De strijd in het Oosten
VRIJDAG 28 AUGUSTUS 1942
No. 25281
83ste Jaargang
Successen der Duifsche troepen
Grieksch zeilschip door Brilsche
duikboot tof zinken gebracht
Verspreide Berichten
V erduisteren:
BINNENLAND
De nieuwe bonnen
Invoering
van het achtste leerjaar
Het rad van Fortuna draaide
Verzorging van kinderen
van leden der Duitsche weermacht
GEMENGD NIEUWS
Een blik in de toekomst
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Teler. Directie en Administratie
25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Leidon.
Pl.verv.: K. Been. Lelden.
Het opperbevel der Duitsche weermacht deelt
met betrekking tot de gevechten ln het Zuide
lijk deel van het Oostelijk front nog mede:
In de straat van Kertsj poogden de bolsjewis
ten met verscheidene schepen, die met vluchte
lingen en materiaal beladen waren, door te
breken.
Door treffers van de Duitsche kustartillerie
en de luchtdoelartillerie werden vijf schepen in
brand geschoten en één schip ernstig bescha
digd.
Ten Zuiden van den benedenloop van de
Koeban staakten de bolsjewisten wegens de
hoog© verliezen, die zij de voorafgaande dagen
hadden geleden, hun tegenaanvallen op de
oprukkende Duitsche en verbonden troepen.
In het gebied van den Kaukasus verbreedden
de Duitsche eenheden haar stellingen, die zij op
de pashoogten hadden veroverd en zuiverden
het gevechtsterrein van haarden van verzet en
uiteengeslagen bolsjewistische gevechtsgroepen.
Tijdens luchtgevechten boven het gebied van
den Kaukasus schoten Duitsche jagers tien
bolsjewistische vliegtuigen neer. Ten Zuidwesten
van Stalingrad is een Duitsche pantserdivisie er
dezer dagen in geslaagd 40 kilometer achter de
vijandelijke stellingen door te dringen. Forma
ties der Duitsche luchtmacht hebben gisteren
wederom de verdedigingsinstallaties van den
vijand in het gebied van Stalingrad met goede
uitwerking met bommen bestookt. 26 pantser
wagens, een benzineopslagplaats en verscheidene
opslagplaatsen van munitie werden vernietigd.
19 stukken geschut werden door voltreffers
buiten gevecht gesteld.
Hoewel het bergterrein in den Kaukasus de
verdediging van den vijand begunstigt, winnen
de Duitsche aanvallen nog steeds aan terrein,
hoewel felle gevechten geleverd worden op de
hoog gelegen stellingen. Als gevolg van de krach
tige Duitsche aanvallen heeft de slag om Sta
lingrad een bijzonder verbitterd karakter aan
genomen. De sovjets probeeren door tegenaan
vallen eenige verlichting te bewerkstelligen.
Stalingrad is door de inrichting van uitgebreide
veldversterkingen tot een vesting gemaakt. Diepe
verdedigingswerken beheerschten tot ver in den
omtrek het voorterrein rondom de stad. Om
daar doorheen te dringen, wordt steeds weer
een bijzondere nieuwe krachtsinspanning ver-
eischt.
De toestand bij Stalingrad is alarmeerend.
hetgeen blijkt uit de jongste berichten uit
Moskou, zoo meldt de „Goeteborg Posten".
Evenals in Moskou en Leningrad zijn ook in
Stalingrad alle weerbare mannen en vrouwen
opgeroepen om schouder aan schouder te strij
den met het geregelde Russische leger. Zij zijn
van wapens voorzien.
In de groote afweergevechten ten Zuidwesten
van Kaloega en bij Rsjef hebben de sovjets weer
op verschillende plaatsen krachtig aangevallen,
zonder een doorbraak te Hunnen bewerkstelligen.
In militaire kringen te Berlijn sprak men
met betrekking tot de gevechten rond Stalingrad
als over den strijd om een „vesting". Het is
gebleken, aldus deze kringen, dat het gelieele
gebied rond Stalingrad zeer hecht versterkt is
en wel op de bekende manier der bolsjewieken:
goed voorbereide veldstellingen, die uiterst
moeilijk te overwinnen zijn.
