83sfe Jaargang ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1942
No. 25288
Baldur von Schirach antwoordt
Roosevelt
Het proces tegen de communisten
Een volkomen afwijzing
De moord op Heydrich
Verspreide Berichten
BINNENLAND
Beukenbladeren als
tabak en bedvulling
Verduisteren:
Tegen zes beklaagden de doodstraf geëischt
Hulp van de schooljeugd
bij het rooien
De berechting van overtreding
der prijsvoorschriffen
De distributie van taptemelk
Intrekking van geldstukken
GEMENGD NIEUWS
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden.
Pl.verv.; K Been, Lelden
De Relchsleiter voor de Duitsche jeugdopvoe-
ding, Baldur von Schirach, heeft gisteravond
voor den Groot Duitschen omroep nog eens ge
antwoord op de door Roosevelt voor de afge
vaardigden der Amerikaansche studenten uit
gesproken rede.
Hij zeide daarin o.a. dat deze bijeenkomst werd
georganiseerd, omdat Roosevelt een boodschap
tot de jeugd der wereld wilde richten. Niettegen
staande zijn vrouw nog maar weinige dagen
geleden verklaard heeft, dat de Amerikaansche
jeugd sedert het uitbreken van den oorlog aan
een steeds toenemende zedelijke verwaarloozing
ten prooi valt, gevoelt 'zich Franklin Delano
geroepen als opvoeder der jeugd van de geheele
wereld. Roosevelt begon met de mededeeling,
dat alle Fransche jeugdorganisaties reeds te
voren tegen zijn rede hebben geprotesteerd, om
dat Roosevelt de schuld draagt aan den dood
van meer dan 100.000 jonge Franschen. Tot
toe zijn echter reeds 12 demonstraties van jeugd
organisaties bekend, die Roosevelt- eens en voor
al het recht ontzeggen het woord tot de jeugd
te richten. Geen menschelijk geweten is meer
met bloed besmet, dan dat van Roosevelt, die
den Amerikaanschen vaders en moeders in 1940
verzekerde hun zonen niet in een vreemden
oorlog te zullen sturen en later cynisch van
zichzelf zegt, de man te zijn, die dezen oorlog
heeft ontketend.
Wat zijn uitspraak betreft, dat oude mannen
dwaas enr jonge wijs kunnen zijn, zeide Baldur
von Schirach, dat wie niet in staat was de jonge
generatie van zijn land, behalve de historisch
overwonnen frazen van de Fransche revolutie,
een zedelijk ideaal te geven en een hooger sym
bool dan den dollar en de leer van het zoo
genaamde recht van de jeugd op bevrediging van
ongeremde genotzucht, inderdaad dwaas is,
wanneer hij zich tot de jeugd der volken richt.
Ten aanzien van Roosevelts proclameeren van
het onvervreemdbaar recht op de bevrijding van
airooede en vrees gaf Baldur von Schirach
eénige mededeelingen, die berusten op officieele
Amerikaansche cijfers. In de Vereenigde Staten
loopen vier millioen jeugdige personen verwil
derd en zonder werk rond. Er bestaat geen al-
gemeene jeugdorganisatie, die zich het lot der
jeugd zou kunnen aantrekken. Voor 90.000
kreupele en 45.000 blinde of halfblinde, alsmede
3 millioen hardhoorende kinderen bestaat in de
V. S. geen enkele inrichting van onderwijs Het
paedagogisch instituut der Carnegi- stichting
heeft op 1 October 1941 vastgesteld, dat. er in de
V S. 4.3 millioen analfabeten zijn, hetgeen
Roosevelt op een persconferentie in Mei van <nt
jaar heeft bevestigd. Juist Roosevelt die voort
durend uit naam van de menschelijke bescha
ving het woord neemt, moest het duidelijk zun,
dat de toestanden onder de Amerikaansche jeugd
de^grootste schande zijn voor de beschaafde
menschheid.
Duitschland is in 1933 begonnen het ideaal
van een nieuwe sociale ordening op den grond
slag van nationale vrijheid en sociale rechtvaar
digheid te verwezenlijken. Wie in Amerika zijn
kinderen een werkelijk goede schoolopleiding
wil geven moet hen naar kostbare particuliere
scholen sturen. In Duitschland worden de jeug
dige personen die het meest presteeren, onge
acht hun stand, uit openbare middelen opge
voed en onderwezen.
