83ste Jaargang Vrijdag 15 Januari 1943 Nb. 25397 BUITENLAND De krijgsoperaties aan het Oostelijk front. VERDUISTEREN: BINNENLAND Bon 04 aangewezen De hooikist maakt Uw spijzen gaar, Met minder gas en electriciteit is Uw maaltijd klaar. GEMENGD NIEUWS STADSNIEUWS. LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. De militaire correspondent van het D.N.B. stelt in een beschou wing over den toestand aan het Oostelijk front de vijandelijke frontberichten tegenover het Duitsche weermachtbericht. Hier bij komt hij tot de conclusie, dat de ontwikkeling van de groote bolsjewistische operaties toch heel anders verloopt dan uit de vijan delijke berichten blijkt. De toestand aan het Oostelijk front heeft zich vergeleken met de voorafgaande dagen op geen enkel punt noemenswaardig ver anderd. Evenals voorheen loopt het bolsjewistische offensief storm tegen de voornaamste Europeesche gevechtslinie, even als voorheen ligt het zwaarte punt van den strijd in het uit gestrekte gebied van den Zuide lijken sector. De verliezen van den vijand zijn - precies zooals in den vorigen winter - ontzet tend hoog, ja zij overtreffen de verliezen van het vorige jaar nog aanzienlijk als gevolg van de nieuwe Duitsche automatische snelvuurwapens, die speciaal voor „den oorlog in wintertijd gefabri- ^eeerd zijn. De operaties zelf ech ter bevinden zich in een fluc- tueerenden toestand, die zeer duidelijk door de opperste Duit sche leiding begunstigd wordt. Terwijl de toestand in den Noordelijken en centralen sector geheel en al duidelijk is, begint hij ook voor den aandachtigen waarnemer van den strijd in de bocht van den Don ondoorzichtig te worden. Hier zijn bewegingen begonnen, die reeds thans de con clusie wettigen, dat de bolsjewis ten van de offensieve Duitsche plannen in het verloop van dezen veldtocht veel geleerd hebben, doch dat zij nergens in een snel len aanval in weerwil van het feit, dat zij alle krachten inspan nen, him strategisch doel bereikt hebben. De elasticiteit van de Duitsche verdediging schijnt den vijand, wanneer men zijn be- ichtgeving volgt, tot noodlottige "misrekeningen te verleiden. Hij spreekt van overwinningen, waar alles ontbreekt wat op een ope ratie het stempel van de over winning drukt. Hij spreekt van vernietiging, terwijl hem in wer kelijkheid als gevolg van de elas tische verdediging van de Duit sche en verbonden troepen niet een enkele vernietigingsslag ge lukt is. De vijand en met hem een bepaald deel van de openbare meening der wereld zullen ver baasd staan, wanneer op zekeren dag de situatie duidelijk zal aan- toonen op wien het begrip ver nietiging werkelijk van toepas sing is. Resumeerend kan men zeggen, dat de onveranderde toestand alle voorwaarden in zich sluit, welke in Berlijn aanleiding geven tot een kalme beschouwing van de komende ontwikkeling. Want over succes of mislukking van een offensief kan men pas dan een oordeel vellen, wanneer het geëindigd is. De Amerikaansche leveranties aan de sovjet-unie. - Volgens United Press heeft de Ameri kaansche ambassadeur in de sov jet-unie, Standley, die na een verblijf van drie maanden in de Ver. Staten te Moskou is terug gekeerd verklaard, dat steeds grootere hoeveelheden Ameri kaansche goederen voor de sov jet-unie beschikbaar komen, dat echter het vervoer ,,een groot probleem" blijft. Standley, die een onderhoud van een uur met Molotof heeft gehad, verklaarde voorts, dat de sovjet-unie, in weerwil van den Noord-Afrikaanschen veldtocht, iAj^^iog steeds aandringt op „een actie in Europa." (D.N.B.) Het aantal slachtoffers te Pa lermo. - Het definitieve aantal slachtoffers onder de burgerbe volking van Palermo als gevolg van den luchtaanval van 7 Ja nuari bedraagt 139 dooden en 329 gewonden. (Stefani). 