8;. s Jaargang
WOCHSDAC 5 AUGUSTUS 1942
No. 25261
De Duitsche successen in het Oosten
Bekendmaking
Bevordering
der Landbouwproductie
Het Koebangebied Jekatarinofska bezet
De verdediging van de
Europeesche kust
Gandhi over de Britsche voorsieüen
Verspreide Berichten
BINNENLAND
Nieuwe besfuursindeeling op Java
Verbod lof hef houden van duiven
STADSNIEUWS
Verplichte aangifte van rijwielen
Reist niet op Zaterdagmiddag
RECHTZAKEN
Uitspraak in de Tilburgsche
vergiftigingszaak
Onderwijs en voorlichting voor de boeren
V erduisteren:
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
2504i lijnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden.
Pl.verv.: K. Been. Leiden.
Naar het opperbevel der Duitsche weer
macht met betrekking tot de gevechten in het
gebied ten Oosten van de Zee van Azof mede
deelt, zyn de Duitsche troepen den derden
Aug. ondanks verbitterden afweer der bolsje
wisten tot in de stad Jekatarinofska doorge
drongen en hebben deze in stormloop genomen.
Om deze niet ver van de bocht van Jeisk lig
gende plaats te bereiken, zijn de Duitsche
infanteristen in vermetelen opmarsch zwem
mend over de rivier Jeja getrokken.
In verband met het feit, dat Duitsche troepen
de Koeban bereikt hebben, deelt het opper
bevel der Duitsche weermacht mede, dat de be
langrijkste grondstoffen van het Koebangebied
petroleum, ijzererts en cementmergel zijn. De
productie van aardolie en de levensmiddelen
nijverheid zijn de belangrijkste takken van in
dustrie. In de stad Worosjilofsk bevindt zich een
aantal belangrijke fabrieken, vooral op het ge
bied van levensmiddelen-, metaal- en textiel
industrie.
AANVALLEN OP WORONESJ AFGESLAGEN.
Van Duitsche militaire zijde wordt voorts me
degedeeld:
Sinds vier weken is Woronesj stevig in Duit
sche handen. Alle pogingen der bolsjewieken,
deze belangrijke stad door massale aanvallen
van talrijke divisies en pantserbrigades te
heroveren, yerden door den Duitschen afweer
verijdeld. Ruim 800 pantserwagens verloren de
bolsjewieken bij de Duitsche afweergevechten
alleen in dezen gevechtssector. Duizenden en
nog eens duizenden bolsjewieken bleven voor de
Duitsche stellingen dood liggen. Een Duitsche
divisie, overwegend bestaande uit Opper-Sile-
zische infanteristen, heeft aan het bruggehoofd
van Woronesjdagenlang stand gehouden tegen
de aanvallen van 6 vijandelijke divisies en 3
pantserbrigades. Tot 36 malen per dag herhaal
den de bolsjewieken hun aanvallen, die alle
mislukten door het geconcentreerde afweervuur
der Duitsche wapens. Ook het optreden van
sterke artillerie en luchtstrijdkrachten vermocht
den bolsjewieken geen succes te bezorgen.
GENERAAL-MAJOOR JULIUS VON BERNUTH
GESNEUVELD.
Midden in een geweldige operatie is generaal-
majoor Julius von Berauth als chef van den
generalen staf van een pantser leger gesneuveld.
Hij is van een vlucht naar een ver in den rug
van den vijand opgerukt pantsercorps, dat hij
persoonlijk een belangrijk bevel wilde brengen,
niet teruggekeerd. Dagenlang bleven alle na
sporingen vergeefsch, tot eindelijk in de einde-
looze verte van het Zuidrussische land Duitsche
soldaten den dooden commandant met zijn
piloot naast de verpletterde machine vonden.