Naar voorts verklaard wordt zijn de aanvallen
der bolsjewisten in het gebied van Rsjef nog
steeds zeer krachtig. Het succes, dat de
bolsjewisten ondanks hun wekenlange groote
aanvallen daarmede bereikt hebben, bedraagt
naar de meening van bevoegde kringen te Ber
lijn hoogstens eenige kilometers terrein. Blijk
baar, zoo zeggen Duitscho militairen, pogen de
bolsjewisten tegen eiken prijs Stalingrad en den
Kaukasus bij Rsjef te redden. Het onwankelbare
Duitsche verdedigingsfront heeft echter in dit
gebied overal stand gehouden en ondanks hun
hoogen inzet konden de bolsjewisten noch het
lot van Stalingrad noch dat van den Kaukasus
keeren.
EERSTE PLAATSVERVANGENDE VOLKS
COMMISSARIS VAN DEFENSIE BENOEMD.
Volgens den bobjewistischen berichtendienst
meldt Tass, dat de vaad van volkscommissaris
sen der sovjet-unio den legergeneraal Sjoekow
heeft benoemd tot eersten plaatsvervangenden
volkscommissaris van defensie. (D.N.B.).
Aan de Grieksehe kust der Middellandscbe
Zee zijn, naar het D.N.B. verneemt, twee
reddingsboolen met den kapitein en eenige
leden der bemanning van een 200 brt. groot
Grieksch zeilschip aangekomen. Het schip
was met marktprodueten voor dc burger
bevolking van de eene haven naar de andere
onderweg. Bovendien had het 110 mannen
en vrouwen aan boord, allen Grieken.
Onderweg dook plotseling een duikboot naast
het schip op. De kapitein maakte met twee
leden der bemanning een boot in orde en voer
naar de duikboot. Van boord der Britsche duik
boot werd hun toegeroepen uit het schootsveld
te gaan. De duikboot loste toen drie schoten op
het zeilschip, dat met de zich nog aan boord
bevindende 110 passagiers in de golven verdween.
Drie leden der bemanning, die overboord waren
gesprongen, werden met mitrailleurvuur be
schoten, doch wisten zich door duiken aan den
kogelregen te onttrekken. Vervolgens dook de
duikboot en verdween.
VONNIS TEGEN GEBR. ROECHLING
ONGEDAAN GEMAAKT.
Krachtens een wet in het Fransche Staats
blad is het door het militaire gerechtshof te
Amiëns op 24 December 1919 uitgesproken von
nis tegen de industrieelen van het Saargebied
Robert en Hermann Roechling ongedaan ge
maakt. Robert Roechling was tot 10 jaren tucht
huis, 5 jaar verblijfsverbod en 10 millioen francs
boete veroordeeld, Hermann Roechling tot 10
jaar tuchthuis, 15 jaar verblijfsverbod en 10
millioen francs boete. De veroordeelde gebr.
Roechling waren vervolgd wegens beweerden
diefstal, roof en opzettelijke vernieling van
Fransche fabrieken in het bezette gebied. Van
Fransche zijde wilde men het vonnis weliswaar
intrekken wanneer de veroordeelden voor een
Fransche rechtbank wilden verschijnen, maar
daar deze eisch was afgewezen, was het vonnis
tot op heden geldig gebleven en van tijd tot tijd
had de Fransche justitie zelfs nog aangemaand
tot betaling van de 10 millioen francs met in
begrip van de renten en kosten aan de Fransche
schatkist. (DNB.)
CUBA EN DE SPIL.
De regeering van Cuba heeft een besluit af
gekondigd volgens hetwelk aan onderdanen van
de spilmogendheden het Cubaansche burger
recht niet meer kan worden verleend. Verder is
het Duitschers en Italianen verboden het land
te betreden. (D.NP.).
DE HERTOG VAN KENT.
Naar dc Britsche berichtendienst meldt, is
het stoffelijk overschot van den hertog van
Kent uit Schotland naar de kapel van het
kasteel Windsor overgebracht. Daar zal het tot
de definitieve teraardebestelling opgebaard blij
ven. (A.N.P.)
COMMUNISTISCHE PAMFLETTEN BOVEN
BULGAARSCII GEBIED.
Naar het opperbevel van de Bulgaarsche
luchtbescherming officieel bekend maakt, heb
ben in den nacht van 26 op 27 Aug. twee
vreemde vliegtuigen boven Bulgaarsch gebied
gevlogen en daar communistische pamfletten
uitgeworpen met oproepen tegen het nat. so
cialisme en voor „de rechtvaardige zaak van
de sovjet-unie en de geallieerden". De vliegtui
gen werden door nachtjagers in de richting
Sklopje en Zuidelijk Bulgarije verdreven.
((D. N. B.)
PLAATSVERVANGEND BRITSCH MINISTER
VOOR HET MIDDENOOSTEN.