791 26! H' 101 i5S 50i WS 747 S9! Royalistische samenzwering in Noord-Afrika. - Naar radio Al giers meldt, is in Fransch N. Afrika een royalistische samen zwering ontdekt. De royalisten willen, naar in het bericht ge zegd wordt, in Noord-Afrika een Fransche monarchie oprichten en den graaf van Parijs, die zich sedert eenigen tijd in Algiers op houdt, als koning aanstellen. (D.N.B.) De Fransche strijdkrachten in Noord-Afrika. - De Fransche bladen melden, dat de Führer bepaald heeft, dat de leden van de Fransche weermacht die bij de gevechten in Fransch-Noord- Afrika in handen van de Duit sche troepen vallen, niet als krijgsgevangenen behandeld zul len worden. Indien zij hun woon plaats in Frankrijk hebben, moe ten zij onverwijld naar het moe derland teruggebracht worden om daardoor de Fransche auto riteiten ontslagen te worden. Diegenen onder de krijgsge vangenen die in Noord-Afrika hun woonplaats hebben, moeten op verzoek of naar Frankrijk ge stuurd worden om uit den dienst ontslagen te worden of kunnen in Tunis blijven. (DN.B.) Italië ziet af van concessies in China. - Officieel wordt medege deeld: De Italiaansche regeering heeft op 11 Januari de Chinee- sche nationale regeering de me- dedeeling doen toekomen, dat zij getrouw aan de politiek van vriendschap en begrip, welke reeds tot uiting is gekomen in artikel twee van het voorloopige vriendschaps- en handelsverdrag tusschen Italië en de regeering van Nanking gesloten op 27 No vember 1928, besloten heeft af stand te doen van alle concessies en exterritoriale rechten van de Italiaansche burgers in China. De Italiaansche regeering is er van overtuigd, dat dit besluit de banden van samenwerking welke reeds tusschen beide landen be staan en de betrekkingen tus schen Italië en Nanking ten voordeele van beide partijen in den geest van de vriendschappe lijke solidariteit zullen verster ken. De Italiaansche regeering juicht het bijzonder toe, dat dit vriendschappelijke initiatief van haar zijde valt op den dag, waar op het nationale China onder leiding van president Wang tsjing wei zich aan de zijde van het Japansche rijk en de spilmo- gendheden stelt in den strijd te gen den gemeenschappelijken vijand. (D.N.B.) De dood van den hertog van Aosta. - Het agentschap Stefani publiceert bewijsmateriaal aan gaande de behandeling, die de hertog van Aosta van de zijde der Engelschen heeft ondergaan en die ten slotte tot zijn dood hebben geleid. In het bericht wordt gezegd, dat de hertog, toen hij met zijn kleine gevolg in Kenia aankwam onmiddellijk in een klein huisje in de nabijheid in arrest werd gesteld. De hygiënische en sa nitaire toestanden waren zooda nig dat de hertog typhus kreeg. Na'zijn genezing werd hij naar een ander verblijf overgebracht, dat in de nabijheid van een moeras lag, zoodat hij thans ook nog malaria opliep. Hierop werd hij naar het hospitaal van Nai robi overgebracht. Slechts pro fessor Borra bekommerde zich daar om hem. Toen zijn toe stand ten slotte hopeloos was geworden, itist professor