Hij moest ter uitvoering van zijn opdracht over
een gebied vliegen, waar op dien dag nog ge
streden werd en waarboven nog vijandelijke
vliegtuigen cirkelden. Als schitterend voorbeeld
staat hij voor zijn soldaten: een krachtige per
soonlijkheid, die allen boeide, een soldaat uit
roeping, die trotsch de „bloedorde" droeg, een
generaal, die zich reeds in den Poolschen veld
tocht had onderscheiden, in Frankrijk door zijn
dapperheid het ridderkruis verwierf en in den
Russischen winter in een der belangrijkste sec
toren van het geheele Oostelijke front op een
verantwoordelijken post streed, en die thans op
het groote offensief in het Zuiden als eerste
adviseur den opperbevelhebber van een pantser-
leger ter zijde stond. (D.N.B.).
ENORME WERKEN AANGELEGD.
Eenige dagen geleden hebben de Duitsche
Rijksminister voor bewapening en munitie.
Speer, en de commandant van de Leibstandarte
Adolf Hitler", de generaal der Waffen-S.S.,
Dietrich vergezeld van den marinebevelhebber,
eenige der krachtigste versterkingswerken be
zocht, die tot verdediging van de kust van het
Europeesche vasteland zijn aangelegd, zoo ver
neemt het DN3. van militaire zijde.
Beveiligd door onvernielbaar schijnende nng-
kazematten met meterdikke wanden van gewa
pend beton, omgeven door een kring van batte
rijen tot beschieting van kleine doelen op zee
en vijandelijke vliegtuigen, staan de stukken
der batterijen verdragend geschut. Voor en
achter deze reusachtige stukken geschut rijt
zich batterij aan batterij. Uit de lucht, van
land noch van zee uit, is iets opvallends te zien.
Ei- is echter geen doode hoek, de draagwijdte
der stukken van de eene batterij doorsnijdt die
van de volgende. De aanvaller kan landen,
waar hij wil, hij wordt in elk geval gepakt:
allereerst door de mijnversperringen op zee,
door de zoeklichten en het vuur der zwaarste,
zware middelzware en lichtere marine-artil
lerie. Zou het afzonderlijken aanvallers toch nog
gelukken er door te komen, dan wachten nieuwe
wapens en afweermaatregelen op hen: land
mijnen, zwaar gebetonneerde machinegeweer
nesten. prikkeldraadversperringen en vervolgens
handgranaten, vlammenwerpers en handvuur
wapens. Voor het geval de aanvaller en de voor
keur aan mocht geven troepen uit de lucht te
doen landen, zijn de versterkingswerken in staat
naar voren, naar achteren, naar links en naar
rechts gelijktijdig aanvallen van allerlei aard
af te slaan. Onmiddellijk achter de verster
kingswerken der marine beginnen de diepe ver
dedigingslinies van het leger en de luchtmacht.
HET JUK AFSCHUDDEN.
De Britsche berichtendienst publiceert den
tekst van het besluit, dat Gandhi aan de werk-
commissie van het Voor-Indische Congres heeft
voorgelegd. Gandhi zegt daarin, dat de voor
stellen van het Britsche oorlogskabinet, die door
Sir Stafford Cripps uiteengezet zijn, het Brit
sche imperialisme als nooit te voren in al
zyn naaktheid onthuld hebben. De commissie
is van meening, dat Engeland niet in staat is
Indië te verdedigen en dat er een eeuwige strijd
tusschen ae belangen van Indië en die van
Engeland bestaat. Omdat Engeland jegen3 In
dië nog steeds een politiek van wantrouwen
voert, is er geen reden, waarom de verdediging
van indië niet zou worden toevertrouwd aan de
gekozen vertegenwoordigers van Indië.
De deelneming van Indië aan den oorlog, al
dus Gandhi, heeft niet den steun der Indi
sche bevolking, maar is een zuiver Britsche
daad. Als Indië vrij wordt, zal het waarschijn
lijk zijn eerste stap zijn met Japan te onder
handelen. De commissie is daarom van mee
ning. dat de Engelschen zich uit Indië moeten
terugtrekken. De problemen van minderheden
in Indië zijn een werk der Britsche regeering en
zij zouden mèt de Engelschen verdwijnen.
Op grond van dit alles verzoekt de commissie
Engeland in het belang van zijn eigen veiligheid,
de veiligheid van Indië en de zaak van den
wereldvrede, Indië vrij te laten, zelfs als En
geland geen afstand doet van al zijn Aziatische
en Afrikaansche bezittingen.