Te Londen is officieel bekend gemaakt, dat
lord Moyne is benoemd tot plaatsvervangend
minister van staat in het middenoosten om den
minister van staat Casey terzijde te staan.
(.D.N.B.)
van hedenavond 20.38 uur
tot morgenochtend 6.45 uur
Dc maan ging hedenmorgen om 9.20 uur
onder en komt weer op om 21.50 uur hedenavond
OP DE B-BONNEN Vz K.G. AARDAPPELEN
MEER.
Voor de volgende week zijn voor het koopen
van de gebruikelijke rantsoenen brood, vleesch
en tabak de bonnen 44 aangewezen. Dit geldt
ook voor aardappelen met dien verstande, dat
het rantsoen op de B-bon (houders van vet
kaarten) is verhoogd van tot 1 kg.
WIJZIGING VAN DE LAGER ONDERWIJS
WET.
Het verordeningenblad bevat een besluit van
den secretaris-generaal van het departement
van opvoeding, wetenschap en kuituurbescher
ming, houdende wijziging van de lager onder
wijswet en van eenige besluiten in verband met
de invoering van het achtste leerjaar aan- de
scholen voor gewoon lager onderwijs. De voor
naamste wijzigingen zijn:
Aan de vakken, waarin aan lagere scholen
bovendien onderwijs kan worden gegeven, wordt
toegevoegd „eenvoudige huishoudkunde".
Het schoolonderwijs wordt onderscheiden in:
a. gewoon lager onderwijs: b. voortgezet ge
woon la-ger onderwijs; c. vervolgonderwijs; d.
uitgebreid lager onderwijs: e. buitengewoon la
ger onderwijs.
Het gewoon lager onderwijs, voor zoover het
geheel of gedeeltelijk uit- openbare kassen wordt
bekostigd, wordt gegeven in scholen met zes
achtereenvolgende leerjaren, het leerplan omvat
de vakken lezen, schrijven, rekenen, Nederland -
sche taal, vaderlandsche geschiedenis, aard
rijkskunde, kennis der natuur, zingen, teekenen.
lichamelijke opvoeding en nuttige handwerken
voor meisjes. Daaraan kan het vak handenar
beid worden toegevoegd.
Het voortgezet gewoon lager onderwijs wordt
gegeven in scholen met ten minste twee achter
eenvolgende leerjaren, aansluitende aan het 6de
leerjaar eener school voor gewoon lager onder
wijs. Het leerplan omvat de vakken lezen tot en
met nuttige handwerken als bovengenoemd.
Duitsche taal, algemeene geschiedenis, handen
arbeid en eenvoudige huishoud kimde, terwijl
daaraan toegevoegd kunnen worden de vakken
landbouwkunde en tuinbouwkunde en met
machtiging van den secretaris-generaal ook een
of beide vakken wiskunde en handelskennis.
Het vak Duitsche taal wordt ten minste gedu
rende vier uren per week gegeven. Van de
verplichting tot het geven van de vakken han
denarbeid en eenvoudige huishoudkunde kan de
secretaris-generaal, den Inspecteur gehoord,
ontheffing verleenen.
Waar de oprichting van een school voor voort
gezet lager onderwijs naar de meening van den
secretaris-generaal niet mogelijk is. kan dit
onderwijs gegeven worden in scholen met ten
minste acht achtereenvolgende leerjaren.
Voor het zevende en de hoogere leerjaren
dier scholen geldt, wat de omvang van het
leerplan betreft, het hiervoren bepaalde-
Tot een school voor voortgezet gewoon lager
onderwijs mogen slechts worden toegelaten
leerlingen, die het zesde jaar van een school
voor gewoon lager onderwijs hebben doorloo-
pen. Tot een school voor uitgebreid lager on
derwijs mogen slechts worden toegelaten leer
lingen, die het zesde leerjaar van een school
voor gewoon lager onderwijs met goeden uitslag
hebben doorloopen en wier ontwikkeling en
aanleg naar het oordeel van het hoofd der
eerstgenoemde school zoodanig zijn, dat met
grond mag worden verwacht, dat zfj het on
derwijs der school voor uitgebreid lager onder
wijs zonder bezwaar zullen kunnen volgen. De
secretaris-generaal kan in bijzondere gevallen
ontheffing verleenen van den eisch. dat het
zesde leerjaar moet zijn doorloopen.
Aan elke school voor voortgezet gewoon lager
onderwijs wordt, het hoofd bijgestaan door ten
minste één onderwijzer, zoodra het aantal leer
lingen een en dertig bedraagt. Voor elk dertig
tal leerlingen boven de een en dertig wordt een
onderwijzer meer vereischt.