Borra den gouverneur van Kenia te bewegen hem te bezoeken. Deze stond generaal Nasi toe den her tog te bezoeken, doch de patiënt was reeds te zwak, zoodat het bezoek niet lang kon duren. Den volgenden ochtend stierf de hertog. van hedenavond 16.55 uur tot morgenochtend 8.44 uur De maan kwam heden op om 13.11 uur en gaat vannacht onder om 4.04 uur. Voor het koopen van de nor male rantsoenen zijn voor de volgende week aangewezen de bonnen 04 voor brood (a. en b.), beschuit, vleesch (a. en b.), aardappelen (a. en b.), melk, taptemelk en tabak (a. en b.) Voorts is gedurende het tijd vak van 16 Januari tot 27 Fe bruari 1 liter petroleum verkrijg baar op de bonnen 04 van de petroleumkaart. Inleveren van gebruikt papier. - Ingesteld is een commissie, welke van advies zal die nen in zake de regels voor het inleveren van gebruikt papier. In deze commissie zijn benoemd: tot voorzitter, tevens lidH. Kroon, perschef van de depar tementen van handel, nijverheid en scheepvaart en van landbouw en visscherij; tot leden: C. Beuker, bestuurslid van de on dervakgroep „druk- en schrijfpa pier en -cartons"; J. J. de Boer, ambtenaar bij het rijksbureau voor papier; mr. F. H. A. de Graaff, secretaris van de be drijfsgroep papier- en papierver- werkende industrie; J. H. P. v. Haaren, directeur van het rijks bureau voor oude materialen en afvalstoffen; E. A. Kuipers, re fer endaris bij het departement van opvoeding, wetenschap en kuituurbescherming; drs.. J. J. Walvis, ambtenaar bij de direc tie van handel en nijverheid; en tot secretaris, tevens lid: P. C. Scharp de Visser, ambtenaar bij den persdienst van de departe menten van handel, nijverheid en scheepvaart en van landbouw en visscherij. Ir. Gratama tot wethouder be noemd Bij besluit van den bur gemeester is architect ir. Jan Gratama tot wethouder van pu blieke werken van Amsterdam be noemd. Warme maaltijden voor school kinderen. - Het gemeentebestuur van Breda heeft het initiatief genomen om aan de schooljeugd bonlooze warme maaltijden te verstrekken. 9 scholen met onge veer 800 kinderen profiteeren er al van. Ieder kind krijgt 3 liter warm eten per week. Nagegaan wordt thans of de mogelijkheid bestaat, om aan nog meer kin deren warme maaltijden te ver schaffen. Door ouders en kinde ren is het initiatief enthousiast ontvangen. Rechterlijke macht. - Benoemd is tot substituut-griffier bij de arrondissementsrechtbank te Den Haag, mr. W. R. de Jong, ad ministrateur aan het Odulphus- iyceum te Tilburg. 25 jaar postcheque- en giro dienst Morgen zal het 25 jaar geleden zijn, dat de postcheque- en girodienst zijn taak begon met 4000 rekeninghouders. T£hans zijn meer dan 468.000 rekeninghouders ingeschreven. In 1942 zijn in hun opdracht of te hunnen gunste rond 69 millioen betalingen tot een totaal bedrag van ruim 19 milliard gulden verricht. Tachtig percent daarvan geschiedde zui ver giraal, door overboeking. Ge zegd mag dus worden, dat de postcheque- en girodienst van groote beteekenis is geworden voor het geldverkeer. Einde der particuliere banken van leening De Staatscourant bevat een besluit van den secre taris-generaal van de departe menten van binnenlandsche za ken en van justitie betreffende de beëindiging van de werkzaam heden der particuliere banken van leening. Toelatingen van dergelijke ban ken worden niet meer verleend, terwijl de toelating voor de be staande banken met ingang