De commissie wenscht het Japansche volk en
de Japansche regeering de. verzekering te geven,
dat Indië geen vijandschap tegen Japan of
tegen een anderen staat koestert.
Naar Reuter uit Bombay meldt, zou Gandhi
zich bereid hebben verklaard deel te nemen aan
een door den liberalen leider Saproe voorge
stelde ronde-tafel-conferentie. (D.N.B).
ENGELSCH VLIEGTUIG IN ZWEDEN
NEERGESTORT.
De afdeeling luchtafweer van den Zweedschen
defensiestaf heeft bekend gemaakt, dat een
Engelsch vliegtuig gistermiddag bij Funaes-
dalen in de provincie Jaemtland over de Zweed-
sche grens vloog en terstond daarop op Zweedsch
gebied neerstortte. De bestuurder kon zich met
de parachute in veiligheid brengen en werd
door Zweedsche militairen gearresteerd.
NIEUWE GENERAAL-KWARTIERMEESTER
IN ENGELAND.
Het Britsche ministerie van oorlog maakt be
kend, dat luitenant-generaal sir Riddell Webster
de opvolger zal zijn van generaal sir Walter
Venning als generaal-kwartiermeester van het
leger.
Webster is de man, die bij den Britschen af
tocht uit Duinkerken den terugkeer van de
Britsche expeditiestrijdkrachten naar Engeland
organiseerde. Hij aanvaardt zijn ambt op 14
Augustus. (D.NB.).
Het D.N.B. meldt uit Tokio, dat de Ja
pansche militaire autoriteiteft op Java een
nieuwe bestuursindeeling ingevoerd hebben.
Volgens deze nieuwe indeeling worden de
■e.g. Oostelijke, Centrale en Westelijke pro
vincies, zooals zij onder Nedcrlandsch be
stuur bestonden, opgeheven.
Java en Madoel-a worden thans verdeeld in
de gebieden Djokjakarta en Soerakarta als
mede in 17 provincies en een district Batavia.
Elk der provincies is onderverdeeld in prefec
turen, districten, steden en dorpen. Zooveel
mogelijk zullen de oude bestuursbepalingen be
staan blijven. Voor de acht provincies van Su
matra hebben de Japansche militaire autori
teiten aldaar Japansche gouverneurs benoemd.
In het Verordeningenblad is opgenomen een
verordening van den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied, houdende verbod
tot het houden van- duiven.
Hij die duiven houdt, moet deze binnen een
week slachten, de pooten, waaraan een ring is
bevestigd bij den burgemeester inleveren en
zijn slag onverwijld sluiten, waarna de burge
meester de slagen verzegelt en onderzoekt of de
ringen van alle ten gemeentehuize geregistreer
de duiven zijn ingeleverd.
De in- en uitvoer van duiven is verboden.
Hij. bij wien een duif binnenvliegt of die op
andere wijze een duif daadwerkelijk in zijn
bezit krijgt, moet deze met de zich bij de duif
bevindende berichtkokers en mededeelingen, aan
den dichtstbijzijnden burgemeester afgeven.
Pootringen en dergelijke mogen niet worden af
genomen.
De burgemeester dient er voor zorg te dragen,
dat duiven zonder eigenaars of verwilderde dui
ven onverwijld worden gedood.
Hij, die opzettelijk of door zijn schuld
in strijd handelt met een bepaling van deze
verordening, wordt gestraft met gevangenisstraf
van ten minste drie maanden, doch ten hoogste
van vijf jaar; in bijzonder ernstige gevallen kan
tuchthuisstraf van ten minste een jaar, doch
van ten hoogste vijftien jaren worden opgelegd.
Hij, die kennis krijgt van het ongeoorloofde
houden van duiven en zulks niet onverwijld aan
den burgemeester- aangeeft, wordt gestraft met
gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren.