Dit besluit is gisteren in werking getreden.
Het. wordt ten aanzien van elke school eerst
toegepast van den dag af, waarop na het in
werking treden van dit besluit op deze school
het eerste nieuwe schooljaar of de eerste nieu
we* schoolcursus aanvangt.
De secretaris-generaal of een door hem aan
te wijzen instantie kan op desbetreffend ver
zoek toestaan, dat dit besluit op een school,
welker schooljaar of schoolcursus in Septem
ber begint, eerst toegepast wordt bij het be
gin van het schooljaar of den schoolcursus.
welke in Sept 1943 begint als het- niet moge
lijk is, het achtste schooljaar voor 1 October
a.s. in te stellen.
DE EERSTE PREMIETREKKING VAN
WINTERHULP.
Het embleem van Winterhulp Nederland dat
gisteravond het podium van de tooneelzaal van
Bellevue te Amsterdam sierde, had ditmaal
.eigenlek een klaver-vier behooren te zijn. nu
daar onder toezicht van notaris J. F. Roden
burg de eerste van de zes premietrekkingen
werd gehouden van de groote Winterhulp-loterij
1942.
De mededeeling, dat aan alle aanwezigen een
gratis lot zou worden uitgereikt, had ongetwij
feld velen aangelokt en de groote zaal was dan
ook goed gevuld, toen de heer W. Eckhard,
kort na 7 uur, namens de leiding van Winter
hulp Nederland de aanwezigen verwelkomde.
Na een korte inleiding begon het rad van
Fortuna te draaien, om allereerst de vijf loten
aan te wijzen, waarop een premie van f. 100
zou vallen. Toen kwam het groote oogenblik
van den avond: de trekking van de hoofdpre
mie ad f. 10.000.
De zes wielen suisden en vol spanning
wachtte het publiek op den uitslag. De houder
van het lot No. 241928 werd.de gelukkige win
naar.
Daarna werden de overige 65 premies van
f. 100 gedraaid. Tijdens de pauze, welke deze
trekking onderbrak, werd aan ieder der aanwe
zigen een lot in de tweede (b) serie uitgereikt,
waarop uiteraard ook een aantal gelukkigen
een kleinen prijs won.
De totale uitslag van de premie-trekking der
le serie (letter a) luidt als volgt:
Hoofdpremie ad f10.000, op No. 421928.
Premies ad f.100 op de Nos.:
54263, 85284. 96233. 104322, 128466, 129941, 130052,
131904, 140961, 147236, 153319, 156321, 175560.
176960, 191365. 199125, 222108, 235374, 237213.
253462, 266230, 326060, 332022, 336282, 340248,
352332, 376788, 388132, 393820, 393905. 422888,
428758. 452615, 466348. 479903, 496194, 496840,
524646, 530804, 534208. 556803, 570161, 572883,
615732, 617256, 627188. 652843, 659781, 708614,
724298, 737717, 750456, 766419, 796346, 800760,
804481, 811089, 826491, 828145, 846814, 856415,
861832, 876328, 896184, 921327. 935257, 941939,
942001, 972835, 986294.
Het verordeningenblad bevat dc volgende ver
ordening van den Führer van 28 Juli j.l. be
treffende de verzorging van kinderen van le
den van de Duitsche weermacht in de bezette
gebieden.
Artikel 1. Tot behoud en ter bescherming
van het rassisch waardevolle Germaansche erf
goed, wordt aan kinderen, die in de bezette
Noorsche en Nederlandsche gebieden door le
den van de Duitsche weermacht zijn verwekt
en uit Noorsche of Nederlandsche vrouwen zijn
geboren, op verzoek der moeder, een bijzondere
ondersteuning en verzorging vanwege instan
ties van de Rijkscommissarissen voor de bezette
Noorsche en Nederlandsche gebieden toegekend.
Artikel 2. De ondersteuning bestaat in het
dragen van de kosten der bevalling, de toeken
ning van steun in de kosten van levensonder
houd aan de moeder gedurende den tijd voor en
na de bevalling, de uitkeering van steun in de
kosten van levensonderhoud voor de kinderen,
de opneming der moeders in klinieken of te
huizen, en met toestemming van de moeders
ook de opneming van de kinderen in tehuizen
alsmede soortgelijke maatregelen.
De nadere bijzonderheden worden geregeld
c.oor de Rijkscommissarissen voor de bezette
Noorsche en Nederlandsche gebieden.