van 1 Augustus a.s. wordt ingetrokken ken. Honderdjarige overleden. - Te Biervliet overleed de oudste in woonster mej. Sara Babijn-Zon- nevijlle. Zij werd 27 Juli 1942 honderd jaar. Waarneming van de nieuwe komeet. - De door de sterren wacht te Koningsbergen op 11 December op de grens van de sterrenbeelden Tweeling en Kreeft ontdekte nieuwe komeet, die den naam „Fedtke" gekregen heeft, wordt door de sterren wacht te Sonneberg sinds 14 De cember waargenomen. Naar de sterrenwacht meedeelt, beweegt de komeet zich verder naar het sterrenbeeld van den Grooten Beer. De laatste dagen heeft de sterrenwacht een opvallenden lichtglans waargenomen, die van 6 tot 9 Jan. aan kracht verdub belde. Bijzonder interessant was liet optreden van den staart van aanzienlijke lengte; zooals op de zen afstand van de zon zeer on gewoon is. De staart is daardoor nog zeer zwak en slechts op fo tografische afbeeldingen waar neembaar. De lengte van den staart bedroeg volgens de foto grafische opnamen op 6 Jan. on geveer negen millioen K.M., op 9 Jan. 15 millioen KM. De rich ting van den staart fluctueerde in die dagen meer dan 30 gra den, hetgeen eveneens een zeld zaamheid is. De komeet wordt de komende dagen nog helder der, zoodat men den staart waar schijnlijk ook met een normalen veldkijker zal kunnen zien. Boerderij door brand vernield. Woensdagmiddag omstreeks half drie brak brand uit in de boer derij van den heer T. Heida te Zuidbroek bij Joure. De boerderij brandde geheel uit. Veel vee kwam in de vlammen om. Schipper opgesloten en schuit geplunderd. - Onder Woudrichem is een schipper, die met zijn ko- lenschuit tijdelijk ligplaats had gekozen in een der havens, door eenige personen overvallen. De schipper werd gekneveld en tij delijk opgesloten. Daarna maak ten de dieven van de gelegen heid gebruik om uit de kolen- schuit 20.000 kg. kolen te stelen. Vermoedelijk heeft men deze ko len overgeladen op een andere schuit en heeft men er een goed heenkomen mee gezocht in den Biesbosch. Een telefonisch vademecum Op instigatie - van den burge meester wordt as. Maandag hier ter stede een gemeentelijk inlich tingenbureau gevestigd, dat uit sluitend langs telefonischen weg antwoord hoopt te kunnen geven op de vele en velerlei vragen, welke zich niet alleen in dezen bijzonderen oorlogstijd, maar ook onder normale omstandigheden in het dagelijksch leven bij me nigte voordoen. Uit den aard der zaak betreft het hier geen diepgaande adviezen op het een of andere speciale ge bied, bijvoorbeeld der wetenschap pen of techniek, doch eenvoudige vragen aangaande dingen van den dag, waarop men gaame ter stond het antwoord zou willen weten, doch ten aanzien waarvan men eigenlijk niet weet tot wie(n) men zich zou moeten wenden om achter de waarheid te komen. Om eens enkele willekeurige voorbeelden te geven: bestaat hier ter stede een consultatiebureau voor t.b.c.