De bepalingen van deze verordening zijn niet
van toepassing ten aanzien van:
a. duiven, welke door de Duitsche Weermacht
worden gebruikt, of in* beslag zijn genomen;
b. duiven, welke door den Rijkscommissaris
(Commissaris-Generaal voor Financiën en Eco
nomische Zaken) wegens haar bijzondere fok
waar-de zijn vrijgesteld en met betrekking tot
welke de aan de vrijstelling verbonden voor
waarden worden nagekomen;
c. duiven, welke in dierentuinen worden ge
houden, op een zoodanige wijze, dat zij* niet
kunnen wegvliegen;
d. lachduiven, welke in afzonderlijke kooien
worden gehouden.
Deze verordening treedt in werking op Vrijdag
7 Augustus, op welken datum de verordening
140/1941 betreffende het houden van duiven
buiten werking treedt.
INTREKKING BESLUIT WAARDE
VERMEERDERINGSBELASTING.
Bij besluit van den Secretaris-Generaal van
het Departement van Financiën is te rekenen
van 7 Mei jM. ingetrokken het besluit op de
waardevermeerderingsbelasting 1940 met de be
palingen ter uitvoering daarvan. Dit geldt
niet voor de dan reeds verschuldigde belasting
en begane strafbare feiten.
WIJZIGING WETBOEK VAN STRAFRECHT.
Bij besluit van den Secretaris-Generaal van
het Departement van Justitie is in het Wet
boek van Strafrecht een nieuw artikel 248a in
gevoegd, waarbij op bloedschande een gevan
genisstraf van ten hoogste vijf jaren wordt ge
steld.
IN HET OOSTEN
Ergens in het Oosten werkt de Nederlandsche
Ambulance. Ergens in het Oosten worden ge
wonde strijders liefderijk opgenomen en ver
zorgd. Ergens in het Oosten toont Nederland
zijn waren aard. daar wordt met de daad be
wezen, dat Nederland een land is waar de lief
dadigheid, de hulpvaardigheid n de offerzin
hoog gehouden worden.
Ook op u Nederlander rust de plicht er voor
te zorgen, dat het deze ambulance aan niets
ontbreekt.
Stort daarom uw bijdrage op girorekening
87600, Nederlandsche Ambulance. Koninginne
gracht '22, 's-Gravenhage.
TIJDSTIP EN PLAATS WORDEN NADER
BEKEND GEMAAKT.
Wij vestigen er de aandacht op, dat heden is
afgekondigd en in werking getreden de veror
dening van 5 Augustus 1942 houdende verplich
ting tot aangifte van rijwielen.
De verordening luidt:
Artikel 1. Elk in het bevolkingsregister van
de gemeente Leiden opgenomen hoofd van een
gezin, hoofd van een samenwoning of afzon
derlijk levend persoon in den zin van art. 2
dezer verordening is verplicht:
a. Ten tijde en ter plaatse, als door den
Burgemeester nader bij openbare kennisge
ving zal worden bepaald, door invulling en
onder'teekening van een daartoe namens den
Burgemeester te verstrekken formulier, aan
gifte te doen van het aantal al dan niet.,
bruikbare heeren- en (of) damesrijwielen
en (of) belangrijke onderdeelen daarvan,
waarover genoemd hoofd (persoon) en (of)
de tot zijn gezin of samenwoning behooren-
de personen op 1 Juli 1942 de beschikking
hadden en van de sedert dien datum tot
op het tijdstip van deze aangifte in het
aantal dier rijwielen en (of) onderdeelen
eventueel plaats gehad hebbende wijzigin
gen:
b van den aan- of verkoop van rijwielen
of belangrijke onderdeelen daarvan na de sub
a bedoelde aangifte zoo spoedig mogelijk, doch
uiterlijk binnen tweemaal vier en twintig uren,
schriftelijk kennis te geven aan' den Commis
saris van Politie.
Van de aangifte wordt den aangever van ge
meentewege een ontvangstbewijs verstrekt.
De bovenbedoelde verplichtingen gelden niet
voor Rijksduitschers.