Artikel 3. De verzorging van moeders en
kinderen geschiedt met het doel. dat de moe
ders geen enkel nadeel ondervinden en de ont
wikkeling van de kinderen wordt bevorderd.
Desgewescht wordt aan de moeder een pas
sende werkkring verschaft.
Artikel 4. Voor zoover in overeenstem
ming met het in artikel 2 bepaalde prestaties
worden toegekend, gaan de wettelijke aanspra
ken op onderhoud op het Duitsche rijk over.
Artikel 5. Op verzoek stellen de weer
machtsgerechten met toepassing van het Duit-
;che recht vast, of het lid van de Duitsche
weermacht als vader van het kind moet wor
den beschouwd.
De gewone Duitsche gerechten zijn ten aan
zien van de beslissing over de vaststelling van
het vaderschap, over aanspraken op onderhoud
alsmede andere aanspraken ter zake van het
vaderschap jegens leden van de Duitsche weer
macht onbevoegd.
Artikel 6. De Rijkscommissarissen voor de
bezette Noorsche en Nederlandsche gebieden
worden gemachtigd, met toestemming van den
rijksminister en chef van de rijkskanselarij, een
regeling overeenkomstig die der artikelen 1 tot
en met 5 te treffen ten aanzien van kinderen
van andere in Noorwegen of Nederland te werk
gestelde Rijksduitschers.
Artikel 7. De ch?i' van het oppercommando
van de weermacht wordt gemachtigd de ter
uitvoering en aanvulling dezer verordening
noodzakelijke rechts-.en administratieve voor
schriften in overeenstemming met de betref
fende rijksministers alsmede met de Rijkscom
missarissen voor de bezette Noorsche en Neder
landsche gebieden uit te vaardigen.
De chef van het oppercommando van de
weermacht kan in overeenstemming met den
rijksminister en chef van de rijkskanselarij het
gebied, waarvoor deze verordening van kracht
is. geheel of gedeeltelijk tot andere bezette ge
bieden uitbreiden.
De uitvoering van deze verordening berust
bij den Rijkscommissajis.
WIJZIGING VAN HET BESLUIT OP DE
COMMISSARISSENBELASTING.
Eij besluit van den secretaris-generaal van
het departement van financiën zijn eenige wij
zigingen gebracht in het- besluit op de commis-
sarissenbelasting 1941.
Artikel 1 eerste lid luidt na deze wijziging
als volgt:
Onder den naam van „commissarissenbelas-
ting" wordt een bijzondere belasting geheven
van de belooningen hierna aan te duiden als
commissarisloon door binnenlandsche belas
tingplichtigen, genoemd in artikel 2 van het
besluit op de vennootschapsbelasting 1942
hierna aan te duiden als lichamen voor de
werkzaamheid van hun commissarissen toege
kend.
Voorts wordt artikel 5 gelezen als volgt:
Voor de heffing van de loonbelasting, de in
komstenbelasting en de vennootschapsbelasting
van den commissaris wordt slechts in aanmer-
merking genomen het bedrag, dat na de In
houding wegens de commissar issenbelasting
overblijft.
BURGEMEESTER VAN APELDOORN
ONTSLAGEN.
By besluit van den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied is mr C den Bes
ten met ingang van 20 Augustu- ontslagci
als burgemeestei van Apeldoorn
UITVOERING VAN DE LUCHTBESCHER
MINGSVERORDENING.
In het verordeningenblad is verschenen een
besluit van de secretarissen-generaal van de
departementen van justitie, van binnenland
sche zaken en van sociale zaken ter uitvoering
van de luchtbeschermingsverordening.
Hierin wordt om. bepaald, dat onder het ter
beschikking stellen van goederen ten behoeve
van algemeene doeleinden der luchtbescherming
in den zin van artikel 13 tweede
lid der luchtbeschermingsverordening mede
worden begrepen alle op bevel van de be
voegde instanties getroffen maatregelen ter ca
moufleering, overbrenging van voorraden, ver
plaatsing of stopzetting van bedrijven of in
richtingen om redenen van luchtbescherming.
De kosten van schadeloosstellingen ter zake
worden door het rijk gedragen.
Personen, werkzaam bij den Ned, Volksdienst,
die by luchtaanvallen, telkenmale op bevel van
den plaatselijken luchtbeschermingsleider of
van den door dezen hiertoe gemachtigde, werk
zaamheden verrichten ten behoeve van de so
ciale verzorging der getroffenen, hebben voor
den duur van deze werkzaamheid de rechten en
plichten van de leden van den luchtbescher
mingsdienst. Zij dragen bij hun werkzaamheid
een witten band met opdruk „Nederlandsche
Volksdienst", voorzien van een zegel, om den
linkerbovenarm.