Wat wil Roosevelt de wereld geven? Koel
kasten, radioapparaten, jazzmuziek en film vor
men geen oplossing voor de problemen vanjlezen
tijd. Deze heeft behoefte aan ideeele goederen,
zooals deze tot uitdrukking zijn gekomen in de
werken van de groote zonen van Europa. In
Homerus, Dante, Michel Angelo, Rembrandt,
Goethe, Mozart en Beethoven. Niet Europa is
thans de oude wereld, doch Amerika, want de
nieuwe wereld ligt daar, waar een nieuw geloof
werd geboren en waar een geestdriftige jeugd
voor dito geloof strijdt.
Nog deze maand zal de jeugd van Europa
zich in een grooten bond vereenigen. Onder
leiding van Duitschland en Italië zullen de
Europeesche jeugdleiders zich vereenigen en zich
uitspreken voor de groote constuctieve ldeeen
der nieuwe opvoeding. Zij zullen het niet heb
ben over wat door de Fransche revolutie werd
verworven, noch over de „declaration of inde
pendence" doch over de eigen leiding vaii de
jeugd, over sociale rechtvaardigheid en over een
kameraadschap, die ook den kleinen volken het
recht op nationale zelfstandigheid en volkschen
eigen aard verzekert. Europa zal dezen oorlog
winnen en dan zal de oude wereld de nieuwe
zijn. (D.N3.).
Officieel is te Praag het volgende bekend ge
maakt: Het standgericht te Praag heeft in zijn
openbare zitting van 3 September den ouderlmg
van de Tsjechisch-orthodoxe kerk te Praag,
Jan Sonnevend, den bisschop van deze kerk,
Gorazd (burgerlijke naam Matej Pavlik), den
kapelaan van de orthodoxe Carolus Borromeus-
kerk te Praag. Resslgasse 9. dr. Wladimir Pe-
trek en den predikant aan dezelfde orthodoxe
kerk, Vaclav Cikl, tot den dood door den kogel
veroordeeld en het vermogen der vier beklaag
den verbeurd verklaard. Het vonnis is voltrok
ken. De beklaagden hadden de moordenaars
van' den S.S.-Gruppenführer Heydrich, alsmede
nog vijf valscherm-agenten in de Carolus Bor-
romeuskerk verborgen gehouden, verzorgd en
geholpen. (D.N.B.)
DE AANSLAG OP DEN BRITSCHEN
ONDERKONING.
De Romelnsche bladen publiceeren de door
Indische vrijheidszenders bekend gemaakte bij
zonderheden over den aanslag op den Britschen
onderkoning in Indië, lord Linlithgow. Volgens
dit bericht is de Indiër, die onmiddellijk na
den aanslag door Engelsche agenten als waar
schijnlijke dader van den aanslag werd doodge
schoten, totaal onschuldig. In het bericht van
genoemde zenders wordt verklaard, dat op de
auto van den onderkoning een schot werd ge
lost, zonder dat men echter heeft kunnen con
st ateeren, uit welke richting en door wien het
schot werd gelost. De politieagenten, die den
onderkoning vergezelden, stortten zich echter
op een groep Indiërs, die zich op een veld be
vonden, niet ver verwijderd van de auto van
den onderkoning. De agenten grepen toen een
jongen Indischen student en namen hem een
lang verhoor af. Ofschoon de 18-jarige Indi
sche student zijn onschuld bleef volhouden, werd
hij na een kort verhoor door de politieagenten
op de binnenplaats van het politiebureau dood
geschoten. Eenigen tijd later werd door de po
litie opnieuw een diepgaand onderzoek inge
steld. Het bleek toen, dat de doodgeschoten In
dische student werkelijk niets met den aanslag
te maken had. Men kwam tot de conclusie, dat
de werkelijke dader- onmiddellijk na den aan
slag gevlucht is. De terechtstelling van den
jongen Indischen student heeft onder de ge
heele bevolking van Indië een groote veront
waardiging gewerkt. De politieautoriteiten heb
ben intusschen een anoniemen brief ontvangen
van den werkelijke dader, waarin deze ver
klaart, dat hij het geweest is, die op de on
derkoning heeft geschoten, hetgeen hij, naar
hij zegt. gedaan heeft om de vele Indische
slachtoffers van de vreeselijke onderdrukkings-
maatregelen der Britsche autoriteiten te wre
ken. (D.N.B.ï
HOOGSTE ONDERSCHEIDING VOOR
LUITENANT MARSEILLE.
Naar men verneemt, heeft de Führer den len
luitenant Marseille bij zijn 125ste overwinning
in de lucht als 4den officier der Duitsche weer
macht de hoogste onderscheiding voor dapper
heid, het eikenloof met de zwaarden en bril
janten bij het ridderkruis van het IJzeren Kruis
verleend. Marseille is de meest succesvolle Duit
sche jacntvlieger in Noord-Afrika. Hij heeft al
zijn overwinningen behaald op jagers der Brit
sche luchtmacht. (D.N.B.).