Art. 2. Voor de toepassing van deze ver
ordening wordt verstaan onder:
a. „gezin":
lo. de samenwonende echtgenooten, eventueel
met de inwonende, al dan niet gehuwde, kin
deren, stief- en pleegkinderen daaronder be
grepen;
2o. de met zijn (haar) al dan niet gehuwde,
kinderen, stief- en pleegkinderen daaronder be
grepen, samenwonende man of vrouw;
b „samenwoning": elk geval, waarin perso
nen op andere wijze dan in dit artikel onder a
bedoeld, een huishouding vormen;
een en ander voor zoover a en b betreft met
dien verstande, dat inwonende, tot persoonlijke
of huiselijke diensten gebezigde, personen ge
acht worden mede tot het ..gezin" resp. de
.samenwoning" te behooren;
c. „hoofd van het gezin":
lo. in het geval, bedoeld onder a, lo. de man;
2o. in het geval, bedoeld onder a, 2o. de man
of de vrouw;
d. „hoofd van de samenwoning": de oudste
in leeftijd, of, indien de samenwoning plaats
heeft in gestichten, inrichtingen en ziekenhui
zen en dergelijke het hoofd daarvan of de door
hem daartoe aangewezen persoon;
e. „afzonderlijk levend persoon": ieder, die
krachtens de bovenstaande bepalingen niet deel
uitmaakt van een gezin of van een samenwo
ning.
Art. 3. Niet nakoming van de in artikel 1
bedoelde verplichtingen wordt gestraft met
hechtenis van ten hoogste twee maanden of
geldboete van ten hoogste drie honderd gulden,
alsmede verbeurdverklaring van de voorwerpen,
waarmede de overtreding is gepleegd, voor zoo
ver zij den veroordeelde toebehooren.
De verordening is voor ieder gedurende drie
maanden ter lezing nedergelegd ter Secretarie.
De heeren C. J. de Graaf, L. J de Koning,
J. Welling en N. Zandvliet, allen alhier, zijn
geslaagd voor het practijk diploma boekhouden
(associatiediploma)
In verband met de overstelpende druk
te, die de spoorwegen door de tiendui
zenden vacantiegangers te verwerken
krijgen, wordt van bevoegde zijde op het
volgende gewezen:
Den vacantiegangers wordt in hun
eigen belang verzocht, zoo weinig moge
lijk gebruik te maken van den Zaterdag
middag om te reizen, daar de treinen
dan overbelast zijn. Dit advies klemt te
meer voor reizigers naar de Veluwe, die
gebruik zouden willen maken van de
aansluiting uit Amersfoort richting Apel
doorn te 15.04 (trein no. 1841) en richting
Zwolle te 15.00 (trein no. 1509).
Aan hen, die absoluut 's Zaterdagmid
dags moeten reizen, wordt aangeraden
van de speciale „seizoentreinefi" gebruik
te maken, die, in verband met de vacan-
tiespreiding, reeds van 4 Juli af in dienst
gesteld zijn.
Voor de andere reizigers verdient het
aanbeveling te trachten 's Zaterdagmid
dags voor 12 uur de plaats van bestem
ming te bereiken, of te reizen na 19 uur.
's Zondags worde bij voorkeur tusschen 6
en 10 uur of tusschen 12 en 17 uur ge
reisd. Echter niet na 19 uur. Bussen rij
den er, zooals bekend 's Zondags niet.
Het bureau van den Weermachtsbevelhcbber in Nederland deelt mede:
De vele woorden, die op het oogenblik vooral in de vijandelijke propaganda gewijd
worden aan de oprichting van een „tweede front" aan de Europeesche Westkust en
vermoedelijk ook wel in Nederland, en de hiermede door den vijand uitgesproken
hoop, in dat geval op steun van de bevolking te kunnen rekenen, geven aanleiding,
om de Nederlandsche bevolking op de meest dringende wijze te waarschuwen.
Iedereen moet er zich van bewust ziju, dat hij met zijn leven speelt, wanneer hy
in geval van een vijandelijke landingspoging dc geringste poging zou wagen, den
vijand te helpen of hem ook slechts indirect te begunstigen. In aller herinnering
zullen nog wel leven de gebeurtenissen die hebben plaats gehad na het neerkomen
van Engelsche vliegers, die door de bevolking van geld en kleeding zijn voorzien, en
verborgen gehouden werden, en welke gebeurtenissen ten slotte tot doodvonnissen te
gen de betrokkenen geleid hebben.