Het gasmaskerbesluit en het vermelde onder
11 van het besluit van 26 Maart 1921 worden
ingetrokken.
Dit besluit is gisteren in werking getreden.
BURGEMEESTER VAN DELFT GAAT HEEN.
Naar wij vernemen zal de heer F. W. van
Vloten binnenkort zijn functie als burgemeester
van Delft neerleggen, ten einde zich geheel te
kunnen wijden aan zijn taak als directeur-ge
neraal van Winterhulp Nederland en landelijk
leider van den Nederlandschen Volksdienst.
CONGRES NAT. CHR.
GEHEELONTHOUDERSVEREENIGING
TE GOUDA.
Nadat aan den vooravond een begroetingsbij
eenkomst had plaats gehad van de uit alle doe
len des lands te Gouda bijeengekomen verte
genwoordigers der afdeelingen van de Nat. Chr.
Geheelonthoudersvereeniging, is eergisteren te
Gouda de algemeene vergadering dier vereeni-
ging gehouden, onder leiding van den vice-
voorzitter ds. P. M. de Jong.
De aftredende hoofdbestuursleden, de heeren
W. Elgersma, burgemeester van Franeker en dr
Joh. van der Spek, directeur-geneesheer van
„Maasoord" te Poortugaal (Rotterdam) werden
herkozen, terwijl in de vacature-B. Biesbergen
te Eindhoven gekozen werd de heer J. J. Smit,
hoofd eener Chr. School te Vianen.
Een door het hoofdbestuur ingediend voorstel
om te komen tot kringvorming werd aangeno
men.
Door ds. J. H. Ledelver en den heer W. El
gersma werden inleidingen gehouden over de
propaganda-actie.
Besloten werd de algemeene vergadering vol
gend jaar te Amsterdam te doen houden.
Aan het eind der vergadering hield ds. Joh.
van der Spek een referaat over: „Geestelijke
Weerstand",
Met een samenkomst in de Kleine Kerk,
waarbij als voorgangers optraden, ds. P. M. de
Jong, uit Zutphen en ds. H. van Dijken, uit
Gouda, is het congres besloten.
NEDERLANDSCHE JEUGD OP VACANTIE
NAAR DUITSCHLAND.
Het aantal kinderen, dat door bemiddeling
van den Nederlandschen Volksdienst naar
pleegouders in de mooiste streken van Duitsch-
land gezonden wordt, neemt steeds toe. Zoo
zullen er in September niet minder dan vier
extra treinen met Nederlandsche jongens en
meisjes vertrekken, die daar zes weken zullen
vertoeven.
Het eerste transport van 550 kinderen uit
Noord Holland reist 1 September af naar
Wurttemberg, het tweede met ongeveer 600 kin
deren uit Amsterdam enkele dagen daarna, op
5 September naar Sudetenland.
Voorts zullen op 16 en 20 September nog
twee treinen met juichende kinderen naar onze
Oosterburen vertrekken.
DRACHTSTER TRAM ONTSPOORD.
Vijf personen gewond.
Gistermiddag tegen half vijf is de Drachtster
tram, die om vier uur in Groningen moest ar-
riveeren, ter hoogte van Peizermade onder de
gemeente Peize ontspoord. De locomotief kan
telde en de eerste personenwagen kwam dwars
over de rails te staan. Beide wagens werden
zwaar beschadigd. De volgende drie wagons
ontspoorden eveneens.
Ter plaatse van het ongeluk werd een groote
ravage aangericht en werden de rails over een
grooten afstand verbogen.
Doordat zich in de voorste wagons slechts
enkele passagiers bevonden, was het aantal ge
wonden niet groot. De machinist D. de Vries
uit Drachten alsmede vier mannelijke passa
giers uit Groningen kregen min of meer ern
stige verwondingen. Het zijn de 25-jarige J.
Bekkering, de 48-jarige F, R. Bos, de 21-jarige
student G. A. Kuiper en de 22-jarige schipper
J. W. Toeben. Allen werden per auto naar het
academisch ziekenhuis te Groningen vervoerd.
Talrijke reizigers moesten te voet hun reis
voortzetten (ongeveer 6 kilometer). Nader is
bepaald, dat tot nader order van de plaats van
het ongeluk naar Groningen bussen zullen
rijden.
TWEE LANDBOUWERS ONDER EEN
MAAIMACHINE.