LUITENANT-GENERAAL RITTAU
GESNEUVELD.
Tijdens de hevige afweergevechten in het ge
bied van Rsjef is den 22sten Augustus de com
mandant van een divisie infanterie, luitenant-
generaal Rittau, gesneuveld. Begin November
van het vorig jaar was hem door den Führer
het ridderkruis van het IJzeren Kruis verleend.
(D.N.B.).
JAPANSCHE LANDINGSTROEPEN
OP KLEINE SOENDA-EILANDEN.
Volgens een bericht van den zender van Tokio,
afkomstig van het eiland Timor zijn, verschei
dene der kleine Soenda-eilanden door Japan-
sche landingstroepen bezet. Daardoor is het
voornemen der geallieerden om deze eilanden te
gebruiken voor hun plannen doorkruist. (D.NB.)
VERZOEK OM CAÏRO TOT OPEN STAD
TE VERKLAREN.
Een delegatie Egyptische parlementsleden en
hoogwaardigheidsbekleders heeft tot den mi
nister-president Nahas pasja opnieuw het ver
zoek gericht, Cairo tot open stad te verklaren.
Nahas pasja heeft geantwoord, dat de Engel
sche militaire autoriteiten dit nooit zullen toe
staan. (Interinf),
REORGANISATIE DER SPAAN SCHE
REGEERING.
Generaal Franco heeft zijn regeering gereor
ganiseerd. De door hem benoemde nieuwe man
nen zijn persoonlijkheden, die zich verdienstelijk
hebben gemaakt voor het nationale Spanje op
militair en politiek gebied en wier namen ook
in het buitenland reeds bekend zijn. Aan bui-
tenlandsche zaken komt generaal graaf Jordana
in plaats van Serrano Suner. (D.N.B.).
CHOLERA ONDER CHINEESCHE TROEPEN.
Naar Domei meldt, heerscht onder de Chi-
neesche strijdkrachten in de provincie Junan
een cholera-epidemie, waaraan velen bezwijken.
Als gevolg van leemten in den étappendienst
zijn de Chineesche troepen aangewezen op het
nuttigen van wilde vruchten en grassen, waar
door uitbreiding van de ingewandsziekten is
veroorzaakt. De sterfte bedraagt 30% der ziekte
gevallen en veroorzaakt een ware paniek onder
de Chinee zen.
DE REIS VAN WILLKIE.
Naar het Turksche telegraafagentschap uit
Caïro meldt heeft Wilkie een onder
houd van 3 uur met den Egyptischen minister
president. Nahas pasja, gehad. Later is hij door
koning Faroek ontvangen. Volgens de laatste
plannen zal Willkie Zondagmiddag te Ankara
aankomen. (D.N.B.).
MAAR VOOR 35 CENT PER 100 GRAM.
Het rookgrage deel van de Nederlandsche
bevolking zal, wil het zijn tabakrantsocn
aanvullen, zich het genot van „edel sortie
blad" moeten gaan ontzeggen. De inspec
teur voor de prijsbeheersching te 's-Gra-
venhage heeft n.L dezer dagen wegens over
treding der prysvoorscliriften den fabrikant
van dit product, dat ter vervanging van
tabak door hem in den handel werd ge
bracht. een boete van f.2500 opgelegd en
hem bovendien voor den tijd van drie jaar
verboden in surrogaten te handelen.
De veroordeelde, J. W. Roeloffs, Hasebroek-
straat 62 te Den Haag, is in December 1941
begonnen met de vervaardiging van surrogaat
voor tabak. Daartoe betrok hij groote hoeveel
heden beuken- en eikenbladeren uit Apeldoorn
en liet deze bladeren eenige bewerkingen on
dergaan, zooals schoonmaken en snijden. Ver
volgens verpakte hij het goed in zakjes van 100
gram en bracht het onder den naam „edel sor
tie blad van Hollandschen bodem" tegen den
prijs van f. 2.50 per kg. in den handel. Hij ad
viseerde den winkeliers de klanten f. 3.50 en
f.4 in rekening te brengen, dit is 35 en 40 ct.
per 100 gram, hetgeen voor afgevallen beuken
bladeren wel iets te hoog is.
Roeloffs vertelde bij het verhoor, dat hij het
aan de winkeliers overliet, waarvoor zij het
„edel sortie blad" wilden laten doorgaan. Vol
gens hem kon het echter alleen dienen voor
pijptabak of voor bedvulling.
