevrijd, met name van den
toenmaligen minister-president
Elias, die een dubbel spel heeft
willen spelen. De nieuwe protec
toraatsregeering was zich er van
bewust, dat zij een historische
taak aanvaardde en in de eerste
plaats het herstel van vertrou
wen van het Duitsche rijk jegens
het Tsjechische volk moest be
werkstelligen.
Isoleering zou onze dood be-
teekend hebben. Zulks kunnen
wij niet toelaten, ook al zouden
nog honderden verraders uit het
Tsjechische volk moeten ver
dwijnen. Met ons trekken op de
jeugd, de arbeiders en de boe
ien. Zij zijn de verstandige lagen
des volks. Met recht verlangt
Duitschland van de Tsjechen in
de eerste plaats den arbeid voor
het front. Het Tsjechische ar
beidsleger is derhalve een factor
van de grootste beteekenis. Voor
het Tsjechische volk is de rijks
gedachte de staatsgedachte, want
de Tsjechen maken deel uit van
het Duitsche rijk.
Een jaar van eerlijk werk voor
het Duitsche rijk heeft aange
toond, zoo besloot de minister,
dat het Tsjechische volk een
goede toekomst wacht, wanneer
het de saamhoorigheid met het
rijk tot grondslag van al zijn
werk maakt. Het Tsjechische volk
zal het rijk ter zijde staan tegen
den gemeenschappelijken vijand:
het Joodsche bolsjewisme en
kapitalisme. Het Tsjechische volk
zal den Pührer Adolf Hitler ge
hoorzamen. (D.N.B.)
Turksch premier over de lands-
politiek. - De Turksche minis
ter-president Saradjogloe, heeft
volgens een bericht van den En-
geischen nieuwsdienst aan de
correspondenten te Ankara van
de Times en de Daily Telegraph
verklaard, dat Turkije's duide
lijke politiek berust op de trouw
aan het gegeven woord. Turkije,
dat zich vastberaden wijdt aan
den wederopbouw van het land,
heeft slechts den eenen wensch
in vrede te leven, om zijn natio
nale revolutie te voltooien. Om
dit doel te bereiken, voert Tur
kije een politiek van neutraliteit
tegenover beide in oorlog zijnde
partijen. (D.N.B.)
De oorlogsverklaring' van Irak.
Naar de diplomatieke correspon
dent van het D.N.B. verneemt, is
het de z.g. Iraaksche regeering
niet mogelijk geweest haar oor
logsverklaring aan de drie mo
gendheden te doen overhandigen
aangezien deze het standpunt
innemen, dat er slechts één
rechtmatige regeeringschef van
Irak is, n.l. Rasjid el Gailani,
achter wien het Iraaksche volk
en ook het Iraaksche leger staan.
Overigens concludeert .men in
Duitsche politieke kringen uit de
commentaren uit het buitenland,
dat ook daar geenerlei belang
gehecht wordt aan de oorlogs
verklaring van Irak. - (D.N.B.)
van hedenavond 17.01 uur
tot morgenochtend 8.39 uur
De maan kwam heden op te 15.37
uur en gaat morgenochtend om
7.43 uur onder.
Zoo omstreeks 20 Januari (dus
morgen) zal het twee jaar ge
leden zijn, dat de eerste Neder
landers in eenigermate georga
niseerd- verband dienst namen in
het N.SK.K. Het momenteel hier
te lande toevende aantal verlof
gangers is niet groot genoeg voor
het organiseeren van een bijeen
komst. Derhalve zal het feit
hoofdzakelijk aan de fronten
worden herdacht. Een korte
terugblik op deze 2 jaren moge
hier echter niet ontbreken.
Na den veldtocht in het Wes
ten had het Duitsche leger be
hoefte aan een groot aantal
vrachtauto's met bestuurders.Niet
alleen moesten versterkingen en
versperringen worden opgeruimd,
ook nieuwe moesten worden ge
bouwd. Vooral in België en Frank
rijk togen tal van bouwonderne
mingen aan den arbeid, links en
rechts werden chauffeurs gewor
ven. Deze menschen waren na
tuurlijk niet militair geschoold;
de kampen waarin zij" waren on
dergebracht niet militair georga
niseerd. Derhalve werd al dra
de behoefte gevoeld deze chauf
feurs in een apart corps te ver
eenigen. Daartoe nam men het
National Sozialistisch Kraftfahr
Korps in den arm, dat de op
dracht kreeg van dezen aanvan
kelijk civielen inzet een op mili
tairen leest geschoolde mobiele
brigadë te maken. Reorganisatie
was hiervan het gevolg. 20 Jan.
1941 werden de eerste contracten
geteekend, geldend tot einde 1941.
Aan den opbouw der militaire
formatie van autobestuurders kon
men zich in het Westen betrek
kelijk rustig wijden, in het Oos
ten stelde de met Sovjet-Rusland
uitgebroken oorlog zijn directe
eischen. 23 Juni, op den tweeden
dag van den veldtocht, trokken
dan ook de eerste Nederlandsche
autobestuurders over de onmoge
lijkste wegen met hun wagens de
onmetelijke Sovjet-unie binnen.