Beiden ernstig gewond,
Eergistermlddag waren twee landbouwers, ds
gebr. K„ te Deurne bezig met een maalmachine
het koren te maaien, toen plotseling het nog
zeer jonge paard, dat voor het eerst voor dit
werkje werd gebruikt, schichtig werd en op hol
sloeg, Het sprong tegen een der broers op, die
voor de maaimachine kwam te vallen en werd
meegesleurd. De andere broer, die op de maal
machine zat, geraakte met een been tusschen
de machine.
Eerst na 200 meter kwam het paard tot stil
stand. Beide slachtoffers bleken er zeer ernstig
aan toe te zijn. De eene broer had zijn been
op twee plaatsen gebroken, terwijl de andere
zware inwendige kneuzingen had opgeloopen.
Beiden zijn naar het ziekenhuis overgebracht.
Hun toestand is ernstig.
Een gelukkige omstandigheid was, dat opliet
oogenblik van het ongeval, de maaimessen wa
ren uitgeschakeld.
DOODELIJKE VAL VAN EEN LADDER,
Gistermiddag viel de ruim 65-jarige schilder
G. van Bergen te Gennep tijdens zijn werk
zaamheden van een ladder. Hij kreeg zulke
ernstige verwondingen, dat hij enkele oogen-
blikken later overleed. Het slachtoffer was on
gehuwd.
II.
4 1 NE oorlog, waarin de geheele wereld be-
Y I J trokken is, onderscheidt zich in vele
I Jopzichten van vroegere oorlogen. De
huidige gaat gepaard met een algeheele omvor
ming van systemen. Probeerde het kapitalisme
het opkomende socialisme weer in zijn ketenen
te slaan en te regeeren over millioenen, thans
heeft dat socialisme duidelijk doen blijken, dat
het tijdstip is gekomen, waarop deze ketenen
zullen worden afgeschud en de tijd van het
imperialistische kapitalisme tot het verleden
behoort. Twee duistere machten, het kapita
lisme en hét joodsche bolsjewisme, hebben in
dezen eindstrijd een bondgenootschap gesloten
en probeeren de wereld aan hun macht te on
derwerpen. Hauptdienstleiter Schmidt zeide in
zijn groote rede te Amsterdam, 1) dat evenals
in het tijdperk van den Mongolenstorm, waarin
de wereld een ander aanzien kreeg, het er ook
thans om gaat, of de volken van Europa in de
door hen geschapen cultuur zullen voortleven
dan wel vernietigd worden en ondergaan.
Deze worsteling, die tegenwoordig in den
Kaukasus, aan de Wolga en voor Moskou zich
afspeelt, is een worsteling om de vrijheid van
Europa.
Niet genoeg kan de volgende passage uit de
rede van Hauptdienstleiter Schmidt worden ge
lezen en herlezen:
„Indien deze strijd ln het Oosten mocht wor
den verloren, dan is er op het geheele vasteland
geen mensch meer, wien dit niet aangaat. Ieder
zou deze nederlaag moeten ondervinden en be
speuren aan het eigen lichaam. Nu moet nie-
man$ zich verbeelden, dat dit bolsjewisme halt
zou maken voor zijn woning. Ik weet, dat er
thans in Nederland nog altoos menschen zijn.
die willen vergeten, wat het bolsjewisme sedert
het jaar 1917 onder de volken in het Oosten
heeft aangericht. Het geheele cultureele en
sociale leven heeft men dezen volkeren ontno
men, Volslagen verdelgd werd ieder, die het
slechts waagde een woord te zeggen over den
vroegeren tijd van het tsaristische Rusland,
Massa-executies van ongeloofelijken omvang
werden voltrokken, waartegenover de Fransche
revolutie slechts het werk van leeken en begin
nelingen is geweest. Tien tot vijftien millioen
menschen en nog meer werden uitgemoord.
Dertig millioen stierven den hongerdood, daar
men volgens de marxistische theorie probeerde
den bodem, die geslachten lang door gezinnen
werd bewerkt, thans in een communistisch kol-
gozenstelsel te persen. Voorts werden 20 millioen
menschen gedeporteerd en gingen in de Noorde
lijke ijswoestijnen en in de Siberische steppen de
vernietiging tegemoet. Wat overgebleven is, is
een zielloos mensch."
Velen schijnen thans plotseling vergeten te
zijn, waaróver zij vroegerruim twee jaren
geleden nog zoo verontwaardigd waren. De
oorlog tegen het dappere Finland was in Ne
derland aanleiding tot het houden van speciale
kerkdiensten. Mannen en vrouwen van allerlei
rang en stand togen uit om iets te doen voor
dat dappere Finsche volk, dat door dien sovjet
werd overrompeld en overweldigd. Is men dat
allemaal vergeten? Eén vraag slechts: Speelde
men toen de rol van huichelaar of nu?