De inspecteur, die den naam Roeloffs in ver
band met andere surrogaten reeds verscheidene
keeren onder oogen heeft gehad, achtte het
naast een hooge geldboete noodzakelijk aan
Roeloffs te verbieden voor den tijd van drie
jaren handel t^ drijven in surrogaten.
E. P. DEJVIONCHY OVERLEDEN.
Te Rotterdam is op 87-jarigen leeftijd over
leden de heer E. P. de Monchy Rz., oud-lid
van de firma Pakhuismeester en en van M. en
R. de Monchy. Van 19081922 is hij president
geweest van de Rotterdamsche kamer van koop
handel en fabrieken. Ook is hij voorzitter ge
weest van het comité van graanhandelaren,
terwijl hij voorts vele commissariaten heeft
waargenoiïfën en in Rotterdam een bekende
figuur in het maatschappelijk leven was. De
heer De Monchy was o.m. ridder in de orde van
den Nederlandschen Leeuw.
van heden- en
morgenavond 20.19 uur
tot morgen- en
Maandagochtend 6.59 uur
5 Sept.: maan op 1.34 uur; onder: 17.28 uur.
6 Sept.: maan op 2.25 uur; onder: 18.09 uur.
SCHADE AAN KERKGEBOUWEN
IN MESSINA.
Officieel wordt door het Vaticaan medege
deeld. dat de aartsbisschop van Messina zich
bezig houdt met het herstel van de zware schade,
welke te Messina aan tal van kerken en kerke
lijke gebouwen is aangericht bij het recente
bombardement door Engelsche vliegtuigen. De
schade aan de kathedraal van Messina wordt op
verscheidene millioenen lires geraamd. De
plannen voor den opbouw der vernielde kerke
lijke gebouwen van Messina zijn reeds opgesteld,
doch zullen pas worden uitgevoerd, wanneer het
gevaar voor nieuwe Britsche bombardementen
niet meer bestaat (D-NJ3.).
Na een uitvoerig requisitoir van den
Staatsanwalt luidden de eischen tegen de
acht verdachten in het sabotageproces te
Utrecht, als volgt:
Fr. A. Kolder, metaalbewerker, 38 jaar,
doodstraf.
K. den Braven, metaalbewerker, 24 jaar,
doodstraf.
G. Schuurmi« arbeider Nederl. Spoor
wegen, 25 jaar, doodstraf.
Fr. Greefkens, schilder, 27 jaar, doodstraf
Levie Roodenburg, bakker, 23 jaar, dood
straf.
M. van der Steen, draaier, 21 jaar, dood
straf.
P. D. van Straeten, bouwvakarbeider, 33
jaar, tien jaar tuchthuisstraf, terwijl de
eisch tegen den 57-jarigen loodgieter W.
E. T. Fallentin, werd uitgesteld in verband
met het aanhangig maken van een nieuw
proces tegen den verdachte.
De zitting van het Duitsche Obergericht be
gon met- het verhoor van den getuige a déchar
ge G. Hoogendoorn, die op verzoek van den
verdediger van den verdachte Den Braven me
dedeelde, hoe Den Braven bekend stond. Vol
gens get., die verdachte heel goed kende, was
Den Braven een jongen van christeiyken huize,
wiens rustige verschijning altijd de aandacht
had getrokken. Ook zijn patroons waren zeer
tevreden over hem, hetgeen uit getuigschriften
bleek. Hoe Den Braven tot zijn communistische
actie was gekomen, kon getuige niet verklaren.
Vermoedelijk is hij uit zijn evenwicht geraakt
door den oorlogstoestand. Hierop werd de zit
ting voortgezet met gesloten deuren.
Aan enkele verdachten werd door den pre
sident opheldering omtrent bepaalde punten
gevraagd. Ten slotte werd door een der rech
ters uitvoerig het bewijsmateriaal, gevonden in
geschriften, pamfletten en vlugschriften, voor
gelezen.
Om half twaalf was het woord aan den
Staatsanwalt. die zijn requisitoir aanving met
de opmerking, dat, alhoewel de communisti
sche partij officieel was verboden, de leiding
niet heeft opgehouden tegen het nationaal so
cialisme en tegen het Duitsche rijk te hetzen.
De kopstukken van de C.P.N. zijn wel zoo ver
standig geweest zelf buiten schot te blijven.