Met de karabijn naast het stuur
rad hebben zij zich als frontsol
daten gedragen en nog onlangs
boden zij met succes tegenstand
tegen doorgebroken sovjet-troe
pen. Eenige tientallen mannen
hebben ginds hun leven gelaten.
Militaire opbouw voltrok zich
geleidelijk. De mannen werden
militair gevormd, de zwarte uni
form der W.A. werd verwisseld
voor de grijze van het Luftwaffe.
Iedere landsaard kreeg binnen het
regiment zijn eigen af deeling met
daarboven eenige weinige verbin
dingsleiders. die uit de manschap
pen zelf waren voortgekomen. Be
gin 1942 was de nieuwe organisa
tie klaar. De contracten werden
wederom met een jaar verlengd.
Van dit tijdstip af dateert het
streven niet alleen eigen afdee-
lingen, maar ook eigen regimen
ten te krijgen. Eind vorig jaar
kregen de Nederlanders in het
Oosten dan ook een regiment.
Voor een deel is dit het resultaat
van de bemoeiingen der motor -
W.A., welks leider banleider
Eman, in Juni van ir. Mussert de
opdracht kreeg de Nederlanders
bij het N.S.KK. onder zijn hoede
te nemen.
Het jaar 1943 zal thans in het
teeken staan van de „Betreuung"
(verzorging) en van de propa
ganda^ Zoo zullen recreatie- en
herstellingsoorden voor verlof
gangers en gewonden worden in
gericht en zal het contact tus
schen manschappen en moeder
land worden bevorderd door het
zenden van tijdschriften, huis-
vlij tmateriaal, pakketten enz.
Kerstmis j.l. gingen reeds twee
wagonladingen Oostwaarts.
De bouwmaterialenbeschikking
aangevuld. - Door een aanvul
ling van de bouwmaterialenbe
schikking, opgenomen in de
Staatscourant van 18 Januari,
gelden alle ten aanzien van bouw
materialen vastgestelde verboden
tot koopen, verkoopen, afleveren
bewerken, verwerken, en vervoe
ren met ingang van heden ook
voor het doen verrichten van
deze handelingen.
Kaarsen voor stal- en voertui
genverlichting De distributie -
diensten zullen van 25 Januari tot
en met 6 Februari op nader te
bepalen tijdstippen aan verbrui
kers van kaarsen, die reeds vóór
December 1.1. en Januari rantsoe
nen voor kaarsen ten behoeve van
stal- of voertuigenverlichting
hebben ontvangen, de rantsoen
bonnen voor de derde pe
riode (dus van 1 Februari tot en
met 31 Maart a.s.) uitreiken. Deze
personen behoeven geen nieuwe
aanvragen in te dienen.
Verbruikers van kaarsen voor
stal ver lichting en verlichting van
voertuigen, die voor het eersteen
aanvrage tot dit doel wenschen in
ie dienen, kunnen deze aanvrage
voor de periode van 1 Februari
tot en met 31 Maart in hetzelfde
bovengenoemde tijdvak bij de
distributiediensten indienen op
formulieren MD 333-02 (oud MD
10) voor stalverlichting, en for
mulier MD 333-03 (oud MD 11)
voor voertuigverlichting.
De distributiediensten zullen bij
het indienen van laatstbedoelde
aanvrage aan verbruikers van
kaarsen voor meergemeld doel de
helft van de in het tijdvak van
1 Februari tot en met 31 Maart
a.s. toe te kennen rantsoenbon
nen uitreiken. Het restant wordt
later uitgereikt, nadat de aan
vragen aan een controle zijnon-
derworpen. Verbruikers van kaar
sen voor verlichting van voertui
gen zullen echter ook indien
zij voor het eerst een aanvrage
indienen het geheele aantal
bonnen, geldig van 1 Februari
a.s. tot en met 31 Maart a.s., in
eens ontvangen.
De bovengenoemde rantsoen
bonnen, waarop vermeld staat
,,een rantsoen kaarsen", zijn voor
önbepaalden tijd geldig en geven
elk recht op het koopen van één
pak kaarsen (300 gram).
Voor verlichting van auto's,
carriers, bakfietsen en gewone
fietsen v/orden geen kaarsen ver
strekt.
Inbrekers- en dievencomplot
ontmaskerd, - Door Ijet krachtig
o/treden van de gemeentepolitie
V? Lunteren, in samenwerking
met de marechaussee, is het ge
lukt volkomen klaarheid te bren
gen in enkele inbraken en een
geheele serie diefstallen, welke
den laatsten tijd werden ge
pleegd op het rijkswerkkamp ,,De
Biezen" onder Lunteren, ge
meente Ede. Toen de beheerder
van het kamp dezer dagen te
rugkeerde van verlof, deed hij bij
het betreden van de rijwielbe
waarplaats de ontdekking, dat
niet minder dan 28 rijwielen, die
daar waren opgeborgen, van de
banden waren ontdaan.