Het eenige antwoord is, dat een houding als
vóór twee jaren nu niet past, omdat men blind
wil zijn voor het huidige wereldgebeuren. Moge
de rede van den heer Schmidt in dat opzicht
verhelderend werken!
Europa wil blijven voortleven en daarom stor
men Duitsche troepen zegevierend voorwaarts
met aan huri zijde ook Nederlandsche vrijwil
ligers. En dit alles geschiedt ter beveiliging van
Europa. Wat doet niet-nationaal-soclalistisch
Nederland? Hauptdienstleiter Schmidt gaf
hierop het antwoord: „Op een oogenblik, waarop
het Duitsche volk honderdduizenden zijner
beste zonen offert voor de toekomst van Europa,
ls het onverdragelijk, dat in een land menschen
probeeren in vrijwel ongestoorde gezelligheid te
leven en zich over te geven aan de rust. Aan
wie danken deze menschen hier in Nederland
hun leven dan eigenlijk wel? Aan hun eigen
prestaties zeer beslist niet,"
Het is de groote verdienste van den Führer
en zijn nationaal-socialistische idee, dat hij ons
werelddeel heeft behoed voor den stormloop der
bolsjewisten, die Europa willen slaan ln de ke
tenen van knechtschap. Ook Nederlandsche
mannen zetten zich in. Nederlandsche natio-
naal-socialisten, die nooit moede zijn zich voor
de gemeenschap op te offeren. Het bolsjewisme
gaat zijn vernietiging tegemoet, Duitsche duik-
booten en vliegtuigen voeren in het Westen
hun succesvollen strijd, terwijl dc soldaat aan
Europa's Westkust zijn paraatheid heeft be
wezen.
Het oogenblik zal aanbreken, waarop het
Avondland in oude schoonheid weer zal op
staan. de edele kunsten weer zullen beoefend
worden en der menschheld een lange vrede zal
zijn beschoren. Hauptdienstleiter Schmidt be
sloot zijn rede met de volgende overtuigende
woorden: „Overwinnen zal het nationaal-socia-
lisme in ieder geval. Wij zullen de laatste batal
jons in het veld brengen en daarmede ook den
een of anderen dag deze worsteling beëindigen.
Smeeken wij van den Almachtige den zegen af
voor den Führer, Adolf Hitler, en voor al zijn
soldaten."
Het is de kameraadschap, die voortspruit uit
het geloof in de nationaal-socialistische idee,
en het mogelijk maakt tot groote dingen in
staat te zijn. Moge deze kameraadschap spoedig
bij lederen Nederlander aanwezig zijn, opdat
dan met overtuiging en opoffering de toekomst,
waarop Hautdienstleiter Schmidt een blik heeft
gericht, van ons Vaderland kan worden opge
bouwd onder leiding van hem, die reeds jaren
ijvert voor de vernieuwing van zijn Volk!
1) Onder den titel „Bouwers of doodgravers"
brachten wij gisteren onze eerste beschouwing
over deze rede.
GEBOREN Wilhelmus Johannes z. van W.
J. Stokkel en A. Bavelaar Cornelia Maria
Jacoba dr. van L. A. Schrler en A. M. Zwetsloot
Petrus Leonardus Adreas z. van W. J. Overdevest
en I. F. Dlepold.
ONDERTROUWD J. G. L. Tervooren Jm. 22
jaar en K. de Boer Jd. 21 jaar A. Chaudron Jm.
29 Jaar en J. M. Huijgens jd. 27 Jaar.
GETROUWD J. A. van Duren jm. en J. L.
Veenhoff Jd.
OVERLEDEN B. Grlekspoor man. 54 Jaar
L. G. van Marls zn. 19 uren A. de Bolster man
41 Jaar J. Regenboog wed. van F. H. de Bruljn
76 Jaar.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
AARDSCHOK IN ALBANIË.
Gisterochtend heeft een aardschok het stadje
Pesjkopija in Noord-Albanië vrij ernstig be
schadigd, zoodat 80% der huizen niet meer be
woonbaar zijn.
De aardschok duurde enkele seconden en
werd ook te Tirana en in andere Albaanscha
steden gevoeld. Tal van dorpen leden aanzien»
lijke schade. Volgens de eerste berichten zon»
den er talrijke dooden en gewonden zijn. BB
regeering heeft terstond hulp gezonden.