Wij hebben aldus spr. aldoor gehoord over
Lien, Karei en anderen, maar de verdachten
uit dit proces wisten zelf niet eens wie deze
personen waren en wat zij in hun schild voer
den. Min of meer argeloos hebben deze ver
dachten zich laten gebruiken, al was htm na
tuurlijk heel goed bekend, met welk een staats
gevaarlijk werk zij zich ophielden. De kopstuk
ken van de communistische partij lieten deze
verdachten het vuile werk doen. zooals schend-
lectuur in elkaar zetten, die te verkoopen en
met deze geschriften onder de arbeiders ln de
groote bedreven tegen Duitschland en de Mus-
sertbeweging te stoken. Naar spr.'s oordeel is
Levie Roodenburg een der hoofdschuldigen uit
dit proces. Hij was het hoofd van een solida-
riteitsgroep en deelde de lakens uit.
Zijn streven was gericht tegen het nat.-socia-
lisme in Duitschland en Nederland en hij heeft
eerlijk bekend, dat zijn doel was de vernietiging
van het nationaal-socialisme. Door hem is de
jongste van de verdachten, de 21-jarige Van der
Steen, eveneens actief voor het communisme ge-'
worden. Zoo jong als hij is. zoo groot was zijn
activiteit. Hij liet zich letterlijk voor elk werk
gebruiken.
In Utrecht werd het dezen verd. te heet onder
de voeten en daarom week hij uit naar Amster
dam, waar hij minder kans had ontdekt te wor
den. Het valsche persoonsbewijs, dat de politie
bij zijn arrestatie op hem vond, wijst er op, hoe
geraffineerd men in zijn kringen te werk ging.
Wat Verstraeten betreft: Spr. had eerst aan
genomen. dat hij aldoor had staan liegen. Daar
om had men zijn vrouw gehoord en toen was
gebleken, dat hij toch voor een deel de waarheid
had gesproken. Zijn aandeel in deze sabotage
actie is minder groot geweest dan van de an
deren. Daarom zal spr. voor hem een mildere
straf vragen.
De figuur Greefkes is psychologisch heel
merkwaardig. Wat hij voor de communistische
partij heeft gedaan, valt niet gemakkelijk in een
zin samen te vatten, maar men kan gerust zeg
gen. dat deze verd. een der eersten uit de partij
is geweest. Dat hij zich in de gevangenis z.g.
tot het nat.-socialisme heeft bekeerd, is als
symptoom interessant, doch heeft voor spr. geen
enkele waarde.
Schuurman was, ondanks zijn raadselachtige
verklaringen, waar niemand en hij zelf het al
lerminst, iets van begreep, in ieder geval com
munistisch georiënteerd. Dat hij meer van deze
affaire wist dan hij thans heeft losgelaten, staat
voor spr. vast. Den Braven heeft openlijk ge
zegd anti-Duitsch te zijn. Dat op zichzelf zal het
Obergericht niet Interesseeren. Dat hy echter
zijn anti-Duitsch zyn op deze wyze heeft mee-
nen te moeten uiten, wordt hem wel kwalijk ge
nomen. De verd. Fallentin heeft, naar is ge
bleken, met deze zaak wel Iets te maken, maar
niet veel. Daarom zal zyn zaak uit dit proces
worden gelicht en zal een nieuw proces tegen
hem begonnen worden, waarbij personen, die
verd. heeft genoemd, betrokken zullen worden.
Aan het einde van zijn requisitoir zeide de
Staatsanwalt .dat hy zich zou houden aan het
geen de verdachten hebben bekend. Dat is al
erg genoeg. Zy hebben zich in zeer ernstige mate
schuldig gemaakt aan overtreding van art- 1
van de verordening tot afweer van sabotage-
handelingen van Oct. 1941 en van art. 8 van de
verordening van den Rijkscommissaris inzake de
Ordnungsschutz. Daar het hier een politiek pro
ces betreft, zal geen clementie worden toege
staan.
Nadat de tolk aan de.verdachten de straffen
had voorgelezen, welke mededeeling uiterlijk
zonder eenige emotie werd aangehoord, was het
woord aan de verdedigers.
ZIJ IS ALLEEN ALS RESERVE TE
BESCHOUWEN.
Betreffende het verzoek van den secretaris
generaal van het Departement van Opvoeding,
Wetenschap en Kuituurbescherming aan de
scholeq om in het uiterste geval hun medewer
king te verleenen by het rooien van aardap
pelen, wordt het volgende bericht.