In verband hiermede werden
zeven personen gearresteerd,
w aaronder enkele kampbewoners
De hoofddader-inbreker bleek
zekere H. J. v. B. uit Barneveld
te zijn. Hij was de rijwielstalling-
binnengedrongen en ontdeed 22
rijwielen van de banden om deze
vervolgens tegen hooge prijzen te
verkoopen aan zijn relaties. De
overige banden bleken te zijn
ontvreemd door P. S„ een inwo-
nenden kok van 't werkkamp en
C. H. te Barneveld, die kort te
voren naar den Arbeidsdienst was
overgegaan.
Verdacht zich schuldig te heb
ben gemaakt aan heling, werden
aangehouden G. K„ klompenma
ker te Barneveld, H. M„ een
Edesche brandstoffenhandelaar
en G. J. v. K. en W. L. H„ resp.
kampknecht en cantinebeheerder
op „De Biezen". Enkele van deze
verdachten legden reeds een be
kentenis af en werden weer in
vrijheid gesteld.
Bij het onderzoek kwamen nog
andere feiten aan het licht en
bleken niet alleen rijwielbanden
te zijn gestolen, maar ook eeni
ge tientallen dekens en groote
In verband met de sneeuw
ruimverordening van 29 October
1942, die destijds in de Staats
courant 211 afgekondigd en dooi
de dagbladen gepubliceerd is,
wordt met grooten nadruk op
het volgende gewezen:
De bevelhebber der weermacht
en de Rijkscommissaris verwach
ten, dat de bevoegde instanties
de noodige voorzorgsmaatregelen
zullen nemen voor de sneeuwbe-
strijding op grond van deze ver
ordening, opdat zoo noodig aan
stonds kan worden ingegrepen.
Om redenen van voedselvoorzie
ning en verkeer en op strategi
sche gronden moeten de ver
keerswegen steeds berijdbaar
worden gehouden. Onder alle
omstandigheden moet er zorg
voor worden gedragen, dat de
misstanden van den vorigen win
ter zich niet herhalen.
In de eerste plaats worden de
hoofdbewoners en -gebruikers
van bebouwde erven er op op
merkzaam gemaakt, dat sneeuw
en ijs op de voetpaden voor de
huizen moeten worden verwij
derd en dat bij gladheid ge
strooid moet worden. De sneeuw
moet van het voetpad verwijderd
worden of zóó op den uitersten
rand van het voetpad gebracht
worden, dat het rijverkeer geen
hinder kan ondervinden.
Iedere betrokkene moet zich
aan deze regeling, die in het be
lang der geheele bevolking is, op
de meest nauwgezette wijze hou
den. Overtredingen geven aan
leiding tot strafrechtelijke gevol
gen en politiemaatregelen.
hoeveelheden boter, die door de
dieven eenvoudigweg aan de
rantsoenen der kampbevolking-
waren onttrokken. Een gedeelte
van het gestolen goed kon nog
worden achterhaald. De rijwiel
banden blekeen voornamlijk in
Apeldoorn te zijn verhandeld.
Verwacht wordt, dat nog meer
arrestaties zullen worden ver
richt.
Kindje verdronken. - Gister
middag' is het 2-jarig zoontje
Fokke van de familie J. de Jong
wonende op het schip .Nooitge-
dacht" te Groningen over boord
geslagen en verdronken.
Bejaarde man na aanrijding
overleden. - Gistermiddag onge
veer half een is de 75-jarige C.
B„ wonende in de Rembrandt-
straat te Den Haag, toen hij on
voorzichtig den rijweg overstak,
in de Groote Marktstraat aldaar
door een wagen van lijn 6 aan
gereden. De oude man werd ern
stig aan het hoofd verwond en
is op weg naar het ziekenhuis
overleden.
Sven Hedin eeredoctor Mün-
chen. - Aan Sven Hedin ls dooi
den deken der natuurweten
schappelijke faculteit te Mün-
chen de waardigheid van eere
doctor verleend als onderdeel van
üe viering van het 470-jarig be
staan der Ludwig Maximilian-
universiteit.
De rector, prof. dr. Wüst, heeft
voorts bekend gemaakt, dat in
opdracht van den minister van
onderwijs, Rust, aan de univer
siteit is toegevoegd een instituut
voor de studie van Centraal Azië
dat den naam van Sven Hedin
zal dragen.
Zware hotelbrand in Noord-
Italië. - Zondagochtend in da
vroegte is het op den 1500 meter
hoogen Mottarone gelegen hotel
Mottarone-Vetta nabij Stresa
(Noord-Italië) volkomen afge
brand. Reeds heeft men zes ge
heel verkoolde lijken gevonden,
doch men vreest, dat er onder de
rookende punihoopen nog meer
lijken liggen. De oorzaak van
den brand staat nog niet vast.
Het hotel bevatte honderd gas»
ten,