-patiënten; wie is de inspecteur der directe belastingen en waar is zijn kantoor; tot wien moet men zich wenden voor een aanvrage tot het verkrijgen van een volkstuin; is er in onze stad een adviesbureau voor beroeps keuze; welke tentoonstellingen worden hier momenteel gehou den; wanneer is de Lakenhal ge opend. enz., enz. In al dergelijke gevallen kan men zich met in gang van Maandag as. telefo nisch richten tot Nr. 22750, waar men in de meeste gevallen on middellijk bescheid op zijn vragen zal krijgen. En mocht de nieuws gierigheid een enkele maal al niet direct bevredigd worden, dan is dit gemeentelijk inlichtingenbu reau zeker in staat u te verwijzen naar de instantie, die daartoe wèl in de gelegenheid is. Doodelijk ongeval - Woensdag middag is in de conservenfabriek T. en D. aan de Middelstegracht alhier een 14-jarige knaap in een bak water met een temperatuur van 65 graden Celsius^ geloopen, waardoor de jongen over het ge- heele lichaam ernstige brand wonden bekwam. De Eerste Hulp dienst vervoerde hem naar het Academisch Ziekenhuis, waar hij hedenmorgen aan zijn verwon dingen is bezweken. Handelsregister K. v. K. - Nieuwe inschrijving: Firma de Koning en Van Wijck, Schelpen kade 45, Leiden. Kweeken van land- en tuinbouwgewassen. Ven nooten: A. M. de Koning, Lei den en D. van Wijck, Leider dorp. Wijzigingen: Drogisterij „Het Groene Kruis", Joh. de Wittstr. 40, Leiden. De zaak is dd. 31 Dec. 1942 omgezet in een ven nootschap onder firma: Drogis terij ten Cate. (Bep. Bep.) Venn. J. ten Cate-Ambrosius en A. G. de Groot, Leiden. N. V. Boekhandel en Drukkerij voorheen E. J. Brill, Oude Rijn 33a. Leiden. Overl. Pres. comm.: Dr. F. C. Wieder, Noordwijk, dd. 7 Jan. 1943. Zaadhandel W. Segaar Czn. Lange Diefsteeg 8, Leiden. Uittr. venn.: Wed. M. G. Segaar-Ver- heggen, Leiden, dd. 31 Dec. 1942. J. J. Rhijnsburger, Hoofdstraat 287, Sassenheim. Brood-, koek-, en beschuitwinkelier. Overl. Eig. J. J. Rhijnsburger, dd. 2 Jan. 1943. Wijz. handelsn. in: Wed. J. J. Rhijnsburger. N. E.: Wed. M. C Rhijnshburger-Dorst, Sassen heim. N.V. Sleepschip Jacobus Johan nes. Hoofdstraat 350, Sassenheim. De zaak is met ingang van 22 Dec. 1942 in liquidatie getreden. Liq.: A. Kriens, Sassenheim. G. van der Mey's Zonen, Hee- reweg 231, Lisse, bloembollen- kweekerij en -handel. Krachtens beschikking van den Generaal- Commissaris voor Financiën en Econ. Zaken dd. 23 Dec. 1942 is tot Verwalter over het aandeel in de vennootschap van den heer Gerrit van der Mey Jr., wo nend te Lisse en tijdelijk ver blijvend in de Ver. Staten van Amerika, aangesteld de heer Fr. G. C. Piehl. 's-Gravenhage. W. van Dijk, Zuidstraat 88, Katwijk. Melkslijterij en handel ir. zuivelproducten. De zaak is dd. 7 Jan. 1943 omgezet in een venn. o. firma: W. van Dijk Wz. Venn.: W. en C. van Dijk, Kat wijk a. Zee. Aan C. van Dijk is handlichting verleend. C. van Schie, Baljuwstraat 35, Katwijk a. Zee. Kleinhandel in manufacturen. De zaak is dd. 1 Jan. 1943 omgezet in een venn. o. firma: C. van Schie en Zoon. Venn.: C. en H. van Schie, Kat wijk. H. van Rhijn, Schafferstraat 11, Noordwijk a. Zee. Handel in ijs, bier, limonades en export. De zaak is dd. 1 Jan. 1943 omgezet in' een vennootschap onder fir ma: Firma H. van Rhijn en Zoon. (Bep. Bep.) Venn.: H. en E S. van Rhijn, Noordwijk. Aan E. S. van Rhijn is handlichting verleend. Tot dirigent van het nieuw gevormde jongenskoor der Jeugd vereeniging „Door Vriendschap Vereenigd" is benoemd de heer J. Willems alhier. Gistermiddag omstreeks half- drie .is op het kruispunt van Heerenstraat en Witte Singel een vrachtauto in botsing gekomen met een tractor met oplegger. Door den schok viel een 20-jarige zuivelbereider uit Zoetermeer van den vrachtauto en brak het rech- tersleutelbeen. De E.H.D. bracht het slachtoffer naar bat Acade misch Ziekenhuis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1943 | | pagina 1