Zooals in de eerste mededeeling aangaande
de oogsthulp reeds werd bekend gemaakt, zal
de hulp van de schoolklassen die zich daarvoor
hebben opgegeven, alleen worden ingeroepen
in die streken, waar het niet mogelyk zou biy-
ken de aardappelen voor den aanstaanden win
ter tydig te oogsten. Hiervoor zal dan gebruik
worden gemaakt van de schooljeugd uit den
omtrek. Indien eens een afstand per trein of
tram zou moeten worden afgelegd, zal dit
steeds zóó geregeld worden, dat de schooljon
gens, die gedurende den geheelen dag onder
leiding van een leeraar of onderwyzer biyven,
niet te vroeg van huis behoeven en omstreeks
etensty'd weer thuis kunnen zyn. Dit betee-
kent, dat er geen verre reizen met de klassen
ondernomen zullen worden en dat de jongens
ook niet by boeren zullen overnachten, doch ge
woon thuis zullen slapen. De kosten voor even-
tueele vervoermiddelen zullen uiteraard door de
overheid gedragen worden.
De geheele organisatorische regelihg hiervan
berust bij de Nederlandsche Heidemaatschappy
die er voor zal zorg dragen, dat de school
klassen op de plaats van aankomst zullen wor
den opgewacht door één harer vertegenwoor
digers, die de klassen naar de oogstvelden zal
brengen en aldaar op de werkzaamheden toe
zicht kan uitoefenen en technische aanwyzin
gen zal geven. De klassen blyven echter onder
de leiding van den leeraar of onderwyzer.
Uiteraard behoeft er geen vrees te bestaan
dat de jongens als volwassenen zullen worden
beschouwd en dat zij dienovereenkomstig lang-
durigen en zwaren arbeid zullen moeten ver
richten. De overheid is zich in dezen haar
groote verantwoordelykheid bewust, welke ver
antwoordelijkheid zij alleen aanvaardt in de
wetenschap, dat op deze wyze de geheele oogst
veilig kan worden binnengebracht en dat daar
mede de aardappelvoorziening voor ons volk
voor dezen winter is verzekerd.
Er wordt voorts nog de aandacht op geves
tigd, dat, indien door de overheid een beroep
op deze schoolklassen zal worden gedaan, dit
geschiedt buiten het kader van het hier en
daar gebruikelyke landbouwverlof om. Verzoe
ken om landbouwverlof of oogstvacantie voor
leerlingen, die op eigen bedryf of in den om
trek de noodzakeiyke landbouw-werkzaamheden
kunnen verrichten, behooren dan ook niet by
het bureau oogsthulp van het Departement van
Opvoeding Wetenschap en Kuituurbescherming
te worden ingediend, doch moeten nog steeds
gericht worden tot dezelfde instantie als ln
voorgaande jaren. De aanmeldingen van leer
krachten en leerlingen bij het bureau oogst
hulp worden uitsluitend beschouwd als de laat
ste reserve, waarop de overheid in uiterste
noodgevallen een beroep zal kunnen doen.
Ten behoeve van het werk op den akker
worden voor deze jongens vele klompen be
schikbaar gehouden, die na afloop der werk
zaamheden hun eigendom blyven. Ook krygt
iedere jongen, die in dit verband heeft meege-
oogst, aan het einde der week 10 K.G. aard
appelen mee naar huis.
Derde en laatste spreker op de persconferentie,
dezer dagen te Den Haag door den dienst'van
den gemachtigde voor de pryzen belegd, was
mr. J. A. M. Pott, hoofd der afdeeling „prijs-
beheerschingsbesluit". Deze wees erop dat het
tuchtrecht van het prysbeheerschingsbesluit be-
stuurstrafrecht is en als zoodanig afwykt van
het gewone strafrecht. Is dit laatste in het al
gemeen passief van instelling, genoemd tucht
recht stelt zich actief in tegenover het wette
lijke voorschrift. Het bestuursapparaat acht zich
niet alleen verantwoordeiyk voor een goede toe
passing, maar bovendien hiervoor, dat het doel,
hetwelk de wetgever zich heeft gesteld, de grootst
mogelyke repressie, nameiyk onder alle omstan
digheden, wordt bereikt.
Spreker onderscheidde In het algemeen vier
soort verdachten:
a) zy, die te goeder trouw te veel verdienen
(juridisch gezegd: aantoonen, dat zy de over
treding niet hebben kunnen vermyden), b) zy,
die gebrek aan discipline vertoonen, dus tyde-
lijk onwilligen zyn, c) de in normalen tyd
bonafide zakenman, die nu van de tydsomstan-
digheden wil profiteeren, d) de zwarte hande
laar.
Voor elk der vier is een ander strafrecept.
C) en d) worden uiteraard het scherpst aan
gepakt.