Wanneer ooit een Engelschman of een zijner bondgenooten Nedcrlandsch grond
gebied betreedt, hetzij aan de kust of in het achterland, dan geldt er voor de be
volking slechts één gebod: iedereen blijve thuis en zoeke bij luchtgevaar, zoo moge
lijk in schuilkelders zelf, bescherming tegen de gevechtshandelingen. Wie de straat
op gaat, stelt zich bloot aan het gevaar te worden doodgeschoten. Wie den vijand be
gunstigt, moet eveneens de gevolgen daarvan dragen!
De ervaring leert, dat een dergelijke waarschuwing nooit vroeg genoeg kan worden
verstrekt. Mocht het op Nederlandsch grondgebied tot gevechtshandelingen komen,
dan zal de bevolking door aanplakbiljetten, de radio of op andere passende wijze
nog nadere nauwkeurige voorschriften verkrijgen hoe zy zich zal hebben te gedragen.
PRIJZENBESCHIKKING 1942
ZOETWATERVISCH.
In de Staatscourant van 4 Augustus 1942 is
opgenomen de Prijzenbeschikking 1942 zoetwa-
tervisch, welke met ingang van 5 Augustus 1942
in werking treedt en waarin, in tegenstelling
met de Prij zenbeschikking 1941 voor zoetwater -
visch, de bepaling is opgenomen betreffende de
doorberekening van transportkosten, indien
meer dan een groothandelaar in het distribu
tieproces is ingeschakeld. De tweede groothan
delaar mag de transportkosten van den eersten
groothandelaar af naar den kleinhandelaar, aan
laatstgenoemden in rekening brengen. Met het
geval van den rooker, di versche aal en paling
al dan niet via den afslag betrekt en deze aal
en paling gerookt of gestoomd via den groot
handelaar aan den kleinhandelaar verkoopt,
is rekening gehouden. Voor den rooker tevens
kleinhandelaar is een regeling getroffen.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Bij besluit van den Secretaris-Generaal
van het Departement van Justitie is in ver
band met de verandering in de inrichting van
den politiedienst der gemeente 's-Gravenhage,
waardoor zijn werkzaamheid overbodig is gewor
den, met ingang van 1 October 1942, eervol
entslag verleend aan P. Kramer als commis
saris van politie te 's-Gravenhage.
Bij besluit van den Secretaris-Generaal van
het Departement van Justitie is benoemd tot
advocaat-generaal bij het Gerechtshof te Arn
hem, mr. H. A. J. Reumer, substituut-officier
van justitie bij de Arrondissements-Rechtbank
te Rotterdam.
HANDELSREGISTER K. v. K.
Nieuwe inschrijving: Technisch Bureau v/h.
Van Duuren (Beperkende Bepalingen), Mare 74,
Leiden. Handel in technische artikelen, oliën en
vetten. Vennooten: P. J. J. Verschoor en A. H.
van Brero, Leiden (Huwelyksche voorwaarden).
Wijzigingen: Leidsche Goud- en Zilverhandel
van Rossum du Chattel en Driessen N.V., Bree-
straat 95, Leiden. Bovengenoemde N.V. is met
ingang van 23 Juli 1942 in liquidatie getreden.
Vereffenaar: mr. F. J. J. Trapman, Leiden.
Naamlooze Vennootschap Technisch Bureau
voorheen Van Duuren, Lange Mare 74, Leiden.
Bovengenoemde N.V. is met ingang van 1 Juli
1942 in liquidatie getreden. Vereffenaar: P. J. J
Verschoor, Leiden. Bovengenoemde N.V. heeft
al haar bezittingen en belangen, alsmede ver
plichtingen ingevolge het Overdrachtsbesluit
1942 overgediagen aan: Technisch Bureau v/h.
Van Duuren.
VIJFTIG JAAR GETROUWD.