By de strafoplegging wordt afgeweken van de
klassieke methode, dat hy het zwaarst gestraft
wordt, die de grootste schuld heeft, en in moreel
opzicht het zwaarste vergryp heeft begaan,. Na-
tuurlyk staan deze factoren ook by de prys-
berechting op den voorgrond, maar even zwaar
weegt en moet wegen de factor, of de over
treding al dan niet begaan is op een voor de
volkshuishouding vitaal punt. Het kan dus ge
makkelijk voorkomen, dat iemand, die minder
schuldig is dan een ander, tocl» veel zwaarder
wordt gestraft, omdat hy werkzaam is op een
terrein, waarop geen enkele inbreuk kan worden
geduld.
Het uitrekenen var de winst, welke in vele
gevallen geschiedt, heeft geen andere bedoeling
dan dat de straf in het algemeen nimmer ge
ringer mag wezen dan de onrechtmatig ver
kregen winst.
De samenwerking met accountants van goede
reputatie van de verdediging is volgens mr. Pott
zeer gelukkig geweest. Bij de advocaten waren
de ervaringen wel eens minder bevredigend. Het
komt voor. dat zy te formalistisch zyn en de
rechtsgeldigheid der voorschriften in twyfel
trekken, waarbij zy dan wel eens vergeten on
de zaak zelf in te gaan.
De pogingen, in verschillende bedryven ge
daan, om de aansprakelijkheid door middel van
contracten op het personeel af te wentelen, zijn
zinloos. Het hoofd van een onderneming biyft
aansprakelyk.
De toenemende werkzaamheden van de afdee
ling prijsberechting blijken uit de volgende cy-
fers. Het aantal behandelde zaken bedroeg ln
1941 in Maart: 446, April: 549, Mei: 1303, Juni:
2006, en ln dezelfde maanden van 1942 resp.
5569, 6126, 6158, 6347.
VERSPREIDE BERICHTEN.
J. C. de Rooy, is op zijn verzoek, met in
gang van 1 October a.s. als burgemeester van
Hilvarenbeek eervol ontslagen.
In aansluiting óp het bericht van gisteren kan
nog het volgende worden gemeld:
Kinderen beneden den leeftyd van 14 jaar
komen niet in aanmerking voor taptemelk, aan
gezien zy reeds bonnen bezitten, welke recht
geven op het koopen van gestandaardiseerde
melk.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat de
onderscheiding tusschen „stad-" en „land"-bon-
nen, welke met ingang van heden in werking
treedt, ook geldt voor de voor taptemelk aan te
wijzen bonnen. Na 3 October as. zullen ter ver-
kryging van taptemelk voor personen van 14
jaar en ouder speciale bonnen worden aange
wezen, welke op de bonkaarten, welke dan in
gebruik zullen worden genomen, zul.Ien voor
komen. Bovendien zullen binnenkort bonnen
„1/7 rantsoen taptemelk" in gebruik genomen
worden, welke, uitsluitend in café's, restaurants,
hotels e.d., recht zullen geven op het koopen
van 1/4 liter taptemelk.
Voorts zullen na 6 September a.s. geen bonnen
meer worden aangewezen van de speciale melk-
kaarten voor personen, die in het zg. „volle melk
gebied" woonachtig zijn. Deze personen zullen
na dien datum op de voor taptemelk aangewezen
bonnen 13/4 liter volle melk kunnen koopen.
Ten slotte wordt er op gewezen, dat, evenals
dit bij de bonnen voor gestandaardiseerde melk
het geval ls. tegen Inlevering van de bonnen
voor taptemelk de hoeveelheid van 13/4 liter
hetzy ineens, hetzij in gedeelten kan worden
gekocht. Wenscht men het rantsoen in gedeelten
te betrekken, dan dient men den bon op den
Zaterdag vóór de week, waarin de bon geldig is,
reeds bij den melkhandelaar in te leveren.
Hotels, restaurants, café's en dergeiyke in
stellingen zullen van de plaatselyke distributie-
diensten toewy zingen voor taptemelk ontvangen
voor het schenken van koffie en thee en voor
keukengebruik. Het publiek zal derhalve voor
genoemde dranken en voor spijzen, die met be
hulp van taptemelk zijn toebereid, geen bonnen
behoeven af te geven.
By beschikking van den secretaris-gene
raal van het departement van financiën
zijn met ingang van heden de in omloop
zynde gangbare zilveren ryksdaalders, gul
dens, halve guldens, kwartjes en dubbeltjes
en de bronzen halve stuivers buiten omloop
gesteld.
Deze munten en de reeds op 6 Maart j.l.
ingetrokken nikkelen stuivers en bronzen
centen kunnen tot en met 19 September
a.s. worden ingewisseld by de kantoren van
de Nederlandsche Bank, de postkantoren,
de bykantoren en hulpkantoren der poste
ryen en de poststations.
VLOTTERE TERUGBETALING DOOR DE
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Dank zij het persoonsbewijs.
Tot nog toe was het by de rykspostspaar-
bank zoo: zonder voorafgaande aanvraag kon
men alleen op het kantoor, waar men was in
geschreven, dadelijk een zeker bedrag (ten
hoogste f.100) op zyn boekje terug ontvangen.
Op dat kantoor alleen berustte n.l. de hand-
teekening van den inlegger, waarmede die on
der de kwitantie moest wórden vergeleken.-
Met handhaving van deze regeling zal, met
Ingang van Maandag a.s., op elke postinrich-
ting in ons land. die voor den volledigen spaar-
bankdienst ls opengesteld, een bepaald bedrag
op dat boekje kunnen worden opgenomen, be
halve door Inleggers onder 15 jaar, gemachtig
den, wettelyke vertegenwoordigers en andere
dan natuurlyke personen (vereenigingen, fir
ma's e.d.) Voorwaarde daartoe is, dat men zyn
persoonsbewys toont.
Het bedrag, dat op een ander kantoor dan
dat van inschryving rechtstreeks wordt terug
betaald, is voorloopig beperkt tot f.50 in zeven
dagen, met dien verstande, dat men ln zeven
dagen in totaal niet meer dan f.100 recht
streeks kan ontvangen.
UITGEBREIDE FABRDEKSDIEFSTALLEN
ONTMASKERD TE HENGELO.
De Hengelosche recherche heeft dezer dagen
een groot succes geboekt by de ontmaskering
van een complot fabrieksarbeiders(sters), die by
een elementenfabriek in Hengelo, waar zy
werkzaam waren, gedurende langen tyd kans
hebben gezien, allerlei in de fabriek vervaar
digde goederen te stelen.
De directie vermiste den laatsten tyd geregeld
verschillende goederen, doch slaagde er niet in
de daders op te sporen. De arbeiders en arbeid
sters hadden nameiyk afgesproken om, wat er
ook zou gebeuren, elkaar niet te verraden. Eerst
toen de politie in de zaak gemengd werd, lekte
alles uit. Niet minder dan 17 personen werden
in de fabriek gearresteerd. Onder hen bevinden
zich enkelen, die 15 jaar en langer bij bedoelde
fabriek in dienst waren.
Men verklaarde, dat de een door den ander
er op attent was gemaakt, hoe gemakkelyk het
zou vallen zoo nu en dan iets weg te nemen en
toen dit enkele malen gebeurd was, werd de
diefstal tot een gewoonte.
Voor duizenden guldens aan batteryen, ano
des, garen. enz. is reeds by de daders thuis aan
getroffen en nog is alles niet achterhaald. De
vrouwelyke verdachten bleken het vooral voor
zien te hebben gehad op het garen, dat in de
fabriek gebruikt wordt om de elementjes in de
batteryen vast te binden. Van dit garen hadden
de meisjes reeds allerlei artikelen vervaardigd
en zöo liepen er in Hengelo jongedames rond
met sokjes truien en kousen, die gebreid waren
van het gestolen garen uit de fabriek.
Van de batteryen e.d., alsook gereedschap, dat
gestolen was, hadden de arbeiders reeds een
groot deel verkocht. Veel ervan is reeds achter
haald. Naar de rest wordt een onderzoek inge
steld. In verband met dit onderzoek worden
binnenkort nieuwe arrestaties verwacht.
De verdachten, die allen een volledige beken
tenis hebben afgelegd, zyn na hun verhoor voor
loopig weer op vriie voeten gesteld.
TUSSCHEN DE BUFFERS BEKNELD
GERAAKT.
De 12-Jarige A. Verhagen, wonende aan den
Zinkerweg te Rotterdam is gisteren tusschen de
buffers van twee goederenwagens, welke by het
veilinggebouw aan den Persoonsdam werden
voorgereden, bekneld geraakt. Het meisje
trachtte op het laatste nippertje tusschen beide
wagons door te springen, doch het kind kwam
met het hoofd tusschen de buffers. In ernstl-
gen toestand ls het naar het ziekenhuis aan
den Coolsingel vervoerd, waar het later is over
leden.
GROOTE BRAND TE WEESP.
Eergisteravond omstreeks kwart over zes is door
onbekende oorzaak brand uitgebroken in de
lompensorteerdery van de firma M. Boers en
Zoon te Weesp.
In korten tijd hebben de vlammen zich door
het Oosteiyk deel van het gevulde fabrieksge
bouw een weg gebaand. Tot ondersteuning
waren de brandweren van naburige gemeenten
en van andere firma's te hulp gekomen.
Duitsche militairen hebben een werkzaam
aandeel genomen in het blusschingswerk.