Woensdag 19 dezer hopen onze stadgenooten
Frans Wiggers en mej. Maart je van Os, wonende
Heerensingel No. 50, het feit hunner gouden
echtvereeniging te herdenken Beiden zijn on
danks hun 74, respectievelijk 78 jaren nog kras
en flink ter been, zoodat de ongemakken van
den ouden dag hun nog geenszins drukken. De
bruidegom was gedurende meer dan 4q jaar als
ploegbaas werkzaam bij de Ned. Spoorwegen,
waarvan eenige jaren te Zwammerdam, doch
verreweg den langsten tijd hier ter stede.
Bij het bereiken van den 65-jarigen leeftijd,
thans dus bijna 10 jaar geleden, werd hij op
pensioen gesteld. Moge het het gouden bruids
paar gegeven zijn daarvan nog tal van jaren
in gezondheid te profiteered
CARILLONCONCERT.
Het programma van het carillonconcert, at
morgenavond van 2021 uur door den beiaar
dier Fred, de Nie zal worden gegeven, luidt als
volgt: 1. Praeludium en Fuga, Matth. v. d.
Gheyn; 2. Klokke Roeland, J. de Stoop; 3. Om
dat ik Vlaming ben, M. Matthijssens; 4. De
Vlaamsche leeuw, K. Mirij; 5. Fantasie, lied en
Fughetta over het Valeriuslied "Glyck den
grootsten rapskok, R. Heering; 6. Nieuw liede
ken tot lof van Friesland. Jacques Bredeman;
7. Sentsch treye, Ffiesch dansliedje; 8. Het
Friesche volkslied (componist onbek.); 9. Ave
Maria, Jef Denijn; 10. Ihr Gestirn, ihr hohe
Lüfte, J, S. Bach; 11. Goede nacht, Cath. van
Rennes.
VERDACHTE VEROORDEELD TOT 15 JAAR
GEVANGENISSTRAF.
De Bredasche rechtbank heeft hedenmorgen
uitspraak gedaan in de Tilburgsche vergifti
gingszaak en den 29-jarigen bakker J. van H.
uit Tilburg, die er van verdacht werd zijn vrouw
met rattenkruid vergiftigd te hebben, veroor
deeld tot een gevangenisstraf van 15 Jaar en de
ter-beschikking-stelling van de regeering.
De officier van justitie, mr. C. Kneepkens, had
levenslange gevangenisstraf geëischt. De verde
diger mr. A. Dirven had evenwel vrijspraak ge
vraagd.
De taak der Directie van den
Landbouw.
In aansluiting op de rede van den directeur-
generaal van den landbouw over de resultaten
van de voor de voedselvoorziening gevoerde ac
tie, over het scheuren van grasland, den kool-
zaadverbouw, enz., welke toespraak op 21 en 28
Juli j.l. voor de radio is gehouden, heeft een
uitzending plaats gehad over de organisatie, de
taak en de werkwijze van de directie van den
landbouw.
In deze belangwekkende uitzending, die on
derbroken werd door korte reportages over en
kele instellingen van de directie van den land
bouw, werden behandeld de bevordering van de
productie en de voorlichting van de boeven.
De directie van den landbouw, die als land-
bouwafdeeling' van het Departement van Land
bouw en Visscherij onder leiding staat van den
directeur-generaal van den landbouw, heeft een
groot aantal consulenten tot haar beschikking,
die haai- bij de uitvoering van haar taak ter
zijde staat. Er zijn landbouwconsulenten voor
het geven van voorlichting op het gebied van
akker- en weidebouw, tuinbouwconsulenten, vee
teelt consulenten, zuivelconsulenten, cultuurcon
sulenten en inspecteurs van den veeartsenij -
kundigen dienst. Aan het hoofd van iedere
groep consulenten staat een inspecteur, aan het
hoofd van den veeartsenijkundigen dienst een
directeur. Dezen kunnen het geheele terrein der
werkzaamheden overzien en geven onder de
algemeene leiding van den directeur-generaal
op hun beurt leiding aan de voorlichting door
de genoemde ambtenaren.
HET ONDERWIJS.
Elke afdeeling heeft een bepaalde taak. De
inspecteur van het landbouwonderwijs bemoeit
zich zoowel met het hooger als met het mid
delbaar en lager landbouwonderwijs en met de
cursussen. Er is een landbouwhoogeschool te
Wageningen. een middelbare landbouwschool te
Groningen en Dordrecht, een middelbare kolo
niale landbouwschool te Deventer en de rijks-
zuivelschool te Bolsward. Er zijn in ons land on
geveer 30 landbouwwinterscholen en 80 lagere
landbouwscholen, ongeveer 600 algemeene land-
bouwcursussen en bijna 900 cursussen over bij
zondere onderwerpen. De belangrijkste groep
vormen de ruim 400 cursussen voor melkers en
melksters. Voorts bestaat het plan het aantal
landbouwscholen uit te breiden.
Onder de afdeeling tuinbouw en tuinbouw-
onderwijs ressorteert een groot aantal tuin
bouwscholen, 250 algemeene tuinbouwcursussen,
alsmede 250 cursussen over speciale onderwer
pen.
GRATIS VOORLICHTING.
De directie van den landbouw bepaalt zich
niet alleen tot het onderwijs. Iedere boer en
tuinder, die er om vraagt, krijgt gratis voor
lichting van de consulenten en hun assistenten.
Deze ambtenaren zijn rechtstreeks betrokken bij
het wetenschappelijk onderzoek, waarvan de
resultaten door hen getoetst worden aan de
practijk op de proefboerderijen of proeftuinen
en later op de proefvelden, die bij de boeren
en tuinders worden aangelegd. De aldus steeds
opnieuw vergaarde kennis deelen zij mee aan
de boeren en tuinders, zoowel door middel van
het onderwijs als door de voorlichting.
Daarbij, verrichten de consulenten vele an
dere werkzaamheden. De rijkszuivelconsulenten
onderhouden b.v. het contact met de boter-,
kaas-en melkproductencontrolestations en be
drijven, die daarbij zijn aangesloten. De rijks-
zuivelinspectie en het rijkszuivelstation oefenen
het toezicht op de genoemde controlestations
uit. De rijkszuivelinspectle zorgt tevens voor de
handhaving van de boterwet. Het zuivelkwali-
teitscontrolebureau (Z.K.B.) staat eveneens on
der rijkstoezicht en bevordert in samenwerking
met de botercontrolestations de bereiding van
prima boter.
VEETEELT.
De rijksveeteeltconsulenten geven op hun ge
bied de noodige voorlichting door het houden
van voordrachten, het geven van onderwijs en
rechtstreeksche voorlichting aan de boeren. Tot
de afdeeling van den inspecteur van het vee
teeltwezen behoort verder de rijksvoorlichtings
dienst voor pluimveeteelt, welke afdeeling even
eens veel aandacht schenkt aan de konijnen.
Daar de konijnenhouder ij juist tegenwoordig
sterk is toegenomen, acht de directie van den
landbouw het gewenscht de voorlichting op dit
gebied uit te breiden.
LANDBOUW.
De inspecteur van den landbouw is belast met
speciale maatregelen tot opvoering van de pro
ductie van akker- en weidebouw. De directie
van den landbouw zorgt verder voor het voor
komen van ziekten van plant en dier. Daarvoor
bestaat de veeartsenijkundige dienst, die het
staatstoezicht op de gezondheid van den vee
stapel uitoefent en besmettelijke ziekten be
strijdt. Voorts is er een plantenziektekundige
dienst, die de cultuurgewassen tegen ziekten,
insectenbeschadigingen enz. helpt beschermen.
De cultuurtechnische dienst (te Utrecht)
streeft naar een beter gebruik van den Neder-
landschen bodem en tracht dit doel te bereiken
met behulp van zijn cultuurconsulenten. door
ruilverkaveling, verbetering van de waterloo-
zing, grondverbetering en ontginningen.
Deze radio-uitzending, welke begrijpelijkerwijs
slechts een vluchtig overzicht van de werk
zaamheden van de directie van den landbouw
geeft, zal door meer uitzendingen worden ge
volgd.
van hedenavond 21.25 uur
tot morgenochtend 6.08 uur
De maan kwam vannacht op om 1.06 uur es
ging vanmiddag om 16.05 uur onder.